Schoolgids Nederlands taal- en cultuuronderwijs NTC-school Karlsruhe

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Schoolgids 2015-2016 Nederlands taal- en cultuuronderwijs NTC-school Karlsruhe"

Transcriptie

1 Schoolgds Nederlands taal- en cultuuronderwjs NTC-school Karlsruhe Nederlandse en Vlaamse Cultuurverengng e.v.

2 Schoolgds NEDERLANDS TAAL- EN CULTUURONDERWIJS NTC-SCHOOL KARLSRUHE s Wat s een schoolgds? De schoolgds s een bassdocument dat de school gebrukt om n de eerste plaats de ouders maar ook andere belangstellenden nformate over de school te geven. De SCHOOLGIDS wordt elk schooljaar aangepast met de actuele gegevens. s Welke nformate? de vse en de doelstellngen van de school algemene gegevens van de school praktsche nformate (waar, wanneer etc.) nhoud van de lessen (onderwjskundge aspecten) lesmateraal ouderpartcpate de organsatestructuur van de school fnancële structuur contacten met andere organsates s We heeft de schoolgds gemaakt? De schoolgds wordt door het bestuur en het team samengesteld. s Hoe s de schoolgds samengesteld? Om de schoolgds overzchteljk samen te stellen, hebben wj voor volgende vormgevng gekozen: op elke lnkerpagna vndt u steeds de bassnformate, op elke rechterpagna staat etra nformate over de thema s van de lnkerpagna. Voor de overzchteljkhed werken wj met dre symbolen: s vraag + antwoord etra nformate deze nformate noteren! Het bestuur hoopt met deze schoolgds de ouders een optmaal utgangspunt te beden om een open communcate tussen bestuur, leerkrachten en ouders te laten plaatsvnden. Voor vragen, suggestes en krtekpunten kan de lezer contact met het bestuur opnemen. Inhoudsopgave 1. Vse en doelstellng 3 2. Algemene gegevens van de school 4 3. Praktsche nformate Locate / lestjden / afmelden Aanmelden / toelatngsbeled / kosten Verzekerng Afmelden leerlng 7 4. Inhoud van de lessen Bassrchtljnen Nederlands taal- en cultuuronderwjs Aanslutng bj het onderwjs n Nederland / Vlaanderen De NTC-lessen Toetsng Rapportage Ouders en de NTC-school 12 Klachtenregelng De organsatestructuur Fnancële structuur Contacten met andere organsates Overzcht namen en adressen Vakanterooster 16 bjlage: aanmeldngsboekje Naast de schoolgds heeft de school ook een SCHOOLPLAN. In het schoolplan staat depgaandere nformate met beledsvoornemens. Een schoolplan wordt voor een perode van 4 schooljaren opgesteld (de verneuwde verse s bestemd voor schooljaar ). Om het schoolplan aan te kunnen passen, maakt de school aan het ende van elk schooljaar een JAARVERSLAG. De algemene gegevens van de NTC-school vndt u onder: het bestuur en het schoolteam, jul 2015 Nederlands Taal- en Cultuuronderwjs NTC-school Karlsruhe schoolgds NeVlaC 2

3 1. VISIE EN DOELSTELLING NEDERLANDS TAAL- EN CULTUURONDERWIJS s We heeft de school opgercht? In oktober 2005 werd de NTC-school Karlsruhe door de NeVlaC opgercht. De school fungeert als commsse, een zogenaamde Ausschuss, bnnen de NeVlaC, s echter n fnanceel opzcht een afzonderljk apparaat. DE VISIE Nederlandse les aan knderen aanbeden de n Karlsruhe en omgevng wonen, om de knderen aan de Nederlandstalge cultuur deel te laten nemen. De NeVlaC heeft zch als overkoepelende, non-proft verengng ten doel gesteld n de rego Karlsruhe voor Nederlandse en Vlaamse knderen Nederlands taal- en cultuuronderwjs aan te beden. De NeVlaC wl knderen de n een net-nederlandstalge taalomgevng opgroeen, de kans geven Nederlands op een zo hoog mogeljk nveau te ontwkkelen of nden ze een deel van hun leven n Nederland of Vlaanderen hebben gewoond het Nederlands op pel te houden. Bj de Nederlandse taal- en cultuurlessen staat naast de contnue taalontwkkelng van elke leerlng ook de bewustwordng van de culturele denttet, de met het Nederlands verbonden s, n het mddelpunt. DOELSTELLING Het bestuur en de leerkrachten creëren samen met andere organsates faclteten waarn de vse verwezenljkt kan worden. De NTC-school stelt zch ten doel het Nederlands taal- en cultuuronderwjs op het onderwjs n Nederland en Vlaanderen af te stemmen. Herbj dent de culturele achtergrond de met de Nederlandse taal verbonden s, als een permanente factor bnnen het onderwjs aanwezg te zjn. De NeVlaC heeft voor de NTC-school een bestuur samengesteld, dat de taak heeft de vse en doelstellngen van de NeVlaC volgens de rchtljnen van de Stchtng NOB te verwezenljken. Het bestuur bestaat ut dre personen (ze Organsatestructuur op pag. 13). Het BESTUUR zorgt ervoor dat er geschkte klasrumtes zjn en geschkte leermddelen ter beschkkng gesteld worden. Het bestuur zorgt ervoor dat de leerkrachten onder goede werkomstandgheden hun werk kunnen verrchten. Taken van het bestuur zjn n een bestuursreglement vastgelegd. Vele taken zjn n het drectereglement overgedragen aan de COÖRDINATOR Karne Müller. De LEERKRACHTEN hebben de taak de taallessen op de leeftjd en het nveau van de leerlngen af te stemmen, per schooljaar enddoelen te formuleren en de resultaten tjdens het schooljaar te evalueren. Het leerproces van elke ndvduele leerlng staat daarbj centraal. De leerkracht vervult bj de ontwkkelng van de culturele denttet van de leerlngen een begeledende rol. De NTC-school hecht grote waarde aan een aangename sfeer bnnen de klas, zodat de leerlngen n een prettge sfeer hun kenns kunnen vergroten en gemotveerd zjn het Nederlands als een deel van hun leven te beschouwen. De leerkracht en ouders houden contact met elkaar om de ontwkkelngen van de leerlngen n goede banen te kunnen leden. De leerkracht bedt regelmatg evaluate- en toetsmomenten aan om een goed beeld van de ndvduele ontwkkelng van de leerlngen te krjgen. Halverwege en aan het ende van het schooljaar stelt de leerkracht een verslag op. Bnnen de NTC-school gaan de personen respectvol met elkaar om. Bj racstsche of dscrmnerende utngen, zullen de leerkrachten dt thematseren en nden nodg contact opnemen met de ouders. Nederlands Taal- en Cultuuronderwjs NTC-school Karlsruhe schoolgds NeVlaC 3

4 2. ALGEMENE GEGEVENS VAN DE NTC-SCHOOL Nederlands taal- en cultuuronderwjs Karlsruhe locate: Europese School Karlsruhe Albert-Schwetzer-Straße Karlsruhe coördnator team: Karne Müller leerkracht bassonderwjs: Dane Heyker leerkracht voortgezet onderwjs: Karne Müller begeledng peuters: Susanna Hartzhem (nvaller: Danela Mejer) leesmoeder/assstent: Astrd van de Laar bestuur: contact NTC-school: contact bestuur: Jutta Gemenhardt voorztter Anneles Temmen pennngmeester Mchael Wbel secretars karne-mueller@t-onlne.de tel.nr (ze ook pag. 15) JuttaGemenhardt@web.de SOORT ONDERWIJS: NTC PEUTERS: begeledng peuters van 2,5 tot 4 jaar NTC PO: Nederlands op bassschoolnveau voor leerngen van 4 tot 12 jaar NTC VO: Nederlands op mddelbaar nveau voor leerngen van 12 tot 18 jaar INHOUD ONDERWIJS Nederlands voor peuters: ontwkkelng woordenschat en spreekvaardghed Nederlands op bassschoolnveau: utbredng woordenschat, lezen en schrjven, tekstbegrp Nederlands op mddelbaar nveau utbredng woordenschat, tekstbegrp, spellng, createve omgang met het Nederlands, voorberedng op CNaVT Certfcaat Nederlands als Vreemde Taal Tjdens het onderwjs staat het leren resp. het verder ontwkkelen van de Nederlandse taal n het mddelpunt. Tevens wordt er ook aandacht besteed aan de culturele achtergrond van Nederland resp. Belgë. PUBLIC RELATIONS De NTC-school heeft een folder met algemene nformate over de Nederlandse lessen samengesteld. De folders lggen o.a. n de jeugdbblotheek en n het IBZ. Wlt u folders verdelen? Wj geven graag een stapeltje mee! De Nederlandse les staat op de webste van de NeVlaC vermeld. De Nederlandse les staat elke maand n de kalender van Karlsruher Knd. De Nederlandse les wordt als butenschoolse actvtet op de Europese School Karlsruhe aangeboden. De NTC-School staat n de scholenzoeker van de StchtngNOB ( Als u deeën heeft om de pr van de NTC-school ut te breden, kunt u graag contact met het bestuur resp. de leerkrachten opnemen. De NeVlaC heeft een egen homepage met een etra onderdeel: de NTC- School. Va google kunnen mensen van butenaf met zoekbegrppen zoals Nederlandse les en Karlsruhe de homepage vnden en zodoende alle bassnformate over de school lezen. Vanzelfsprekend staan her alle contactgegevens n. Homepage NeVlaC: Homepage NTC-School Karlsruhe: Het nstapnveau van de knderen s qua leeftjd en qua taalontwkkelng uteenlopend. Bj een grotere groep zal met het oog op de ndvduele begeledng van de leerlngen de groep gedeeld worden en zullen de leerlngen door meerdere leerkrachten begeled worden. Nederlands Taal- en Cultuuronderwjs NTC-school Karlsruhe schoolgds NeVlaC 4

5 3. PRAKTISCHE INFORMATIE 3.1 LOCATIE / FACILITEITEN De NTC-lessen worden n 3 klaslokalen van de Europese School Karlsruhe (ESK) gegeven. De klasrumtes bevnden zch op de begane grond en op de eerste etage n het gebouw van de mddelbare school. Dt betekent dat n de lokalen grote tafels en stoelen staan. Helaas hebben wj geen nvloed op de ndelng van de lokalen. De lagere school zou een betere opte zjn geweest, zeker voor de jongere knderen. De ESK heeft een kast ter beschkkng gesteld. De kast staat n de kelder. De kast kan afgesloten worden. Het voordeel van deze kast s, dat de leerkrachten net al het materaal wekeljks naar de school moeten sjouwen. De NTC-school heeft 2 laptops ter beschkkng. Omdat n elk klaslokaal een computer staat, kan va een leerlng van de ESK ngelogd worden. De NTC-school heeft een prnter / kopeerapparaat (staat bj een leerkracht thus). Bj bnnenkomst van het gebouw s er een verbljfrumte met tafels en stoelen en frsdrankenautomaten. Parkeren: bj de Europese School s voldoende parkeerrumte. De ESK s goed berekbaar met de tram (ljn 4, rchtng Waldstadt). LESTIJDEN De NTC-lessen vnden elke week op vrjdagmddag plaats: vanaf uur: leerlngen de op de ESK ztten (tot uur) uur: alle leerlngen bassschoolonderwjs en voortgezet onderwjs * uur: peuters * voor knderen van 4 tot 6 jaar kan met de leerkracht een regelng getroffen worden De NTC-school houdt zch aan de schoolvakantes van de ESK (deze kunnen van de schoolvakantes van Baden-Württemberg afwjken). Naast de wekeljkse lessen worden op andere weekdagen (meestal n het weekend) culturele actvteten georganseerd de tot het lesaanbod van de NTC-school horen. Geplande culturele actvteten voor : snterklaasfeest kerstkoekjes bakken wnterwandelng het Oranjefeest een flmmddag / -avond een taalquz utstapje aan het end van het schooljaar AFMELDEN BIJ AFWEZIGHEID Inden uw knd verhnderd s, verzoeken wj u uw knd rum van tevoren bj de leerkracht af te melden (telefonsch of per mal). Bj regelmatge afwezghed zal de contnuïtet van de taalontwkkelng van uw knd n gevaar komen. GEBRUIK VAN LOKALEN IN DE ESK In verband met het gebruk van het klaslokaal zjn de volgende afspraken met de ESK gemaakt: de lokalen zjn op slot een leerkracht, concërge of secretaresse kan de lokalen openmaken, het lokaal (meubels, schoolbord, vloer) worden na afloop schoon achtergelaten, het lokaal wordt verwarmd, de personen de van het klaslokaal gebrukmaken, zjn verantwoordeljk voor het oprumen en verwjderen van afval we moeten de leslokalen om uur verlaten, omdat ze dan schoongemaakt worden (de deur hoeft dus net op slot gedaan te worden). Achter n de schoolgds vndt u een compleet kalenderoverzcht van de lesdagen en vakante- en feestdagen voor Houd u er rekenng mee dat de schoolvakantes van de ESK net altjd overeenkomen met de schoolvakantes van Baden-Württemberg! De data voor een culturele actvtet worden altjd rum van tevoren bekendgemaakt va de malbref van de NeVlaC. Alvast noteren: het SINTERKLAASFEEST vndt op zondag 6 december 2015 n Mkado (Karlsruhe) plaats. Verzumde lessen kunnen net ngehaald worden en geven geen recht op teruggave van de ouderbjdrage. Inden nodg, kan n overleg met de leerkracht een thusopdracht gegeven worden. Bj herhaaldeljk verzum zal de leerkracht resp. de coördnator herover een gesprek voeren met de ouders. Als door herhaaldeljk verzum de leerprestates onvoldoende zjn, kan het bestuur de ouders advseren de leerng af te melden. Nederlands Taal- en Cultuuronderwjs NTC-school Karlsruhe schoolgds NeVlaC 5

6 3.2 AANMELDEN / TOELATINGSBELEID / KOSTEN Algemeen geldt: Elk knd mag een proefles meedraaen. De leerkracht zal tjdens een ntakegesprek nformate geven over de maner van werken en de mogeljkheden voor uw knd. Als u uw knd aan wlt melden, vult u het aanmeldngsboekje n (vraag de pdf per mal aan: karne-mueller@t-onlne.de). U zult daarna bercht ontvangen over de toelatng van uw knd. Na aanmeldng van uw knd ontvangt u een rekenng. Opgelet: De aanmeldng van een knd voor schooljaar s aan mnmaal 5 maanden gebonden. Na deze perode s een maandeljkse opzeggngstermjn mogeljk. Voor een opzeggng tjdens het schooljaar wordt 20,00 euro admn-stratekosten n rekenng gesteld. Het aanmeldngsboekje s als volgt samengesteld: ntakeformuler nschrjfformuler verklarng van goedkeurng Wj vragen u dt volledg ngevuld op te sturen of bj de leerkracht af te geven. Inden er vragen zjn, kunt u het bestuur of de leerkrachten om nformate vragen. KOSTEN OUDERBIJDRAGE Het bestuur heeft voor het schooljaar het bassbedrag voor de ouderbjdrage onveranderd gelaten. Wel s de kortng meer knderen ut 1 gezn verhoogd met 5 euro. per knd: per maand / 10 een compleet schooljaar peuters 25,00 euro 250,00 euro leerlng tot 5 jaar 35,00 euro 350,00 euro leerlng boven 5 jaar 45,00 euro 450,00 euro bj 2 knderen ut 1 gezn - 10,00 euro - 100,00 euro admnstratekosten 25,00 euro * NeVlaC-ldmaatschap** 15,00 euro 15,00 euro * Als de ouderbjdrage voor de NTC-school bnnen een maand na ontvangst van de rekenng n één keer voor het volledge schooljaar overgemaakt wordt, komen de admnstratekosten te vervallen. ** In verband met de Haftplchtverscherung moet elke leerlng ld zjn van de NevlaC. De leerlngen kunnen tevens aan alle actvteten van de NeVlaC deelnemen. U kunt het aanmeldngsboekje ook va de homepage van de NTC-school downloaden: Bj het ntakegesprek staan de volgende aspecten centraal: de motvate van knd en ouders om aan het NTC-onderwjs deel te nemen, de basskenns van de Nederlandse taal van het knd, de leerkracht kan eventueel een toetsmoment aanbeden; eventuele rapporten of andere getugschrften worden overhandgd. BANKVERBINDING: Opgelet: leest u deze nformate goed, want het gaat om 2 verschllende rekenngnummers! 1) Wj verzoeken u de eenmalge admnstratekosten van 25 euro * en de maandeljkse OUDERBIJDRAGE (ze overzcht lnks) vóór de 5e van de maand over te maken op: houder rekenng: NTC-school rekenngnummer: bank: Sparkasse Karlsruhe IBAN DE Bankletzahl: BIC KARSDE66 2) Wj verzoeken u de LIDMAATSCHAPSBIJDRAGE voor de NeVlaC van 15 euro voor het betreffende kalenderjaar over te maken op: houder rekenng: NeVlaC rekenngnummer: bank: Sparkasse Karlsruhe IBAN DE Bankletzahl: BIC KARSDE66 Inden u vragen heeft, kunt u bj Anneles Temmen, de pennngmeester, terecht: post@anneles.de Inden een knd tjdens het schooljaar de lessen verzumt, geeft dt géén recht op teruggave van de ouderbjdrage. * Als de ouderbjdrage voor het complete schooljaar bnnen een maand na ontvangst van de rekenng overgemaakt wordt, komen de admnstratekosten te vervallen. Nederlands Taal- en Cultuuronderwjs NTC-school Karlsruhe schoolgds NeVlaC 6

7 3.3. VERZEKERING Alle leerlngen, leerkrachten en onderwjsassstenten de aan de NTC-school verbonden zjn, zjn ld van de overkoepelende organsate NeVlaC. De NeVlaC heeft een Verenshaftplchtverscherung afgesloten. Dt houdt n het kort n: SCHADE DIE DOOR EEN LID VAN DE VERENIGING TIJDENS DE NTC-LESSEN BIJ DERDEN VEROORZAAKT WORDT, VALT ONDER DE GENOEMDE VERZEKERING. Opgelet: de verzekerng s net van toepassng, nden bj een ld van de NeVlaC schade aangercht wordt. Dt geldt ook, nden schade aan apparatuur en voorwerpen van het IBZ veroorzaakt wordt. In dt geval kan de betroffen persoon of de ouders van de leerlng aansprakeljk gesteld worden. BELANGRIJKE INFO: Scholen de bj Stchtng NOB zjn aangesloten, zjn automatsch WA-verzekerd. NOB heeft een WA-verzekerng afgesloten waar alle aangesloten scholen onder vallen. NOB betaalt de preme voor deze verzekerng. De WA-verzekerng s van belang als uw school aansprakeljk wordt gesteld voor zogenaamde zaak- of letselschade aan derden. NOB heeft va Marsh bj Amln Corporate Insurance een collecteve bedrjfsaansprakeljkhedsverzekerng (WA-verzekerng) afgesloten de deze schade dekt. Deze verzekerng bedt wereldwjde dekkng. Het bestuur van de NTC-school raadt alle ouders aan een egen verzekerng voor wetteljke aansprakeljkhed en een ongevallenverzekerng af te sluten. 3.4 AFMELDEN LEERLING Afmeldng van een knd s na de mnmale perode van 5 maanden met een maandeljkse opzeggngstermjn mogeljk. Een knd geldt als afgemeld, als de ouders de afmeldng n schrfteljke vorm naar het bestuur sturen. Opgelet: nden een knd aan het ende van het schooljaar net schrfteljk afgemeld s, s het knd automatsch voor het erop volgende schooljaar aangemeld. Nederlands Taal- en Cultuuronderwjs NTC-school Karlsruhe schoolgds NeVlaC 7

8 4 INHOUD VAN DE LESSEN Om u een concreter beeld te geven van de Nederlandse lessen, geven wj eerst algemene achtergrondnformate over NTC-scholen. Daarnaast geven wj n dt hoofdstuk beknopt weer hoe tjdens de lessen met welk mate-raal gewerkt wordt en hoe de leerprestates van uw knd gevolgd worden. 4.1 BASISRICHTLIJNEN VOOR DE NTC-SCHOOL De NTC-school wordt n de eerste plaats door leerlngen bezocht de Nederlands bnnen een andere taalomgevng leren / hebben geleerd. Dt houdt n dat het onderwjs n de eerste plaats op de verwervng van Nederlands als tweede taal afgestemd moet worden. In het vakjargon heet dt: NT2-taalverwervng. Dt heeft gevolgen voor de keuze van de taalmethode(s) en voor het onderwjsaanbod. Omdat de leerlngen bovenden een uteenlopend nstapnveau hebben, moet de leerstof gevareerd aangeboden worden, zodat de leerlngen ndvdueel benaderd kunnen worden. Het adaptef onderwjs loopt als een rode draad door alle NTC-stuates. De leerkracht vervult daarbj hoofdzakeljk een begeledende taak, motveert de leerlngen, stmuleert de onderlnge samenwerkng van de leerlngen en bevordert het leerproces van elke leerlng door ndvdueel afspraken over de te behalen doelenden te maken NEDERLANDS TAAL- EN CULTUURONDERWIJS De taallessen n brede zn van het woord (utbredng van woordenschat, lustervaardghed, leren lezen, begrjpend lezen, spellng, grammatca) staan bj het NTC-onderwjs n het mddelpunt, omdat de beheersng van het Nederlands de belangrjkste bass vormt om tjdens de lessen te kunnen communceren. De culturele aspecten van de taal zullen als permanente factor aanwezg zjn en zullen n bepaalde lesmomenten n projectvorm aangeboden worden. Net alleen de tradtonele feestdagen en andere culturele evenementen ut Nederland en Vlaanderen komen aan bod, maar ook gewoontes (bv. eten, drnken, omgang met elkaar etc.) vormen een onderdeel van het culturele lesaanbod. Tevens zal aandacht besteed worden aan thema s rondom geschedens en aardrjkskunde van Nederland en Vlaanderen. s Heeft u belangstellng meer nformate over NTC-scholen te lezen? Lees dan de nformate op de homepage van de SNOB: Als u belangstellng heeft meer achtergrondnformate te lezen over bjvoorbeeld meertalghed van knderen, onderwjsvormen, wonen n het butenland etc., kes dan op de homepage van de Stchtng NOB het hoofdthema OUDER. Daarnaast vndt u de volgende hoofdthema s de voor u als ouder nteressant kunnen zjn: ONDERWIJS, NIEUWS & MEDIA, OVER NOB NEEM EENS EEN KIJKJE OP FACEBOOK Als u belangstellng heeft meer op de hoogte te bljven van de ontwkkelngen van Stchtng NOB, dan kunt u ook de facebook-ste volgen: AANSLUITING BIJ HET ONDERWIJS IN NEDERLAND / VLAANDEREN Voor de lessen worden lesmethodes ut Nederland resp. Vlaanderen gebrukt om een aanslutng bj het onderwjs n Nederland en Belgë mogeljk te maken. De NTC-school kan met het onderwjsaanbod n de NTC-lessen een bass voor deze aanslu-tng vormen. Om het gewenste taalnveau voor een goede aanslutng bj terugkeer naar Nederland of Belgë te kunnen bereken, heeft het knd naast de NTC-lessen verdere contactmogeljkheden nodg. Dt houdt n, dat het belangrjk s, dat het knd thus en n andere stuates met Nederlands geconfronteerd wordt. Bjvoorbeeld door dageljkse gesprekken met de ouders, ontmoetngen met andere famleleden, het lusteren naar muzek/ verhaal-tjes, televse kjken en het schrjven van mals, breven, Nederlandse tjdschrften lezen. Het knd moet de kans krjgen het Nederlands ook n de natuurljke omgevng te kunnen ervaren (bv. door een bezoek aan Nederland / Vlaanderen). Nederlands Taal- en Cultuuronderwjs NTC-school Karlsruhe schoolgds NeVlaC 8

9 4.4 DE NTC-LESSEN s Hoe worden de groepen ngedeeld? Aan het begn van het jaar worden de leerlngen n groepen ngedeeld: peuters leerlngen van 2,5 tot 4 jaar bassschoolleerlngen leerlngen 4 tot 12 jaar leerlngen voortgezet onderwjs leerlngen vanaf 12 jaar De ndelng van de groepen s flebel. Als een knd van 4,5 er nog net aan toe s om naar het bassschoolonderwjs door te stromen, kan het knd nog n de peutergroep bljven; dt wordt altjd n overleg met de ouders besloten. s Hoe wordt tjdens de les gewerkt? ALGEMEEN: De leerkracht maakt voor elke week een lesoverzcht. Hern staan de verschllende lesonderdelen en doelstellngen per groep en per leerlng genoteerd. Omdat de groepen zeer heterogeen samengesteld zjn, wordt de leerkracht ondersteund door onderwjsassstenten zj voeren de les ut met behulp van het lesoverzcht. Tjdens de peuterles zal een gevareerd aanbod aan actvteten aangeboden worden. Bj de peuters zjn dt o.a. ledjes, naar verhaaltjes lusteren, vertellen, spelletjes doen, verschllende epressevormen. Maar ook het samen spelen speelt een belangrjke rol, want als ze met elkaar wllen spelen, moeten ze Nederlands met elkaar praten. De bassschoolleerlngen krjgen ndvdueel taken voor een les, afhankeljk van de leeftjd: werkbladen, mnloco, opdrachtboekjes leesmethode / taalmethode etc. De lessen worden afgewsseld met gezamenljke opdrachten, taalspelletjes en werken aan de computer. Elke leerlng gaat elke week naar leesjuf Astrd, de ca. 10 mnuten met de leerlngen n een boek van het betreffende nveau leest (bj jonge leerlngen wordt door Astrd voorgelezen). Leerlngen van het voortgezet onderwjs werken gercht aan de volgende onderdelen: spellng, tekstbegrp, samenvatten, createf schrjven, mondelnge vaardgheden (voordracht houden, dscusse etc). EDUCATIEVE SOFTWARE Tjdens de les wordt er met educateve software gewerkt. Doel van het werken met de computer s de taalontwkkelng gercht te ondersteunen om bv. de woordenschat ut te breden, de spellng te herhalen etc. De leerkracht zal gercht opdrachten geven. CULTURELE ACTIVITEITEN Taal en cultuur zjn net van elkaar te scheden. Daarom komen de culturele aspecten van de Nederlandse taal voortdurend tjdens de lessen aanbod. Omdat het aantal wekeljkse lessen vanwege het groot aantal vakanteweken beperkt s, organseert de school meestal n samenwerkng met de NeVlaC etra culturele actvteten de meestal n het weekend plaatsvnden. De data voor de culturele actvteten zullen rum van tevoren aan de ouders medegedeeld worden. TIJDSTIP LEREN LEZEN Op de NTC-school wordt pas met lezen n het Nederlands begonnen, als het knd op de dagschool heeft leren lezen. U zult zch msschen afvragen waarom? Knderen zullen na de kleuterschool de les op de lagere school n de regel n het Duts of eventueel n het Engels volgen. Dt houdt n, dat ze n de eerste klas n het Duts of Engels leren lezen en schrjven. Dt s logsch, want n de jaren daarna zullen zj de lessen n deze taal volgen, daarbj vormt Duts of Engels de hoofdtaal. Als de bass eenmaal n deze hoofdtaal aanwezg s, kan het knd ook n een andere taal leren lezen en schrjven. U zult zelfs verrast zjn, dat veel knderen dt automatsch en probleemloos doen. Zeer zeker als ze de andere taal n dt geval Nederlands al spreken. In utzonderljke gevallen kan al met het lezen n het Nederlands begonnen, voordat het knd naar de eerste klas van de dagschool gaat. Dt kan alleen als de leerlng al n een zeer vroeg stadum nteresse toont voor letters en gemotveerd s hermee te werken. In overleg met de ouders kan het knd dan eerst n het Nederlands leren lezen. ALGEMENE DOELEN WAARAAN GEWERKT WORDT: de verhogng van het taalnveau de ontwkkelng van de woordenschat het stmuleren van de spreekvaardghed het leren lezen en schrjven* het createf omgaan met de taal* tekstbegrp* spellng* boeken lezen* * aan deze doelen kan pas gewerkt worden, als een knd op de dagschool heeft leren lezen en schrjven GEPLANDE CULTURELE ACTIVITEITEN snterklaasfeest kerstkoekjes bakken wnterwandelng het Oranjefeest een flmmddag / avond een taalquz utstapje aan het end van het schooljaar Nederlands Taal- en Cultuuronderwjs NTC-school Karlsruhe schoolgds NeVlaC 9

10 s Met welk lesmateraal wordt er gewerkt? De NTC-school beschkt over veel bassmateraal. Her geven wj enkel een beknopt overzcht van de materalen waarmee gewerkt wordt: peuters: bassschool: mddelbaar nveau vanaf schooljaar wordt er met de methode Peuterplen gewerkt een groot aantal prentenboeken en voorleesboeken tjdschrften Dorem en Dokad spelletjes, kleurplaten muzek-cd s vanaf schooljaar wordt er met de methode Kleuterplen gewerkt Mnloco Nederland n Zcht voor de onderbouw (SNOB) Nederland n Zcht: Later word k... (SNOB) educateve software leesmethode: Velg Leren Lezen (neuwe verse aangeschaft n ) oefenleesboekjes (afgestemd op het leesnveau) taalmethode: Taal Actef + werkboeken taaloefenmateraal: Taalblokboek Neuwsbegrp (verhalen + opdrachten; SNOB) Nederland n Zcht: aardrjkskunde, geschedens (SNOB) Taalspelletjes Neuw Nederlands / Op neuw nveau Strukelblok, Spellng actuele teksten ut kranten Neuwsbegrp (SNOB) zelfgemaakt projecten rondom een thema taalspelletjes educateve software NIEUWE METHODES AANGESCHAFT In het schooljaar had de NTC-school de complete taalmethode Taal actef voor de bassschool aangeschaft. Dt was mede mogeljk doordat de NTC-school subsde ut Nederland heeft ontvangen. Ook voor het neuwe schooljaar heeft de NTC-school mede dankzj de subsde neuwe )nog ontbrekende) methodes aan kunnen schaffen: 1) Voor het schooljaar heeft de NTC-school voor het peuteronderwjs de methode (volgens de rchtljnen van de nspecte) aangeschaft: PEUTERPLEIN deze methode s compleet op de begeledng van peuters tot 4 jaar afgestemd. 2) Voor het schooljaar heeft de NTC-school voor het peuteronderwjs de methode (volgens de rchtljnen van de nspecte) aangeschaft: KLEUTERPLEIN deze methode s compleet op de begeledng van kleuters van 4 tot 6 jaar afgestemd. Er wordt met twee themamappen gewerkt. 3) Voor het schooljaar heeft de NTC-school voor het bassonderwjs de neuwste verse van de leesmethode (volgens de rchtljnen van de nspecte) aangeschaft: VEILIG LEREN LEZEN. Dt betekent dat de NTC-school momenteel voor alle leerlngen van peuters, kleuters en bassschoolleerlngen een doorlopende leerljn aan kan beden. Daarnaast beschkt de NeVlaC over Nederlandstalge boeken, dvd s / cd-roms /vdeo s. De boeken e.d. kunnen utgeleend worden. Vraag het gewoon even aan de leerkracht! s Wordt er met de computer gewerkt? Ja, wj hebben 2 laptops. De NTC-school heeft educateve software aangeschaft en wl de leerlngen gercht afhankeljk van het taalnveau opdrachten laten utvoeren om de taalontwkkelng te stmuleren. Jongere bassschoolleerlngen werken met software de op lustervaardghed en het utbreden van de woordenschat afgestemd s. Oudere bassschooleerlngen zullen daarnaast met begnnende geletterdhed oefenen. Leerlngen de kunnen lezen en schrjven kunnen ook op het gebed van spellng, schrjven en lezen met de computer oefenen. COMPUTER IN HET KLASLOKAAL DE EUROPESE SCHOOL KARLSRUHE Omdat n elk lokaal op de Europese School een computer (met beamer) staat, kan de leerlng va deze computer nternet als leermddel gebruken. Nederlands Taal- en Cultuuronderwjs NTC-school Karlsruhe schoolgds NeVlaC 10

11 s Krjgt mjn knd huswerk? Omdat de wekeljkse lestjd aan een bepaalde hoeveelhed weken per jaar gebonden s en de omgang met de Nederlandse taal tot deze uren beperkt s, wllen wj de leerlngen regelmatg huswerkopdrachten geven de afgestemd zjn op het taalnveau van het knd. Bj de jongere knderen kan het een verhaaltje zjn dat ze samen met de ouders lezen of een ledje dat ze samen met de ouders zngen. Bj knderen de kunnen lezen, kan het een verhaal of boek zjn dat ze thus lezen. Oudere leerlngen krjgen gercht taalopdrachten mee naar hus. De leerkracht bespreekt dt met de leerlng en dens ouders. s Zjn er klassenregels? De leerkracht bespreekt aan het begn van het schooljaar klassenregels de tjdens de lessen en n de pauze gelden: omgang met elkaar, naar de wc gaan, respect... Voor het halen en brengen van de knderen gelden de volgende regels: Jonge knderen: ouders wachten tot de leerkracht het knd n ontvangst neemt; leerkracht wacht tot de ouder het knd n ontvangst neemt. Oudere knderen: kunnen zelfstandg komen en gaan; leerkracht s door de ouders op de hoogte gesteld. 4.5 TOETSING Voor elk knd wordt er een leerlngdosser aangelegd, het dosser omvat het nschrjfformuler, het ntakeformuler, de toetsen, de rapportage, verslagen oudergesprekken. Tjdens het schooljaar observeert de leerkracht elke leerlng, bekjkt de resultaten bnnen de lessen en bouwt toestmomenten n, bv. een dctee, een toets als afslutng van een thema of enkele hoofdstukken n het taalboek, een tekst met vragen (bv. Neuwsbegrp), toets woordenschat, resultaten van oefenngen op de computer. De NTC-school beschkt over methode-onafhankeljke toetsen voor de bassschool: de CITO-toetsen en de AVI-leestoetsen. Omdat deze toetsen net aan lesmethodes gebonden zjn, geven deze een objectef beeld van het taalnveau van het knd weer. De leerkracht geeft elke leerlng regelmatg tjdens de lessen feedback over berekte resultaten en bespreekt zjn voorutgang. 4.6 RAPPORTAGE Halverwege het schooljaar (januar/begn februar) en aan het ende van een schooljaar maakt de leerkracht een rapportage. Bj de jongere leerlngen s dt een voortgangsrapportage, bj de oudere leerlngen een verslag (met de vaardgheden de aan bod zjn gekomen). In het rapport staan aanbevelngen voor de volgende schoolperode. Utwsselng met ouders: ut ervarng s gebleken dat ouders graag op de hoogte bljven van de ontwkkelngen van het knd. Zodoende vnden er meestal wekeljks korte gesprekken plaats. Mochten ouders een oudergesprek wensen, s dt mogeljlk. Wj raden aan een afspraak met de leerkracht te maken. De NTC-school verwacht dat per schooljaar mnstens 1 oudergesprek plaatsvndt. INDIVIDUELE HUISWERKOPDRACHTEN In het afgelopen schooljaar ( ) s gebleken dat n bepaalde maanden het leerproces te vaak werd onderbroken, enerzjds door afwezghed van leerlngen (door zekte of andere om andere redenen) en anderzjds vanwege het verhoogde aantal vakantedagen n de maanden aprl jun. Vanaf schooljaar zal daarom een huswerksysteem opgezet worden om het leerproces contnue vorm te kunnen geven. De leerkrachten zullen dt aan het begn van het schooljaar ndvdueel met de leerlngen en ouders bespreken. EEN DIPLOMA BEHALEN Leerlngen de aan het mddelbare schoolprogramma deelnemen kunnen voorbered worden op één van de volgende dploma s: CNaVT (Certfcaat Nederlands als Vreemde Taal) staatseamen-nt2 (staatseamen Nederlands als tweede taal) De CNaVT werkt volgens profelen. Er zjn n totaal 5 profelen: 1. Profel Toerstsche en Informele Taalvaardghed (PTIT). 2. Profel Maatschappeljke Taalvaardghed (PMT) 3. Profel Professonele Taalvaardghed (PPT) 4. Profel Taalvaardghed Hoger Onderwjs (PTHO) 5. Profel Academsche Taalvaardghed (PAT) Deze toetsen vnden slechts 1 per jaar plaats (meestal n me). Aanmelden kan va de school (de leerkracht zal rumschoots op tjd de aanmeldngsprocedure starten). GOED OM TE WETEN: nden een leerlng profel 4 heeft behaald, kan hj/zj zch nschrjven aan een Nederandse unverstet of hogeschool. Utgebrede nformate: Het STAATSEXAMEN-NT2 toetst utslutend de taalvaardghed n het Nederlands en omvat ver onderdelen: lezen, schrjven, lusteren en spreken. Het staatseamen-nt2 wordt vrjwel volledg erkend; het CNaVT-dploma wordt slechts gedeelteljk erkend. In hoeverre een leerlng op mddelbare schoolnveau één van deze dploma s kan behalen, hangt van de contnuïtet van de NTC-lessen en de motvate en nzet van de leerlng af. Nederlands Taal- en Cultuuronderwjs NTC-school Karlsruhe schoolgds NeVlaC 11

12 5. OUDERS EN DE NTC-SCHOOL Als ouders hun knd naar de NTC-school sturen hebben ze een doel voor ogen: hun knd leert Nederlands praten, lezen, schrjven... De redenen waarom ouders hun knd naar de NTC-school sturen, kunnen zeer uteenlopend zjn, bjvoorbeeld om met opa, oma en andere famleleden te kunnen praten, de taalontwkkelng te stmuleren, te leren lezen en schrjven, contact te hebben met andere Nederlandstalge knderen, het ontdekken van de egen culturele denttet, de mogeljkhed te beden bj terugkomst n Nederland of Vlaanderen naar school te kunnen gaan. s Welke verwachtngen hebben ouders? Op het moment dat ouders hun knd naar de NTC-school sturen, ontstaan bj ouders bepaalde verwachtngen over de nvullng van de lessen, de omgang van de leerkracht met de leerlngen, de maner van lesgeven en de feedback van de leerkracht naar de ouders. De reacte van het egen knd na afloop van een NTC-les toont de ouders hoe het knd de lessen ervaart: of het tevreden s, of het graag naar de lessen gaat, of het tussen leerkracht en knd klkt, of het een goed contact met andere leerlngen heeft, of het vorderngen maakt... Inden ouders de ndruk hebben, dat de lessen net aan hun verwachtngen en / of aan de van hun knd voldoen, vragen wj u contact met de leerkracht op te nemen om de kweste bespreekbaar te maken. s Welke verwachtngen heeft de NTC-school? De NTC-school heeft een dudeljke vse voor ogen: Nederlandse les aan knderen aanbeden de n Karlsruhe en omgevng wonen, om de knderen aan de Nederlandstalge cultuur deel te laten nemen. Daarbj staat altjd het belang van het knd centraal. Een knd dat graag naar de les komt, zal vorderngen maken. Ouders kunnen dt ondersteunen door een posteve houdng ten opzchte van de NTC-lessen te hebben. Als ouder twjfelen, vragen of problemen over de ontwkkelng van het knd hebben, hopen wj dat zj contact met de leerkracht of het bestuur op zullen nemen. INFORMATIE UITWISSELEN Actuele nformate over data, geplande actvteten e.d. zullen per mal en eventueel als kope aan de ouders doorgegeven worden. De NTC-school plant voor het komend schooljaar een nfo-avond te organseren. Nadere nformate volgt. Ouders kunnen telefonsch of per mal contact opnemen met de leerkracht of het bestuur (ze gegevens n hoofdstuk 9). PARTICIPATIE OUDERS De NTC-school kan de taalontwkkelng van de leerlngen net alleen bewerkstellgen. De NTC-school verwacht dat de ouders de ontwkkelng van hun knd n de thusstuate ondersteunen. Tevens kunnen zj een bjdrage leveren en een motverende rol spelen door aan actvteten en ecurses deel te nemen. Ideeën en suggestes voor actvteten kunnen aan de leerkracht of het bestuur doorgegeven worden. KLACHTENREGELING Bj problemen of klachten verwacht de NTC-school dat de kweste bespreekbaar gemaakt wordt. Om onbevredgende stuates te vermjden worden her enkele handvaten gerekt om de betroffen partjen de moge-ljkhed te beden samen tot een oplossng te komen. Welke overwegngen denen gemaakt te worden? Probeer het probleem/de klacht concreet te formuleren. Ga na welke persoon/personen bj het probleem/de klacht betrokken s /zjn. Geef de betroffen persoon/personen de kans zch mondelng over het probleem / de klacht te uten. Zoek gezamenljk naar een oplossng voor het probleem/de klacht. Inden een gesprek net het gewenste resultaat oplevert, kunt u het probleem/de klacht met een egen gekozen vertrouwenspersoon bespreken en overwegen welke stappen ondernomen kunnen worden om een bevredgende oplossng te bereken. Wanneer neemt u contact met de leerkracht op? Bj problemen/klachten over ontevredenhed over de ontwkkelng van uw knd de nhoud van de lessen de maner van lesgeven de omgang met uw knd de onderlnge omgang van de knderen tjdens de lessen of n de pauze de houdng van de leerkracht... Her worden slechts enkele voorbeelden genoemd om de strekkng van de problemen/klachten weer te geven. Inden ouder en leerkracht samen geen bevredgende oplossng hebben kunnen vnden, kunnen ouder en leerkracht samen of afzonderljk contact opnemen met de voorztter van het bestuur om het geval bespreekbaar te maken. Deze zal nden mogeljk een oplossng voorstellen. Mocht het probleem of de klacht van den aard zjn, dat er n onderlng overleg geen oplossng mogeljk s, wordt het hele bestuur ngelcht. Inden utendeljk door alle betroffen personen geen bevredgende oplossng gevonden kan worden, kan een beroep gedaan worden op de Klachtenregelng Nederlands onderwjs n het Butenland. Contactgegevens vertrouwensnspecteur: Inspecte van het Onderwjs, afdelng Butenland, Postbus 88, NL-5000 AB Tlburg, butenland@onderwjsnspecte.nl of tel.nr. +31(0) Nederlands Taal- en Cultuuronderwjs NTC-school Karlsruhe schoolgds NeVlaC 12

13 6. DE ORGANISATIESTRUCTUUR NEDERLANDS TAAL- EN CULTUURONDERWIJS KARLSRUHE De NTC-school s een commsse van de overkoepelende organsate NeVlaC. Het bestuur van de NeVlaC heeft n september 2005 de taken voor de commsse als volgt geformuleerd: De commsse... heeft de taak Nederlands taal- en cultuuronderwjs voor de rego Karlsruhe te organseren; stelt hervoor een bestuur van mnmaal dre personen samen; tracht een zo groot mogeljke groep Nederlandse en Vlaamse knderen te bereken; handelt volgens de vse en doelstellngen van de NeVlaC en de rchtljnen van de SNOB; vraagt jaarljks de subsde bj de Stchtng NOB aan; s verantwoordeljk voor de pedagogsche, fnancële en admnstrateve zaken van de school; stelt de leerkracht(en) en eventueel onderwjsassstenten aan; heeft de taak rchtljnen voor het personeelsbeled op te stellen; zorgt voor geschkte klaslokalen; onderhoudt contact met het Nederlands consulaat en de Vlaamse vertegenwoordger. BESTUUR VAN DE NTC-SCHOOL Het bestuur bestaat ut mnmaal dre personen; De bestuursleden zjn ld van de NeVlaC; Mnstens één bestuursld van de commsse s bestuursld van de NeVlaC. Hudge bestuursleden: Jutta Gemenhardt voorztter Anneles Temmen pennngmeester Mchael Wbel secretars SCHOOLTEAM De coördnator, leerkrachten en onderwjsassstenten worden door het bestuur aangesteld. De leerkrachten worden geacht volgens de vse en doelstellngen van de NTC-school te werken en de lessen volgens de onderwjskundge rchtljnen van schoolgds en schoolplan ut te voeren. Vanwege de heterogene samenstellng van de groepen worden de leerkrachten door onderwjsassstenten ondersteund. Zj handelen n opdracht van de leerkrachten. NEVLAC NEDERLANDSE EN VLAAMSE CULTUURVERENIGING E.V. De NeVlaC s een non-proft organsate de als doel heeft de denttet van de Nederlandse en Vlaamse cultuur n Europa te waarborgen en deze voor andere Europeanen open te stellen. Tevens ondersteunt de NeVlaC een postef beeld van de toekomst van de Nederlandse taal. Utgebrede nformate: TAKEN VAN HET BESTUUR VAN DE NTC-SCHOOL Het bestuur... s verantwoordeljk voor de pedagogsche, fnancële en admnstrateve zaken, stelt de leerkracht(en) aan, verzorgt het personeelsbeled, stelt n samenwerkng met de leerkracht(en) de schoolgds en schoolplan samen, onderhoudt het contact met de ouders, onderhoudt contact met het ESK over de huur van de lokalen onderhoudt het contact met de Stchtng NOB, vraagt volgens de rchtljnen van de stchtng de jaarljkse subsde aan, heeft contact met het consulaat n München (.v.m. de subsdeaanvraag). heeft contact met de Nederlandse nspecte n Breda. Coördnator team: Leerkrachten: Onderwjsassstenten: Karne Müller Dane Heyker (bassschool), Karne Müller (voortgezet onderwjs) Susanna Hartzhem (peuters), Astrd van de Laar (leesjuf) In geval van zekte of utval om een andere reden, zal een andere leerkracht met ondersteunng van een onderwjsassstent de les overnemen. Nederlands Taal- en Cultuuronderwjs NTC-school Karlsruhe schoolgds NeVlaC 13

14 7. FINANCIËLE STRUCTUUR De NTC-school vormt een onderdeel van de overkoepelende verengng NeVlaC, heeft echter een egen fnanceel draagvlak. INKOMSTEN EN UITGAVEN VAN DE NTC-SCHOOL Inkomsten Utgaven maandeljkse ouderbjdrage salars schoolteam ldmaatschapsbjdrage NeVlaC bank- en admnstratekosten sponsoren aanschaf boeken en leermateraal, cd-roms kopeerkosten, verbruksmateraal voor de lessen pr en foldermateraal ecurses, utstapjes 8. CONTACT MET ORGANISATIES EN INSTANTIES STICHTING NOB De Stchtng NOB werkt n opdracht van het mnstere van Cultuur, Onderwjs en Wetenschap (Nederland). Het Nederlands taal- en cultuuronderwjs Karlsruhe s als NTC-school bj de Stchtng NOB aangesloten. De Stchtng NOB verleent de jaarljkse subsde aan de NTC-school. INSPECTIE NEDERLAND NTC-scholen worden door de Nederlandse nspecte (Tlburg) bezocht. De nspecte legt de nadruk op de nhoud van het NTC-onderwjs, beoordeelt de samenstellng van de groepen, controleert het aantal gegeven lesuren, geeft adves voor het waarborgen van kwaltetsonderwjs. In de regel kondgt de nspecte een bezoek van tevoren aan. EUROPESE SCHOOL KARLSRUHE De lessen voor het NTC-onderwjs worden n klaslokalen van de ESK gegeven. De NTCschool hoeft geen huur voor de rumtes te betalen. Op de ESK s snds schooljaar de Nederlandstalge afdelng offceel gesloten. De Nederlandstalge leerlngen op de ESK worden sndsden als zogenaamde SWALS-studenten beschouwd, dt houdt n dat ze Students Wthout LAnguage-Secton zjn. Momenteel ztten er 10 leerlngen op de mddelbare school de Nederlands als 1e taal volgen. De leerkracht Nederlands s de heer Theo Muller. JAARLIJKSE SUBSIDIE VIA SNOB Omdat de Nederlandse regerng enkele jaren geleden heeft besloten de jaarljkse subsde aan de NTC-scholen n butenland af te schaffen, werd er nog een overgangsregelng voor 3 jaar getroffen. De NTC-school n Karlsruhe heeft hervan profjt gehad, omdat er nu geld beschkbaar was om neuwe methodes aan te schaffen (ze ook pag. 10). Voor het schooljaar zal volgens deze overgangsregelng voor de laatste keer de subsde va SNOB utgekeerd worden. De SNOB heeft n een neuwsbref n jun 2015 medegedeeld dat het team van de SNOB er hard aan werkt om ook voor de toekomst een regelng met de regerng te kunnen treffen. Zodra herover meer bekend s, zullen wj deze nformate aan de ouders doorgeven. SPONSOREN De NTC-commsse streeft ernaar sponsoren te contacteren om de NTC-school te ondersteunen. Mocht u deeën hebben, dan kunt u graag contact opnemen met het bestuur. SPONSORING ESK De ESK stelt klaslokalen ter beschkkng. NEDERLANDS CONSULAAT IN MÜNCHEN Voor de subsdeaanvraag moet het Nederlands consulaat de denttet van de leerlngen verfëren en bevestgen. Daarnaast onderhoudt het consulaat ook contacten met andere NTC-scholen. Nederlands Taal- en Cultuuronderwjs NTC-school Karlsruhe schoolgds NeVlaC 14

15 9. OVERZICHT NAMEN EN ADRESSEN Her vndt u alle contactgegevens op een rjtje: NEVLAC Nederlandse en Vlaamse Cultuurverengng e.v. e-mal: nfo@nevlac.org of karne-mueller@t-onlne.de nternet: NTC-SCHOOL Nederlands taal- en cultuuronderwjs Karlsruhe e-mal: nfo@nevlac.org of karne-mueller@t-onlne.de nternet: bestuur Jutta Gemenhardt tel JuttaGemenhardt@web.de Anneles Temmen tel post@anneles.de Mchael Wbel tel Mchael.Wbel@t-onlne.de schoolteam Karne Müller tel karne-mueller@t-onlne.de Dane Heyker tel daneheyker@hotmal.com Susanna Hartzhem tel shartzhem@hotmal.com (Danela Mejer tel mejerd@gmal.com) ESK Europese School Karlsruhe Albert-Schwetzer-Straße Karlsruhe tel. nr , Brgtte Braunschweg, secretaresse ESK tel. nr , Anja Bühner, coördnator butenschoolse actvtet ESK STICHTING NOB Parkweg 20a NL-2271 AJ Voorburg e-mal: nfo@stchtng.nob nternet: contact: Alnda de Beus RIJKSINSPECTIEKANTOOR TILBURG Inspecte van het Onderwjs, afdelng Butenland, Postbus 88, NL-5000 AB Tlburg, e-mal: butenland@ownsp.nl nternet: contact: vragen van ouders: tel.nr. +31(0) vertrouwensnspecteur: tel.nr. tel.nr. +31(0) Nederlands Taal- en Cultuuronderwjs NTC-school Karlsruhe schoolgds NeVlaC 15

16 LESROOSTER wekeljkse lessen op vrjdagmddag n schooljaar september oktober november december januar februar maart aprl me jun jul augustus zomervakante! reeds geplande etra actvteten: zondag 6 december: het snterklaasfeest n Mkado = dt s een vakantedag op de ESK (wjkt soms af van BW) = dt s een vakantedag op scholen n BW (wjkt af van ESK) Op het moment dat er een verschl optreedt tussen de vakantedagen van de ESK en de vakantedagen van de scholen n BW zal er door de leerkrachten naar een geschkte oplossng gezocht worden, nden nodg door een andere locate te zoeken (bv. het bz). Nederlands Taal- en Cultuuronderwjs NTC-school Karlsruhe schoolgds NeVlaC 16

Schoolgids 2014-2015 Nederlands taal- en cultuuronderwijs NTC-school Karlsruhe

Schoolgids 2014-2015 Nederlands taal- en cultuuronderwijs NTC-school Karlsruhe Schoolgds 2014-2015 Nederlands taal- en cultuuronderwjs NTC-school Karlsruhe Nederlandse en Vlaamse Cultuurverengng e.v. www.nevlac.org nfo@nevlac.org Schoolgds 2014-2015 NEDERLANDS TAAL- EN CULTUURONDERWIJS

Nadere informatie

Dit is de digitale schoolgids van R.K. basisschool St. Jacobusschool 2014-2015

Dit is de digitale schoolgids van R.K. basisschool St. Jacobusschool 2014-2015 Dt s de dgtale schoolgds van R.K. bassschool St. Jacobusschool 2014-2015 s t n p 5 v f 1 z k c o g 2 8 x u e d b r z l y g 6 4 m q h t 7 9 St. Jacobusschool schoolgds 2014-2015 3 schoolvakantes adressen

Nadere informatie

Beroepsregistratie en vooraanmelden voor beroepsregistratie. in de jeugdhulp en jeugdbescherming

Beroepsregistratie en vooraanmelden voor beroepsregistratie. in de jeugdhulp en jeugdbescherming Beroepsregstrate en vooraanmelden voor beroepsregstrate n de jeugdhulp en jeugdbeschermng Inhoudsopgave Werk jj n de jeugdhulp of jeugdbeschermng? Bjvoorbeeld n de ggz? Ben je socaal werker? Of begeled

Nadere informatie

Dit is de digitale schoolgids van. R.K. basisschool St. Jacobusschool

Dit is de digitale schoolgids van. R.K. basisschool St. Jacobusschool 2015 2016 Dt s de dgtale schoolgds van R.K. bassschool St. Jacobusschool St. Jacobusschool schoolgds 2015-2016 schoolvakantes adressen 2 Woord vooraf Voor u lgt onze schoolgds. Wj nformeren u met dt document

Nadere informatie

Waardeoverdracht. Uw opgebouwde pensioen meenemen naar uw nieuwe pensioenuitvoerder

Waardeoverdracht. Uw opgebouwde pensioen meenemen naar uw nieuwe pensioenuitvoerder Waardeoverdracht Uw opgebouwde pensoen meenemen naar uw neuwe pensoenutvoerder In deze brochure 3 4 5 6 Gefelcteerd! Een neuwe baan Wel of net kezen voor waardeoverdracht? Vergeljk de regelngen Hoe waardevast

Nadere informatie

LUCIA MARTHAS. Institute for Performing Arts HBO MBO. Talent is only the starting point. Vooropleiding. Leerbedrijf.

LUCIA MARTHAS. Institute for Performing Arts HBO MBO. Talent is only the starting point. Vooropleiding. Leerbedrijf. LUCIA MARTHAS Insttute for Performng Arts Talent s only the startng pont - Irvng Berln - HBO MBO Vooropledng Leerbedrjf Onderwjsvse Voorwoord Het Luca Marthas Insttute for Performng Arts (LMIPA) s een

Nadere informatie

DE SPORTCLUB: NIET ALLEEN VOOR MAAR OOK VAN DE JEUGD

DE SPORTCLUB: NIET ALLEEN VOOR MAAR OOK VAN DE JEUGD DE SPORTCLUB: NIET ALLEEN VOOR MAAR OOK VAN DE JEUGD Mogeljkheden en tps om de jeugd actever bj de sportclub te betrekken INHOUD 1. Het wat en waarom van jeugdpartcpate n de sportverengng Jeugdpartcpate:

Nadere informatie

Dit is de digitale schoolgids van R.K. basisschool Sunte Werfert

Dit is de digitale schoolgids van R.K. basisschool Sunte Werfert Dt s de dgtale schoolgds van R.K. bassschool Sunte Werfert f 1 z s t k c o g n 2 8 x u e d b r z l y g 6 4 p v m q h t 7 9 Sunte Werfert schoolgds 2014-2015 3 schoolvakantes adressen 2 z x p 5 y 8 d Een

Nadere informatie

Een levensloopregeling voor software

Een levensloopregeling voor software Een levensloopregelng voor Neuwe benaderng - en nformatebevelgng De gebruker van een nformatesysteem streeft naar contnuïtet. De ongestoorde werkng van s hervoor essenteel. Maar wat weet de gebruker van

Nadere informatie

Dit is de digitale schoolgids van. IKC Het Sterrenbos

Dit is de digitale schoolgids van. IKC Het Sterrenbos 2015 2016 Dt s de dgtale schoolgds van IKC Het Sterrenbos IKC het Sterrenbos IKC-gds schooljaar 2015-2016 IKC het Sterrenbos; Onderwjs Knderopvang 2 4 jargen Buten Schoolse Opvang schoolvakantes adressen

Nadere informatie

6. Behandeling van kinderen met spastische cerebrale parese gericht op verbetering van handvaardigheid

6. Behandeling van kinderen met spastische cerebrale parese gericht op verbetering van handvaardigheid 6. Behandelng van knderen met spastsche cerebrale parese gercht op verbeterng van handvaardghed 6.1.Wat s de meerwaarde van oefentherape bj de behandelng van knderen met spastsche CP op vaardghedsnveau

Nadere informatie

3.7.3 Welke meetinstrumenten zijn geschikt voor het vastleggen van motorische vaardigheden?

3.7.3 Welke meetinstrumenten zijn geschikt voor het vastleggen van motorische vaardigheden? 3. Dagnostek 3.7. Hoe meet je verbeterng of verslechterng n het dageljks functoneren met betrekkng tot de mobltet (ztten, staan, lopen, verplaatsen) bj CP? 3.7.3 Welke meetnstrumenten zjn geschkt voor

Nadere informatie

Dit is de digitale schoolgids van. basisschool de Kameleon

Dit is de digitale schoolgids van. basisschool de Kameleon 2015 2016 Dt s de dgtale schoolgds van bassschool de Kameleon De Kameleon schoolgds 2015-2016 Dt s de schoolgds van samenwerkngsschool de Kameleon. schoolvakantes adressen 2 Woord vooraf Beste ouders/verzorgers,

Nadere informatie

Middenkaderfunctionaris bouw & infra (Netwerkschool)

Middenkaderfunctionaris bouw & infra (Netwerkschool) Mddenkaderfunctonars bouw & nfra (Netwerkschool) MBO College voor Bouw, Infra & Intereur Door ondernemend te zjn krjg k meer verantwoordeljkhed. 2013-2014 BOL Nveau 4 Thorbeckelaan 184 Almelo Crebo: 22012

Nadere informatie

lus+ De klachtencommissie en de rol van de vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen

lus+ De klachtencommissie en de rol van de vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen De klachtencommsse en de rol van de vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen Op het moment dat emand te maken krjgt met ongewenst gedrag zjn er verschllende mogeljkheden om dat ongewenst gedrag te stoppen.

Nadere informatie

IKC-gids. Dit is de digitale schoolgids van. IKC Binnenstebuiten

IKC-gids. Dit is de digitale schoolgids van. IKC Binnenstebuiten IKC-gds 2015 2016 Dt s de dgtale schoolgds van IKC Bnnenstebuten IKC Bnnenstebuten nformategds 2015-2016 schoolvakantes adressen 2 Woord vooraf Beste ouders/verzorgers, Geachte ouders, verzorgers en andere

Nadere informatie

Gezonde School-scan Bewegen & Sport

Gezonde School-scan Bewegen & Sport Gezonde School-scan Bewegen & Sport Met deze Gezonde School-scan worden de actvteten n kaart gebracht de uw school utvoert op het gebed van bewegen en sport. Vragen met een * zjn voorwaarden voor het thema-vgnet.

Nadere informatie

DE HAVO-LEERLING STUDIEVAARDIG

DE HAVO-LEERLING STUDIEVAARDIG DE HAVO-LEERLING STUDIEVAARDIG Handrekng voor scholen hoe zj op gestructureerde en structurele wjze de vaardgheden ut de Genereke studevaardghedenset voor doorstroom havo-hbo n hun currculum op kunnen

Nadere informatie

Toelichting advies gemeenteraad bij aanvraag aanwijzing als lokale publieke media-instelling

Toelichting advies gemeenteraad bij aanvraag aanwijzing als lokale publieke media-instelling B000012403 25 ĩ O Toelchtng adves gemeenteraad bj aanvraag aanwjzng als lokale publeke meda-nstellng Ì...Ï 1. Algemeen De wetgever heeft gekozen voor een s ys teem waarbj per gemeente, voor de termjn van

Nadere informatie

9001 107 529 (9504) Verbind uw vaatwasser met de toekomst.

9001 107 529 (9504) Verbind uw vaatwasser met de toekomst. 9001 107 529 (9504) Verbnd uw vaatwasser met de toekomst. Met Homeonnect kan uw vaatwasser veel meer estuur uw hushoudapparaat vanaf drect van onderweg en houd meer tjd over voor dngen de u werkeljk belangrjk

Nadere informatie

Installatiehandleiding

Installatiehandleiding In deze handledng leest u hoe u de Ggaset PCI Card 54 op uw PC aanslut en een verbndng met een access pont tot stand brengt. Gedetalleerde nformate vndt u n de gebruksaanwjzng n elektronsche vorm op de

Nadere informatie

werken en leren in de brugklas 2014-2015 Je groeit op de RGO

werken en leren in de brugklas 2014-2015 Je groeit op de RGO werken en leren n de brugklas 2014-2015 Je groet op de RGO INhoudsopgave Voorwoord.........................................................................................................................................

Nadere informatie

~~i~il' 1025 VS Amsterdam. Geacht bestuur,

~~i~il' 1025 VS Amsterdam. Geacht bestuur, / - Mr. W. Nass Vrjstraat 2a Postbus 420 5600 AK Endhoven Tel 040-2445701 Fax 040-2456438 Advocatenkantoor Mr. W. Nass Het bestuur van de BOA. e-mal Neuwe Purrnerweg 12 na~kanooma.n 1025 VS Amsterdam nternet

Nadere informatie

Feestelijke opening nieuwe woningen bij Op de Bies

Feestelijke opening nieuwe woningen bij Op de Bies KleurRjk dgtaal magazne voor medewerkers van Koraal Groep - 2015 - Nr. 6 Verder n dt magazne: Neuwe aanpak leerwerkbedrjven Feesteljke openng neuwe wonngen bj Op de Bes RICHTPUNT 2015: een neuwe kjk op

Nadere informatie

Grote Synagoge. Sjoelgasse. Walter Süskindzaal. Snoge (Portugese Synagoge) Museumcafé (JHM) Auditorium (JHM)

Grote Synagoge. Sjoelgasse. Walter Süskindzaal. Snoge (Portugese Synagoge) Museumcafé (JHM) Auditorium (JHM) Zaalverhuur Bjzondere locates voor uw evenement Het Joods Hstorsch Museum heeft verschllende locates beschkbaar voor externe verhuur, elk met een egen functe en sfeer. Zo organseert u samen met het JHM

Nadere informatie

Is de app een onmisbaar onderdeel van de les of het leerproces? nee. Is de leerling/student 16 jaar of ouder?

Is de app een onmisbaar onderdeel van de les of het leerproces? nee. Is de leerling/student 16 jaar of ouder? Beslsboom onderwjsapps Deze beslsboom helpt je bj het maken van de afwegng of (en onder welke voorwaarden) je een onderwjsapp kunt gebruken bnnen jouw les. START HIER het onderzoek naar je app Is de app

Nadere informatie

officiële bijdrage aan het CMMI. Jan Jaap Cannegieter

officiële bijdrage aan het CMMI. Jan Jaap Cannegieter Nederlandse bjdrage aan offcële CMM CMMI-s De Nederlandse stchtng SPIder heeft s ontwkkeld voor het CMMI, verschllende routes door het CMMI voor het oplossen van bepaalde problemen of het halen van bepaalde

Nadere informatie

Afhaling. Afhaling van gefrankeerde zendingen 1. Collect & Send 2. ATH (Afhaling ten Huize) 3. Transport (Afhaling per vrachtwagen)

Afhaling. Afhaling van gefrankeerde zendingen 1. Collect & Send 2. ATH (Afhaling ten Huize) 3. Transport (Afhaling per vrachtwagen) Afhalng Afhalng van gefrankeerde zendngen 1. Collect & Send. ATH (Afhalng ten Huze) 3. Transport (Afhalng per vrachtwagen) Afhalng van ongefrankeerde zendngen (Collect & Stamp) 1. Maxmaal volume en gewcht.

Nadere informatie

Jongeren Maashorst op bezoek bij burgemeester

Jongeren Maashorst op bezoek bij burgemeester KleurRjk dgtaal magazne voor medewerkers van Koraal Groep - 2015 - Nr. 7 Verder n dt magazne: RICHTPUNT 2015: de ICT-agenda van Koraal Groep Jongeren Maashorst op bezoek bj burgemeester Vrjhed, ténzj!

Nadere informatie

Deze factsheet ouderen en eenzaamheid is een gezamenlijke uitgave van GGD Midden-Nederland en Schakels, adviesbureau voor welzijn en zorg.

Deze factsheet ouderen en eenzaamheid is een gezamenlijke uitgave van GGD Midden-Nederland en Schakels, adviesbureau voor welzijn en zorg. Deze factsheet ouderen en eenzaamhed s een gezamenljke utgave van GGD Mdden-Nederland en Schakels, advesbureau voor welzjn en zorg. Inhoud Informateblad Wat s eenzaamhed? Wat veroorzaakt eenzaamhed? Overge

Nadere informatie

EVENT OVERDRACHT IN LAND- EN TUINBOUW

EVENT OVERDRACHT IN LAND- EN TUINBOUW 14 MAART 2014 KONING BOUDEWIJNSTADION EVENT OVERDRACHT IN LAND- EN TUINBOUW Infostands Indvdueel adves Workshops GRATIS EVENT overdrachtsplan fnancerng coachng talentenjacht emotes overdracht orënteren

Nadere informatie

Praktijkboek De knop om!

Praktijkboek De knop om! Praktjkboek De knop om! Maak uw organsate energebewust >> Duurzaam, Agrarsch, Innovatef en Internatonaal ondernemen De knop om! Maak uw organsate energebewust Voorwoord Bnnen bedrjven en nstellngen wordt

Nadere informatie

flits+ Geen idee Ongeveer de helft? Wanneer is de vraag... Uh..? Ik weet het! bpfhibin.nl Ik verkoop mijn huis Wie dan leeft... Zien we dan wel weer

flits+ Geen idee Ongeveer de helft? Wanneer is de vraag... Uh..? Ik weet het! bpfhibin.nl Ik verkoop mijn huis Wie dan leeft... Zien we dan wel weer pensoen Hoeveel pensoen denk je dat je krjgt? Wat ontvang je egenljk als je met pensoen gaat? 5 prangende vragen aan drecteur Rob Braaksma Verantwoordngsorgaan De regelng n nfographc Feten, cjfers en wetenswaardgheden

Nadere informatie

SERVICESFORTINET PRE PRE PRE SALES SALES

SERVICESFORTINET PRE PRE PRE SALES SALES SERVICE The tme you need SERVICESFORTINET Presales Support - Consultancy - Testapparatuur, Demo s en Plots - Wreless Ste Survey - Tranngen Installate Servce - Onderhoudscontracten - Telemarketng Al deze

Nadere informatie

Ontvlechting van ICT vereist nieuwe samenwerking

Ontvlechting van ICT vereist nieuwe samenwerking Behoefte aan Archtectuur Lfecycle Management Ontvlechtng van ICT verest neuwe samenwerkng Bnnen de ICT s sprake van verzulng van zowel de systemen als het voortbrengngsproces. Dt komt doordat de ICT n

Nadere informatie

Nieuwsbrief van de maand juni 2010 van de cliëntenraad sociale zekerheid te Hulst.

Nieuwsbrief van de maand juni 2010 van de cliëntenraad sociale zekerheid te Hulst. Neuwsbref van de maand jun 2010 van de clëntenraad socale zekerhed te Hulst. Geachte lezers. De Clëntenraad socale zekerhed te Hulst probeert het mnmabeled van Hulst ten unste van u te beïnvloeden. Het

Nadere informatie

Elke dag het zonnige leven

Elke dag het zonnige leven Elke dag het zonnge leven Zomer en wnter, lente en herfst: n Mpato genet u elke dag opneuw van medterrane sferen. In de overdekte bnnentun kunt u het hele jaar door endeloos ontspannen te mdden van groen,

Nadere informatie

ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD

ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD Al cohol kenn s door gespeel d Eval uat eal cohol voor l cht ng doorpeer sopf est val s ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD Evaluate alcoholvoorlchtng door peers op festvals December 2005 INTRAVAL Gronngen-Rotterdam

Nadere informatie

Aanmeldingsboekje 2015-2016

Aanmeldingsboekje 2015-2016 Aanmeldingsboekje 2015-2016 Beste ouders, De NTC-school biedt in schooljaar 2015-2016 op vrijdagmiddag Nederlandse les van 14.30 tot 16.30 uur aan. Voor de indeling van de leeftijdgroepen: zie schoolgids

Nadere informatie

Pagina 0 van 37 VADEMECUM ZORG OP ONZE SCHOOL. 09/374 05 00 schoolsint-maria-aalter@taborscholen.be www.taborscholen.be

Pagina 0 van 37 VADEMECUM ZORG OP ONZE SCHOOL. 09/374 05 00 schoolsint-maria-aalter@taborscholen.be www.taborscholen.be Pagna 0 van 37 VADEMECUM ZORG OP ONZE SCHOOL Taborschool Snt-Mara-Aalter-Brug 09/374 05 00 schoolsnt-mara-aalter@taborscholen.be www.taborscholen.be Pagna 1 van 37 NIVEAU 1. ALGEMENE ZORG... 2 1.1. KENMERKEN

Nadere informatie

effectief inzetten? Bert Dingemans

effectief inzetten? Bert Dingemans archtectuur Is meten weten? Kwaltateve en kwanttateve analyse n archtectuurmodellen Kwaltateve en kwanttateve analyses kunnen de denstverlenng van de enterprsearchtect verbeteren. Toch s de nzet van deze

Nadere informatie

Forse besparing op telefonie

Forse besparing op telefonie KleurRjk dgtale neuwsbref voor medewerkers van Koraal Groep - februar 2015 Verder n deze neuwsbref: The Thunderbes maken razendsnel naam op nternet Forse besparng op telefone RvB en RvT bezoeken Berkenhofcollege

Nadere informatie

Nota van B&W. onderwerp Uitrol gemeentelijk hondenbeleid in overig deel Nieuw-Vennep. Portefeuilehouder S. Bak, drs. Th.L.N.

Nota van B&W. onderwerp Uitrol gemeentelijk hondenbeleid in overig deel Nieuw-Vennep. Portefeuilehouder S. Bak, drs. Th.L.N. gemeente Haarlemmermeer Nota van B&W onderwerp Utrol gemeenteljk hondenbeled n overg deel Neuw-Vennep Portefeulehouder S. Bak, drs. Th.L.N. Weterngs ollegevergaderng 5 november 20 3 nlchtngen A. Monster

Nadere informatie

Beleggen in duurzame aandelen bij Robeco

Beleggen in duurzame aandelen bij Robeco Beleggen n duurzame aandelen bj Robeco Beleggen n duurzame aandelen bj Robeco Insttutonele beleggers staan voor tal van utdagngen. Zo leggen pensoendeelnemers, klanten en de samenlevng steeds meer druk

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der StatenGeneraal 2 Vergaderjaar 986987 07 Husvestng der Kamer Nr. 66 Herdruk BRIEF VAN DE BOUWBEGELEIDINGSCOMMISSIE Aan de Voorztter van de Tweede Kamer der StatenGeneraal 'sgravenhage,

Nadere informatie

Beperkt? Niet in de mode!

Beperkt? Niet in de mode! dgtale neuwsbref voor medewerkers van Koraal Groep - 2015 - Nr. 3 Verder n deze neuwsbref: De projecten van RICHTPUNT 2015 Beperkt? Net n de mode! Vrenden van De Hondsberg ontvangen groot bedrag En nog

Nadere informatie

BRUIKLEENREGELING MOBIELE TELEFOON 2008

BRUIKLEENREGELING MOBIELE TELEFOON 2008 -W- " " GEMEENTE I rloorn GEMEENTEBLAD 2010-22 A. Brukleenregelng mobele telefoon 2008. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Hoorn maakt bekend dat: het op 4 maart 2008, onder ntrekkng

Nadere informatie

informatieboekje brugklassen 2015-2016 Je groeit op de RGO

informatieboekje brugklassen 2015-2016 Je groeit op de RGO nformateboekje brugklassen 2015-2016 Je groet op de RGO INHOUD Voorwoord 5 Specaal voor de ouder(s)/verzorger(s) 6 Zorg bnnen de RGO 16 De start van het brugklasjaar, de eerste schoolweek 18 Waar moet

Nadere informatie

www.dtco.nl DLK Pro De all-round uitlee s apparatuur voor onderweg Maatwerk voor verschillende toepassingen

www.dtco.nl DLK Pro De all-round uitlee s apparatuur voor onderweg Maatwerk voor verschillende toepassingen www.dtco.nl DLK Pro De all-round utlee s apparatuur voor onderweg Maatwerk voor verschllende toepassngen Gewoon brljant, brljant eenvoudg DLK Pro s de productfamle van VDO, de neuwe standaards stelt voor

Nadere informatie

Het Nederlands Persmuseuml

Het Nederlands Persmuseuml [HET ARCHIEF] Het Nederlands Persmuseuml HELLEKE VAN DEN BRABER lr In museale krngen bestaat vrj grote overeenstemmng over de crtera waaraan een echt museum moet voldoen. Een eerste vereste s uteraard

Nadere informatie

Gedegen innovatief 2014

Gedegen innovatief 2014 Organsate Scholen Ontwkkelngen Gedegen nnovatef 2014 Professonalserng Cjfers / Kengetallen Jaarrekenng Inhoudsopgave Navgate Voorwoord Hoofdstuk 1 Organsate 1.1. We s MosaLra? 1.2. Raad van Toezcht 1.3.

Nadere informatie

CAO. Gehandicaptenzorg

CAO. Gehandicaptenzorg 2016 CAO Gehandcaptenzorg Vragen en contact Vragen van werkgevers Voor vragen op het gebed van de nterpretate/toepassng van de CAO kunnen georganseerde werkgevers (leden) zch wenden tot: Verengng Gehandcaptenzorg

Nadere informatie

Aanmeldingsboekje 2013/2014

Aanmeldingsboekje 2013/2014 Aanmeldingsboekje 2013/2014 Beste ouders, De NTC-school biedt in schooljaar 2013/2014 op vrijdagmiddag Nederlandse les aan: van 14.00 tot 16.00 uur Uitgebreide informatie over de NTC-school vindt u in

Nadere informatie

Breman, Spaans & Harnas

Breman, Spaans & Harnas Z3-b34 Breman, Spaans & Harnas m a n a g e m e n t c o n s u l t a n t s BRANSTORMSESSE OVER KOSTEN EN EFFECTEN VAN VERVOERMANAGEMENT «SU NHOUDSOPGAVE. Voorwoord pag. 2. Clusterng van vervoermaatregelen

Nadere informatie

Handreiking Behorende bij Verslag over de Uitvoering Abw, IOAW, IOAZ en WIK 2003

Handreiking Behorende bij Verslag over de Uitvoering Abw, IOAW, IOAZ en WIK 2003 Handrekng Behorende bj Verslag over de Utvoerng Abw, IOAW, IOAZ en WIK 2003 Inhoud Onderdeel A Beeld omtrent de wetsutvoerng Verantwoordng omtrent tekortkomngen rechtmatghed Inledng 3 1. Verantwoordng

Nadere informatie

Wat is EN81-28? Opgesloten in de lift?

Wat is EN81-28? Opgesloten in de lift? Wat s EN81-28? Opgesloten n de lft? www.safelne.se Geen panek! SafeLne waakt Hsselektronk ontwkkelt en vervaardgt elektronsche componenten voor lften, met als belangrjkste producten lfttelefoons voor het

Nadere informatie

Wmo inzicht. augustus 2014 nummer 13. ❸ De regio aan zet. In dit e-zine: ⓮ Over de grenzen. Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl. over de grenzen heen

Wmo inzicht. augustus 2014 nummer 13. ❸ De regio aan zet. In dit e-zine: ⓮ Over de grenzen. Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl. over de grenzen heen Wmo nzcht Gehandcaptenzorg Neuwe Stjl augustus 2014 nummer 13 ❸ De rego aan zet In dt e-zne: ❺ Aan de keukentafel met: Ells Jongerus en Caron Landzaat, ervarngsdeskundgen bj LFB ❻ Kennsmaken met Jantene

Nadere informatie

inzicht Gehandicaptenzorg in de Wmo: wie en hoeveel? ❸ Burgers met een beperking In dit e-zine: Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl juli 2014

inzicht Gehandicaptenzorg in de Wmo: wie en hoeveel? ❸ Burgers met een beperking In dit e-zine: Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl juli 2014 Gehandcaptenzorg nzcht Gehandcaptenzorg Neuwe Stjl jul 2014 ❸ Burgers met een beperkng n de Wmo: we en hoeveel? In dt e-zne: over de grenzen heen Amsterdam ❺ Clënten n beeld Over de grenzen ❿ Ut de praktjk:

Nadere informatie

Heerhugowaard Stad van kansen

Heerhugowaard Stad van kansen Heerhugowaard Stad van kansen Bestuursdenst I adves aan Burgemeester en Wethouders Reg.nr: BW 13-0415 Sector/afd.: SO/OV Portefeullehouder: S. Bnnendjk Casenr.: Cbb130383 Steller/tst.: E. Brujns Agenda:

Nadere informatie

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en mogelijkheden. www.eulerhermes.nl. Monitoring van uw kredietverzekering. Euler Hermes Online Services

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en mogelijkheden. www.eulerhermes.nl. Monitoring van uw kredietverzekering. Euler Hermes Online Services EH SmartVew Euler Hermes Onlne Servces Een slmme kjk op rsco s en mogeljkheden Montorng van uw kredetverzekerng www.eulerhermes.nl EH SmartVew Montor uw rsco s en maak onmddelljk gebruk van neuwe kansen

Nadere informatie

Wmo inzicht. Wmo 2015. juni 2014 nummer 12. ❸ Laatste ronde. In dit e-zine: ⓮ Over de grenzen. Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl. over de grenzen heen

Wmo inzicht. Wmo 2015. juni 2014 nummer 12. ❸ Laatste ronde. In dit e-zine: ⓮ Over de grenzen. Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl. over de grenzen heen Wmo nzcht Gehandcaptenzorg Neuwe Stjl jun 2014 nummer 12 ❸ Laatste ronde Wmo 2015 In dt e-zne: ❻ Aan de keukentafel met: Wendy Verklej, wethouder Bodegraven-Reeuwjk ❼ Kennsmaken met Henk Steen Bestuurder

Nadere informatie

VDAB. Wanneer inschrijven? p Bij afstuderen:

VDAB. Wanneer inschrijven? p Bij afstuderen: AFGESTUDEERD wat nu? GEFELICITEERD Je hebt je dploma op zak of zegt de schoolbanken vaarwel om je op de arbedsmarkt te storten. Wat je ook studeerde, er komt heel wat op je af als je de schoolpoort achter

Nadere informatie

Permar WS Horaplantsoen 2 Aan de Gemeenteraad van Ede Postbus 350

Permar WS Horaplantsoen 2 Aan de Gemeenteraad van Ede Postbus 350 permar Permar WS Horaplantsoen 2 Aan de Gemeenteraad van Ede Postbus 350 6710 BJ Ede Postbus 9022 T (0318) 67 91 11 6710 HK EDE F (0318) 67 93 08 E-mal nfo@permar.nl www.permar.nl Onderwerp: Datum: Jaarverslag

Nadere informatie

Uitgebreide aandacht warmtapwatersystemen. Door afnemende warmtevraag voor ruimteverwarming, neemt het belang van het

Uitgebreide aandacht warmtapwatersystemen. Door afnemende warmtevraag voor ruimteverwarming, neemt het belang van het NEN 5128: overzcht van rendementen Utgebrede aandacht warmtapwatersystemen Door afnemende warmtevraag voor rumteverwarmng, neemt het belang van het opwekkngsrendement voor warmtapwater toe. In de norm

Nadere informatie

Onderzoek! Ontdek! Onderneem! WELKOM BIJ DE EUREKA!CUP WWW.EUREKACUP.NL. Eureka!Cup is een programma van Stichting Techniekpromotie

Onderzoek! Ontdek! Onderneem! WELKOM BIJ DE EUREKA!CUP WWW.EUREKACUP.NL. Eureka!Cup is een programma van Stichting Techniekpromotie GEVER WELKOM BIJ DE EUREKA!CUP E!C16-1 GEVER 7 Bètawerelden De opdrachten van het Eureka!Cup sezoen worden geplaatst bnnen een van de 7 bètawerelden: Voedng & Vtaltet Mobltet & Rumte Lfestyle & Desgn Scence

Nadere informatie

AUDIT FACILITY MANAGEMENT

AUDIT FACILITY MANAGEMENT Mnstere van Verkeer en Waterstaat. Rjkswaterstaat, stafdenst Audt RWS AUDT FACLTY MANAGEMENT drs. P. Kool drs..e. Leene Stafdenst Audt RWS 's-gravenhage, jun 999 waterstaat nent&te! /Fex. 070-3513003 Audt

Nadere informatie

Jaarverslag 2013 i <

Jaarverslag 2013 i < Jaarverslag 2013 Voorut kjken In 2013 heeft het CBR weer goede resultaten geboekt. Zo zjn de resultaten van de examendvses en de klachtenregelng verbeterd. We kunnen zelfverzekerd voorut kjken naar het

Nadere informatie

Avaya T3 telefoons aangesloten op Integral 5 Conferentieruimte instellen en gebruiken Aanvulling bij de gebruiksaanwijzing

Avaya T3 telefoons aangesloten op Integral 5 Conferentieruimte instellen en gebruiken Aanvulling bij de gebruiksaanwijzing Avaya T3 telefoons aangesloten op Integral 5 Conferenterumte nstellen en gebruken Aanvullng bj de gebruksaanwjzng Issue 1 Integral 5 Software Release 2.6 September 2009 Conferenterumte gebruken Conferenterumte

Nadere informatie

Jaarverslag 2014 i <

Jaarverslag 2014 i < Jaarverslag 2014 Verbouwng en verneuwng De ambte van het CBR s zch verder te ontwkkelen tot een professonele publeke denstverlener. Daarom stond ook 2014 n het teken van verbouwng en verneuwng, zowel letterljk

Nadere informatie

- 2 - Datum vergadenn Nota openbaar: ľľo 9. Verzoek toepassing regeling Rood voor Rood met gesloten beurs op de locatie Scharlebeltweg 1 te Nijverdal

- 2 - Datum vergadenn Nota openbaar: ľľo 9. Verzoek toepassing regeling Rood voor Rood met gesloten beurs op de locatie Scharlebeltweg 1 te Nijverdal - 2 - Nota Voor burgemeester en wethouders Nummer: 4INT05600 IIIIIIlllllllllIIIIIIIIIIIlllllllllllllllll Onderwerp: Datum vergadenn Nota openbaar: ľľo 9 Gemeente Hellendoorn DEC. 20W Verzoek toepassng

Nadere informatie

Rekenen met rente en rendement

Rekenen met rente en rendement Rekenen met rente en rendement Woekerpols? Lenng met lokrente? Er wordt met de beschuldgende vnger naar banken en verzekeraars gewezen de op hun beurt weer terugwjzen naar de consument: Deze zou te weng

Nadere informatie

Zo krijg je wél grip op IT-investeringen

Zo krijg je wél grip op IT-investeringen T-servcemanagement Zo krjg je wél grp op T-nvesterngen ntegrate van applcate- en projectportfolomanagement Met één druk op de knop een overzcht genereren van alle T-projecten en bjbehorende applcates (of

Nadere informatie

MEERJAREN OPBRENGSTEN VO 2013 TOELICHTING

MEERJAREN OPBRENGSTEN VO 2013 TOELICHTING MEERJAREN OPBRENGSTEN VO 2013 TOELICHTING Utrecht, me 2013 INHOUD 1 Algemeen 5 2 Het opbrengstenoordeel 7 3 Rendement onderbouw 8 4 Van 3e leerjaar naar dploma (rendement bovenbouw) 11 5 Gemddeld CE-cjfer

Nadere informatie

Automatic-schakelaar Komfort Gebruiksaanwijzing

Automatic-schakelaar Komfort Gebruiksaanwijzing opzetstuk Systeem 2000 Art. nr.: 0661 xx / 0671 xx Inhoudsopgave 1. Velghedsnstructes 2. Functe 2.1. Werkngsprncpe 2.2. Detecteveld verse met 1,10 m lens 2.3. Detecteveld verse met 2,20 m lens 3. Montage

Nadere informatie

De kloof: welke kennis heeft een opdrachtgever nodig?

De kloof: welke kennis heeft een opdrachtgever nodig? projectmanagement Goed opdrachtgeverschap De kloof: welke kenns heeft een opdrachtgever nodg? Een van de redenen waarom projecten net succesvol zjn s de kloof tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Om

Nadere informatie

Wat u als oudere wilt weten, kunt doen of nodig hebt.

Wat u als oudere wilt weten, kunt doen of nodig hebt. Wjk- en denstencentrum de Oranjehoek Oranje Nassaustraat 1 2271 SJ Voorburg Tel. Wjk- en denstencentrum de Groene Loper Van Royenstraat 2 2273 VD Voorburg Tel. 070-300 47 47 Adves & nformate Ondersteunng

Nadere informatie

7. Behandeling van communicatie en mondmotoriek

7. Behandeling van communicatie en mondmotoriek 7. Behandelng van communcate en mondmotorek 7.2. Slkstoornssen 7.2.3 Wat s de meerwaarde van enterale voedng (va PEG-sonde) ten opzcht van orale voedng bj knderen met CP met slkstoornssen wat betreft voedngstoestand,

Nadere informatie

Uitgeest 28 Mei 2013. Geachte Voorzitter en Commissieleden

Uitgeest 28 Mei 2013. Geachte Voorzitter en Commissieleden Utgeest 28 Me 203 Geachte Voorztter en Commsseleden Vanwege neuwe ontwkkelngen n verband met het verwjderen van de scootmobelen ut het atrum van De Slmp wl k dt n de GGZ-vergaderng nogmaals onder uw aandacht

Nadere informatie

CP-richtlijn: Uitwerking van aanbeveling 4.2

CP-richtlijn: Uitwerking van aanbeveling 4.2 CP-rchtljn: Sperkrachttranng bj CP Aanbevelng 4.2.: Wat s het effect van krachttranng op ROM, spertonus en kracht? Jul 2012 Project Knowledgebrokers: Werkgroepleden: Corna Lujten (Revant Revaldatecentrum)

Nadere informatie

Energiezuil met drie lege units, hoogte 491 mm Energiezuil met lichtelement en drie lege units, hoogte 769 mm

Energiezuil met drie lege units, hoogte 491 mm Energiezuil met lichtelement en drie lege units, hoogte 769 mm Montagehandledng Energezul met dre lege unts, hoogte 491 mm 1345 26/27/28 Energezul met lchtelement en dre lege unts, hoogte 769 mm 1349 26/27/28 Energezul met zes lege unts, hoogte 769 mm 1351 26/27/28

Nadere informatie

Process mining: leuk voor de liefhebber of noodzaak?

Process mining: leuk voor de liefhebber of noodzaak? process mnng Process mnng: leuk voor de lefhebber of noodzaak? Pledoo voor een breder draagvlak en toepassng n de audtpraktjk Process mnng toepassen n de audtpraktjk. Waarom zouden we dat wllen? En wat

Nadere informatie

Reinier van der Kuij

Reinier van der Kuij 03 2014 Wonngcorporates en Vastgoedontwkkelng: Ft for Use? Rener van der Kuj Wonngcorporates en Vastgoedontwkkelng: Ft for Use? Rener van der Kuj Technsche Unverstet Delft, facultet Bouwkunde, afdelng

Nadere informatie

Bronnen & Methoden bij Marktscan medischspecialistische zorg 2015

Bronnen & Methoden bij Marktscan medischspecialistische zorg 2015 Bronnen & Methoden bj Marktscan medschspecalstsche zorg 2015 Hoofdstuk 2: Wachttjden voor medsch specalstsche zorg Ontwkkelng van wachttjden Voor de wachttjdanalyses s gebruk gemaakt van gegevens afkomstg

Nadere informatie

In de praktijk. Ook online willen we dat het klikt. Nieuwsbrief enkel voor vrije beroepen oktober 2015. > Pagina 2

In de praktijk. Ook online willen we dat het klikt. Nieuwsbrief enkel voor vrije beroepen oktober 2015. > Pagina 2 In de praktjk Neuwsbref enkel voor vrje beroepen oktober 2015 Expertse: uw bank altjd en overal op zak Onderweg, met meerdere personen op verschllende locates een verrchtng tekenen? Het kan voortaan dankzj

Nadere informatie

Applicatieportfoliomanagement

Applicatieportfoliomanagement governance Applcateportfolomanagement Governance zet applcatebeheer op scherp Nu applcates steeds nauwer verweven zjn met bedrjfsprocessen, s een gestructureerde aanpak van het applcatebeheer noodzakeljk,

Nadere informatie

De enterprisearchitect als coach

De enterprisearchitect als coach archtectuur De enterprsearchtect als coach Naar een vloeende samenwerkng tussen enterprseen projectarchtecten Grotere organsates kennen vaak een (te strkte) schedng tussen enterprse- en projectarchtecten.

Nadere informatie

Vernieuwing Lake Land Hotel Jachthaven 1 Monnĩckendam Gemeente Waterland

Vernieuwing Lake Land Hotel Jachthaven 1 Monnĩckendam Gemeente Waterland FFF ï ī-ï n t on ra n t -1 «.u jy l l ;I H n rŗ nr Es Verneuwng Jachthaven 1 Monnĩckendam Gemeente Waterland Bestemmngsplan, ontwerpstjl en welstand. Datum: 8 februar 2014 Jachthaven 1 1141 AV Monnckendam,

Nadere informatie

Scoren met sport en bewegen in het sociale domein

Scoren met sport en bewegen in het sociale domein Scoren met sport en bewegen n het socale domen Ontmoet, nspreer en leer tjdens NISB bjeenkomsten Utdagende plenen voor alle leeftjden Sportbedrjf Deventer aan tafel met Stadsmarketng en Rumteljke Ordenng

Nadere informatie

Procedure m.b.t. het meten en wegen van lengte en gewicht bij kinderen binnen de Maartenschool. SMK. Draaiboek

Procedure m.b.t. het meten en wegen van lengte en gewicht bij kinderen binnen de Maartenschool. SMK. Draaiboek Draaboek Het meten van de voedngstoestand bj knderen bnnen de Maartenschool Het perodek en gestandaardseerd vastleggen van lengte en gewcht Procedure voor het gestandaardseerd montoren van de voedngstoestand

Nadere informatie

Wmo inzicht. Scharnieren in de regio: Zuid Oost Brabant. december 2014 nummer 15. ⓮ Cliënt in. In dit e-zine: ⓬ Over de grenzen.

Wmo inzicht. Scharnieren in de regio: Zuid Oost Brabant. december 2014 nummer 15. ⓮ Cliënt in. In dit e-zine: ⓬ Over de grenzen. Wmo nzcht Gehandcaptenzorg Neuwe Stjl december 2014 nummer 15 ❸ Scharneren n de rego: Zud Oost Brabant In dt e-zne: Rdderkerk over de grenzen heen ❺ Aan de keukentafel met: Marga de Goej, wethouder gemeente

Nadere informatie

Blik op de toekomst. Reorganisatie De Key. Complexe fusie geslaagd. case uitgelicht. OR én bestuurder aan het woord case uitgelicht

Blik op de toekomst. Reorganisatie De Key. Complexe fusie geslaagd. case uitgelicht. OR én bestuurder aan het woord case uitgelicht n u m m e r 1, n a j a a r 2 0 1 1 Blk op de toekomst case utgelcht Reorgansate De Key OR én bestuurder aan het woord case utgelcht Complexe fuse geslaagd mede dankzj bjdrage OR Duvelse dlemma s Gedragscode

Nadere informatie

rnt ffi Gentrale administratie Geachte heer/mevrouw, Op 11 februari 2010 ontving u van ons een brief met bijlage over inkomsten uit kinderopvang.

rnt ffi Gentrale administratie Geachte heer/mevrouw, Op 11 februari 2010 ontving u van ons een brief met bijlage over inkomsten uit kinderopvang. Belastngdenst Gentrale admnstrate 6401 DD Heerlen Belastngtelefoon 0800-0543 ff re ff Datum 19 februar2010 Uw kenmêrk rnt Betreft Ondudeljkhed n bjlage'nkomsten als gastouder' Kenmerk B/CA-UGB/10/017 120

Nadere informatie

Collect & Send Collect & Stamp

Collect & Send Collect & Stamp Afhalng Collect & Send 1 1. Afhalng van gefrankeerde zendngen (Collect & Send) 2 2. Afhalng ten Huze (ATH) 5 3. Afhalng ten Huze per vrachtwagen (Transport) 6 Collect & Stamp 7 1. Maxmaal volume en gewcht

Nadere informatie

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en opportuniteiten. www.eulerhermes.be. Monitoring van kredietverzekering. Euler Hermes Online Services

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en opportuniteiten. www.eulerhermes.be. Monitoring van kredietverzekering. Euler Hermes Online Services EH SmartVew Euler Hermes Onlne Servces Een slmme kjk op rsco s en opportunteten Montorng van kredetverzekerng www.eulerhermes.be De voordelen van EH SmartVew De juste nformate op het juste moment helder

Nadere informatie

Gebruikershandleiding

Gebruikershandleiding Apex Dynamcs bv Churchlllaan 101 NL-5705 BK Helmond The Netherlands Tel. : +31 (0)492 509 995 Fax : +31 (0)492 509 997 E-mal : sales@apexdyna.nl Internet : www.apexdyna.nl Gebrukershandledng Planetare

Nadere informatie

aan de slag tijdens de studiedag

aan de slag tijdens de studiedag Energek aan de slag tjdens de studedag Studedagengds voortgezet onderwjs Toetsng, evalueren om te leren, rekenen en taal Bureau ICE De neuwe generate toetsen en examens Haal meer ut uw studedag Studedagen

Nadere informatie

Uw gemeente trakteert. Informatieblad Schilde en s-gravenwezel. Nieuwjaarsbabbel: vrijdag 9 januari - 19.30 uur

Uw gemeente trakteert. Informatieblad Schilde en s-gravenwezel. Nieuwjaarsbabbel: vrijdag 9 januari - 19.30 uur Informateblad Schlde en s-gravenwezel 39e Jaargang - nr 1 januar-februar 2015 Uw gemeente trakteert Neuwjaarsbabbel: vrjdag 9 januar - 19.30 uur De deale vakantejob 9 Meer bewegen om mnder te vallen 13

Nadere informatie

Dit is de digitale schoolgids van. basisschool de Kameleon

Dit is de digitale schoolgids van. basisschool de Kameleon 2016 2017 Dt s de dgtale schoolgds van bassschool de Kameleon De Kameleon schoolgds 2016-2017 Dt s de schoolgds van samenwerkngsschool de Kameleon. schoolvakantes adressen 2 Woord vooraf Beste ouders/verzorgers,

Nadere informatie