Project B11: Vladymo update. KULeuven maart 2012

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Project B11: Vladymo update. KULeuven maart 2012"

Transcriptie

1 Projec B11: Vladymo updae KULeuven maar 2012 Algemeen secrearaa Seunpun beledsrelevan Onderzoek Fscale & Begrong Voskenslaan Gen Belgë Tel: 0032 (0) E-mal:

2 Vladymo updae 1. Demografsche opbouw 1 2. Neuwe macromodule Mehodologsche opbouw Daa en assumpes 3 3. Gemeenschappen en gewesen Module onvangsen Gemeenschappen en Gewesen onder de oude BFW Module onvangsen Gemeenschappen en Gewesen onder de neuwe BFW Module ugaven Gemeenschappen en Gewesen Federale Overhed Module onvangsen Federale Overhed Module ugaven Federale Overhed Socale Zekerhed Module onvangsen Socale Zekerhed Module ugaven Socale Zekerhed Schuldmodule Module Budgear Onevenwch 19

3 1. Demografsche opbouw De neuwe bevolkngsvooruzchen van he Federaal Planbureau vervangen de oude demografsche hypoheses n volgende modules n Vladymo: Module Toale bevolkng, Module Bevolkng <18 jaar, Module jaar, Module Bevolkng >60 jaar. 2. Neuwe macromodule In Vladymo kan een exogene jaarljkse BBP-groe ngeseld worden n he parameerblad (waar bjvoorbeeld de exogeen veronderselde jaarljkse BBP-groe van de HRF van 2,1% ngevoerd kan worden). Daarnaas werd n Vladymo een neuwe macromodule opgenomen de een endogene schang maak van de poenële regonale BBP s en BNP s n de oekoms. De macro-economsche parameers de gebruk worden bj de berekenngen n de macromodule (zoals acvesgraad, srucurele werklooshedsgraad, pendelbewegngen en producvesgroe) kunnen exogeen ngegeven worden. 2.1 Mehodologsche opbouw He BBP van he Rjk word berekend als de som van de regonale BBP s (boom-up benaderng). Herbj word een gesloen econome op naonaal nveau veronderseld, waardoor he Belgsche BBP geljk s aan he BNP. He regonale BBP, gedefneerd als he Bruo Geografsch Produc (BGP), geef weer wa alle werkenden n een rego jaarljks produceren, erwjl he regonale BNP of he Bruo Regonaal Produc (BRP) aangeef wa de werkenden de woonachg zjn n een rego jaarljks produceren. We berekenen bovensaande regonale producen op bass van een aanbodgesuurd arbedsmarkmodel. Herbj verrekken we van de berekende regonale beroepsbevolkng, d.. he aanal werkenden de woonachg zjn n rego, volgens ondersaande formule: E, a, a, a, a æ E + U öæ U ö, a = ç ç1 p, a, a, a p - E U (4.1) è øè + ø Me a E, he aanal werkenden n leefjdscaegore a woonachg n rego op jdsp a U, he aanal werklozen n leefjdscaegore a woonachg n rego op jdsp a p, de bevolkng n leefjdscaegore a woonachg n rego op jdsp 1 Federaal Planbureau, Bevolkngsvooruzchen De oude bevolkngsvooruzchen daeren van D zjn de bevolkngsvooruzchen van de Naonale Bank van Belgë (NBB). 1

4 Formule 4.1 geef n essene he produc weer van de regonale acvesgraad, he complemen van de regonale werklooshedsgraad en de bevolkng van de bereffende rego. De opsplsng volgens dre leefjdscohoren (15-24-jargen, de jargen en de jargen),, a,15-64 de samen de regonale bevolkng op beroepsaceve leefjd umaken, åp = P, maak de regonale beroepsbevolkng afhankeljk van de relaeve verschuvngen n leefjdscohoren, aangezen å, a E = E a a Vervolgens corrgeren we voor de pendel ussen rego s om he aanal jobs n rego e berekenen. Me J =å j m j E j J = aanal werkenden n rego op jdsp j m = frace van aanal werkenden me woonplaas n rego j de werkzaam zjn n rego E = aanal werkenden woonachg n rego op jdsp (4.2) Ugeschreven voor de dre rego s ze de formule er als volg u 2 : Tabel 1: Formules berekenng aanal jobs Brussel Vlaanderen Wallonë J = m * E + m * E + m * E Br Vl BrBr BrVl Br Br VlBr VlVl Vl Vl WaBr J = m * E + m * E + m * E Wa BrWa Br VlWa Vl WaVl J = m * E + m * E + m * E WaWa Wa Wa Wa He Bruo Geografsch Produc op jdsp word dan verkregen va de arbedsproducve en he aanal jobs op jdsp. BGP BGP = J 0-0 (1+ g) 0 J (4.3) Me g de exogene consane groevoe van de arbedsproducve n rego Om he Bruo Regonaal Produc e bekomen, berekenen we de som voor alle j, van he produc van de werkenden woonachg n rego de n rego j werken, en de arbedsproducve n rego j. 2 De concree berekenng s erug e vnden Fou! Verwjzngsbron ne gevonden.; ze verder. 2

5 BRP = å j BGP J j 0 j 0 j -0 j ( 1+ g ) me (4.4) 2.2 Daa en assumpes Als npu voor de berekenng van BGP en BRP gebruken we de bevolkngsprognoses m.b.. de bevolkng op beroepsaceve leefjd. De regonale acvesgraden werden bekomen door de regonale acvesgraden n 2007, verkregen u de Enquêe naar de arbedskrachen (EAK3), voor de beschouwde leefjdsklassen consan e houden op he nveau van 2007, me uzonderng van de acvesgraad van de 50- o 64-jargen, de veronderseld werd oe e nemen me een lneare facor 4. Voor daa m.b.. de pendel baseren we ons op de reële cjfers voor 2007 van de FOD Econome. De pendel word n he model bepaald als een frace van de werkende bevolkng de n een bepaalde rego woon. Deze frace word verder consan veronderseld over de jd. Als npu voor he model gebruken we verder ook de srucurele werklooshedsgraden, zoals deze berekend werden n de paper Esmang he NAIRU and poenal employmen for Belgan regons, Sabadash, A. In he Cenraal Parameerblad kunnen wee verschllende scenaro's ngeseld worden: één waarn de NAIRU consan bljf over de jd, en één waar convergene van de Waalse en Brusselse NAIRU naar he Vlaamse nveau veronderseld word over de perode Door he gebruk van srucurele werklooshedsgraden vanaf 2007 zullen de berekenngen gebaseerd zjn op he poeneel maxmaal aanal arbedskrachen beschkbaar voor de arbedsmark. De resulaen m.b.. BGP en BRP geven bjgevolg een poenële oupugroe weer. De macro-economsche assumpe m.b.. de groe van de arbedsproducve werd overgenomen van de SCvV en bedraag 1,6% over de perode Deze groevoe kan ook regonaal gedversfeerd worden va aanpassng n he Cenraal Parameerblad. 3. Gemeenschappen en gewesen 3.1 Module onvangsen Gemeenschappen en Gewesen onder de oude BFW De onvangsen van de Gewesen en Gemeenschappen worden n he model ngedeeld volgens de caegoreën de zjn gedefneerd n de Bjzondere Fnancerngswe (BFW) en he Lambermonakkoord. De gewesonvangsen omvaen de geweseljke belasngen, he oegewezen gedeel e van de personenbelasng, en een caegore "overge onvangsen". De onvangsen van de Gemeenschappen omvaen de oegewezen bedragen van de BTW en de personenbelasng en een caegore "overge onvangsen". 3 Ze FOD Econome, hp:// 4 Gebaseerd op de assumpes van he federaal planbureau. De lneare groevoe u he verleden werd geëxrapoleerd naar oekoms. 3

6 Gewesonvangsen De waalf geweseljke belasngen 5, waarvoor elke Gewes volledg bevoegd s, zjn gemodelleerd als volg: Me O = O - 1+ e)(1+ p )(1+ g ) (5.1) (, j,, j, 1 j, O j,, de oale onvangsen van Gewes j voor belasng n perode e de elasce van belasng p de nflae n perode g, de reële groe van he Bruo Regonaal Produc (=regonaal BNP) van gewes j n perode j De elasce, nflae en regonale groe kan door de gebruker nvoerd worden n he Cenraal Parameerblad (alernaef voor exogene regonale groe s macromodule acveren). He bedrag van de overgedragen personenbelasng s hsorsch bepaald en word jaarljks gekoppeld aan de evolue van de prjsndex en de economsche groe. Deze oegewezen mddelen worden horzonaal verdeeld op bass van de bjdrage van elke ene o de personenbelasng 6. De horzonale verdeelsleuel voor begrongsjaar word bepaald door de resulaen van he aanslagjaar -1 (nkomsen -2). Inden n een Gewes de gemddelde opbrengs van de personenbelasng per nwoner lager lg dan he Rjksgemddelde, krjg da Gewes bovenden aanspraak op een naonale soldaresbjdrage. D s een doae er grooe van een bassbedrag per nwoner 7 maal he aanal nwoners maal de afwjkng n procenpunen (van de gemddelde opbrengs n he Gewes en opzche van he naonaal gemddelde). De overgedragen personenbelasng word vermnderd me de zogenaamde negaeve erm, de werd ngevoerd om de budgeare neurale voor alle berokken overheden e bewerksellngen na he oekennen van egen geweseljke belasngen aan de rego's. De bassbedragen van de negaeve erm worden jaarljks aangepas aan de procenuele veranderng van he gemddelde ndexcjfer van de consumpeprjzen, alsook aan 91% van de reële groe van he bruo naonaal nkomen (behalve voor wa he gedeele van de negaeve erm beref da 5 Concree beref he de belasng op spelen en weddenschappen, de belasng op auomasche onspannngsoesellen, de openngsbelasng op de sljerjen, successerechen, dverse regsraerechen, de onroerende voorheffng, he kjk- en lusergeld, de verkeersbelasng, de belasng op de nverkeersellng en he eurovgne. 6 Om concree de verdeelsleuel voor de Gemeenschappen e bepalen, word 20% van de Brusselse personenbelasng bj opbrengs van he Vlaamse Gewes geeld, 80% bj de van he Waalse gewes. De opbrengsen van de personenbelasngen van de Dusalge Gemeenschap worden ne verrekend. 7 Da bedraag 11,6 euro, n prjzen van 1988, e ndexeren vanaf he begrongsjaar

7 berekkng heef op he kjk- en lusergeld wan da gedeele word enkel jaarljks geïndexeerd). He Lambermon-akkoord heef mmers he kjk- en lusergeld (KLG) als gemeenschapsbelasng afgeschaf en omgevormd o een geweseljke belasng. Als compensae voor de afschaffng krjgen de dre Gemeenschappen een neuwe doae de aan de prjsndex gekoppeld s. Naar analoge me de jaarljkse aanpassng van de doae n funce van de procenuele veranderng van he gemddelde ndexcjfer van de consumpeprjzen, word he ermee overeensemmend gedeele van de negaeve erm ook jaarljks geïndexeerd. De oegewezen personenbelasng voor Gewes n jaar word voorgeseld als volg: PB PB = PB. -NT + SB PB me é PB / POP ù SB = 11,6 Õ(1 + p x)* ê1 - ú*100* POP x= 1989 ë PB/ POP û PB = de opbrengs van de personenbelasng n gewes n jaar ; personenbelasng n he Rjk n jaar POP = he aanal nwoners n Gewes n jaar POP = he aanal nwoners n he Rjk n jaar P = algemeen prjspel n jaar BBP = he bruo bnnenlands produc n jaar s = de soldaresbjdrage per capa n jaar NT = negaeve erm voor Gewes n jaar PB = de opbrengs van de Merk ook op o he begrongsjaar 1999 de SB voorafgenomen werd op he bedrag van de aan de Gewesen overgedragen personenbelasng. Vanaf 2000 val he verschl n soldaresbjdrage en opzche van 1999 en lase van de federale overhed. De Gewesen krjgen bjkomende mddelen n gevolge de overhevelng van neuwe bevoegdheden 8. De omvang van de doae s gekoppeld aan de evolue van de prjsndex en aan de reële groe van he BBP. De horzonale verdeelsleuels lggen, me uzonderng voor de buenlandse handel en bjkomende mddelen me berekkng o de provnce- en gemeenewe, vas en zjn hsorsch bepaald n funce van een feeljk behoefencrerum. De "overge onvangsen" van de Gewesen omvaen de rekkngsrechen voor programma s voor ewerksellng van werklozen He bedrag word ne aangepas aan de nflae. De rekkngsrechen zjn nkomsen de verkregen worden van de federale overhed, en lase van de ugavenpos 8 Meer bepaald gaa he her over landbouw snds 1993 en snds 2002 landbouw en vsserj, weenschappeljk onderzoek nzake landbouw, buenlandse handel en de provnce- en gemeenewe. 5

8 ewerksellng en arbed. He Brussels Hoofdsedeljk Gewes en sloe krjg begrongskredeen als compensae voor de dode hand 9 en voor nveserngen (oa. n he kader van Belrs). Gemeenschapsonvangsen De Dusalge Gemeenschap word hoofdzakeljk gefnancerd va een doae en lase van de algemene ugavenbegrong. De Fransalge en Vlaamse Gemeenschap hebben rech op een doae u de federaal geïnde personenbelasng. He bassbedrag s gekoppeld aan de evolue van de gezondhedsprjsndex en aan de reële groe van he BNI. De horzonale verdelng gebeur op bass van de relaeve opbrengs van de personenbelasng 10. De Fransalge en Vlaamse Gemeenschap krjgen een vas bedrag u de BTW-onvangsen, da gekoppeld s aan de evolue van de consumpeprjsndex en van de naale. Concree sem de aanpassngsfacor overeen me he maxmum van de n elke Gemeenschap berekende (de)naalesfacor. De (de)naalescorrece van he begrongsjaar word berekend door he aanal nwoners jonger dan 18 jaar op 30 jun van he jaar -1 e vergeljken me he aanal mn 18- jarge nwoners op 30 jun van he referenejaar 1988 en vervolgens 80% van de evolue e weerhouden. Een aanpassngsfacor groer (klener) dan 1 wjs op naale (denaale) en opzche van he referenejaar. Ten gevolge van he Lambermon-akkoord n 2001 hebben de Gemeenschappen rech op bjkomende BTW-mddelen, ook Lambermonmddelen genoemd. - Vooreers word n de perode jaarljks een bepaald bedrag oegevoegd aan he geïndexeerde bassbedrag van he voorbje jaar. De bjkomende mddelen worden jaarljks gecumuleerd, geïndexeerd en gecorrgeerd voor evenuele (de)naale vanaf he begrongsjaar volgend op de oekennng. - Ten weede word vanaf 2007 de oale enveloppe BTW-mddelen van de Gemeenschappen, da s de bassoelage vermeerderd me de bjkomende forfaare mddelen vanaf 2002, geïndexeerd me 91% van de reële BBP-groe. Formeel kunnen we de fnale BTW-doae n jaar voorsellen als: BTW = BTW + BTW b Me bassbedrag l 9 Inernaonale nsellngen n Brussel zjn vrjgeseld van onroerende voorheffng en de overheden lopen aldus de opcenemen op de onroerende voorheffng ms. 10 Om de verdeelsleuel voor de gemeenschappen e bepalen, word 20% van de Brusselse personenbelasng bj de opbrengs van he Vlaamse Gewes geeld, en 80% bj de van he Waalse Gewes. 6

9 b b BTW = BTW- (1+ ) * denaale scorrece 1 p en bjkomende Lambermonmddelen BTW l = - BTW 1 *( g) + gecumuleerde _ exra_ mddelen De oale BTW-doae word over de Fransalge en Vlaamse Gemeenschap volgens wee verdeelsleuels verdeeld. - De geïndexeerde en voor de evolue van he aanal mn 18-jargen gecorrgeerde bass BTWdoae word ussen de Fransalge en Vlaamse Gemeenschap verdeeld op bass van de verdeelsleuel leerlngenaanallen (6-17-jargen). De horzonale verdeelsleuel voor begrongsjaar word vasgeseld op bass van de oesand van he aanal leerlngen voor he schooljaar -1- schooljaar. - In de overgangsperode ( ) worden de bjkomende BTW-mddelen verdeeld op bass van de wee crera, leerlngenaanallen en aandeel n de personenbelasng, waarbj de bjdrage van elke Gemeenschap o de personenbelasng seeds zwaarder doorweeg. Meer bepaald word n % van de oale bjkomende mddelen oegekend op bass van de n elke Gemeenschap gelokalseerde onvangsen nzake personenbelasng. De overge 65% word aan de Fransalge en Vlaamse Gemeenschap oegewezen volgens de verdeelsleuel de voor de oegewezen BTW-opbrengsen geld. He percenage da volgens de verhoudng van de personenbelasng word verdeeld sjg jaarljks me 5 procen voor de begrongsjaren 2003 o en me 2009 en me 10 procen voor de begrongsjaren 2010, 2011 en Vanaf he begrongsjaar 2012 worden de neuwe mddelen de de Fransalge en Vlaamse Gemeenschap vanaf 2002 onvangen, nclusef de meeropbrensen de voorvloeen u de koppelng van de BTW-mddelen aan he BBP, volledg verdeeld n verhoudng o de n elke Gemeenschap gelokalseerde onvangsen nzake de personenbelasng. De "overge onvangsen" van de Gemeenschappen omvaen de doae voor buenlandse sudenen. Ze word enkel gekoppeld aan de evolue van de algemene prjzenndex en kom en lase van de weenschapsugaven 11 van de federale overhed. Ook krjgen de Fransalge en Vlaamse Gemeenschap snds ,44 % van de e verdelen wns van de Naonale Loerj. Ten sloe onvangen de dre Gemeenschappen van de federale schaks een doae als compensae voor he kjk- en lusergeld. 11 D werd onder de ugavenpos economsche cel gemodelleerd. 7

10 3.2 Module onvangsen Gemeenschappen en Gewesen onder de neuwe BFW We geven herna n formules de wjzgngen weer n de neuwe BFW n vergeljkng me de oude BFW. Voor onvangsen onder de oude BFW waarvoor we geen wjzgng vermelden, verander er nes. Per gewjzgde onvangsenpos gaa he om 3 sooren formules: - De formule er bepalng van he oale bedrag n he sarjaar - De formule er bepalng van de evolue van d sarbedrag over de jd - De formule er bepalng van de verdelng van he oale bedrag per jaar over de resp. G&G Gewesonvangsen Neuwe PB-auonome (De PB-doae aan de Gewesen onder de oude BFW val herdoor weg.) Modellerng van he oale bassbedrag van de neuwe PB-auonome n he sarjaar: Me: = oale opbrengs PB-auonome n jaar 0 BFW = bassbedrag (= bruo-bedrag) van de oale PB-doae n he sarjaar onder de oude = aandeel van de geschae Negaeve Term (NT) voor he Waals Gewes n he jaar 0 n he bassbedrag (= bruo-bedrag) van de PB-doae aan he Waals Gewes = oale bedrag van de over e dragen belasngugaven n he sarjaar In woorden: he oale bedrag van de neuwe PB-auonome n he sarjaar s he bassbedrag (= bruo-bedrag) van de oale PB-doae n he sarjaar onder de oude BFW, vermnderd me 3 maal de NT de onder de oude BFW zou gelden voor he Waals Gewes (wa n verhoudng de klense NT s van de 3 gewesen), en vermeerderd me 40% van he oale bedrag van de over e dragen belasngugaven n he sarjaar. (De NT onder de oude BFW val herdoor weg.) Terwjl de neuwe PB-auonome n he sarjaar ussen de gewesen word verdeeld volgens hun resp. aandelen n de oale opbrengs van de PB 12, werd de evolue van de neuwe geweseljke opcenemen per gewes n jaar als volg gemodelleerd n Vladymo: van he Vlnderakkoord sel da de verdelng van de PB-auonome zal gebeuren volgens de geweseljke aandelen n de hudge federale belasng verkregen na oepassng van de belasngvrje 8

11 Me: = opbrengs PB-auonome van gewes n jaar = opbrengs van he federaal gebleven deel van de PB n gewes n jaar In woorden: de onvangsen u geweseljke opcenemen op de PB worden veronderseld e evolueren ne zoals de opbrengs van de PB n da gewes zou zjn geëvolueerd n de verondersellng da de PB volledg federaal zou zjn gebleven. Dergeljke vereenvoudgende ( busness as usual -)modellerng s nodg omda we ueraard- nog geen zch hebben op hoe de 3 gewesen hun PB-auonome zullen nvullen. Doae 60% van de e regonalseren belasngugaven = oale bedrag van de doae 60% van de e regonalseren belasngugaven n he sarjaar De evolue van de oale doae 60% van de e regonalseren belasngugaven werd als volg gemodelleerd n Vladymo: Me oale doae 60% van de e regonalseren belasngugaven n jaar In woorden: de evolue van de oale doae 60% van de e regonalseren belasngugaven word gemodelleerd als de doae n he voorgaande jaar vermeerderd me de nflae en me 70% van de economsche groe. He verdelng per gewes van de doae 60% van de e regonalseren belasngugaven word als volg gemodelleerd: Me doae 60% van de e regonalseren belasngugaven voor gewes n jaar = oale opbrengs van de federaal gebleven PB n jaar som, van belasngvermnderngen op de vervangngsnkomens, vermnderng voor nkomsen van buenlandse oorsprong en onderhoudsgelden, me een facor vermnderd om o de neuwe federale belasng e komen. Deze facor, de de hooge van de aanvankeljke opcenemen bepaal, zal worden vasgelegd om een regonalserng van de PB-onvangsen e bereken evenwaardg aan he vermelde bedrag van 10,736 mljard. 9

12 In woorden: de doae 60% van de e regonalseren belasngugaven word ussen de gewesen verdeeld volgens de geschae aandelen van de resp. gewesen n de opbrengs van he federaal gebleven deel van de PB. Doae werk Volledg analoog aan de doae belasngugaven, behalve da n he sarjaar de oale doae word vermnderd me 10% van he oorspronkeljke bedrag. Soldaresmechansme Modellerng van he bassbedrag n he sarjaar: Me: = oale PB-doae aan de gemeenschappen n he sarjaar onder de neuwe BFW In woorden: he bassbedrag n he sarjaar besaa u he oaal van de gewesonvangsen vermnderd me de egen gewesbelasngen onder de oude BFW, en vermeerderd me de helf van de oale PB-doae aan de Gemeenschappen Modellerng van de evolue van he bassbedrag: Modellerng van de soldaresbjdrage per gewes per jaar: ). 0.8 In woorden: de soldaresbjdrage per gewes s de frace van he bassbedrag de overeensem me de mae waarn he bevolkngsaandeel van da gewes he aandeel van da gewes n de oale PB-opbrengs overschrjd, vermnderd me 20% (zonder da de soldaresbjdrage negaef kan worden). (He soldaresmechansme onder de neuwe BFW kom n de plaas van da onder de oude BFW; bovenden maake de soldaresbjdrage onder de oude BFW deel u van de PB-doae aan de gewesen, erwjl zj onder de neuwe BFW afzonderljk word oegekend.) Gemeenschapsonvangsen PB-doae Modellerng van he bassbedrag n he sarjaar: + Me: 10

13 = oale PB-doae aan de gemeenschappen n he sarjaar onder de neuwe BFW = oale PB-doae aan de gemeenschappen n he sarjaar onder de oude BFW = deel van BTW Lambermonmddelen da n de oude BFW n 2010 volgens de PBsleuel verdeeld werd In woorden: de oale PB-doae aan de gemeenschappen n he sarjaar onder de neuwe BFW s de som van de oale PB-doae aan de gemeenschappen n he sarjaar onder de oude BFW en van he deel van de Lambermonmddelen da n 2010 horzonaal verdeeld werd volgens de PB-sleuel. (De PB-doae aan de gemeenschappen onder de neuwe BFW kom n de plaas van de onder de oude BFW.) De evolue van de oale PB-doae aan de gemeenschappen werd als volg gemodelleerd n Vladymo: In woorden: de evolue van de oale PB-doae aan de gemeenschappen word gemodelleerd als de doae n he voorgaande jaar vermeerderd me de nflae en me 82,5% van de economsche groe. He verdelng per gemeenschap van de oale PB-doae aan de gemeenschappen word als volg gemodelleerd: In woorden: de PB-doae aan de gemeenschappen word ussen de gemeenschappen verdeeld volgens de geschae aandelen van de resp. gemeenschappen n de opbrengs van he federaal gebleven deel van de PB. BTW-doae Modellerng van he bedrag van de oale BTW-doae aan de gemeenschappen n he sarjaar: Me = oale bassbtw-doae onder de oude BFW n he sarjaar = deel van de Lambermon-mddelen onder de oude BFW n he jaar 2010 da horzonaal verdeeld werd volgens de leerlngensleuel = oale doae voor he Kjk- en Lusergeld onder de oude BFW n he sarjaar In woorden: de oale BTW-doae aan de gemeenschappen n he sarjaar onder de neuwe BFW s de som van de oale bassbtw-doae aan de gemeenschappen n he sarjaar onder de oude BFW 11

14 en van deel 2 van de bjkomende Lambermon-mddelen onder de oude BFW n he jaar 2010 (L2), vermeerderd me de oale doae voor he Kjk- en Lusergeld n he sarjaar onder de oude BFW. (De KLG-doae onder de oude BFW val herdoor weg en de BTW-doae aan de gemeenschappen onder de neuwe BFW kom n de plaas van de BTW-bassdoae onder de oude BFW en van deel 2 van de bjkomende Lambermonmddelen.) De evolue van de oale BTW-doae aan de gemeenschappen werd als volg gemodelleerd n Vladymo: He verdelng per gemeenschap van de oale BTW-doae aan de gemeenschappen word als volg gemodelleerd: In woorden: de BTW-doae aan de gemeenschappen word ussen de gemeenschappen verdeeld op bass van de leerlngenaanallen van de resp. gemeenschappen. Doaes voor neuwe gemeenschapsbevoegdheden knderbjslag, gezondhed, ouderenzorg Als sarbedragen werden her genomen de federale bedragen n 2011 beseed aan deze bevoegdheden vermeerderd me de nflae. De evolue van de 3 oale doaes nzake neuwe gemeenschapsbevoegdheden werd als volg gemodelleerd n Vladymo: Me = oale doae voor één van de 3 neuwe bevoegdheden aan de gemeenschappen n jaar = groe oale Belgsche bevolkng jonger dan 18 jaar voor knderbjslag, resp. groe oale Belgsche bevolkng ouder dan 80 jaar voor ouderenzorg (voor de doae gezondhedszorg s deze erm 0) Uzonderng s her de doae voor knderbjslag, waar n de formule 0,825 den e worden vervangen door 0. D mplceer da he oaal van deze doae enkel oeneem me de nflae. De verdelng per gemeenschap van de doaes nzake neuwe gemeenschapsbevoegdheden word als volg gemodelleerd: Me = doae voor neuwe bevoegdhed aan gemeenschap n jaar In woorden: de oale doae voor neuwe gemeenschapsbevoegdheden word ussen de gemeenschappen verdeeld op bass van de relevane bevolkngsaanallen van de resp. 12

15 gemeenschappen, nameljk bevolkng jonger dan 18 jaar voor knderbjslag, bevolkng ouder dan 80 jaar voor ouderenzorg, en oale bevolkng voor gezondhedszorg. OvergangsmechansmeHe overgangsmechansme werd n Vladymo gemodelleerd als he bedrag van he verschl n onvangsen ussen de oude en de neuwe BFW, enkel beschouwd n he sarjaar, en beschouwd per gewes en per gemeenschap. Deze bedragen per G&G zjn he gevolg van: zowel verschllen n vercale oewjzngen (ussen de federale overhed enerzjds en de G&G anderzjds, nbegrepen de 10%-besparng op de doae werk) ussen de neuwe en de oude BFW als van verschllen n horzonale oewzjzngen (ussen de G&G onderlng) ussen de neuwe en de oude BFW. Een uzonderng s de herfnancerng van he BHG, de buen he overgangsmechansme word gehouden. Tjdens de 10 jaar volgend op he sarjaar worden de bedragen per G&G resulerend u he overgangsmechansme nomnaal bevroren. Tjdens de daaropvolgende 10 jaar worden zj jaarljks vermnderd me 10% van he sarbedrag. 3.3 Module ugaven Gemeenschappen en Gewesen De ugaven van de Gemeenschappen en de Gewesen worden berekend n Vladymo volgens ondersaande formule: Me [ 1- ) U (1+ g ) + au (1+ w) ](1 + )(1 DG) U a + (6.1), = (, -1, -1 p U, oale ugaven voor caegore n perode a percenage van ugaven besemd voor bezoldgng van personeel voor ugavencaegore 13 g reële groe van he naonaal BBP n perode w loongroe n perode p nflae n perode DG dscreonare groeparameer De oale ugaven worden opgespls n personeelsugaven en andere ugaven of werkngskosen. De werkngskosen worden gekoppeld aan de nomnale groe van he naonaal BBP. De ugaven voor personeel worden gekoppeld aan de loongroe, de besaa u dre componenen: de groe van de arbedsproducve (1,6%), een loondrfparameer (0,5% 14 ) 15 en de 13 a bedraag bjvoorbeeld 63% voor de ugavencaegoreën econome en werkgelegenhed, 26,5% voor nfrasrucuur, 20,5% voor leefmleu, 50% voor rumeljke ordenng en husvesng en voor culuur, 0% voor lokale besuren en bnnenlandse zaken. 14 Deze parameer werd geljk geseld aan he gemddelde van de loondrf over de perode zoals erug e vnden n he Verslag 2008 van de Naonale Bank van Belgë w ) = (1+ loondrf )*(1+ producvesgroe ) ( 13

16 oename van de ndex van de consumpeprjzen (1,5%). De waarde van de parameers kan door de gebruker ngeseld worden n he Vladymo-model. Va de koppelng van he geheel aan een dscreonare groeparameer kan aan een bepaalde ugavencaegore een hoger of lager groepercenage oegekend worden. Ugaven m.b.. de Vlaamse Zorgverzekerng Wa beref de projece van de ugaven m.b.. de Vlaamse Zorgverzekerng worden kosenprofelen (= gemddelde ugaven per capa) berekend voor dre leefjdscohoren; 0-64-jargen, jargen, 80-plussers, en voor dre ugavencaegoreën; enlasenemngen (=ukerngen aan de rechhebbenden), werkngskosen en vase kosen. De werkngskosen worden veronderseld oe e nemen me de nflae, de producvesgroe en de loondrfparameer, de vase kosen worden enkel geïndexeerd aan de nflae. De kosenprofelen van de enlasenemngen worden gecorrgeerd voor de graduele geljkschakelng van de ukerngen voor de manel- en huszorg me deze voor de resdenële zorg. Verschllende scenaro s kunnen ngeseld worden n he Cenraal Parameerblad, al naargelang de kosenprofelen van de enlasenemngen aangepas werden aan de sjgng van de welvaar (scenaro s 1 en 2) of aan de sjgng van de welvaar en de nflae (scenaro s 1bs en 2bs), en of een sjgng van de parcpaegraad veronderseld werd (scenaro s 2 en 2bs) of ne (scenaro s 1 en 1bs). In een laase scenaro (scenaro 2bs Brussel) worden de gevolgen van een geledeljke sjgng van de parcpaegraad van de Brusselse bevolkng bekeken. Gemeenschapsugaven m.b.. Onderwjs Ook voor he hoger onderwjs worden n Vladymo kosenprofelen per suden voor de Vlaamse en de Fransalge Gemeenschap berekend. Her word een jaarljkse aanpassng van he kosenprofel aan de nflae, aan de producvesgroe en de loondrfparameer veronderseld. Twee scenaro s kunnen ngevoerd worden n he Cenraal Parameerblad: één me sjgende parcpaegraad en één me consane parcpaegraad. In he eerse scenaro word de parcpaegraad veronderseld oe e nemen o de sauraegraad van 42% berek s. Mehodologsch berekenen we de kosenprofelen per gemeenschap als volg: E( g, ) e(18-25j, g, ) = (6.2) N(18-25j, g, ) Me e( 18-25j, g, ) de gemddelde ugaven voor he hoger onderwjs n de leefjdscaegore jargen, n gemeenschap g op jdsp E( g, ) de oale ugaven voor he hoger onderwjs n gemeenschap g op jdsp N( 18-25j, g, ) he aanal jargen n gemeenschap g op jdsp De oale ugaven op he oekomsg jdsp +1 worden berekend volgens ondersaande formule: E ( g, + 1) = e(18-25j, g, )* N(18-25j, g, + 1) * PF (6.3) 14

17 Me PF een correcefacor voor he effec van de sjgende parcpaegraad neuwe_ parcpaegraad = waarbj de parcpaegraad veronderseld word oe e nemen oude_ parcpaegraad volgens de gemddelde sjgng gedurende de laase dre schooljaren (2003/2004, 2004/2005 en 2005/2006) In he Vladymo-model worden ne alleen de neuwe prognoses voor de gemeenschapsugaven m.b.. he hoger onderwjs geïmplemeneerd, maar word ook een geljkaardge projece gemaak voor he lager onderwjs. De mehode s analoog: va de demografsche evolue van he aanal jargen en he kosenprofel voor 2006 (jaarljks gecorrgeerd voor nflae en reële loonsjgngen), worden de oekomsge ugaven gescha. Omwlle van de leerplch verondersellen we een consane parcpaegraad. 17% van de oale onderwjsugaven word beschouwd als vase kosen en word buen de projeces gehouden. De vase kosen worden enkel aangepas aan de nflae en de reële groe van he BBP. Als bjkomend scenaro n Vladymo zjn dezelfde onderwjsprojeces gemaak op bass van de resulaen van de gedealleerde berekenng van de oale onderwjsugaven van de Vlaamse en Fransalge Gemeenschap n de FUNDP workng paper Comparasons nerrégonale e nercommunauare des budges de dépenses 2007 des Enés fédérées (Dubos, J., Janssens, C., Schmz, V. en Deschamps, R., 2007). We gebruken de aangeleverde daa m.b.. de oaalbedragen voor 2007 van de ver caegoreën onderwjsugaven: bass- en secundar onderwjs, verdergeze en unversar onderwjs, weenschappeljk onderzoek en andere ugaven. 4. Federale Overhed 4.1 Module onvangsen Federale Overhed Voor de berekenng van de evolue van de onvangsen van de federale overhed word op elke onvangsencaegore volgende formule oegepas: O (1, = O, -1 + e.(1+ p ).(1+ g)) (5.11) me O, de oale onvangsen voor caegore n perode e de elasce van onvangsencaegore 16 p de nflae n perode g de reële groe van he BBP n perode 16 Deze elasce word voor alle onvangsencaegoreën geljk aan 1 veronderseld, behalve m.b.. de vennooschapsbelasng (1,05) of m.b... de BTW-onvangsen (0,95). 15

18 De elasce van elke onvangsencaegore kan door de gebruker ngeseld worden n he Cenraal parameerblad, erwjl de BBP-groe berekend word n de macromodule. 4.2 Module ugaven Federale Overhed De ugavencaegoreën op he nveau van de federale overhed zjn erug e vnden n Tabel 2. Ze evolueren n Vladymo volgens ondersaande formule 17. Me [ 1-a ) U (1+ g ) + au (1+ w) ](1 + )(1 DG) U +, = (, -1, -1 p U, oale ugaven voor caegore n perode a percenage van ugaven besemd voor bezoldgng van personeel voor ugavencaegore g reële groe van he naonaal BBP n perode w loongroe n perode p nflae n perode DG dscreonare groeparameer Een uzonderng vorm de evolue van de overhedspensoenen, waarvan de groevoe gemodelleerd werd zoda de ugavensjgng van de pensoenen 18 overeenkom me deze van de SCvV. 17a n formule 6.1 bedraag 73,5% voor alle gezagsdeparemenen n Tabel 2, ugezonderd de ugaven voor landsverdedgng, waar 50% van de ugaven beschouwd word als bezoldgng van personeel. a s verder geljk aan 15% voor de ugavenposen pensoensugaven, ewerksellng en arbed, en socale zaken, volksgezondhed en leefmleu (ugezonderd rjksoelage SZ der werknemers), 26,5% voor de landbouwugaven, 73,5% voor economsche zaken, en 70% voor verkeer en nfrasrucuur. 18 Dankzj deze groevoe, de ook op de pensoenen van de socale zekerhed werd oegepas, komen de oale pensoenenugaven (som van de dre groe selsels: overhed, werknemers en zelfsandgen) overeen me de van de SCvV. 16

19 Tabel 2: Ugavencaegoreën federale overhed 1. Doaes 2. Cel gezagsdeparemenen 3. Socale cel 4. Economsche cel 5. Fnancerng EU 6. Schuld zonder delgng Eerse mnser Juse Bnnenlandse zaken Buenlandse zaken Onwkkelngssamenwerkng Landsverdedgng Rjkswach Fnancën Ambenarenzaken Pensoenen Tewerksellng en arbed Socale zaken, volksgezondhed en leefmleu Landbouw Economsche zaken Verkeer en nfrasrucuur Onder de ugavenpos socale zaken, volksgezondhed en leefmleu val eveneens de rjksoelage aan de socale zekerhed van de werknemers. Deze doae word jaarljks enkel aangepas aan he ndexcjfer van de consumpeprjzen. De alernaeve fnancerng waarvan de socale zekerhed der werknemers gene, s ne als ugave, maar als mndernkoms aan de onvangsenzjde van de federale overhed gemodelleerd (he overgroe deel van de alernaeve fnancerng word voorafgenomen op de BTW- en regsrae-nkomsen van de federale overhed). 5. Socale Zekerhed 5.1 Module onvangsen Socale Zekerhed De onvangsencaegoreën van de socale zekerhed worden veronderseld e evolueren volgens de reële groe van he BBP en de nflae. Ze worden als volg gemodelleerd: O (1, = O, -1 + p ).(1+ g) (5.12) me O, de oale onvangsen voor caegore I n perode p de nflae n perode g de reële groe van he BBP n perode 17

20 Va de endogeen berekende reële groe van he BBP ondervnden de onvangsen van de socale zekerhed he effec van gewjzgde macro-economsche assumpes (een sjgng van he aanal arbedskrachen heef bjgevolg va de hogere BBP-groe een effec op de bjdragen aan de socale zekerhed). 5.2 Module ugaven Socale Zekerhed De verschllende ugavencaegoreën van de socale zekerhed laa men evolueren op bass van de evolue van de doelgroep de van de ukerng gene, en op bass van een koppelng aan de groe van de producve. Me n U, = U, -1 (1+ p )(1+ b. prod)(1+ DG) (6.10) n -1 n he aanal rechhebbenden op de ukerng n perode Va de facor DG een dscreonare groeparameer 19 b een perequaeparameer 20 n n -1 worden bjvoorbeeld de ugaven voor knderbjslag gekoppeld aan de evolue van de mn18-jargen, de pensoenen aan de evolue van he aanal 60-plussers, de werklooshedsukerngen aan de evolue van he aanal werklozen zoals berekend n de macromodule, enz. De ugaven voor de gezondhedszorg (RIZIV gezondhedszorgen en RIZIV ukerngen) van de werknemers werden voor 20% gekoppeld aan de bevolkng <18 jaar, voor 30% aan de jargen en voor 50% aan de 60-plussers. Deze ugavencaegore werd verder veronderseld e evolueren me de nflae en de reële groe. 6. Schuldmodule De schuldmodule breng de jaarljkse nkomsen en ugaven van de federale en regonale overheden samen, en bereken heru he neo e fnanceren saldo (begrongsresulaa), da geljk geseld word aan de nomnale schuldvarae en he vorderngensaldo. Bj de federale overhed word veronderseld da 10% van he begrongsekor op kore ermjn en 90% op lange ermjn gefnancerd word. Jaarljks verval bovenden een vas percenage (11,77%) van de usaande 19 Bj de pensoenugaven werd deze parameer gebruk om de ugavensjgng geljk e sellen aan deze van de SCvV. 20 Deze parameer werd geljk geseld aan 75% voor pensoenen, FAO, RKW, FBZ,... 18

21 lange ermjn schuld da geherfnancerd word va de ugfe van neuwe langlopende schuld. De rene op lange en op kore ermjn worden respeceveljk vasgelegd op 4% en op 3,65% voor de perode De renelasen worden echer berekend door de oale schuld van he vorge jaar op kore ermjn en op lange ermjn e vermengvuldgen me de berekende gemddelde rene op kore en lange ermjn. Voor de evolue van de gemddelde rene op de kore ermjnschuld word veronderseld da de kore ermjnschuld voor 90% besaa u schuld van he voorbje jaar (de gefnancerd word aan de gemddelde kore ermjn renevoe n he vorge jaar), en voor 10% u schuld van he lopende jaar (de gefnancerd word aan de hudge lange ermjn rene). Wa de evolue van de gemddelde renevoe op lange ermjn beref, word dezelfde redenerng gevolgd. D alles laa oe om de renelas op kore en lange ermjn e berekenen voor de federale overhed. Voor de Gemeenschappen en Gewesen s de berekenng analoog. Er word echer ne veronderseld da een deel van de schuld jaarljks verval en ne de schuldvarae, maar meeen de neuwe oale schuld (usaande schuld + schuldvarae) word onderverdeeld n kore (18%) en lange (82%) ermjnschuld. De gemddelde neresvoeen op kore en lange ermjn worden jaarljks overgenomen 21 van de berekenngen voor de federale overhed. Deze laen oe de jaarljkse nereslasen van de rego s e berekenen. 7. Module Budgear Onevenwch In een exra module n Vladymo word he budgear onevenwch van de verschllende overheden berekend. He budgear onevenwch (of fscal mbalance) s een neuwe maasaf m.b.. de huodbaarhed van de overhedsfnancën op lange ermjn. He begrp word gedefneerd als de som van de hudge overhedsschuld me de oale oekomsge schuld, gedefneerd als de acuele waarde van oekomsge ugaven (exclusef nereslasen) vermnderd me de acuele waarde van oekomsge nkomsen. De zogenaamde oekomsge schuld s vooral belangrjk voor programma s de lange ermjnverplchngen nhouden, zoals bjvoorbeeld he pensoenselsel en de gezondhedszorg. He budgear onevenwch geef aan hoeveel geld de overhed op d momen ekor kom om van een houdbaar budgear beled e kunnen spreken. He budgear onevenwch op he ende van jaar word formeel voorgeseld als volg: FI = PVE -PVR -A (3.1) me PVE de acuele waarde van de geprojeceerde prmare ugaven volgens he hudge beled op he ende van perode PVR de acuele waarde van de geprojeceerde onvangsen volgens he hudge beled op he ende van perode 21 In he model word de oevoegng van een evenuele rsco- en lqudespreme bj de regonale schuldugfe voorzen, maar deze s momeneel op nul geze. 19

22 A he gecumuleerd verschl ussen onvangsen en ugaven van vroegere en hudge generaes (A s negaef bj overhedsschuld) Bj he verdsconeren verondersellen we een dsconovoe van 4%, maar Vladymo maak he mogeljk de gevoelghed aan deze assumpe e esen. 20

23

Bijlage 1 Uitwerking van de methoden in rekenkundige formules

Bijlage 1 Uitwerking van de methoden in rekenkundige formules Bjlage 1 Uwerkng van de mehoden n rekenkundge formules 1 Inledng... 2 2 Mehode o vassellng van de x-facor...3 2.1 Toepassng van de x-facor en rekenvolumna...3 2.2 Sandaardsae van presaes... 4 2.2.1 Economsche

Nadere informatie

De methode tot bepaling van de x-factor voor de balanceringstaak voor de derde reguleringsperiode in formules

De methode tot bepaling van de x-factor voor de balanceringstaak voor de derde reguleringsperiode in formules Bjlage 1 De mehode o bepalng van de x-facor voor de balancerngsaak voor de derde regulerngsperode n formules Bjlage bj he beslu van 17 me 2011 me kenmerk 10379/129. Inhoudsopgave 1 Inledng... 2 2 Bepalng

Nadere informatie

Bijlage 1 Uitwerking van de methoden in rekenkundige formules

Bijlage 1 Uitwerking van de methoden in rekenkundige formules Bjlage 1 Uwerkng van de mehoden n rekenkundge formules 1 Inledng... 2 2 Mehode o vassellng van de x-facor...3 2.1 Toepassng van de x-facor en rekenvolumna...3 2.2 Kernbegrppen... 4 2.3 Sandaardsae van

Nadere informatie

De impact van vergrijzing op de overheidsfinanciën. voorstel ontwerp eindrapport 1ste versie 27 augustus 2008

De impact van vergrijzing op de overheidsfinanciën. voorstel ontwerp eindrapport 1ste versie 27 augustus 2008 Spoor A2: De impac van vergrijzing op de overheidsfinanciën voorsel onwerp eindrappor 1se versie 27 augusus 2008 K. Algoed KULeuven CES Vlekho Business School Augusus 2008 Algemeen secreariaa Seunpun beleidsrelevan

Nadere informatie

DE VLAAMSE BEGROTI NG EN FI SCALI TEI T

DE VLAAMSE BEGROTI NG EN FI SCALI TEI T e Bjzondere Fnancerngswe en de saashervormng van 2001: feen en cjfers Koen Algoed SPOOR A2 : TOEKOMSTSCENARI rk Heremans O S VOOR E VLAAMSE BEGROTI NG EN FI SCALI TEI T februar 2008 1. e Bjzondere Fnancerngsw

Nadere informatie

De impact van de vergrijzing op de overheidsfinanciën: voorlopig eindrapport

De impact van de vergrijzing op de overheidsfinanciën: voorlopig eindrapport De impac van de vergrijzing op de overheidsfinanciën: voorlopig eindrappor Brussel 19 juni 2009 Koen Algoed (HuBrussel en Vives KU) Dirk Heremans (KU) Annelore Van Hecke (KU) Overzich van de presenaie

Nadere informatie

Tentamen Pensioenactuariaat 2 juni 2003

Tentamen Pensioenactuariaat 2 juni 2003 Tenmen Pensoencur 2 jun 2003 Opgve 1 (10 punen) Me berekkng o een beplde overlevngsfel geld, µ = 0,15 0,10, 0 ½ µ = (0,01), ½ 1 Bereken l 1, ls l 0 =100 Opgve 2 (25 punen) Gegeven zj voor he leefjdsnervl

Nadere informatie

Bijlage 4 De methode van de kwaliteitsterm in rekenkundige formules

Bijlage 4 De methode van de kwaliteitsterm in rekenkundige formules Bjlage 4 De mehode van de waleserm n reenundge formules Inledng. In onderhavg beslu geef de Raad van Besuur van de Nederlandse Mededngngsauore (herna: de Raad uvoerng aan arel 4, ld van de Elerceswe 998

Nadere informatie

Geestelijke gezondheidszorg, een methode e voor het bepalen van volume- en prijsontwikkelingen0g

Geestelijke gezondheidszorg, een methode e voor het bepalen van volume- en prijsontwikkelingen0g 07 k07 Geeseljke gezondhedszorg, een mehode e voor he bealen van volume- en rjsonkkelngen0g kelngen Arhur Denneman ublcaedaum CBS-ebse: 5 december 2008 Den Haag/Heerlen, 2008 Verklarng van ekens. = gegevens

Nadere informatie

Dit rapport is ook beschikbaar via www.milieurapport.be. Contactadres:

Dit rapport is ook beschikbaar via www.milieurapport.be. Contactadres: Decopose-analse van energendcaoren n Vlaanderen Johan Couder, Avel Verbruggen Depareen Mleu, Technologe en Technologeanageen (MTT) Unverse Anwerpen (UA) Sude ugevoerd n opdrach van de Vlaase Mleuaaschappj,

Nadere informatie

Pagina. Ons /242 kenmerk: Zaaknummer: /Methodebesluiten TenneT vanaf 2014 Reguleringsmethode TenneT TSO B.V.

Pagina. Ons /242 kenmerk: Zaaknummer: /Methodebesluiten TenneT vanaf 2014 Reguleringsmethode TenneT TSO B.V. Pagna 1/12 Muzensraa 41 2511 WB Den Haag Posbus 16326 2500 BH Den Haag T 070 722 20 00 F 070 722 23 55 nfo @acm.nl www.acm.nl www.consuwjzer.nl Ons 104065/242 enmer: Zaanummer: 104065/Mehodebesluen TenneT

Nadere informatie

Analyse en beheer van financieel risico van aandelen

Analyse en beheer van financieel risico van aandelen Analyse en beheer van fnanceel rsco van aandelen door J.J. Huj onder begeledng van dr. r. J. van den Berg en drs. W.M. van den Bergh afsudeerscrpe Informaca & Econome Erasmus Unverse Roerdam Analyse en

Nadere informatie

Erasmus School of Economics Sectie Algemene Economie Dr. B.S.Y. Crutzen

Erasmus School of Economics Sectie Algemene Economie Dr. B.S.Y. Crutzen Erasmus School of Economcs Sece Algemene Econome Dr. B.S.Y. Cruzen Y Wan L 288732yl@suden.eur.nl DE IMPACT VAN ONTWIKKELINGSHULP OP MENSELIJKE ONTWIKKELING: EEN CROSS-COUNTRY ANALYSE TUSSEN 1975 2004 Absrac:

Nadere informatie

Informatie van uw gemeente Uitlaatzones & uitlaatregels Hondenpoepbeleid

Informatie van uw gemeente Uitlaatzones & uitlaatregels Hondenpoepbeleid Informae van uw gemeene laazones & ulaaregels Hondenpoepbeled Honden zjn voor veel mensen gelefde husderen. Hondenpoep daarenegen s een groe ergerns van veel nwoners van Capelle aan den IJssel. Daarom

Nadere informatie

Inhoudsopgave Bijlage 1 Uitwerking van de methoden in rekenkundige formules Inleiding Methode tot vaststelling van de x-factor

Inhoudsopgave Bijlage 1 Uitwerking van de methoden in rekenkundige formules Inleiding Methode tot vaststelling van de x-factor Inhoudopgave Bjlage 1 Uwerkng van de mehoden n rekenkundge formule...1 1 Inledng... 2 2 Mehode o vaellng van de x-facor...3 2.1 Toepang van de x-facor en rekenvolumna...3 2.2 Kernbegrppen... 4 2.3 Sandaardae

Nadere informatie

21 NIET-TECHNISCHE SAMENVATTING

21 NIET-TECHNISCHE SAMENVATTING /ER LNG-ermnal Zeebrugge FluxysLNGNV 21 NET-TECHNSCHE SAMENVATTNG SGS Envronmenal Servces december 2003 248 ' Projecnummer : 03.0149 1ER LN&ermnal Zeebrugge Fluxys LNG NV 21.1 Beknope omschrjvng projec

Nadere informatie

wiskunde A bezem havo 2017-I

wiskunde A bezem havo 2017-I Disribuieriem Een disribuieriem is een geribbelde riem die in een moderne verbrandingsmoor van een auo zi. Zo n riem heef en opziche van een keing voordelen: hij maak minder lawaai en er is geen smering

Nadere informatie

Pagina 1/14. Bijlage 1 Uitwerking van de methode in formules. Ons kenmerk: ACM/DE/2015/ Zaaknummer:

Pagina 1/14. Bijlage 1 Uitwerking van de methode in formules. Ons kenmerk: ACM/DE/2015/ Zaaknummer: Ons kenmerk: ACM/DE/2015/206746 Zaaknummer: 15.0384.52 Blage 1 Uwerkng van de mehode n formules Blage b he mehodebeslu me kenmerk ACM/DE/2015/206745 Pagna 1/14 T 070 722 20 00 F 070 722 23 55 nfo @acm.nl

Nadere informatie

artikel 41, eerste lid, van de Elektriciteitswet 1998 voor de derde reguleringsperiode

artikel 41, eerste lid, van de Elektriciteitswet 1998 voor de derde reguleringsperiode Nederlandse Mededngngsauore ONTWERPBESLUIT Nummer 102282 / 45 Beref zaak: Beslu o wjzgng van he mehodebeslu o vassellng van de kwaleserm ngevolge arkel 41, eerse ld, van de Elekrceswe 1998 voor de derde

Nadere informatie

C. von Schwartzenberg 1/11

C. von Schwartzenberg 1/11 G&R havo A deel C von Schwarzenberg 1/11 1a m 18:00 uur He verbruik was oen ongeveer 1150 kwh 1b Minimaal ongeveer 7750 kwh (100%), maimaal ongeveer 1150 kwh (145,%) Een oename van ongeveer 45,% 1c 1d

Nadere informatie

Simulatiestudie naar Methodebreuken in het Onderzoek Verplaatsingen in Nederland

Simulatiestudie naar Methodebreuken in het Onderzoek Verplaatsingen in Nederland Simulaiesudie naar Mehodebreuken in he Onderzoek Verplaasingen in Nederland Bianca Wouers Cenraal Bureau voor de Saisiek bias@cbs.nl Jan van den Brakel Cenraal Bureau voor de Saisiek jbrl@cbs.nl Bijdrage

Nadere informatie

Uitwerking van de methoden in rekenkundige formules

Uitwerking van de methoden in rekenkundige formules Bjlage 1 Uwerkng van de mehoden n rekenkundge formule Inhoudopgave Bjlage 1 Uwerkng van de mehoden n rekenkundge formule...1 1 Inledng... 2 2 Mehode o vaellng van de x-facor...3 2.1 Toepang van de x-facor

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 - Formules voor groei

Hoofdstuk 2 - Formules voor groei Moderne wiskunde 9e ediie Havo A deel Uiwerkingen Hoofdsuk - Formules voor groei bladzijde 00 V-a = 08, ; 870 08, ; 70 0, 8; 60 00 00 870 70 08,, gemiddeld 0,8 b De beginhoeveelheid is 00 en de groeifacor

Nadere informatie

Gebruik van condensatoren

Gebruik van condensatoren Gebruik van condensaoren He spanningsverloop ijdens he laden Als we de schakelaar s sluien laden we de condensaor op. De condensaorspanning zal oenemen volgens een exponeniële funcie en de spanning over

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv a b c d e a Analyse De omze was in 987 ongeveer, miljard (de recher as) De wins was ongeveer 6 miljoen (linker as) 6 miljoen 6 miljoen = %, % Er is sprake van verlies als de wins/verlies-grafiek negaief

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 Exponentiële functies

Hoofdstuk 3 Exponentiële functies Havo B deel Uiwerkingen Moderne wiskunde Hoofdsuk Eponeniële funies ladzijde 6 V-a Door zih in weeën e delen vermenigvuldig he aanal aeriën per ijdseenheid zih seeds me een faor is de eginhoeveelheid,

Nadere informatie

Gemeentefonds verevent minder dan gedacht

Gemeentefonds verevent minder dan gedacht Gemeentefonds verevent mnder dan gedacht Maarten A. Allers Drecteur COELO en unverstar hoofddocent aan de Rjksunverstet Gronngen De rjksutkerng aan gemeenten wordt verdeeld op bass van utgangspunten de

Nadere informatie

Lans Bovenberg, Roel Mehlkopf en Theo Nijman Techniek achter persoonlijke pensioenrekeningen in de uitkeringsfase. Netspar OCCASIONAL PAPERS

Lans Bovenberg, Roel Mehlkopf en Theo Nijman Techniek achter persoonlijke pensioenrekeningen in de uitkeringsfase. Netspar OCCASIONAL PAPERS Nespar OCCASIONAL PAPERS Lans Bovenberg, Roel Mehlkopf en Theo Nijman Techniek acher persoonlijke pensioenrekeningen in de uikeringsfase Techniek acher persoonlijke pensioenrekeningen in de uikeringsfase

Nadere informatie

Blok 1 - Vaardigheden

Blok 1 - Vaardigheden 6 Blok - Vaardigheden Blok - Vaardigheden Exra oefening - Basis B-a Bij abel A zijn de facoren achereenvolgens 8 : = 6 ; 08 : 8 = 6 en 68 : 08 = 6. Bij abel A is sprake van exponeniële groei. Bij abel

Nadere informatie

Waardeoverdracht. Uw opgebouwde pensioen meenemen naar uw nieuwe pensioenuitvoerder

Waardeoverdracht. Uw opgebouwde pensioen meenemen naar uw nieuwe pensioenuitvoerder Waardeoverdracht Uw opgebouwde pensoen meenemen naar uw neuwe pensoenutvoerder In deze brochure 3 4 5 6 Gefelcteerd! Een neuwe baan Wel of net kezen voor waardeoverdracht? Vergeljk de regelngen Hoe waardevast

Nadere informatie

ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD

ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD Al cohol kenn s door gespeel d Eval uat eal cohol voor l cht ng doorpeer sopf est val s ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD Evaluate alcoholvoorlchtng door peers op festvals December 2005 INTRAVAL Gronngen-Rotterdam

Nadere informatie

Rekenen met rente en rendement

Rekenen met rente en rendement Rekenen met rente en rendement Woekerpols? Lenng met lokrente? Er wordt met de beschuldgende vnger naar banken en verzekeraars gewezen de op hun beurt weer terugwjzen naar de consument: Deze zou te weng

Nadere informatie

Juli 2003. Canonpercentages Het vaststellen van canonpercentages bij de herziening van erfpachtcontracten

Juli 2003. Canonpercentages Het vaststellen van canonpercentages bij de herziening van erfpachtcontracten Canonpercenages He vassellen van canonpercenages bij de herziening van erfpachconracen Juli 23 SBV School of Real Esae Drs. L.B. Uienbogaard Drs. J.P. Traudes Inhoud Blz. 1. Inleiding... 3 2. Toeliching

Nadere informatie

Studiekosten of andere scholingsuitgaven

Studiekosten of andere scholingsuitgaven Bij voorlopige aanslag inkomsenbelasing 2013 IB 275-1T31FD Volg u in 2013 een opleiding of een sudie voor uw (oekomsige) beroep? Of had u kosen voor een EVC-procedure (Erkenning Verworven Compeenies)?

Nadere informatie

i i Datzelfde aggregaat in een vorig jaar 0 stellen we voor door

i i Datzelfde aggregaat in een vorig jaar 0 stellen we voor door Bjlage 20A Groefactoren en ndces In deze bjlage gaan we deer n o enkele veelgebrukte rjs- en hoeveelhedsndces We belchten ook de kookrachtsartetswsselkoers, de toelaat om aggregaten tussen landen te vergeljken

Nadere informatie

DE INVERTERENDE VERSTERKER

DE INVERTERENDE VERSTERKER Analoge Elekronka DE VETEENDE VESTEKE Bj de nererende erserker word de opamp negaef eruggekoppeld. D wl zeggen da de ugang an de opamp a een V weersand word erbonden me de negaee ngangsklem, zoals geekend

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 - Overige verbanden

Hoofdstuk 2 - Overige verbanden Hoofdsuk - Overige verbanden bladzijde < a D 4 4,, 8 dus heef de vergelijking 4p p +, geen oplossingen en zijn er geen snijpunen van de grafiek me de horizonale as. b 4p p +,, p 4p p of p 4 + c Voor p

Nadere informatie

Bronnen & Methoden bij Marktscan medischspecialistische zorg 2015

Bronnen & Methoden bij Marktscan medischspecialistische zorg 2015 Bronnen & Methoden bj Marktscan medschspecalstsche zorg 2015 Hoofdstuk 2: Wachttjden voor medsch specalstsche zorg Ontwkkelng van wachttjden Voor de wachttjdanalyses s gebruk gemaakt van gegevens afkomstg

Nadere informatie

Cats. Den Haag, ~ '' Kenmerk: DGB 2010-423

Cats. Den Haag, ~ '' Kenmerk: DGB 2010-423 Cats Den Haag, ~ '' Kenmerk: DGB 2010-423 ] Motverng vanjhet beroepschrft n cassate (rolnummer 10/00158) tegen de utspraak van het Gerechtshof te Arnhem van 1 december 2009, nr. 08/00145, j j/ nzake SËËÊÊÊÈÈÊÈtemÈ

Nadere informatie

BIJLAGE B BIJ ONTWERP-METHODEBESLUIT

BIJLAGE B BIJ ONTWERP-METHODEBESLUIT Nederlandse Mededingingsauoriei BIJLAGE B BIJ ONTWERP-METHODEBESLUIT Nummer: 102282-1 Beref zaa: Bijlage B bij beslui o vasselling van de mehode o vasselling van de walieiserm ingevolge ariel 41, eerse

Nadere informatie

Studiekosten of andere scholingsuitgaven

Studiekosten of andere scholingsuitgaven 12345 20 Aanvullende oeliching Bij voorlopige aanslag inkomsenbelasing 20 Volg u in 20 een opleiding of een sudie voor uw (oekomsige) beroep? Dan mag u de uigaven hiervoor, zoals lesgeld en de uigaven

Nadere informatie

Spiegels. N.G. Schultheiss

Spiegels. N.G. Schultheiss 1 Spegels N.G. Schulhess 1 Inledng Deze module s drec e volgen vanaf de derde klas. Deze module word vervolgd me de module Lenzen of de module Parabolsche spegels maken. Uendeljk kun je me de opgedane

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 - Exponentiële formules

Hoofdstuk 1 - Exponentiële formules V-1a 4 Hoofdsuk 1 - Exponeniële formules Hoofdsuk 1 - Exponeniële formules Voorkennis prijs in euro s 70 78,0 percenage 100 119 1,19 b Je moe de prijs me he geal 1,19 vermenigvuldigen. c De BTW op de fies

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO

Correctievoorschrift VWO Correcievoorschrif VWO 009 ijdvak wiskunde A, He correcievoorschrif besaa ui: Regels voor de beoordeling Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores Regels voor de beoordeling

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 - Overige verbanden

Hoofdstuk 2 - Overige verbanden Moderne Wiskunde Uiwerkingen bij vwo C deel Hoofdsuk Overige verbanden Hoofdsuk - Overige verbanden bladzijde < a D 4 4,, 8 dus heef de vergelijking 4p p +, geen oplossingen en zijn er geen snijpunen van

Nadere informatie

Toepassing: Codes. Hoofdstuk 3

Toepassing: Codes. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 3 Toepassng: Codes Als toepassng van vectorrumten over endge lchamen kjken we naar foutenverbeterende codes. We benutten slechts elementare kenns van vectorrumten, en van de volgende functe.

Nadere informatie

Solidariteit, verantwoordelijkheid en autonomie in de staatshervorming. Waarover gaat het? Waartoe dient het?

Solidariteit, verantwoordelijkheid en autonomie in de staatshervorming. Waarover gaat het? Waartoe dient het? Soldartet, verantwoordeljkhed en autonome n de staatshervormng. Waarover gaat het? Waartoe dent het? Frank Vandenbroucke en Leven Meert 1 verse 7 1. Inledng Fscale autonome en fnancële verantwoordeljkhed

Nadere informatie

2.4 Oppervlaktemethode

2.4 Oppervlaktemethode 2.4 Opperlakemehode Teken he --diagram an de eenparige beweging me een snelheid an 10 m/s die begin na 2 seconden en eindig na 4 seconden. De afgelegde weg is: =. (m/s) In he --diagram is de hooge an de

Nadere informatie

haarlemmerolie van de IT? Tobias Kuipers en Per John

haarlemmerolie van de IT? Tobias Kuipers en Per John Complexiei onder conrole, kosen inzichelijk? Naar een diensbare Gezien de populariei van is he goed eens erug e gaan naar de basis en e kijken naar wa SOA eigenlijk is, wa de redenen zijn om he in e voeren,

Nadere informatie

Bijlage 1 Uitwerking van de methode in formules. Pagina 1/17. Bijlage bij het ontwerpbesluit met kenmerk ACM/DE/2013/103999/227

Bijlage 1 Uitwerking van de methode in formules. Pagina 1/17. Bijlage bij het ontwerpbesluit met kenmerk ACM/DE/2013/103999/227 Bjlage 1 Uwerkng van de mehode n formule Pagna 1/17 Bjlage bj he onwerpbelu me kenmerk ACM/DE//10999/227 T 070 722 20 00 F 070 722 2 55 nfo @acm.nl www.acm.nl www.conuwjzer.nl Muzenraa 41 2511 WB Den Haag

Nadere informatie

Uitgebreide aandacht warmtapwatersystemen. Door afnemende warmtevraag voor ruimteverwarming, neemt het belang van het

Uitgebreide aandacht warmtapwatersystemen. Door afnemende warmtevraag voor ruimteverwarming, neemt het belang van het NEN 5128: overzcht van rendementen Utgebrede aandacht warmtapwatersystemen Door afnemende warmtevraag voor rumteverwarmng, neemt het belang van het opwekkngsrendement voor warmtapwater toe. In de norm

Nadere informatie

Seizoencorrectie. Marcel van Velzen, Roberto Wekker en Pim Ouwehand. Statistische Methoden (10007)

Seizoencorrectie. Marcel van Velzen, Roberto Wekker en Pim Ouwehand. Statistische Methoden (10007) 109 Seizoencorrecie Marcel van Velzen, Robero Wekker en Pim Ouwehand Saisische Mehoden (10007) Den Haag/Heerlen, 2010 Verklaring van ekens. = gegevens onbreken * = voorlopig cijfer ** = nader voorlopig

Nadere informatie

digitale signaalverwerking

digitale signaalverwerking digiale signaalverwerking deel 2: sampling en digiale filerechniek Hoewel we de vorige keer reeds over he samplen van signalen gesproken hebben, komen we daar nu op erug, om de ermee samenhangende effecen

Nadere informatie

MEERJAREN OPBRENGSTEN VO 2013 TOELICHTING

MEERJAREN OPBRENGSTEN VO 2013 TOELICHTING MEERJAREN OPBRENGSTEN VO 2013 TOELICHTING Utrecht, me 2013 INHOUD 1 Algemeen 5 2 Het opbrengstenoordeel 7 3 Rendement onderbouw 8 4 Van 3e leerjaar naar dploma (rendement bovenbouw) 11 5 Gemddeld CE-cjfer

Nadere informatie

t-toets met één steekproef Onderzoeksmethoden: Statistiek 3 t obs = s N Marjan van den Akker Tweezijdige t-toets met één steekproef

t-toets met één steekproef Onderzoeksmethoden: Statistiek 3 t obs = s N Marjan van den Akker Tweezijdige t-toets met één steekproef -oe me één eekproef vergelijking van één eekproefgemiddelde me een norm (een van e voren bepaald gemiddelde probleem: σ ui populaie i nie bekend en he eekproefaanal i klein (

Nadere informatie

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en mogelijkheden. www.eulerhermes.nl. Monitoring van uw kredietverzekering. Euler Hermes Online Services

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en mogelijkheden. www.eulerhermes.nl. Monitoring van uw kredietverzekering. Euler Hermes Online Services EH SmartVew Euler Hermes Onlne Servces Een slmme kjk op rsco s en mogeljkheden Montorng van uw kredetverzekerng www.eulerhermes.nl EH SmartVew Montor uw rsco s en maak onmddelljk gebruk van neuwe kansen

Nadere informatie

De Belastingsgrondslag van Registratierechten

De Belastingsgrondslag van Registratierechten De Belasingsgrondslag van Regisraierechen Soor Fiscaliei Seunun Beleidsrelevan onderzoek Besuurlijke Organisaie laanderen De Belasingsgrondslag van Regisraierechen (oorloige versie: mag nie versreid worden

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO. Wiskunde A1,2 (nieuwe stijl)

Correctievoorschrift VWO. Wiskunde A1,2 (nieuwe stijl) Wiskunde A, (nieuwe sijl) Correcievoorschrif VWO Voorbereidend Weenschappelijk Onderwijs 0 0 Tijdvak Inzenden scores Uierlijk op juni de scores van de alfabeisch eerse vijf kandidaen per school op de daaroe

Nadere informatie

Appendix F: Het Snelheid-Wegdiagram, trekkracht en indicatie

Appendix F: Het Snelheid-Wegdiagram, trekkracht en indicatie Appendx F: Het Snelhed-Wegdagram, trekkracht en ndcate Om te bekjken welke prestates de locomotef n eerste nstante kan leveren wordt gebruk gemaakt van de methode de wordt besproken n het Handboek der

Nadere informatie

Analoge Elektronika 1 DE SCHMITT TRIGGER

Analoge Elektronika 1 DE SCHMITT TRIGGER Analoge Elekronika DE SCHMITT TIGGE Een Schmi rigger is een komparaor me hyseresis. Ne zoals bij een komparaor is de ingang een analoog signaal, erwijl de uigang een digiaal signaal is. De uigangsspanning

Nadere informatie

STICHTING HET ZELFSTANDIG GYMNASIUM STICHTING HET ZELFSTANDIG GYMNASIUM. Protocol Collegiale Visitaties

STICHTING HET ZELFSTANDIG GYMNASIUM STICHTING HET ZELFSTANDIG GYMNASIUM. Protocol Collegiale Visitaties 1 STICHTING HET ZELFSTANDIG GYMNASIUM Proocol Collegiale Visiaies Inleiding Aanleiding projec collegiale visiaie De gymnasia van de SHZG werken seeds inensiever samen aan de kwaliei van de gymnasiumopleiding,

Nadere informatie

Master data management

Master data management meadaa Maser daa Aanpak voor opzeen van maserdaa-programma De kwaliei van de oenemende hoeveelheid daa in ondernemingen is van groo belang. Om die kwaliei e waarborgen kan maser daa worden oegepas. De

Nadere informatie

BIJLAGE A BIJ ONTWERP-METHODEBESLUIT

BIJLAGE A BIJ ONTWERP-METHODEBESLUIT Diens uivoering en oezich Energie BIJLAGE A BIJ ONTWERP-METHODEBESLUIT Nummer: 100947- Beref: Bijlage A bij beslui o vasselling van de mehode o vasselling van de walieiserm ingevolge ariel 41, eerse lid,

Nadere informatie

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en opportuniteiten. www.eulerhermes.be. Monitoring van kredietverzekering. Euler Hermes Online Services

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en opportuniteiten. www.eulerhermes.be. Monitoring van kredietverzekering. Euler Hermes Online Services EH SmartVew Euler Hermes Onlne Servces Een slmme kjk op rsco s en opportunteten Montorng van kredetverzekerng www.eulerhermes.be De voordelen van EH SmartVew De juste nformate op het juste moment helder

Nadere informatie

Effecten van het budgettair beleid op private consumptie en besparingen: een onderzoek naar Ricardiaanse equivalentie

Effecten van het budgettair beleid op private consumptie en besparingen: een onderzoek naar Ricardiaanse equivalentie UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE ACADEMIEJAAR 00-003 Effecen van he budgeair beleid op privae consumpie en besparingen: een onderzoek naar Ricardiaanse equivalenie Scripie voorgedragen

Nadere informatie

Een levensloopregeling voor software

Een levensloopregeling voor software Een levensloopregelng voor Neuwe benaderng - en nformatebevelgng De gebruker van een nformatesysteem streeft naar contnuïtet. De ongestoorde werkng van s hervoor essenteel. Maar wat weet de gebruker van

Nadere informatie

. Tijd 75 min, dyslecten 90min. MAX: 44 punten 1. (3,3,3,3,2,2p) Chemische stof

. Tijd 75 min, dyslecten 90min. MAX: 44 punten 1. (3,3,3,3,2,2p) Chemische stof RUDOLF STEINERCOLLEGE HAARLEM WISKUNDE HAVO CM/EM T112-HCMEM-H579 Voor elk onderdeel is aangegeven hoeveel punen kunnen worden behaald. Anwoorden moeen alijd zijn voorzien van een berekening, oeliching

Nadere informatie

BIJLAGE A BIJ BESLUIT

BIJLAGE A BIJ BESLUIT Diens uivoering en oezich Energie BIJLAGE A BIJ BESLUIT Nummer: 100947-183 Beref: Bereeningsmodel bij beslui o vasselling van de mehode o vasselling van de walieiserm ingevolge ariel 41, eerse lid, van

Nadere informatie

Rekenen banken te veel voor een hypotheek?

Rekenen banken te veel voor een hypotheek? Rekenen banken e veel voor een hypoheek? J.P.A.M. Jacobs en L.A. Toolsema Me enige regelmaa word door consumenen en belangenorganisaies gesuggereerd da banken de hypoheekrene onmiddellijk naar boven aanpassen

Nadere informatie

Onderzoeksmethoden en techieken I

Onderzoeksmethoden en techieken I Naam:... Voornaam:... Studejaar en -rchtng:... MEERKEUZEVRAGEN Onderzoeksmethoden en techeken I Examen september 000 KLAD: omcrkel op het opgaven formuler telkens HET BESTE antwoord, er s telkens 1 best

Nadere informatie

Variantie-analyse (ANOVA)

Variantie-analyse (ANOVA) Statstek voor Informatekunde, 2006 Les 6 Varante-analyse (ANOVA) Met de χ 2 -toetsen zjn we nagegaan of verschllende steekproeven bj dezelfde verdelng horen. Vaak komt men echter ook de vraag tegen of

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO 2015

Correctievoorschrift VWO 2015 Correcievoorschrif VWO 205 ijdvak wiskunde C (pilo) He correcievoorschrif besaa ui: Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores Regels voor

Nadere informatie

Examen beeldverwerking 30/1/2013

Examen beeldverwerking 30/1/2013 Richlijnen Examen beeldverwerking 30//03 Di is een gesloen boek examen. Communicaieapparauur en beschreven of bedruk papier of andere voorwerpen zijn dus nie oegelaen. Schrijf je naam op elk blad. Schrijf

Nadere informatie

Herziening van de WWB-raming voor het Centraal Economisch Plan 2012

Herziening van de WWB-raming voor het Centraal Economisch Plan 2012 Herziening van de WWB-raming voor he Cenraal Economisch Plan 2012 CPB Achergronddocumen Maar 2012 Gijs Roelofs 1 Samenvaing In di CPB Achergronddocumen word een nieuwe ramingsregel voor he bijsandsvolume

Nadere informatie

Toelichting advies gemeenteraad bij aanvraag aanwijzing als lokale publieke media-instelling

Toelichting advies gemeenteraad bij aanvraag aanwijzing als lokale publieke media-instelling B000012403 25 ĩ O Toelchtng adves gemeenteraad bj aanvraag aanwjzng als lokale publeke meda-nstellng Ì...Ï 1. Algemeen De wetgever heeft gekozen voor een s ys teem waarbj per gemeente, voor de termjn van

Nadere informatie

fit BOUMAN MAKELAARDIJ Parkweg 158 te Vlaardingen KvK: BTl[r: NVM Bouman Makelaardij Riouwlaan NL Vlaardingen

fit BOUMAN MAKELAARDIJ Parkweg 158 te Vlaardingen KvK: BTl[r: NVM Bouman Makelaardij Riouwlaan NL Vlaardingen BOUMAN MAKELAARDJ Plon F. Bouman - de Wolf Regeer makelaer - axaeur Parkweg 158 e Vlaardngen Bouman Makelaardj Rouwlaan 56 3131 NL Vlaardngen Telefoon: OLO -2342693 KvK: 24294373 BTl[r: 057263607801 E-mal:

Nadere informatie

Studiekosten en andere scholings uitgaven

Studiekosten en andere scholings uitgaven 20 Aanvullende oeliching bij aangife inkomsenbelasing 20 IB 266-1T12FD (2576) Sudiekosen en andere scholings uigaven Volgde u in 20 een opleiding of een sudie voor uw (oekomsige) beroep? Of had u kosen

Nadere informatie

effectief inzetten? Bert Dingemans

effectief inzetten? Bert Dingemans archtectuur Is meten weten? Kwaltateve en kwanttateve analyse n archtectuurmodellen Kwaltateve en kwanttateve analyses kunnen de denstverlenng van de enterprsearchtect verbeteren. Toch s de nzet van deze

Nadere informatie

Integratiepracticum III

Integratiepracticum III Inegraiepracicum III Casus I Projecevaluaie Irrigaie landbouwgronden in Ruriania Bas Beerenhou (556622) & Cliff Voeelink (554506) Deadline casus I: 2 januari 2007 TR2 Inleiding Er zijn een hoop derdewereldlanden.

Nadere informatie

-,".v.. ... j~r ..~,... I ~ l'. i ---- - ~I I I.. - L r. Flevoland. i,n,,. i. . 8~_~i OMGEVINGSPLAN. i SAMENVATTING. .,'" '"i +- ~"J.~ ~,J ~ ..

-,.v.. ... j~r ..~,... I ~ l'. i ---- - ~I I I.. - L r. Flevoland. i,n,,. i. . 8~_~i OMGEVINGSPLAN. i SAMENVATTING. .,' 'i +- ~J.~ ~,J ~ .. İ 8_ jr SAMENVATTNG "" OMGEVNGSPLAN Flevoland, j "J,J u JlJ, l','" '" + L r,n,, t,"v : ' = :J : f, "':', '52: : SAMENVATTNG Omgevng5plan Flevoland c \lenwlchtlge gluêl Het Omgevngsplan Q :f ": Flevoland

Nadere informatie

Studiekosten of andere scholings uitgaven

Studiekosten of andere scholings uitgaven 20 Aanvullende oeliching bij aangife inkomsenbelasing 20 Sudiekosen of andere scholings uigaven Volgde u in 20 een opleiding of een sudie voor uw (oekomsige) beroep? Of had u kosen voor een EVCprocedure

Nadere informatie

Testen aan de voorkant

Testen aan de voorkant esen als kriische Tesen aan de voorkan Opimaal rendemen halen ui s De meese organisaies zien esen als noodzakelijke en effecieve maaregel om de kwaliei van sysemen e bepalen en fouen erui e halen voorda

Nadere informatie

Het effectief tarief van de transactiekosten op de aankoop van de eigen zelfbewoonde woning

Het effectief tarief van de transactiekosten op de aankoop van de eigen zelfbewoonde woning He effecief arief va de rasaciekose op de aakoop va de eige woig Seupu Beleidsreleva oderzoek Besuurlijke Orgaisaie Vlaadere Spoor Fiscaliei ber.brys@hoge.be He effecief arief va de rasaciekose op de aakoop

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde 1 HAVO Beweging

Samenvatting Natuurkunde 1 HAVO Beweging Beweging Samenvaing Nauurkunde HAVO Eenparig rechlijnige beweging a Eenparig versnelde rechlijnige beweging a a = consan a = 0 m/s Oppervlake = v = 0 m/s Oppervlake = v v v v = consan v() = a Oppervlake

Nadere informatie

mr. M.J. Cools 8, aldus de bedrijfsomschrijving in het handelsregister van de

mr. M.J. Cools 8, aldus de bedrijfsomschrijving in het handelsregister van de VERSLAG TEN BEHOEVE VAN DE VERIFICATIEVERGADERING D.D. 27 AUGUSTUS 2015 OM 10.00 UUR EX ART. 137 FW Faillissemensverslag: Nummer: 5 Daum: 17augusus2015 Gegevens onderneming: de besloen Vennooschap me beperke

Nadere informatie

Studiekosten en andere scholings uitgaven

Studiekosten en andere scholings uitgaven bij aangife inkomsenbelasing 20 IB 266-1TFD (2576) Sudiekosen en andere scholings uigaven Volgde u in 20 een opleiding of een sudie voor uw (oekomsige) beroep? Of had u kosen voor een EVCprocedure (Erkenning

Nadere informatie

Antwoordmodel VWO wa II. Speelgoedfabriek

Antwoordmodel VWO wa II. Speelgoedfabriek Anwoordmodel VWO wa 00-II Anwoorden Speelgoedfabriek Voorwaarde II hoor bij immeren Voor immeren zijn 60x + 40y minuen nodig Voor immeren zijn 80 uur dus 4800 minuen beschikbaar 60x + 40y 4800 kom overeen

Nadere informatie

Bijverdiensten of opbrengsten als freelancer, gastouder, artiest of beroepssporter

Bijverdiensten of opbrengsten als freelancer, gastouder, artiest of beroepssporter bij aangife inkomsenbelasing 2014 voor buienlands belasingplichigen IB 264-1T41FD BUI Bijverdiensen of opbrengsen als Werke u in 2014 als freelancer of gasouder of had u bijverdiensen? Selde u een beziing,

Nadere informatie

Uitwerkingen Toets 1 IEEE, Modules 1 en 2

Uitwerkingen Toets 1 IEEE, Modules 1 en 2 Uiwerkingen Toes IEEE, Modules en Daum: 9 sepember 007 Tijd: 0.40.0 (90 minuen) Opgave I) Di is een warmmakerje. In woorden is V is de serieschakeling van, en (de parallelschakeling van 3 en 4) of V =

Nadere informatie

Spoor A2: De overdrachten aan de Gemeenschappen en Gewesten in het kader van de Bijzondere Financieringswet: K. Algoed D.

Spoor A2: De overdrachten aan de Gemeenschappen en Gewesten in het kader van de Bijzondere Financieringswet: K. Algoed D. Spoor A2: De overdrachten aan de Gemeenschappen en Gewesten in het kader van de Bijzondere Financieringswet: 2007-2030 K. Algoed D. Heremans KULeuven 18 December 2008 Algemeen secretariaat Steunpunt beleidsrelevant

Nadere informatie

Bijverdiensten of inkomsten als freelancer, alfahulp, artiest of beroepssporter

Bijverdiensten of inkomsten als freelancer, alfahulp, artiest of beroepssporter bij aangife inkomsenbelasing 2011 11 U verbouwde bijvoorbeeld een pand, zoda er afzonderlijke apparemenen zijn onsaan die u verkoch of nog gaa verkopen. he voor en minse 30% zelf uivoeren van groo onderhoud

Nadere informatie

DoorloPende tekst van de statuten van Delta Lloyd Asset Management N.V. gevestigd te Amsterdam zoals deze laatstelijk zijn gewijzigd bij akte

DoorloPende tekst van de statuten van Delta Lloyd Asset Management N.V. gevestigd te Amsterdam zoals deze laatstelijk zijn gewijzigd bij akte DoorloPende tekst van de statuten van Delta Lloyd Asset Management N.V. gevestgd te Amsterdam zoals deze laatsteljk zjn gewjzgd bj akte verleden op 24 oktober 2001 voor notars mr. M.A.J.M. Scholtens. HOUTHOFF

Nadere informatie

elektriciteit voor 5TSO

elektriciteit voor 5TSO e Dirk Sarens 45 elekriciei voor 5TSO versie 1.0 1 2011 Dirk Sarens Versie 1.0 Schooljaar 2011-2012 Gemaak voor he leerplan D/2009/7841/036 Di boek kan worden gekoch via de websie www.nibook.com Had je

Nadere informatie

Investeringsbeslissingen

Investeringsbeslissingen Inveseringsbeslissingen 1. Begrippen 1.1. Wa is inveseren? Een dadelijke (zekere) beschikbare koopkrach inruilen egen: 1. een oekomsige onzekere inkomenssroom; 2. besparingen van uigaven; 3. een nie-financieel

Nadere informatie

Ze krijgt 60% korting op het basisbedrag van 1000,- (jaarpremie) en moet dan 400,- (jaarpremie) betalen.

Ze krijgt 60% korting op het basisbedrag van 1000,- (jaarpremie) en moet dan 400,- (jaarpremie) betalen. 1a 1b G&R havo A deel 1 Tabellen en grafieken C. von Schwarzenberg 1/14 Een buspakje kan door de brievenbus, een pakke nie. Een zending die voorrang krijg. 1c 5, 40. (Worldpack Basic prioriy Buien Europa

Nadere informatie

Het wiskunde B1,2-examen

Het wiskunde B1,2-examen Ger Koole, Alex van den Brandhof He wiskunde B,2 examen NAW 5/4 nr. 2 juni 2003 65 Ger Koole Faculei der Exace Weenschappen, Afdeling Wiskunde, Vrije Universiei, De Boelelaan 08 a, 08 HV Amserdam koole@cs.vu.nl

Nadere informatie

Bij een invalshoek i =(15.0 ± 0.5) meet hij r =(9.5 ± 0.5). 100%-intervallen. Welke conclusie kan de onderzoeker trekken?

Bij een invalshoek i =(15.0 ± 0.5) meet hij r =(9.5 ± 0.5). 100%-intervallen. Welke conclusie kan de onderzoeker trekken? INLEIDING FYSISCH-EPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) --003, 9.00-.00 UUR Dt tentamen bestaat ut 3 opgaven. Geef noot alleen maar het antwoord op een vraag, maar laat altjd zen hoe je tot dat antwoord gekomen

Nadere informatie

INTERREGIONALE FINANCIËLE STROMEN IN BELGIË VAN 2000 TOT 2020

INTERREGIONALE FINANCIËLE STROMEN IN BELGIË VAN 2000 TOT 2020 André Decoster ander.decoster@kuleuven.be Wllem Sas wllem.sas@kuleuven.be Jul 2017 INTERREGIONALE FINANCIËLE STROMEN IN BELGIË VAN 2000 TOT 2020 Onderzoekseenhed Econome - KU Leuven INTERREGIONALE FINANCIËLE

Nadere informatie

Efficiënter zakendoen en innoveren met mobiele communicatie

Efficiënter zakendoen en innoveren met mobiele communicatie Whiepaper One Ne Efficiëner zakendoen en innoveren me mobiele communicaie One Ne is een complee oplossing voor hosed elefonie die kosen helder en beheersbaar maak, zorg voor eenvoud en de bereikbaarheid

Nadere informatie