Boekverslag Nederlands Het smelt door Lize Spit

Transcriptie

1 Boekverslag Nederlands He smel door Lize Spi Boekverslag door L woorden 21 februari ,5 24 keer beoordeeld Aueur Genre Lize Spi Coming of age, Psychologische roman Eerse uigave 2016 Vak Mehode Nederlands Eldorado Deel 1: schrijver, iel, genre De schrijfser van he boek da ik voor mijn boekverslag heb gekozen is Lize Spi. He boek hee He smel en is uigegeven bij DAS MAG uigevers in Amserdam in He genre van di boek is een roman. Deel 2: verhaalechniek Ruime: He verhaal speel zich vooral af in he Vlaamse dorpje Bovenmeer. Eva groei hier op en in he boek kijk ze erug op haar jeugd, maar ook gaa ze als gevolg van een uinodiging weer erug naar Bovenmeer. Hier zal haar leven ook eindigen. In he dorpje is echer nie veel, Eva s eigen huis, Pim s huis en de slagerij waar Laurens woon. Ook is er van elke winkel maar één. He verhaal speel zich ook af in he ziekenhuis in een dichbijzijnde sad en op de weg naar Eva s school verderop. Een klein sukje ui he verhaal vind plaas in Brussel, waar Eva heef gesudeerd en alijd is blijven wonen. De ijd in he verhaal is heel belangrijk, doorda Lize Spi zo raag verel, merk je ook hoe saai he moe zijn om in zo n dorp e wonen. He verhaal begin me een opening-in-de-handeling: Eva onvang een uignodiging voor een reünie in haar oude dorp. Je heb dan nog geen idee waar he verhaal deze uinodiging vandaan kom en waarom Eva zo verras is. Wa volg is een ongelofelijk nie-chronologisch verhaal. He verhaal word in herinneringen van Eva aan haar jeugd vereld, maar er zi ook veel van he heden, haar reis erug naar Bovenmeer, in en he verhaal van haar, Pim en Laurens. Deze herinneringen zijn nie in de vorm van flashbacks of flashforwards verbonden aan he heden, maar saan in losse hoofdsukken. He heden is aangegeven me de ijd, zoals 19.00, de herinneringen aan haar jeugd hebben een bijpassende iel en he verhaal van Eva, Pim en Laurens heef de daum als iel, zoals 22 augusus In he verhaal word bijna geen gebruik gemaak van ijdversnelling, alles word bes raag vereld, er zien alleen happen in haar leven die nie vereld worden. Tijdverraging kom wel veel voor. He einde is lasig e beschrijven, Eva pleeg zelfmoord, maar je wee nie of ze uieindelijk och nog van he blok ijs af gaa sappen. Toch is he een gesloen einde, omda haar verhaal hier ophoud. Pagina 1 van 6

2 Verhaalfiguren: Eva. Eva is de hoofdpersoon. Aan he begin van haar verhaal is ze veerien, en aan he einde 27. Toch zijn er veel herinneringen waarin ze elf is. Ze is huis de enige die he een beeje in de hand heef, alle anderen zijn alleen maar bezig me zichzelf. Ze is vrienden me Laurens en Pim, de enige andere kinderen die in 1988 geboren zijn. Omda ze alleen me hen omgaa word ze bij de meisjes op school nie ech geaccepeerd. Ze is heel onzeker, zeker nu Laurens en Pim haar seeds meer buiensluien en haar uieindelijk ook pijn zullen doen. Na haar school verhuis ze naar Brussel om archiecuur e suderen, omda ze ervan houd om he leven in overzichelijke blokjes e zien. ( Ik wilde nie per se in de hoofdsad wonen, ik wilde gewoon een sad die ik nie kende. Wan op alle plaasen waar ik vaak gewees was, had ik las van diezelfde afwijking: mezelf voordurend van bovenaf zien. Winkelcenra, warenhuizen, biblioheken vanui vogelperspecief werden he allemaal soorgelijke ruimes waarin ik, de kasanjebruine kruin, langs duizenden individuen schuurde zonder ze e raken. Blz 47) Pim. Pim is een van de vrienden van Eva, en nada zijn broer Jan overleden is, doe hij nogal soer naar de buienwereld. Hij gaa hier heel ver in, zo ver da hij Eva oaal vergee. Hij woon op een boerderij. He is zijn plan om in de zomer van 2002 alle meisjes in he dorp punen op basis van knapheid e geven. Vervolgens nodigen hij, Laurens en Eva ze ui in een van hun schuren en geef Eva een raadsel, wa he meisje moe oplossen. Bij elke gok moe ze een kledingsuk uirekken. ( Pim heef ne als ik geen rugzak bij zich. Hij zorg ervoor da anderen meebrengen wa hij nodig heef. Da deed hij al op de lagere school: mijn ruijesbladen en Laurens sifen gebruiken. Blz 38) Laurens. Laurens is de derde van de Drie Muskeiers, zoals Eva, Pim en hij zich noemen. Hij woon in een slagerij. Hij is ies minder soer en da zorg ervoor da hij heel erg opkijk naar Pim. Hij doe dan ook mee aan he plan en ook hij slui Eva buien. ( Laurens uierlijk ypeer hem vooral vanui de vere: een brede rug, een groe neus, een hoog rundsgehale. Hij beweeg log en slordig, als een kind da geen zin heef een klusje op e knappen en he slech uivoer in de hoop da moeder he och weer overneem. Blz 38) Jolan. Jolan is Eva s broer, en ook hij heef nie veel vrienden. Hij is drie jaar ouder en was onderdeel van een weeling, maar zijn zusje is overleden. Hij is heel opleend, vandaar da hij biologie gaa suderen, en heef als één van de eersen door da he nie goed gaa me Tesje. Hij haal Eva dan ook over om me haar naar he ziekenhuis e gaan. ( Ze moe naar een doker. Beer vandaag nog dan morgen, zeg hij(jolan). Ik heb wa opzoekwerk gedaan de laase weken. We zouden naar Lier kunnen gaan, de spoed. Daar hoef je ook nie meeen e bealen. Blz 448) Tesje. Tesje is Eva s zusje, en ze is drie jaar jonger. Ze is een heel fragiel meisje, en ee en slaap nauwelijks. Di kom vooral door de dwangneurose die ze onwikkel. Op een gegeven momen is di zo erg da Eva een heel riueel moe doorsaan voorda ze naar bed kan. Als Tesje naar he ziekenhuis word gebrach, zal hun band da nie goed doorsaan. ( Drie jaar laer, in 91, volgde Tesje. Van haar maake vader maar een handvol foo s, die zelfs nie meer in een album belandden. Tesje was van jongs af aan fragieler en kleiner dan wij. Ze had een dunne, me aders doorweven huid en fijne blonde haren. Wa wil je? Na wee kinderen was er voor haar nie genoeg maeriaal meer over, had vader volgens moeder gegrap aan he kraambed. Blz 25) Eva s moeder. Zij is absoluu geen sabiel persoon. Ze drink veel en versop vervolgens de flessen. Haar Pagina 2 van 6

3 kinderen zijn egelijkerijd een verrijking als een obsakel in haar leven, en da laase blijk uieindelijk e overheersen. ( ik dach aan die ene nach waarop vader mij ui bed was komen lichen omda mama zou gezegd hebben da ze er een einde aan zou maken. Waaraan precies, aan haarzelf, aan hun relaie of aan de kersen die sonden e wachen om confiuur van e maken, da was waarschijnlijk ook vader nie duidelijk. Blz 59) Eva s vader. Ook hij had liever een ander leven gehad. Hij drink ook veel en hij heef een srop in he schuurje klaarhangen. Zijn werk is zijn enige uiweg en hij moe dan ook vaak overwerken. ( Doe je kamerjas aan, zei vader. Daarna moch ik, rechsaand naas zijn soel, oekijken hoe hij vijf spellejes paience speelde. Blz 61) Elisa. Elisa kom nieuw in de klas in he vijfde leerjaar en gaa al snel naar de zesde. Voor deze kore ijd is ze goede vriendinnen me Eva, maar als ze naar de zesde gaa zie ze haar nie meer saan. Ze is nogal arrogan, maar ondanks da word ze door Pim en Laurens gezien als een 9,5 op een 10 van knapheid. Zij is he allerlaase meisje in he schuurje en zal Eva veel pijn doen. ( Elisa was aan de lelijke kan, maar op zo n manier da je wis da er laer nog ies goeds van zou komen zolang ze ies aan haar wenkbrauwen zou doen. Blz 95) Verelwijze: He verhaal is een ik-verhaal, he word helemaal vanui Eva vereld. Wel zijn sommige herinneringen beïnvloed door he fei da Eva al wee wa er gaa gebeuren. Je ben dus nie helemaal afhankelijk van haar observaies op da momen. Eva ui he heden is dus een soor alweende vereller. Moieven: Familie. Familie is een belangrijk moief in di verhaal. He gaa veel over de huissiuaie van Eva, maar ook over die van Pim en Laurens. Eva vergelijk deze drie vaak me elkaar op basis van de manier van reageren op eenzelfde siuaie. Ook gaa he veel over Tesje en hoe haar dwangneurose verergerd, over Jolan, die meer buien dan binnen is en over Eva s ouders, die beide een drankprobleem hebben. ( Dag mevrouw, mogen we u een paar vragen sellen? Groohoofd sak een hand ui. Moeder probeerde deze e schudden, waardoor he ei da ze vashad aan he rollen ging en sukviel op de vloer. He eiwi spae open, de dooier bleef inac, belandde op een afsand van de schaal en he slijm. We keken er allemaal naar, een oranje sip op de zware egels. Blz 123) Seksualiei. Di kom vooral voor in de negaieve vorm, verkraching. Laurens en Pim zijn beide geobsedeerd door seks, en verkrachen één voor één alle meisjes van he dorp, zowel door hen e dwingen zich ui e kleden als door ze e beasen. Uieindelijk zullen ze ook Eva verkrachen. Maar Eva is zelf ook veel bezig me haar lichaam, ze draag wee beha s over elkaar zoda he lijk alsof ze borsen heef en lieg over haar maagdelijkheid. ( Bij elk dier gaf ik een kor applaus, o er plos een olifan verscheen. Ik keek naar de muur, nie naar he klimrek. Zolang ik enkel naar de schaduw keek, zou ik hen nies verschuldigd zijn, dach ik. Toch draaide ik me uieindelijk om, geen idee waarom, misschien voor uisluisel. Inderdaad- daar sond Pim, op he klimuig, me zijn pyjamabroek op zijn enkels. Blz 208) Pagina 3 van 6

4 Ijs. Di kom nie alleen voor in de iel, maar ook veel in he verhaal. He raadsel van Eva gaa over een man die zelfmoord pleeg door middel van ijs, hij gaa hierop saan, knoop een srop om zijn nek en wach o he smel. Zo pleeg Eva uieindelijk ook zelfmoord. ( He zal nie langer belangrijk zijn of ik nu om elf uur of om waalf uur de deur van he ouderlijk huis acher me heb dichgerokken, hoe laa ik op di blok ben gaan saan, hoe lang ik hier gewach heb, welke kleren ik droeg. Blz 480) Tekeningen.Toen Tesje en Eva klein waren, ekenden ze veel. Op een dag ekenden ze he huis. Die van Eva was veel mooier en eigenlijk wilde hun vader alleen die ophangen, maar uieindelijk kregen beide een plekje. Als Eva op haar 27e eruggaa naar di huis, haal ze haar eigen ekening van de muur, omda die van Tesje veel beer pas bij hoe hun huis en gezinsleven ech waren. ( He is nu drie minuen na één. Boven de fruischaal hang een van de schesen die ik van deze schaal maake, me punaises opgehangen naas de wee ekeningen van he huis. Er lig vrijwel hezelfde frui in de schaal als op de sches een peer gesu door wee zache appels, een verkleurde banaan, een paar mandarijnen. De ekening is onderussen als richlijn gaan dienen. Blz 195 ) Thema: in He smel saa Eva heel erg cenraal. He boek gaa vooral over hoe zij opgroei, en hoe haar verleden haar heden beïnvloed. He hema is dus opgroeien en verwerken. Tielverklaring: de iel slaa en eerse op he ijs. Di moe smelen om de man in he raadsel en Eva aan hun einde e helpen. Maar ik denk da deze iel ook slaa op de hee zomer die oaal ui de hand is gelopen. Eva wach maar op de excuses van Laurens en Pim, maar als deze nie komen, wee ze da ze erug moe. Ze neem dan een blok ijs mee, wa saa voor haar redder, of haar wraak. Maar ook al gaa ze erug in harje winer, och is deze winer e mild en zal he ijs smelen. Ik denk da Eva da dus es door erop e gaan saan me een srop om haar nek. Als he ijs smel, smel daarmee haar wraak en haar laase redder en win deze vreselijke zomer. Schrijfsijl: De schrijfsijl van Lize Spi is heel bijzonder. He is heel raag geschreven, sommige gebeurenissen worden over meerdere pagina s verspreid, en afgewisseld door herinneringen. Maar egelijkerijd houd haar schrijfsijl je heel erg in zijn grip. He is heel spannend en doorda je voor he groose gedeele van he boek nie wee wa er nou precies aan de hand is, kreeg ik he idee van een ijdbalk die je moes invullen. Elk hoofdsuk krijg je weer een klein sukje informaie in een random plek in de ijd. Di houd he boek heel spannend en zorg ervoor da je erdoorheen vlieg. De hoofdsukken saan heel erg los van elkaar, waardoor je nooi wee wa je gaa verwachen. Ook zijn de begin en eindzinnen van de hoofdsukken heel grijpend, deze zorgen voor verrassing. Lize Spi schrijf wel heel Vlaams, je merk da bij sommige woorden en bij zinsbouw, bijvoorbeeld he gebruik van drie na één. Na een paar bladzijden viel da me echer nie meer op. Pagina 4 van 6

5 Deel 3: beoordeling Ik kreeg di boek voor mijn verjaardag en heb he vervolgens maanden voor me uigeschoven, gewoon door de dike en he verhaal op de acherkan, di klonk nie ech als een boek da ik zou lezen. Toch ben ik er in begonnen omda ik een inerview me Lize Spi in he Volkskran magazine las. Ik kwam er zo acher da haar boek deels op haar eigen leven is gebaseerd en ik voelde ook sympahie voor Lize door deze zin: Als he pijn doe voel je enminse ies. Ik vond di zo mooi verwoord da ik besloo om he boek e gaan lezen. Al vanaf de eerse bladzijde was ik verslaafd aan he lezen van di boek. Di kwam vooral doorda de schrijfsijl me heel erg aansond. He was nie alleen maar melancholie of alleen maar spanning. Er za ook keiharde realiei in. Di kwam soms wel heel dichbij, maar gaf me ook een heel goed gevoel, he was nie alsof ik over de gebeurenissen las, maar he leek alsof ze ook ech gebeurden. ((Eva s moeder krijg een klapdeur egen haar hoofd als ze eveel gedronken heef) Ik zag he gebeuren. Toch moes ik de klap en de daaropvolgende sile laen doordringen om e beseffen hoeveel pijn he moes gedaan hebben. He was een plomp geluid, als van een appel die van groe hooge val en blus. (...) Haar onbeweeglijkheid hield nog zo n drie ellen aan. Ze zee een paar eerse, wankele sappen waarbij ze op zoek was naar de juise insellingen, naar he juise evenwich, waarbij ze me haar gezich naar de zaal oe draaide. Pas oen lie ze he braaksel los. He kwam me een buiging. Iedereen in de zaal versomde, ook de mensen die daarvoor nog hadden geprobeerd he voorval e negeren, omwille van hun kleine kinderen. Een van hen begon e applaudiseren, drie klapjes. Vrouwenhanden. blz 304) He verhaal word van heel dichbij beschreven, maar och zien er heel veel mooie sukken in, die ook ies herkenbaars hebben. He is absoluu geen vrolijk boek, maar er zi wel wa zware humor in. He is dan ook geen boek om e lezen als je nie van afgrijselijke beschrijvingen houd, maar ook al moes ik af en oe diep ademhalen, he hield me wel wakker, en aan he eind kon ik he boek zien als één van mijn favorieen. Ik vind he moeilijk om e beschrijven waarom di boek me zo greep. Ik denk da he ergens ook geen boek is om over e verellen, je moe he zelf gaan lezen. Wan alle gebeurenissen beschrijven kom nie eens in de buur van de sfeer in he boek. De sfeer is heel onwerkelijk, zeker als je erbij bedenk da Lize s jeugd er ook zo moe hebben uigezien. Wa ik ook heel mooi vond aan he boek waren de lange beschrijvingen. Ik was nie geneigd om af e dwalen naar laer in de eks, omda de beschrijving keer op keer heel reffend was. Je zag he ech voor je. ( Die sile kon ik me perfec inbeelden; die sile waarbij zelfs de ganzen sopen me blazen. En ook Pims vader zag ik moeieloos voor me: op zijn knieën in he gras, een bruine cirkel rond de lippen van de mond-op-mond-beademing. He breken van Jans ribben onder zijn forse bewegingen. blz 414.) Ik denk da he woord genadeloos di boek nog he bes beschrijf. Genadeloos omda de gebeurenissen rauw worden beschreven. Genadeloos omda je erin verdwijn en omda he verhaal je nie meer los laa. En genadeloos omda he boek genadeloos goed is. Pagina 5 van 6

6 Lize Spi is ook dicheres. Di merke ik heel erg oen ik he boek aan he lezen was. De zinnen lopen heel mooi en zijn mooi aan elkaar verbonden. Di kom nauurlijk ook erug in de vergelijkingen. Om he gevoel da he boek me opleverde beer e kunnen uileggen, ga ik een aanal ciaen beoordelen. Één van mijn favoriee ciaen saa op de kaf van mijn boekverslag. Ik vind he zo mooi omda op de één of andere manier he hele boek erin samenkom. Daarom is he nog mooier om e lezen als je he boek al ui heb, wan dan val alles op zijn plaas. Ik vind he sukje vooral heel herkenbaar, wan op he momen da er ies heel ergs of juis ies heel fijns gebeur, ga ik ook heel erg op de deails leen. Aan de ene kan om he nie e vergeen, aan de andere kan om da wel e doen. Ook herken ik he gevoel van he vervagen van de acheraf onbelangrijke informaie, maar he blijven van he groe plaaje, of van he gevoel da je op da momen had. Een ander ciaa da me aansprak was deze: Pas oen ik al he geld verzameld had, hief ik he speelbord op. Daaronder vond ik he: een boekje me de scores, da door de plasieken kaf och goed bewaard was gebleven. Een abel, mooi geekend me pen en een laje. Bovenaan links sond TES, bovenaan rechs sond EVA. Ik moes he drie keer bekijken, de ienallen pagina s doorbladeren, alle scores doornemen, meermaals, voor ik he begreep, voor ik in saa was he e zien: elke keer da Tesje aan die afel had gezeen, had ze he nie egen zichzelf maar egen mij opgenomen. Elke keer had ze mij laen verliezen. ( blz 478) Di ciaa spreek me aan omda Eva er hier eigenlijk pas acher kom da alle verwachingen die ze van Tesje had, helemaal fou blijken e zijn. Ze dach namelijk da zij haar heel aardig vond en haar nodig had, maar bij nader inzien blijk da och nie zo e zijn. Ook vind ik he mooi hoe de spanning word opgebouwd in di ciaa. Voorda er vereld word waar Eva acher kom, word er eers vereld hoe lang da allemaal wel nie duurde. Da vind ik goed. Al me al vind ik He smel een heel goed boek. Ook al was he wa schokwekkend, he was wel een eyeopener en een verhaal da je nie snel vergee. Pagina 6 van 6