Skimmen Verslag van een onderzoek voor het Nationaal dreigingsbeeld 2012

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Skimmen Verslag van een onderzoek voor het Nationaal dreigingsbeeld 2012"

Transcriptie

1 Skimme Verslag va ee oderzoek voor het Natioaal dreigigsbeeld 2012

2 Skimme Verslag va ee oderzoek voor het Natioaal dreigigsbeeld 2012 Marti Grapedaal waakzaam e diestbaar

3 Uitgave Diest IPOL Postbus KX Zoetermeer De Diest IPOL is ee oderdeel va het Korps ladelijke politiedieste Colofo Tekst Marti Grapedaal Eidredactie Iree Spijker Zoetermeer, februari 2012 Copyright 2012 KLPD IPOL Zoetermeer Behoudes de door de wet gestelde uitzoderige, alsmede behoudes voorzover i deze uitgave adrukkelijk aders is aagegeve, mag iets uit deze uitgave worde verveelvoudigd e/of opebaar worde gemaakt, i eige vorm of op eige wijze, hetzij elektroisch, mechaisch, door fotokopieë, opame, of op eige adere maier, zoder voorafgaade schriftelijke toestemmig va het KLPD. Aa de totstadkomig va deze uitgave is de uiterste zorg besteed. Voor iformatie die ochtas ovolledig of ojuist is opgeome, aavaarde de auteur(s), redactie e het KLPD gee aasprakelijkheid. Voor evetuele verbeterige va de opgeome gegeves houde zij zich gaare aabevole.

4 Ihoud Ileidig 4 Samevattig 5 1 Afbakeig, doelstellig e oderzoeksvrage Afbakeig Doelstellig Oderzoeksvrage 9 2 Omvag e schade 10 3 Daders 13 4 Crimialiteitsrelevate factore 15 5 Aapak 17 6 Verwachtige 19 Gebruikte literatuur 20 Ihoud 3

5 Erratum I het rapport Skimme wordt de coclusie getrokke dat skimmig i Nederlad tot het verlede behoort. Die coclusie is wat al te stellig. Skimme is og steeds mogelijk i gelduitgifte automate die de bakpas i zij geheel islikke. Skimme is omogelijk bij betaaltermials waar allee het gedeelte va de pas met de chip i wordt gestoke. waakzaam e diestbaar

6 Ileidig Elke vier jaar wordt door de Diest IPOL va het Korps ladelijke politiedieste (KLPD), i samewerkig met de Diest Natioale Recherche va hetzelfde korps, het Natioaal dreigigsbeeld (NDB) georgaiseerde crimialiteit vervaardigd. Het eerste verschee i I opdracht va het College va procureurs-geeraal wordt telkes ee zo breed mogelijk overzicht gepreseteerd va de stad va zake rod de georgaiseerde crimialiteit i Nederlad. Cetraal staa daarbij de crimiele hoofdactiviteite. Dat wil zegge dat vooral de daarop betrekkig hebbede strafrechtelijke delictcategorieë oderwerp va oderzoek zij. Het gaat iet allee om de meer traditioele vorme va georgaiseerde crimialiteit zoals drugshadel, witwasse, mesehadel e -smokkel, maar ook om mider bekede vorme zoals wapehadel, skimmig, kiderporografie, vals geld e allerlei vorme va cybercrime. Deze vorme va georgaiseerde crimialiteit worde aa de had va uiforme oderzoeksvrage i afzoderlijke projecte oderzocht. I het eidrapport NDB worde de resultate va deze projecte samegevat e voorzie va wat wij ee kwalificatie va dreigig oeme. Hiermee wordt aagegeve of de betrokke vorm va georgaiseerde crimialiteit voor de komede vier jaar als ee bedreigig va de Nederladse samelevig moet worde gezie. Mede op grod va deze kwalificaties worde de ladelijke beleidsprioriteite voor de middellage termij vastgesteld. Dit rapport over skimmig is ee va de deelrapporte die de bouwstee voor het NDB2012 vorme. Eerst volgt u ee samevattig. I hoofdstuk 1 wordt igegaa op de afbakeig va het oderwerp e de doelstellig va het oderzoek e worde de oderzoeksvrage op ee rijtje gezet. Aa de beatwoordig va die oderzoeksvrage zij de hoofdstukke 2 tot e met 6 gewijd. 4 Skimme

7 Samevattig Dit rapport over skimme is tot stad gekome als oderdeel va het Natioaal dreigigsbeeld Bie dit project worde diverse deelprojecte uitgevoerd op het gebied va de georgaiseerde crimialiteit. Het doel va de deelprojecte is ee aatal oderzoeksvrage te beatwoorde die i grote lije voor al deze projecte hetzelfde luide. Het gaat om de volgede zeve vrage: 1. Hoe heeft de aard va het crimiele verschijsel zich otwikkeld voor wat betreft de wijze waarop die crimialiteit wordt gepleegd? 2. Hoe heeft de omvag va het crimiele verschijsel zich otwikkeld? 3. Hoe heeft de aard va het crimiele verschijsel zich otwikkeld voor wat betreft de kemerke va persoe respectievelijk crimiele samewerkigsverbade die va (betrokkeheid bij) het plege daarva worde verdacht? 4. Wat zij de gevolge va het crimiele verschijsel voor de Nederladse samelevig? 5. Welke crimialiteitsrelevate factore zij, i welke mate e op wat voor wijze, va ivloed op het crimiele verschijsel? 6. Wat zij voor de komede jare de verwachtige over het crimiele verschijsel voor wat betreft omvag, werkwijze, betrokkee e maatschappelijke gevolge? 7. Welke aakopigspute voor beleid dat gericht is op het tegehoude of terugdrige va crimialiteit kome uit het oderzoek aar vore? Skimme is het kopiëre va gegeves die op de mageetstrip va ee bakpas, creditcard of takpas staa, aar ee blaco pas. Met deze laatste pas e de juiste picode wordt geld opgeome va de betreffede rekeig. De schade die hiermee i de afgelope jare werd veroorzaakt, laat voor de periode ee cosequet stijgede lij zie. Was er i 2006 og sprake va 4,9 miljoe euro schade, i 2009 was dit bedrag opgelope tot 39 miljoe euro. Als gevolg va itesievere bestrijdig e voorlichtigscampages liep de schade i 2010 sterk terug, tot 24 miljoe euro. De verwachtig is dat er over 2011 weer sprake zal zij va aazielijke stijgig. De vooraamste rede die hiervoor gegeve wordt, is het vervage va de mageetstrip op de bakpas door de moeilijk te krake EMV-chip. Naar verluidt zoude de vooramelijk Roemeese e Bulgaarse crimiele samewerkigsverbade (csv s) og ee laatste slag wille slaa, voordat het skimme via het kopiëre va de mageetstrip tot het verlede zal behore. Samevattig 5

8 I vergelijkig met de eerdere NDB-rapportage over skimme i 2008, is er met betrekkig tot de daders e de modus operadi betrekkelijk weiig ieuws oder de zo aagetroffe. Het gaat og steeds vooral om Roemeese crimiele etwerke die op vaak igeieuze wijze betaal- e geldautomate maipulere of tijdelijk vervage. Op deze maier worde paslezers soms maadelag misbruikt voordat overgegaa wordt tot cashe. Doordat bake e wikels hu apparate steeds beter beveilige, hebbe we de afgelope twee jaar gezie dat de skimmers hu aadacht verlegge aar obemade betaalautomate i parkeergarages e bij takstatios. Sids 1 jauari 2012 wordt de mageetstrip i Nederlad iet meer geaccepteerd. I plaats va de strip wordt u de EMV-chip gebruikt. Daarmee behoort het skimme tot het verlede. Hoewel csv s er blijk va hebbe gegeve techologisch i de pas te kue lope met iovaties, is er tot op hede og gee meldig geweest va het shimme va de chip. Oderzoekers va de uiversiteit va Cambridge zij eri geslaagd de beveiligig va de chip te omzeile, maar de csv s beschikke blijkbaar og iet over de keis e apparatuur die daarvoor odig zij. De verwachtig is dat het skimme zoals we dat tot u toe kede, i Nederlad iet meer zal voorkome. Er zij lade (zoals de Vereigde State) die og iet overgegaa zij op de chip. Zij zulle waarschijlijk i toeemede mate gecofroteerd worde met skimaavalle. Wel zal er i de eerste maade va 2012 ook i Nederlad waarschijlijk og sprake zij va slachtofferschap. De cashers die zich i het buitelad bevide, spare de i 2011 geskimde passe. Pas op ee later tijdstip zulle deze gefaseerd gebruikt worde voor geldopame i lade als Idoesië, de Domiicaase Republiek e Argetiië. De vraag of de EMV-chip i de abije toekomst ook doelwit zal zij va aavalle, is u iet te beatwoorde. De ervarig wijst uit dat csv s ee groot adaptatievermoge hebbe. We moete er dus rekeig mee houde dat de chip op eig momet door crimiele gekraakt zal worde. Da is de bakesector weer aa zet. De aapak va skimme e shimme bevidt zich vooral op het techologische vlak. Voortdurede iovaties i beveiligig zorge ervoor dat de csv s telkes achter de feite aa lope. Dit heeft wel ee schaduwzijde. Waeer de techologische beveiligig de perfectie adert, zulle de csv s adere, meer itimiderede methode gaa probere. Dat maakt de kas op ee rechtstreekse 6 Skimme

9 cofrotatie tusse slachtoffer e crimieel groter. I 2011 is het Ladelijk Skimmig Poit Nederlad igericht. Hier wordt iformatie verzameld e de aapak gecoördieerd. Ook rechtshulpverzoeke worde hier i behadelig geome. De kowhow is zo op éé plaats gecocetreerd e iet meer versipperd over Nederlad. Samevattig 7

10 1 Afbakeig, doelstellig e oderzoeksvrage 1.1 Afbakeig Deze rapportage heeft betrekkig op het feomee skimme, e wel i georgaiseerd verbad. Kort gezegd bestaat het skimme va bakpasse, creditcards e/of takpasse eri dat de gegeves va de mageetstrip op de pas gekopieerd worde aar ee blaco pas. Met deze pas e de juiste picode ka geld opgeome worde va de betreffede rekeig. Om de beodigde gegeves te bemachtige preparere de daders piautomate. Betaalautomate i wikels voorzie zij s achts va hard- e software om de gegeves te kopiëre, ee paar dage later verwijdere ze deze voorzieig weer, de gegeves va de klate worde per sms of aar ee buitelad verzode e op blaco passe gezet, e korte tijd later wordt elders i Europa ee grote som gelds illegaal gepid. Gelduitgifteautomate krijge ee vals voorzetpaeel met dezelfde hard- e software. Meestal wordt ook og ee klei cameraatje gemoteerd om de picode af te kijke. Zoals gezegd, gaat het i deze rapportage om skimmig met ee georgaiseerd karakter. Dit wil zegge dat de skimmigactiviteite a) hu beslag krijge i de structurele samewerkig tusse persoe e b) worde gepleegd met het oog op het gezamelijk behale va fiacieel of materieel gewi. Het eerste kemerk, structurele samewerkig tusse persoe, beteket iet allee dat er sprake is va (de itetie tot) herhaald plege 1 maar ook va eige cosistetie i de same stellig va het same werkigsverbad 2. I sommige gevalle ka de itetie va herhaald plege volstaa. 1 Het herhaald plege hoeft iet oodzake lijkerwijs betrekkig te hebbe op hetzelfde delict. 2 De cosistetie ka er bijvoorbeeld ook i bestaa dat het crimiele odereme georgaiseerd is volges het kwal-model (Grapedaal, Nieuwehuis, Va der Leest & Soudij, 2004) of dat bie ee etwerk wisselede coalities worde gesmeed. 8 Skimme

11 1.2 Doelstellig Het primaire doel va het NDB is het verschaffe va izicht i de (toekomstige) otwikkelig va crimiele verschijsele op het terrei va de georgaiseerde crimialiteit, waarmee oderbouwig mogelijk wordt voor politie e justitie bij het vaststelle va prioriteite i de aapak va de georgaiseerde crimialiteit op atioaal besturigsiveau. Het doel va dit deelproject is het verkrijge va izicht i: de otwikkelig va aard e omvag va skimmig; de (samewerkigsverbade va) persoe die zich met skimmig bezighoude of daarbij op ee adere maier betrokke zij; de maatschappelijke gevolge; de toekomstige otwikkelige va de aard, omvag e gevolge. Het verkrege izicht ka diee ter odersteuig va de aapak va skimmig door publieke e private partije. Het rapport vormt ee bouwstee voor het Natioaal dreigigsbeeld De geoemde doelstellig wordt bereikt door het beatwoorde va ee zevetal oderzoeksvrage die i de volgede paragraaf gepreseteerd worde. 1.3 Oderzoeksvrage De volgede oderzoeksvrage worde i dit rapport beatwoord: 1. Hoe heeft de aard va skimmig zich otwikkeld voor wat betreft de wijze waarop deze vorm va crimialiteit wordt gepleegd? 2. Hoe heeft de omvag va skimmig zich otwikkeld? 3. Hoe heeft de aard va skimmig zich otwikkeld voor wat betreft de kemerke va persoe respectievelijk crimiele same werkigsverbade die va (betrokkeheid bij) het plege daarva worde verdacht? 4. Wat zij de gevolge va skimmig voor de Nederladse samelevig? 5. Welke crimialiteitsrelevate factore zij, i welke mate e op wat voor wijze, va ivloed op skimmig? 6. Wat zij voor de komede jare de verwachtige over skimmig voor wat betreft omvag, werkwijze, betrokkee e maatschappelijke gevolge? 7. Welke aakopigspute voor beleid dat gericht is op het tegehoude of terugdrige va skimmig kome uit het oderzoek aar vore? hoofdstuk 1 Afbakeig, doelstellig e oderzoeksvrage 9

12 2 Omvag e schade I het NDB2008 (Boerma, Grapedaal & Mooij, 2008) worde de bedrage geoemd die i de jare 2005 tot e met 2007 met skimme gemoeid ware: respectievelijk 1,8 miljoe, 4,9 miljoe e 12,1 miljoe euro. Uit ee persbericht va De Nederladsche Bak blijkt dat dit laatste bedrag i 2008 bija verdrievoudigde tot 31 miljoe, om i 2009 ogmaals te stijge tot 39 miljoe. Pas i 2010 daalt het schadebedrag aar 24 miljoe euro, om blijkes halfjaarcijfers i 2011 weer te stijge aar 29 miljoe euro (zie figuur 1). Naar verluidt wilde skimmers i 2011 og ee laatste slag slaa, omdat vaaf 1 jauari 2012 het oude skimme iet meer mogelijk zou zij: de mageetstrip op de bakpas werd per die datum gedeactiveerd e de aawezige EMV-chip geactiveerd. Figuur 1 Jaarlijkse schade door skimmig (x ) I procete va de omzet die met het betale met de betaalpas is gerealiseerd, kwam de totale fraude i Nederlad uit op ruim 0,03 procet. Iclusief de fraude met creditcards op bija 0,05 procet (Currece, 2010). 10 Skimme

13 Hoewel het totale schadebedrag te gevolge va skimmig de afgelope jare dus is gestege, is de schade per pas gedaald: i 2008 bedroeg deze og 1500 euro, i 2011 gig het om 1100 euro. Het aatal pitrasacties is ee maat voor de gelegeheid tot skimme. De afgelope jare geeft dit aatal trasacties ee oafgebroke stijgig te zie: va 1,45 miljard i 2006 tot 2,15 miljard i 2010 (Currece, 2010). Niet allee het schadebedrag stijgt dus voortdured, met ee ekele oderbrekig va die tred, ook de gelegeheid tot skimme is toegeome. I figuur 2 zij die twee otwikkelige geïdexeerd weergegeve, waarbij 2006 op 100 is gesteld. Figuur 2 Geïdexeerd aatal pitrasacties e schadeomvag schade aatal trasacties hoofdstuk 2 Omvag e schade 11

14 We zie dat met ame i de begijare het schadebedrag veel seller steeg da de gelegeheid tot skimme uitgedrukt i aatal pitrasacties. I 2010 was het schadebedrag 400 procet hoger da i 2006, terwijl het aatal trasacties met 50 procet was gestege. Op het totaalbedrag dat jaarlijks i Nederlad gepid wordt (tusse 2006 e 2011 is dat gestege va 64,2 miljard euro aar 80,9 miljard) is ee schadebedrag va 29 miljoe euro (i 2011) te verwaarloze. Ook i iteratioaal perspectief bezie is de schade bescheide. Ee vergelijkig va Nederladse fraudegegeves met die va adere lade wordt weliswaar bemoeilijkt door het otbreke va statistieke, maar gegeves va lade die wel fraudestatistieke publicere, late zie dat er, met ame i Frakrijk e i het Vereigd Koikrijk, sprake is va ee hoger iveau va fraude da i os lad. Ook hier laat zich ee opwaartse bewegig zie, waarbij zich i 2009 i het Vereigd Koikrijk ee oderbrekig va deze tred voordeed. Voor het overgrote deel wordt de fraude i deze lade overiges veroorzaakt door misbruik va gegeves va betaalkaarte e creditcards die voor het betale va aakope via het iteret worde gebruikt. Zoals beked worde Nederladse bakpasse, i tegestellig tot creditcards, hiervoor iet gebruikt e is voor dit doel ideal otwikkeld. I Spaje bleef de fraude de afgelope jare stabiel e kwam daardoor lager uit da i Nederlad. 12 Skimme

15 3 Daders I vergelijkig met 2008, toe voor het laatst over skimmig gerapporteerd werd (NDB2008), is er wat de daders betreft weiig ieuws oder de zo aagetroffe. Het grootste deel va de daders is afkomstig uit Roemeië. Bacau i Roemeië wordt i dat verbad ook wel Skimcity geoemd. Recetelijk blijkt uit opsporigsoderzoeke dat ook Marokkae e Bulgare imiddels actief zij op deze markt. I het rapport Georgaiseerde crimialiteit i politieregio s. Ee aalyse va 25 regioale cba s (Boerma, Mesu, Nieuwehuis & Grapedaal, 2010) wordt over de daders va skimmig het volgede opgemerkt: I veel cba s wordt meldig gemaakt va skimmede Roemee. Uit gegeves va het Ope baar Miisterie blijkt dat iet allee Roemee zich bezighoude met het vervalse va betaal passe maar ook Nederladers, Bulgare, Maleisiërs, Suriamers e Britte, aldus de cba va Amsterdam- Amstellad. Zuid-Hollad-Zuid beschrijft de voorkeur va Turke voor het skimme va takpasse. Somaliërs e Hidoestae zoude echter ee voorkeur hebbe voor het skimme va creditcards. Deze skimmede groepe zij etisch homogee. Ook wordt i deze regio ee Sri Lakaas etwerk i verbad gebracht met skimme. De opbregste worde mogelijk gebruikt voor de fiacierig va de Tamil Tijgers. Volges de cba va Midde e West Brabat gebrui ke Bulgare vaak geavaceerdere techieke voor het skimme da Roemee. Bij skimmig zij iet allee buitestaaders betrokke: soms probeert me persoeel bereid te vide betaalautomate (BEA s) tege betalig tijdelijk af te staa, zodat de apparate a mai pulatie kue worde teruggeplaatst. Zowel Rotterdam-Rijmod als Noord-Hollad-Noord als Amsterdam- Amstellad maakt meldig va ee eppostbode die gekleed i ee TNTuiform klate laat pie voor pakjes om hu gegeves te bemachtige. Het lijkt erop dat de skimmers hu aadacht i 2010 verlegd hebbe (Currece, 2010). Ware aavakelijk gelduitgifteautomate va bake e betaalautomate i wikels het doelwit, de laatste jare zij obemade betaalautomate i toeemede mate slachtoffer. Voorbeelde zij automate va takstatios e parkeergarages. De kaartjesautomate va de Nederladse Spoorwege die i 2009 e begi 2010 frequet bezocht werde, zij met groot succes extra beveiligd tege skimme. I 2010 behoorde de zogeoemde hoofdstuk 3 Daders 13

16 chipkipladers met vijftig geslaagde aavalle voor het eerst tot de automate die aa skimmig te prooi viele. I 2010 zorgde de geskimde e.detifiers va de ABN-AMRO voor eige ophef. 3 I de zogeoemde bakshops va deze bak kue rekeighouders iteretbakiere. Na eige tijd bleke de idetificatie-apparaatjes gemaipuleerd te zij. De skimmers hadde i het hol va de leeuw toegeslage e voor zo 1,5 miljoe euro buitgemaakt. De apparaatjes zij imiddels vervage door tweedegeeratie-e.detifiers. 3 Zie oder adere 14 Skimme

17 4 Crimialiteitsrelevate factore Crimialiteitsrelevate factore zij algemee maatschappelijke factore die va ivloed zij op de toekomstige otwikkelig va de georgaiseerde crimialiteit. Deze factore worde i het algemee lags ee zestal dimesies geragschikt. Doorgaas wordt voor deze dimesies het acroiem SEPTED gebruikt. De letters staa voor sociaal-cultureel, ecoomisch, politiek, techologisch, ecologisch e demografisch. I de cotext va het NDB worde ze gebruikt om verwachtige te kue formulere over de richtig va de otwikkelig i de behadelde vorme va georgaiseerde crimialiteit. Lag iet alle va de dekbare factore zij va eve grote betekeis. Het is mogelijk dat bepaalde factore va gee ekel belag zij bij het formulere va de verwachtige. I dit hoofdstuk wordt aadacht besteed aa de factor die de grootste ivloed heeft op het verschijsel skimmig: techologie. Skimme betreft i feite de mageetstrip op de diverse bakkaarte. De techologische otwikkelig va de EMV-chip zal het skimme beduided moeilijker make. Imiddels zij vrijwel alle betaalautomate uitgerust met de mogelijkheid de EMV-chip te leze e wordt de strip door deze automate iet meer geaccepteerd. Begi 2011 verschee berichte dat de EMV-chip ook gevoelig is voor skimme. Weteschappers va de uiversiteit va Cambridge ware eri geslaagd de beveiligig va de chip te krake. 4 Het voert te ver hier de precieze techologie die daarvoor vereist is uit de doeke te doe. I de ker gaat het erom dat met ee maipulatie va de chiplezer de picode achterhaald ko worde. Vervolges moest og wel de bijbehorede bakkaart otvreemd worde om met die combiatie geld op te eme. Strikt geome is dit gee skimmig, omdat de gegeves va de kaart iet gekopieerd worde aar ee adere kaart: de aaval richt zich op de commuicatie tusse de chip e de lezer. Imiddels wordt deze relatief ieuwe vorm shimmig geoemd. Afgewacht moet worde welke vlucht deze vorm va kaartfraude eemt, maar het verschijsel is i zekere zi wel verotrusted. I verbad met de oodzakelijke diefstal va de kaart eemt de kas op ee cofrotatie tusse de eigeaar va de kaart e de dief immers toe. I jauari 2012 ware er og gee gevalle beked geworde va succesvolle pogige de EMV-chip te shimme. 4 Oder adere html hoofdstuk 4 CrimialiteitS relevate factore 15

18 De ivoerig va de EMV-chip beteket overiges iet dat er i 2012 gee aagifte va skimmig meer worde gedaa. Iformatie va het Ladelijk Skimmig Poit 5 laat zie dat de crimiele samewerkigsverbade (csv s) de kaarte die i 2011 geskimd zij, opgespaard hebbe. I jauari 2012 werde i lade als Idoesië, Argetiië e de Domiicaase Republiek og bedrage geïd met i 2011 geskimde passe. De cashers wachte tot de datum waarop het salaris overgemaakt wordt, om er zeker va te zij dat de bakrekeige ee positief saldo te zie geve. 5 Zie hierover hoofdstuk Skimme

19 5 Aapak Volges Currece is er sprake va positieve otwikkelige op het gebied va skimme. Die zij te dake aa ee drietal maatregele. I de eerste plaats moet het toeemede gebruik va de EMV-chip op de bakpasse, i plaats va de mageetstrip, geoemd worde. Hoewel blijkbaar iet waterdicht, is de beveiligig va zo chip geavaceerder da die va de mageetstrip. Te tweede is Currece ee voorlichtigscampage voor het MKB gestart waardoor veel gemaipuleerde apparate tijdig otdekt werde. Tot slot hebbe de bake hu detectiesysteme i 2010 verder aagescherpt, waardoor geskimde bakpasse eerder geblokkeerd kue worde. Dit blokkere va de strip wordt door bake ook prevetief e op aavraag va de rekeighouder gedaa. Waeer iemad bijvoorbeeld aar ee buitelad gaat waar de mageetstrip og gebruikt wordt, ka hij bij zij bak vrage de mageetstrip te blokkere. Ook de politie heeft iet stilgezete. I de loop va 2011 is het Ladelijk Skimmig Poit Nederlad igericht, ee samewerkigsverbad va de politie, het Opebaar Miisterie e Eques. Dit verzamelt oder adere alle gerapporteerde skimmigicidete i Nederlad. Door oderlige vergelijkig va de modi operadi ka gemakkelijker da voorhee vastgesteld worde of de icidete aa ee e hetzelfde samewerkigsverbad toegeschreve kue worde. Daaraast worde buiteladse rechtshulpverzoeke cetraal bij het Skimmig Poit i behadelig geome. Op deze maier worde die verzoeke beter gecoördieerd. Ook is bij het Skimmig Poit het oderstaade barrièremodel otwikkeld, dat laat zie op welke plekke i het crimiele bedrijfsproces de aapak het beste gericht ka worde. I twee workshops met experts is het model verder verked e aagescherpt. Op basis va deze workshops is ervoor gekoze de primaire focus te legge op het opwerpe va barrières i de brolade (Roemeië e Bulgarije), va barrières op de techologie/mageet strip va de bakpas e va barrières op cashig. hoofdstuk 5 Aapak 17

20 Figuur 3 Ee barrièremodel voor skimmig (Bro: Ladelijk Skimmig Poit) Methode Skimme Voorbereidig Uitvoerig (i Nederlad) Verwerkig Orgaisere Fabricere apparatuur Voervoer aar Nederlad Plaatse materiale Kopiëre va bakpasgegeves Verzamele va gegeves Overzettte/ verhadele gegeves Cashe Geld witwasse Legale (obewuste facilitators) e illegale (bewuste facilitators) Barrière Orgaisatie Barrière Apparatuur Barrière Trasport Barrière op het skimproces Barrière Fiacië persoeel plaig keis vergare materiaal doelwit techisch fabrieksmatig keis stele apparatuur bus trei vliegtuig auto materiale afleidigsmaoeuvre zich late isluite ibreke ophoude rod skimapparaat cotrole pas ivoere apparatuur verwijdere afleidigsmaoeuvre blue-tooth GSM white plastic iteret laptop/ braders GSM buitelad ivestere witwasse Parters / barrières Romeese krat/ media voorlichtigs campaga webwikels i fo uitwis sele buitelad otmoedige daders i brolad JIT materiale terugrechere/ tracere ifo uitwis sele buitelad JIT douae vervoersmaatschappije verkeerscotroles Frotex ANPR JIT ifo uitwissele buitelad huur maatschappij voorlichtig detailhadel voorlichtig collega s camera toezicht extra toezicht voorlichtig particuliere beveiligig samewerkig bake voorlichtig collega s veilig make piapparatuur extra toezicht camera toezicht voorlichtig particuliere beveiligig samewerkig bake observere geskimde automate stralig/ blue toothscaer op geldautomate jammer samewerkig bake JIT iteretverbidig oderscheppe leveracier white plastics JIT iteret recherchere samewerkig buitelad koppele zake skimme/cashe samewerkig bake JIT Europol/ Eurojust geldstroom volge JIT Europol/ Eurojust FIU 18 Skimme

21 6 Verwachtige Imiddels zij vrijwel alle Nederladse bakpasse voorzie va de EMV-chip. De betaalautomate blijve hierbij achter, maar i toeemede mate worde de cosumete i de gelegeheid gesteld te betale door middel va idetificatie met de EMV-chip. Op 1 jauari 2012 was het pie met de EMV-chip i Nederlad voor 100 procet igevoerd. Daarmee zij de skimgelegehede tot ee miimum beperkt. Het blijft echter afwachte welke techologische truc de skimmers i petto hebbe om ook de EMV-chip te krake. Het verlede heeft uitgeweze dat csv s er telkes weer i slage ee techologische achterstad i te lope. Mocht dat ook u het geval zij, da impliceert dat iet dat we weer terug bij af zij: de al eerder geome prevetieve maatregele, die zoder EMV-chip al tot ee behoorlijke reductie hebbe geleid, blijve vazelfspreked va kracht. I Europa is vrijwel overal de EMV-chip igevoerd. Elders zij er og veel lade die de mageetstrip voorlopig blijve hatere. Het is waarschijlijk dat de csv s hu aadacht gaa verlegge aar deze lade. De Vereigde State zulle voor he het belagrijkst zij, maar ook Idoesië e lade i Midde- e Zuid- Amerika kue i toeemede mate slachtoffer worde va skimpraktijke. Al met al ligt voor de middellage termij (1 tot 4 jaar) i Nederlad ee verdere dalig va de skimschade i het verschiet. Voor de lagere termij zij de techologische otwikkelige bepaled. hoofdstuk 6 verwachtige 19

22 Gebruikte literatuur Boerma, F., M. Grapedaal & A. Mooij (2008). Natioaal dreigigsbeeld Georgaiseerde crimialiteit. Zoetermeer: Korps ladelijke politiedieste, Diest IPOL. Boerma, F., S. Mesu, F. Nieuwehuis & M. Grapedaal (2010). Georgaiseerde crimialiteit i politieregio s. Ee aalyse va 25 regioale cba s. Zoetermeer: Korps ladelijke politiedieste, Diest IPOL. Currece (2010). Jaarverslag Grapedaal, M., F. Nieuwehuis, W. va der Leest & M. Soudij (2004). Crimiele samewerkig. Verslag va ee oderzoek voor het Natioaal dreigigsbeeld zware of georgaiseerde crimialiteit. Zoetermeer: Korps ladelijke politiedieste, Diest Natioale Recherche Iformatie. 20 Skimme

23

RAADS IN FORMATIE BRIE F

RAADS IN FORMATIE BRIE F RAADS IN FORMATIE BRIE F gemeete WOERDEN Va: college va burgemeester e wethouders Datum: 1 december 2011 Portefeuillehouder(s): Titia Cosse Portefeuille(s): portefeuille Moumete e Archeologie Cotactpersoo:

Nadere informatie

Verbeterbeleid. Avonturijn

Verbeterbeleid. Avonturijn Verbeterbeleid Avoturij 2 Als u ee keer mider tevrede over os bet... Ee verbeterput Odaks dat wij os best doe de opvag va uw kid zo goed mogelijk te verzorge, ka het voorkome dat u ees wat mider tevrede

Nadere informatie

Beleidsplan Stichting Soweto Care System Nederland

Beleidsplan Stichting Soweto Care System Nederland Beleidspla 208-202 Stichtig Soweto Care System Nederlad Ihoudsopgave Algemee ileidig e historisch perspectief 3 2 Visie e missie va Soweto Care System 3 3 Ambities voor de komede 3 jaar 4 4 SWOT Aalyse

Nadere informatie

Evaluatierapport. Tevredenheidsonderzoek NMV Nederlandse Montessori Vereniging 2005. Eindrapportage. BvPO

Evaluatierapport. Tevredenheidsonderzoek NMV Nederlandse Montessori Vereniging 2005. Eindrapportage. BvPO Evaluatierapport Tevredeheidsoderzoek NMV Nederladse Motessori Vereigig 2005 Eidrapportage BvPO Bureau voor praktijkgericht oderzoek, Groige BvPO BUREAU VOOR PRAKTIJKGERICHT ONDERZOEK POSTBUS 9505, 9703

Nadere informatie

Wijzigingsformulier Ziektekostenverzekering

Wijzigingsformulier Ziektekostenverzekering De Amersfoortse Verzekerige Stadsrig 15, postbus 42 3800 AA Amersfoort Tel. (033) 464 29 11 Fax (033) 464 29 30 Wijzigigsformulier Ziektekosteverzekerig Gegevesverwerkig Bij deze wijzigig worde persoosgegeves

Nadere informatie

OV-Taxi Noord-Holland Noord

OV-Taxi Noord-Holland Noord P r o v i c i e N o o r d - H o l l a d jaarverslag OV-Taxi Noord-Hollad Noord 2006 jaarverslag OV-Taxi Noord-Hollad Noord 2006 September 2007 P R O V I N C I E N O O R D - H O L L A N D Ihoudsopgave

Nadere informatie

Toelichting bij Opbrengstgegevens VAVO 2011-2013

Toelichting bij Opbrengstgegevens VAVO 2011-2013 Toelichtig bij Opbregstgegeves VAVO 2011-2013 Ihoud Ileidig Aatal deelemers exame Kegetalle toezicht exames CE-cijfer alle vakke CE-cijfer alle vakke - tred SE-cijfer mius CE cijfer alle vakke Percetage

Nadere informatie

Statistiek = leuk + zinvol

Statistiek = leuk + zinvol Statistiek = leuk + zivol Doel 1: Doel : Doel 3: zie titel ee statistisch oderzoek kue beoordele ee statistisch oderzoek kue opzette ee probleem vertale i stadaardmethode gegeves verzamele, verwerke via

Nadere informatie

Eindrapport Leerlingtevredenheidsonderzoek Floracollege Eindexamenklassen 2013

Eindrapport Leerlingtevredenheidsonderzoek Floracollege Eindexamenklassen 2013 Eidrapport Leerligtevredeheidsoderzoek Floracollege Eidexameklasse 2013 Juli 2013 Ihoudsopgave Samevattig 3 Vrage over schoolwerk 5 Vrage over jezelf 6 Vrage over docete 8 Vrage over de metor 11 Vrage

Nadere informatie

Wijzigingsformulier Ziektekostenverzekering

Wijzigingsformulier Ziektekostenverzekering De Amersfoortse Verzekerige Stadsrig 15, postbus 42 3800 AA Amersfoort Tel. (033) 464 29 11 Fax (033) 464 29 30 Gegevesverwerkig Wijzigigsformulier Ziektekosteverzekerig Bij deze wijzigig worde persoosgegeves

Nadere informatie

Hoe los ik het op, samen met Thuisvester? Ik heb een klacht

Hoe los ik het op, samen met Thuisvester? Ik heb een klacht Klachte? Hoe los ik het op, same met Thuisvester? Ik heb ee klacht Thuisvester doet haar uiterste best de beste service te verlee aa haar huurders. We vide ee goede relatie met oze klate erg belagrijk.

Nadere informatie

Jaarplan 2016 Vastgesteld door het Algemeen Bestuur op 16 nov 2015

Jaarplan 2016 Vastgesteld door het Algemeen Bestuur op 16 nov 2015 Jaarpla 2016 Vastgesteld door het Algemee Bestuur op 16 ov 2015 Ihoudsopgave 1. Ileidig 2. Terugblik 2015 3. Speerpute voor 2016 4. Fiacië I. uitgagspute e aaames II. operatioele koste MA.l 2016 III. liquiditeit/fiacierig

Nadere informatie

Examen PC 2 onderdeel 4A

Examen PC 2 onderdeel 4A Exame PC 2 oderdeel 4A Istructieblad Betreft: exame: PC 2 oderdeel 4A leergag 3 oderdeel: Fiaciële Rekekude datum: 30 mei 2012 tijdsduur: 90 miute (09:30-11:00 uur) Deze aawijzige goed leze voor u met

Nadere informatie

Meer waarde. met PIA. Evaluatie Project Professioneel Inkopen en Aanbesteden (PIA)

Meer waarde. met PIA. Evaluatie Project Professioneel Inkopen en Aanbesteden (PIA) Meer waarde met PIA Evaluatie Project Professioeel Ikope e Aabestede (PIA) Meer waarde met PIA Evaluatie Project Professioeel Ikope e Aabestede (PIA) Voorwoord De Stuurgroep PIA heeft i maart 2006 aa

Nadere informatie

Proeftentamen IBK1LOG01

Proeftentamen IBK1LOG01 Proeftetame IBK1LOG01 Opgave 1 ( 20 pute) Beatwoord de oderstaade vrage met waar of iet waar: 1.De bereikbaarheid va iformatie over ee product bij ee iteretwikel is ee voorbeeld va pre-trasactie elemet

Nadere informatie

3,2 2,8 1,8 1,6 -0,33 1,4

3,2 2,8 1,8 1,6 -0,33 1,4 Datum: 4 april 2017 Reteotwikkelige 3,2 3 Hypotheekrete variabel, 5, 10, 20 e 30 jaar vast met NHG 3,10 2,8 0,1 g e 0-0,1 e ta -0,2 e rc p -0,3 te -0,4 re -0,5 Geldmarktrete 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13-0,33

Nadere informatie

Tabellenrapportage CQ-index Kraamzorg

Tabellenrapportage CQ-index Kraamzorg Tabellerapportage CQ-idex Kraamzorg Jauari 2011 Ihoud Pagia Algemee uitleg 1 Deelame e bevalmaad 1 De itake 2 3 Zorg tijdes de bevallig 3 4 Zorg tijdes de kraamperiode 4 10 Samewerkig e afstemmig 11 Algemee

Nadere informatie

Strategic Workforce Management

Strategic Workforce Management Strategic Workforce Maagemet Ee strategische focus op persoeelsplaig is belagrijker da ooit. Itroductie Het is aa de orde va de dag; persoeel wordt otslage e de werkloosheid stijgt, maar tegelijkertijd

Nadere informatie

Translease Holding B.V. (hierna te. noemen: "Translease") 07 /267 F. 23 mei 2007. mr. R.M. Vermaire. mr. A.C. Schroten

Translease Holding B.V. (hierna te. noemen: Translease) 07 /267 F. 23 mei 2007. mr. R.M. Vermaire. mr. A.C. Schroten vocate FAILLISSEMENTSVERSLAG Nummer: 1 Datum: 10 juli 2007 Gegeves failliet Traslease Holdig B.V. (hiera te oeme: "Traslease") Faillissemetsummer Datum uitspraak Curator R-C 07 /267 F 23 mei 2007 mr. R.M.

Nadere informatie

Aanvraag voor een woning in de gemeente(n)... 1. Personalia aanvrager huurwoning

Aanvraag voor een woning in de gemeente(n)... 1. Personalia aanvrager huurwoning Aavraagformulier Huurwoig Hoofdkatoor: J.L. va Rijweg 20, Postbus 612 2700 AP Zoetermeer Tel. : 079-329 66 66 Fax : 079-329 66 00 Iteret : www.hof-rijlad.l E-mail : ifo@hof-rijlad.l Regiokatore: Groeewoudsedijk

Nadere informatie

DE PASSER. Een nieuw Strategisch Beleidsplan: Samen beter, beter samen! RESPONZ Passend antwoord op speciaal onderwijsvragen

DE PASSER. Een nieuw Strategisch Beleidsplan: Samen beter, beter samen! RESPONZ Passend antwoord op speciaal onderwijsvragen JANUARI 2016, NUMMER 7 DE PASSER RESPONZ Passed atwoord op speciaal oderwijsvrage Ifobulleti over relevate otwikkelige voor medewerkers Ee ieuw Strategisch Beleidspla: Same beter, beter same! THEMANUMMER

Nadere informatie

Bindend advies. Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen. c. d. Partijen. : A te B, in deze vertegenwoordigd door C vs.

Bindend advies. Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen. c. d. Partijen. : A te B, in deze vertegenwoordigd door C vs. c. d. Stichtig Zorgverzekerige f I- I J /' Bided advies Partije, Zaak Zaakummer Zittigsdatum : A te B, i deze vertegewoordigd door C vs. D te E : Hulpmiddelezorg, MOTOmed : 2006,02175 : 2 mei 2007 Geschillecommissie

Nadere informatie

Registratienummer: GF Datum collegebesluit: 5 november 2013 Agendapunt:

Registratienummer: GF Datum collegebesluit: 5 november 2013 Agendapunt: Aa de gemeeteraad Registratieummer: GF13.20085 Datum collegebesluit: 5 ovember 2013 Agedaput: Portefeuillehouder: Mevrouw C. va der Laa Behadeled ambteaar: De heer C. Tiemersma Oderwerp: Activerig ivesterig

Nadere informatie

Examen PC 2 onderdeel 4A

Examen PC 2 onderdeel 4A Exame PC 2 oderdeel 4A Istructieblad Betreft: exame: PC 2 oderdeel 4A leergag 1 oderdeel: Fiaciële Rekekude datum: 27 mei 2011 tijdsduur: 90 miute (10.00-11.30 uur) Deze aawijzige goed leze voor u met

Nadere informatie

Periodiciteit bij breuken

Periodiciteit bij breuken Periodiciteit bij breuke Keuzeodracht voor wiskude Ee verdieede odracht over eriodieke decimale getalle, riemgetalle Voorkeis: omrekee va ee breuk i ee decimale vorm Ileidig I deze odracht leer je dat

Nadere informatie

Committee / Commission ECON. Meeting of / Réunion du 31/08/2011 BUDGETARY AMENDMENTS / AMENDEMENTS BUDGÉTAIRES. Rapporteur: Olle LUDVIGSSON

Committee / Commission ECON. Meeting of / Réunion du 31/08/2011 BUDGETARY AMENDMENTS / AMENDEMENTS BUDGÉTAIRES. Rapporteur: Olle LUDVIGSSON Committee / Commissio ECON Meetig of / Réuio du 31/08/2011 BUDGETARY AMENDMENTS / AMENDEMENTS BUDGÉTAIRES Rapporteur: Olle LUDVIGSSON NL NL Otwerpamedemet 6802 === ECON/6802 === igedied door Commissie

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde A1-2 vwo 2008-II

Eindexamen wiskunde A1-2 vwo 2008-II Groepsfoto s Alle mese kippere met hu oge. Daardoor staa op groepsfoto s vaak ekele persoe met geslote oge. Sveso e Bares hebbe oderzocht hoeveel foto s je moet make va ee groep va persoe om 99% kas te

Nadere informatie

betreffende het doorgeven van orders via fax en telefoon

betreffende het doorgeven van orders via fax en telefoon Reglemet Tele-Equity betreffede het doorgeve va orders via fax e telefoo (Retail Cliëte) 02541 Om redee va efficiëtie e selheid ka de Cliët wese om zij orders per fax e/of telefoo aa de Bak over te make.

Nadere informatie

Een toelichting op het belang en het berekenen van de steekproefomvang in marktonderzoek.

Een toelichting op het belang en het berekenen van de steekproefomvang in marktonderzoek. 006 Wolters-Noordhoff bv Groige/Houte De steekproefomvag Ee toelichtig op het belag e het berekee va de steekproefomvag i marktoderzoek. Ihoud 1 Ileidig Eerst ekele defiities 3 Steekproefomvag e respose

Nadere informatie

OV-Taxi Zuid-Kennemerland/IJmond

OV-Taxi Zuid-Kennemerland/IJmond P r o v i c i e N o o r d - H o l l a d jaarverslag OV-Taxi Zuid-Keemerlad/IJmod 2007 jaarverslag OV-Taxi Zuid-Keemerlad/IJmod 2007 1 jauari 2007 t/m 31 december 2007 P R O V I N C I E N O O R D - H O

Nadere informatie

Monitor Convenant Professionalisering en begeleiding onderwijspersoneel in primair en voortgezet onderwijs. Nulmeting bij besturen en directeuren

Monitor Convenant Professionalisering en begeleiding onderwijspersoneel in primair en voortgezet onderwijs. Nulmeting bij besturen en directeuren Moitor Coveat Professioaliserig e begeleidig oderwijspersoeel i primair e voortgezet oderwijs Nulmetig bij besture e directeure Jos va Kuijk Gerrit Vrieze Tessa Marx Jauari 2008 Moitor Coveat Professioaliserig

Nadere informatie

OINFOINF I O NFOINFOINFOINFOINFO OINFOINF I O NFOINFOINFOINFOINF

OINFOINF I O NFOINFOINFOINFOINFO OINFOINF I O NFOINFOINFOINFOINF Bloedtrasfusie NFOINFOINFOIN FOINFOINFOINF 2 Ileidig Biekort odergaat u of uw kid ee behadelig, waarbij de kas bestaat dat u of uw kid bloed toegedied moet krijge (bloedtrasfusie). Ieder jaar otvage zo

Nadere informatie

Manifest Op naar een gezonde mortelsector. FNV Bouw & Infra is een onderdeel van FNV Bouw

Manifest Op naar een gezonde mortelsector. FNV Bouw & Infra is een onderdeel van FNV Bouw Maifest Op aar ee gezode mortelsector FNV Bouw & Ifra is ee oderdeel va FNV Bouw Maifest Op aar ee gezode mortelsector 2 Maifest Op aar ee gezode mortelsector Ihoudsopgave 1. Waarom ee maifest?........................................................

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave va het Koikrijk der Nederlade sids 1814. Nr. 6416 10 maart 2015 Regelig va de Miister va Oderwijs, Cultuur e Weteschap va 27 februari 2015, r. FEZ/732697 houdede wijzigig

Nadere informatie

Naar SKOFV GMR 2.0! eindrapport GMR werkgroep 8 Mei 2012

Naar SKOFV GMR 2.0! eindrapport GMR werkgroep 8 Mei 2012 Naar SKOFV GMR 2.0! eidrapport GMR werkgroep 8 Mei 2012 Pagia 1 va 22 Ihoudsopgave 1. Ileidig... 3 2. Equêtes... 4 2.1 Aalyse equête GMR lede... 4 2.2 Aalyse equête school MR-e... 4 3. Voorbeelde uit de

Nadere informatie

Pedicure bij Rameau. Verzorgde voeten lopen het prettigst. Om in aanmerking te komen voor vergoeding zijn gemachtigd voor te schrijven:

Pedicure bij Rameau. Verzorgde voeten lopen het prettigst. Om in aanmerking te komen voor vergoeding zijn gemachtigd voor te schrijven: Verzorgde voete lope het prettigst Pedicure behadelige worde bij diabetes e reuma patiëte door ekele zorgverzekeraars vergoed. Om i aamerkig te kome voor vergoedig zij gemachtigd voor te schrijve: Huisartse

Nadere informatie

Kwaliteitshandboek 3. Gebruikersgerichte processen 3.3 Het beëindigen van de individuele dienstverleningsovereenkomst

Kwaliteitshandboek 3. Gebruikersgerichte processen 3.3 Het beëindigen van de individuele dienstverleningsovereenkomst De Meader Kwaliteitshadboek 3. Gebruikersgerichte processe 3.3 Het beëidige va de idividuele diestverleigsovereekomst 1/7 Beoordeeld: Stuurgroep Kwaliteit Geldig vaaf: 26/06/2013 Procedurehouder: Sociale

Nadere informatie

Ja, ik wil. Trouwen in Vlaardingen

Ja, ik wil. Trouwen in Vlaardingen Ja, ik wil Trouwe i Vlaardige Ihoud Pagia 4 Locatie kieze Pagia 5 Tijdstip kieze Pagia 6 De plechtigheid Pagia 8 I odertrouw Pagia 9 Tot slot Pagia 11 Bijlage Gefeliciteerd met uw voorgeome huwelijk of

Nadere informatie

De vernieuwing van Slotjes-Midden. Sociaal Statuut

De vernieuwing van Slotjes-Midden. Sociaal Statuut De verieuwig va Slotjes-Midde Sociaal Statuut Ihoudsopgave Sociaal Statuut voor de verieuwig va Slotjes-Midde 3 Artikel 1: Overwegige 4 Artikel 2: Algemee 4 Artikel 3: Procedure bij sloop 4 Artikel 4:

Nadere informatie

Formaliteiten bij overlijden Informatie voor nabestaanden

Formaliteiten bij overlijden Informatie voor nabestaanden Formaliteite bij overlijde Iformatie voor abestaade NFOINFOINFOIN FOINFOINFOINF 2 Ileidig Omdat ee aaste uit uw familie of vriedekrig is overlede e het u moeilijk valt u uw aadacht te richte op de formaliteite

Nadere informatie

imtech Arbodienst (versie 2.1)

imtech Arbodienst (versie 2.1) imtech Arbodiest Vervoer va gevaarlijke stoffe (versie 2.1) veilig e gezod werke imtech arbodiest Wat verstaa we oder het vervoer va gevaarlijke stoffe? Gevaarlijke stoffe zij stoffe die op éé of adere

Nadere informatie

Stand van zaken, april 2008. bibliotheekvernieuwing in Noord-Holland

Stand van zaken, april 2008. bibliotheekvernieuwing in Noord-Holland Stad va zake, april 2008 bibliotheekverieuwig i Noord-Hollad P R O V I N C I E N O O R D - H O L L A N D Ihoudsopgave 5 1 Voorwoord 7 2 Ileidig 2.1 Rapport va commissie Meijer e start bibliotheekverieuwigsproces

Nadere informatie

De nieuwsbrief van uw accountant

De nieuwsbrief van uw accountant De ieuwsbrief va uw accoutat 1e kwartaal 2011 Postbus 81167, 3009 GD Rotterdam Tel.: 010-456 46 77 www.stees.l G E A C H T E R E L AT I E I deze ieuwsbrief worde de volgede oderwerpe behadeld: Betaligsprobleme?

Nadere informatie

Examen HAVO. wiskunde A. tijdvak 2 woensdag 19 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen HAVO. wiskunde A. tijdvak 2 woensdag 19 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Exame HAVO 2013 tijdvak 2 woesdag 19 jui 13.30-16.30 uur wiskude A Bij dit exame hoort ee uitwerkbijlage. Dit exame bestaat uit 21 vrage. Voor dit exame zij maximaal 80 pute te behale. Voor elk vraagummer

Nadere informatie

Aanvullende Voorwaarden Webdiensten en Producten

Aanvullende Voorwaarden Webdiensten en Producten a G Silvesterstraat 19 6603 DW Wijche T 024 66 90 558 E ifo@rapolie.l Aavullede Voorwaarde Webdieste e Producte 1 Ileidig Deze Aavullede Voorwaarde Webdieste e Producte ( AVWP ) vorme ee aavullig op de

Nadere informatie

We kennen in de wiskunde de volgende getallenverzamelingen:

We kennen in de wiskunde de volgende getallenverzamelingen: Masteropleidig Fiacial Plaig Kwatitatieve Methode Relevate wiskude We kee i de wiskude de volgede getalleverzamelige: De atuurlijke getalle: N = {0,,,,4, } De gehele getalle: Z = {, -,-,-,0,,,, } (egels:

Nadere informatie

Efficiënt communiceren met uw zakenrelaties 09/2012

Efficiënt communiceren met uw zakenrelaties 09/2012 Mobile Busiess Mobile Busiess Efficiët commuicere met uw zakerelaties 9040413 09/2012 Ik kies voor mij bedrijf Het geheim achter efficiët zakedoe? De juiste beslissige eme, odersteud door ee optimale commuicatie.

Nadere informatie

Klanten binden door excellente dienstverlening

Klanten binden door excellente dienstverlening Klate bide door excellete diestverleig Customer excellece als oderscheided vermoge De wijze waarop cosumete aar diestverleig kijke, veradert met hoge selheid. Steeds meer cosumete gebruike de digitale

Nadere informatie

Enquête social media gebruik ROC West-Brabant

Enquête social media gebruik ROC West-Brabant Equête social media gebruik ROC West-Brabat Jauari / februari 2012 I jauari 2012 is ee studeteequête geoped, met als thema social media i het oderwijs. De equête is door 514 mbo-studete igevuld. Afhakelijk

Nadere informatie

Steekproeftrekking Onderzoekspopulatie Steekproef

Steekproeftrekking Onderzoekspopulatie Steekproef Steekproeftrekkig I dit artikel worde twee begrippe beschreve die va belag zij voor het uitvoere va ee oderzoek. Het gaat om de populatie va het oderzoek e de steekproef. Voor wat betreft steekproeve lichte

Nadere informatie

Software As A Service. voor optimaal container beheer. eenvoudige oplossingen voor complexe processen

Software As A Service. voor optimaal container beheer. eenvoudige oplossingen voor complexe processen Software As A Service voor optimaal cotaier beheer eevoudige oplossige voor complexe processe Otwikkele is vooruitzie De (olie) webportal WiCosyst WMS is ee totaaloplossig voor het behere va odergrodse

Nadere informatie

Sloopbesluit en verhuizen

Sloopbesluit en verhuizen Sloopbesluit e verhuize waar je thuis bet... Wat kut u verwachte als uw woig wordt gesloopt Op verschillede plaatse werkt HEEMwoe aa de verbeterig va de wijk. Soms heeft dat grote gevolge voor u als huurder.

Nadere informatie

Evaluatie pilot ipad onder docenten

Evaluatie pilot ipad onder docenten Evaluatie pilot ipad oder docete Oderwerp equête Geëquêteerde Istellig Evaluatie pilot ipad Docete OSG Sigellad locatie Drachtster Lyceum Datum aamake equête 19-06-2012 Datum uitzette equête 21-06-2012

Nadere informatie

PUBAS, een vernieuwd systeem voor arbeidsbegroting In: Agro Informatica 4 (oktober 1999), p. 25 28.

PUBAS, een vernieuwd systeem voor arbeidsbegroting In: Agro Informatica 4 (oktober 1999), p. 25 28. PUBAS, ee verieuwd systeem voor arbeidsbegrotig I: Agro Iformatica 4 (oktober 999), p. 25 28. Aet Vik, tel. 037-476452 Gerrit Kroeze, tel. 037-476459 Istituut voor Milieu- e Agritechiek, Cluster Systeemkude

Nadere informatie

Mobile Business Efficiënt communiceren met uw zakenrelaties

Mobile Business Efficiënt communiceren met uw zakenrelaties Mobile Busiess Efficiët commuicere met uw zakerelaties Uiek! Exteded Fleet Obeperkt belle aar alle Mobistar-ummers e vaste lije! Ik kies voor mij bedrijf Het geheim achter efficiët zakedoe? De juiste beslissige

Nadere informatie

Een andere kijk op Financiële Rekenkunde Wim Pijls, Erasmus Universiteit Rotterdam

Een andere kijk op Financiële Rekenkunde Wim Pijls, Erasmus Universiteit Rotterdam Ee adere kijk op Fiaciële Rekekude Wim Pijls, Erasmus Uiversiteit Rotterdam. Ileidig Het vak Fiaciële Rekekude levert vawege zij sterk wiskudig karakter ogal wat probleme op i het oderwijs. Veel leerlige

Nadere informatie

P r o v i n c i e N o o r d - H o l l a n d. Rijksheren in het moderne crisismanagement

P r o v i n c i e N o o r d - H o l l a n d. Rijksheren in het moderne crisismanagement P r o v i c i e N o o r d - H o l l a d Rijkshere i het modere crisismaagemet Rijkshere i het modere crisismaagemet juli 2007 P R O V I N C I E N O O R D - H O L L A N D Ihoud 5 Voorwoord 7 Ileidig 9 1

Nadere informatie

Schoenen voor diabetes en reuma

Schoenen voor diabetes en reuma Schoee voor diabetes e reuma Comfortschoee gemaakt voor de extra kwetsbare voet Officieel gee vergoedig via zorgverzekeraar. Echter bij ekele zorgverzekeraars is door middel va idividuele aavraag vergoedig

Nadere informatie

Effectief document- en risicobeheer

Effectief document- en risicobeheer Tekee voor efficiecy Effectief documet- e risicobeheer Met KOVO s techisch iformatiecetrum (TIC) altijd toegag tot actuele tekeige e documete é voldoe aa de eise va wet- e regelgevig. Succesvol documetbeheer

Nadere informatie

REAAL GOED GEREGELD PAKKET UW WOONHUISVERZEKERING

REAAL GOED GEREGELD PAKKET UW WOONHUISVERZEKERING REAAL GOED GEREGELD PAKKET UW WOONHUISVERZEKERING I de voorwaarde va de REAAL Woohuisverzekerig leest u: Wat u va os mag verwachte e wat wij va u verwachte (pagia 2). Voor welke schade wij wel e iet betale

Nadere informatie

Postgraduaat Community Service Engineering

Postgraduaat Community Service Engineering Postgraduaat Commuity Service Egieerig Techologie voor empowermet, leveskwaliteit, performate socialprofitorgaisaties Faculteit Idustriële Igeieursweteschappe Faculteit Igeieursweteschappe i.s.m.thomas

Nadere informatie

De nieuwsbrief van uw accountant

De nieuwsbrief van uw accountant De ieuwsbrief va uw accoutat 4e kwartaal 2010 Postbus 81167, 3009 GD Rotterdam Tel.: 010-456 46 77 www.stees.l G E A C H T E R E L AT I E I deze ieuwsbrief worde de volgede oderwerpe behadeld: Odereme

Nadere informatie

BELGISCH INSTITUUT VOOR POSTDIENSTEN EN TELECOMMUNICATIE

BELGISCH INSTITUUT VOOR POSTDIENSTEN EN TELECOMMUNICATIE BELGISCH INSTITUUT VOOR POSTDIENSTEN EN TELECOMMUNICATIE BESLUIT VAN DE RAAD VAN HET BIPT VAN 22 FEBRUARI 2011 MET BETREKKING TOT DE A POSTERIORI GOEDKEURING VAN DE TARIEFVERHOGINGEN VAN DE AANGEWEZEN

Nadere informatie

U moet direct weer aan de slag!

U moet direct weer aan de slag! jaargag 8 > ummer 1 > JANUARI 2010 Opstartprobleme 5 Heffig op u eme 9 Lagere afdracht 22 Foutje, bedakt! 28 Weet u precies wat u allemaal moet doe om dit jaar goed va start te late gaa? Diverse aadachtspute

Nadere informatie

Wij helpen slachtoffers vandaag verder

Wij helpen slachtoffers vandaag verder Wij helpe slachtoffers vadaag verder Jaarlijks wordt 1 op de 5 Nederladers gecofroteerd met ee misdrijf, verkeersogeval, vermissig of calamiteit. Deze slachtoffers hebbe baat bij odersteuig op verschillede

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl)

Correctievoorschrift VWO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl) Wiskude B, (ieuwe stijl) Correctievoorschrift VWO Voorbereided Weteschappelijk Oderwijs 0 0 Tijdvak Izede scores Uiterlijk op jui de scores va de alfabetisch eerste vijf kadidate per school op de daartoe

Nadere informatie

OOM Verzekeringen. De specialistische verzekeraar

OOM Verzekeringen. De specialistische verzekeraar Jaa rov erzi cht 201 3 Bra dv erze keri ge e g i r e k dverze a l e t i Bu OOM Verzekerige De specialistische verzekeraar Kercijfers verzekerigsactiviteite (x 1.000) Resultate 2013 2012 Omzet Bruto verdiede

Nadere informatie

Oorzaken van netverliezen

Oorzaken van netverliezen Oorzake va etverlieze Semiar: Meetverschille e etverlieze gas 21 ovember 2013 Reé Hermkes Kiwa Techology De oderwerpe Netverlieze Welke zij dat? Hoe groot zij ze? Wat kue we er aa doe? Overzicht Netverlieze

Nadere informatie

Bijlage 1. Afwegingsnotitie varianten gymzaal 31 oktober 2018

Bijlage 1. Afwegingsnotitie varianten gymzaal 31 oktober 2018 Bijlage 1. Afwegigsotitie variate 31 oktober 2018 Ileidig Op 3 april 2018 stelde het college de startotitie Bouw Parklaa aa de Phoeixstraat vast (2018/115643). Hiermee koos het college voor ee halfverdiepte

Nadere informatie

Kwaliteit van de persoonsgegevens. Resultaten Gemeente Alpen aan den Rijn

Kwaliteit van de persoonsgegevens. Resultaten Gemeente Alpen aan den Rijn Kwaliteit va de persoosgegeves Resultate Gemeete Alpe aa de Rij Klik Ted om Dicks, de titelstijl Hek-Ja va Wieseekker het model te bewerke Ageda Doel va het oderzoek Irichtig va het oderzoek Resultate

Nadere informatie

Schoenen voor diabetes en reuma

Schoenen voor diabetes en reuma Schoee voor diabetes e reuma Comfortschoee gemaakt voor de extra kwetsbare voet Officieel gee vergoedig via zorgverzekeraar. Echter bij ekele zorgverzekeraars is door middel va idividuele aavraag vergoedig

Nadere informatie

On line studentenbegeleiding

On line studentenbegeleiding VOORBEELDEN & HOGESCHOOL GENT 1 & 1 O lie studetebegeleidig Titel : Bestaat uit : Uitgever : Cotactpersoo : Productiejaar : Kostprijs : http ://docet.hoget.be/~ep786 of de digitale campuspsycholoog ee

Nadere informatie

Levende Statistiek, een module voor VWO wiskunde D

Levende Statistiek, een module voor VWO wiskunde D Op het Stedelijk Gymasium te Leide is de module Levede Statistiek uitgeprobeerd, Ee verslag va Jacob va Eeghe e Liesbeth de Wreede. Levede Statistiek, ee module voor VWO wiskude D Statistiek is typisch

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING BIJ. PC SBO De Sleutel

DEFINITIEF RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING BIJ. PC SBO De Sleutel DEFINITIEF RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING BIJ PC SBO De Sleutel Plaats : Vroomshoop BRIN-ummer : 01KZ Arragemetsummer : 77559 Oderzoek uitgevoerd op : 26 ovember 2009 Rapport

Nadere informatie

STUDIEKEUZESTAPPENPLAN

STUDIEKEUZESTAPPENPLAN STUDIEKEUZESTAPPENPLAN www.uva.l/studie-kieze Hoe kies je ee studie? studiekeuzestappepla Weet je og iet wat je wilt studere? Begeleidig bij het studiekeuzestappepla Misschie ka dit studiekeuzestappepla

Nadere informatie

imtech Arbodienst asbestregelgeving (versie 2.1)

imtech Arbodienst asbestregelgeving (versie 2.1) imtech Arbodiest asbestregelgevig (versie 2.1) veilig e gezod werke Wat is asbest? Asbest is de verzamelaam voor ee zestal vezelachtige stoffe. Veel toegepaste soorte zij chrysotiel (wit asbest), crocidoliet

Nadere informatie

Natuur en klimaatverandering

Natuur en klimaatverandering Natuur e klimaatveraderig Leefgebiede worde voedselrijker, droger, zouter e warmer Natuurgebiede Zuid-Hollad heeft aar verhoudig weiig bos e ope atuurlijk terrei: 6% tege ladelijk 12%. Rede temeer om er

Nadere informatie

REAAL GOED GEREGELD PAKKET UW WOONHUISVERZEKERING

REAAL GOED GEREGELD PAKKET UW WOONHUISVERZEKERING REAAL GOED GEREGELD PAKKET UW WOONHUISVERZEKERING I de voorwaarde va de REAAL Woohuisverzekerig leest u: Wat u va os mag verwachte e wat wij va u verwachte (pagia 2). Voor welke schade wij wel e iet betale

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The hadle http://hdl.hadle.et/1887/233 holds various files of this Leide Uiversity dissertatio. Author: Broeke, Pieter Willem va de Title: Het hadgevormde aardewerk uit de ijzertijd e de Romeise

Nadere informatie

WOONHUISVERZEKERING. In de voorwaarden van de Thomas Assuradeuren Woonhuisverzekering

WOONHUISVERZEKERING. In de voorwaarden van de Thomas Assuradeuren Woonhuisverzekering Cambuur Fapolis Pakket Uw Woohuisverzekerig I de voorwaarde va de Thomas Assuradeure Woohuisverzekerig leest u: Wat u va os mag verwachte e wat wij va u verwachte (pagia 2). Voor welke schade wij wel e

Nadere informatie

Voorwaarden ABN AMRO Studenten Pakket

Voorwaarden ABN AMRO Studenten Pakket Voorwaarde ABN AMRO Studete Pakket Bestaade uit: Algemee Voorwaarde ABN AMRO Bak N.V. Algemee Voorwaarde Toegag ABN AMRO Algemee Voorwaarde Toegagscode Particulier Voorwaarde Betaaldieste Particuliere

Nadere informatie

www. POspiegel.nl Online Instrument voor CB Het Talent schooljaar februari DigiDoc

www. POspiegel.nl Online Instrument voor CB Het Talent schooljaar februari DigiDoc POspiegel.l Olie Istrumet voor CB Het Talet schooljaar 2009-2010 februari 2010 2010 DigiDoc www. Algemee Algemee. pagia 1 Eigeschappe Equête Nummer ENQ60536 Naam schooljaar 2009-2010 Istellig CB Het Talet

Nadere informatie

Semi-orthopedische schoenen (OSB)

Semi-orthopedische schoenen (OSB) Semi-orthopedische schoee speciaal voor uw voete gemaakt Om i aamerkig te kome voor vergoedig zij gemachtigd voor te schrijve: Eerste verstrekkig: Revalidatieartse Orthopedische chirurge Reumatologe AWBZ

Nadere informatie

DROOM.NH. Wedstrijdprogramma voor de openbare ideeënprijsvraag DROOM.NH

DROOM.NH. Wedstrijdprogramma voor de openbare ideeënprijsvraag DROOM.NH P r o v i c i e N o o r d - H o l l a d S T R U C T U U r V I S I E DROOM.NH OKTOBER 2008 Wedstrijdprogramma voor de opebare ideeëprijsvraag DROOM.NH Ileidig De groeiede ruimtebehoefte e het veraderede

Nadere informatie

Praktische opdracht: Complexe getallen en de Julia-verzameling

Praktische opdracht: Complexe getallen en de Julia-verzameling Praktische opdracht: Complexe getalle e de Julia-verzamelig Auteur: Wiebe K. Goodijk, Zerike College Hare Beodigde Voorkeis: 1 = i Het complexe vlak. Notatie: z = a + bi of z = r(cosϕ + i si ϕ) Regel va

Nadere informatie

Waarstaatjegemeente.nl Beleidsthema s

Waarstaatjegemeente.nl Beleidsthema s Waarstaatjegemeete.l Beleidsthema s Gemeete Emme 2016 C. Beye MSc M. Tuider MSc B. va Dale MSc het PON, keis i uitvoerig Tilburg, maart 2017 Colofo Het PON heeft dit oderzoek verricht i opdracht va Gemeete

Nadere informatie

VAIO-Link Online Service Gids

VAIO-Link Online Service Gids VAIO-Lik Olie Service Gids "Wij behadele iedere idividuele klacht met zorg, aadacht e respect e we zorge ervoor dat iedere klat ee goed gevoel heeft over de ervarig die hij had of zal hebbe met het VAIO-Lik

Nadere informatie

Woonmonitor Limburg 2007

Woonmonitor Limburg 2007 Factsheetboek Maasduie 27 Maasduie 8233 Woomoitor Limburg 27 Factsheetboek Maasduie 27 Maastricht, juli 28 Colofo Provicie Limburg Postbus 57 622 MA Maastricht Tel.: +31 ()43 389 99 99 Fax.: +31 ()43 361

Nadere informatie

Provinciale Staten VOORBLAD

Provinciale Staten VOORBLAD Proviciale State VOORBLAD Oderwerp SIS-ummer Agederig (advies Griffie) Digitale bereikbaarheid PS2012-852 Commissie MIE 28 ovember 2012 Proviciale State Behadelwijze x Kaderstelle Cotrolere Advisere PS

Nadere informatie

imtech Arbodienst (versie 2.0)

imtech Arbodienst (versie 2.0) imtech Arbodiest (versie 2.0) veilig e gezod werke Wat is werke op hoogte? Bij werkzaamhede op ee hoogte vaaf 2,5 meter moete voorzieige worde aagebracht, zodat veilig gewerkt ka worde. De voorkeur gaat

Nadere informatie

BU ERNST &YOUNG. tl n. Ll u n. [j l.\ [J n [J ;] IJ IJ. Illll""' VERTROUWELIJK De Raad van de gemeente Nijmegen Postbus 9105 6500 HG NIJMEGEN

BU ERNST &YOUNG. tl n. Ll u n. [j l.\ [J n [J ;] IJ IJ. Illll' VERTROUWELIJK De Raad van de gemeente Nijmegen Postbus 9105 6500 HG NIJMEGEN [1 ] Jl "1 1 I 3 a tl Illll""' VERTROUWELIJK De Raad va de gemeete Nijmege Postbus 9105 6500 HG NIJMEGEN BU ERNST &YOUNG Erst & Youg Accoutats LLP Meader 861 6825 MH Arhem Postbus 30116 6803 AC Arhem Tel.:

Nadere informatie

Wennen op Avonturijn

Wennen op Avonturijn WWW.AVONTURIJN.NL Wee op Avoturij 2 3 Weprocedure Kideropvag Avoturij Kideropvag Avoturij hateert bij plaatsig va de kidere ee weprocedure: ee oderdeel va het Kwaliteitshadboek va Avoturij. De wijze waarop

Nadere informatie

Overlijden: uw rechten in Duitsland en Nederland

Overlijden: uw rechten in Duitsland en Nederland Regelige e voorzieige CODE 1.1.3.46 Overlijde: uw rechte i Duitslad e Nederlad brochure broe Bureau voor Duitse Zake, www.svb.l/bdz Ihoudsopgave Overlijde Uw rechte i Duitslad e Nederlad Deskudig e betrouwbaar

Nadere informatie

Erratum Gemeenterekening De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN (050)

Erratum Gemeenterekening De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN (050) Erratum Gemeeterekeig W. Veestra - Bokma De lede va de raad va de gemeete Groige te GRONINGEN (050) 367 61 83 1 7027264 29-06- - Geachte heer, mevrouw, Uw raad bespreekt op 11 juli de Gemeeterekeig. Odaks

Nadere informatie

Veilige voornemens voor 2018

Veilige voornemens voor 2018 Veilige vooremes voor 2018 Axel Eisses, Keiset 8 februari 2018 Itroductie Persoosgegeves zij iet weg te deke uit het oderwijs. Je ka iet zoder ze e ze make ieuwe otwikkelige als gepersoaliseerd oderwijs

Nadere informatie

DE ROL VAN GIS BIJ DE HEDONISCHE WAARDEBEPALING VAN VASTGOED

DE ROL VAN GIS BIJ DE HEDONISCHE WAARDEBEPALING VAN VASTGOED DE ROL VAN GIS BIJ DE HEDONISCHE WAARDEBEPALING VAN VASTGOED Prof. ir. P. Ampe, Prof. dr. ir. A. De Wulf, ig. J. De Corte. 1. Ileidig e probleemstellig. Sedert deceia gebruike schatters zowel i België

Nadere informatie

Inzicht in voortgang. Versnellingsvraag 9 Inzichten periode maart t/m juni

Inzicht in voortgang. Versnellingsvraag 9 Inzichten periode maart t/m juni Izicht i voortgag Verselligsvraag 9 Izichte periode maart t/m jui Terugblik Ee idicatie hoe ee leerlig zich otwikkeld per vakgebied Ee referetieiveau waarmee elke leerlig vergeleke ka worde 2 Terugblik

Nadere informatie

DEN HOLLANDER ADVOCATEN anno 1934

DEN HOLLANDER ADVOCATEN anno 1934 ao 1934 Per telefax vooraf: 0167-54 34 99 Aatal pagia's: 4 AANTEKENEN gemeete Steeberge Postbus 6 4650 AA STEENBERGEN Behadeld door : A.P. Corelisse E-Mail B Gem.STEENBERGEN apcorelisse@dehollader.l 7

Nadere informatie

Raden voor de leefomgeving en infrastructuur

Raden voor de leefomgeving en infrastructuur Rade voor de leefomgevig e ifrastructuur De rade voor de leefomgevig e ifrastructuur zij de strategische adviescolleges voor regerig e parlemet op het brede domei va de fysieke omgevig. Oder deze oemer

Nadere informatie

Waar moet je aan denken? Verhuizen. Stap 1: Hoe zeg ik de huur op?

Waar moet je aan denken? Verhuizen. Stap 1: Hoe zeg ik de huur op? Verhuize Waar moet je aa deke? Verhuize Bij verhuize komt heel wat kijke. Naast het ipakke va spulle e doorgeve va adreswijzigige, is het ook belagrijk dat u same met Thuisvester ee aatal zake regelt.

Nadere informatie