Stand van zaken, april bibliotheekvernieuwing in Noord-Holland

Transcriptie

1 Stad va zake, april 2008 bibliotheekverieuwig i Noord-Hollad

2 P R O V I N C I E N O O R D - H O L L A N D

3 Ihoudsopgave 5 1 Voorwoord 7 2 Ileidig 2.1 Rapport va commissie Meijer e start bibliotheekverieuwigsproces 2.2 Marsroutepla Bibliotheekverieuwig i Noord-Hollad 10 3 Basisbibliotheke 3.1 Vormig va basisbibliotheke 3.2 Subsidies vormig basisbibliotheke 3.3 Otwikkelig va ledeaatal 3.4 Kwaliteitszorg e marketig 3.5 Certificerig 3.6 Bechmarkig 17 4 Netwerkvormig 4.1 Bibliotheeketwerk 4.2 SOOB 4.3 ProBiblio 4.4 Collectiebeleid 4.5 Gemeetelijk opdrachtgeverschap 23 5 Ihoudelijke verieuwig 5.1 Ileidig 5.2 Digitale bibliotheek 5.3 Subsidies ihoudelijke verieuwig 5.4 Uit-i-Noord-Hollad 29 6 Bibliotheek i kleie kere 32 7 Activiteite i Bibliotheekverieuwigsproces Bijlage 1 Overzicht gehooreerde subsidieaavrage per basisbibliotheek i 2006, 2007 e Netwerkovereekomst SOOB ProBiblio 3 Geraadpleegde broe S t a d v a z a k e b i b l i o t h e e k v e r i e u w i g i N o o r d - H o l l a d

4 P R O V I N C I E N O O R D - H O L L A N D

5 Na het verschije i 2001 va het rapport De poort aar keis va de Stuurgroep Herstructurerig opebaar bibliotheekwerk, oder voorzitterschap va Wim Meijer, vervult de provicie sids 2002 de regierol voor het bibliotheekverieuwigsproces i Noord- Hollad. Op 25 jauari 2005 is door Gedeputeerde State het Marsroutepla , Bibliotheekverieuwig i Noord-Hollad vastgesteld. Dit pla vormt het beleidskader voor de tweede fase va het bibliotheekverieuwigsproces i Noord-Hollad. I 2006 e 2007 zij er actualisaties verschee va dit Marsroutepla. Primair ware deze voortgagsrapportages bedoeld als officiële subsidieaavrage i de richtig va het miisterie va OCW. Verder verschaffe deze actualisaties ook izicht i wat er respectievelijk i 2005 e 2006 is gebeurd met de beschikbare rijks- e proviciale middele e wat de stad va zake op dat momet was va het bibliotheekverieuwigsproces i Noord-Hollad. Het jaar 2008 is ee overgagsjaar op het gebied va bibliotheekverieuwig. Vorig jaar zou amelijk het laatste jaar zij va de coveatafsprake tusse de drie overheidslage. I mei 2007 werd echter i ee bestuurlijk overleg beslote dat i 2008 og ee vervolg zou worde gegeve aa het bibliotheekverieuwigsproces. I 2008 zal bovedie ee besluit geome worde hoe het bibliotheekverieuwigsproces i de komede periode vorm zal krijge. Om i aamerkig te kome voor de bijdrage vauit het miisterie va OCW hebbe wij i jauari 2008 ee Bibliotheekpla 2008 igedied waari kort staat aagegeve wat voor activiteite i 2008 i het kader va het bibliotheekverieuwigsproces met de rijksmiddele zulle worde uitgevoerd. Deze otitie geeft izicht i e achtergrodiformatie over het bibliotheekverieuwigsproces i Noord- Hollad tot u toe. I de otitie wordt igegaa op wat er tot e met 2007 op het gebied va bibliotheekverieuwig is gebeurd e wat voor activiteite i 2008 zulle worde oderome. Teslotte wordt i deze otitie igaa op het rapport va het Sociaal Cultureel Plabureau e het Eidadvies va de Stuurgroep Bibliotheke over de toekomst va het bibliotheekverieuwigsproces. S t a d v a z a k e b i b l i o t h e e k v e r i e u w i g i N o o r d - H o l l a d

6 P R O V I N C I E N O O R D - H O L L A N D

7 2 Ileidig 2.1 Rapport va Commissie Meijer e start bibliotheekverieuwigsproces i 2002 I 2001 verschee het rapport Ope Poort tot Keis va de Stuurgroep herstructurerig Opebaar bibliotheekwerk oder voorzitterschap va Wim Meijer De aaleidig voor dit rapport vormde de costaterig dat de fuctie, orgaisatie, diestverleig e het imago va veel bibliotheke was achtergebleve bij de selle maatschappelijke veraderige. Het ledetal e de uitleecijfers liepe terug, terwijl bie de sector sprake was va verouderig, versipperig e gebrek aa kwaliteitsimpulse. De commissie Meijer heeft i haar rapport aabevelige gedaa hoe de bibliotheekverieuwig diede te worde opgepakt. De stuurgroep costateerde dat de bibliotheke hu publieksbereik moeste vergrote door ieuwe doelgroepe te beadere e ieuwe (culturele) activiteite te otplooie. Als uitgagspute daarvoor werde geoemd: ee obelemmerde toegag voor iedere burger, culturele diversiteit, pluriforme e oafhakelijke iformatievoorzieig, eise te aazie va het gebruik va iformatie- e commuicatietechologie e goede relaties met culturele-, educatieve-, e sociaal-maatschappelijke istellige. Verder moeste de behoefte va (potetiële) gebruikers als uitgagsput worde geome. De stuurgroep zag de volgede drie belagrijke take voor de provicie: het stimulere va ee goede samewerkig tusse de basisbibliotheke i de eige provicie; het zorgdrage voor ee goede samewerkig tusse de basisbibliotheke e culturele, oderwijs-, keis e sociaalmaatschappelijke orgaisaties voor zover deze op proviciaal iveau georgaiseerd zij (horizotale itegratie); het stimulere va iovatie e verieuwig e de daarmee gepaard gaade cultuuromslag. Het rapport leidde tot de Koepelcoveat Herstructurerig Bibliotheekwerk dat i december 2001 door de provicies, de gemeete e het miisterie va Oderwijs, Cultuur e Weteschappe is oderteked. Er werd ee Stuurgroep Bibliotheke igesteld met vertegewoordigers va OCW, provicies, VNG e VOB (Vereigig Opebare Bibliotheke) die het bibliotheekverieuwigsproces aa gig sture. Verder werd er ee Procesbureau Bibliotheekverieuwig igesteld als uitvoerigsorgaa va de stuurgroep die het bibliotheekverieuwigsproces zou stimulere e facilitere. I het Koepelcoveat hebbe de drie overhede aagegeve te streve aar herstructurerig e verieuwig va het bibliotheekstelsel i Nederlad. De provicie kreeg als taak de vormig va basisbibliotheke, hu etwerk e de omvormig va proviciale odersteuig va bibliotheke te regissere. I 2002 telde Noord-Hollad 65 gemeete, 147 bibliotheekvestigige e maar liefst 61 bibliotheekorgaisaties die allemaal ee eige bestuur hadde. Zes va deze 61 bibliotheke ware ee stads- of gemeetelijke bibliotheek. Zestie, vooral gelege i de gemeete met meer da iwoers, ware zelfstadig met ee eige directie. De overige 45 orgaisaties meestal i kleiere gemeete maakte gebruik va de directievoerig, het werkgeverschap e de fiaciële admiistratie door ProBiblio (de proviciale serviceorgaisatie voor bibliotheke i Noord- e Zuid-Hollad, zie 4.3). S t a d v a z a k e b i b l i o t h e e k v e r i e u w i g i N o o r d - H o l l a d

8 Uit berekeige bleek dat i 2002 ogeveer 70% va de proviciale subsidie terecht kwam bij de bij ProBiblio aageslote bibliotheke. Gemiddeld was i 2002 ogeveer 30% va de Noord- Holladse bevolkig lid va de opebare bibliotheek. Vauit de regierol lag i het begi va het proces de aadacht vooral op het iformere e verkrijge va voldoede draagvlak voor het bibliotheekverieuwigsproces. December 2002 verschee het Bibliotheekpla Noord-Hollad als strategische beleidsota voor de verieuwig va het stelsel va opebare bibliotheke. Dit vormde o.a. de basis om i 2003 e 2004 vauit de provicie te stimulere dat er miimaal acht e maximaal zestie stevige basisbibliotheke zoude otstaa i ee samehaged etwerk. Dit aatal werd iet dwiged opgelegd omdat maatwerk oodzakelijk is e bleek dat gemeete veelal stapsgewijs tot schaalvergrotig wille kome. Verder is er o.a. voorbereided werk verricht voor de omvormig va ProBiblio e zij er iovatietrajecte gestart voor persoeel, maagemet e op het gebied va ICT. 2.2 Marsroutepla Bibliotheekverieuwig i Noord-Hollad Op 17 ovember 2004 hebbe het miisterie va OCW, IPO e VNG het Koepelcoveat officieel verlegd tot Naast dat er aavullede doelstellige werde geformuleerd heeft OCW ook extra middele beschikbaar voor bibliotheekverieuwig gesteld. Het betreft twee afzoderlijke geldstrome: 1 Odersteuigsregelig basisbibliotheke: is gericht op gemeete met mider da iwoers ter compesatie va de koste die de vormig va de basisbibliotheke met zich meebregt e over overame va veratwoordelijkheid voor ekele proviciale bibliotheke. I 2005 t/m 2007 werd deze jaarlijkse bijdrage va 0,82 per iwoer door de provicie aa de gemeete verleed. Vaaf 2008 is deze bijdrage (imiddels 1,14 per iwoer) toegevoegd aa de bijdrage vauit het gemeetefods voor gemeete die per 1 jauari 2007 mider da iwoers hebbe. 2 Verieuwigsgelde: waarmee bibliotheke de oodzakelijke kwaliteitsverbeterige, fuctieverbredig e adere iovaties kue realisere. I 2005 bedroeg de bijdrage ,, i , e i ,. Ee belagrijke voorwaarde om ee beroep te kue doe op deze geldstrome is het zogeoemde istapiveau. Ladelijk is voor de gemeetelijke bijdrage aa het bibliotheekwerk ee absolute odergres gesteld va 11, per iwoer voor gemeete tot iwoers; voor gemeete met tot iwoers is dit 12, e voor gemeete met meer da iwoers 15,. Sommige Noord- Holladse gemeete hebbe hu bibliotheekuitgave moete verhoge om aa dit istapiveau te kue voldoe. De gemeete Zeevag, Schermer e Haarlemmerliede voldoe tot op hede iet aa het istapiveau. I 2003 is ee ivetarisatie gemaakt va de bibliotheekuitgave per iwoer i de verschillede Noord-Holladse gemeete. Uit deze ivetarisatie is gebleke dat er grote verschille zij tusse de bibliotheekuitgave va gemeete. De bijdrage (exclusief huisvestig) liepe uitee va 3,86 tot 26,71 per iwoer. Ook bie de kleie gemeete e tusse de grote cetrumgemeete bleke er aazielijke verschille te bestaa i de uitgave per iwoer. Er is daara gee ieuw proviciaal oderzoek meer aar gedaa, maar op basis va later verschee rapporte i het kader va basisbibliotheekvormig bestaat stellig de idruk dat de verschille i bijdrage va gemeete og steeds groot zij. I Noord-Hollad is vaaf het begi igezet op zowel herstructurerig als ihoudelijke verieuwig. Net als i het eerste traject worde i het Marsroutepla drie deelprocesse oderscheide die zowel de structuur als de ihoud va bibliotheekverieuwig betreffe, l: P R O V I N C I E N O O R D - H O L L A N D

9 1 Vormig va basisbibliotheke: zelfstadige orgaisaties met éé of meer vestigige die i éé of meer gemeete bibliotheekfucties vervulle (zie 3.1). 2 Netwerkvormig: samewerkig tusse basisbibliotheke oderlig e met ProBiblio (zie 4.1). 3 Omvormig va ProBiblio als bibliotheekcetrale met veel eerste lijsactiviteite aar ee vraaggerichte proviciale serviceorgaisatie (zie 4.3). Voor de izet va Verieuwigsgelde zij ladelijk de volgede vijf Programmalije gedefiieerd: 1 Digitale diestverleig: Versterkig va de digitale diestverleig door bibliotheke (zie 5.2). 2 Ihoudelijk beleid: Verieuwig e verbredig va bibliotheekfucties op het gebied va cultuur, educatie, otmoetig e debat, collectiebeleid e iformatie (overheids- e gezodheidiformatie) (zie 5.3). 3 Professioaliserig va het bibliotheekpersoeel e va de orgaisatie (zie 4.2). 4 Kwaliteitszorg e bechmark (zie 3.4 e 3.5). 5 Horizotale samewerkig oftewel verbredig va de diestverleig (zie 5.1). volledig te realisere. Voor het jaar 2008 werd overeegekome om vrijwel dezelfde aapak te volge als i 2007, e 2008 te beutte als overgagsjaar. Teves werd overeegekome dat er ook i de periode door zal worde gegaa met het bibliotheekverieuwigsproces. I de loop va 2008 zal ee besluit geome worde waar de accete zulle kome te ligge e wat de rol va de verschillede partije zal zij. Imiddels is de eidrapportage va de Stuurgroep Bibliotheke e het rapport va het Sociaal Cultureel Plabureau over de toekomst va de bibliotheek i 2015 verschee e heeft de miister ee adviesaavraag gedaa bij de Raad voor Cultuur waarva het resultaat i mei 2008 wordt verwacht (zie hoofdstuk 8 ). Naast izet va rijksmiddele voor het bibliotheekverieuwigsproces is beslote om ook extra autoome proviciale middele hiervoor beschikbaar te stelle. I het kader va de Extra Ivesterigsimpuls Noord- Hollad is op 12 december 2005 door Proviciale State beslote om 4 miljoe beschikbaar te stelle voor: a afstemmig va ICT-systeme bie et gevormde basisbibliotheke (zie 5.3); b ivoerig va zelfbedieig (zie 5.3); c bouwkudige aapassige aa bibliotheekgebouwe (zie 5.3); d bibliotheekvoorzieige i kleie kere (zie hoofdstuk 6). I ee bestuurlijk overleg i mei 2007 tusse miister Plasterk va OCW, IPO e VNG werd gecocludeerd dat voortzettig va het bibliotheekverieuwigsproces odig e weselijk is om de beoogde doele S t a d v a z a k e b i b l i o t h e e k v e r i e u w i g i N o o r d - H o l l a d

10 3 Basisbibliotheke 3.1 Vormig va basisbibliotheke I 2002 ware er 61 bibliotheekorgaisaties met ee eige bestuur. I het Marsroutepla staat opgeome dat de provicie Noord-Hollad per 1 jauari 2008 streeft aar 8 tot 16 stevige basisbibliotheekorgaisaties. Deze moete bij voorkeur Noord-Holladers bediee e miimaal iwoers. I de afgelope jare is vauit de provicie odersteuig verleed aa de vormig va basisbibliotheke. Zowel middels bestuurlijke als ambtelijke izet e door het beschikbaar stelle va fiaciële middele (zie 3.2). Nadat er al 13 basisbibliotheke ware zij er officieel per 1 jauari 2008 de volgede 4 ieuwe basisbibliotheke bijgekome: 1 Amstellad Bibliotheke voor de gemeete Amstelvee, Aalsmeer e Uithoor; 2 Stichtig Samewerkede Bibliotheke Berge- Lagedijk-Heiloo; 3 KopGroepBibliotheke voor de gemeete De Helder, Texel, Wierige, Zijpe, Niedorp, Wierigermeer, Aa Paulowa, Harekarspel e Schage; 4 IJmod Noord voor de gemeete Beverwijk, Heemskerk e Uitgeest. De gemeeterade va Haarlem e Heemstede hebbe i december 2007 beslote tot verzelfstadigig e samevoegig va hu gemeetelijke bibliotheke. Waeer de provicie goedkeurig verleet aa deze verzelfstadigig is deze basisbibliotheek officieel ook ee feit. De officiële oprichtig va de gezamelijke basisbibliotheek voor de gemeete Alkmaar, Heerhugowaard e Castricum wordt i jui 2008 verwacht. Met 19 basisbibliotheke (zie kaart 1, pag. 11) is het streefaatal va het Marsroutepla va maximaal 16 iet bereikt. Alle basisbibliotheke zitte bove het miimum va iwoers. Echter 11 va de 19 basisbibliotheke bediee mider da het streefcijfer va iwoers. Alle basisbibliotheke hebbe meerdere vestigige e sommige basisbibliotheke zette bibliobusse i e/of hebbe bibliotheekservicepute (zie kaart 2, pag. 12). Drie gemeete (Schermer, Zeevag e Haarlemmerliede) make gee deel uit va ee basisbibliotheek. Wel komt u og i deze gemeete de Bibliobus va ProBiblio (zie hoofdstuk 6). Het fusieproces heeft i sommige regio s veel meer tijd gekost da was verwacht. Ook ka gecostateerd worde dat er relatief maar weiig fusies tot stad zij gebracht tusse zelfstadige e voormalig ProBiblio bibliotheke. Dit heeft te make met de verschille i bijdrage per iwoer maar ook omdat er ee agst bestaat bij bibliotheekbesture e gemeete dat bij ee fusie met ee bibliotheek i ee grote gemeete de vestigige i de kleie gemeete mider aadacht krijge. Niet alle basisbibliotheke hebbe de oodzakelijke grootte om zelfstadig de ihoudelijke verieuwig tot stad te kue brege. Dit wordt ook erked door sommige basisbibliotheke. Zo werke de 4 bibliotheke i de Gooi e Vechtstreek same oder de aam De Gooise bibliotheke e is begi 2008 ee bijdrage vauit de Deelverordeig orgaisatiekoste vormig basisbibliotheke verleed voor de otwikkelig e uitvoerig va ee ieuwe vorm va samewerkig tusse de 3 basisbibliotheke i West-Frieslad. 10 P R O V I N C I E N O O R D - H O L L A N D

11 S t a d v a z a k e b i b l i o t h e e k v e r i e u w i g i N o o r d - H o l l a d 11

12 12 P R O V I N C I E N O O R D - H O L L A N D

13 3.2 Subsidieregelige ter odersteuig va de vormig va de basisbibliotheke va diverse otwikkeligskoste, bijvoorbeeld va promotiemateriaal, orgaisatieotwikkelig, ieuwe huisstijl etc (zie bijlage 1). Naast de Odersteuigsregelig Basisbibliotheke voor gemeete met mider da iwoers ter compesatie va de koste voor de vormig va de basisbibliotheek (zie 2.2) ware tot e met 2007 er twee proviciale subsidieregelige va kracht ter fiacieel odersteuig va de basisbibliotheke i het vormigsproces. Deelverordeig orgaisatiekoste vormig basisbibliotheke Op grod va de Deelverordeig orgaisatiekoste vormig basisbibliotheke kode basisbibliotheke subsidie aavrage voor icidetele koste voor de ihuur va ee kwartiermaker da wel expertise te behoeve va de fusie, de ihuur va ee otaris, ihuur va extere odersteuig va de persoeelsvertegewoordigig bij adviesaavrage e de otwikkelig va de huisstijl. Me ko maximaal , aa subsidie otvage. Va deze regelig is i 2006 door acht basisbibliotheke gebruik gemaakt e i 2007 hebbe zes basisbibliotheke subsidie hiervoor otvage. De subsidie is besteed met ame aa de koste va de ihuur va expertise te behoeve va de fusie werd subsidie (zie bijlage 1). Deelverordeig stimulerig totstadkomig basisbibliotheke De tweede subsidieregelig betreft de Deelverordeig stimulerig totstadkomig basisbibliotheke. Basisbibliotheke die tot stad zij gekome door ee fusie tusse kleie (bibliotheke i gemeete met mider da iwoers) e grote bibliotheke (bibliotheke i gemeete met meer da iwoers) kode eemalig i aamerkig kome voor ee subsidie va ,. Het doel is de samewerkig tusse grote e kleie bibliotheke te stimulere, omdat dit voor ee stevige ruggegraat voor de ieuwe basisbibliotheek zorgt. I het totaal hebbe er i de periode zes basisbibliotheke op grod va deze regelig subsidie otvage. De subsidie is aagewed voor de dekkig 3.3 Otwikkelig va aatal boeke, lede, uitleige e bezoeke aa bibliotheek Er zij gee betrouwbare e vergelijkbare gegeves beschikbaar over de otwikkelig va het aatal boeke, lede e uitleige i Noord-Hollad. Ook i SOOB (Stichtig Overleg Opebaar Bibliotheekwerk Noord-Hollad) verbad worde deze cijfers iet verzameld. ProBiblio beschikt allee maar over de gegeves va basisbibliotheke die hu automatiserigssysteem via ProBiblio hebbe lope. Ee ruwe schattig is dat er i 2007 ruim mese lid zij va ee bibliotheek i Noord-Hollad wat ee aadeel zou betekee va ogeveer 25% va het totale aatal iwoers. De VOB (Vereigig Opebare Bibliotheke) heeft i samewerkig met het CBS wel ladelijke cijfers over de otwikkelig va het aatal lede, uitleige e bezoekers aa de bibliotheek. Uit de hiera geoemde tabel blijkt dat odaks alle activiteite op het gebied va bibliotheekverieuwig het aatal lede e uitleige i de afgelope jare is afgeome. Dit geldt i midere mate voor de jeugd t/m 17 jaar. Ook de collectie boeke bij de bibliotheke is sterk afgeome, vooral voor volwassee. Zeer waarschijlijk is de otwikkelig i Noord-Hollad vergelijkbaar met de ladelijke situatie. Mogelijk zij er wel verschille i otwikkelig va het aatal lede e uitleige tusse de verschillede bibliotheke i Noord-Hollad. S t a d v a z a k e b i b l i o t h e e k v e r i e u w i g i N o o r d - H o l l a d 13

14 Otwikkelig va het aatal lede, collectie e uitleige bij de bibliotheke i Nederlad va 2001 t/m Aatal lede X Idex 2001=100 Jeugd t/m Ouder da 17 jr Totaal Omvag collectie X 1000 Boeke voor Volwassee Jeugdboeke Totale collectie Aatal uitleige X 1000 Boeke volwasse Jeugdboeke Totale collectie Bro: VOB, maart 2008 De cijfers voor 2006 zij og voorlopig. 3.4 Marketig I 2007 hebbe de Noord-Holladse bibliotheke ee gezamelijke marketigcampage Ledebehoud gehoude. Deze campage was gericht op het terugwie va afhakers, door het ischakele va ee callceter. Het doel was te achterhale waarom de klat gee lid meer is e daaraast werd de klat gestimuleerd om weer lid te worde. Va de gebelde persoe wilde 21% opieuw bibliotheeklid worde. De SOOB heeft voor deze marketigcampage Verieuwigsgelde otvage va ruim 2 to. I 2008 zal er weer ee dergelijke ledewerfactie gehoude worde, waarbij het streve is ieuwe lede i te schrijve. Daaraast kue de bibliotheke a deze campage ook zelf aa de slag met de opgedae ervarig bij het bepale va hu wervigsbeleid. 3.5 Kwaliteitszorg e certificerig Kwaliteitszorg I de jare 2003 tot e met 2006 is bij de bibliotheke i Noord-Hollad ee begi gemaakt met de ivoerig va kwaliteitszorg met het INK-model. De certificerigsorm volges dit INK-model bestaat uit de volgede oderdele: Eise m.b.t. tot orgaisatiegebiede: o.a. strategie e maagemet va medewerkers, middele e processe; Eise m.b.t. resultaatgebiede: o.a. tevredeheid va klate, medewerkers e fiaciers. Kwaliteitszorg heeft i de eerste periode va het bibliotheekverieuwigsproces vooral i het teke gestaa va de eise m.b.t. geoemde orgaisatiegebiede. Er zij ook klat- e medewerkerstevredeheidsoderzoeke gehoude maar de eise m.b.t. resul- 14 P R O V I N C I E N O O R D - H O L L A N D

15 taatgebiede zij oderbelicht gebleve i het kwaliteitszorgbeleid va veel bibliotheke. Om kwaliteitszorg i de bedrijfsvoerig va de bibliotheke verder i te bedde is het ook oodzakelijk dat de bibliotheke ook actief met eise m.b.t. de resultaatgebiede gaa werke. I 2007 is vauit de verieuwigsmiddele , subsidie verleed aa de SOOB om ee impuls te geve aa de kwaliteitszorg. Het projectmaagemet werd door ProBiblio verricht. Kwaliteitszorg is orgaisatiegebode. Er is daarom maatwerk verricht op basis va de door de bibliotheek gewest traject e odersteuig. Met iedere bibliotheek is afzoderlijk gesproke hoe het traject er uit ziet e de subsidie is op verzoek va de SOOB verdeeld op basis va de iwoeraatalle per basisbibliotheek. Voorstelle voor bestedige zij voorgelegd aa ee door de SOOB igestelde stuurgroep. Gecocludeerd ka worde dat de meeste projecte bij de bibliotheke i 2007 zich richtte op het resultaatgebied klate. Hiermee late de bibliotheke zie dat zij bezig zij zich verder te verbetere als klatgerichte orgaisaties, waarbij het bij kwaliteitszorg uiteidelijk om draait. Kwaliteit beteket immers het levere va producte e dieste die beatwoorde aa de verwachtige va de klat. Als tweede aadachtsgebied scoorde maagemet va processe. Bibliotheke zij zich verder aa het otwikkele e verbetere als procesgeoriëteerde orgaisaties. Als derde gig de aadacht uit aar het maage va medewerkers, e daarmee samehaged de tevredeheid va medewerkers. Dit is atuurlijk belagrijk, omdat orgaisaties zich allee maar kue verbetere door de medewerkers zich te (late) otwikkele. Naast door de provicie beschikbaar gestelde middele hebbe de meeste bibliotheke ook eige middele igezet. Hiermee oderstrepe zij het belag va het verder ibedde va kwaliteitszorg va hu bibliotheek. Certificerig Om aatoobaar te make dat de bibliotheke aa miimale kwaliteitscriteria voldoe heeft de bibliotheeksector met de VNG afsprake gemaakt over de certificerig va de bibliotheke. Certificerig biedt eerzijds de miimumgaratie voor ee costat iveau va producte e diestverleig aar klate op het lokale iveau. Aderzijds is certificerig ee voorwaarde om te kue (blijve) fuctioere i het etwerk va opebare bibliotheke e biedt het miimumgaraties voor ee ladelijke etwerkkwaliteit. Certificerig gebeurt door oafhakelijke auditore e het is de bedoelig dat alle opebare bibliotheke i de komede 4 jaar worde geaudit. Omdat pas medio 2006 overeestemmig is bereikt over ee door de sector gedrage certificerigsorm ko pas later da verwacht worde begoe met de audits. Eid 2007 had bij 30% va de bibliotheke i Noord- Hollad ee audit plaatsgevode. Dat is mider da veel adere provicies e beede het streefcijfer va 40%. Dit heeft mede te make met het feit dat i Noord- Hollad i vergelijkig met veel adere provicies de basisbibliotheekvormig later tot stad is gekome. Va de bibliotheke i Noord-Hollad waar ee audit heeft plaatsgevode is 60% gecertificeerd. Wat betreft de overige geauditeerde bibliotheke moest eid 2007 og ee besluit geome worde. De volgede 5 basisbibliotheke i Noord-Hollad zij imiddels gecertificeerd: Stadsbibliotheek Haarlem, Opebare bibliotheek Haarlemmermeer, Opebare bibliotheek Alkmaar, Opebare bibliotheek WEB e Huize, Lare, Blaricum. De bedoelig is dat voor 1 jauari 2009 i 80% va de bibliotheke i Noord-Hollad ee audit heeft plaatsgevode e dat voor 1 jauari % va de bibliotheke zij gecertificeerd. I de Moitor Bibliotheekverieuwig 2007, die i opdracht va het Procesbureau Bibliotheekverieuwig is opgesteld, wordt aagegeve dat er ee aatal tekortkomige gecostateerd ka worde met betrekkig tot de huidige certificerigsorm. Zo spreekt de orm zich uitsluited uit over aspecte va de bedrijfsvoerig e iet over de output va bibliotheke. Zo wordt wel als eis gesteld dat er ee kwaliteitsoderzoek plaatsvidt maar wordt de uit- S t a d v a z a k e b i b l i o t h e e k v e r i e u w i g i N o o r d - H o l l a d 15

16 komst daarva iet meegeome bij de beoordelig va de bibliotheek. I de Moitor Bibliotheekverieuwig 2007 wordt da ook geadviseerd aa de VOB e VNG om de orm aa te vulle met outputeise. 3.6 Bechmarkig Om kwaliteitsverbeterig bij bibliotheke te kue realisere is het ook uttig als me de prestatie va de eige bibliotheek ka vergelijke met adere bibliotheke. Om dit te kue doe is er ee ladelijk bechmarksysteem otwikkeld. Na ee moeizaam e daardoor vertraagd traject om te kome tot ee algemee geaccepteerde bechmark is eid 2007 daadwerkelijk ee ladelijk bechmarksysteeem operatioeel. Om zo bechmark mogelijk te make diee de bibliotheke hu gegeves te levere voor het Brache-iformatiesysteem (BIS). I 2007 heeft bija 100% va de bibliotheke i Noord-Hollad deze iformatie geleverd. 16 P R O V I N C I E N O O R D - H O L L A N D

17 4 Netwerkvormig 4.1 Bibliotheeketwerk Naast vormig va basisbibliotheke met ee miimale schaalgrootte is het ook oodzakelijk dat bibliotheke met elkaar samewerke i etwerkverbad. Niet allee op proviciale schaal maar ook ladelijke samewerkig is belagrijk voor het goed fuctioere va de bibliotheeksector. Vauit ee goede samewerkig ka amelijk ee breder assortimet va bibliotheekdieste worde aagebode. Door het budele va keis ka de kwaliteit worde verhoogd e is de slagkracht om te iovere ee stuk groter. Door samewerkig kue er kostevoordele worde gerealiseerd e de middele die hierdoor vrij kome ka igezet worde voor adere belagrijke activiteite. Ook op het gebied va marketig, promotie e het stimulere va het cultureel oderemerschap levert samewerkig ee grote meerwaarde op voor de verschillede bibliotheke. Voor het goed fuctioere va de bibliotheeksector is het ook va belag dat de opdrachtgevede rolle va gemeete, provicies e het miisterie va OCW goed op elkaar aasluite. De gemeete als opdrachtgever va de basisbibliotheek, de provicie als opdrachtgever va de Proviciale Serviceorgaisatie (i Noord-Hollad ProBiblio) e OCW als opdrachtgever va de VOB (Vereigig Opebare Bibliotheke). Het VOB is iet allee de vereigig e de bracheorgaisatie voor de bibliotheke maar ook het expertisecetrum voor de bibliotheeksector. Hiervoor krijgt het subsidie va het miisterie va OCW. Vaaf de start va het bibliotheekverieuwigsproces is oder regie va de provicie gewerkt aa de versterkig va het bibliotheeketwerk i Noord- Hollad. Er is pas sprake va ee etwerk als orgaisaties met elkaar ee stelsel va wederzijdse afhakelijkheid hebbe die gebaseerd zij op iet vrij blijvede oderlig verplichtede afsprake. I Noord-Hollad is de SOOB (Stichtig Overleg Opebaar Bibliotheekwerk Noord-Hollad) het overlegorgaa va de basisbibliotheke e de iitiator va samewerkig e iovatie. ProBiblio vervult hierbij ee odersteuede e stimulerede rol. Het bibliotheeketwerk i Noord-Hollad is i de afgelope jare versterkt. Gecostateerd moet echter worde dat, et als elders i Nederlad, het bibliotheeketwerk og verder diet te worde versterkt. Dit vormde de aaleidig tot de otitie De vrijblijvedheid voorbij die oder veratwoordelijkheid va het Procesbureau Bibliotheekverieuwig door dektak met vertegewoordigers op persoolijke titel vauit bibliotheekorgaisaties e provicies is opgesteld. I de otitie worde ee aatal aabevelige gegeve om het bibliotheeketwerk verder te versterke e met ame het meer bestuurlijk te verakere. Dit heeft o.a. i Noord-Hollad geleid tot het odertekee va ee etwerkovereekomst tusse de SOOB e ProBiblio (zie 4.2 e bijlage 2) e het orgaisere va workshops om het gemeetelijk opdrachtgeverschap i Noord-Hollad verder te versterke (zie 4.5). 4.2 SOOB De cetrale plaats bie het proviciaal etwerk speelt de SOOB. De SOOB heeft als doelstellig geformuleerd: door middel va overleg, coördiatie e samewerkig i de provicie Noord-Hollad de samehag e de kwaliteit va het opebare bibliotheekwerk te S t a d v a z a k e b i b l i o t h e e k v e r i e u w i g i N o o r d - H o l l a d 17

18 bevordere e de het proviciaal bestuur va Noord- Hollad te advisere izake het proviciale bibliotheekwerk. Elke Noord-Holladse basisbibliotheek is met ee directielid vertegewoordigd i de SOOB e ProBiblio is als adviseur i de SOOB vertegewoordigd. Het algemee bestuur va de SOOB komt ogeveer vijf keer per jaar bij elkaar voor ee algemee vergaderig e daaraast vidt er regelmatig overleg plaats va het dagelijks bestuur die bestaat uit vijf persoe uit het algemee bestuur. De SOOB is veratwoordelijk voor de uitvoerig va ee aatal provicie brede projecte. I 2007 gig het om de volgede projecte waarvoor het de volgede bijdrage kreeg vauit de verieuwigsgelde: Digitale Bibliotheek (zie 5.1) , Proviciaal Collectiepla (zie 4.4) , Kwaliteitszorg (zie 3.1) , Marketigcampage (zie 3.4) , Opleidige , De opleidigsmiddele zij igezet voor het opleidigsbeleid va de bibliotheke om hu persoeelslede te late deeleme aa cursusse die aatoobaar va belag zij voor de verieuwig va de bibliotheek e die ee bijdrage levere aa de professioaliserig va vrijwilligers, persoeel e/of maagemet. De middele zij verdeeld per basisbibliotheek op basis va het aatal iwoers. I december 2007 hebbe de SOOB e ProBiblio ee etwerkovereekomst oderteked. I die overeekomst is oder adere vastgelegd dat ProBiblio prefered suplier is voor tijdelijke proviciebrede projecte va de SOOB (zie bijlage 2). De SOOB heeft i haar rol aa de provicie o.a. geadviseerd over de productbegrotig 2008 va ProBiblio e de Meerjarevisie va ProBiblio. Ook i 2008 is de SOOB weer veratwoordelijk voor de uitvoerig ee aatal proviciale projecte, amelijk: laaggeletterdheid, digitale bibliotheek, kwaliteitszorg, marketig, opleidige e oderzoek Proviciaal Collectiepla (zie hoofdstuk 8). 4.3 ProBiblio ProBiblio is i 1998 otstaa uit ee fusie tusse de proviciale bibliotheekcetrales va Noord-Hollad e Zuid-Hollad, Va oudsher richtte ProBiblio zich met proviciale subsidie voor ee groot deel op de odersteuig va de kleie bibliotheke. Oder adere via het voere va het werkgeverschap e de directiefuctie va persoeel i bibliotheke i gemeete met mider da iwoers. Aasluited op de coclusies va het rapport Ope poort tot keis e het Koepelcoveat heeft bureau De Vuyst aa provicies Noord e Zuid- Hollad advieze gegeve over de toekomstige take va ProBiblio. Op basis va deze advieze e het advies va de SOOB e vele gesprekke met ProBiblio is door de provicies Noord- e Zuid- Hollad gekoze voor ee ieuwe opzet voor de proviciale odersteuig. Voor ProBiblio zij drie taakgebiede gedefiieerd, amelijk: 1 keistake: gericht op iovatie e itroductie va ieuwe cocepte of producte die vaak ladelijk otwikkeld worde; 2 etwerktake: zij take die regulier aagebode worde e waar de basisbibliotheke behoefte aa hebbe of waarva het efficiëter of effectiever is om ze proviciaal te orgaisere; 3 uitvoerigstake: dit zij dieste die basisbibliotheke i pricipe zelf moete orgaisere, maar waar ProBiblio voor ka igehuurd worde om de uitvoerig te verzorge. Op 6 juli 2004 heeft Gedeputeerde State beslote om allee de keis e etwerktake va ProBiblio te gaa subsidiëre e dus iet meer de uitvoerigstake. Ook zij er afsprake met ProBiblio gemaakt over de mate va subsidierig va de etwerktake. De bibliobus wordt gezie als éé va de uitvoerigstake. Beslote is om de proviciale subsidie voor de bibliobus via ProBiblio af te bouwe va 40% aar 0% met igag va 2007 (zie hoofdstuk 6). Op basis va het GS besluit is ProBiblio ee trasformatieproces begoe om te veradere i ee Proviciale Service Orgaisatie (PSO) voor de bibliotheke i Noord- e Zuid-Hollad. De directievoe- 18 P R O V I N C I E N O O R D - H O L L A N D

19 rig e het werkgeverschap werd geleidelijk overgedrage aa de basisbibliotheke. Per 1 jauari 2008 is, zoals afgesproke, aa de laatste basisbibliotheke de werkgeversfuctie overgedrage. Deze orgaisatorische veraderig heeft ook persoele cosequeties. Daarom hebbe de proviciebesture va Noord- e Zuid-Hollad beslote om bij te drage aa de frictiekoste als gevolg va de reorgaisatie bij ProBiblio. Proviciale State va Noord-Hollad beslote op 29 mei 2006 om ee bedrag va maximaal ,, zijde 35% va de geraamde koste, hiervoor beschikbaar te stelle. Sids 2006 hateert ProBiblio ee productbegrotig volges de idelig va de bibliotheekverieuwig coform afsprake over de heririchtig va de orgaisatie. Voor haar activiteite op basis va de igediede productbegrotig 2008 heeft ProBiblio ee bijdrage va Noord-Hollad otvage va ,. Op basis va afsprake bij de fusie va beide proviciale bibliotheekcetrales komt 45% va de totale proviciale subsidie vauit Noord-Hollad e 55% vauit Zuid-Hollad ( , ). 4 advies e producte gericht op professioaliserig e het iovatieve vermoge va het etwerk; 5 advies e producte gericht op de digitaliserig va de dieste va het etwerk; 6 versterkig va de ifrastructuur va het etwerk (vervoer e cetrale ikoop). Sommige va deze keractiviteite worde gesubsidieerd e adere activiteite iet. Neveactiviteite zij gericht op odersteuig va de bedrijfsvoerig va idividuele bibliotheke. Het gaat hierbij o.a. om persoeels e salarisadmiistratie, fiaciële admiistratie e advies, persoeelsbeleid e bibliotheekautomatiserig. Hiervoor hateert ProBiblio marktcoform tarieve. I de begrotig 2008 zij de ikomste hiervoor begroot op ,. ProBiblio krijgt ook ikomste vauit bibliotheke voor de door de provicie gesubsidieerde activiteite. Dit komt omdat sommige activiteite iet voor 100% worde gesubsidieerd. Naast de i totaal , aa subsidies vauit beide provicies zij de totale ikomste i 2008 begroot op ,. I augustus 2007 kwam ProBiblio met ee Meerjarepla met als titel ProBiblio: bibliotheekbrachespecialist, sterke schakel i de kete. I dit Meerjarepla spreekt ProBiblio over keractiviteite e eveactiviteite. Keractiviteite zij alle activiteite waarmee ProBiblio het etwerk va lokale e regioale bibliotheke odersteut i de uitoefeig va hu cetrale take. ProBiblio oderscheidt er ee zestal: 1 ihoudelijk advies gericht op de cetrale fucties va basisbibliotheke: keis e iformatie, otwikkelig e educatie, kust e cultuur, leze e literatuur e otmoetig e debat; 2 ihoudelijk advies op het terrei va speciale doelgroepe, bijvoorbeeld laaggeletterde, jogere e het oderwijs, seiore, blide- e slechtziede, leeskrige e kleie kere i het ladelijk gebied; 3 samestelle e distribuere va collecties voor deze speciale doelgroepe; 4.4 Collectiebeleid De Weteschappelijke Steufuctie (WSF) is ee bibliotheekvoorzieig op HBO+ iveau die i Noord-Hollad is odergebracht bij de Stadsbibliotheek Haarlem e de Opebare Bibliotheek Amsterdam. De WSF middele zij i 1994 door het Rijk gedecetraliseerd aar de provicies. Op 31 oktober 2006 heeft Gedeputeerde State beslote om de subsidie aa de WSF bibliotheke stop te zette. Dit besluit was mede gebaseerd op basis va het rapport De WSF zwaarteput e/of lichtput va het bureau BMC e schriftelijke reacties op dit rapport va verschillede bibliotheekorgaisaties i Noord-Hollad. De belagrijkste coclusies va dit rapport zij: De otwikkelige op ICT-gebied alsmede de sterk toegeome toegakelijkheid va adere specialistische e/of weteschappelijke biblio- S t a d v a z a k e b i b l i o t h e e k v e r i e u w i g i N o o r d - H o l l a d 19

20 theke make de WSF i de loop va de tijd steeds mider oodzakelijk. De WSF-bibliotheke zij iet i staat gebleke tot de realiserig va ee ihoudelijke verieuwig va de WSF die ko rekee op ee breed draagvlak oder de basisbibliotheke i Noord- Hollad. I plaats va als aparte WSF-bibliotheke, met ee aparte status e lije aar verschillede partije, ka veel gemakkelijker i SOOB-verbad gerealiseerd worde dat hu keis, collectie e expertise te goede komt aa het totale etwerk va opebare bibliotheke i Noord-Hollad. Gedeputeerde State sprak het vooreme uit om de vrijkomede middele i de toekomst i te gaa zette voor de uitvoerig va ee proviciaal collectiepla. De SOOB kreeg de opdracht om met zo collectiepla te kome. I het kader va het bibliotheekverieuwigsproces is me i alle provicies bezig met de otwikkelig va proviciale collectieplae. De doelstellig hierva is dat de collecties va de bibliotheke beter op elkaar aasluite zodat elke burger i Nederlad ogeacht wooplaats de beschikkig krijgt over ee zo volledig mogelijk collectie va de gezamelijke Nederladse opebare bibliotheke. I het otvage Collectiepla e aabiedigsbrief oderstreept de SOOB het belag va ee proviciaal collectiepla. De SOOB erket dat digitale otwikkelige, de opkomst va digitale iformatie e verbeterde zoeksysteme het mogelijk maakt maar het ook oodzakelijk is dat collectieplae op elkaar afgestemd worde. Afsprake over collecties make het mogelijk om op basis va ee collectiepla ee eige collectie te hebbe e voor ee specialistische vraag ee beroep te doe op de collectie va ee adere bibliotheke. Uit ee ivetarisatie door ProBiblio i 2007 blijkt echter dat veel basisbibliotheke i Noord-Hollad og gee eige collectiepla hebbe. Het igediede collectiepla va de SOOB heeft echter het karakter va ee raampla. Er staa ee aatal afzoderlijke stappe i om te kome tot ee proviciaal collectiepla voor de jare De SOOB geeft aa dat me vawege de volgede redee og gee echt uitgewerkt proviciaal collectiepla voor meerdere jare ka opstelle: Gezie de lokale veratwoordelijkheid voor het bibliotheekwerk kost het meer tijd om voldoede draagvlak te hebbe voor meer samewerkig op collectiegebied. Niet alle basisbibliotheke beschikke over ee eige collectiepla. Er bestaat og ovoldoede izicht i hiate i de collecties va de bibliotheke i Noord- Hollad. Er is og ovoldoede izicht i de otwikkelig va het ladelijk collectiepla. I plaats va ee ladelijk collectiepla als verzamelig va proviciale collectieplae is de SOOB voorstader va ee ladelijk collectiepla. Gezie de overgagsfase komt de SOOB allee met ee begrotig voor 2008 e I de begrotig zij bijdrage va , opgeome voor zowel de WSF bibliotheke Haarlem als Amsterdam i 2008 e 2009 voor de aaschaf va media e databestade op HBO+ iveau e de persoele koste voor specialistische Al@divrage. I de begrotig is verder ee bedrag va , opgeome voor de aaschaf va proviciale collecties e databestade door de adere bibliotheke i Noord-Hollad. Door de otwikkelig va de proviciale Aquabrowser Library e Zoek & Boek wordt het gemakkelijker om met de door de provicie bekostigde collecties e bestade overal i de provicie thuis te raadplege e te bestelle. Verder wordt ee bedrag va , gevraagd voor oderzoeke om te kome tot ee proviciaal collectiepla. Imiddels zij bijdrage verleed of projectvoorstelle otvage voor de volgede activiteite e oderzoeke: Otwikkelig va ee uiform toepasbaar eeduidig aalysemodel dat ka worde toegepast voor de otwikkelig va ee collectiepla voor de verschillede basisbibliotheke. Oderzoek aar collecties buite de opebare bibliotheke (bijvoorbeeld bij musea) die mogelijk op termij toegakelijk worde gemaakt voor de lede va de bibliotheek. 20 P R O V I N C I E N O O R D - H O L L A N D

21 Oderzoek aar erfgoedcollecties bij bibliotheke om te kome tot ee proviciale erfgoedcollectie. Structuurvoorstel hoe bibliotheke op het gebied va collectiebeleid kue gaa samewerke. Uitwisselig va persoeel tusse basisbibliotheke e ProBiblio om de oderlige deskudigheid op het gebied va collectiebeleid te vergrote. De activiteite e oderzoeke vide gelijktijdig i Noord- e Zuid-Hollad plaats. I plaats va de door de SOOB gevraagde bijdrage voor 2008 e 2009 is op 4 maart 2008 door Gedeputeerde State beslote om allee voor 2008 ee bijdrage te verlee. Over evetuele toekomstige proviciale bijdrage aa het collectiepla wordt begi 2009 ee besluit geome. Dit besluit is afhakelijk va de: voortgag va voortgag e implemetatie va het proviciaal collectiepla; besluitvormig over de ieuwe proviciale cultuurota ; Wijze waarop het ladelijk bibliotheekverieuwigsproces vaaf 2009 wordt vormgegeve e de rol die de provicie hieri krijgt. Uit de Moitor proviciale collectieplae va 2007 blijkt dat me i provicies als Zeelad, Frieslad, Drete, Groige, Utrecht e Overijssel verder is met de implemetatieplae voor ee proviciaal collectiebeleid. Dit heeft mede te make met het feit dat er i die provicies mider bibliotheke zij. Gecostateerd wordt i deze moitor dat er i alle provicies og het odige moet gebeure voordat er ee goed gezamelijk collectiebeleid tot stad is gebracht, zoals: het beter aasluite e afstemme va bibliotheekcatalogi op Zoek & Boek; afsprake over tarieve e leverigsselheid; ladelijke afstemmig beleid HBO+ e zwaarteputecollectie; proviciale e iterproviciale afsprake rod bewaarbeleid. 4.5 Gemeetelijk opdrachtgeverschap Gemeete spele i het verieuwigsproces ee primaire rol als opdrachtgever e subsidiët va de basisbibliotheek. Aavulled op acties vauit het VNG e het Procesbureau Bibliotheekverieuwig is ook vauit de provicie geprobeerd om het gemeetelijke opdrachtgeverschap verder te versterke. Zo hebbe gemeete vaaf 2005 verieuwigsageda s opgesteld waari zij aageve wat ze va hu bibliotheek op het gebied va bibliotheekverieuwig verwachte. Deze ageda vormt ook de basis waarop beoordeelt wordt of ee bibliotheek i aamerkig komt voor ee subsidie i het kader va de deelverordeig Verieuwigsageda basisbibliotheke (zie 5.2 ). De gemeete hebbe i 2005 voor het opstelle va de verieuwigsageda e het otwikkele va ee beleidsgestuurde subsidierelatie tusse gemeete e bibliotheke odersteuig otvage va ee medewerker va de gemeete De Helder die i overleg met het VNHG hiervoor met fiaciële odersteuig va de provicie is igezet. I 2006 zij i opdracht va de provicie otwikkeld ee modelcoveat voor gemeete die gezamelijk ee basisbibliotheek hebbe e ee model subsidieuitvoerigsovereekomst waar i de subsidierelatie wordt vastgelegd. I het kader va de voorbereidig va de verieuwigsageda 2007 heeft de provicie i oktober 2006 ee werkcoferetie georgaiseerd voor de gemeete e basisbibliotheke. Voor 2008 hoefde gee ieuwe verieuwigsageda te worde opgesteld. I het kader va het overgagsjaar was voldoede dat de gemeete aagave of de verieuwigsageda 2007 ook va kracht is voor 2008 e of er misschie ieuwe accete worde gelegd. Niet allee i Noord-Hollad maar ook elders i Nederlad wordt gecostateerd dat er og steeds veel moet gebeure wat betreft de stimulerig va de ivullig va het gemeetelijk opdrachtgeverschap. Tusse gemeete bestaa er grote verschille bij de ivullig va het opdrachtgeverschap wat betreft otwikkeligsfase va beleidsbepalig, S t a d v a z a k e b i b l i o t h e e k v e r i e u w i g i N o o r d - H o l l a d 21

22 belagstellig e expertise va veratwoordelijk ambteaar. Om hier weer ee ieuwe impuls aa te geve zij met extra fiaciële steu va het Procesbureau Bibliotheekverieuwig i december 2007 e februari 2008 workshops i Noord-Hollad georgaiseerd voor beleidsambteare va gemeete die bibliotheke i hu pakket hebbe. Na itesief beadere hebbe uiteidelijk vertegewoordigers va 28 verschillede gemeete deelgeome aa miimaal éé va deze twee workshops. Gecostateerd wordt dat sommige regio s veel beter vertegewoordigd ware da adere. Zo was er bijvoorbeeld iemad vauit de gemeete i de Gooi e Vechtstreek. Naar aaleidig va de workshops heeft DSP als uitvoerder va de workshops de volgede evaluerede coclusies getrokke: I Noord-Hollad is vergeleke bij adere provicies het fusieproces va veel basisbibliotheke pas recet afgerod. Het was goed merkbaar dat de gemeete a deze ispaig moete omschakele om de rol va ihoudelijk opdrachtgever op zich te kue eme. De iteresse is er wel, maar me is ook afwachted/ reactief. Opvalled is dat veel gemeete iet overtuigd ware va de oodzaak om dat opdrachtgeverschap actief op zich te eme. Me wacht da af tot de bibliotheek erges mee komt e gaat over tot de orde va de dag. De urgetie om er mee aa de slag te gaa is iet groot: gee politieke druk, gee fiaciële stimulas. Tijdes de workshops groeide het izicht wel dat me er iets mee moet, omdat het eevoudigweg iet bij het oude ka blijve. Sommige gemeete hebbe og ovoldoede otie va wat het beteket als me gezamelijk opdrachtgever is va ee basisbibliotheek. Dat het daarom oodzakelijk is om over de hoofdlije overeestemmig te hebbe omdat het iet gewest is dat ee bibliotheek gecofroteerd wordt met uiteelopede eise te aazie va gevraagde prestaties e verplichtige. E dat die afstemmig ook ee zakelijke uitwerkig moet krijge i de vorm va ee samewerkigsovereekomst, afstemmig va subsidieregime, afsprake over periodiek overleg tusse de gemeete e de directeur basisbibliotheek ezovoort. Veel gemeeteambteare hebbe de eigig om direct de techiek i te duike e bijvoorbeeld te gaa werke aa ee uitvoerigsovereekomst. Om dat goed te kue doe is het eerst gewest dat me eerst bepaald wat me va ee bibliotheek aa dieste e prestaties verwacht. I de werkcoferetie e workshops is daarbij uitgebreid stil gestaa e hebbe de deelemers hadvatte gekrege om dit te doe, zowel aar ihoud als techiek. Er is bij veel gemeete ovoldoede izicht i de kosteopbouw va de bibliotheek e de meeste bibliotheke zij blijkbaar ook og ovoldoede i staat om dit helder te presetere. Dat maakt de gesprekke tusse gemeete e bibliotheke over de koste va gevraagde activiteite/prestaties lastig. Het oderscheid tusse frot office, back office e overhead wordt verschilled gehateerd. Bijvoorbeeld het iet kloppede beeld dat je bij bezuiigige wel op overhead e back office kut bespare zoder dat dit cosequeties heeft voor de diestverleig. Om dit helder te krijge e iet te hadele op basis va stereotype is ee zakelijker blik odig. Mogelijk is hierbij verdere odersteuig odig. De gemeete ambteare die hebbe deelgeome hebbe de bijeekomste positief gewaardeerd. De vraag is of me met de aagereikte izichte e materiaal ook verder komt. De provicie zou dit bijvoorbeeld i het ajaar va 2008 kue agaa door ee bijeekomst te orgaisere waari de stad va zake weer wordt opgemaakt. I de workshops gave ambteare aa wel eige coachig te kue gebruike. Mede gezie dit advies zal i de tweede helft va 2008 weer ee bijeekomst voor gemeete worde georgaiseerd waar dit oderwerp weer op de ageda zal kome. 22 P R O V I N C I E N O O R D - H O L L A N D

23 5 Ihoudelijke verieuwig 5.1 Ileidig I de Aavullig op het Koepelcoveat (2004) staat de doelstellig geformuleerd dat eid 2007 de kertake (iformatieve, culturele, educatieve e maatschappelijke fucties) va de bibliotheek verieuwd e verbreed zoude moete zij. Hiertoe heeft het miisterie va OCW voor de periode de Verieuwigsgelde beschikbaar gesteld. Voor de provicie Noord-Hollad liepe deze bijdrage op va , i 2005 tot , i Daaraast hebbe Proviciale State voor de periode ee bedrag va 4 miljoe beschikbaar gesteld ter fiaciële odersteuig va de ihoudelijke verieuwig va het bibliotheekwerk i Noord-Hollad (Deelverordeig Ifrastructuur bibliotheekwerk). De rijksmiddele zij jaarlijks via twee spore igezet. Eerzijds via de proviciebrede projecte oder de veratwoordelijkheid va de SOOB e ProBiblio e aderzijds via de idividuele basisbibliotheke die subsidie kode aavrage voor projecte op het gebied va de verieuwig e verbredig va de vijf kerfucties va de bibliotheek op grod va de Deelverordeig Verieuwigsageda basisbibliotheke. Versterkig va het digitale aabod va bibliotheke eemt ee belagrijke plaats i bie de ihoudelijke verieuwig. Zowel cetraal via de VOB als proviciaal zij hier middele voor beschikbaar gesteld. I dit hoofdstuk wordt weergegeve wat er met betrekkig tot de Digitale Bibliotheek is gebeurd (zie 5.2). Verder wordt igegaa op de projecte die met de verieuwigsgelde e eige proviciale middele fiacieel zij odersteud (zie 5.3). Aagezie er gee ulmetig is gedaa bij de start va het bibliotheekverieuwigsproces is het iet mogelijk om goed te kue evaluere of het bibliotheekverieuwigsproces op ihoudelijk gebied ee succes is geweest. Bovedie ware er grote verschille tusse de bibliotheke i Noord-Hollad bij de start va het proces i 2002 maar ook u i 2008 zij er verschille i de wijze hoe de bibliotheekverieuwig vorm heeft gekrege. Allee op basis va huidige waaremige ka ee beeld worde gegeve wat er bij de verschillede bibliotheke tot stad is gebracht. Eid 2005 hebbe de Vereigig va Opebare Bibliotheke (VOB) e de Vereigig va Nederladse Gemeete (VNG) gezamelijk i de richtlij voor Basisbibliotheke ee streefiveau voor de ihoudelijke verieuwig va bibliotheke geformuleerd. Op basis va deze Richtlij is ee meetlat voor ee moitor otwikkeld om de mate va ihoudelijke verieuwig i kaart te brege. I alle twaalf provicies is ee groot aatal bibliotheke bezocht e aa de had va deze meetlat beoordeeld. Dit is gedaa vauit het perspectief va de bezoeker. I Noord-Hollad gig het om zevetie bibliotheke i verschillede gemeete. De bibliotheke zij lags de vier hoofdlije va bibliotheekverieuwig bekeke, amelijk: 1 De bibliotheek is er voor iederee (oder meer etourage e irichtig, overzichtelijkheid e collectie voor specifieke doelgroepe). 2 Fysieke e digitale toegakelijkheid. 3 De bibliotheek staat midde i de samelevig (horizotale samewerkig met parters). 4 Ee leve lag lere (aabod va cursusse e cursus e- e studieruimte). I oktober 2006 verschee de Moitor Bibliotheekverieuwig Hieruit blijkt dat 82% va de oderzochte Noord-Holladse bibliotheke het pre- S t a d v a z a k e b i b l i o t h e e k v e r i e u w i g i N o o r d - H o l l a d 23

24 dikaat voldoede tot zeer goed hebbe gekrege. Hiermee scoort Noord-Hollad positief i vergelijkig met adere provicies; allee i Groige e i Drethe was dit percetage hoger. Noord-Hollad scoort met ame goed op de eerste (100%) e vierde (82%) hoofdlij. Op het gebied va fysieke e digitale toegakelijkheid blijft Noord-Hollad iets achter bij de koplopers Groige, Drethe, Overijssel e Zuid-Hollad. Op het put va horizotale samewerkig doe de Noord-Holladse bibliotheke het iet goed i vergelijkig met adere provicies. Maar 30% va de bibliotheke werd als voldoede gevode. Hiermee blijft Noord-Hollad achter bij bija alle provicies. Specifiek wordt geoemd het achterblijve va samewerkig met istellige voor heemkude/cultuurhistorie. Mede op basis va deze costaterig is i 2007 ee start gemaakt met de realisatie va uitpute bij bibliotheke i het kader va Uit i Noord-Hollad (zie 5.4) e wordt i 2008 bijdrage verleed aa projecte bij bibliotheke op het gebied va cultuurhistorie (zie hoofdstuk 7). Er is bij de Moitor 2006 ook gekeke aar de verschille die er zij op het gebied va bibliotheekverieuwig tusse bibliotheke va verschillede omgag. Het ladelijk beeld is dat de helft va de kleie bibliotheke og ovoldoede score; 87% va de grote bibliotheke score voldoede e 66% hierva zelfs goed of zeer goed. Ekel op het deelaspect klatvriedelijkheid doe de kleiere bibliotheke het iets beter. Over het oderscheid tusse grote e kleie bibliotheke op het gebied va bibliotheekverieuwig zij gee proviciale cijfers beschikbaar. 5.2 Digitale bibliotheek Begi 2006 is ee start gemaakt met de uitvoerig va het Proviciaal pla Digitale bibliotheek, de digitale diestverleig va de bibliotheek ( De digitale bibliotheek is ee vertaalslag va elemete uit de fysieke bibliotheek, amelijk de collectie, de catalogus, het ilichtigebureau e diverse digitale dieste. De dieste worde uit het perspectief va de klat va de opebare bibliotheek geraadpleegd volges de stappe zoeke, vide, beadere e gebruike. Het project de Digitale bibliotheek bestaat uit de volgede oderdele: Zoek&Boek: ee applicatie die de gebruiker ee uiforme mogelijkheid biedt om i catalogi va alle bibliotheke te kijke e om media via iteret te bestelle e op te hale bij de eige bibliotheek. Schoobieb.l: ee digitale collectie voor basis- e voortgezet oderwijs. Op de site worde iformatie e dieste va de bibliotheke op het gebied va het oderwijs gestructureerd e aatrekkelijk aagebode, zodat deze thuis e op school i de oderwijsprocesse kue worde toegepast. Al@di: de digitale vragediest. De G!ds: ee applicatie die bibliotheke i staat stelt om i samewerkig met plaatselijke orgaisaties lokale iformatie te otsluite. De bibliotheek ka daarmee bijvoorbeeld ee rol vervulle i het beschikbaar stelle va iformatie i het kader va Wmo. Aquabrowser: dit betreft ee koppelig va alle Noord-e Zuid-Holladse bibliotheeksysteme e het tegelijkertijd doorzoekbaar make va de collecties middels de Aquabrowser. Daaraast wordt ook stadaard de olie cotet va bibliotheek.l otslote. I 2006 werd gekoze om Zoek&Boek e Schoolbieb. l uit te rolle aar alle bibliotheke e i 2007 werd ook De G!ds e de Aquabrowser beschikbaar gesteld. Daaraast is er i beide jare geld vrijgemaakt voor promotie e scholig voor Al@di. Hieroder volgt ee stad va zake per oderdeel. Zoek&Boek I april 2007 is Zoek&Boek ladelijk va start gegaa, met de eerste uitleige i Noord-Hollad i Amsterdam e Amstelvee. Op 31 december 2007 is het aatal materiale uitgeleed met Zoek&Boek i Noord-Hollad over heel 24 P R O V I N C I E N O O R D - H O L L A N D