Eindrapport, april 2011

Transcriptie

1 Vakoefening Samenvoegen Eindrappor, april 2011 Samenvoegen is leuker dan alleen

2 2/98 Vakoefening Samenvoegen

3 Vakoefening Samenvoegen Voorwoord Colofon Roerdam, april 2010 (c) Veldacademie Roerdam Aueurs: Harriën van Dijk Pieer Graaff Bas Lewerissa Karin Snoep De Veldacademie: ir. Sander Smoes ir. Oo Trienekens Prakijkbegeleider: ir. Henk van Schagen Opdrachgever: Gemeene Roerdam, Maureen Mollis Conac: Veldacademie Roerdam, Sander Smoes /98

4 Voorwoord Vakoefening Samenvoegen Voorwoord Gewapend me meelinen, foooesel, polood en papier hebben we gezamenlijk he leegsaande pand aan de Maximiliaansra 11 in Roerdam opgenomen. He pand d inussen volledig leeg sa vorm samen me de naasgelegen nummers 9 en 13 he uigangspun voor de vakoefening samenvoegen. In opdrach van ds+v (gemeene Roerdam) in de persoon van Maureen Mollis, heef de Veldacademie de mogelijkheid gekregen voor een vakoefening binnen he programma simuleren samenvoegen. De opgave heef voor ons allen in verschillende opzichen een meerwaarde binnen he afsudeerrajec besaande voorraad. Enerzijds hebben we hiermee kennis opgedaan van de wijk, de samenselling en de achergronden, anderzijds hebben we kennis opgedaan w beref de woningypologieën in de wijk en de (on)mogelijkheden hiervan om o samenvoeging e komen. Tensloe hebben we ook inzich gekregen in he aspec van de kosen. Groe dank zijn wij verschuldigd aan Henk van Schagen, onze vakdocen, die zowel vanui een bezieling voor Roerdam Zuid als vanui jarenlange vakkennis en werkervaring in Roerdam, kennis en feeling voor he vak heef kunnen overdragen. Sander Smoes van de Veldacademie willen we bijzonder bedanken voor he in goede banen leiden van de vakoefening en he enhousiasme in zijn zoekoch naar geschike panden. Daarnaas zouden we graag Woonsad Roerdam en dhr. Hanoeman willen bedanken voor he concree er beschikking willen sellen van de panden voor deze vakoefening. Cor Korpel, bouwinspeceur van de deelgemeene Charlois, zouden we willen bedanken voor zijn kennis bereffende procedures, subsidies en aanschrijvingen. Tim de Jonge van bureau Winke voor zijn assisenie bij de kosenanalyse, evenals Roy Zeydel voor de elemenenbegroing. Ook Hans Meijer van Van Schagen archieken willen we bedanken voor zijn ussenijdse consul en hulpvolle feedback. Tensloe willen we graag iedereen bedanken die ijdens de ussenpresenie op 1 april jl. ons van inpu heef willen voor zien vanui zijn of haar experise en passie. 4/98

5 Vakoefening Samenvoegen Inhoudsopgave Inhoudsopgave Bijlagen: WIE? Voorwoord 4 Samenving 6 Inleiding 7 De woningvoorraad van Oud-Charlois 9 Demografie van de wijk Oud-Charlois 10 Woonomgeving en Wijkvisie 11 Conclusies Lieruuronderzoek 12 WAAR? Inleiding 14 Locieonderzoek 14 Conclusies Locieonderzoek 23 Foocollage exerieur Maximiliaansra Foocollage inerieur Maximiliaansra Overzich verweven varianen, 3D 65 Schesonwerp 1-pander 66 Schesonwerp 2-pander 69 Schesonwerp 3-pander 70 Schesonwerp 3-pander me lif 72 Plegronden 1-pander, schaal 1: Plegronden 2-pander, schaal 1: Plegronden 3-pander, schaal 1: Plegronden 3-pander me lif, schaal 1: Plegronden 3-pander, galerijonsluiing, schaal 1: WAT? HOE? GELD Beschrijving van de panden 28 Indeling 29 Inleiding 33 Varianenoverzich 34 Eenpander, minimale varian 35 Eenpander, vericale samenvoeging 38 Tweepander, horizonale samenvoeging 41 Driepander, horizonale samenvoeging 46 Driepander, seniorenwoningen 50 Vergelijking 54 Mehodiek bouwkosencalculie 56 Vergelijking kosen van de varianen 57 Referenieprojec Winke, Den Haag 86 Bouwkosenberekening minimale varian (1-pander) 87 Bouwkosenberekening vericale samenvoeging (1-pander) 88 Bouwkosenberekening horizonale samenvoeging (2-pander) 89 Bouwkosenberekening horizonale samenvoeging (3-pander) 90 Bouwkosenberekening levensloopbesendige woning (3-pander) 91 Elemenenbegroing Roy Zeydel 92 Anke van Hal: Klushuizen doorbreken Circle of Blame 93 (gepubliceerd in: 169 Klushuizen, Roerdam) CONCLUSIE Algemene conclusie vakoefening 59 Lieruurlijs 61 Bijlagen 62 5/98

6 Samenving Vakoefening Samenvoegen Samenving Aan de hand van lieruur- en locieonderzoek is voor de panden aan de maximiliaansra o de volgende conclusies gekomen: Doelgroep Ui he onderzoek blijk d in de meese gevallen maximaal een driekamerwoning gemaak kan worden, en di ype bebouwing eigenlijk nie geschik is voor he huisvesen van gezinnen me meer dan één kind. De reden hiervoor is me name de relief smalle beukma van 4,5 meer. Typologie Een kwaliief goede woningplegrond is nie alijd e vinden binnen een besaand casco, maar heef e maken me de beschikbaarheid van meerdere casco s en de breede van de beukma. Anders gezegd; een vraag naar samenvoeging binnen di ype casco en de geselde doelgroep (gezin me kinderen), is bij minder dan wee aaneensluiende panden zeer wijfelachig. De vakoefening heef door de acualiei van de beschikbaarheid van de panden aan de Maximiliaansra zich moeen beperken o een woningype d relief weinig (8%) in de wijk Oud-Charlois voorkom. Di drielaagse ype me kap, (soms me een souerrain) kom in Roerdam cenrum veel voor, maar op Zuid is de weelaagse varian me kap meer gerealiseerd. Zeker in deze smalle uivoering is he onderzoche drielaagse ype me kap een ype d als goedkope driekamerwoning voor één of wee persoonshuishouden zeer geschik is, wanneer de aankoopsom laag kan worden gehouden. Eigenaar De vericale samenvoeging is geschik voor eigenaar/bewoners en voor de pariculiere verhuur. Een horizonale samenvoeging (weepander of driepander) zou evenueel mogelijk zijn binnen he vasgoedbesand van een woningcorporie of speculan, wanneer deze meerdere panden op rij binnen een woonblok in bezi heef. Ligging Een ander belangrijk crierium en aanzien van de verkoopbaarheid van de apparemenen zal zeker gelegen zijn in de locie en de poenie van die locie. In Roerdam Zuid zijn er veel probleemgebieden me overlas en leegsand, maar er dien juis gekeken e worden naar de poenies van deze locies, zoals de aanwezigheid van groen en de nabijheid van voorzieningen. Kosen Ui de vergelijking blijk, d de horizonale samenvoeging van wee panden he mees voordelig is op financieel gebied. Hierbij word wel gebruik gemaak van een gezamenlijk poriek, w door sommige doelgroepen als een nadeel word ervaren. Opvallend is d deze varian per vierkane meer BVO zelfs goedkoper uival dan onze minimale varian, de bij klussers gebruikelijke herindeling van he samenrekken van zolder en weede verdieping. Panden me een bredere beukma en/of weelaagse panden me kap zijn wellich meer geschik voor simuleren van een eenvoudig uivoerbare en meer individuele woningsamenvoeging dan he woningype aan de Maximiliaansra. He zou goed zijn als naas de door ons gedane sudie ook deze meer gangbare woningypologiën verder worden onderzoch. Proces Hoewel de vakoefening hele specifieke informie heef opgeleverd kan er evens een aanal meer generieke processen ui worden gedisilleerd. He ypologisch onderzoek lever algemene informie me berekking o kansen en mogelijkheden voor samenvoegen bij verschillende woningypen op. Daarnaas is er een doelgroepenonderzoek gewees d ook generieke informie voor de wijk Oud-Charlois en ies breder voor Roerdam Zuid heef opgeleverd. Door deze wee e combineren kan snel gezien worden hoe, wanneer en waar samenvoegen succesvol kan zijn. Een onderzoek naar de kosen kan vervolgens uiwijzen welke vorm van samenvoegen financieel haalbaar is. 6/98

7 Vakoefening Samenvoegen Inleiding Inleiding Conex van de vakoefening; de Veldacademie De Veldacademie opereer als kenniscenrum en onderzoeksinsiuu van de wijk. Bij de Veldacademie werken sudenen aan acuele opgaven in Roerdam. Opdrachgevers zijn: markparijen, ondernemers, woningcorpories en de gemeene,. Bewoners(wensen) worden acief berokken bij deze opgaven. Werken vanui een (elier)locie in de wijk is dan ook een belangrijk aspec van de benaderingswijze. In egenselling o de groendeels heoreische projecen aan de universiei kunnen sudenen hier de realiei van de wijk ervaren en er concree mee aan de slag gaan. Binnen he Uivoeringsprogramma Besaande Woningvoorraad van de Gemeene Roerdam is de Veldacademie in opdrach van ds+v gesar me de onwikkeling van een oolbox samenvoegen in de woonwijk Oud-Charlois. He doel hiervan is he simuleren van samenvoegen of vergroen van woningen en he verbeeren van de besaande woningvoorraad, om daarmee een gevarieerder woningaanbod e creëren in de woonwijk. Parallel hieraan word een invenarisie gemaak van de doelgroepen die geschik zouden kunnen zijn voor deze samen e voegen woningen. He ga hierbij bijvoorbeeld om mensen die nu de wijk verlen, vanwege een eenzijdige woningvoorraad of e kleine woningen die beschikbaar zijn, maar ook om doelgroepen aan e rekken die nu nog nie in de wijk aanwezig zijn, maar wel een welkome aanvulling zouden kunnen zijn. De vakoefening samenvoeging is een concree invulling van deze opgave. Door de samenwerking van de gemeene Roerdam, een markparij en woningcorporie Woonsad zijn drie panden er beschikking geseld voor deze vakoefening. De Veldacademie heef archiec Ir. Henk van Schagen aangeseld als prakijkbegeleider. Vanui he bureau Van Schagen Archiecen, is hij decennialang berokken gewees bij binnensedelijke opgaven en concree me ransformie van de besaande woningvoorraad zoals he samenvoegen van woningen, me name in Roerdam Zuid. Onderzoeksopze vakoefening In Nederland word vervangende nieuwbouw als de belangrijkse manier gezien om probleemwijken aan e pakken. Wanneer de woningen in handen zijn van woningcorpories en of pariculiere verhuurders, is er nog een kans op een collecieve aanpak, waarbij woningsamenvoeging van kleine huurwoningen o groe apparemenen, maisonnees of ruime woonwerk woningen o de mogelijkheden behoren. Op plekken waar nagenoeg alle woningen in handen zijn van individuele eigenaren is woningsamenvoeging prakisch onuivoerbaar. Di lase is he geval in groe delen van de wijk Oud-Charlois, Roerdam. Indien vervangende nieuwbouw echer nie mogelijk is, word he noodzakelijk de kleine woningen samen e voegen en op e knappen. Doelselling van de vakoefening Doelselling van de vakoefening samenvoegen is om een brug e slaan ussen heorie en prakijk. Middels deze vakoefening kan meer inzich worden gekregen in he verbouwingsrajec in de prakijk van he samenvoegen van woningen in he binnensedelijk gebied van Roerdam. Hiermee kan een veraalslag worden gemaak van de woonwensen van relevane doelgroepen naar concree onwerpvoorsellen geoes aan de specifieke omgeving (wijken). Leerdoelen van de vakoefening - Inzich krijgen in de mogelijke vormen van hergebruik van een aanal veel voorkomende woning ypen op Roerdam Zuid; - Verwerven van kennis over w verschillende parijen zien als belangrijkse doelgroepen; - Onwikkelen van vaardigheden om door combineren van deze kennis o goed beargumeneerde proo ypen e komen en ze e verbeelden; - Inzich verwerven in de woonomgeving en w daarin relief eenvoudig zou kunnen worden aangepas; - Ondekken welke consrucieve, archieconische en kosenechnische kennis nodig is om deze alernieven e kunnen verwezenlijken. Probleemselling Onderzoeksvraag: Op welke wijze kunnen apparemenen ui de besaande woningvoorraad in Oud-Charlois, die behoren o een specifieke woningypologie (benedenwoningen me daarboven wee onvrije bovenwoningen), d.m.v. ransformie bijdragen aan de veraalslag van woonwensen van geseleceerde doelgroepen naar concree onwerpen? Deelvragen: - Is de onderzoche woningypologie represenief voor de wijk Oud-Charlois? - W zijn de doelgroepen? - Welke woningypologieën onbreken in de wijk? - W zijn de woonwensen van deze doelgroepen? - Op welke wijze kunnen de woningen fysiek worden samengevoegd? - W zijn de kosen van he samenvoegen? Vervolg Na he opleveren van di rappor zal de oefening in heorie en mogelijk in de prakijk worden voorgeze. Een weeal sudenen van de Hanze Hogeschool Groningen zal me de onwerpresulen aan de slag gaan in he kader van een susainable housing projec, waarbij ondermeer een EPC-berekening word gemaak. Daarnaas word he projec mogelijk als onderdeel van een leer/werk projec door ROC-leerlingen van he Albeda-college gerealiseerd, waarbij de Veldacademie d.m.v. monioring berokken blijf bij de uivoering. 7/98

8 Doelgroepenonderzoek Vakoefening Samenvoegen WIE? 8/98

9 Vakoefening Samenvoegen Doelgroepenonderzoek Figuur 1 bron: ABF Research, 2006, gecieerd in: ds+ ds+v, Sadsvisie Roerdam 2030, december 2007 Figuur 2 bron: ds+v, Sadsvisie Roerdam 2030, december 2007, p71 De woningvoorraad van Oud-Charlois. De wijk Oud-Charlois ken op di momen een eenzijdige woningvoorraad, voornamelijk besaande ui apparemenen me een maximum vloeroppervlak van 75m2. 2 De woningypologieën waaroe deze apparemenen behoren zijn de boven- en benedenwoning, Haags poriekfl, gewoon poriek en in mindere me de galerijfl. Daarnaas is er in de wijk een kleine hoeveelheid eengezinswoningen e vinden. De bouwperiode lig voornamelijk ussen de periode d Oud- Charlois onderdeel werd van de gemeene Roerdam (1895) en de eerse jaren van de wederopbouw. Veel woningen kampen me (grooschalig) achersallig onderhoud, me name in gebieden me weinig corporiebezi. Pariculieren zijn vaak nauwelijks financieel in sa en/of bereid om e inveseren in onderhoud en renovie. 3 Van de meese woningen lig de WOZ-waarde onder de ,-. Hiermee lig de waarde ruim onder he Roerdams gemiddelde. De woningen ui de vakoefening in de Maximiliaansra 9,11 en 13, behoren o de cegorie van de onvrije woningen in pariculier bezi die in aanmerking komen voor woningverbeering (zie figuur 1 en 2). Deze apparemenen maken deel ui van de onderkan van de woningmark: de gedeelde rap in samenhang me he beperke vloeroppervlak van rond de 48m2 en een smalle woonbeuk, zijn allemaal kenmerken van een weinig aanrekkelijke woning. De woningen behoren o de kwesbare meergezinswoningen, waarvan de percenages per blok in de wijk ussen de 26% en 75% liggen. 4 Ook in sociaal opzich vorm de wijk Oud-Charlois een aandachsgebied. De sociale indexscore schommel de lase jaren rond de 6; ussen bedreigd en aandach. Buuroverlas, drugs-problemen en vandalisme zijn een aanhoudend probleem. 5 Oud-Charlois is een wijk, waarin een aanal reden binnen de wooncarrière van de bewoners onbreek. Naas de eerder genoemde woninggrooe speel hierbij ook de beperke voorraad eengezinswoningen een rol. 6 Meer dan 90% van de woningen is gesapeld en er is sprake van 12% leegsand. 7 2: ds+v, (2009), Reader Trefzeker op Zuid, p19. Vrijwel de gehele wijk behoor o de laagse cegorie w beref de WOZ-waarde per m2 3: Gemeene Roerdam e.a., WWI: Acieprogramma Krachwijk Oud-Charlois/Deelgemeene Charlois, juni 2009, p12 4: ibidem, p : Wijkanalyse Oud-Charlois, 2007, 2008 en : ibidem, p19 en p27, alsmede da ui COS-Roerdam, hp://roerdam.buurmonior.nl/ 7: Woonsad Roerdam, e.a. (2009), Parels aan de maas. Wijkvisie Oud-Charlois , p11 9/98

10 Doelgroepenonderzoek Vakoefening Samenvoegen Figuur 3 bron: COS, gecieerd in: ds+v, Sadsvisie Roerdam 2030, december 2007 Figuur 4 bron: COS, november 2005, gecieerd in: ds+v, Sadsvisie Roerdam 2030, december 2007 Demografie van de wijk Oud-Charlois. De wijk Oud-Charlois el woningen en in oaal ruim bewoners: 8 een gemiddelde van 2 personen per woning. 43% van de bewoners is van nie weserse afkoms, besaande ui maar liefs 48 nionalieien. Relief veel mensen zijn afkomsig van de Nederlandse Anillen, Aruba en Marokko. 33% van de bewoners in Oud-Charlois is ouder dan 55 jaar. In Oud-Charlois is de groep ussen jaar he mees veregenwoordigd. Een kwar van de huishoudens is een eenpersoonshuishouden. De helf besa ui gezinnen me kinderen en de res ui weepersoonshuishoudens. De groep van jonge gezinnen me kinderen besa voor ongeveer een derde ui eenoudergezinnen, veelal van allochone afkoms. De deelgemeene Charlois scoor hierin he hoogs binnen Roerdam. In 2004 was maar liefs 47 procen van de gezinnen in Charlois een eenoudergezin. 9 Een relief kleine groep mensen die in de wijk geboren is woon daar nu nog. Er is een seeds groere groep van doorsromers, waardoor de binding me de wijk seeds kleiner word. Di proces van selecieve migrie is nog seeds gaande (zie figuur 4). De rend is d bewoners van Zuid die he financieel beer krijgen verrekken naar aanrekkelijker woonmilieus rond Roerdam. Zo had 66% van de vesigers in de deelgemeenen Feijenoord, Charlois en IJsselmonde een laag inkomen en 34% een midden of hoog inkomen. Terwijl van iedereen die ui deze deelgemeenen verrek, 57% een laag inkomen en 43% een midden of hoog inkomen heef. 10 Resula hiervan is d de goedkope woningvoorraad een aanzuigende werking heef op kansarmen en mensen me een laag inkomen. Vooral mensen ui Midden en Oos-Europa (MOE-landers) vinden de lase jaren de weg naar w de pariculiere (mrassen)verhuur in Zuid word genoemd. 11 Tegelijkerijd is de druk op de woningmark beperk, mede door bevolkingskrimp in Roerdam (figuur 3). In Oud Charlois vormen allochonen een groe doelgroep (55%). 12 Tevens vormen de allochonen een groo deel van de groep van economische sijgers (42%). 13 Ui de groe woones 2008 blijk d deze groep in Roerdam in vergelijking me de auochone doelgroep serk in beweging is op de woningmark. Ruim 30% van de allochonen geef aan binnen wee jaar e willen verhuizen egenover 11% van de auochonen. Deze groep allochonen is vaak gehuisves in meergezinswoningen in een sedelijk milieu (77%) en voornamelijk huur (76%) en heef een groe behoefe aan eengezinswoningen. 14 Belangrijk is d de groose verhuisinenie e maken heef me de woning zelf. Er is behoefe aan een groere en een ander ype woning (geen fl maar liever een huis me een uin ). Daarnaas worden als woonwensen een rusige, schone en veilige buur genoemd. De vraag naar nieuwbouw is groo (63%), de vraag naar koop versus huur is even groo (50%). 15 He gemiddeld beseedbaar inkomen per huishouden in Roerdam in 2007 is Tussen 2002 en 2007 is he inkomen me 16% gesegen. He beseedbaar inkomen per huishouden lig voor heel Zuid in 2007 rond de D is lager dan gemiddeld in Roerdam. 16 Wanneer we nu inzoomen op Oud-Charlois dan zien we d he gemiddeld jaarinkomen nog een fors suk lager lig ( ) en relief veel mensen een bijsandsuikering hebben. Deze cijfers zijn indicoren voor een forse schuldenproblemiek en hulpverleningsvraagsukken. De in he gebied gevesigde winkelsrip sa onder druk. He gebied is onderdeel van de Economische Kansenzone. He opleidingsniveau van bewoners op Zuid is relief laag. Ongeveer 50% van de beroepsbevolking heef een middelbare of hogere opleiding genoen, egenover 62% gemiddeld in Roerdam. 8: Gemeene Roerdam e.a., WWI: Acieprogramma (...), p11 12: COS- Roerdam, hp://roerdam.buurmonior.nl/, 9: COS-Roerdam, hp://roerdam.buurmonior.nl/, [bezoch: ] 13, 14, 15: The SmarAgen Company, (2008), De groe woones 2008 in 10, 11: Team Deeman/Mans, (2011), Kwalieissprong Zuid. Onwikkeling de regio Roerdam, p12, p10 van krach, p4. Gebaseerd op sisieken CBS. 16 Team Deeman/Mans, (2011), Kwalieissprong Zuid. Onwikkeling van krach, p7. 10/98

11 Vakoefening Samenvoegen Doelgroepenonderzoek Figuur 5 bron: Ein adviseurs, gecieerd in: ds+v, Sadsvisie Roerdam 2030, december 2007 Woonomgeving. In he voorgaande is op basis van onderzoek beschreven welke doelgroepen bediend kunnen worden en me welke woningypologieën. De vraag is echer of di programma aanslui bij de huidige woonomgeving of de gewense woonomgeving? In Roerdam besa, mede door he bombardemen ijdens WO II en de keuzes die bij de wederopbouw van he cenrum zijn gemaak, een geheel andere verhouding ussen wonen en werken dan bijvoorbeeld Amserdam (zie figuur 5). Ui De groe woones 2008 in de regio Roerdam blijk d een groe groep Roerdammers de voorkeur heef voor he woonmilieu rusig sedelijk wonen (me 24% de groose van de ach onderscheiden woonmilieus) 17. Een gedeele van Oud-Charlois word als zodanig door bewoners gekensches. In di opzich kan worden veronderseld d he zinvol is om naar de kwaliei van de woningen e kijken, in een poging om de bewoners van de wijk van de juise woning e voorzien. Ui onderzoek van de Groe woones 2008 kom evens naar voren d de deelgemeene Charlois op di momen he slechse imago heef van alle deelgemeenen onder bewoners ui andere deelgemeenen van Roerdam. 18 Een evenuele posiieve uizondering van de wijk Oud-Charlois en spij, zal vooralsnog he aanrekken van bewoners ui andere deelgemeenen dan ook nie e verwachen zijn. De selecieve migrie die plasvind heef o gevolg d er al langere ijd andere woonmilieus binnen Oud- Charlois worden gevormd die weinig of geen binding meer hebben me de wijk. De woningen die als gevolg hiervan vrijkomen worden opnieuw gevuld door bewoners aan de onderkan van de woningmark. Op deze wijze kom de oorspronkelijke ideniei van de wijk en de sociale samenhang onder druk e saan. Wijkvisie Oud-Charlois. In Parels aan de Maas; Wijkvisie Oud-Charlois , word een ambiieus programma voor Oud-Charlois neergelegd, waarin de wijk moe ransformeren van aandachsgebied me veel leegsand en sociale problemiek naar een wijk me een levendig hisorisch cenrum, rusige woonbuuren, werkgelegenheid in de woonomgeving en openbaar vervoer. De dynamiek van de nabijgelegen haven en de rus en sfeer van he Karel de Soueplein, de hisorische kern en he Zuiderpark. Bewoners kiezen bewus voor de diversiei van de wijk. 19 He ga erom de kleinschaligheid, de hisorische kern, he inieme groene karaker en de concenrie van creieve ondernemers en kunsenaars e benuen. Oud-Charlois ken he hoogse percenage kunsenaars van Roerdam. Door de vesiging van veel kunsenaars in Oud-Charlois is de oude kern in 2009 omgedoop o kunsenzone of ar village. 20 De nadruk in de Kunsenzone lig op de onwikkeling van vasgoed, kunsuiingen en evenemenen. 21 Tegenover deze serke punen saan de problemen me de woningvoorraad (leegsand, monoonie van de ypologie, kwaliei) en de sociale problemiek (hoge werkeloosheid, veel bijsandgerechigden, onveilige huissiuies voor veel kinderen, laag gemiddeld inkomen) ,18 The SmarAgen Company, (2008), De groe woones 2008 in de regio Roerdam, p Woonsad Roerdam, e.a. (2009), Parels aan de maas. Wijkvisie Oud-Charlois , p ds+v, (2009), Reader Trefzeker op Zuid, p Deelgemeene Charlois, Onwerp programma verslag 2009, (08/10416). 22 Woonsad Roerdam, e.a. (2009), Parels aan de maas. Wijkvisie Oud-Charlois , p10. 11/98

12 Doelgroepenonderzoek Vakoefening Samenvoegen Conclusies Doelgroepenonderzoek Ui hiervoor beschreven (lieruur)onderzoek kom naar voren d Oud-Charlois poenie heef om een wijk e worden die zich kan onderscheiden van de andere wijken en daarmee bewoners aan zich kan binden. He woningaanbod is echer eenzijdig. Mensen die hun inkomen zien sijgen, of een kind krijgen, verlenveelal de wijk. Hiervoor in de plas komen mensen me een laag inkomen erug, waardoor er nauwelijks een sociale srucuur o onwikkeling kan komen. Om een gemeenschap op e bouwen moe selecieve migrie van bewoners worden egengegaan. De doelgroep voor onwikkeling is me name gerich op he vashouden van de mensen binnen de wijk. Ui de sisieken blijk d de bevolking van Oud- Charlois relief jong is. De helf van de huishoudens besa ui jonge gezinnen me (schoolgaande) kinderen. Deze groep sa aan he begin van hun wooncarrière en heef veel poenie om op e klimmen op de sociale- en huur-ladder. Door conacen me andere kinderen, scholen, verenigingen e.d. zijn ze van groe waarde voor de sociale srucuur binnen de wijk. Hoewel ui he lieruuronderzoek de groep allochonen die economisch sijgen als een belangrijke groep naar voren kom, zien we in eerse insanie geen reden om deze groep aan e merken als een apare doelgroep. We konden nie genoeg crieria vinden om hiervoor een onderscheidend onwerp e moeen maken. Ui lokaal markonderzoek bleek d juis deze groep zich op woonwens gebied seeds meer ga gedragen conform vergelijkbare auochone bevolkingsgroepen. 23 Crieria Me de doelgroepen rekening houdend is he eerse crierium de woninggrooe. He vergroen van de beperke oppervlake van de besaande woningen is daarmee he belangrijkse doel. Voor zowel de 1-2 persoons huishoudens me en zonder kinderen is bepaald d een oppervlak van 75m2 de minimale grooe is. Voor de gezinnen me kinderen is een driekamerwoning he minimum. Voor huishoudens zonder kinderen kan een weekamerwoning voldoen, maar als rekening word gehouden me de mogelijkheid o gezinsuibreiding dan is voor deze groep ook een driekamerwoning wenselijk. Voor ouderenhuisvesing is bepaald d een woning van 50m 2 de minimale grooe is. He belangrijkse crierium voor ouderhuisvesing is de oegankelijkheid. De gehele woning moe drempelloos zijn en zich op één niveau bevinden. Di beeken voor gesapelde apparemenen d he noodzaak is een lif oe e voegen. De woning moe me berekking o indeling en gebruik voldoen aan de Miva-eisen. Tevens hebben we geseld d he wenselijk is d de badkamer grenzend aan de slaapkamer is gelegen. Een algemeen crierium voor de heronwikkeling is d de woonfuncies zoveel mogelijk aan de srazijde zijn gesiueerd. Di om de levendigheid van de sra en sociale conrole e bevorderen. Geseld is d op de begane grond geen slaapkamer mag komen. Op de verdiepingen mag wel een slaapkamer worden gesiueerd, maar dan in combinie me minimaal een beuk me een woonfuncies. Me berekking o de onsluiing is geseld d he wenselijk is d de woningen een eigen voordeur aan de sra krijgen. Di is echer me gesapelde apparemenen nie e realiseren. Hier is een ruim rappenhuis me ruime enreezones een alernief. Tevens is geseld d elke woning een eigen buienruime moe krijgen, he liefs aan de zonzijde (acherzijde). Een exra oile, apar van de badkamer, is eveneens wenselijk Naas de gezinnen komen ook veel een- en weepersoonshuishoudens voor. Een deel hiervan besa ui senioren. Omd een derde van de mensen in Oud- Charlois boven de 55 jaar is moe ook me deze doelgroep rekening worden gehouden. Aan sudenenhuisvesing lijk nauwelijks behoefe, mede door he onbreken van insellingen op he gebied van hoger onderwijs in de deelgemeene Charlois. De meese mensen in Oud-Charlois hebben een inkomen d onder he gemiddelde lig. Indien me de heronwikkeling o doel word geseld de huidige bewoners e bedienen en hiervoor een gediffereieerder woningaanbod e onwikkelen, dan dien me deze krappe beurs rekening e worden gehouden. Luxe apparemenen lijk dan ook nie de mees voor de hand liggende keuze voor heronwikkeling. 23 Gesprek me makelaar P-H.L. Gille van ADWIL Vasgoed B.V. ( ) Figuur 6 bron: aueurs 12/98

13 Vakoefening Samenvoegen Locieonderzoek WAAR? 13/98

14 Locieonderzoek Vakoefening Samenvoegen Inleiding Na he bepalen van de ideale doelgroepen op basis van beleid en onwikkelingen, kijken we in di hoofdsuk naar de karakerisieken van de wijk Oud-Charlois. W maak deze wijk aanrekkelijk, w heef zij e bieden en w maak misschien d bepaalde doelgroepen hier wel of nie willen wonen? We analyseren de locie van de panden aan de hand van abellen en kaaren. De eksen naas de afbeeldingen geven een oeliching en conclusie. Aan de hand hiervan kan uieindelijk geoes worden of de in he vorige hoofdsuk gekozen doelgroepen ook w beref funcies, onsluiing en veiligheid in deze wijk passen. Reisijden vanaf Oud-Charlois Reisijden Oud-Charlois bron: Leefveldenanalyse Veldacademie De fies is in vrijwel alle gevallen een sneller vervoermiddel dan he openbaar vervoer in Oud-Charlois (slechs 1 ramlijn en geen merohale aanwezig). De auo is alleen buien de spis een sneller vervoersmiddel dan de fies. Overbezeing woningen binnen de deelgemeene Charlois. bron: Leefveldenanalyse Veldacademie De overbezeing in Oud- Charlois is een gemiddelde van de omliggende wijken. <= 2% goed slech 14/98

15 Vakoefening Samenvoegen Locieonderzoek Bevolkingssamenselling naar eniciei (2010) bron: Leefveldenanalyse Veldacademie De enische bevolkingssamenselling van Oud- Charlois is represenief voor zowel de deelgemeene Charlois als de gemeene Roerdam. Global Regional Nional Nionaal Mobiliei bewoners Oud- Charlois. bron: Leefveldenanalyse Veldacademie De meese bewoners die de wijk Oud-Charlois verlen vinden woonruime binnen de regio Roerdam (gem. 46%). Wel zak di percenage van 51% in 2001 naar 43% in Gelijkerijd zien we he percenage bewoners d naar buien de regio verhuis sijgen van 34% (2001) naar 45% Ook he percenage bewoners d in de wijk een andere woning vind neem in dezelfde periode ies af (van 16% naar 12%). Hieraan kunnen zowel facoren van woonomgeving als woning en grondslag liggen. Bevolkingssamenselling naar leefijd (2010) bron: Leefveldenanalyse Veldacademie Globaal De deelgemeene Charlois ken verhoudingsgewijs de groose groep 60+ ers (14%) van alle deelgemeenen van Roerdam. Regionaal Auochoon Allochoon Overig Aanal Migrie vanui Oud-Charlois naar: Migrie naar Oud-Charlois vanui: locie binnen Roerdam locie in Roerdam locie buien Roerdam locie in Oud-Charlois locacie buien Roerdam locie in Oud-Charlois 49% 36% 15% % 34% 16% % 39% 13% % 39% 13% % 32% 16% % 37% 17% % 31% 19% % 37% 19% % 36% 16% % 39% 15% % 36% 18% % 42% 16% % 39% 14% % 45% 12% 15/98

16 Locieonderzoek Vakoefening Samenvoegen ad serp Pon ra ks ps W ra es d uë ls ra s ra Do 5 m inu e Cle n men m Po a ra ss en em Cl ra es ns oe sr om RPS WE G Lepelaars rsingel Korhaans ra Ekssersra Slob DO oom sra Bo Ze ge ns ra vli e erg oe ns ev lie se en Lepelaarsinge AAN LSEL BRIE W Roerd oerdo ompla mplaan n l Lepela laarsinge Fazansra Faz Tap a uisraa rsraa choo Flak kee ses Brigi Bri B igias asraa ra a esr Tarw B Zuidplein PLE INW EG Eindpun Bas Ju nge srraa burg ken Blan raa Pendrech Kromm romme Zandweg Buslijn sr. Zanglijssersraa s Charlois Ka Tramlijn D ruy Vrijliggend fiespad 100m Taa sr an em ijk nd ge La Sp schaal: 1: 5000 ra maansra Tex else sra ses Krom K mm mee Zandwe g se ch re nd e Van On sele n Aalsscch ho olllver s ra sra a kee T ch bo rs ae ph ol riuss raa Mijn kin ns Wu ys ers ra B B DORPSWEEG Boom mkle mk leveers rs sr. r. M zenmezenmez hoff rro osla an a Mezen- Allb M l Tapu puiisra Wielewaalsraa nin ngs r.r sr aa Korhaansr a Fazzan zaansra Nac ach heega h g gaaals lsr. r. ra SSpech chsraa a Zwaluws BFuusra en Win ne kro Ta lin r gs Alba b osp ra ad Boergoen nsev se lilie Drieie-morgenm orgeno sr. sr. Slo bo raa rs roo ilpe Sch Bo er go ge ns ra Ze raa l sra K S are ou l d e e sr.. Jae rssv srael Van JJaers Bo vel erg sr Van Die ss ra De Qu ack sra Nie Akk errm man sra Niieu Waa Fazansra ra ndh eren s Gro Gro on Kaa dhere ren s baan an dijk an e k hoe Zuid sra Verb oom uwe nho orn sra oom Verb wen hoorn rnsra sra Verb oom Waa lsraa Roodbo R Ro bors rss ssrrra Nachegaalplein Nac aalplein ez Boergoensevl vliie ys Wu Wu ulp lpsr. Korhaansr Sin-Janshaven Pllo om perr ssrra a ikkad e Spu k hoe Zuid Plom per sra Van Blom mes eijn sr. sra raa s ra ers ruy Sp Sch ulp weg sr. Van On sele n l Lepela laarsinge a Korha haansr Fazansra Faz r. Fllak weg g Lepelaarsinge Korhaansr a Fazansra l Tapu puiisra Spu WAA LHA VEN O Lepelaars rsingel Korhaans ra Ekssersra Korhaansr a Fazzan zaansra Nac ach heega h g gaaals lsr. r. Tap a uisraa Huis maan nsra B U sra DORPSSWEG Boom mkle mk leveers rs sr. r. Gruosra ra B lsr Aalsscch ho olllver s Pllo om per sra Drieie-m morgenorgeno sr. sr. WE G RPS DO Lens raa Van. sr om bo Slo sra oom ra SSpech chsraa a Zwaluws nin ngs r.r Win ne kro.z Z. sra ra es ns Slob lie ev Bo erg oe ns Ze ge ns ra e vli Ta lin r gs Alba b osp ra ad ar els l M Bakkkke kerrrssr raaa Krom me Z Wig andw bold eg sra Doorgaande roues erw ers r. Kw en ds we g n Ke Meerkoe koesr sra raa Seern rnsra ppe Boerrgoe goensev n lie Srru S uiieen nweg B T Sloboom Slo ob boo oom m plein plei Gruosraa aa Sp Ar B Buizerd sra raa Boergoensevl vliie Blom mes eeijn weg Schulpplein B Porrl laaan nds ra ges Bou uwm u wmans wma nsrra a Zaa ierssrr. Niieu B sraa Porl laan nds r. Na er sw eg Wolph aers boc rech So maansra Van F.Be kkers r. Pend Roc kan srrraa je - a T k Van ijc sd Ever Va sdij er Ev ans ra m Po K S are ou l d e e sr. erg Bo raa rs se en ge ns ra Ze raa ans dm Akk errm man sra wen hoorn rnsra Lan Zuid Oud enh oorn sr a Oos vo oo s srarnse K La en ge d nd rec ijk h se M Gers ussr sev lie sr aa a lsr Spe kin nssr r a AA an T Rog Mijn r roo ilpe. Sch sr U ST ilia ra gs rig a geri Ha bs bu rg sr aa aa sessra goen Max oeerrg Bo im He Jun Schulp p plein ei sraaa n EG r sesra Texeellse weg g an De Zanglijssersraa Kromm romme Zandweg Bas INW ra 16/98 Brigi Bri B igias asraa ra 100m ijn jnweg Spu is i ra PLE raa Roerd oerdo ompla mplaan n orn om mmes e srraa burg Hoofdwegen ëzers schaal: 1: 5000 Ta ken Krom K mm mee Zandwe g a sr rwe Blan sra srr.. Van Bl Spuis srr.. ges a lsr M zenmezenmez hoff rro osla an D Ebenha Krom me Z Wig andw bold eg sra Mezen- Allb Wielewaalsraa K Wijkonsluiing an em sra l sr aa aa sr a lsr Spe Waa en ra oors ppe ez p ol W Gouw ersr Barre end reg ssr aa jk i nd ge La se h ec r d en So Huis man ans ra Fuusra M er ha M Bekk rnsse K Pllom ore per sr. Rog Nachegaalplein Nac aalplein kla dm ra ls uë d es ps W vel JJaers Jae rssv srael roo ilpe Sch Bo er go De Qu ack sra Nie Roodbo R Ro bors rss ssrrra Do Karel de Sou Kar Soueplein oueplein Lan ra a ra ss en em Cl sr Van Die ss ra oe e k hoe Zuid sra Verb oom uwe nho orn sra sra oom Verb hoe k Wu ulp lpsr. - sra r. Voo s ngel si B Vo B U Gers Verb oom Kw ar els l erw ers r. r lo iss e Kerk iikad Pon ra ks Do s ndh eren s Pllo om perr ssrra a iikad Spu ikkad e Spu Pllo om per sra Lens raa.z Z. WAA LHA VEN O Gruosra ra gs rig Plom per sra Van Blom mes eijn sr. Gruosraa aa Sp Ar en ds we g Bakkkke kerrs rsrraaa Meerkoe koesr sra raa Seern rnssra raa He Waa lsraa Sloboom Slo ob bo boo oom m plei plein n Ke n Srru S uiieen nweg Sch ulp weg Buizeerrd B dssr raaa AN Porrl laan nds ra andd fs OKLA ra Wolph aers boc n rs kkeers kk r. B He openbaar vervoer is in Oud-Charlois goed op orde. De wijk is direc aangesloen op he Zuidplein en Plein 1953 in Pendrech. Me name he Zuidplein is een serk regionaal knooppun voor openbaar vervoer. Daarnaas zijn er enkele buslijnen riching de NS-sions IN Roerdam CS en Schiedam E PL EL Cenrum. NN ave ae Blom mes eeijn weg ijk Cha ph F.Be Pen ndre chs ra Roc kan srrraa je De Spu is i ra Schulp p plein ei er sw eg k Van ijc sd Ever Va sdij er Ev Porl laan nds r. Na Ried ol om mmes e Oos vo oo s srarnse K La en ge d nd rec ijk h se Hierdoor word de druk op Waalhaven en de Doklaan vergroo. Hierdoor vormen deze sren een duidelijke fysieke scheiding van de wijk me he havengebied. Ook de doorgaande fiespaden zijn beperk o dezelfde wegen. " ch bo rs sev lie B W a A M ol W ns Oud enh oorn sr aa Van Bl Spuis srr.. r roo ilpe. Sch sr AS f ho rs ae ph Fra Ha bs bu rg sr s raaa ses aa goen Max oeerrg Bo im ilia an sr aa ns orn Van sraaa ersr Barre end reg ssr aa ijn jnweg Gouw Fra Bekk Vo K Pllom ore per sr. s ngel si B a op lo oofd rdam ae ra Kerk IN LE LP NE N TU rs ae Karel de Sou Kar Soueplein oueplein n Doklaa AN KLA DO en N.z. ph ol r lo iss e ch W bo rs ae Gro an erf esw Me ph ph Gro on Kaa dhere ren s baan an dijk an kla n en ol ol ijk Cha Do oe ad mp Blo W ol W W Ried 5 m inu e Cle n men ra f ho rs ae ph lois Bon Zaa ierssrr. ad serp Sin-Janshaven en N.z. seh Sch de AN r ppe ip ska op lo rien keg Kerk KL d an DOK afs LA Doklaan en dre r ch ip R ash ar se Vla de n Doklaa AAN Ch Charloisse Ho Hoofd fd fd fd ska rien keg Kerk Vla erf esw Me ar lo iss e sch Ma Ch Dokhaven D okhave ven n Park Par Park Hoo Hoo n ad mp DO srr.. De onsluiing van de wijk is heel duidelijk via de Waalhaven in combinie me de Doklaan. De inriching van de sren is zelfs zodanig d auo s de wijk via de Wolphaersboch (winkels) me opze nie direc via de Maasunnel kunnen verlen. ave Blo n en rnsse fd hoo nh Grie " Sch Bon Voo rdam Sin-Janshaven lois se r ppe ip oe 3e K om oofd ash ar "So seh e kad Sin-Janshaven Ch en dre r ch ip R Ma Charloisse Ho Hoofd fd e kad Bijlsra ar lo iss e sch las Openbaar Vervoer bron: Leefveldenanalyse Veldacademie Ligp Bou uwm u wma wmans nsrra a "So om Ch R dam CS / Blaak 3e K Bijlsra las Dokhaven D okhave ven n Park Par Park dre chs eho ofd bron: Leefveldenanalyse Veldacademie Ligp fd hoo nh Grie en Wijkonsluiing a dre chs eho ofd Korha haansr en

17 U U M M Vakoefening Samenvoegen Locieonderzoek Dokhaven Park Groenvoorzieningen bron: Leefveldenanalyse Veldacademie Hoewel er relief veel groen aanwezig is in de wijk, zowel als verblijfsruime als groensrook, la de kwaliei hiervan e wensen over. He Karel de Soueplein lig direc aan de door geluidsoverlas gedomineerde Doklaan en Maasunnel en is evens nie geliefd vanwege he gebrek aan veiligheid. He groengebied rondom de ingang van de Maasunnel word voornamelijk gebruik als informeel sporveld. Onderwijs endrechsehoofd bron: Leefveldenanalyse Veldacademie 3e Kendrechsehoofd endrechsehoofd 3e Kendrechsehoofd Ligplas "Soomschip Roerdam" Ligplas "Soomschip Roerdam" Grienhoofd enhoofd Grienhoofd enhoofd Charloisse Hoofd Charloisse Charloisse Onderwijs in de wijk is er vooral op he niveau van basisonderwijs (openbaar en bijzonder). He middelbaar onderwijs is beperk o vmbo onderwijs. Verder is er een aanal kleinere en groere crèches, me name rond he hisorisch cenrum. Maashaven Maashaven Charloisse Ponserpad Hoofd kade Sin-Janshaven Sin-Janshaven Sin-Janshaven Bijlsra Schipper Blompad pad Vlaskade Kerkegrien Doklaan Bonn en Meeswerf Doksra DOKLAAN DOKLAAN DOKLAAN Clemensra Wesduëlsra Wesduëlsra en N.z. Doklaan 5 minuen loopafsand Pompsra Wolphaershof hof Wolphaersboch Clemenssra Grondherendijk baanan Grondherensra Karel de Soueplein MAASTUNNELPLEIN MAASTUNNELPLEIN Wolphaersra Char loisse Kas Riedijk Habsburgsra Boergoensesra a Souesr. Karel arel d de singel Kerk Gouwsra Maximiliaansra Frans sra Boergoensesra Schilperoor chilperoor Plompersra ra sr. Van Bekkersra Spuikade Va Eversdij Eversdijck Van Kendrechse se Lagendijk Lagendijk Van Diessra Jaersvelsr Zuidhoek Voornsesr. Wolph aersboc F.Bekkersr. kkersr. Mezen- hof Driemorgen- sr. Sloboomsr. Pendrechsra sra Sernsra DORPSWEG Porlandsralandsraandsra Porlandsr. Schilperoorsra Oosvoornse- oorns sra Jaersvel- sra Voornsevlie vlie Kore Rockanje- kanje- Verboomsra Oudenhoornsra orns Spuikade Plompersr. Ken Meerkoesra Zegensra Lepelaarsingel Korhaansra Eksersra Boergoensevlie e Boergoensevlie Barendregsra endregsra Nersweg weg Lensra Gruosra Plompersra Gruosra De Quacksra Roodborssra sr Fazansra Wulpsr. Nachegaalsr. alsr. Spechsra Nieuwenhoornsra WAALHAVEN O.Z. Van Blommeseijnweg eijnweg Zegensra a Plompersra Tapuisra Arendsweg Fazansra koningsr. ngsr Mezen- sra Boomkleversr. ersr. ko Winer Talingsra Lepelaarsingel Korhaansra Fazansra Tapuisra Zaaier- sr. Nachegaalplein aalplein Landmansra Akkermansra ker Zuidhoek Spuisr. Sruienweg Sruienweg Schulp plein Sloboom plein Sloboomsra Po landsr. Van Blommeseijnweg jnweg Zwaluwsra Sperwersr. sr. Korhaansra Korhaansra Kwarelsr. Verboomsra Lepelaarsingel Van Blommeseijnsr. Spuisra uisra a Fuusra Wielewaalsra Mezensraa Nieuwenhoornsra nsra Bakkersra Waalsra rospad Verboomsra Alba Waal Roerdomplaan DORPSWEG Boergoensevlie Boergoensevlie Bouwmansra Huismansra ansransra msra Aalscholversra l Albroslaan roslaan Schulpweg Kromme Zandweg Zandweg andweg Wigboldsra Zanglijsersra a Kromme me Zandweg Kromme Zandweg schaal: 1: m Dokhaven Park Charloisse Hoofd Charloisse Charloisse Charloisse Ponserpad Hoofd kade Sin-Janshaven Bijlsra Schipper Blompad pad Vlaskade Kerkegrien Doklaan Bonn en Meeswerf Doksra DOKLAAN DOKLAAN DOKLAAN Clemensra Wesduëlsra en N.z. Doklaan 5 minuen loopafsand Pompsra Wolphaershof hof Wolphaersboch Clemenssra Grondherendijk baanan Grondherensra Karel de Soueplein MAASTUNNELPLEIN MAASTUNNELPLEIN UNNELPLEIN NELPLEIN Wolphaersra Char loisse Kas Riedijk Habsburgsra burgsra Boergoensesra a Souesr. Karel arel d de singel Kerk Gouwsra a Maximiliaansra Frans sra Boergoensesra Schilperoor chilperoor Plompersra ra sr. Van Bekkersra Spuikade Va Eversdij Eversdijck Van Kendrechse se Lagendijk Lagendijkagendijkgendijk Van Diessra Jaersvelsr Zuidhoek Voornsesr. Wolph aersboc F.Bekkersr. kkersr. Mezen- hof Driemorgen- sr. Sloboomsr. Pendrechsra sra Sernsra DORPSWEG Porlandsr. Porlandsra Porlandsra orlandsra Schilperoorsra Oosvoornse- oorns sra Jaersvel- sra Voornsevlie vlie Kore Rockanje- kanje- Verboomsra Oudenhoornsra orns Spuikade Plompersr. Ken Buizerdsra rdsra Meerkoesra Zegensra Lepelaarsingel Korhaansra Eksersra Boergoensevlie e Boergoensevlie Barendregsra endregsra Nersweg Lensra Gruosra Plompersra Gruosra De Quacksra Roodborssra sr Fazansra Wulpsr. Nachegaalsr. alsr. Spechsra Nieuwenhoornsra WAALHAVEN O.Z. Van Blommeseijnweg eijnweg Zegensra a Plompersra Tapuisra Arendsweg Fazansra koningsr. ngsr Mezen- sra Boomkleversr. ersr. ko Winer Talingsra Lepelaarsingel Korhaansra Fazansra Tapuisra Buizerdsra uizerdsra Zaaier- sr. Nachegaalplein aalplein Landmansra Akkermansra ker Zuidhoek Spuisr. Sruienweg Sruienweg Schulp plein Sloboom plein Sloboomsra Po landsr. Van Blommeseijnweg jnweg Zwaluwsra Sperwersr. sr. Korhaansra Korhaansra Kwarelsr. Verboomsra Lepelaarsingel Van Blommeseijnsr. BRIELSELAAN Spuisra uisra a Fuusra Wolphaersboch Wolphaersb Wolphaersb Wielewaalsra Mezensraa Nieuwenhoornsra nsra Bakkersra Waalsra rospad Verboomsra Roggesra Roggesra Kendrechse endrechse Lagendijk jk Kendrechse Lagend Lagendijk jk k Spelsra Spelsra oorsra oorsra choorsra Alba Waal Roerdomplaan DORPSWEG Boergoensevlie Boergoensevlie Bouwmansra Huismansra ansra Tarwesra Tarwesra Tarwesra Tarwesra Gers- Gers- Groensrook Den Herigsra gsra Den Herigsra gsra De Mansra De Mansra msra Aalscholversra l Albroslaan roslaan Schulpweg Blankenburgsra ra Blankenburgsra ra sra sra Soppelsra Soppelsra Groen (verblijfsruime) Mijnkinsr Mijnkinsr n sr Mijnkins Mijnkins Kromme Kromme Zandweg Zandweg andweg Wigboldsra Spruysra Spruysra Van Van Zanglijsersra a Kromme me Zandweg Wuysersra Wuysersra Onselensr. Onselensr. Speeloesellen Bas Jungeriussra Bas Jungeriussra PLEINWEG PLEINWEG Kromme Zandweg Speeluin schaal: 1: m Crèche / Peuerspeelzaal Bijzonder basis onderwij Openbaar basisonderwijs Middelbaar onderwijs Flakkeesesra Flakkee Texelsesraa elsesr mansra mansra Brigiasra raa Brigiasra raa weg weg Ebenhaëz Ebenhaëzersra an an Speeluin Texelsesra a 17/98

18 o U U M M Locieonderzoek Dokhaven Park Maschappelijke en religieuze voorzieningen bron: Leefveldenanalyse Veldacademie De maschappelijke en religieuze voorzieningen in de wijk zijn redelijk op orde. Qua sporvoorzieningen is een aanal sporscholen aanwezig, maar de wijk ken geen sporhal en/of sporvelden. Deze liggen meer buien de wijk in de aangrenzende naoorlogse wijken. Vakoefening Samenvoegen Zorgvoorzieningen endrechsehoofd bron: Leefveldenanalyse Veldacademie 3e Kendrechsehoofd Ligplas "Soomschip Roerdam" Grienhoofd enhoofd De zorgvoorzieningen in de wijk zijn ruim aanwezig op he niveau van huisars en apoheek. Ziekenhuisvoorzieningen bevinden zich nabij he Zuidplein. Maashaven Sin-Janshaven endrechsehoofd 3e Kendrechsehoofd Ligplas "Soomschip Roerdam" Grienhoofd enhoofd Charloisse Hoofd Charloisse Charloisse Maashaven Charloisse Ponserpad Hoofd kade Sin-Janshaven Sin-Janshaven Bijlsra Schipper Blompad pad Vlaskade Kerkegrien Doklaan Bonn en Meeswerf Doksra DOKLAAN DOKLAAN DOKLAAN Clemensra Wesduëlsra en N.z. Doklaan 5 minuen loopafsand Pompsra Wolphaershof hof Wolphaersboch Clemenssra Grondherendijk baanan Grondherensra Karel de Soueplein MAASTUNNELPLEIN MAASTUNNELPLEIN NELPLEIN Wolphaersra Char loisse Kas Riedijk Habsburgsra Boergoensesra a Souesr. Karel arel d de singel Kerk Gouwsra a Maximiliaansra Frans sra Boergoensesra Schilperoor chilperoor Plompersra ra sr. Van Bekkersra Spuikade Va Eversdij Eversdijck Van Kendrechse se Lagendijk Lagendijkagendijkgendijk Van Diessra Jaersvelsr Zuidhoek Voornsesr. Wolph aersboc Mezen- hof Driemorgen- sr. Sloboomsr. Pendrechsra sra Sernsra DORPSWEG Porlandsra Porlandsra orlandsra Porlandsr. Schilperoorsra Oosvoornse- oorns sra Jaersvel- sra Voornsevlie vlie Kore Verboomsra Oudenhoornsra orns Spuikade Plompersr. Ken Buizerdsra rdsra Meerkoesra Zegensra Lepelaarsingel Korhaansra Eksersra Boergoensevlie e Boergoensevlie Barendregsra endregsra Nersweg weg Lensra Gruosra Plompersra Gruosra De Quacksra Roodborssra sr Fazansra Wulpsr. Nachegaalsr. alsr. Spechsra Nieuwenhoornsra WAALHAVEN O.Z. Van Blommeseijnweg eijnweg Zegensra a Plompersra Tapuisra Arendsweg Fazansra koningsr. ngsr Mezen- sra Boomkleversr. ersr. ko Winer Talingsra Lepelaarsingel Korhaansra Fazansra Tapuisra Zaaier- sr. Nachegaalplein aalplein Landmansra Akkermansra ker Zuidhoek Spuisr. Sruienweg Sruienweg Schulp plein Sloboom plein Sloboomsra Van Blommeseijnweg jnweg Zwaluwsra Sperwersr. sr. Korhaansra Korhaansra Kwarelsr. Verboomsra Lepelaarsingel Van Blommeseijnsr. Spuisra uisra a Fuusra Wielewaalsra Mezensraa Nieuwenhoornsra nsra Bakkersra Waalsra rospad Verboomsra Alba Waal Roerdomplaan DORPSWEG Boergoensevlie Boergoensevlie Bouwmansra Huismansra ansransra msra Aalscholversra l Albroslaan roslaan Schulpweg Kromme Kromme Zandweg Zandweg andweg Wigboldsra Zanglijsersra a Kromme me Zandweg Kromme Zandweg schaal: 1: m z Dokhaven Park Charloisse Hoofd Charloisse Charloisse Charloisse Ponserpad Hoofd kade Sin-Janshaven Bijlsra Schipper Blompad pad Vlaskade Kerkegrien Doklaan Bonn en Meeswerf Doksra DOKLAAN DOKLAAN DOKLAAN Clemensra Wesduëlsra Doklaan 5 minuen loopafsand Pompsra Wolphaershof hof Wolphaersboch Clemenssra Grondherendijk baanan Grondherensra Karel de Soueplein MAASTUNNELPLEIN MAASTUNNELPLEIN UNNELPLEIN NELPLEIN Wolphaersra Char loisse Kas Riedijk Habsburgsra burgsra Boergoensesra oenses a Souesr. Karel arel d de singel Kerk Gouwsra a Maximiliaansra Frans sra Boergoensesra Schilperoor chilperoor Plompersra ra sr. Van Bekkersra Spuikade Va Eversdij Eversdijck Van Van Diessra Jaersvelsr Zuidhoek Voornsesr. Wolph aersboc F.Bekkersr. kkersr. Mezen- hof Driemorgensr. Sloboomsr. Pendrechsra sra Sernsra DORPSWEG Porlandsr. Porlandsra Porlandsra orlandsra Schilperoorsra Oosvoornse- oorns sra Jaersvel- sra Voornsevlie vlie Kore Verboomsra Oudenhoornsra orns Spuikade Plompersr. Ken Buizerdsra rdsra Meerkoesra Zegensra Lepelaarsingel Korhaansra Eksersra Boergoensevlie e Boergoensevlie Barendregsra endregsra Nersweg Gruosra Plompersra Gruosra De Quacksra Roodborssra sr Fazansra Wulpsr. Nachegaalsr. alsr. Spechsra Nieuwenhoornsra Van Blommeseijnweg eijnweg Plompersra Tapuisra Arendsweg Fazansra koningsr. ngsr Mezen- sra Boomkleversr. ersr. ko Winer Talingsra Lepelaarsingel Korhaansra Fazansra Tapuisra Zaaier- sr. Nachegaalplein aalplein Landmansra Akkermansra ker Zuidhoek Spuisr. Sruienweg Sruienweg Schulp plein Sloboom plein Sloboomsra Van Blommeseijnweg jnweg Bakkersra Waal Roerdomplaan DORPSWEG Boergoensevlie Wigboldsra Zanglijsersra a Kromme me Zandweg Kromme Zandweg en N.z. Lensra WAALHAVEN O.Z. Zwaluwsra Sperwersr. sr. Korhaansra Korhaansra Zegensra a Kwarelsr. Verboomsra Lepelaarsingel Van Blommeseijnsr. Spuisra uisra a Fuusra Wielewaalsra Mezensraa rospad Nieuwenhoornsra nsra Verboomsra Alba Boergoensevlie Bouwmansra Huismansra ansra msra Aalscholversra l Albroslaan roslaan Kromme Zandweg Zandweg andweg schaal: 1: m Gezondheidscenrum Sanias Rockanje- kanje- Po landsr. gesra Spelsra Kendrech rech choorsra Tarwesra Tarwesra Gers- Gers- Den Herigsra Herigsra De Mansra Blankenburgsra ra sra Soppelsra Mijnkins Mijnkins Wuysersra Spruysra Onselensr. Van Bas Jungeriussra PLEINWEG Flakkeesesra Ebenhaëzersra an an Texelsesra Texelsesra elsesr a Flakkeesesra sra ra esra mansra Brigiasra raa LHAVE Waalsra Schulpweg weg F.Bekkersr. kkersr. Rockanje- kanje- Po landsr. BRIEL Wolphaersboch Roggesra Kendrechse endrechse Lagendijk Lagend jk Spelsra oorsra Tarwesra Tarwesra chriselijke inselling Den Herigsra gsra De Mansra Blankenburgsra ra sra Soppelsra islamiische inselling Mijnkinsr Mijnkinsr n Wuysersra Spruysra Onselensr. sporvoorziening Van Bas Jungeriussra PLEINWEG collecieve uin wijkgebouw Woonzorg complex Wooncenrum Huisars Apoheek Zorgverlener Tandars exelsesra Flakkeesesra Texelse else Ebenhaëzersra mansra Brigiasra raa weg 18/98

19 U M Vakoefening Samenvoegen Locieonderzoek Dokhaven Park Winkelvoorzieningen bron: Leefveldenanalyse Veldacademie He voorzieningenniveau is weliswaar redelijk complee qua aanbod, maar nie erg rijk uigerus. Wel is he als geschik e besempelen voor de meese wijkbewoners en hun dagelijkse behoefen. De winkels concenreren zich rond he gebied van de Wolphaersboch. Vergelijking voorzieningen endrechsehoofd bron: Aueurs 3e Kendrechsehoofd Ligplas "Soomschip Roerdam" Grienhoofd enhoofd Charloisse Hoofd Charloisse Charloisse Vergelijking voorzieningen Zuidplein.o.v. de voorzieningen in Oud-Charlois. W opval is d de voorzieningen in Oud-Charlois duidelijk gerich zijn op de wijkbewoners en de alledaagse behoefen. De voorzieningen aan he Zuidplein zijn bovenregionaal en veel meer gerich op mode en luxe-producen. He Zuidplein is (buien de kop van Zuid) de enige plek op Roerdam-Zuid waar beaald parkeren is ingevoerd Maashaven Charloisse Ponserpad Hoofd kade Sin-Janshaven Sin-Janshaven Bijlsra Schipper Blompad pad Vlaskade Kerkegrien Doklaan Bonn en Meeswerf Doksra DOKLAAN DOKLAAN DOKLAAN Clemensra Wesduëlsra en N.z. Doklaan 5 minuen loopafsand Pompsra Wolphaershof hof Wolphaersboch Clemenssra Grondherendijk baanan Grondherensra Karel de Soueplein MAASTUNNELPLEIN MAASTUNNELPLEIN NELPLEIN Wolphaersra Char loisse Kas Riedijk Habsburgsra Boergoensesra a Souesr. Karel arel d de singel Kerk Gouwsra ra Maximiliaansra Frans sra Boergoensesra Schilperoor chilperoor Plompersra ra sr. Van Bekkersra Spuikade Va Eversdij Eversdijck Van Kendrechse se Lagendijk Lagendijkagendijkgendijk Van Diessra Jaersvelsr Zuidhoek Voornsesr. Wolph aersboc F.Bekkersr. kkersr. Mezen- hof Driemorgensr. Sloboomsr. Pendrechsra sra Sernsra DORPSWEG Porlandsra Porlandsra orlandsra Porlandsr. Schilperoorsra Oosvoornse- oorns sra Jaersvel- sra Voornsevlie vlie Kore Rockanje- kanje- Verboomsra Oudenhoornsra orns Spuikade Plompersr. Ken Buizerdsra dsra Meerkoesra Zegensra Lepelaarsingel Korhaansra Eksersra Boergoensevlie e Boergoensevlie Barendregsra endregsra Nersweg weg Lensra Gruosra Plompersra Gruosra De Quacksra Roodborssra sr Fazansra Wulpsr. Nachegaalsr. alsr. Spechsra Nieuwenhoornsra WAALHAVEN O.Z. Van Blommeseijnweg eijnweg Zegensra a Plompersra Tapuisra Arendsweg Fazansra koningsr. ngsr Mezen- sra Boomkleversr. ersr. ko Winer Talingsra Lepelaarsingel Korhaansra Fazansra Tapuisra Zaaier- sr. Nachegaalplein aalplein Landmansra Akkermansra ker Zuidhoek Spuisr. Sruienweg Sruienweg Schulp plein Sloboom plein Sloboomsra Po landsr. Van Blommeseijnweg jnweg Zwaluwsra Sperwersr. sr. Korhaansra Korhaansra Kwarelsr. Verboomsra ra elsra Kendre e oorsra Tarwesra Tarwesra Gers- n Herigsra Herigsra gsra De Mansra Lepelaarsingel Van Blommeseijnsr. Spuisra uisra a Blankenburgsra ra sra Soppelsra Fuusra Wielewaalsra Mijnkinsr Mijnkinsr n sr Mezensraa Nieuwenhoornsra nsra Bakkersra Waalsra Wuysersra Spruysra Onselensr. Van rospad Verboomsra Alba Waal Roerdomplaan DORPSWEG Boergoensevlie Boergoensevlie Bouwmansra Huismansra ansransra Bas Jungeriussra PLEINWEG msra Aalscholversra l Albroslaan roslaan Schulpweg Texelsesra Kromme Kromme Zandweg Zandweg andweg Flakkeesesra Ebenhaëzersra Texelsesra elsesr Wigboldsra Zanglijsersra a Kromme me Zandweg Flakkeesesra a a Kromme Zandweg schaal: 1: m Bakker Groeneboer slager Supermark Overige winkels Tanksion Oud-Charlois Zuidplein Warenhuis 2% Supermark 1% Kleine Kruidenier 41% Horeca 28% Snackbar 14% Supermark 10% Drogiserij Boeken/Tijdschrifen Gall & Gall Mode / Schoenen 31% Horeca 12% Diensen 8% Telefonie 7% Sieraden Verzorging 5% Elecronica Spor Drogiserij Boeken/Tijdschrifen Huishoudelijk 4% 4% ra ra esra ngsesra mansra Brigiasra raa weg 19/98

20 Locieonderzoek Dokhaven Park Verblijfsduur van de hoofdbewoner. bron: Leefveldenanalyse Veldacademie De groose muiegraad van woningen vinden we heel duidelijk in de gebieden rond de (voormalige) hospos Maximiliaansra en Boergoensevlie en de woonblokken ussen de Frans Bekkersra en de Gouwsra. Di zijn egelijkerijd ook de woonblokken me de hoogse leegsand in de wijk. Vakoefening Samenvoegen Relieve bevolkingsgroei Oud-Charlois naar leefijd (2010). bron: Gisweb Roerdam, bewerking aueurs De groepen die een krimp kennen zijn: ouders me schoolgaande kinderen. Ook de bevolkingsgroep van 80+ verla de wijk. Di duid erop d zij in de wijk geen geschike woning kunnen vinden of de wijk verlen in verband me verhuizing naar een zorginselling buien de wijk. s U M endrechsehoofd 3e Kendrechsehoofd Ligplas "Soomschip Roerdam" Grienhoofd enhoofd Charloisse Hoofd Charloisse Charloisse Maashaven Charloisse Ponserpad Hoofd kade Sin-Janshaven Sin-Janshaven Bijlsra Schipper Blompad pad Vlaskade Kerkegrien Doklaan Bonn en Meeswerf Doksra DOKLAAN DOKLAAN DOKLAAN Clemensra Wesduëlsra en N.z. Doklaan 5 minuen loopafsand Pompsra Wolphaershof hof Wolphaersboch Clemenssra Grondherendijk baanan Grondherensra Karel de Soueplein MAASTUNNELPLEIN MAASTUNNELPLEIN NELPLEIN Wolphaersra Char loisse loisse Kas Riedijk Habsburgsra Boergoensesra Souesr. Karel arel d de singel Kerk Maximiliaansra Frans sra Boergoensesra Schilperoor Plompersra ra sr. Van Bekkersra Spuikade Va Eversdij Eversdijck Van Van Diessra Jaersvelsr Zuidhoek Voornsesr. Wolph aersboc F.Bekkersr. Mezen- hof Driemorgen- sr. Sloboomsr. Pendrechsra sra Sernsra DORPSWEG Porlandsra Porlandsra Porlandsr. Schilperoorsra Oosvoornsesra Jaersvel- sra Voornsevlie vlie Kore Verboomsra Oudenhoornsra orns Spuikade Plompersr. Ken Buizerdsra rdsra landsr. Meerkoesra Zegensra Lepelaarsingel Korhaansra Eksersra Boergoensevlie Boergoensevlie Barendregsra endregsra Nersweg weg Lensra Gruosra Plompersra Gruosra De Quacksra Roodborssra sr Fazansra Wulpsr. Nachegaalsr. alsr. Spechsra Nieuwenhoornsra WAALHAVEN O.Z. Van Blommeseijnweg eijnweg Zegensra a Plompersra Tapuisra Arendsweg Fazansra koningsr. ngsr Mezen- sra Boomkleversr. ersr. ko Winer Talingsra Lepelaarsingel Korhaansra Fazansra Tapuisra In een buur als de Charloisse Tuinen (ussen de Frans Bekkerssra en de Voornsevlie) is hier veel minder sprake van (boven/beneden woningen in combinie me relief veel eengezinswoningen). Zaaier- sr. Nachegaalplein aalplein Landmansra Akkermansra ker Zuidhoek Spuisr. Sruienweg Sruienweg Schulp plein Sloboom plein Sloboomsra Van Blommeseijnweg jnweg Zwaluwsra Sperwersr. sr. Korhaansra Korhaansra Kwarelsr. Verboomsra Lepelaarsingel Van Blommeseijnsr. Spuisra uisra a Fuusra Wielewaalsra Mezensraa Nieuwenhoornsra nsra Bakkersra Waalsra rospad Verboomsra Alba Waal Roerdomplaan DORPSWEG Boergoensevlie Boergoensevlie Bouwmansra Huismansra ansransra msra Aalscholversra l Albroslaan roslaan Schulpweg Kromme Kromme Zandweg Zandweg andweg Oos BRIELSELAAN Wolphaersboch Roggesra Kendrechse endrechse Lagend Lagendijk jk Spelsra choorsra Tarwesra Tarwesra oornse- Rockanje- kanje- Gers- Den Herigsra De Mansra Blankenburgsra ra sra Soppelsra Mijnkin Mijnkin Wuysersra Spruysra Onselensr. Wigboldsra Van Zanglijsersra a Kromme me Zandweg Bas Jungeriussra PLEINWEG Kromme Zandweg schaal: 1: m nieuwkomers veel weinig kor verblijf lang /m 19 jaar 20 /m 34 jaar 35 /m 54 jaar 0 /m 19 jaar 20 /m 34 jaar 35 /m 54 jaar 55 /m 64 jaar 65 /m 79 jaar 55 /m 64 jaar 65 /m 79 jaar 80 jaar en ouder 80 jaar en ouder Eben mansra an Brigiasra raa weg 20/98