WenS eerste kans Permutatiecode 0

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "WenS eerste kans Permutatiecode 0"

Transcriptie

1 WeS eerste kas Permutatiecode 0 Aatekeige op de vrageblade zij NIET TOEGELATEN. Je mag gebruik make va schrijfgerief e ee eevoudige rekemachie; alle adere materiaal blijft achteri. Gee GSM s toegelate: voor wie met ee GSM op zich wordt betrapt, eidigt het exame omiddellijk! Leg je studetekaart duidelijk zichtbaar op je bak. Klap ekel je eige tafeltje ope. Vul, voor je begit, je vooraam, aam, studiejaar e stamummer i i het boveste kader va het atwoordblad. Vul vervolges auwgezet je stamummer i, door de gepaste vakjes i de velde A H volledig zwart te make. Draag er zorg voor dat je gee adere vakjes i deze velde zwart maakt. Op je opgaveblad staat ee permutatiecode ee getal tusse e 9. Maak het correspoderede vakje zwart i veld I. Het exame telt 25 vrage. Er is slechts éé correct atwoord per vraag. Elk correct atwoord levert put op, ee iet-correct atwoord 0 pute: er is gee giscorrectie. De atwoorde op de vrage worde igevuld door het gepaste vakje zwart te make i velde 25 i de kolomme NET. Met wat je ivult i de kolomme KLAD wordt gee rekeig gehoude. Gomme e adere correctieve bewerkige i de NET-kolomme zij NIET TOEGELA- TEN. Wees kalm, e begi met de vrage die je het makkelijkst lijke. Check, voor je afgeeft, of je NET-kolom volledig (e aar wes) is igevuld!

2 Ekele verdelige Formularium Normale verdelig Nm(z µ,σ 2 ) = (z µ)2 e 2σ 2 2πσ 2 Gamma-verdelig Ga(z α,β) = β α Γ(α) zα e z/β voor z > 0 Beroulli-verdelig Be(z p) = p z q z voor z = 0, Poisso-verdelig Ps(z λ) = e λ λ z /z! voor z = 0,,2,... Maximale-likelihoodschatters Beroulli-verdelig ˆP ML (x,...,x ) = x se(x ˆ,...,x ) = Poisso-verdelig ˆΛ ML (x,...,x ) = x se(x ˆ,...,x ) = x ( x ) x Statistische teste Wald-teste met Wald-teststatistiek w e sigificatieiveau α 0 test kritiek gebied p-waarde eezijdig w < z α0 Φ(w) eezijdig w > z α0 Φ( w) tweezijdig w > z α0 /2 2Φ( w ) Ekele courate fractiele va de stadaardormale verdelig α 00( α) z α/2 0,00 99,9 3,29 0,005 99,5 2,8 0,00 99,0 2,58 0,050 95,0,96 0,00 90,0,64 2

3 0 z Oppervlakte oder de stadaardormale desiteit va 0 tot z z

4 We hale op lukrake maier balle uit ee ure met twee rode e twee blauwe balle, e ee groee bal, zoder terugplaatsig. Noem R k de gebeurteis dat de k-de getrokke bal rood is, e aaloog voor B k e G k (respectievelijk voor blauw e groe). Welke va de volgede uitsprake is da waar? A P(R 3 B G ) < P(R B 3 G 3 ). B P(R B 3 G 3 ) = 2. C P(R 3 B G ) > P(R B 3 G 3 ). D P(R 3 B G ) = 3. 2 De reële toevallige veraderlijke X heeft ee gamma-verdelig waarva de parameter α gelijk is aa 3/2 e de parameter β ogeked is. We eme ee steekproef (x,...,x ) va grootte uit deze verdelig. Wat is de maximale-likelihoodschattig ˆB ML (x,...,x ) voor de parameter β? A 2 3 x B x C π 3x D gee va de bovestaade 3 We gooie ee dobbelstee. We oeme A de gebeurteis dat we ee eve aatal oge gooie, B de gebeurteis dat we 4 of meer oge gooie e C de gebeurteis dat we 4 of mider oge gooie. Welke va de volgede uitsprake is waar? A A, B e C zij logisch oafhakelijk. B A e B C zij logisch oafhakelijk. C A B e C zij logisch oafhakelijk. D B \ A e C zij logisch oafhakelijk. 4

5 4 De waarschijlijkheid dat het morge zal regee is 40%. De waarschijlijkheid dat het overmorge zal regee is 30%. Wat is da de meest iformatieve ware uitspraak over de waarschijlijkheid p dat het morge of overmorge zal regee? A p [40%,70%]. B p = 58%. C p = 55%. D p [30%,70%]. 5 Beschouw de maximale-likelihoodschatters ˆB 0,ML e ˆB,ML voor de coëfficiëte β 0 e β va de best passede rechte voor datapute (x k,y k ), k =,...,, bij ekelvoudige lieaire regressie overeekomstig met de kleistekwadratemethode. Hieri is σ 2 > 0 de costate variatie va de oafhakelijke, ormaal verdeelde, e ulvertekede meetfoute. Veroderstel dat ˆB 0,ML e ˆB,ML ogecorreleerd zij. Welke va de volgede uitsprake is da waar? A ˆB 0,ML e ˆB,ML zij afhakelijk. B ˆB 0,ML + ˆB,ML is ormaal verdeeld. C ˆB,ML is gee cosistete schatter. D Gee va de bovestaade uitsprake is waar. 6 De waarschijlijkheid dat het op ee willekeurige dag i Wakkerdam reget is /3. Kare, ee iwooster va Wakkerdam, is ee fervete jogster. Als het iet reget, da is de waarschijlijkheid dat Kare die dag gaat jogge gelijk aa 2/3. Als het reget, da gaat Kare zeker iet jogge. Als je weet dat Kare iet gig jogge, wat is da de waarschijijkheid dat het die dag regede? A 2/3 B C 3/5 D gee va de bovestaade 5

6 7 Twee toevallige veraderlijke X e X 2 zij beide stadaardormaal verdeeld. Ze zij bovedie ogecorreleerd. Ee derde toevallige veradelijke Y die oafhakelijk is va X e va X 2, is chi-kwadraatverdeeld met 4 vrijheidsgrade. Welke va de oderstaade uitsprake is iet waar? A X 2 + X 2 2 +Y is chi-kwadraatverdeeld met 6 vrijheidsgrade. B 2X 2 + 3X 2 2 is chi-kwadraatverdeeld met 5 vrijheidsgrade. C X 2 + X 2 2 is gamma-verdeeld met parameters α = e β = 2. D E(X 2 + X 2 2 ) = var( 2 Y ). 8 We eme ee steekproef va grootte uit ee biomiale verdelig met parameters N (aatal experimete) e p (waarschijlijkheid op succes). Welke va de volgede uitsprake is waar? e de stadaard- e de stadaard- e de stadaard- e de stadaard- A De maximale-likelihoodschatter voor p is gegeve door k= X k p( p) fout erop is. B De maximale-likelihoodschatter voor p is gegeve door k= X k p( p) fout erop is N. C De maximale-likelihoodschatter voor p is gegeve door k= X k N p( p) fout erop is N. D De maximale-likelihoodschatter voor p is gegeve door k= X k N p( p) fout erop is. 6

7 9 Va ee reële toevallige veraderlijke X 0 wete we dat E(X 2 ) > 0. Welke va de volgede fucties zou ee geldige mometefuctie M X va X kue zij? M X (t) A 0 t M X (t) B 0 M X (t) t C 0 M X (t) t D 0 t 7

8 0 Aa vijf studete va de Uiversiteit Get werd gevraagd om het voedsel i Resto De Brug te beoordele met ee heeltallige score va ul tot tie. De resultate va deze kleie equête zij weergegeve i ee va de oderstaade kader-metstaafdiagramme. Als je weet dat de beoordelige va vier studete 2, 3, 7 e 8 ware (de beoordelig va de vijfde studet is iet gegeve), welk va de oderstaade kader-met-staafdiagramme is da het correcte? A B C D , , X e Y zij twee oafhakelijke cotiue toevallige veraderlijke die elk uiform verdeeld zij over [,]. De toevallige veraderlijke U e V worde gedefiieerd als U = X +Y e V = X Y. Welke va de oderstaade uitsprake is waar? A f U,V (u,v) = /4 als u + v 2. B U e V hebbe dezelfde margiale verdelige. C U e V zij oafhakelijk. D Gee va de bovestaade uitsprake is correct. 2 Ee toevallige veraderlijke X heeft ee positieve verwachtigswaarde E(X) > 0. Welke gres op de waarschijlijkheid dat X tusse 0 e 2E(X) ligt, volgt uit de Chebyshevogelijkheid? A P(0 < X < 2E(X)) 2 E(X 2 ) E(X) 2 B P(0 < X < 2E(X)) 2 E(X 2 ) E(X) 2 C P(0 < X < 2E(X)) var(x) E(X) 2 D P(0 < X < 2E(X)) var(x) E(X) 2 8

9 3 We eme ee toevallige steekproef x,...,x met grootte uit ee ormale verdelig met gekede variatie σ 2 > 0. Welke va de oderstaade itervalle is ee 99,5% betrouwbaarheidsiterval voor de verwachtigswaarde µ = E(X)? A (, x + 2,8 σ ) ( ) B x 2,58 σ,+ C (x 2,8σ, x + 2,8σ) ) D (x 2,58 σ, x + 2,58 σ 4 Op de oderstaade figuur is (ee deel va) de distributiefuctie va ee reële toevallige veraderlijke X geteked. Welke va de oderstaade uitsprake is correct? F X (z) 3/4 /2 / z A P(X = 2) = /2. B P(X 4) = 0. C q /2 = 5/2. D Gee va de bovestaade uitsprake is correct. 5 De toevallige veraderlijke X is uiform verdeeld over {, 2, 3} e de toevallige veraderlijke Y is uiform verdeeld over [,3]. Welke va de oderstaade uitsprake is correct? A P(X > 2) = P(X 2). B var(x) = 2var(Y ). C P(X = ) = P(Y = ). D P(X 2) = P(Y 2). 9

10 6 Op de oderstaade waarschijlijkheidsboom zij iet alle waarschijlijkhede igevuld. 3 C 2 A B D E Welke va de oderstaade uitsprake is altijd waar? A P(A C c ) [0, 2 ]. B P(D E) =. C P(B C) 2. D P(A c ) 2. 0

11 7 We herhale ee Beroulli-experimet met waarschijlijkheid p = 2 op succes op oafhakelijke wijze tot ee eerste succes optreedt. De geometrisch verdeelde veraderlijke N is het aatal falige voor ee eerste succes. Ik krijg a afloop va het experimet ( 2 )N euro. Wat is het verwachte aatal euro s dat ik zal krijge? Hit: kijk aar de oderstaade waarschijlijkheidsboom. p p 2 p 4 p 8 A 2 B C 2 3 D 2

12 8 Beschouw de volgede Matlab-fuctie: fuctio res = DoeIets ( ) % deze fuctie doet iets % ivoer : is ee atuurlijk getal ( verschilled va ul ) X = 4* rad (,); X = sum (X)/; DeltaX = X-X; res = sum ( DeltaX.^2)/( -); ed Op deze maier is doeiets ee fuctie va. We make groter e groter maar iet zo groot dat er zich umerieke foute voordoe. Da wordt het zeer waarschijlijk dat de waarde voor doeiets () dicht bij welk getal zal kome te ligge? A B 2 C 4 D 6 9 Beschouw ee toevallige steekproef X,...,X 5 va grootte 5 uit ee ormale verdelig met parameters µ = 2 e σ 2 = 5. Welke va de oderstaade uitsprake is correct? A (X + X 2 + X 3 + X 4 + X 5 ) 2 e S5 2 zij gecorreleerd. B S 2 5 heeft ee χ2 -verdelig met 4 vrijheidsgrade. C cov(x,x 5 ) < var(x 5 ). D Gee va de bovestaade uitsprake is correct. 20 We eme ee toevallige steekproef X,...,X va grootte uit ee ormale verdelig met parameters µ = 0 e σ 2 > 0. Wat is de met deze steekproef correspoderede Fisher-iformatie voor de stadaardafwijkig σ? A 2 σ 2 B σ 2 C 2 σ 2 D σ 2 2

13 2 Het aatal klate dat biekomt i de wikel va Nathalie volgt ee Poisso-proces met ee tempo va vijf per uur. De toevallige veraderlijke N is het aatal klate dat biekomt gedurede het laatste half uur voor sluitigstijd. Elk va die klate k koopt X k artikele, voor k =,...,N. De toevallige veraderlijke X k zij oafhakelijk va elkaar e va N, e zij geometrisch verdeeld met parameter 5. Wat is da de verwachtigswaarde va het totale aatal artikele A N = N k= X k dat wordt gekocht i dat laatste half uur? Hit: Vid eerst de verwachtigswaarde E(A ) voor vaste N = > 0, e pas da de wet va totale waarschijlijkheid voor verwachtigswaarde toe. Let wel, voor N = = 0 zij er gee klate, e dus ook gee verkochte artikele: A 0 = 0. A 0 B 2,5 C 20 D Va twee reële toevallige veraderlijke X e Y wete we dat E(X) = E(Y ) = 0, var(x) = var(y ) =, ρ(x,y ) = 2 e var(xy ) = 3. Waaraa is cov(x 2,Y 2 ) gelijk? A 2 B 4 C 6 D gee va de bovestaade 3

14 23 Het bedrijf AutoScout24 liet ee equête uitvoere waarbij aa = 525 Belge gevraagd werd of ze ee Belgische vlag op hu auto zulle aabrege als de Rode Duivels de fiale va het wereldkampioeschap hale. 53 Belge atwoordde positief op deze vraag. Om de vraag aar Belgische vlagge op auto s te kue ischatte, wille we op basis va deze equête iets kue besluite over de ulhypothese dat maximaal p 0 = 7% va de Belge ee Belgische vlag op hu auto zulle aabrege. Hiervoor gebruike we ee Wald-teststatistiek, waarbij we de geschatte stadaardfout se ˆ gebruike. Het sigificatieiveau α 0 waarvoor we teste is 5%. Met x i = als de i-de Belg ee Belgische vlag aabregt op zij auto, e x i = 0 als hij dat iet doet, geeft de volgede tabel de relevate gegeves weer: Welke va de volgede uitsprake is waar? i= x i p 0 H 0 α % p p 0 5% A H 0 wordt verworpe e het effectief sigificatieiveau is ogeveer 0,93%. B H 0 wordt iet verworpe e het effectief sigificatieiveau is ogeveer 0,93%. C H 0 wordt verworpe e het effectief sigificatieiveau is ogeveer 0,27%. D H 0 wordt iet verworpe e het effectief sigificatieiveau is ogeveer 0,27%. 4

15 24 We doe ee hypothesetest over de verwachtigswaarde µ va ee ormaal verdeelde veraderlijke X, waarva we wete dat var(x) =. We wete ook dat de verwachtigswaarde µ va X ofwel gelijk is aa µ 0, ofwel gelijk is aa µ 2 (met µ 2 > µ 0, zie de oderstaade figuur), ofwel gelijk is aa µ := 2µ 0+µ 2 3. De ulhypothese H 0 e de alteratieve hypothese H zie er als volgt uit: H 0 : µ {µ 0, µ 2 }, H : µ = µ. I de figuur zij ook vier verschillede aavaardigsgebiede AG, AG2, AG3 e AG4 geteked, die overeekome met de respectieve teste δ, δ 2, δ 3 e δ 4. µ 0 µ µ 2 AG AG2 AG2 AG4 AG3 Welke va de vier teste heeft de kleiste obetrouwbaarheid? A δ B δ 2 C δ 3 D δ 4 25 De cotiue reële toevallige veraderlijke X heeft ee gamma-verdelig met parameters α = 2 e β > 0. Coditioeel op X = x, met x > 0, is de cotiue reële toevallige veraderlijke Y uiform verdeeld over het iterval (0,x). Welke va de volgede uitsprake is correct? A Y heeft ee expoetiële verdelig met parameter β. B P(X = ) = β 2 e /β. C X e Y zij oafhakelijk. D Gee va de bovestaade uitsprake is correct. 5

WenS eerste kans Permutatiecode 0

WenS eerste kans Permutatiecode 0 Aatekeige op de vrageblade zij NIET TOEGELATEN. Je mag gebruik make va schrijfgerief e ee eevoudige rekemachie; alle adere materiaal blijft achteri. Leg je studetekaart duidelijk zichtbaar op je bak. Klap

Nadere informatie

WenS eerste kans Permutatiecode 0

WenS eerste kans Permutatiecode 0 WenS eerste kans 2012 2013 Aantekeningen op de vragenbladen zijn NIET TOEGELATEN. Je mag gebruik maken van schrijfgerief en een eenvoudige rekenmachine; alle andere materiaal blijft achterin. Leg je studentenkaart

Nadere informatie

WenS tweede kans Permutatiecode 0

WenS tweede kans Permutatiecode 0 Aantekeningen op de vragenbladen zijn NIET TOEGELATEN. Je mag gebruik maken van schrijfgerief en een eenvoudige rekenmachine; alle andere materiaal blijft achterin. Geen GSM s toegelaten: voor wie tijdens

Nadere informatie

Hoofdstuk 4: Aanvullende Begrippen (Extra Oefeningen)

Hoofdstuk 4: Aanvullende Begrippen (Extra Oefeningen) Hoofdstuk 4: Aavullede Begrippe (Extra Oefeige) 9. Veroderstel dat X e Y ormaal verdeeld zij met resp. gemiddelde waarde µ X e µ Y e met dezelfde variatie 2. Wat is da de distributie va X Y? Bepaal de

Nadere informatie

2de bach TEW. Statistiek 2. Van Driessen. uickprinter Koningstraat Antwerpen ,00

2de bach TEW. Statistiek 2. Van Driessen. uickprinter Koningstraat Antwerpen ,00 de bach TEW Statistiek Va Driesse Q www.quickpriter.be uickpriter Koigstraat 3 000 Atwerpe 46 5,00 Nieuw!!! Olie samevattige kope via www.quickpritershop.be Hoofdstuk : Het schatte va populatieparameters.

Nadere informatie

Opgeloste Oefeningen Hoofdstuk 5: Wet van de grote aantallen en Centrale limietstelling

Opgeloste Oefeningen Hoofdstuk 5: Wet van de grote aantallen en Centrale limietstelling Opgeloste Oefeige Hoofdstuk 5: Wet va de grote aatalle e Cetrale limietstellig 5.. Ee toevalsveraderlijke X is oisso-verdeeld met parameter λ = 00. Bepaal ee odergres voor de waarschijlijkheid (75 X 5).

Nadere informatie

Betrouwbaarheidsintervallen

Betrouwbaarheidsintervallen tatistiek voor Iformatiekude, 005 Les 3 Betrouwbaarheidsitervalle I de vorige les hebbe we era gekeke hoe we groothede va ee populatie met behulp va steekproeve kue schatte. We hebbe daarbij gezie dat

Nadere informatie

12 Kansrekening. 12.1 Kansruimten WIS12 1

12 Kansrekening. 12.1 Kansruimten WIS12 1 WIS12 1 12 Kasrekeig 12.1 Kasruimte Kasmaat Ee experimet is ee hadelig of serie hadelige met ee of meer mogelijke resultate uitkomste geoemd). De uitkomsteruimte, die we steeds zulle aageve met Ω, is de

Nadere informatie

Betrouwbaarheid. Betrouwbaarheidsinterval

Betrouwbaarheid. Betrouwbaarheidsinterval Betrouwbaarheid Ee simulatie beoogt éé of i.h.a. twee of meerdere sceario s te evaluere e te vergelijke, bij Mote Carlo (MC) simulatie voor ee groot aatal istelwaarde, voor éé of meerdere parameters. Hierbij

Nadere informatie

2.1 De normale verdeling

2.1 De normale verdeling Les 2 Steekproeve We zulle i deze les bekijke, hoe we gegeves va ee populatie zoals het gemiddelde e de spreidig kue schatte, zoder aar elk idividu va de populatie te kijke. Het idee hierbij is, i plaats

Nadere informatie

Examen HAVO. wiskunde A. tijdvak 2 woensdag 19 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen HAVO. wiskunde A. tijdvak 2 woensdag 19 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Exame HAVO 2013 tijdvak 2 woesdag 19 jui 13.30-16.30 uur wiskude A Bij dit exame hoort ee uitwerkbijlage. Dit exame bestaat uit 21 vrage. Voor dit exame zij maximaal 80 pute te behale. Voor elk vraagummer

Nadere informatie

Les 7-8: Parameter- en Vergelijkingstoetsen

Les 7-8: Parameter- en Vergelijkingstoetsen Les 7-8: Parameter- e Vergelijkigstoetse I Theorie : A. Algemee :. Hypothese formulere. H 0 : ul-hypothese H : alteratieve hypothese. teekproef eme. x e zij te berekee uit de steekproefresultate. 3. Toetsgrootheid

Nadere informatie

Set 3 Inleveropgaven Kansrekening (2WS20)

Set 3 Inleveropgaven Kansrekening (2WS20) 1 Techische Uiversiteit Eihove Faculteit Wiskue e Iformatica Set 3 Ileveropgave Kasrekeig (2WS20) 2014-2015 1. (Flesjes ie uit e ba sprige) Aa ee lopee ba wore bierflesjes gevul. Helaas gaat er zo u e

Nadere informatie

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS. Verklarende statistiek. 6. Proporties. Werktekst voor de leerling. Prof. dr. Herman Callaert

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS. Verklarende statistiek. 6. Proporties. Werktekst voor de leerling. Prof. dr. Herman Callaert VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS Verklarede statistiek 6. Werktekst voor de leerlig Prof. dr. Herma Callaert Has Bekaert Cecile Goethals Lies Provoost Marc Vacaudeberg 1. Ee ieuwe aam voor ee gekede grootheid...2

Nadere informatie

Fourierreeksen. Calculus II voor S, F, MNW. 14 november 2005

Fourierreeksen. Calculus II voor S, F, MNW. 14 november 2005 Fourierreekse Calculus II voor S, F, MNW. 14 ovember 2005 Deze tekst is gedeeltelijk gebaseerd op het Aalyse BWI I dictaat e op aatekeige va Alistair Vardy. 1 Ileidig Het is vaak belagrijk ee gegeve fuctie

Nadere informatie

Antwoorden bij Inleiding in de Statistiek

Antwoorden bij Inleiding in de Statistiek Atwoorde bij Ileidig i de Statistiek Hoofdstuk. model: bi(, p), p [0, ], schattig: /.2 (i) i bloeddrukveraderig i e persoo i treatmet groep, Y j bloeddrukveraderig j e persoo i cotrolegroep, model:,...,,

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde A1-2 vwo 2008-II

Eindexamen wiskunde A1-2 vwo 2008-II Groepsfoto s Alle mese kippere met hu oge. Daardoor staa op groepsfoto s vaak ekele persoe met geslote oge. Sveso e Bares hebbe oderzocht hoeveel foto s je moet make va ee groep va persoe om 99% kas te

Nadere informatie

Statistiek = leuk + zinvol

Statistiek = leuk + zinvol Statistiek = leuk + zivol Doel 1: Doel : Doel 3: zie titel ee statistisch oderzoek kue beoordele ee statistisch oderzoek kue opzette ee probleem vertale i stadaardmethode gegeves verzamele, verwerke via

Nadere informatie

data ingeven Karakteristieken Data visualiseren Betrouwbaarheidsintervallen Toetsen van hypothesen

data ingeven Karakteristieken Data visualiseren Betrouwbaarheidsintervallen Toetsen van hypothesen Het verhaal va de Statistiek met de TI-84 Statistiek steekproef gegeves verwerke modellere Betrouwbaarheidsitervalle Toetse va hypothese 17 oktober 2018 kasrekeig kaswette kasverdelige Beschrijvede statistiek

Nadere informatie

Julian gooit 20 keer met een dobbelsteen. Bereken de kans dat hij precies 5 keer een zes gooit.

Julian gooit 20 keer met een dobbelsteen. Bereken de kans dat hij precies 5 keer een zes gooit. - Test Hfst D kasrekeig - Kase ofwel exact ofwel afgerod op decimale geve. ( x p) Tim gooit drie keer met ee gewoe dobbelstee. Na zij derde worp telt hij het aatal oge va de drie worpe bij elkaar op. Bereke

Nadere informatie

G0N34a Statistiek: Examen 7 juni 2010 (review)

G0N34a Statistiek: Examen 7 juni 2010 (review) G0N34a Statistiek: Exame 7 jui 00 review Vraag Beoordeel de volgede uitsprake. Als ee uitspraak iet juist is of ovolledig, leg da uit waarom e verbeter de uitspraak.. Bij het teste va hypotheses is de

Nadere informatie

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS Steekproefmodelle e ormaal verdeelde steekproefgroothede 6. Werktekst voor de leerlig Prof. dr. Herma Callaert Has Bekaert Cecile Goethals Lies Provoost Marc Vacaudeberg 1.

Nadere informatie

Schatters en betrouwbaarheidsintervallen

Schatters en betrouwbaarheidsintervallen Statistiek voor Iformatiekude, 006 Les 3 Schatters e betrouwbaarheidsitervalle I de vorige les hebbe we era gekeke hoe we bijvoorbeeld het gemiddelde e de variatie va ee populatie kue schatte, door deze

Nadere informatie

HOOFDSTUK III. SCHATTEN VAN PARAMETERS Schatters en Betrouwbaarheidsintervallen. Theorie Statistiek Les 6

HOOFDSTUK III. SCHATTEN VAN PARAMETERS Schatters en Betrouwbaarheidsintervallen. Theorie Statistiek Les 6 HOOFDSTUK III SCHATTEN VAN PARAMETERS Schatters e Betrouwbaarheidsitervalle 3. HET GEMIDDELDE VAN EEN NV Steekproef uit ee ormaal verdeelde populatie De kasveraderlijke X, X, X 3,..., X zij N(µ, σ) verdeeld

Nadere informatie

n -wet Wisnet-hbo update mei. 2008

n -wet Wisnet-hbo update mei. 2008 -wet Wiset-hbo update mei. 2008 1 Ileidig De wortel--wet komt i de praktijk erg vaak voor op twee maiere, amelijk bij het eme va steekproeve e bij het bepale va de va ee aatal trekkige uit ee verdelig.

Nadere informatie

Steekproeven en schatters

Steekproeven en schatters Statistiek voor Iformatiekude, 25 Les 2 Steekproeve e schatters We zulle i deze les bekijke, hoe we gegeves va ee populatie zo als het gemiddelde e de spreidig kue schatte, zoder aar elk idividu va de

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Tentamen Inleiding Experimentele Fysica (3NA10 of 3AA10) Tentamen OGO Fysisch Experimenteren voor minor AP (3MN10)

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Tentamen Inleiding Experimentele Fysica (3NA10 of 3AA10) Tentamen OGO Fysisch Experimenteren voor minor AP (3MN10) TECHISCHE UIVERSITEIT EIDHOVE Tetame Ileidig Experimetele Fysica (3A10 of 3AA10) Tetame OGO Fysisch Experimetere voor mior AP (3M10) d.d. 0 jauari 010 va 9:00 1:00 uur Vul de presetiekaart i blokletters

Nadere informatie

WISKUNDE 5 PERIODEN DEEL B

WISKUNDE 5 PERIODEN DEEL B EUROPEES BACCALAUREAAT 2012 WISKUNDE 5 PERIODEN DATUM : 11 jui 2012, ochted DUUR VAN HET EXAMEN: 3 uur (180 miute) TOEGESTANE HULPMIDDELEN : Exame met techologisch hulpmiddel 1/6 NL VRAAG B1 ANALYSE Blz.

Nadere informatie

FORMULARIUM: STATISTIEK

FORMULARIUM: STATISTIEK FORMULARIUM: STATISTIEK VARIABELE STEEKPROEF x,x,...,x POPULATIE X Dichtheid relatieve frequetie: f j kas met kasregels P(G C ) = P(G) P(G G ) = P(G ) + P(G ) P(G G ) P(G \ G ) = P(G ) P(G ) als G G voorwaardelijke

Nadere informatie

χ 2 -toets voor homogeniteit χ 2 -toets voor goodness-of-fit ten slotte

χ 2 -toets voor homogeniteit χ 2 -toets voor goodness-of-fit ten slotte toetsede statistiek week 1: kase e radom variabele week 2: de steekproeveverdelig week 3: schatte e toetse: de z-toets week 4: het toetse va gemiddelde: de t-toets week 5: het toetse va variaties: de F-toets

Nadere informatie

De standaardafwijking die deze verdeling bepaalt is gegeven door

De standaardafwijking die deze verdeling bepaalt is gegeven door RUDOLF STEINERCOLLEGE HAARLEM WISKUNDE VWO CM T311-VCM-H911 Voor elk oderdeel is aagegeve hoeveel pute kue worde behaald. Atwoorde moete altijd zij voorzie va ee berekeig, toelichtig of argumetatie. MAX:

Nadere informatie

Statistiek. (relatieve) frequenties: histogram cumulatieve (relatieve) frequenties: cumulatief frequentiepolygoon of ogief

Statistiek. (relatieve) frequenties: histogram cumulatieve (relatieve) frequenties: cumulatief frequentiepolygoon of ogief Samevattig statistiek Academiejaar 006-007 Statistiek 4 examevrage: - tabel aavulle met spreidigs- e cetrummate - poisso- e biomiale verdelig Deel Beschrijvede statistiek Soorte variabele Kwalitatief:

Nadere informatie

Hoofdstuk 9 : Steekproefstatistieken. Marnix Van Daele. Vakgroep Toegepaste Wiskunde en Informatica Universiteit Gent.

Hoofdstuk 9 : Steekproefstatistieken. Marnix Van Daele. Vakgroep Toegepaste Wiskunde en Informatica Universiteit Gent. Hoofdstuk 9 : Steekproefstatistieke Marix Va Daele MarixVaDaele@UGetbe Vakgroep Toegepaste Wiskude e Iformatica Uiversiteit Get Steekproefstatistieke p 1/20 Schattige Waeer uit ee steekproef de waarde

Nadere informatie

1. Hebben de volgende rijen een limiet, en zo ja, bepaal die dan: (i) u n = sin(πn) (d) u n = cos(2πn) (l) u n = log n

1. Hebben de volgende rijen een limiet, en zo ja, bepaal die dan: (i) u n = sin(πn) (d) u n = cos(2πn) (l) u n = log n Hoofdstuk 1 Limiet va ee rij 1.1 Basis 1. Hebbe de volgede rije ee iet, e zo ja, bepaal die da: (a) 1,, 3, 4, 5, 6, 7, 8,... (b) 1, 4, 9, 16, 5, 36, 49,... (c) 1, 8, 7, 64, 15,... (d) u = ( 1) (e) u =

Nadere informatie

Statistiek Voor studenten Bouwkunde College 5

Statistiek Voor studenten Bouwkunde College 5 Statistiek Voor studete Bouwkude College 5 toevalsfluctuaties Programma voor vadaag Terugblik Wet va de grote aatalle Verwachtigswaarde Stadaardfout e wortel wet Normale beaderig voor kashistogramme Prof.

Nadere informatie

n n n bedoelen we uiteraard dat n N : 0 f x divergeert naar + of.

n n n bedoelen we uiteraard dat n N : 0 f x divergeert naar + of. Limiete Defiities a Limiet voor a I het hoofdstuk ratioale fucties i het begi va dit schooljaar zage we reeds dat zulke fucties soms perforatiepute hebbe De fuctiewaarde i zo put bestaat iet, maar de grafiek

Nadere informatie

Opgaven OPGAVE 1 1... OPGAVE 2. = x ( 5 stappen ). a. Itereer met F( x ) = en als startwaarden 1 en 100. 100...

Opgaven OPGAVE 1 1... OPGAVE 2. = x ( 5 stappen ). a. Itereer met F( x ) = en als startwaarden 1 en 100. 100... Opgave OPGAVE 1 a. Itereer met F( ) = e als startwaarde 1 e 1. 16 1............... 16 1............... b. Stel de bae grafisch voor i ee tijdgrafiek. c. Formuleer het gedrag va deze bae. (belagrijk is

Nadere informatie

Kanstheorie. 2de bachelor wiskunde Vrije Universiteit Brussel. U. Einmahl

Kanstheorie. 2de bachelor wiskunde Vrije Universiteit Brussel. U. Einmahl Kastheorie 2de bachelor wiskude Vrije Uiversiteit Brussel U. Eimahl Academiejaar 2011/2012 Ihoudsopgave 1 Kasruimte 1 1.1 Toevallige experimete................................. 1 1.2 De axioma s va Kolmogorov.............................

Nadere informatie

Kanstheorie. 2de bachelor wiskunde Vrije Universiteit Brussel. U. Einmahl

Kanstheorie. 2de bachelor wiskunde Vrije Universiteit Brussel. U. Einmahl Kastheorie 2de bachelor wiskude Vrije Uiversiteit Brussel U. Eimahl Academiejaar 208/209 Ihoudsopgave Kasruimte. Toevallige experimete..................................2 De axioma s va Kolmogorov.............................

Nadere informatie

beheersorganisme voor de controle van de betonproducten Tel. (02) Fax (02) RN 001 REGLEMENTAIRE NOTA

beheersorganisme voor de controle van de betonproducten Tel. (02) Fax (02) RN 001 REGLEMENTAIRE NOTA PROBETON Vereigig zoder wistoogmerk beheersorgaisme voor de cotrole va de betoproducte Aarlestraat 53 - B9 040 Brussel Tel. (0) 37.0.0 Fax (0) 735.3.5 e-mail : mail@probeto.be website : www.probeto.be

Nadere informatie

Convergentie, divergentie en limieten van rijen

Convergentie, divergentie en limieten van rijen Covergetie, divergetie e limiete va rije TI-spire e rije 7N5p GGHM 22-23 Eigeschappe rekekudige rij b = begiwaarde v = verschil tusse twee opeevolgede terme recursieve formule: u = u + v met u = b directe

Nadere informatie

Oefeningen Analyse II

Oefeningen Analyse II ste Bachelor Igeieursweteschappe ste Bachelor Natuurkude/Wiskude Academiejaar 27-28 9 jui 28 Oefeige Aalyse II. Ee lichaam bove het xy-vlak met willekeurige hoogte wordt lags oder begresd door de cirkel

Nadere informatie

Periodiciteit bij breuken

Periodiciteit bij breuken Periodiciteit bij breuke Keuzeodracht voor wiskude Ee verdieede odracht over eriodieke decimale getalle, riemgetalle Voorkeis: omrekee va ee breuk i ee decimale vorm Ileidig I deze odracht leer je dat

Nadere informatie

Samenvatting. Inleiding Statistiek - Collegejaar

Samenvatting. Inleiding Statistiek - Collegejaar Samevattig Ileidig Statistiek - Collegejaar 2012-2013 Mathematical Statistics ad Data Aalysis, 3-rd editio. Joh A. Rice Hoofdstuk 7 paragraaf 1, 2, 3 e 5. Hoofdstuk 8 e paragraaf 1, 2 e 3 va Hoofdstuk

Nadere informatie

Statistiek Voor studenten Bouwkunde College 2

Statistiek Voor studenten Bouwkunde College 2 Statistiek Voor studete Bouwkude College Numerieke samevattige va data Dataverdelig, meetfoute, uitbijters e scatterplots Programma voor vadaag Terugblik op college Numeriek samevatte va data Normale beaderig

Nadere informatie

Videoles Discrete dynamische modellen

Videoles Discrete dynamische modellen Videoles Discrete dyamische modelle Discrete dyamische modelle Orietatie Algebraisch Algebraisch/ umeriek Numeriek Maak de volgede rijtjes af: Puzzele met rijtjes a. 2 4 6 8 10 - b. 1 2 4 8 16 - c. 1 2

Nadere informatie

Ongelijkheden. IMO trainingsweekend 2013

Ongelijkheden. IMO trainingsweekend 2013 Ogelijkhede IMO traiigsweeked 0 Deze tekst probeert de basis aa te brege voor het bewijze va ogelijkhede op de IMO. Het is de bedoelig om te bewijze dat ee bepaalde grootheid (ee uitdrukkig met ee aatal

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B1. tijdvak 1 woensdag 16 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VWO. wiskunde B1. tijdvak 1 woensdag 16 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Exame VW 007 tijdvak woesdag 6 mei.0-6.0 uur wiskude B Bij dit exame hoort ee uitwerkbijlage. Dit exame bestaat uit 0 vrage. Voor dit exame zij maximaal 8 pute te behale. Voor elk vraagummer staat hoeveel

Nadere informatie

Een toelichting op het belang en het berekenen van de steekproefomvang in marktonderzoek.

Een toelichting op het belang en het berekenen van de steekproefomvang in marktonderzoek. 006 Wolters-Noordhoff bv Groige/Houte De steekproefomvag Ee toelichtig op het belag e het berekee va de steekproefomvag i marktoderzoek. Ihoud 1 Ileidig Eerst ekele defiities 3 Steekproefomvag e respose

Nadere informatie

Uitwerkingen toets 11 juni 2011

Uitwerkingen toets 11 juni 2011 Uitwerkige toets 11 jui 2011 Opgave 1. Laat 2 e k 1 gehele getalle zij. I ee lad zij stede e tusse elk paar stede is ee busverbidig i twee richtige. Laat A e B twee verschillede stede zij. Bewijs dat het

Nadere informatie

Cursus Theoretische Biologie. Onderdeel Statistiek

Cursus Theoretische Biologie. Onderdeel Statistiek Cursus Theoretische Biologie Oderdeel Statistiek J.J.M. Bedaux Oktober 2000 1 THEORETISCHE BIOLOGIE, ONDERDEEL STATISTIEK 1 Theorie 1 Parameterschattig We begie met ee voorbeeld. I Wiskude e Modelbouw

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1 vwo 2007-I

Eindexamen wiskunde B1 vwo 2007-I Eidexame wiskude B vwo 007-I havovwo.l Podiumverlichtig Ee podium is 6 meter diep. Midde bove het podium hagt ee balk met tl-buize. De verlichtigssterkte op het podium is het kleist aa de rad, bijvoorbeeld

Nadere informatie

Steekproeftrekking Onderzoekspopulatie Steekproef

Steekproeftrekking Onderzoekspopulatie Steekproef Steekproeftrekkig I dit artikel worde twee begrippe beschreve die va belag zij voor het uitvoere va ee oderzoek. Het gaat om de populatie va het oderzoek e de steekproef. Voor wat betreft steekproeve lichte

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B1. tijdvak 1 woensdag 16 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VWO. wiskunde B1. tijdvak 1 woensdag 16 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Exame VW 007 tijdvak woesdag 6 mei.0-6.0 uur wiskude B Bij dit exame hoort ee uitwerkbijlage. Dit exame bestaat uit 0 vrage. Voor dit exame zij maximaal 8 pute te behale. Voor elk vraagummer staat hoeveel

Nadere informatie

SAMENVATTING HOOFDSTUK 1. Eigenschappen gebeurtenissen. uitkomsten kan hebben. A = AB A B. 3. (Regels van de Morgan)

SAMENVATTING HOOFDSTUK 1. Eigenschappen gebeurtenissen. uitkomsten kan hebben. A = AB A B. 3. (Regels van de Morgan) SAMENVATTING HOOFDSTUK Toevalsexperimet: experimet, dat meerdere uitkomste ka hebbe Uitkomsteruimte: S = {uitkomste} Gebeurteis A : deelverzamelig vas : A S A e B sluite elkaar uit als A B = A,A 2,...

Nadere informatie

Meetkunde en Lineaire Algebra

Meetkunde en Lineaire Algebra Hoofdstuk 1 Meetkunde en Lineaire Algebra Vraag 1.1 Zij p en q twee veeltermfuncties met reële coëfficiënten en A een reële vierkante matrix. Dan is p(a) diagonaliseerbaar over R als en slechts dan als

Nadere informatie

Statistiek Voor studenten Bouwkunde College 8

Statistiek Voor studenten Bouwkunde College 8 Statistiek Voor studete Bouwkude College herhalig e ekele voorbeelde Programma voor vadaag Uitgebreide terugblik (per deel Is 0% va de Nederladers likshadig? Hoe checke we of ee theorie klopt? Aalyse va

Nadere informatie

Deel A. Breuken vergelijken 4 ----- 12

Deel A. Breuken vergelijken 4 ----- 12 Deel A Breuke vergelijke - - 0 Breuke e brokke (). Kleur va elke figuur deel. Doe het zo auwkeurig mogelijk.. Kleur va elke figuur deel. Doe het telkes aders.. Kleur steeds het deel dat is aagegeve. -

Nadere informatie

Rijen. 6N5p

Rijen. 6N5p Rije 6N5p 0-03 Rije Ileidig I de wiskude werke we vaak met formules e/of fucties die elke mogelijke waarde aa kue eme. Als bijvoorbeeld f( x) = 5x + 5x 3, da ku je voor x (bija) elke waarde ivulle e ka

Nadere informatie

2. Limiet van een rij : convergentie of divergentie

2. Limiet van een rij : convergentie of divergentie 2. Limiet va ee rij : covergetie of divergetie 2. Eigelijke of eidige limiet 2.. Voorbeeld I ee bos staa 4 bome. De diest bosbeheer zal jaarlijks 2% bome kappe e ieuwe aaplate. Zal het bos verdwije? Zal

Nadere informatie

PROEFEXAMEN SOCIALE STATISTIEK November 2009 REEKS 1

PROEFEXAMEN SOCIALE STATISTIEK November 2009 REEKS 1 PROEFEXAMEN SOCIALE STATISTIEK November 009 REEKS Score /5. ( pute) Beatwoord volgede vraag aa de had va oderstaade SPSSoutput: Omcirkel de juiste waarde voor A e voor B als je weet dat deze verdelig bereked

Nadere informatie

Functies, Rijen, Continuïteit en Limieten

Functies, Rijen, Continuïteit en Limieten Fucties, Rije, Cotiuïteit e Limiete Fucties, Rije, 2-0 Cotiuïteit e Limiete Fucties, Rije, Cotiuïteit e Limiete Ihoud 1. Fucties Defiitie e kemerke / bewerkige op fucties Reële fucties va éé reële veraderlijke

Nadere informatie

Praktische opdracht: Complexe getallen en de Julia-verzameling

Praktische opdracht: Complexe getallen en de Julia-verzameling Praktische opdracht: Complexe getalle e de Julia-verzamelig Auteur: Wiebe K. Goodijk, Zerike College Hare Beodigde Voorkeis: 1 = i Het complexe vlak. Notatie: z = a + bi of z = r(cosϕ + i si ϕ) Regel va

Nadere informatie

Statistiek Voor studenten Bouwkunde College 6

Statistiek Voor studenten Bouwkunde College 6 Statistiek Voor studete Bouwkude College 6 extrapolatie va steekproef aar populatie Programma voor vadaag Terugblik Populatie e steekproef: extrapolatiestap Represetativiteit, (o)zuiverheid Populatiepercetage

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde A1 vwo 2008-II

Eindexamen wiskunde A1 vwo 2008-II Eidexame wiskude A vwo 008-II Beoordeligsmodel Cotrole bij ieuwbouw maximumscore 4 I 00 ware er (ogeveer) 7 000 ieuwbouwwoige I 004 ware er (ogeveer) 4 800 ieuwbouwwoige De toeame is 7000 4800 00% (: de

Nadere informatie

Help! Statistiek! Overzicht. Voorbeeld: bloeddruk. Interpretatie van het 95%-BI. Interpretatie van 95%-BI (2) Meest voorkomende vorm van het BI

Help! Statistiek! Overzicht. Voorbeeld: bloeddruk. Interpretatie van het 95%-BI. Interpretatie van 95%-BI (2) Meest voorkomende vorm van het BI Help! Statistiek! Overzicht Doel: Iformere over statistiek i kliisch oderzoek. Tijd: Derde woesdag i de maad, -3 uur 8 maart: Betrouwbaarheidsitervalle 5 april: Herhaald mete met twee mate 0 mei: Statistiek

Nadere informatie

2.6 De Fourierintegraal

2.6 De Fourierintegraal 2.6 De Fourieritegraal We vertrekke va de Fourierreeks i complexe vorm: voor g : [ π,π] C kue we schrijve met g(t) α e it, α 1 Z π g(t)e it dt. 2π π We herschrijve deze formules eerst voor ee fuctie f

Nadere informatie

Betrouwbaarheidsintervallen en het testen van hypothesen

Betrouwbaarheidsintervallen en het testen van hypothesen Cahiers T 3 Europe Vlaadere r. 8 Betrouwbaarheidsitervalle e het teste va hypothese Va steekproef aar populatie Guido Herweyers Betrouwbaarheidsitervalle e het teste va hypothese Va steekproef aar populatie

Nadere informatie

Waarschijnlijkheidsrekening en Statistiek

Waarschijnlijkheidsrekening en Statistiek Vrije Uiversiteit Brussel Faculteit Toegepaste Weteschappe Waarschijlijkheidsrekeig e Statistiek S. Caeepeel e P. de Groe Syllabus bij de cursus Waarschijlijkheidsrekeig e Statistiek Tweede Kadidatuur

Nadere informatie

Werktekst 1: Een bos beheren

Werktekst 1: Een bos beheren Werktekst : Ee bos behere Berekeige met rije op het basisscherm Op ee perceel staa 3000 kerstbome. Ee boomkweker moet beslisse hoeveel bome er jaarlijks gekapt kue worde e hoeveel ieuwe aaplat er odig

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO. wiskunde A1,2 (nieuwe stijl)

Correctievoorschrift VWO. wiskunde A1,2 (nieuwe stijl) wiskude A, (ieuwe stijl) Correctievoorschrift VWO Voorbereided Weteschappelijk Oderwijs 0 04 Tijdvak izede scores Verwerk de scores va de alfabetisch eerste vijf kadidate per school i het programma Wolf

Nadere informatie

PARADOXEN 9 Dr. Luc Gheysens

PARADOXEN 9 Dr. Luc Gheysens PARADOXEN 9 Dr Luc Gheyses LIMIETEN, AFGELEIDEN EN INTEGRALEN: ENKELE MERKWAARDIGE VERHALEN Ileidig: verhale over ifiitesimale Ee ifiitesimaal (of ifiitesimaal kleie waarde) is ee object dat mi of meer

Nadere informatie

1. Meetniveaus en Notatie

1. Meetniveaus en Notatie 1. Meetiveaus e Notatie Meetiveaus Oderzoek wordt gedaa met het verzamele va iformatie over éé of meer variabele. Ee variabele wordt gemete ee va de volgede 4 meetiveaus (va laag aar hoog) : Er wordt oderscheid

Nadere informatie

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS. Verklarende statistiek. 9. Toetsen van hypothesen. Werktekst voor de leerling. Prof. dr.

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS. Verklarende statistiek. 9. Toetsen van hypothesen. Werktekst voor de leerling. Prof. dr. VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS Verklarede statistiek 9. Werktekst voor de leerlig Prof. dr. Herma Callaert Has Bekaert Cecile Goethals Lies Provoost Marc Vacaudeberg DEEL. Basisideeë.... Hoe extreem mag

Nadere informatie

1. Recursievergelijkingen van de 1 e orde

1. Recursievergelijkingen van de 1 e orde Recursievergelijkige va de e orde Rekekudige rije Het voorschrift va ee rekekudige rij ka gegeve wordt met de volgede recursievergelijkig: u = u + b Idie we deze vergelijkig i de vorm u = u u = b otere

Nadere informatie

Meetkunde en Lineaire Algebra

Meetkunde en Lineaire Algebra Hoofdstuk 1 Meetkunde en Lineaire Algebra Vraag 1.1 Zij p en q twee veeltermfuncties met reële coëfficiënten en A een reële vierkante matrix. Dan is p(a) diagonaliseerbaar over R als en slechts dan als

Nadere informatie

imtech Arbodienst (versie 2.0)

imtech Arbodienst (versie 2.0) imtech Arbodiest (versie 2.0) veilig e gezod werke (Gezodheids)risico s bij autorijde Buite de verkeersveiligheid e de oderhoudsstaat va de auto ka ook het lagdurig zitte i de auto tot (gezodheids)klachte

Nadere informatie

1. Symmetrische Functies

1. Symmetrische Functies Algebra III 1 1. Symmetrische Fucties permutatios sot la metaphysique des équatios Lagrage*, 1771 I dit hoofdstuk bestudere we de ivariate va de werkig va de symmetrische groep S op polyoomrige i variabele.

Nadere informatie

WenS oude examenvragen tot en met

WenS oude examenvragen tot en met WenS oude examenvragen 2008 2009 tot en met 204 205 Een toevallige steekproef (X,X 2,...,X n ) van lengte n wordt getrokken uit een normale verdeling met verwachtingswaarde µ = 0 en variantie σ 2. Welke

Nadere informatie

BIOLOGIE Havo / Vwo Tips examenvragen maken. Algemeen. Multiple choice vragen

BIOLOGIE Havo / Vwo Tips examenvragen maken. Algemeen. Multiple choice vragen BIOLOGIE Havo / Vwo Tips examevrage make Algemee Tijdes je exame mag je Bias gebruike. De Bias diet compleet obeschreve e obeplakt te zij. Het gebruik va briefjes als pagiawijzers is iet toegestaa. Het

Nadere informatie

We kennen in de wiskunde de volgende getallenverzamelingen:

We kennen in de wiskunde de volgende getallenverzamelingen: Masteropleidig Fiacial Plaig Kwatitatieve Methode Relevate wiskude We kee i de wiskude de volgede getalleverzamelige: De atuurlijke getalle: N = {0,,,,4, } De gehele getalle: Z = {, -,-,-,0,,,, } (egels:

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl)

Correctievoorschrift VWO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl) Wiskude B, (ieuwe stijl) Correctievoorschrift VWO Voorbereided Weteschappelijk Oderwijs 0 0 Tijdvak Izede scores Uiterlijk op jui de scores va de alfabetisch eerste vijf kadidate per school op de daartoe

Nadere informatie

Oplossingen extra oefeningen: rijen (leerstof RR, leerstof MR)

Oplossingen extra oefeningen: rijen (leerstof RR, leerstof MR) Oplossige extra oefeige: rije (leerstof RR, leerstof MR) Beschouw de rij ( u ) = 3,5,9,7,33, () Geef de volgede twee terme uit deze rij ( u e u 7) Defiieer deze rij (je mag kieze tusse ee expliciete of

Nadere informatie

Complexe getallen. c(a+ib)=ca+i(cb) id(a+ib)=i(ad)+i 2 (bd)=(-bd)+i(ad) (a+ib)(c+id)=ac+i(ad)+i(bc)+i 2 (bd)= ac-bd+i(ad+bc)

Complexe getallen. c(a+ib)=ca+i(cb) id(a+ib)=i(ad)+i 2 (bd)=(-bd)+i(ad) (a+ib)(c+id)=ac+i(ad)+i(bc)+i 2 (bd)= ac-bd+i(ad+bc) . Ileidig: Complexe getalle I de wiskude stelt zich het probleem dat iet bestaat voor de reële getalle of dat de vergelijkig x + 0 gee reële ulpute heeft. Om dit euvel op te losse werd het getal i igevoerd

Nadere informatie

Dus n n (a + b) n = a n + a n 1 b + heet een binomiaalcoëfficiënt (uitspraak n boven k ). Newton vond de

Dus n n (a + b) n = a n + a n 1 b + heet een binomiaalcoëfficiënt (uitspraak n boven k ). Newton vond de CONTINUE WISKUNDE: BINOMIUM VAN NEWTON EN RECURRENTE BETREKKINGEN Het Biomium va Newto Het Biomium va Newto is ee uitdruig voor a + b), waarbij a e b willeeurige getalle zij, e ee atuurlij getal I deze

Nadere informatie

RUDOLF STEINERCOLLEGE HAARLEM WISKUNDE HAVO CM/EM T212-HCMEM-H7911 Voor elk onderdeel is aangegeven hoeveel punten kunnen worden behaald.

RUDOLF STEINERCOLLEGE HAARLEM WISKUNDE HAVO CM/EM T212-HCMEM-H7911 Voor elk onderdeel is aangegeven hoeveel punten kunnen worden behaald. RUDOLF STEINERCOLLEGE HAARLEM WISKUNDE HAVO CM/EM T1-HCMEM-H7911 Voor elk oderdeel is aagegeve hoeveel pute kue worde behaald. Atwoorde moete altijd zij voorzie va ee berekeig, toelichtig of argumetatie.

Nadere informatie

7.1 Recursieve formules [1]

7.1 Recursieve formules [1] 7.1 Recursieve formules [1] Voorbeeld: 8, 12, 16, 20, 24, is ee getallerij. De getalle i de rij zij de terme. 8 is de eerste term (startwaarde, u 0 ) 12 is de tweede term (u 1 ) 24 is de vijfde term (u

Nadere informatie

Stochastische loadflow. Beschrijving model belasting.

Stochastische loadflow. Beschrijving model belasting. Stochastische loadflow. eschrijvig model belastig. 95 pmo 5-- Phase to Phase V Utrechtseweg 3 Postbus 68 AC Arhem T: 6 356 38 F: 6 356 36 36 www.phasetophase.l 95 pmo INHOUD Ileidig...3 eschrijvig belastig...

Nadere informatie

Machtsfuncties en wortelfuncties. Introductie 177. Leerkern 178

Machtsfuncties en wortelfuncties. Introductie 177. Leerkern 178 Ope Ihoud Uiversiteit leereeheid 6 Wiskude voor ilieuweteschappe Machtsfucties e wortelfucties Itroductie 77 Leerker 7 Machtsfucties et ee atuurlijk getal als epoet 7 Machtsfucties et ee egatief geheel

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B vwo 2010 - II

Eindexamen wiskunde B vwo 2010 - II Eideame wiskude B vwo 200 - II Sijde met ee hoogtelij Op ee cirkel kieze we drie vaste pute, B e C, waarbij lijstuk B gee middellij is e put C op de kortste cirkelboog B ligt. Ee put doorloopt dat deel

Nadere informatie

7. Betrouwbaarheidsintervallen voor proporties

7. Betrouwbaarheidsintervallen voor proporties VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS Verklarede statistiek 7. Betrouwbaarheidsitervalle voor proporties Werktekst voor de leerlig Prof. dr. Herma Callaert Has Bekaert Cecile Goethals Lies Provoost Marc Vacaudeberg

Nadere informatie

Waarschijnlijkheidsrekening en Statistiek

Waarschijnlijkheidsrekening en Statistiek Vrije Uiversiteit Brussel Faculteit Weteschappe Waarschijlijkheidsrekeig e Statistiek P. de Groe Syllabus voor het college i Waarschijlijkheidsrekeig e Statistiek i de Tweede Kadidature Weteschappe, Iformatica,

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde A vwo 2010 - I

Eindexamen wiskunde A vwo 2010 - I Eidexame wiskude A vwo - I Beoordeligsmodel Maratholoopsters maximumscore 3 uur, 43 miute e 3 secode is 98 secode De selheid is 495 98 (m/s) Het atwoord: 4,3 (m/s) maximumscore 3 Uit x = 5 volgt v 4,4

Nadere informatie

Dit geeft ee voorwaarde die slechts afhagt va de begiwaarde va de `basisoplossige' (bij (3) is die voorwaarde a b a b 0). Hoe ka me twee lieair oafhak

Dit geeft ee voorwaarde die slechts afhagt va de begiwaarde va de `basisoplossige' (bij (3) is die voorwaarde a b a b 0). Hoe ka me twee lieair oafhak Lesbrief 5 Recurreties e ogelijkhede Recursief gedefiieerde rije Er zij getallerije {a } die voldoe aa ee recurrete betrekkig va de vorm a +k = f(a +k ;a +k ;:::;a ) voor = ; ;:::, waardoor de + k-de term

Nadere informatie

Kansrekenen [B-KUL-G0W66A]

Kansrekenen [B-KUL-G0W66A] KU Leuve Kasrekee [B-KUL-G0W66A] Notities Tom Sydey Kerckhove Gestart 8 februari 2015 Gecompileerd 9 februari 2015 Docet: Prof. Tim Verdock Ihoudsopgave 1 Combiatoriek 2 1.1 Variaties..........................................

Nadere informatie

Een meetkundige constructie van de som van een meetkundige rij

Een meetkundige constructie van de som van een meetkundige rij Ee meetkudige costructie va de som va ee meetkudige rij [ Dick Kliges ] Iets verder da Euclides deed Er wordt door sommige og wel ees gedacht dat Euclides (hij leefde rod 300 v. Chr.) allee over meetkude

Nadere informatie

De speler die begint mag in zijn eerste beurt niet alle stenen pakken.

De speler die begint mag in zijn eerste beurt niet alle stenen pakken. Nim Het spel: Op tafel ligt ee stapel stee (meer da éé). Twee spelers eme om beurte stee va de stapel. De speler die begit mag i zij eerste beurt iet alle stee pakke. De speler die aa de beurt is mag iet

Nadere informatie

Opgave 5 Onderzoek aan β -straling

Opgave 5 Onderzoek aan β -straling Eidexame vwo atuurkude 214-I - havovwo.l Opgave 5 Oderzoek aa β -stralig Zoals beked bestaat β -stralig uit elektroe. Om ee oderzoek aa β -stralig te doe heeft Harald ee radioactieve bro met P-32 late

Nadere informatie

Discrete dynamische systemen

Discrete dynamische systemen Cahiers T 3 Europe Vlaadere r. 19 Discrete dyamische systeme Recursievergelijkige met de TI-84 Joha Deprez Discrete dyamische systeme Joha Deprez HUBrussel, Uiversiteit Atwerpe, Katholieke Uiversiteit

Nadere informatie

Examen PC 2 onderdeel 4A

Examen PC 2 onderdeel 4A Exame PC 2 oderdeel 4A Istructieblad Betreft: exame: PC 2 oderdeel 4A leergag 3 oderdeel: Fiaciële Rekekude datum: 30 mei 2012 tijdsduur: 90 miute (09:30-11:00 uur) Deze aawijzige goed leze voor u met

Nadere informatie