Monitor Jeugd terecht 2007

Transcriptie

1 Wetenschppelijk Onderzoeken Documenttiecentrum Monitor Jeugd terecht Fct sheet Monitor Jeugd terecht 2007 Augustus 2007 M. Blom en A.M. vn der Ln In het veiligheidsprogrmm Nr een veiliger smenleving (TK, 2002/2003) is de npk vn de jeugdcriminliteit nder uitgewerkt in het beleidsprogrmm Jeugd terecht: ctieprogrmm Anpk Jeugdcriminliteit (TK, 2002/2003b). Een belngrijk spect vn het beleidsprogrmm is inzicht te bieden in de mte wrin jeugdigen delicten plegen en de vernderingen die zich in de loop vn enkele jren voordoen. De ndcht gt drbij ondermeer uit nr verschillen met betrekking tot sekse, leeftijd en (etnische) herkomst. Ook is inzicht gewenst in de cijfermtige ontwikkeling vn het ntl jongeren dt voor het eerst met Justitie in nrking komt wegens een strfbr feit (first offenders) en jongeren die vker met Justitie te mken hebben gekregen (recidivisten). De overheid wil doorgn met een krchtige bestrijding vn de jeugdcriminliteit. Ook voor de opvolger vn het progrmm Anpk Jeugdcriminliteit is het vn belng om onder meer het ntl politiecontcten en Hltverwijzingen, de opdeling nr leeftijd, herkomst, genertie en gemeentegrootte en de betreffende fdoeningen te monitoren. Op verzoek vn de directie Justitieel Jeugdbeleid publiceert het WODC in de periode jrlijks een overzicht vn voor het beleidsprogrmm relevnte cijfers over de jeugdcriminliteit in Nederlnd, de Monitor Jeugd terecht (MJt). In de MJt 2007 worden de volgende drie onderzoeksvrgen bentwoord: (1) Welke ontwikkeling is te signleren in het ntl door de politie geregistreerde processen-verbl (pv s) tegen minderjrige verdchten in de periode ? (2) Welke ontwikkeling is te signleren in het ntl minderjrige first offenders en recidivisten 1 en hun chtergrondkenmerken in de periode ? en (3) Hoe worden jeugdzken fgedn en hoe heeft dit zich in de periode ontwikkeld? Box 1 De belngrijkste bevindingen Door de politie geregistreerde processen-verbl vn minderjrige verdchten in de periode De in eerdere MJt s gesignleerde stijging in geregistreerde jeugdcriminliteit continueert. Het ntl pv s (inclusief Hlt-verwijzingen) is in 2005 toegenomen tot pv s. Gerelteerd n de bevolkingsomvng zijn dit 4,4 pv s per jrigen. Ten opzichte vn 2002 zijn dit 0,8 pv s per jrigen meer. Er worden verhoudingsgewijs meer pv s geregistreerd vn: jongens, llochtonen, jrigen en jongeren die in grotere gemeentes wonen. In 2005 werden 6,9 pv s per 100 jongens en 1,7 pv s per 100 meisjes geregistreerd. Het ndeel pv s vn jongens is licht toegenomen in de periode In 2005 registreerde de politie 3,2 pv s per 100 utochtone en 8,1 pv s per 100 llochtone jongeren. Het ntl geregistreerde pv s per 100 tweedegenertiellochtonen is iets (en bij Antillinen veel) lger dn per 100 eerstegenertiellochtonen. In 2005 registreerde de politie 0,2 pv s per 100 utochtonen en 0,4 pv s per 100 llochtone jongeren meer dn in In 2005 vrieerde het ntl geregistreerde pv s vn 1,1 per jrigen tot 6,3 en 6,4 per 100 resp. 17- en 16- jrigen. In de periode is het ntl pv s per jrigen het sterkst toegenomen bij de 16-jrigen (in ,3 pv s per jrigen meer). In 2005 vrieerde het ntl geregistreerde pv s vn 3,3 per jrigen in gemeenten met minder dn inwoners tot 7,6 per jrigen in gemeenten met inwoners of meer. In de periode is het ntl pv s per jrigen het sterkst toegenomen in gemeenten met inwoners of meer (in ,3 pv s per jrigen meer). Vermogensdelicten werden in 2005 het vkst geregistreerd (41%), gevolgd door vernielingen en openbre orde delicten (31%) en geweldsdelicten (21%). Het ntl vernielingen en openbre orde delicten per jrigen is het sterkst toegenomen in de periode (in ,5 pv s meer per jrigen meer). 1 De gehnteerde definities (Ministerie vn Justitie, 1999) zijn ls volgt: First offender: verdchte vn wie de politie in het betreffende jr één pv registreerde en vn wie in het verleden geen pv s zijn geregistreerd. Recidivist: verdchte vn wie de politie in het betreffende jr minstens één pv registreerde en vn wie in totl minstens twee pv s zijn geregistreerd. 2 De ontwikkeling vn het ntl verdchten, pv s en delicten (onderzoeksvrg 1 en 2) heeft betrekking op de periode De reden hiervoor is dt gebruik wordt gemkt vn definitieve HKS cijfers, voor 2006 zijn nog geen definitieve HKS-cijfers beschikbr. Voor de bentwoording vn de derde onderzoeksvrg zijn wel gegevens beschikbr over

2 Box 1 (Vervolg) Door de politie geregistreerde minderjrige verdchten: first offenders en recidivisten In 2005 registreerde de politie verdchten (exclusief jongeren die een Hlt-verwijzing kregen), wrvn ruim 60% first offenders. Het ndeel recidivisten in verdchtenpopultie is in de periode toegenomen met drie procentpunt nr 39%. Vn de recidivisten kn bijn 90% worden ngeduid ls jeugdige meerpleger (2-5 pv s in de periode tot en met 2005) en ruim 10% ls jeugdige veelpleger (meer dn vijf pv s in de periode tot en met 2005). Recidivisten zijn vker mn, llochtoon en ouder dn first offenders Afdoeningen vn jeugdzken in de periode In 2006 werden Stop-rectiesfgerond. De dlende trend in het ntl Stop-recties in de periode lijkt in 2006 niet door te zetten. In 2006 werden 1,1 Hlt-fdoeningen per jrigen (bsoluut ) in misdrijfzken fgerond. Het ntl Hlt-fdoeningen per jrigen is in de periode vrijwel stbiel gebleven. De meest voorkomende fdoening door het OM in 2006 is de trnsctie (1,4 per jrigen), gevolgd door de dgvrding (1,3 per jrigen). In de periode is het ntl trnscties per jrigen (met nme werk- of leerprojecten) toegenomen met 0,3 per jrigen. Het ntl dgvrdingen per jrigen is eveneens toegenomen met 0,3 per jrigen. Het ntl sepots stijgt licht sinds In 2006 werd door de rechter de (deels) onvoorwrdelijke tkstrf het vkst opgelegd (6,9 per jrigen), gevolgd door de (deels) onvoorwrdelijke vrijheidsstrf (1,7 per jrigen). Vn de fdoeningen opgelegd door de rechter is in de periode de onvoorwrdelijke tkstrf per jrigen het sterkst toegenomen (in ,4 per jrigen meer). Concluderend De in de MJt gepresenteerde jeugdcriminliteitscijfers zijn fkomstig uit politieregistrties. Niet lle gepleegde delicten komen in deze registrties terecht. Drnst zijn er diverse fctoren die de geregistreerde jeugdcriminliteit beïnvloeden zols opsporingsctiviteiten en beleidsndcht. Dit betekent dt de omvng en trends in de ddwerkelijke jeugdcriminliteit moeilijk zijn vst te stellen. Methode De MJt geeft een overzicht vn de geregistreerde jeugdcriminliteit. Meer specifiek gt het om de pv s die tegen strfrechtelijk minderjrige verdchten (12-17-jrigen) zijn opgemkt vnwege een misdrijf, de in deze pv s geregistreerde misdrijven en de verdchten op wie de pv s betrekking hebben. Het totle ntl pv s vn de minderjrigen in dit onderzoek betreft lle pv s die door de politie in het Herkenningsdienstsysteem (HKS) zijn geregistreerd (exclusief Hlt-verwijzingen omdt Hlt-verwijzingen in het HKS gebrekkig zijn geregistreerd) en de Hlt-verwijzingen fkomstig uit de Automtische Registrtiepplictie Hlt-bureus (AURAH) 3,4. De cijfers in de MJt zijn fkomstig uit drie dtbronnen: HKS, AURAH en OMDATA. Cijfers over geregistreerde verdchten, de tegen hen opgemkte pv s en de desbetreffende misdrijven zijn fkomstig uit het HKS vn het Korps Lndelijke Politiediensten. In de MJt worden de definitieve HKS-cijfers gebruikt 5. Vnwege correcties en weggewerkte registrtiechterstnden in het HKS wijken de gegevens over de periode licht f vn de cijfers die in de vorige MJt gepresenteerd zijn (Blom en Vn der Ln, 2006). Deze fwijking is te verwrlozen. Cijfers over het ntl Hlt-verwijzingen, Hlt-fdoeningen en Stop-recties nr nleiding vn misdrijfzken, zijn fkomstig uit de AURAH, het registrtiesysteem vn Hlt Nederlnd. Cijfers over fdoeningen door het Openbr Ministerie en de rechter, zijn fkomstig uit Openbr Ministerie Dt (OMDATA) vn het Prket-Generl. 6 In de MJt wordt gerpporteerd over misdrijven, overtredingen blijven buiten beschouwing. De hier gepresenteerde cijfers met betrekking tot het ntl Hlt-fdoeningen en Stop-recties wijken drom f vn de in de not Jeugd terecht genoemde ntllen en de cijfers die door Hlt-Nederlnd (2007) zijn gepubliceerd. Ongeveer zes op de tien Hlt-fdoeningen en Stop-recties hebben in de periode betrekking op een misdrijf. Met betrekking tot de fdoeningen is er geen een op een reltie tussen een door de politie opgemkt pv en de fdoeningen door het OM. Een pv kn op meerdere mnieren worden fgedn. Drnst worden 3 Tenzij nders vermeld stt worden lleen geslgde Hlt-verwijzingen meegeteld; verwijzingen die niet geslgd of niet in behndeling genomen zijn, blijven buiten beschouwing. In deze gevllen wordt in principe lsnog een pv opgemkt en doorgestuurd n de officier vn justitie. 4 Om de leesbrheid te bevorderen wordt verder gesproken over processen-verbl. Hiermee worden -tenzij nders vermeld stt- ook Hlt-verwijzingen bedoeld. 5 Dit heeft te mken met registrtiechterstnden in het HKS, wrdoor voorlopige en defintieve cijfers uiteenlopen. Het verschil tussen voorlopige en definitieve cijfers is over de jren heen niet contstnt. Zie hiervoor Blom et l (2006). 6 Met dnk n Judith Hoogwijk voor de bewerking vn gegevens uit de AURAH en n Ger Huijbrechts (WODC) voor de bewerking vn gegegens uit OMDATA. 2

3 niet lle pv s doorgestuurd nr, of in behndeling genomen door het OM en worden sommige pv s ps in een lter jr door het OM behndeld 7 Cijfers die betrekking hebben op de geregistreerde criminliteit hebben tekortkomingen. Nst de specifieke beperkingen vn de drie dtbronnen, zijn er ook meer lgemene beperkingen. Geregistreerde criminliteitscijfers zijn fhnkelijk vn de meldingsbereidheid vn slchtoffers, de mte wrin meldingen worden omgezet in officiële ngiften en vn de opsporingsinspnningen en -strtegieën vn de politie. Deze zijn op hun beurt weer fhnkelijk vn beleidsmtregelen en -prioriteiten. Wnneer de beleidsndcht voor een specifiek them, bijvoorbeeld jeugdcriminliteit, toeneemt dn weerspiegelt dt zich in de geregistreerde jeugdcriminliteit. Voor een meer uitgebreide bespreking vn de beperkingen vn de hier gebruikte geregistreerde gegevens zie Blom et l. (2005). Fluctuties in de (geregistreerde) jeugdcriminliteit kunnen het gevolg zijn vn vernderingen in de bevolkingsomvng. Om de ontwikkeling tussen verschillende jren en tussen subgroepen beter met elkr te kunnen vergelijken, worden nst de bsolute ntllen, de cijfers ook gerelteerd n de bevolkingsomvng in het betreffende jr, of in de specifieke subgroepen (reltieve ntllen, weergegeven per 100 jongeren, bij de fdoeningen per jongeren). In de beschrijving is dus rekening gehouden met de bevolkingsomvng. Door de politie geregistreerde processen-verbl vn minderjrige verdchten De eerste onderzoeksvrg is Welke ontwikkeling is te signleren in het ntl door de politie geregistreerde processen-verbl (pv s) tegen minderjrige verdchten in de periode ?. In 2005 registreerde de politie pv s 8 tegen verdchten vn 12 jr of ouder, wrvn ten nzien vn verdchten vn jr (17%). Drvn betreft bijn 20% (10.262) een verwijzing nr Hlt (figuur 1). Het ntl geregistreerde pv s is in de periode toegenomen vn 3,6 pv s nr 4,4 pv s per jrigen. Deze toenme wordt voor het grootste deel veroorzkt door de toenme vn het ntl in het HKS geregistreerde pv s; Hlt-verwijzingen mken een steeds kleiner deel uit vn het totl ntl geregistreerde pv s (28% in 2002 tegenover 20% in 2005) Figuur 1 Processen-verbl en Hlt verwijzingen vn jrige verdchten, Processen-verbl Hlt-verwijzingen Sekse Jongens worden vker verdcht vn het plegen vn een misdrijf dn meisjes. In 2005 registreerde de politie 6,9 pv s per jrige jongens (42.187) en 1,7 pv s per jrige meisjes (10.131). In de periode is voor beide seksen het ntl geregistreerde pv s toegenomen. In 2005 registreerde de politie 0,3 pv s per 100 meisjes en 1,1 pv s per 100 jongens meer dn in In 2005 werd in 71% vn de zken binnen een hlf jr n het eerste verhoor door de politie een vonnis uitgesproken door de rechter (zie 8 Alle in dit fct sheet gepresenteerde cijfers zijn terug te vinden in de tbellenbijlge. 3

4 Herkomst 9 In bsolute ntllen registreerde de politie in 2005 meer pv s tegen utochtone (29.746) dn tegen llochtone (21.358) minderjrige verdchten. Wnneer deze ntllen worden gerelteerd n de omvng vn de betreffende herkomstgroepen in Nederlnd, dn wordt een omgekeerd beeld vstgesteld. Figuur 2 geeft een beeld vn het ntl pv s per 100 (vn dezelfde herkomst) uitgesplitst nr herkomst. In 2005 registreerde de politie 3,2 pv s per 100 utochtone en 8,1 pv s per 100 llochtone jrigen. Tussen de herkomstgroepen zijn grote verschillen, wrbij met nme de Mrokknse jongeren en jongeren vn de Nederlndse Antillen en Arub in het oog springen vnwege de grote fwijking ten nzien vn utochtone jongeren. Ten opzichte vn de utochtone jrigen registreerde de politie vijf keer zoveel pv s per 100 Mrokknse jongeren (eerste en tweede genertie) en bijn zes keer zoveel pv s per 100 jongeren die op de Nederlndse Antillen of Arub zijn geboren (1 e genertie). Het ntl pv s per 100 is voor tweedegenertiellochtonen iets lger dn voor eerstegenertiellochtonen. Bij Antillinse jongeren is het verschil tussen de eerste en de tweede genertie verreweg het grootst. In de periode is het ntl geregistreerde pv s vn zowel utochtonen ls llochtonen toegenomen. De politie registreerde in ,2 pv s per 100 utochtonen en 0,4 pv s per 100 llochtone jongeren meer dn in Er zijn geen gegevens beschikbr over het ntl Hlt-verwijzingen nr herkomst vn de verdchten in 2002 en 2003, omdt deze gegevens toen nog niet in AURAH geregistreerd werden. Figuur 2 Processen-verbl (inclusief Hlt-verwijzingen) per 100, nr herkomst en genertie, ,0 15,0 10,0 5,0 0,0 Autochtoon Allochtoon totl Mrokko Ned. Antillen/Arub Surinme Turkije Eerstegenertiellochtoon jrigen op 1 jnuri 2005 vn dezelfde herkomst. Tweedegenertiellochtoon Leeftijd Vnf het twlfde jr neemt zowel bsoluut ls reltief het ntl geregistreerde pv s toe. In figuur 3 is het ntl pv s per 100 in 2005 uitgesplitst nr leeftijd vn de verdchte. In 2005 registreerde de politie 1,1 pv s per jrigen, oplopend tot 6,4 pv s per jrigen en 6,3 pv s per jrigen. In de periode is de politie voor de meeste leeftijdctegorieën meer pv s gn registreren. Alleen bij de 12-jrigen is het ntl geregistreerde pv s per 100 vrijwel gelijk gebleven. De toenme vrieert vn 0,3 pv s meer dn in 2002 per jrigen, tot 1,3 pv s meer per jrigen. 9 De gehnteerde definities (conform CBS) zijn ls volgt: Autochtoon: persoon vn wie de beide ouders in Nederlnd zijn geboren. Allochtoon: persoon vn wie ten minste één ouder in het buitenlnd is geboren. Eerstegenertiellochtoon: persoon die in het buitenlnd is geboren met ten minste één in het buitenlnd geboren ouder. Tweedegenertiellochtoon: persoon die in Nederlnd is geboren met ten minste één in het buitenlnd geboren ouder. 4

5 Figuur 3 Processen-verbl (inclusief Hlt-verwijzingen) per 100, nr leeftijd, 2002 en ,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 12 jr 13 jr 14 jr 15 jr 16 jr 17 jr Op 1 jnuri Gemeentegrootte Figuur 4 geeft een beeld vn het ntl pv s per 100 (in dezelfde ctegorie vn gemeentegrootte) in 2005 uitgesplitst nr gemeentegrootte. Het ntl geregistreerde pv s per jrigen neemt toe nrmte een gemeente meer inwoners heeft. Met 7,6 pv s per 100 werden in 2005 de meeste pv s geregistreerd in de gemeenten met inwoners of meer (Amsterdm, Den Hg, Rotterdm en Utrecht). In de periode is in elk vn de gemeentectegorieën een toenme in het ntl geregistreerde pv s te zien. Over de totle periode is deze toenme het sterkst in gemeenten met inwoners of meer, mr het ntl pv s per 100 in deze gemeenten is in 2005 gelijk n 2004 (7,6 per 100). De politie registreerde in ,3 pv s per jrigen wonend in zeer sterk stedelijke gemeenten meer dn in Figuur 4 Processen-verbl (inclusief Hlt-verwijzingen) per 100, nr gemeentegrootte, 2002 en ,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 Minder dn inwoners tot inwoners tot inwoners inwoners of meer jrigen wonend in een gemeente met dezelfde grootte op 1 jnuri Type delict In 2005 zijn pv s geregistreerd vn verdchten vn jr. In totl werden zij verdcht vn het plegen vn delicten (misdrijven), wrbij ook delicten zijn meegeteld die leidden tot een Hltverwijzing. Het komt dus regelmtig voor dt er op één pv meerdere delicten vermeld stn. Gemiddeld betreft het 1,5 delict per pv in

6 Figuur 5 geeft een beeld vn het ntl delicten per 100 in 2005, uitgesplitst nr type delict. Delicten die in 2005 het vkst geregistreerd werden zijn vermogensdelicten, zols diefstl en heling (41%), gevolgd door vernielingen en openbre orde delicten (31%) en geweldsdelicten (21%) jrigen werden in ,6 vermogensdelicten geregistreerd jrigen werden in ,0 vernielingen of openbre orde delicten, zols brndstichting en grffiti en 1,4 geweldsdelicten, zols bedreiging en diefstl met geweld. In de periode is het totl ntl geregistreerde delicten met 1,1 delict per jrigen toegenomen. Het ntl vernielingen en openbre orde delicten is het sterkst toegenomen in vergelijking met ndere delicttypen. In 2005 registreerde de politie 0,5 vernieling en openbre orde delict per jrigen meer dn in ,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 Figuur 5 Delicten (inclusief Hlt-verwijzingen) per 100, nr type delict, 2002 en ,0 Geweld Vermogen Vernieling of openbre orde Overig jrigen op 1 jnuri Door de politie geregistreerde minderjrige verdchten: first offenders en recidivisten In het voorgnde is ingegn op de door de politie geregistreerde pv s vn jrigen in Nederlnd, wrbij verschillende subgroepen zijn onderscheiden. In dit deel wordt de verdchtenpopultie nder beschouwd. Drbij gn we n hoeveel jeugdige verdchten voor het eerst ls verdchte werden geregistreerd (first offenders) en hoeveel vn hen l eerder met de politie in nrking kwmen, omdt zij verdcht werden vn een misdrijf (recidivisten)? Verder wordt beschreven welke verschillen er zijn tussen deze twee typen verdchten wt betreft hun chtergrondkenmerken en welke ontwikkeling drin is te signleren over de periode Wt betreft de recidivisten beperken we ons in deze MJt tot de hoofdlijnen, voor een verdiepende nlyse over de groep veelplegers zie Tollenr et l (2006). Om jongeren te kunnen indelen nr first offender of recidivist is informtie nodig over hun eerdere contcten met de politie. In AURAH wordt niet geregistreerd of iemnd eerder met de politie in nrking is geweest. Drom wordt hier lleen gebruik gemkt vn de pv s die in het HKS zijn geregistreerd. Exclusief de Hlt-verwijzingen, zijn in 2005 in totl pv s geregistreerd vn minderjrige verdchten. Drvn betrof ruim 60% (19.685) een first offender en bijn 40% (12.552) een recidivist. Vn de recidivisten kn bijn 90% worden ngeduid ls jeugdige meerpleger (2-5 pv s in de periode tot en met 2005) en ruim 10% ls jeugdige veelpleger (meer dn 5 pv s in de periode tot en met 2005), zie figuur 6. Doordt Hlt-verwijzingen niet zijn meegeteld, wordt het ntl verdchten onderscht. Omdt jongeren die een Hlt-verwijzing krijgen veell jongeren zijn die nog niet eerder met de politie in nrking zijn geweest, geldt dit met nme voor first offenders. Het is niet bekend hoe groot deze onderschtting is. In de periode is het ntl geregistreerde verdchten per jrigen toegenomen. In 2005 registreerde de politie 0,6 verdchten per jrigen meer dn in Binnen de verdchtenpopultie is een lichte stijging zichtbr vn het ndeel recidivisten. Dit is toegenomen vn 36% in 2002 nr 39% in

7 Figuur 6 Verdchten (exclusief Hlt-verwijzingen) nr type verdchte, % 34% 62% First offender Meerpleger (2-5 pv's) Veelpleger (meer dn 5 pv's) Sekse Vn lle minderjrige verdchten in 2005 is ruim 80% jongen. Uitgesplitst nr type verdchte is het beeld ls volgt. Het percentge meisjes is onder de first offenders reltief hoger dn onder de recidivisten. Vn de first offenders in 2005 is 23% meisje, vn de recidivisten is dt 12% (figuur 7). In de periode is de verhouding tussen jongens en meisjes bij recidivisten vrijwel constnt. Onder first offenders is het ndeel meisjes licht toegenomen vn 21% in 2002 nr 23% in Figuur 7 Percentge mnnelijke en vrouwelijke minderjrige verdchten (exclusief Hltverwijzingen), nr verdchtengroep, 2005 First offender Recidivist 0% 20% 40% 60% 80% 100% Mn Vrouw Herkomst Vn lle jrige verdchten in 2005 is 42% vn llochtone herkomst. Uitgesplitst nr type verdchte is het ndeel utochtonen onder first offenders hoger dn onder recidivisten. Vn de first offenders in 2005 is 61% utochtoon, vn de recidivisten is dt 49% (zie figuur 8). Als we de ontwikkeling over de periode in ogenschouw nemen (zie hiervoor tbel B9) dn is noch bij de first offenders noch bij de recidivisten een noemenswrdige verschuiving zichtbr in het ndeel llochtone verdchten vn specifieke herkomst groepen. 7

8 Figuur 8 Percentge utochtone, Mrokknse, Antillinse of Arubnse, Turkse, Surinmse en overige llochtone minderjrige verdchten (exclusief Hlt-verwijzingen), nr verdchtengroep, 2005 First offender Recidivist 0% 20% 40% 60% 80% 100% Autochtoon Mrokko Ned. Antillen/Arub Surinme Turkije Overig llochtoon Leeftijd Niet lleen het ntl pv s neemt toe nrmte de leeftijd toeneemt, ook het ntl verdchten neemt toe. Vn lle jrige verdchten in 2005 is 12% 12 of 13 jr oud, 37% 14 of 15 jr oud en ruim de helft (51%) 16 of 17 jr oud. Uitgesplitst nr type verdchte is het beeld ls volgt (figuur 9). Het ndeel 12- en 13-jrigen is onder first offenders reltief hoger dn onder recidivisten. Vn de first offenders is 16% 12 of 13 jr oud, vn de recidivisten is dt 6%. Het ndeel 16- en 17-jrigen drentegen is onder first offenders reltief lger dn onder recidivisten. Vn de first offenders is 45% 16 of 17 jr oud, vn de recidivisten is dt 61%. In de periode is de verhouding tussen de leeftijdsctegorieën bij first offenders en recidivisten vrijwel constnt. Figuur 9 Percentge , en jrige verdchten (exclusief Hlt-verwijzingen), nr verdchtengroep, 2005 First offender Recidivist 0% 20% 40% 60% 80% 100% jr jr jr Type delict Welke verschillen zijn er tussen first offenders en recidivisten wt type delict betreft? Delicten die reltief vk door first offenders worden gepleegd, zijn vermogensdelicten (35%) en vernielingen en openbre orde delicten (34%), bij recidivisten vormen vermogensdelicten (40%) de grootste ctegorie gevolgd door vernielingen en openbre orde delicten (28%) (figuur 10). In 2005 zijn, vergeleken met 2002, in verhouding iets meer vernielingen en openbre orde delicten geregistreerd. Dit geldt zowel voor first offenders ls voor recidivisten (vn respectievelijk 29% en 24% in 2002 nr 34% en 28% in 2005). Ten opzichte vn 2002 is het ndeel vermogensdelicten in 2005 zowel onder first offenders ls onder recidivisten iets fgenomen (vn respectievelijk 38% en 46% in 2002 nr 35% en 40% in 2005). 8

9 Figuur 10 Percentge gewelds- en vermogensdelicten, vernielingen, openbre orde en overige delicten (exclusief Hlt-verwijzingen), nr verdchtengroep, 2005 First offender Recidivist 0% 20% 40% 60% 80% 100% Geweld Vermogen Vernieling of openbre orde Overig Afdoeningen vn jeugdzken In deze prgrf wordt ingegn op de derde onderzoeksvrg, die luidt: Hoe worden jeugdzken fgedn en hoe heeft dit zich in de periode ontwikkeld?. Omdt definitieve gegevens over fdoeningen ook beschikbr zijn over het meest recente jr (2006), wordt hier de ontwikkeling tot en met 2006 beschreven. Zols eerder opgemerkt is er geen directe reltie tussen de hierboven beschreven pv s en de fdoeningen die hieronder worden beschreven. Afdoeningen door de politie Een vn de doelgroepen vn het beleidsprogrmm Jeugd terecht is de groep 12-minners. Over de delicten 10 die door deze groep gepleegd worden, zijn hels geen lndelijke registrties beschikbr. De enige bron met een lndelijk dekking voor deze leeftijdsgroep is de registrtie vn de Stop-recties. In figuur 11 is te zien hoe het bsolute ntl fgeronde Stop-recties in misdrijfzken 11 zich in de periode heeft ontwikkeld. Het ntl Stop-recties vertoont in de periode een grillig verloop: tussen 2002 en 2003 steeg het ntl Stop-recties in misdrijfzken, om vervolgens in 2004 en -5 weer f te nemen. In 2006 is het ntl Stop-recties weer toegenomen, mr het is onduidelijk of deze trend de komende jren door zl zetten en welke mechnismen deze bewegingen kunnen worden toegeschreven. Voor de Stop-rectie kunnen de gegevens niet n de bevolkingsomvng worden gerelteerd, omdt de ondergrens vn de leeftijdsgroep niet is vst te stellen. In figuur 12 is te zien hoe het ntl Hlt-fdoeningen per jrigen in misdrijfzken 12 zich in de periode heeft ontwikkeld. In 2006 werd 1,1 Hlt-fdoening per jrigen fgerond. Het ntl Hlt-fdoeningen per jrigen is in de periode ngenoeg stbiel gebleven. Ten opzichte vn de omringende jren is het ntl Hlt-fdoeningen in 2004 iets lger. Dit hngt grotendeels smen met het feit dt in 2004 een nieuwe versie vn het registrtiesysteem AURAH in gebruik is genomen minners kunnen niet worden vervolg voor door hen begne feiten, 11 Overtredingen zijn niet meegenomen, zie methode. 12 Zie voetnoot 11. 9

10 Figuur 11 Stop-recties in misdrijfzken, Cijfers over 2002 hebben betrekking op 60 vn de 62 Hlt-bureus in dt jr; cijfers over 2003 hebben betrekking op 58 vn de 60 Hltbureus; cijfers over 2004 hebben betrekking op 51 vn de 53 Hlt-bureus; cijfers over 2005 hebben betrekking op 51 vn de 52 Hltbureus; cijfers over 2006 hebben betrekking op lle Hlt-bureus; niet in behndeling genomen verwijzingen zijn niet meegeteld. Bron: AURAH Figuur 12 Hlt-fdoeningen per 100 in misdrijfzken, b 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0, jrigen op 1 jnuri vn het betreffende jr. b Cijfers over 2002 hebben betrekking op 60 vn de 62 Hlt-bureus in dt jr; cijfers over 2003 hebben betrekking op 58 vn de 60 Hltbureus; cijfers over 2004 hebben betrekking op 51 vn de 53 Hlt-bureus; cijfers over 2005 hebben betrekking op 51 vn de 52 Hltbureus; cijfers over 2006 hebben betrekking op lle Hlt-bureus; niet in behndeling genomen verwijzingen zijn niet meegeteld. Bron: AURAH Afdoeningen door het Openbr Ministerie In 2006 zijn strfzken vn minderjrigen door het OM fgedn. De meest voorkomende fdoening door het OM is de trnsctie, meestl deelnme n een werk- of leerproject (1,4 per jrigen), gevolgd door dgvrding (1,3 per jrigen). Niet lle zken werden door het OM vervolgd; in 2006 werden zken geseponeerd (0,3 per jrigen). In figuur 13 is de ontwikkeling vn de fdoeningen door het OM per jrigen in de periode te zien. Het ntl keren dt een jongere werd ngeboden vervolging te voorkomen door deel te nemen n een werk- of leerproject, is in dezelfde periode echter licht toegenomen. In 2006 werden 0,2 werk- of leerprojecten per jrigen meer ngeboden dn in Ook het ntl dgvrdingen is toegenomen in de periode In 2006 werden 0,2 dgvrdingen per jrigen meer geregistreerd dn in Het ntl sepots stijgt licht sinds

11 Figuur 13 Afdoeningen door het Openbr Ministerie per 100, b 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0, Dgvrding Sepot Werk-/leerproject Geldsom/overige trnsctie c jrigen op 1 jnuri vn het betreffende jr. b De cijfers wijken enigszins f vn de CBS-cijfers over fdoeningen door de rechter in eerste nleg vnwege een ndere mnier vn bewerken vn het bronbestnd. c Het betreft ngeboden trnscties, inclusief mislukte trnscties en gevllen wrin niet op het trnsctienbod werd geregeerd; Voorbeelden vn overige trnscties zijn fstnd doen vn in beslg genomen goederen en het zich gedrgen nr de nwijzingen vn een instntie, zols de jeugdreclssering. Bron: OMDATA Afdoeningen door de rechter De meest voorkomende fdoening door de rechter in 2006 is de onvoorwrdelijke tkstrf (6,9 per jrigen), gevolgd door een (deels) onvoorwrdelijke vrijheidsstrf (1,7 per jrigen). Per jrigen werden in ,8 vrijsprken geregistreerd. De minst voorkomende fdoening is de pij (0,1 per jrigen). In figuur 14 wordt een overzicht gegeven vn de ontwikkeling vn de fdoeningen door de rechter 13 per jrigen in de periode Het ntl onvoorwrdelijk opgelegde tkstrffen is toegenomen in de periode In 2006 werden 1,4 onvoorwrdelijke tkstrffen meer opgelegd per jrigen. Hoewel het om reltief kleine ntllen gt, is in deze periode ook het ntl vrijsprken gestegen (0,3 vrijsprken per jrigen meer dn in 2002). In de figuur is te zien dt de rngorde vn de fdoeningen in de jren niet is vernderd. c 13 De rechter kn een groot ntl verschillende strffen en mtregelen opleggen (zie bijvoorbeeld Eggen et l., 2006). Vnwege de overzichtelijkheid wordt in de MJt lleen ingegn op de (deels) onvoorwrdelijk opgelegde hoofdstrffen, de pij en vrijsprk. 14 Vnwege de kleine ntllen worden de cijfers over fdoeningen door de rechter gegeven per jrigen. 11

12 Figuur 14 Afdoeningen door de rechter per 1.000, b 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0, Onvoorwrdelijke tkstrf (Deels) onvoorwrdelijke geldboete Vrijsprk (Deels) onvoorwrdelijke vrijheidsstrf Onvoorwrdelijke pij Per jrigen op 1 jnuri vn het betreffende jr. b De cijfers wijken enigszins f vn de CBS-cijfers over fdoeningen door de rechter in eerste nleg vnwege een ndere mnier vn bewerken vn het bronbestnd. c Vrijheidsstrffen zijn jeugddetentie en gevngenisstrf. Bron: OMDATA Slot In de MJt wordt op bsis vn door de politie en justitie geregistreerde gegevens onderzocht hoe de jeugdcriminliteit zich in de periode (met betrekking tot het ntl opgelegde pv s) en (met betrekking tot de fdoeningen) heeft ontwikkeld (zie methodeprgrf). N een stbiele periode n het einde vn de jren negentig en het begin vn de eenentwintigste eeuw (Eggen et l., 2005) is sinds 2002 weer een toenme te signleren in de geregistreerde jeugdcriminliteit. In 2002 werden door de politie pv s (inclusief Hlt-verwijzingen) geregistreerd vn minderjrige verdchten. In 2005 is dit opgelopen nr pv s. Om fluctuties ls gevolg vn een stijging in de bevolkingsomvng uit te sluiten is rekening gehouden met de bevolkingsomvng. Gerelteerd n de bevolkingsomvng werden per jrigen in ,8 pv s meer geregistreerd dn in Ook is er een toenme in het ntl fdoeningen vn jeugdzken. Met nme trnscties met ls voorwrde deelnme n een werk- of leerproject en tkstrffen opgelegd door de rechter komen veel voor en hun ntl neemt nog steeds toe (zie Eggen et l., 2005). De ontwikkelingen in de jeugdcriminliteit zols hier beschreven zijn gebseerd op door de politie en justitie geregistreerde gegevens. Zegt dit lles nu iets over de omvng vn en ontwikkelingen in de ddwerkelijke jeugdcriminliteit? De reltie tussen de geregistreerde criminliteit en de ddwerkelijke criminliteit is complex en verscheidene fctoren spelen een rol. Niet lle gepleegde delicten komen in de politieregistrties terecht, wrdoor een deel vn de (jeugd)criminliteit onbekend blijft, het zogenoemde drk number. Dit komt onder ndere voort uit het gegeven dt lng niet lle misdrijven bij de politie worden gemeld en niet lle ngiften door de politie worden geregistreerd. Drnst wordt slechts een beperkt deel vn de misdrijven opgehelderd. Verder kunnen geregistreerde criminliteitscijfers ook de vertling zijn vn opsporingsinspnningen vn de politie. De toegenomen beleidsndcht voor jeugdcriminliteit kn indirect, leiden tot intensievere opsporing en zodoende een effect hebben op de omvng vn de geregistreerde criminliteit. Het is lstig om de omvng vn het effect vn intensivering vn de opsporing te beplen. Uit gegevens over de strfrechtelijke recidive vn jeugdigen blijkt dt ls rekening wordt gehouden met het lndelijke opsporingspercentge de percentges iets dlen, mr dt de effecten mrginl zijn (Wrtn en Tollenr, 2006). Het vlt buiten de doelstelling vn deze fctsheet om de stijging en de ontwikkeling in de (geregistreerde) jeugdcriminliteit te verklren. Drvoor is nder onderzoek nodig. Om verklringen te kunnen geven dienen diverse indictoren te worden meegenomen, zols mtschppelijke en economische ontwikkelingen, hndhvingscriteri en intensiteit, nlevingscriteri, et ceter. De hierboven beschreven bevindingen mken duidelijk dt de interprettie vn de cijfers met betrekking tot de omvng vn de jeugdcriminliteit en de ontwikkeling drin complex is. Voor een meer uitgebreide bespreking vn de beperkingen vn het gebruik vn geregistreerde criminliteitscijfers zie bijvoorbeeld Blom et l. (2005). 12 c

13 Een completer inzicht in de omvng vn de jeugdcriminliteit en de ontwikkeling drin kn tevens worden verkregen door diverse dtbronnen nst elkr te zetten en met elkr te vergelijken, bijvoorbeeld door ook gebruik te mken vn zelfrpportgegegevens, zowel op mcro (over een totle groep) ls micro niveu (door op individueel niveu te koppelen). Zelfrpportge gegevens zijn wrdevol ls nvulling op geregistreerde gegevens en vice vers. Voor gegevens over zelfgerpporteerd dderschp door jeugdigen zie de WODC Monitor Zelfgerpporteerde Jeugdcriminliteit (Vn der Ln en Blom, 2006). Drnst is het voor een beter inzicht in de jeugdcriminliteit ook relevnt om nuwkeuriger nr specifieke subpopulties te kijken, zols het gevl is in de veelplegersmonitor (zie bijvoorbeeld Tollenr et l, 2006)of door meer gericht te kijken nr specifieke locties zols buurten (zie bijvoorbeeld Wittebrood en Vn Dijk, 2006). Litertuur Blom, M., A.M. vn der Ln Monitor Jeugd terecht 2006 Den Hg, Ministerie vn Justitie WODC, 2006 Fct sheet, nr Blom, M., A.M. vn der Ln, G.L.A.M. Huijbregts Monitor Jeugd terecht 2005 Den Hg, Ministerie vn Justitie WODC, 2005 WODC-chier, nr Eggen, A.Th.J., A.M. vn der Ln, B.M.J. Engelhrd, M. Blom, A.P.A. Broeders, S. Bogerts Criminliteit en opsporing. In: Eggen, A.Th.J., W. vn der Heide (red.) Criminliteit en rechtshndhving 2004; Ontwikkelingen en smenhngen Den Hg, Boom Juridische Uitgevers, 2005 Onderzoek en beleid nr. 237 Hlt Nederlnd Jrbericht 2006 Bred, Koninklijke Broese & Peereboom, 2007 Ln, A.M. vn der, M. Blom m.m.v. C. Verwers en A.A.M. Essers Jeugddelinquentie: risico's en bescherming; Bevindingen uit de WODC Monitor Zelfgerpporteerde Jeugdcriminliteit 2005 Den Hg, Boom Juridische Uitgevers, 2006 Onderzoek en beleid nr. 245 Tollenr, N., S. el Hrbchi, R.F. Meijer, G.L.A.M. Meijer en M. Blom Monitor Veelplegers. Smenvtting vn de resultten Den Hg, WODC, 2006 WODC Fctsheet Tweede Kmer Nr een veiliger smenleving Vergderjr 2002/2003, , nr. 1 Tweede Kmer Jeugd terecht; Actieprogrmm Anpk Jeugdcriminliteit Vergderjr 2002/2003b, , nr. 1 Wittebrood, K. & T. vn Dijk Andcht voor de Wijk Den Hg, SCP. 13

14 Tbellenbijlge Tbel B1 Verdchten (12-17 jr), processen-verbl en delicten, Verdchten b, wrvn , , , ,7 First-offenders b , , , ,6 Recidivisten b , , , ,0 Processen-verbl c , , , ,4 Delicten c , , , , jrigen op 1 jnuri vn het betreffende jr. b Exclusief Hlt-verwijzingen. c Inclusief Hlt-verwijzingen. Door de politie geregistreerde processen-verbl Tbel B2 Processen-verbl (inclusief Hlt-verwijzingen) vn jrige verdchten, nr sekse, Mn , , , ,9 Vrouw , , , ,7 Totl , , , , jrigen vn dezelfde sekse op 1 jnuri vn het betreffende jr. Tbel B3 Processen-verbl (inclusief Hlt-verwijzingen) vn jrige verdchten, nr herkomst, Autochtoon , ,2 Allochtoon, wrvn , ,1 1e genertie llochtoon, wrvn , ,0 Mrokko , ,2 Nederlndse Antillen/Arub , ,0 Surinme 565 9, ,6 Turkije 463 7, ,0 2e genertie llochtoon, wrvn , ,7 Mrokko , ,5 Nederlndse Antillen/Arub 798 9, ,8 Surinme , ,4 Turkije , ,9 Woonchtig in buitenlnd/ herkomst onbekend Totl , , jrigen vn dezelfde herkomst op 1 jnuri vn het betreffende jr. 14

15 Tbel B4 Processen-verbl (inclusief Hlt-verwijzingen) vn jrige verdchten, nr leeftijd, jr , , , ,1 13 jr , , , ,6 14 jr , , , ,4 15 jr , , , ,6 16 jr , , , ,4 17 jr , , , ,3 Totl , , , ,4 op 1 jnuri vn het betreffende jr. Tbel B5 Processen-verbl (inclusief Hlt-verwijzingen) vn jrige verdchten nr gemeentegrootte, Minder dn inwoners , , , , tot inwoners , , , , tot inwoners , , , , inwoners of meer , , , ,6 Woonchtig in buitenlnd/gemeentegrootte onbekend Totl , , , , jrigen wonend in een gemeente met dezelfde grootte op 1 jnuri vn het betreffende jr. Tbel B6 Delicten (inclusief Hlt-verwijzingen) vn jrige verdchten, nr type delict, Geweld , , , ,4 Vermogen , , , ,6 Vernieling of openbre orde , , , ,0 Overig/type delict onbekend , , , ,4 Totl , , , , jrigen op 1 jnuri vn het betreffende jr. Door de politie geregistreerde verdchten: first offenders en recidivisten Tbel B7 Verdchten (exclusief Hlt-verwijzingen) totl en nr type verdchte, % % % % First offender , , , ,1 Recidivist, wrvn , , , ,9 Meerpleger (2-5 pv's) , , , ,6 Veelpleger (meer dn 5 pv's) , , , ,4 Totl Meer- en veelpleger per 100 recidivisten. 15

16 Tbel B8 Verdchten (exclusief Hlt-verwijzingen) totl en nr type verdchte, nr sekse, % % % % First offender, wrvn Mn , , , ,7 Vrouw , , , ,3 Recidivist, wrvn Mn , , , ,3 Vrouw , , , ,7 Tbel B9 Verdchten (exclusief Hlt-verwijzingen) totl en nr type verdchte, nr herkomst, % % % % First offender, wrvn Autochtoon , , , ,2 Allochtoon, wronder , , , ,8 Mrokko , , , ,5 Nederlndse Antillen/Arub 576 4, , , ,3 Surinme 908 6, , , ,5 Turkije 704 5, , , ,4 Woonchtig in buitenlnd/ herkomst onbekend Recidivist, wrvn Autochtoon , , , ,1 Allochtoon, wronder , , , ,9 Mrokko , , , ,3 Nederlndse Antillen/Arub 444 5, , , ,5 Surinme 725 8, , , ,0 Turkije 460 5, , , ,6 Woonchtig in buitenlnd/ herkomst onbekend Voor utochtonen, llochtonen, Mrokknen, Antillinen, Surinmers en Turken per 100 first offenders of recidivisten vn wie de herkomst bekend is (zogenoemde vlid percentges ). Tbel B10 Verdchten (exclusief Hlt-verwijzingen) totl en nr type verdchte, nr leeftijd, % % % % First offender, wrvn jr , , , , jr , , , , jr , , , ,8 Recidivist, wrvn jr 501 5, , , , jr , , , , jr , , , ,9 16

17 Tbel B11 Delicten (exclusief Hlt-verwijzingen) totl en nr type verdchte, nr type delict, % % % % First offender, wrvn Geweld , , , ,6 Vermogen , , , ,5 Vernieling of openbre orde , , , ,6 Overig/type delict onbekend , , , ,3 Recidivist, wrvn Geweld , , , ,6 Vermogen , , , ,4 Vernieling of openbre orde , , , ,5 Overig/type delict onbekend , , , ,6 17

18 Afdoeningen vn jeugdzken Tbel B12 Stop-recties en Hlt-fdoeningen in misdrijfzken, leeftijd- leeftijd- leeftijd- leeftijd- b genoten b genoten b genoten b genoten b Stop-rectie Hlt-fdoening , , , , ,1 Cijfers over 2002 hebben betrekking op 60 vn de 62 Hlt-bureus in dt jr; cijfers over 2003 hebben betrekking op 58 vn de 60 Hltbureus; cijfers over 2004 hebben betrekking op 51 vn de 53 Hlt-bureus; cijfers over 2005 hebben betrekking op 51 vn de 52 Hltbureus; cijfers over 2006 hebben betrekking op lle Hlt-bureus; niet in behndeling genomen verwijzingen zijn niet meegeteld. b jrigen op 1 jnuri vn het betreffende jr. Bron: AURAH Tbel B13 Afdoeningen door het Openbr Ministerie, leeftijd- leeftijd- leeftijd- leeftijd- b genoten b genoten b genoten b genoten b Sepot , , , , ,3 Trnsctie c, wrvn , , , , ,4 Deelnme n een werk- of leerproject , , , , ,1 Betlen vn een geldsom of overige trnsctie , , , , ,2 Dgvrding d , , , , ,3 De cijfers wijken enigszins f vn de CBS-cijfers over fdoeningen door het OM vnwege een ndere mnier vn bewerken vn het bronbestnd. b jrigen op 1 jnuri vn het betreffende jr. c Het betreft ngeboden trnscties, inclusief mislukte trnscties en gevllen wrin niet op het trnsctienbod werd geregeerd; Voorbeelden vn overige trnscties zijn fstnd doen vn in beslg genomen goederen en het zich gedrgen nr de nwijzingen vn een instntie zols de jeugdreclssering. Bron: OMDATA 18

19 Tbel B14 Afdoeningen door de rechter, Per Per Per Per Per Onvoorwrdelijke pij 142 0, , , , ,1 (Deels) onvoorwrdelijke vrijheidsstrf c , , , , ,7 Onvoorwrdelijke tkstrf d , , , , ,9 (Deels) onvoorwrdelijke geldboete 464 0, , , , ,3 Vrijsprk 550 0, , , , ,8 De cijfers wijken enigszins f vn de CBS-cijfers over fdoeningen door de rechter in eerste nleg vnwege een ndere mnier vn bewerken vn het bronbestnd. b Per jrigen op 1 jnuri vn het betreffende jr. c Vrijheidsstrffen zijn jeugddetentie en gevngenisstrf, inclusief gevllen wrin de strf gelijk is n de duur vn het voorrrest. Bron: OMDATA 19