14 Effectevaluatie van de Strafrechtelijke Opvang Verslaafden (SOV)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "14 Effectevaluatie van de Strafrechtelijke Opvang Verslaafden (SOV)"

Transcriptie

1 Smenvtting Op 1 pril 2001 trd de wet SOV in werking. Op grond vn deze wet kunnen justitibele verslfden die n een ntl in de wet genoemde voorwrden voldoen, in het kder vn een strfrechtelijke mtregel, voor een periode vn ten hoogste twee jr gedwongen in een inrichting voor de opvng vn verslfden worden gepltst. Toen het wetsontwerp in 2000 door de Eerste en Tweede kmer werd ngenomen, werd hierbij de voorwrde gesteld dt de SOV zou strten ls experiment dt n zes jr geëvlueerd zou worden. Afhnkelijk vn de uitkomst vn de evlutie zou de mtregel worden voortgezet of ingetrokken. In 2001 verleende het Wetenschppelijk Onderzoek- en Documenttiecentrum vn het Ministerie vn Justitie n het Amsterdm Institute for Addiction Reserch (AIAR) en het Trimbos Instituut de opdrcht het evlutieonderzoek uit te voeren. Het Trimbos Instituut werd verntwoordelijk voor de procesevlutie, het AIAR voor de effectevlutie. Dit rpport beschrijft de resultten vn de effectevlutie. Drng en dwng bij justitibele verslfden Een belngrijke pijler vn verslvingsbehndelingen in een strfrechtelijk justitieel kder is de not vermindering overlst uit Deze noemt justitiële drng ls één vn de instrumenten om criminele overlst te bestrijden. Hierbij krijgen verslfden de keuze tussen behndeling of detentie. Deze stok chter de deur is voorl vn belng omdt deze groep verslfden zich uitsluitend op bsis vn vrijwilligheid moeilijk lt beïnvloeden. Het gedrgstheoretische model vn Mrlow lt overigens zien dt er nst justitiële drng nog vele ndere vormen vn drng zijn die op iemnd kunnen inwerken en dt de zogenoemde vrijwillige instroom (in de zin vn niet onder justitiële drng) drom heleml niet zo vrijwillig hoeft te zijn. Interventies onder justitiële drng vinden plts op het rkvlk vn justitie en verslvingzorg. Dit mkt dt nst verbetering vn de situtie vn de cliënt middels een vernderen c.q. stbiliseren vn zijn middelengebruik ook het voorkomen of in ieder gevl terugdringen vn de criminele recidive een doel is. Hiervoor is het nodig dt de cliënt in behndeling komt, in behndeling blijft en op zodnige wijze deelneemt n de behndeling dt de beoogde gedrgsvernderingen teweeg worden gebrcht en bij voorkeur ook voor lngere tijd beklijven. Als het effect vn de Nederlndse drngprogrmm s op deze kenmerken wordt geëvlueerd, blijkt dt slechts een beperkt deel vn de doelgroep instroomt in behndeling, de invloed vn drng op behndelretentie beperkt is en de bevindingen ten nzien vn het effect vn drnginterventies op de psychosocile en verslvingsproblemtiek en criminliteit op bsis vn deze onderzoeken moeilijk vst te stellen is. Als belngrijke oorzk vn het beperkte effect vn justitiële drng op bereik en retentie vn de drnginterventies wordt de beperkte intensiteit vn de justitiële drng genoemd.

2 14 Effectevlutie vn de Strfrechtelijke Opvng Verslfden (SOV) Tot de invoering vn de Strfrechtelijke Opvng Verslfden (SOV) ws dwngopnme of dwngpltsing vn verslfden lleen mogelijk bij gevr voor zichzelf of de omgeving. Dwngpltsing in het kder vn criminele overlstbestrijding ws niet mogelijk. Dwng ws voor gevr, drng voor criminele overlst. Dit vernderde met het in werking treden vn de wet SOV in Hoewel er formeel nog sprke moet zijn vn gevr voor personen of goederen, vergrootte de introductie vn de SOVmtregel de mogelijkheid dwngpltsing op te leggen in gevllen wrbij uitsluitend sprke ws vn criminele overlst. Dwngpltsing zou een oplossing moeten bieden voor het beperkte bereik en het beperkte effect op de behndelretentie vn drnginterventies. De SOV is overigens geen dwngbehndeling mr een dwngpltsing. Onderzoeksopzet en onderzoeksvrg De evlutie richt zich op de doelstellingen vn de mtregel: 1) reductie criminele recidive, 2) vermindering verslvingsproblemtiek, 3) bevordering vn mtschppelijk functioneren. De minister noemde in het overleg met de Kmer(s) het volgende effectiviteitscriterium voor de SOV: Vergelijkbre uitkomsten ls de intensieve drngvoorzieningen en significnt betere uitkomsten dn reguliere detentie, wrbij de criminele recidive met miniml 15-20% moet dlen. Dit criterium vormt de bsis voor de volgende onderzoeksvrgen: 1 Leidt de SOV bij de hrde kern criminele verslfden tot een ten minste vergelijkbre reductie in de criminele recidive ls intensieve justitiele drnginterventies en tot een grotere reductie in criminele recidive dn reguliere detentie? 2 Leidt de SOV bij de hrde kern criminele verslfden tot ten minste vergelijkbre verbetering vn de verslvingsproblemtiek ls intensieve justitiële drnginterventies en tot meer verbetering vn de verslvingsproblemtiek dn reguliere detentie? 3 Kent de SOV ten minste vergelijkbr succes in termen vn mtschppelijk functioneren ls intensieve reguliere justitiële drnginterventies? 4 Kn de SOV in termen vn een combintie vn de drie succescriteri ls succesvol worden beschouwd? 5 In welke mte zijn er tijdens het verblijf in de SOV vernderingen opgetreden bij de respondenten? 6 Wt zijn de verwchtingen, ervringen en tevredenheid vn respondenten over de SOV en de justitiële drnginterventies? 7 Welke kenmerken vn interventie en respondent hngen smen met de kns op succes voor SOV ers? Gekozen is voor een qusi-experimentele opzet met drie vergelijkingsgroepen: 1) de Forensische Verslvingskliniek (FVK), 2) Triple-Ex en 3) een controlegroep bestnde uit regulier gedetineerden.

3 Smenvtting 15 De cliënten vn de FVK zijn justitibele verslfden die weliswr behndelbr zijn, mr vn wie de rd vn de verslving, de ernst vn de gepleegde strfbre feiten, de persoonlijkheidsstructuur en de hulpverleningshistorie vn dien rd zijn dt opnme in een reguliere voorziening niet geïndiceerd is. Triple-Ex (ex-verslfd, ex-crimineel en ex-werkloos) mkt smen met de Verslvingsreclssering deel uit vn het progrmm Justitiële Verslvingszorg (JVZ) vn het Circuit Verslvingszorg vn Prnssi Psycho-Medisch Centrum in Den Hg. Het hoofdstuk eindigt met de opertionlistie vn succes per (sub)doelstelling (criminliteit, verslving en mtschppelijk functioneren). Per doelstelling wordt een zogenoemd deelcriterium ontwikkeld. Reductie criminele recidive wordt op twee mnieren geopertionliseerd: dling vn het percentge personen dt delicten pleegt (criminliteitspreventie) en dling vn het ntl gepleegde delicten (criminliteitsreductie). Voor het verslvingscriterium beperken we ons tot het gebruik vn illegle opiten en stimulnti en zwr lcoholgebruik (gedefinieerd ls meer dn vijf glzen per dg). De ltste doelstelling (mtschppelijk functioneren) bevt drie domeinen (huisvesting, werk en finnciën) op bsis wrvn één deelcriterium wordt ontwikkeld. Op bsis vn de drie deelcriteri worden smengestelde criteri ontwikkeld wrbij voor de vergelijking dwng/drng/reguliere detentie lleen mr gebruik wordt gemkt vn gegevens met betrekking tot criminliteit en verslving. Bseline kenmerken: profiel vn de onderzoeksgroepen Zowel de SOV, FVK ls Triple-Ex bereikten een deel vn de groep chronisch hrddrugsverslfde veelplegers. De reguliere detentiecontrolegroep leek in termen vn verslvingsgedrg erg op de SOV-popultie. Voor lle onderzoeksgroepen gold dt de meeste respondenten reeds vele jren verslfd wren n opiten, stimulnti of beide. De meeste respondenten wren overigens l eerder in hun leven met de verslvingszorg in nrking geweest. Vn de SOV-respondenten ws bijvoorbeeld driekwrt eerder in zijn leven een klinische verslvingsbehndeling gestrt. Het is echter niet bekend of men deze behndeling ook heeft fgemkt. Wt wel duidelijk is, is dt deze behndelingen noch het criminele gedrg noch de verslving hebben opgelost. Alle respondenten, of ze nu in de SOV, FVK, Triple-Ex of in reguliere detentie instroomden, hdden een indrukwekkende criminele crrière. Men verbleef een flink deel vn zijn leven in detentie en hd een groot ntl eerdere veroordelingen. In termen vn werkervring en opleiding wren lle vier de onderzoeksgroepen ook een moeilijke groep. Het gemiddelde opleidingsniveu ws lg en men hd meer ervring met werkloosheid dn met werk. Nst overeenkomsten wren er ook substntiële verschillen tussen de groepen in verslving, justitiële voorgeschiedenis en werkervring. Deze hdden onder meer betrekking op het primire probleemmiddel (SOV en

4 16 Effectevlutie vn de Strfrechtelijke Opvng Verslfden (SOV) regulier gedetineerden reltief vker opiten, FVK en Triple-Ex reltief vker stimulnti), behndelgeschiedenis (SOV vker in behndeling geweest), justitiële voorgeschiedenis (SOV meer eerdere veroordelingen en lnger gedetineerd geweest, regulier gedetineerden vker vermogensdelicten, FVK en Triple-Ex vker geweldsdelicten), werkervring (SOV en regulier gedetineerden reltief ongunstiger) en geestelijke gezondheidszorg (SOV vergelijkbre psychische problemtiek mr minder vk in GGZ-behndeling geweest dn de overige onderzoeksgroepen). In de effectevlutie is rekening gehouden met deze zogenoemde initiële verschillen. Om zo min mogelijk respondenten te verliezen in de uiteindelijke nlyses is ervoor gekozen om lleen vribelen ls covriten in de nlyses op te nemen die ook bij oude instromers (SOV-respondenten die het jr voor de strt vn de dtverzmeling l een onherroepelijke SOV-mtregel hdden opgelegd gekregen; zie methodesectie) zijn fgenomen. Dit zijn: leeftijd, werksitutie, primire probleemmiddel, ntl jren hrddrugsgebruik, eerdere verslvingsbehndeling, ntl mnden detentie ooit in leven, eerdere GGZ-behndeling en zelfmoordgedchten ooit in leven. Vernderingen bij SOV ers gedurende het SOV-trject In de SOV ws l snel n de strt een sterke verbetering vn de ervren lichmelijke en psychische gezondheid en zelfwrdering te zien. Een verbetering die ook n floop vn de SOV beklijfde. De vernderingen in self efficcy en mstery wren beperkter. Voor zover deze er wren, betrof het met nme het gevoel dt men omgevingsdruk om middelen te gebruiken beter de bs kon. Het effect vn de SOV In lle vergelijkingen wr dt mogelijk is, doen de SOV ers het (evenls de respondenten uit beide drnginterventies) zowel in termen vn ruwe ongecorrigeerde succesknsen ls in termen vn de voor initiële verschillen gecorrigeerde odds rtio s veel beter dn de regulier gedetineerde verslfden. Bij de vergelijking tussen SOV en beide vergelijkingsgroepen (in termen vn gecorrigeerde odds rtio s) doet de SOV-groep het in termen vn criminliteitspreventie wt slechter dn de FVK en Triple-Ex, in termen vn criminliteitsreductie vergelijkbr met de FVK en beter dn Triple-Ex, in termen vn verslving vergelijkbr met de FVK en beter dn Triple-Ex (tenminste ls de gehele follow-up periode in ogenschouw wordt genomen, nders ook vergelijkbr met Triple-Ex) en in termen vn mtschppelijk functioneren vergelijkbr met de FVK en beter dn Triple-Ex. In tbel S1 is dit weergegeven. Het ntwoord op onderzoeksvrg 1 (vermindering criminliteit) hngt f vn de keuze voor criminliteitspreventie of criminliteitsreductie (zie tbellen S2 t/m S5). In het eerste gevl doet het SOV-progrmm het

5 Smenvtting 17 Tbel S1 Geobserveerde succesknsen (% succes) in termen vn deelcriteri en domeinen Criteri en domeinen SOV FVK Triple-Ex Reg. det. (n=154) (n=87) (n=50) (n=72) Criminliteitspreventie Criminliteitsreductie Verslving (30 dgen) Verslving (FU-periode) Mtschppelijk functioneren Werk Finnciën Huisvesting Geen dt beschikbr. wt minder dn de beide drnginterventies mr nzienlijk beter dn reguliere detentie. In het tweede gevl doet het SOV-progrmm het wt beter dn de beide drnginterventies en veel beter dn reguliere detentie. Het ntwoord op onderzoeksvrg 2 (vermindering verslving) hngt f vn de keuze tussen de 30 dgen voor het follow-up interview of de gehele follow-up periode ls time frme. In het eerste gevl doet de SOV het vergelijkbr met de FVK en Triple-Ex mr nzienlijk beter dn reguliere detentie, in het tweede gevl doet de SOV het beter dn beide drnginterventies en veel beter dn reguliere detentie. Het ntwoord op onderzoeksvrg 3 (verbetering socil functioneren) luidt dt de SOV het vergelijkbr doet met de FVK mr beter dn Triple-Ex. Wnneer de uitkomsten op criminliteit, verslving en socil functioneren worden bewerkt tot smengestelde uitkomstmten die rekening houden met het feit dt de SOV-doelstellingen kent op l deze drie gebieden, doet de SOV het (evenls drng) nzienlijk beter dn reguliere detentie (ook n correctie voor initiële verschillen in leeftijd, justitiële voorgeschiedenis, verslvingsgedrg, psychische problemtiek en followup duur). Deze uitsprk moet overigens wel worden gekwlificeerd. Als de lt hoog wordt gelegd (succes zowel in termen vn criminliteit ls verslving) is, ondnks het feit dt SOV en drnginterventies het nzienlijk beter doen dn reguliere detentie, de succeskns in bsolute termen lg (tussen de 12% en 28%). In reltieve termen (in verhouding tot de succeskns voor regulier gedetineerde verslfde veelplegers) is er sprke vn een veel hogere succeskns voor de SOV ers. Dit scheelt een fctor 4,5 tot 7. Voor de vergelijking vn de succesknsen tussen SOV en de beide drnginterventies mkt het verschil of succes wordt gedefinieerd in termen vn criminliteitspreventie of criminliteitsreductie. De SOV doet het, ten opzichte vn de beide drnginterventies, wt beter in termen vn recidivereductie. De beide drnginterventies wt beter in termen vn recidivepreventie. De succeskns lijkt overigens f te nemen over de tijd.

6 18 Effectevlutie vn de Strfrechtelijke Opvng Verslfden (SOV) Tbel S2 Geobserveerde succeskns (in %) per onderzoeksgroep (criminliteitspreventieperspectief) Smengestelde criteri SOV FVK Triple-Ex Reg. det. p (n=154) (n=87) (n=50) (n=72) Criminliteit en verslving ,004 Criminliteit ,002 Criminliteit of verslving <0,001 Tbel S3 Geobserveerde succeskns (in %) per onderzoeksgroep (criminliteitspreventieperspectief) Succes op dimensies SOV FVK Triple-Ex p (n=154) (n=87) (n=50) Criminliteit en verslving en mtsch. functioneren ,231 Criminliteit en verslving ,171 Criminliteit ,448 Verslving en mtschppelijk functioneren ,981 Verklring fwijkingen t.o.v. tbel S2 is eis dt situtie op ndere dimensie niet mg zijn verslechterd en dt voor S2 een nder criterium voor succes verslving is gebruikt (i.v.m. vergelijking met regulier gedetineerden) Tbel S4 Geobserveerde succeskns (in %) per onderzoeksgroep (criminliteitsreductieperspectief) Succes op dimensies SOV FVK Triple-Ex Reg. det. p (n=151) (n=80) (n=48) (n=71) Criminliteit en verslving ,002 Criminliteit < 0,001 Criminliteit of verslving < 0,001 Tbel S5 Geobserveerde succesknsen (in %) per onderzoeksgroep (criminliteitsreductieperspectief) Succes op dimensies SOV FVK Triple-Ex p (n=151) (n=80) (n=48) Criminliteit en verslving en mtsch. functioneren ,861 Criminliteit en verslving ,762 Criminliteit ,918 Verslving en mtschppelijk functioneren ,779 Verklring fwijkingen t.o.v. tbel S4 is eis dt situtie op ndere dimensie niet mg zijn verslechterd en dt voor S4 een nder criterium voor succes verslving is gebruikt (i.v.m. vergelijking met regulier gedetineerden)

7 Smenvtting 19 Voorspellers voor succes vn dwng In hoeverre hngt de succeskns smen met 1) ervren drng, 2) rd primire probleemmiddel, 3) cognitieve cpciteiten vn de respondent en 4) duur vn de interventie? Het ntwoord op deze vrg kn informtie opleveren om interventies beter f te stemmen op personen en beplde interventies misschien niet meer n te bieden n beplde personen. Ervren justitiële drng hngt bij onze respondenten niet smen met feitelijke justitiële drng en ook niet met de kns op succes. Als er l een suggestie vn een verbnd is, lijkt het erop dt meer ervren justitiële drng de succeskns verkleint. Ook de rd vn het primire probleemmiddel heeft geen effect op de succeskns. Er is wel een niet-significnte trend in de zin dt respondenten met stimulnti ls primir probleemmiddel of een combintie vn middelen ls primir probleem een hogere succeskns hebben in vergelijking met respondenten die opiten ls primir probleemmiddel hdden. De succeskns hngt verder niet smen met het niveu vn de cognitieve cpciteiten vn de respondenten. Er is wel een sterk positief verbnd gevonden tussen de duur dt men n de interventie deelnm en de kns op succes. Voor lle succescriteri neemt de kns op succes toe met een toenme vn de interventieduur. Deze reltie is overigens geen bewijs voor de werkzmheid vn de interventies. De reltie kn ook het gevolg zijn vn het feit dt personen die lnger in de interventie blijven ndere mensen zijn dn personen die eerder met de interventie stoppen. De mening vn respondenten Er ws grote overeenstemming onder de respondenten vn de SOV, FVK en Triple-Ex over de leefgebieden wr men de meeste hulp op vroeg. Dit wren huisvesting, werk, finnciën, drugsgebruik en dgbesteding. Reltief minder belngrijk wren de leefgebieden lichmelijke en psychische gezondheid, socile contcten en, opvllend gezien het justitiële kder vn de behndeling, delictgedrg. Het percentge respondenten dt verwchtte dt de instelling ook ddwerkelijk hulp op deze gebieden kn geven is lger dn het percentge respondenten dt behoefte hd n hulp op deze gebieden. Een minderheid vn de respondenten gf tijdens het follow-up interview n (redelijk tot) veel hulp op de diverse gebieden te hebben ontvngen. Op geen enkel gebied komt de SOV boven de 50%. Leefgebieden wr het hoogste percentge SOV-respondenten ngf hulp te hebben ontvngen zijn huisvesting, drugsgebruik en lichmelijke gezondheid. Met nme op het gebied vn huisvesting steekt de SOV gunstig f ten opzichte vn beide drnginstellingen. Slechts een derde deel vn de SOV-respondenten vond dt hij redelijk tot veel hulp hd ontvngen op het gebied vn delictgedrg. Hier doen Triple-Ex en de FVK het wt beter, mr ook in deze instellingen hd minder dn de helft vn de respondenten nr hun mening redelijk tot veel hulp gehd op het gebied vn delictgedrg. In lle drie de instellingen hd minder dn een derde deel

8 20 Effectevlutie vn de Strfrechtelijke Opvng Verslfden (SOV) vn de respondenten redelijk tot veel hulp gehd op het gebied vn werk en finnciën. Slechts een minderheid vn de respondenten ws tevreden met de verkregen hulp op de leefgebieden. Minder dn de helft vn de SOV- en Triple-Ex-respondenten vond de ontvngen behndeling de juiste npk voor hun probleem, voor de FVK-respondenten ws dit iets meer dn de helft (54%). Conclusie Op bsis vn de bevindingen vn ons onderzoek levert de SOV significnt en substntieel betere uitkomsten op het gebied vn criminliteit, verslving en mtschppelijk functioneren dn reguliere detentie en vergelijkbre uitkomsten ls de Forensische Verslvingskliniek en Triple-Ex, twee binnen het drnginterventiespectrum intensievere drnginterventies. Onze eindconclusie luidt dn ook dt de SOV voldoet n de gestelde succescriteri. De succespercentges zijn evenwel bescheiden en nemen in de loop vn de tijd f. Gezien het reltief beperkte ntl pltsen en de lnge duur vn de interventie zl de invloed vn de SOV-mtregel op de lndelijke criminliteitscijfers, de ervren criminele overlst in groter verbnd en de belsting vn het justitiële pprt wrschijnlijk beperkt blijven. Dit geldt muttis mutndis overigens ook voor de drnginterventies. Bij de onderzoeksopzet moeten wel enkele kwlificerende opmerkingen gemkt worden. Het is in de Nederlndse situtie niet mogelijk om de officier vn justitie de eis wel of geen SOV-mtregel vi een rndom procedure te lten stellen en/of de rechter vi een rndom procedure het vonnis wel of geen SOV-mtregel te lten wijzen. Een experimentele opzet met rndom lloctie vn respondenten over de onderzoeksgroepen viel drmee f. We hebben gekozen voor het best mogelijke lterntief: een qusi-experimentele opzet met drie controlecondities. Twee drnginterventies en reguliere detentie. De beide drnginterventies, Triple-Ex en FVK, zijn drnginterventies voor criminele verslfden. De FVK richt zich nst criminele verslfden ook op een iets zwrdere doelgroep in termen vn psychische problemtiek. Triple-Ex kent eigenlijk een vergelijkbre doelgroep ls de SOV. De derde controlegroep bestt uit verslfden in reguliere detentie. Het betreft een in termen vn criminliteit en verslving vergelijkbre groep uit een nder onderzoek. De dt vn deze controlegroep zijn ongeveer drie jr ouder dn die vn de overige onderzoeksgroepen. Het is drom niet uitgesloten dt hier deels een periodeof cohorteffect een rol speelt. Deze qusi-experimentele opzet heeft gevolgen voor de zwrte vn de eindconclusie. Cusle uitsprken in de zin vn de SOV heeft tot meer verbetering geleid dn de controleconditie zijn lstiger. De interne vliditeit vn dit soort uitsprken kn echter nzienlijk verhoogd worden door voor relevnte initiële verschillen tussen de onderzoeksgroepen sttistisch te corrigeren. Dt is in dit rpport ook gedn.

9 Smenvtting 21 Slechts een minderheid vn de respondenten ws tevreden met de verkregen hulp op de onderzochte leefgebieden. Met uitzondering vn huisvesting deed de SOV het in termen vn tevredenheid vn de respondenten minder goed dn beide drnginstellingen, met nme op het gebied drugsgebruik. Gemiddeld gven de respondenten de SOV een onvoldoende (fse 1 (4,7), fse 2 (5,1) en fse 3 (5,2), Triple-Ex een onvoldoende (5,7) en de FVK een voldoende (6,5). Men leek overigens meer tevreden over de informtievoorziening, insprk en begeleiding dn over het effect vn de behndeling. Minder dn de helft vn de SOV- en Triple-Ex-respondenten en iets meer dn de helft vn de FVK-respondenten (54%) vond de behndeling/begeleiding de juiste npk voor hun problemen.

Erasmus MC Junior Med School

Erasmus MC Junior Med School Ersmus MC Desiderius School vn begrijpen nr beslissen Ersmus MC Junior Med School 2012-2013 De rts-onderzoekers vn morgen Het progrmm Dit progrmm loopt prllel n VWO-5 en -6 en bestt uit vier onderdelen:

Nadere informatie

Op zoek naar talent en ambitie!

Op zoek naar talent en ambitie! Ersmus MC Desiderius School vn begrijpen nr beslissen Op zoek nr tlent en mbitie! Geneeskunde studeren in Rotterdm Decentrle selectie 2011-2012 Wt hebben we jou te bieden? Sterke knten vn het onderwijsprogrmm

Nadere informatie

Functiebeschrijving en -waardering Stichting Promes, Meppel

Functiebeschrijving en -waardering Stichting Promes, Meppel Functie-informtie Functienm Orgnistie Stichting Promes, onderdeel Onderwijsondersteuning Slrisschl 5 Indelingsniveu FUWASYS-dvies IIc Werkterrein Onderwijsproces -> onderwijsbegeleiding Activiteiten Bewerken

Nadere informatie

Het bepalen van een evenwichtstoedeling met behulp van het 1 e principe van Wardrop is equivalent aan het oplossen van een minimaliserings-probleem.

Het bepalen van een evenwichtstoedeling met behulp van het 1 e principe van Wardrop is equivalent aan het oplossen van een minimaliserings-probleem. Exmen Verkeerskunde (H1I6A) Ktholieke Universiteit Leuven Afdeling Industrieel Beleid / Verkeer & Infrstructuur Dtum: dinsdg 2 september 28 Tijd: Instructies: 8.3 12.3 uur Er zijn 4 vrgen over het gedeelte

Nadere informatie

Profijt van de gemeentelijke overheid

Profijt van de gemeentelijke overheid Profijt vn de gemeentelijke overheid De invloed vn het gemeentebeleid op de koopkrcht vn de minim in Groningen Dr. M.A. Allers Profijt vn de gemeentelijke overheid De invloed vn het gemeentebeleid op de

Nadere informatie

Functiebeschrijving en -waardering Stichting Promes, Meppel

Functiebeschrijving en -waardering Stichting Promes, Meppel Functie-informtie Functienm Orgnistie Stichting Promes, onderdeel Onderwijsondersteuning Slrisschl 4 Indelingsniveu FUWASYS-dvies IIb Werkterrein Bedrijfsvoering - Mngementondersteuning Activiteiten Bewerken

Nadere informatie

Keuze van het lagertype

Keuze van het lagertype Keuze vn het lgertype Beschikbre ruimte... 35 Belstingen... 37 Grootte vn de belsting... 37 Richting vn de belsting... 37 Scheefstelling... 40 Precisie... 40 Toerentl... 42 Lgergeruis... 42 Stijfheid...

Nadere informatie

Hoofdstuk 8 Beslissen onder risico en onzekerheid

Hoofdstuk 8 Beslissen onder risico en onzekerheid Hoofdstuk 8 Beslissen onder risico en onzekerheid 8.5 Tectronis Tectronis, een friknt vn elektronic, kn vn een nder edrijf een éénjrige licentie verkrijgen voor de fricge vn product A, B of C. Deze producten

Nadere informatie

provinci renthe 1. De aanvraag 1.1. Datering en inhoud van de aanvraag

provinci renthe 1. De aanvraag 1.1. Datering en inhoud van de aanvraag Prooinciehuis rüesterbrink r, Assen T Postdres Postbus rzz, 94oo ec Assen F www.drenthe.nl (o592) 36 55 55 (o592) 36 57 77 provinci renthe I/ERZONDEN I CI 0l{T,2û12 Assen, 10 oktober 2012 Ons kenmerk WH12012006860

Nadere informatie

Nee heb je, ja kun je krijgen DE EFFECTIVITEIT VAN FONDSENWERVINGS- EN REKRUTERINGSSTRATEGIEËN VAN MAATSCHAPPELIJKE ORGANISATIES

Nee heb je, ja kun je krijgen DE EFFECTIVITEIT VAN FONDSENWERVINGS- EN REKRUTERINGSSTRATEGIEËN VAN MAATSCHAPPELIJKE ORGANISATIES Nee heb je, j kun je krijgen DE EFFECTIVITEIT VAN FONDSENWERVINGS- EN REKRUTERINGSSTRATEGIEËN VAN MAATSCHAPPELIJKE ORGANISATIES René Bekkers ICS/Sociologie Universiteit Utrecht R.Bekkers@fss.uu.nl INLEIDING

Nadere informatie

Algemeen. Restweefsel voor medischwetenschappelijk onderzoek

Algemeen. Restweefsel voor medischwetenschappelijk onderzoek Algemeen Restweefsel voor medischwetenschppelijk onderzoek U bent in het Ersmus MC voor onderzoek en/of behndeling. Soms is het nodig bloed of lichmsweefsel/-vloeistof bij u f te nemen. N fronding vn dit

Nadere informatie

Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport An de minister vn Volksgezondheid, Welzijn en Sport Onderwerp : Voorstel Smenwerking dvisering vccintie Uw kenmerk : 748280-135050-PG en 748363-135057-PG Ons kenmerk : U-994508/RW/bp/066-K en 2016094166

Nadere informatie

Hoe gezond zijn jongeren in West? Uitkomsten Jeugdgezondheidsmonitor E-MOVO 2013-2014

Hoe gezond zijn jongeren in West? Uitkomsten Jeugdgezondheidsmonitor E-MOVO 2013-2014 GGD Amsterdm Hoe gezond zijn jongeren in West? Uitkomsten Jeugdgezondheidsmonitor E-MOVO 2013-2014 Om goed lokl jeugdgezondheidsbeleid te kunnen mken, is inzicht nodig in de gezondheid, het welzijn en

Nadere informatie

Symposium In relatie tot kanker

Symposium In relatie tot kanker Symposium In reltie tot knker Mndg 26 mei 2014 Loctie: Ersmus MC - Onderwijscentrum te Rotterdm Het medische behndeltrject kn voor de ptiënt vernderingen teweeg brengen in de reltie en rol nr nsten, werk

Nadere informatie

Functiebeschrijving en -waardering Stichting Promes, Meppel. Verlenen van hand- en spandiensten Beheren/beveiligen van goederen, gebouwen en personen

Functiebeschrijving en -waardering Stichting Promes, Meppel. Verlenen van hand- en spandiensten Beheren/beveiligen van goederen, gebouwen en personen Functiebeschrijving en -wrdering Stichting Promes, Meppel Functie-informtie Functienm Orgnistie Stichting Promes, onderdeel Scholen Slrisschl 3 Indelingsniveu FUWASYS-dvies II Werkterrein Bedrijfsvoering

Nadere informatie

Een CVA (beroerte) kan uw leven drastisch veranderen! 2009 Een uitgave van de Nederlandse CVA-vereniging

Een CVA (beroerte) kan uw leven drastisch veranderen! 2009 Een uitgave van de Nederlandse CVA-vereniging N een CVA (beroerte)... hoe verder?. Een CVA (beroerte) kn uw leven drstisch vernderen! 2009 Een uitgve vn de Nederlndse CVA-vereniging Wt is een CVA? In Nederlnd leven meer dn een hlf miljoen mensen met

Nadere informatie

MARKETING / PR / COMMUNICATIEMEDEWERKER

MARKETING / PR / COMMUNICATIEMEDEWERKER OPLEIDING: MARKETING / PR / COMMUNICATIEMEDEWERKER MET DE SPECIALISATIE SOCIAL MEDIA 2015 1 Mrketing/PR/Communictiemedewerker Specilistie Socil Medi SCHEIDEGGER en CEDOR bieden een unieke opleiding n.

Nadere informatie

Functiebeschrijving en -waardering Stichting Promes, Meppel. Stichting Promes, onderdeel Schoolmanagement

Functiebeschrijving en -waardering Stichting Promes, Meppel. Stichting Promes, onderdeel Schoolmanagement Functiebeschrijving en -wrdering Stichting Promes, Meppel Functie-informtie Functienm Orgnistie Slrisschl Indelingsniveu FUWASYS-dvies Werkterrein Activiteiten Kenmerkscores 44343 43334 43 43 Somscore

Nadere informatie

Een flexibel samenwerkingsverband

Een flexibel samenwerkingsverband Een flexibel smenwerkingsverbnd Zorg op mt is mogelijk met een flexibele orgnistie en met flexibel inzetbr personeel. Mr hoe krijg je dt voor elkr? Een brochure vn: in opdrcht vn de Projectgroep Pltsingsbeleid.

Nadere informatie

CONCEPT niet citeren of naar verwijzen Achtergronddocument Richtlijnen goede voeding 2015 Thee

CONCEPT niet citeren of naar verwijzen Achtergronddocument Richtlijnen goede voeding 2015 Thee 1 OCR 2 3 4 CONCEPT niet citeren of nr verwijzen Achtergronddocument Richtlijnen goede voeding 2015 Thee 5 Dit chtergronddocument is een smenvtting vn wetenschppelijke peer-reviewed publicties tot 1 juli

Nadere informatie

Z- ß- ßr!2f int tçotg

Z- ß- ßr!2f int tçotg Z- ß- ßr!2f int tçotg A n s I u iti n g sco nve n nt "De Bouw Werkt ln Noordoost Brbnt" Er is een convennt gesloten De Bouw Werkt in Noordoost Brbnt. Eén vn de doelstellingen vn het convennt is het uitbreiden

Nadere informatie

Hoe gezond zijn jongeren in Zuidoost?

Hoe gezond zijn jongeren in Zuidoost? GGD Amsterdm Hoe gezond zijn jongeren in Zuidoost? Uitkomsten Jeugdgezondheidsmonitor E-MOVO 2013-2014 Om goed lokl jeugdgezondheidsbeleid te kunnen mken, is inzicht nodig in de gezondheid, het welzijn

Nadere informatie

Rapportage Enquête ondergrondse afvalinzameling Zaltbommel

Rapportage Enquête ondergrondse afvalinzameling Zaltbommel Rpportge Enquête ondergrondse fvlinzmeling Zltommel Enquête ondergrondse fvlinzmeling Zltommel VERSIEBEHEER Versie Sttus Dtum Opsteller Wijzigingen Goedkeuring Door Dtum 0.1 onept 4-11-09 VERSPREIDING

Nadere informatie

Bijlage bij hoofdstuk Bijlage bij hoofdstuk Bijlage bij hoofdstuk Bijlage bij hoofdstuk

Bijlage bij hoofdstuk Bijlage bij hoofdstuk Bijlage bij hoofdstuk Bijlage bij hoofdstuk BIJLAGEN De ondersteuning vn Wmo-nvrgers Een onderzoek onder nvrgers en hun mntelzorgers Mirjm de Klerk Ann Mri Mrngos Mrth Dijkgrf Alice de Boer Bijlge bij hoofdstuk 2... 3 Bijlge bij hoofdstuk 3... 7

Nadere informatie

DOEL: Weten wat de gevolgen en risico s kunnen zijn van het plaatsen van (persoonlijke) informatie op internet.

DOEL: Weten wat de gevolgen en risico s kunnen zijn van het plaatsen van (persoonlijke) informatie op internet. kennismking met i-respect.nl INTRODUCTIE GEMAAKT DOOR: Annèt Lmmers ONDERWERP: Een eerste kennismking met i-respect.nl en het onderwerp publiceren. DOEL: Weten wt de gevolgen en risico s kunnen zijn vn

Nadere informatie

Hoe gezond zijn jongeren in Zuid?

Hoe gezond zijn jongeren in Zuid? GGD Amsterdm Hoe gezond zijn jongeren in Zuid? Uitkomsten Jeugdgezondheidsmonitor E-MOVO 2013-2014 Om goed lokl jeugdgezondheidsbeleid te kunnen mken, is inzicht nodig in de gezondheid, het welzijn en

Nadere informatie

Mytylschool De Trappenberg Peter van Sparrentak

Mytylschool De Trappenberg Peter van Sparrentak Mytylshool De Trppenberg Peter vn Sprrentk www.m3v.nl Nieuwbouwonept en revlidtieentrum geriht op de toekomst Mytylshool De Trppenberg en het ngrenzende revlidtieentrum in Huizen willen in de toekomst

Nadere informatie

Werken aan resultaat, altijd en overal

Werken aan resultaat, altijd en overal nbroek choemn dviseurs Werken n resultt, ltijd en overl Nr een professionele implementtie vn Het Nieuwe Werken bij de Belstingdienst Michël Geerdink Onder het motto Werken n resultt, ltijd en overl is

Nadere informatie

Armoedemonitor 1998. Sociaal en Cultureel Planbureau Centraal Bureau voor de Statistiek

Armoedemonitor 1998. Sociaal en Cultureel Planbureau Centraal Bureau voor de Statistiek Armoedemonitor 1998 Socil en Cultureel Plnbureu Centrl Bureu voor de Sttistiek Armoedemonitor 1998 Exemplren vn deze uitgve zijn verkrijgbr in de boekhndel en bij Elsevier bedrijfsinformtie onder vermelding

Nadere informatie

Hoe gezond zijn jongeren in Amstelveen? Factsheet Jeugdgezondheidsmonitor E-MOVO 2013-2014

Hoe gezond zijn jongeren in Amstelveen? Factsheet Jeugdgezondheidsmonitor E-MOVO 2013-2014 GGD Amsterdm Hoe gezond zijn jongeren in Amstelveen? Fctsheet Jeugdgezondheidsmonitor E-MOVO 2013-2014 Om goed gemeentelijk jeugdgezondheidsbeleid te mken is inzicht nodig in de gezondheid, het welzijn

Nadere informatie

fonts: achtergrond PostScript Fonts op computers?

fonts: achtergrond PostScript Fonts op computers? fonts: chtergrond PostScript Fonts op computers? Tco Hoekwter tco.hoekwter@wkp.nl bstrct Dit rtikel geeft een korte inleiding in de interne werking vn PostScript computerfonts en hun coderingen. Dit rtikel

Nadere informatie

4 HET SAMENGAAN VAN DIVERSE INTERESSES

4 HET SAMENGAAN VAN DIVERSE INTERESSES 4 HET SAMENGAAN VAN DIVERSE INTERESSES 4.1 Inleiding Het huidige vrijetijdsptroon kenmerkt zich door een grote mte vn fwisseling. Mensen houden er diverse liefhebberijen op n. Culturele ctiviteiten worden

Nadere informatie

Trendanalyse huurwoningmarkt Verkorten inschrijfduur en leegstandtijd

Trendanalyse huurwoningmarkt Verkorten inschrijfduur en leegstandtijd Verkorten inschrijfduur en leegstndtijd Pul Kooij 165419 Msterproject Business Mthemtics & Informtics Stgeverslg Zig Websoftwre B.V. Botterstrt 51 C 171 XL Huizen Vrije Universiteit Amsterdm Fculteit Copyright

Nadere informatie

INFORMATIE. hart. verwennend WEEKEND EEN LANG WEEKEND OP EEN TOPLOCATIE VOOR BALANS EN VITALITEIT

INFORMATIE. hart. verwennend WEEKEND EEN LANG WEEKEND OP EEN TOPLOCATIE VOOR BALANS EN VITALITEIT INFORMATIE hrt WEEKEND EEN LANG WEEKEND OP EEN TOPLOCATIE VOOR BALANS EN VITALITEIT COLOFON INHOUD INITIATIEFNEEMSTER Jessy Jnsen www.jessyjnsen.nl Hvelte Inleiding 05 HrtVerwennend voor Jou & Visie 07

Nadere informatie

Hoe gezond zijn jongeren in Uithoorn? Factsheet Jeugdgezondheidsmonitor E-MOVO 2013-2014

Hoe gezond zijn jongeren in Uithoorn? Factsheet Jeugdgezondheidsmonitor E-MOVO 2013-2014 GGD Amsterdm Hoe gezond zijn jongeren in Uithoorn? Fctsheet Jeugdgezondheidsmonitor E-MOVO 2013-2014 Om goed gemeentelijk jeugdgezondheidsbeleid te mken is inzicht nodig in de gezondheid, het welzijn en

Nadere informatie

Staaroperatie (dagbehandeling)

Staaroperatie (dagbehandeling) Oogheelkunde Stropertie (dgbehndeling) Met uw behndelend oogrts heeft u fgesproken dt u een str opertie krijgt (ctrct). Wij leggen u grg uit wt u kunt verwchten, zodt u zich hierop kunt voorbereiden. Voorbereiding

Nadere informatie

Checklist. Aanvulling ondersteuningsplan. integratie LWOO en PrO in passend onderwijs. 11 mei 2015. [Typ hier]

Checklist. Aanvulling ondersteuningsplan. integratie LWOO en PrO in passend onderwijs. 11 mei 2015. [Typ hier] [Typ hier] Checklist Anvulling ondersteuningspln integrtie LWOO en PrO in pssend onderwijs 11 mei 2015 Deze checklist is tot stnd gekomen in nuwe smenwerking met: Ministerie vn Onderwijs, Cultuur en Wetenschp

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO. Wiskunde B1 (nieuwe stijl)

Correctievoorschrift VWO. Wiskunde B1 (nieuwe stijl) Wiskunde B (nieuwe stijl) Correctievoorschrift VWO Voorbereidend Wetenschppelijk Onderwijs 0 0 Tijdvk Inzenden scores Vul de scores vn de lfbetisch eerste vijf kndidten per school in op de optisch leesbre

Nadere informatie

HBO-Monitor (ROA/HBO-Raad) en WO-Monitor (ROA/VSNU) Dataverzameling alumnigegevens particuliere instellingen hoger onderwijs

HBO-Monitor (ROA/HBO-Raad) en WO-Monitor (ROA/VSNU) Dataverzameling alumnigegevens particuliere instellingen hoger onderwijs ReserchNed v Toernooiveld 216 6525 EC Nijmegen Postus 31162 6503 CD Nijmegen t 024 350 62 52 f 024 350 62 53 e info@reserchned.nl kvk 09159322 Bron vrgenlijst: Bewerkt door: In opdrcht vn: HBO-Monitor

Nadere informatie

Geëiste en opgelegde sancties bij moord en doodslag,

Geëiste en opgelegde sancties bij moord en doodslag, Pul Nieuwbeert en Sigrid vn Wingerden' In de volgende flevering vn Trem wordt een opvolgend rtilcel vn deze uteurs gepubliceerd met de titel: 'Ontwikkelingen in de lengte vn gevngenisstrffen voor moord

Nadere informatie

A. Organisatiebeschrijving academische functie van de school

A. Organisatiebeschrijving academische functie van de school Acdemische opleidingsschool OSR Stndrdlijst jrverslg onderzoek Versie december 2012 [Algemene instructie (s.v.p. geel gemrkeerde tekst verwijderen n invullen): Vul de vrgen in deze lijst zo volledig mogelijk

Nadere informatie

bezorgerboekje informatie voor

bezorgerboekje informatie voor bezorgerboekje informtie voor Inhoud 2 3 4 6 10 12 13 14 15 Welkom Onmisbre schkel / De Persgroep Distributie Wetten en regels Inschrijven / Bezorgovereenkomst /Arbeidstijdenwet / Arbeidsomstndighedenwet

Nadere informatie

PROCEDURE SCHADEMELDING - VASTGOED -

PROCEDURE SCHADEMELDING - VASTGOED - PROCEDURE SCHADEMELDING - VASTGOED - Afdeling Finnciën Gemeente Molenwrd Procedure Schdemelding Vstgoed versie 1.0 - pg. 1 Gemeente Molenwrd Inhoud Inleiding 1. Algemene beplingen 1.1 Schde melding 1.2.Schde

Nadere informatie

Hoofdstuk 0: algebraïsche formules

Hoofdstuk 0: algebraïsche formules Hoofdstuk 0: lgebrïsche formules Dit hoofdstuk hoort bij het eerste college infinitesimlrekening op 3 september 2009. Alle gegevens over de cursus zijn te vinden op http://www.mth.uu.nl/people/hogend/inf.html

Nadere informatie

WET BIBOB MODEL 3 Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur

WET BIBOB MODEL 3 Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur WET BIBOB MODEL 3 Wet evordering integriteitseoordelingen door het openr estuur Formulier voor: Gemchtigd nvrger nmens de rechtspersoon BIBOB VRAGENFORMULIER Bestemd voor GEMACHTIGD AANVRAGER NAMENS DE

Nadere informatie

Begroting 2014 en meerjarenbegroting 2015 t/m 2017

Begroting 2014 en meerjarenbegroting 2015 t/m 2017 Begroting 2014 en meerjrenbegroting 2015 t/m 2017 September 2013 Concern Zevenheuvelenweg 14 Postbus 5033 5004 EA Tilburg Telefoon 013 46 41 911 Fx 013 46 41 422 Contctpersoon C. Suer Telefoon 013 46 41

Nadere informatie

Staaroperatie (klinisch)

Staaroperatie (klinisch) Oogheelkunde Stropertie (klinisch) Met uw behndelend oogrts heeft u fgesproken dt u binnenkort wordt opgenomen voor een opertie n str (ctrct). In deze folder vindt u de informtie die u zl helpen bij de

Nadere informatie

H. Detacheringen. Artikel 1. Inleiding

H. Detacheringen. Artikel 1. Inleiding H. Detcheringen Onder Dimnt groep Tlent&Werk wordt in deze lgemene verkoopvoorwrden verstn het onderdeel Tlent&Werk vn het rechtspersoonlijkheid bezittend lichm Dimnt groep ls bedoeld ls bedoeld in rtikel

Nadere informatie

Urologie. Blaasaugmentatie

Urologie. Blaasaugmentatie Urologie Blsugmenttie U krijgt een opertie n de bls. Bij een blsugmenttie wordt de bls groter gemkt met behulp vn een stukje drm. U vindt hier meer informtie. Voorbereiding Drmen spoelen Als u uw drmen

Nadere informatie

Integratie en religiositeit onder de Turkse tweede generatie in Berlijn en Amsterdam

Integratie en religiositeit onder de Turkse tweede generatie in Berlijn en Amsterdam Integrtie en religiositeit onder de Turkse tweede genertie in Berlijn en Amsterdm Een nlyse vn jonge moslims in twee Europese hoofdsteden 1 Fenell Fleischmnn* Smenvtting In dit rtikel wordt de reltie onderzocht

Nadere informatie

BIJLAGEN. Inhoud. Bijlage Hoofdstuk Bijlage Hoofdstuk Bijlage Hoofdstuk Bijlage Hoofdstuk Chinese Nederlanders

BIJLAGEN. Inhoud. Bijlage Hoofdstuk Bijlage Hoofdstuk Bijlage Hoofdstuk Bijlage Hoofdstuk Chinese Nederlanders BIJLAGEN Chinese Nederlnders Vn horec nr hogeschool Mérove Gijsberts Willem Huijnk Ri Vogels Inhoud Bijlge Hoofdstuk 7... 2 Bijlge Hoofdstuk 8... 3 Bijlge Hoofdstuk 9... 6 Bijlge Hoofdstuk 10... 9 Socil

Nadere informatie

Oogheelkunde. Vitamine A therapie bij retinitis pigmentosa

Oogheelkunde. Vitamine A therapie bij retinitis pigmentosa Oogheelkunde Vitmine A therpie bij retinitis pigmentos U heeft een fsprk op de polikliniek Oogheelkunde voor een Vitmine A therpie bij retinitis pigmentos. In deze folder leest u meer hierover. Wt is retinitis

Nadere informatie

Privacyverklaring Nieuwbouw (huur of koop)

Privacyverklaring Nieuwbouw (huur of koop) Privcyverklring Nieuwbouw (huur of koop) 2552018.1 Privcyverklring NOUWEN Mkelrdij o.g.b.v. U heeft te mken met NOUWEN Mkelrdij o.g.b.v. NOUWEN Mkelrdij o.g.b.v. is een NVM-mkelr. In deze privcyverklring

Nadere informatie

Vraag 2. a) Geef in een schema weer uit welke onderdelen CCS bestaat. b) Met welke term wordt onderstaande processchema aangeduid.

Vraag 2. a) Geef in een schema weer uit welke onderdelen CCS bestaat. b) Met welke term wordt onderstaande processchema aangeduid. Tentmen Duurzme Ontwikkeling & Kringlopen, 1 juli 2009 9:00-12:00 Voordt je begint: schrijf je nm en studentnummer bovenn ieder vel begin iedere vrg op een nieuwe bldzijde ls je een vkterm wel kent in

Nadere informatie

Beslissing B&W: datum indiening: 26 januari datum/agendapunt B&Wvergaderi. afdeling. Onderwerp: Wmo klanttevredenheidsonderzoek over 201 4

Beslissing B&W: datum indiening: 26 januari datum/agendapunt B&Wvergaderi. afdeling. Onderwerp: Wmo klanttevredenheidsonderzoek over 201 4 *@ gemeente Roermond VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN DE GEMEENTE ROERMOND dtum indiening: 26 jnuri 2016 fdeling Welzijn dtum/gendpunt B&Wvergderi n g 02021 61 30 1 = Onderwerp: Wmo klnttevredenheidsonderzoek

Nadere informatie

OSR-Standaardlijst jaarverslag kwaliteit opleiden Pagina 1 van 13

OSR-Standaardlijst jaarverslag kwaliteit opleiden Pagina 1 van 13 Opleidingsschool Rotterdm OSR Stndrdlijst jrverslg opleiden Versie december 2012 [Algemene instructie (s.v.p. geel gemrkeerde tekst verwijderen n invullen): Vul de vrgen in deze lijst zo volledig mogelijk

Nadere informatie

Voorbereidende opgaven Herkansingscursus. Rekenregels voor vereenvoudigen

Voorbereidende opgaven Herkansingscursus. Rekenregels voor vereenvoudigen Voorbereidende opgven Herknsingscursus Tips: Mk de voorbereidende opgven voorin in één vn de A4-schriften die je gt gebruiken tijdens de cursus. Als een opdrcht niet lukt, werk hem dn uit tot wr je kunt

Nadere informatie

Toyota Verzekeringen Altijd de beste oplossing

Toyota Verzekeringen Altijd de beste oplossing Toyot Verzekeringen Altijd de beste oplossing Welke verzekering hebt u nodig? U rijdt met een Toyot of u wcht op zijn levering. Hij is nieuw of tweedehnds. U bent een kilometervreter of rijdt minder dn

Nadere informatie

Biense Dijkstra Alg. directeur

Biense Dijkstra Alg. directeur g l s r e v r J Het smenstellen vn het jrverslg 2014 is terugkijken, mr drn zo snel mogelijk weer vooruitkijken. Nog steeds vnuit een sterke finnciële positie. In 2014 hebben we de Hermn Wijffels Innovtieprijs

Nadere informatie

HANDLEIDING FOKWAARDEN 2014. Informatie & Inspiratie document Met uitleg over het hoe en waarom van de fokwaarden

HANDLEIDING FOKWAARDEN 2014. Informatie & Inspiratie document Met uitleg over het hoe en waarom van de fokwaarden HANDLEIDING FOKWAARDEN 2014 Informtie & Inspirtie document Met uitleg over het hoe en wrom vn de fokwrden Missie Al ruim 25 jr ondersteunt ELDA bedrijven in de grrische sector, en het is voor ons een belngrijke

Nadere informatie

#JONGERENGIDS. @student @werkzoekende @werknemer. Toegankelijke gezondheid voor iedereen!

#JONGERENGIDS. @student @werkzoekende @werknemer. Toegankelijke gezondheid voor iedereen! #JONGERENGIDS @student @werkzoekende @werknemer Socilistische Mutuliteit vn brbnt Toegnkelijke gezondheid voor iedereen! betlt 40 /jr De Socilistische Mutuliteit terug voor je nticonceptie Love4you.be

Nadere informatie

Jongeren en seksuele oriëntatie. Bijlagen. Inhoud. Lisette Kuyper

Jongeren en seksuele oriëntatie. Bijlagen. Inhoud. Lisette Kuyper Jongeren en seksuele oriënttie Lisette Kuyper Bijlgen Inhoud Bijlge A Getlsmtige weergve vn de tbellen... 2 Bijlge B Socildemogrfische kenmerken vn LHB-jongvolwssenen nr sekse... 13 1 Bijlge A Getlsmtige

Nadere informatie

Opdrachten bij hoofdstuk 2

Opdrachten bij hoofdstuk 2 Opdrchten ij hoofdstuk 2 2.1 Het vullen vn je portfolio In hoofdstuk 2 he je gezien op welke mnier je de informtie kunt verzmelen. An de hnd vn die informtie kun je de producten mken wrmee jij je portfolio

Nadere informatie

DE KNIEARTROSE INJECTIE STUDIE. Onderzoek naar de behandeling van knieartrose met corticosteroïden injectie in de huisartsenpraktijk

DE KNIEARTROSE INJECTIE STUDIE. Onderzoek naar de behandeling van knieartrose met corticosteroïden injectie in de huisartsenpraktijk DE KNIEARTROSE INJECTIE STUDIE Onderzoek nr de behndeling vn kniertrose met corticosteroïden injectie in de huisrtsenprktijk DE KNIEARTROSE INJECTIE STUDIE: WAAROM? Ondnks de jrenlnge ervring met intr-rticulir

Nadere informatie

Monitor Jeugd terecht 2007

Monitor Jeugd terecht 2007 Wetenschppelijk Onderzoeken Documenttiecentrum Monitor Jeugd terecht Fct sheet 2007-3 Monitor Jeugd terecht 2007 Augustus 2007 M. Blom en A.M. vn der Ln In het veiligheidsprogrmm Nr een veiliger smenleving

Nadere informatie

Verschillenanalyse methodewijziging bouwvergunningen

Verschillenanalyse methodewijziging bouwvergunningen Pper Verschillennlyse methodewiziging bouwvergunningen Mrt 217 CBS Verschillennlyse methodewiziging Bouwvergunningen 1 Inhoud 1. Inleiding 3 2. Belngrikste verschillen 3 3. Verschillen oude en nieuwe methode

Nadere informatie

Praktische opdracht Optimaliseren van verpakkingen Inleidende opgaven

Praktische opdracht Optimaliseren van verpakkingen Inleidende opgaven Prktische opdrcht Optimliseren vn verpkkingen Inleidende opgven V, WB Opgve 1 2 Gegeven is de functie f ( x) = 9 x. Op de grfiek vn f ligt een punt P ( p; f ( p)) met 3 < p < 0. De projectie vn P op de

Nadere informatie

Artikel 06a Maatregelen bij in- en uitrijden werkvakken

Artikel 06a Maatregelen bij in- en uitrijden werkvakken Bron: Titel: CROW Artikel 06 Mtregelen bij in- en uitrijden werkvkken Inhoud: 1. Inleiding In CROW-publictie 96b wordt niet uitgebreid ingegn op mtregelen voor het in- en uitrijden vn werkvkken en er zijn

Nadere informatie

CONVENANT SAMENWERKEN IN SCHULDENS GNALERING

CONVENANT SAMENWERKEN IN SCHULDENS GNALERING CONVENANT SAMENWERKEN IN SCHULDENS GNALERING DE ONDERGETEKENDEN De gemeente Roermond, gevestigd Kzerneplein 7 te 6041 TG Roermond ten deze rechtsgeldig vertegenwoordigd door mevrouw M.A.J. Smitsmns-Burhenne,

Nadere informatie

Rekenregels van machten

Rekenregels van machten 4 Rekenregels vn mchten Dit kun je l 1 mchten met een ntuurlijke exponent berekenen mchten met een gehele exponent berekenen 3 terminologie in verbnd met de mchtsverheffing correct gebruiken Test jezelf

Nadere informatie

ENERGIEPREMIE B10 a PASSIEVE OF LAGE- ENERGIEBOUW

ENERGIEPREMIE B10 a PASSIEVE OF LAGE- ENERGIEBOUW ENERGIEPREMIE B10 PASSIEVE OF LAGE- ENERGIEBOUW WIE? De volgende sectoren komen, onder beplde voorwrden, in nmerking voor deze premie Deze premie is beschikbr voor een: Prticulier zie B10 b Renovtie JA

Nadere informatie

Op weg naar een betrouwbare beoordeling a

Op weg naar een betrouwbare beoordeling a Op weg nr een betrouwbre beoordeling Een eerlijke beoordeling vn cll center gents Cll center-gents worden vk mede beoordeeld op ACT en AHT. Met nme het beoordelen op ACT is niet redelijk, omdt toevl hierin

Nadere informatie

Eigenwaarden en eigenvectoren

Eigenwaarden en eigenvectoren Hoofdstuk I. Lineire Algebr Les 4 Eigenwrden en eigenvectoren In het voorbeeld vn de verspreiding vn de Euro-munten hebben we gezien hoe we de mix vn munten n floop vn n jr uit de n-de mcht A n vn de overgngsmtrix

Nadere informatie

Privacyverklaring Koops Makelaardij

Privacyverklaring Koops Makelaardij Privcyverklring Koops Mkelrdij In deze privcyverklring wordt uitgelegd hoe er met uw gegevens wordt omgegn. Overl wr in deze verklring KM stt, wordt Koops Mkelrdij B.V. bedoeld. Vn welke diensten vn KM

Nadere informatie

ENERGIEPREMIE B2 a ISOLATIE VAN DE MUREN

ENERGIEPREMIE B2 a ISOLATIE VAN DE MUREN ENERGIEPREMIE B2 ISOLATIE VAN DE MUREN Een doordchte en goed uitgevoerde isoltie vn de woning kn het verwrmingsseizoen verkorten, het gebruik vn een verwrmingsinstlltie met een lger vermogen toelten en

Nadere informatie

Wat maak jij. morgen mee MBO. Loonwerk (Groen, grond en infra)

Wat maak jij. morgen mee MBO. Loonwerk (Groen, grond en infra) Wt mk jij morgen mee MBO Loonwerk (Groen, grond en infr) Morgen is groen bij AOC Oost Morgen is groen bij AOC Oost. En dt is mr goed ook. We hebben een groene wereld nodig, wrin jij en je omgeving goed

Nadere informatie

Hoe zichtbaar ben jij mobiel? MOBIELpakket. Oplossingen voor ondernemende kappers die kiezen. 2012 www.wiewathaar.nl

Hoe zichtbaar ben jij mobiel? MOBIELpakket. Oplossingen voor ondernemende kappers die kiezen. 2012 www.wiewathaar.nl Hoe zichtbr ben jij mobiel? MOBIELpkket Oplossingen voor ondernemende kppers die kiezen 2012 www.wiewthr.nl Reviews? Voordelen 27% Nederlnders vindt reviewsites ls WieWtHr.nl erg nuttig* Wiewthr.nl is

Nadere informatie

Effectevaluatie van de Forensische Verslavingskliniek (FVK) M.W.J. Koeter M. Bakker

Effectevaluatie van de Forensische Verslavingskliniek (FVK) M.W.J. Koeter M. Bakker Effectevaluatie van de Forensische Verslavingskliniek (FVK) M.W.J. Koeter M. Bakker Effectevaluatie van de Forensische Verslavingskliniek (FVK) 1 Colofon Opdrachtgever Ministerie van VWS Financiering Ministerie

Nadere informatie

Artikel 06b Maatregelen bij tijdelijke bouwuitritten

Artikel 06b Maatregelen bij tijdelijke bouwuitritten Bron: Titel: CROW Artikel 06b Mtregelen bij bouwten Inhoud: 1. Inleiding De CROW-publictie 96b wordt vk ook gerdpleegd voor de uitwerking vn mtregelen bij (bouw)ten. In de publictie wordt echter niet uitgebreid

Nadere informatie

M1 Combinatie van naar voren staande tanden met impacties en een overtallig gebitselement bij een 10-jarig meisje

M1 Combinatie van naar voren staande tanden met impacties en een overtallig gebitselement bij een 10-jarig meisje M1 Comintie vn nr voren stnde tnden met impcties en een overtllig geitselement ij een 10-jrig meisje Trefwoorden: Klsse-II/1 mlocclusie Impctie Overtllig geitselement Eversie Functionele pprtuur Buiteneugel

Nadere informatie

JUL ZOi: ismeerite Waterland. 17 jut. no C1VI s ;

JUL ZOi: ismeerite Waterland. 17 jut. no C1VI s ; ismeerite Wterlnd JUL Zi: ;MLî\i me Wterlnd 17 jut. no C1VI s ; College vn B&W der Gemeente Wterlnd t..v. de heer P. Sounthernygm Postbus 1000 1140 BA MNNICKENDAM tevens per e mil: p. sounthernygm@wter

Nadere informatie

9,1. KindereN. GeVen een CijFER. Schilderen5. sarah zegt. Volwassenenpagina6-7

9,1. KindereN. GeVen een CijFER. Schilderen5. sarah zegt. Volwassenenpagina6-7 Eenmlige uitgve vn jnuri 2009 DE kinderstem srh zegt KindereN GeVen een CijFER De uitkomst is ls volgt: Het gemiddelde cijfer wt Jouw mening telt! Fier Fryslân helpt vrouwen en kinderen die te mken hebben

Nadere informatie

b,^.c/ -í w-t S t><-h.scl

b,^.c/ -í w-t S t><-h.scl Z g AUG Z0lt C \/f2 b,^.c/ -í w-t S t> Retourdres Postbus 88 5000 AB Tilburg OPTIMUS stichting ktholiek, protestnts-christelijk

Nadere informatie

#JONGERENGIDS. @student @werkzoekende @starter. van brabant

#JONGERENGIDS. @student @werkzoekende @starter. van brabant #JONGERENGIDS @student @werkzoekende @strter by Socilistische Mutuliteit vn brbnt Sport en Fitness Je prestties verdienen goede locties! Krijg 45 terug vn je sport- of fitnessbonnement. #WELKOM De Socilistische

Nadere informatie

Crossculturele psychologie

Crossculturele psychologie Csuïstiek bij Crossulturele psyhologie De zoektoht nr vershillen en overeenkomsten tussen ulturen Jn Pieter vn Oudenhoven Tweede, herziene druk o u t i n h o bussum 2008 Deze suïstiek hoort bij de tweede,

Nadere informatie

Hieronymusschool Kerkweg PJ Wognum tel:

Hieronymusschool Kerkweg PJ Wognum tel: Overleg Dtum Anwezig Afwezig MR Overleg 26 mrt 2019 Monique, Susn, Mriette, Annelies, Crolien, Yoeri, Bs Ptrici, Ans 1. Opening Monique opent de vergdering. Yoeri neemt deel in plts vn Ptrici. Hij zl de

Nadere informatie

september 2009 november 2009

september 2009 november 2009 september 2009 november 2009 Dit is een smengevtte Nederlndse vertling vn het officiële Engelstlige persbericht over de resulten vn het vierde kwrtl en het boekjr 2009. In het gevl vn eventuele inconsistenties

Nadere informatie

MEMO. Consumptie groenten, fruit, vis en een aantal nutriënten opgedeeld naar opleidingsniveau en verstedelijking VERSIE

MEMO. Consumptie groenten, fruit, vis en een aantal nutriënten opgedeeld naar opleidingsniveau en verstedelijking VERSIE MEMO Consumptie groenten, fruit, vis en een ntl nutriënten opgedeeld nr opleidingsniveu en verstedelijking Colofon RIVM 2013 Delen uit deze publictie mogen worden overgenomen op voorwrde vn bronvermelding:

Nadere informatie

Boek 2, hoofdstuk 7, allerlei formules..

Boek 2, hoofdstuk 7, allerlei formules.. Boek, hoofdstuk 7, llerlei formules.. 5.1 Evenredig en omgekeerd evenredig. 1. y wordt in beide gevllen 4 keer zo klein, je noemt dt omgekeerd evenredig. b. bv Er zijn schoonmkers met een vst uurloon.

Nadere informatie

JOB-monitor 2016 Vragenlijst

JOB-monitor 2016 Vragenlijst JOB-monitor 2016 Vrgenlijst (versie met wijzigingen t.o.v. 2014) JOB in smenwerking met ReserchNed 2015 JOB. Geen vn de mterilen die onderdeel uitmken vn de JOB-monitor 2016 mogen zonder voorfgnde schriftelijke

Nadere informatie

Inleiding Natuurwetenschappen

Inleiding Natuurwetenschappen Inleiding Ntuurwetenschppen Tijden: september: 7:45 :45 3 september: 7:45 :45 6 september: 09:30 3:30 Loctie: Adres: Leuvenln, Utrecht Gebouw: Mrius Ruppertgebouw Zl: A Opdrchtgever: Jmes Boswell Instituut

Nadere informatie

Inkoop- en aanbestedingsbeleid 2013

Inkoop- en aanbestedingsbeleid 2013 Nieuwegein //f/f^jft \ ^ ^ Inkoop- en nbestedingsbeleid 2013 Augustus 2013 Gemeente Nieuwegeir op- en nbestedingsbeleid 2013 (1-8-2013) Inleiding De gemeente Nieuwegein spnt zich continu in voor een (verdere)

Nadere informatie

Screening van middelen ter bestrijding van Phytophthora infestans in tomaat

Screening van middelen ter bestrijding van Phytophthora infestans in tomaat Screening vn middelen ter bestrijding vn Phytophthor infestns in tomt 2014 Proef nummer: 14938 14074 C. Oostingh Proeftuin Zwgdijk Tolweg 13 1681 ND Zwgdijk Phone +31 (0)228 56 31 64 Fx +31 (0)228 56 30

Nadere informatie

Gericht handhaven en monitoren

Gericht handhaven en monitoren Gericht hndhven en monitoren - Op zoek nr doelgroepen, non-complince, risicofctoren en het zwrte circuit - Eindverslg vn het project Doelgroepbepling Oktober 1999 In opdrcht vn Wetenschppelijk Onderzoek-

Nadere informatie

1. Overeenkomstig het bepaalde in artikel 3.1 en 3.8 van de Wet ruimtelijke ordening het

1. Overeenkomstig het bepaalde in artikel 3.1 en 3.8 van de Wet ruimtelijke ordening het I s e y r e enteffñil Goldêrmlsen De rd vn de gemeente Geldermlsen; gelezen het voorstel vn het college vn burgemeester en wethouders vn 9 en 10 november 2015 nummer 004, besluit: 1. Overeenkomstig het

Nadere informatie

HOEVEEL KEREN WIJ UIT? 5.1 Keren we altijd alles uit? WANNEER KEREN WIJ NIET UIT? WAT DOEN WIJ BIJ FRAUDE? 9.1 Wat zijn de gevolgen van fraude?

HOEVEEL KEREN WIJ UIT? 5.1 Keren we altijd alles uit? WANNEER KEREN WIJ NIET UIT? WAT DOEN WIJ BIJ FRAUDE? 9.1 Wat zijn de gevolgen van fraude? VOORWAARDEN Overlijdensrisicoverzekering Delt Lloyd Levensverzekering NV Amsterdm MODEL 2401 U wilt uw finnciële zken goed geregeld heen. Ook ij overlijden. Drom het u een overlijdensrisicoverzekering

Nadere informatie

Privacyverklaring gwoon Makelaars

Privacyverklaring gwoon Makelaars Privcyverklring gwoon Mkelrs U heeft te mken met mkelrdij gwoon Mkelrs. gwoon Mkelrs is een NVM-mkelr/txteur. In deze privcyverklring wordt uitgelegd hoe er met uw gegevens wordt omgegn. Overl wr in deze

Nadere informatie

Lineaire formules.

Lineaire formules. www.betles.nl In de wiskunde horen bij grfieken beplde formules wrmee deze grfiek getekend kn worden. zijn formules die in een grfiek een reeks vn punten oplevert die op een rechte lijn liggen. In de vorige

Nadere informatie

Continuïteit en Nulpunten

Continuïteit en Nulpunten Continuïteit en Nulpunten 1 1 Inleiding Continuïteit en Nulpunten In de wiskunde wordt heel vk gebruik gemkt vn begrippen ls functie, functievoorschrift, grfiek, Voor een gedetilleerde inleiding vn deze

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B1,2 (nieuwe stijl)

Examen VWO. wiskunde B1,2 (nieuwe stijl) wiskunde 1,2 (nieuwe stijl) Exmen VWO Voorbereidend Wetenschppelijk Onderwijs Tijdvk 1 insdg 25 mei 13.30 16.30 uur 20 04 Voor dit exmen zijn mximl 86 punten te behlen; het exmen bestt uit 18 vrgen. Voor

Nadere informatie