Extra oefening bij hoofdstuk 1

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Extra oefening bij hoofdstuk 1"

Transcriptie

1 a Era oefeig ij hoofdsuk p De eige rij die egresd is, is de rij u De rije, q e zij moooo sijged, de rij p is gee va eide, p 00 is he maimum, e de rij u is moooo daled 0 Allee de rij u is overge Er gel e e q u a Omda voor elke waarde va gel da si, is si < u < w Kies v e w, da v < u < w De rije v e w overgere me ie 0 Di eeke da ook de rij u overgeer me ie 0 a ( ) ( + )( ) ( + + ) + ( ) ( ) ( ) ( + )( ) + + ( ) + ( ) ( )

2 a De ie va de rij ku je erekee door op e losse + Daarui volg da + 0 Me de a-formule vid je + +, of 0, De ie is ee posiief geal e is dus gelijk aa +, Als he geal a die egiwaarde is, da moe gelde + a Je vi da weer de a gealle + e a De dekpue vid je door op e losse ( ) Daarui volg 0 Dus ( )( + ) 0 e of De dekpue hee de oördiae (, ) e (, ) De rij overgeer i di geval me als ie he geal Als u, da divergeer de rij Als u, da divergeer de rij Als u, da overgeer de rij me ie He emperauursvershil va egiemperauur e kameremperauur is gelijk aa V B T Elk uur da versrijk wor di emperauursvershil me de faor p vermeig- 00 p vuldigd Er gel dus V V + 00 p < <, dus V 00 overgeer aar 0 T + V, T is osa e V overgeer aar 0, dus overgeer aar T T Era oefeig ij hoofdsuk

3 Era oefeig ij hoofdsuk 0, wa e e ( e ) > 0, 0 0 I deze laase reuk ader 00 aar als aar e e 00 oeidig ader e e ader aar oeidig a ( + ) ( + ) d ( ) 0 a 0, e 0 0 e e e e ( 0)( 0)( 0) d si + + si e 0 0 e ( + ) ( ) ( + ) f a u + u u, 0 + u + 0, 7 e u u + ( u ) ( u ) + ( 0, ) 0,, +, u ( ) 0, 0, u Sel f ( ) da is f ( ) gedefiieerd als f '( ) h 0 f ( ) gelijk aa + h h, dus f ( ) h 0 + h dus h De ie is dus ( )

4 a Je los op + 8, Je vi + 7, dus 7, e 7, 8 Vervolges los je de vergelijkig + 9, op Je vi + 90, Daarui volg 89, e, Als 8, < f ( p ) < 9,, da gel dus da 7, 8 < p <, Ui he gegeve da de fuie overal oiu is, volg da de fuie ook oiu is i Er gel f ( ) f ( ), dus ( )( + ) Hierui volg da de oemer va de reuk de waarde ul aaeem als je voor he geal ivul, wa + a + als da ie he geval zou zij da zou er ui de ie he geal 0 kome Dus + a + 0 of a Je ku u de oemer va de reuk oide: + a + + a a ( )( + a + ) Er gel da ( )( + ) ( )( + ) + + a + ( )( + a ) a a Daarui volg da a +, dus a e a 7 De fuie is oiu i 0, dus f ( ) f ( ) f ( 0) Di geef d 0 De fuie is ook differeieeraar i 0, dus f ( ) a + + f ( ) Daarui volg da Tesloe moe de grafiek va f de -as rake i he pu (, 0 ) Dus er moe gelde da f ( ) 0 e ook da f ( ) 0 Di geef de vergelijkige 7a e a ( ) Deze wee vergelijkige zij e herleide o he selsel 7a a Als je eide vergelijkige opel, krijg je, dus e als je die waarde va ivul i ijvooreeld de eerse vergelijkig vid je 7a dus 7a 9 e a Era oefeig ij hoofdsuk

5 Oefeoes ij Hoofdsuk e Voor eve waarde va gel da + ( ) e voor oeve waarde va gel da + ( ) Dus u De rije u e v zij overgee rije me uisluied posiieve erme e v w 0 Dus volg me de isluisellig da u 0 a ( + ) ( + ) ( ) 0 0 d e ( + ) ( + ) 8 e + f a y 0, 0, 0, 0 0 0, 0, 0, Je eke ee veriale lij door he pu ( 0, ; 0 ) Teke door he sijpu va die lij me de grafiek va f ee horizoale lij Deze horizoale lij sij de lij y i ee pu waardoor je weer ee veriale lij eke Je los op, dus Hierui volg, 0, ( ) 0, dus 0 of Dus gel L Als je kies i he ierval [0,], da overgeer de rij Kies je < 0 da esaa f ( ) ie e als u >, da esaa u ie omda u < 0 a Je ku de driehoek door middel va ee hoogelij i wee ogruee rehhoekige driehoeke verdele Als je i éé va de rehhoekige driehoeke de sellig va Pyhagoras oepas ku je de hooge h va de gelijkzijdige driehoek erekee: h z ( z) z z De oppervlake va de driehoek is da gelijk aa z z z

6 d a Omda hoogelije i ee gelijkzijdige driehoek egelijkerijd zwaarelije zij, is de sraal va de igeshreve irkel gelijk aa éé derde deel va de hooge va de gelijkzijdige driehoek De sraal is dus gelijk aa z z e de oppervlake va de irkel is da gelijk aa π ( z ) πz Als je de zijde va de driehoek me zijde z deel door, da wor de oppervlake gedeeld door, omda zowel de asis als de hooge va ee dergelijke driehoek keer zo klei worde Dus gel : A z C Ook gel C z Hierui volg da C C C C πz π A A A A z Je los op 0 Daarui volg 0, dus 0 0 e De gevraagde omgevig is dus, Ui f ( p) 0 volg da p 0, dus p 0 e p 0 + Als gel f ( p) 0, da is p 0 + a d ( )( ) ( ) ( ) 7 Als de fuie oiu is i a, da moe gelde da f ( ) f ( ) f ( a) f ( ) a e f ( ) a Dus a a, 9( a ) ( a ), a a a a 9a 9 a 0a +, a 9a + 0, ( a 7)( a ) 0, dus a 7 of a Allee a 7 voldoe aa de vergelijkig, dus voor die waarde is de fuie oiu a a a a Oefeoes ij hoofdsuk e a

7 8a Als a, da gel f ( ) e f ( ) + Liker- e reherie vershille, dus de fuie is ie oiu i f ( ) e f ( ) + a Dus moe gelde a + e a 9a d a f ( ) p e f ( ) p p, dus moe gelde p p p Daarui p p p p volg p( p ) p, p( p )( p + ) ( p ) dus p 0 of p( p + ) Ui de eerse vergelijkig volg p e ui de laasgeoemde vergelijkig volg p + p + 0, ( p + ) 0 e p De fuie is oiu voor p e voor p Als f p differeieeraar is, da is f p ook oiu, dus we hoeve allee de waarde p e p e orolere Voor p gel f ( ) ( ) e f ( ) De liker- e reher afgeleide waarde zij dus gelijk e de fuie is differeieeraar Voor p gel f ( ) ( ) 8 e f ( ), dus voor p is de fuie ie differeieeraar De fuie is ook oiu dus f ( ) f ( ) f ( ) Hierui volg da a e + l 0 Verder gel f ( ) f ( ) f ( ) Di geef de vergelijkig a e Ui di alles volg da a e e a e

8 a d Era oefeig ij hoofdsuk Tusse elk weeal ijde zi mises éé hoderdse seode vershil Er is dus sprake va ee disree variaele Op ee digiale hermomeer is de emperauur ee disree variaele wa er ka ie ijvooreeld ee emperauur va 8, grade gemee worde Er zi seeds mises 0, graad vershil usse wee emperaure Op ee kwikhermomeer is de emperauur ee oiue variaele, wa heoreish ezie ka elke emperauur worde afgeleze De logihoud ka, ie epaalde greze, elk geal zij, dus er is sprake va ee oiue variaele Je sel de kasverdelig va de sohas X op: P(X) 0, 0, 0, 0, E( X) 0, + 0, + 0, + 0, Var( X ) 0, ( ) + 0, ( ) + 0, ( ) + 0, ( ), dus σ( X ) a 0 a P(X) E( X) +, + +, +, 7 Var( X ) ( ) + (, ) + ( ) + (, ) + ( ) 0, 89, dus σ( X) 0, 89 0, E( T) 0000 e σ( T ) 0 0 P( T < 00) ormaldf(-0, 00, 0000, 0) 0, 0 He gemiddelde gewih va de 0 pakke suiker is ee sohas X die ormaal verdeeld is me ee gemiddelde va 000 gram e ee sadaardafwijkig va P( X < ) ormaldf ( 0,, 000, ) 0, a He gewih va ee pakje puddigpoeder is ee ormaal verdeelde sohas G Je ereke P( 7 < G < 78 ) ormaldf (7,78,7,)0,9, dus 9,% P( G < 7 0) ormaldf ( 0, 7, 7, ) 0, P( G < 7 0) ormaldf ( 0, 7, 7, ) 0, 09 0 gram a Omda ee aaal pie allee ee geheel geal ka zij, is er sprake va ee disree sohas Allee ee oiue sohas ka de ormale verdelig hee, vadaar da je ee orreie oepas He aaal pie per zoeloem is ee sohas A Je ereke P( A > 0) P( A* 0, ) ormaldf ( 0, 0, 0, ) 0, 898 µ e σ , d P( T < 88000) P( T* 879, ) ormaldf ( 0 ; 879, ; ; 7, ) 0,08 7

9 Era oefeig ij hoofdsuk a De formulerig die he ese pas is H 0 : p 0, e H : p 0, De adere formulerige geve aa de wijfel ee epaalde rihig Zo is he vermoede ij de eerse formulerig da er ee hoger e ij de laase formulerig da er ee lager pereage wie loeme is da % Als de sohas X he aaal plae i de seekproef aageef da wie loeme heef, da moe je erekee P( X 8) P( X 7) iomdf ( 0, 0, 7) 0, 0 Je he e make me ee weezijdige oes De overshrijdigskas is groer da de helf va he he sigifiaieiveau va % e dus wor de ulhypohese op asis va de uikoms va de seekproef ie verworpe a He is ee éézijdig oesigsproleem omda je ee vermoede he da i da epaalde jaar de uikoms sigifia lager is da voorhee I sigifiae afwijkige aar ove e je da ie geïeresseerd H : µ, 7 e H : µ <, 7 me α 0, 0 0 Je ereke de overshrijdigskas P( G 7, ) ormaldf ( 0, 7, 7, ) 0, 070 waarij de sohas G de gemiddelde sore voorsel Deze kas is groer da he sigifiaieiveau va % Dus de ulhypohese wor ie verworpe Er is gee aaleidig om aa e eme da de oes i da jaar sleher is gemaak Je los op P( G g) 0, 0 Di ka ijvooreeld door i de rekemahie i e voere Y ormaldf(-0, X, 7, ) e Y 0 0 Vervolges zoek je he sijpu va eide grafieke me de opie INTERSECT va he CALC meu Je vi g, 7 Dus ij ee gemiddelde sore va,7 e lager ku je selle da de oes sleher is gemaak a Wada is va meig da ze wel heel weiig viere gooi Wada vraag zih ie af of ze soms e veel viere gooi Di dui op ee eezijdige oes Als V he aaal viere i de seekproef is e p P( viergooie) da zij de wee hypohese: H : p 0, 0 H : p < 0, De overshrijdigskas is P( V ) iomdf ( 0; 0, ; ) 0, 0979 < 0, 0 Dus zal op asis va de uikoms va de seekproef de ulhypohese worde verworpe e heef Wada rede om aa de zuiverheid va de doelsee e wijfele 8

10 De gemiddelde lege va de ijzere save ui de seekproef is ee sohas L Je ku wee hypohese formulere: H : µ 8 0 H : µ < 8 Oder aaame va de ulhypohese is de gemiddelde lege va de save ui de seekproef ormaal verdeeld me gemiddelde 8 e sadaardafwijkig X 0, 0, 0 Je kies voor ee eezijdige oes, wa e lage save zij ie erg, je ku er immers alijd ee suk va af hale Voer i je rekemahie i Y ormaldf ( 0 ; X ; 8; 0, 0) e Y 0, 0 Plo de grafieke va Y e Y e zoek me de opie INTERSECT va he CALC meu he sijpu va eide grafieke Je vi X 7,9 Als dus de gemiddelde lege va de save i de seekproef kleier is da 7,9 meer, ka de olusie gerokke worde da he gemiddelde ie meer 8 meer is Era oefeig ij hoofdsuk 9

11 a Oefeoes ij Hoofdsuk e He gewih G va ee pakje hee is ee ormaal verdeelde sohas Er gel P( G < 00) ormaldf ( 0, 00, 0, ) 0, 87 Dus i ogeveer 8, 7%va de 80 pakjes hee zi mider da 00 gram Da zij ogeveer pakjes Als he vulgewih X wor geoemd, da moe dus gelde da P( G < 00) ormaldf( 0 ; 00; X ;, ) 0, 0 Je ku de ogelijkheid oplosse door i de rekemahie i e voere: Y ormaldf( 0 ; 00; X ;, ) e Y 0, 0 Me de opie INTERSECT va he CALC meu ku je he sijpu va de grafieke va Y e Y erekee Je vi X 0, Dus zal de farika he vulgewih lae iselle op 0, gram Je moe de ogelijkheid P( G < 00) ormaldf( 0, 00, 0, X) 0 0 oplosse Voer i i je rekemahie Y ormaldf( 0, 00, 0, X) e Y 0, 0 Me de opie INTERSECT va he CALC meu ku je he sijpu va de grafieke va Y e Y erekee Je vi X, Dus de ieuwe mahie moe ee sadaardafwijkig hee va hoogses, gram a He aaal pakke koffie da mider da 0 gram weeg is gelijk aa e he pereage is %, wa er zij 00 pakjes gewih relaieve umulaieve frequeie 0,0 0, 0, 0, 0,8 0, Bij deze ael eke je ee grafiek op ormaal waarshijlijkheidspapier (zie oder opdrah ) He gemiddelde lees je af ij ee relaieve umulaieve frequeie va 0% Ui de ekeig ka worde afgeleze da he gemiddelde plus de sadaardafwijkig (relaieve umulaieve frequeie 0% + % 8%) e he gemiddelde mi de sadaardafwijkig ((relaieve umulaieve frequeie 0%-%%) wee sadaardafwijkige vershille Je vi µ e σ 8 7 dus σ, (De uikomse kue ies vershille omda de rehe lij ies aders gerokke is) rel um frequeie i% 8% 0% %,,9,9,8, , 0, 0, 0,0 0,0 µ µ µ gewih a He gewih va ee joge volwasse ma is ee sohas G P( G > 8) ormaldf ( 8; 0 ; 7, 7;, ) 0, 0, dus he gevraagde pereage is gelijk aa, % 0,0 0,0 0, 0, 0, ,,8,9,9, 0

12 H : µ 7, 7 0 H : µ > 7, 7 He gemiddelde gewih va de 0 joge mae is ee sohas H die ormaal verdeeld is me ee gemiddelde va 7,7 kilo e ee sadaardafwijkig va, 0, 79 als de ulhypohese juis is De overshrijdigskas is 0 P( H > 7 ) ormaldf ( 7, ; 0 ; 7, 7; ) 0, 07 0 Di is oder da he %-iveau, dus de ulhypohese wor verworpe e de sporars zal de olusie rekke da volwasse joge mae zwaarder zij geworde a De kasverdelig va U : u 0 P( U u ) 0,8 0, De kasverdelig va U : u 0 P( U u ) 0, 0,8 De kasverdelig va T : 0 0 P( T ) 0, 0,8 0, E( U ) 0 0, 8 + 0, E( U ) 0 0, + 0, 8 E( T ) 0 0, + 0, ,, +, σ( U ) 0, 8 ( 0 ) + 0, ( ) a σ( U ) 0, ( 0 ) + 0, 8 ( ) σ( T ) 0, ( 0) + 0, 8 ( ) + 0, ( 0) I de geoemde periode zij er dage waarop er meer da 0 geoore zij Je oes de hypohese H : p ege H : p >, waarij p de kas is op ee dag me 0 meer da 0 geoore He is ee rehs eezijdige oes De oesigsgrooheid is de sohas Z die he aaal dage i de periode va 0 dage geef, waarop he aaal geoore hoger is da he gemiddelde va 0 Sohas Z is iomiaal verdeeld me de parameers 0 e p als H juis is 0 De overshrijdigskas is P( Z ) P( Z ) iomdf(0,, ) 0, > 0,0 De seekproef uikoms Z is dus ie sigifia hoog He aaal dage waarop i de geoemde periode he aaal geoore kleier was da 0 is ee sohas Y Neem weer aa da de sohas Y iomiaal verdeeld is me 0 e p Je zoek ee geheel geal d me de eigeshap, da P( Y d) 0, 0 Daarui volg da P( Y d ) 0, 0 e dus da P( Y d ) 0, 9 7 Oefeoes ij Hoofdsuk e

13 d Oefeoes ij Hoofdsuk e Je voer i je rekemahie i Y iomdf ( 0,, ) Als je hierij ee ael maak, lees je af da d, dus d Er moee dus mises dage gewees zij me mider da 0 geoore Als sohas X he aaal dage voorsel waarop he aaal geoore opvalled laag is, da erke je P( X < 79) P( X* 78, ) Me oiuïeisorreie is deze kas gelijk aa ormaldf ( 0, 78, 0, 0) 0,0 He aaal zodage me mider da 79 geoore i de periode va 0 weke is ee sohas H Neem aa da H iomiaal verdeeld is me parameers 0 e p 0, 0, da is de verwahig va H gelijk aa Dus wor de oes: H : p 0, 0 ; H : p > 0, 0 me α 0, 0 0 De overshrijdigs-kas is da P( H 0) P( H 9) iomdf ( 0; 0, ; 9) 0, 0 < 0,0 Dus da aaal is iderdaad sigifia hoog

14 a a Era oefeig ij hoofdsuk Op he ijdsip 0 is die selheid dm 0, ( M( 0) ) 0, ( 0, ) 0, 0, 8 0, De vorm va de differeiaalvergelijkig wijs op egresde groei De oplossige 0 zij va he ype M + a e, 0 me M( 0) 0, + ae 0, a 0, 8 0, 7, Daarui volg da M( 7) 0, 8 e 0, 8 e 0, 0 Op he ijdsip 7 is de selheid dus d M 0, ( 0, 0 ) 0, 9 Da is de selheid d M 0, ( 0, ) 0, 7 I 0 gel me de egiwaarde ui opdrah da d M 0, 7 Dus M( ) 0, + 0, 0, 7 0, Verder is de selheid i gelijk aa dm 0, ( 0, ) 0, 9 I gel M( ) 0, + 0, 0, 9 0, 97 Dus de selheid i is d M 0, ( 0, 97 ) 0, 907 e M( ) 0, , 0, 907 0, 787 Dus de selheid i is d M 0, ( 0, 787 ) 0, 87 e M( ) 0, , 0, 87 0, 097 Dus de selheid i is d M 0, ( 0, 097 ) 0, 0987 e M( ) 0, , 0, , 0088 Dus de selheid i is d M 0, ( 0, 0088 ) 0, 9800 e M( ) 0, , 0, , 0 Dus de fraie opgelose suiker is ogeveer % De osae 0,00 is de oeame va he CO-gehale i ml/mi door he roke Doorda er geveileerd wor is er ook ee afame va di gehale, vadaar he mi eke Omda de afameselheid everedig is me he CO-gehale C, dus ee osae maal C, gel: d C 0, 00 ac Je ku de differeiaalvergelijkig shrijve i de vorm dc 0, 00 0, 000C 0, 000( C 0) He verzadigigsiveau is dus 0ml/l luh Er gel C C ( ) d 0, 000 0, 000 0, 000 p e 0, 000 0, 000p e 0, 000( pe + 0 0) 0, 000( C 0) Di klop dus di zij de oplossige d Da is C( 0) 0 wa de kamer was geheel vrij va CO Voor he geal 0 ivulle i he fuievoorshrif va C geef 0 0 p e, 0 p, dus p 0, De oplossig C( ) 0 0e hoor ij de radvoorwaarde

15 a Era oefeig ij hoofdsuk Door e differeiëre vid je da d y a e + Als je de uidrukkige voor y e d y ivul i de differeiaalvergelijkig da krijg je : a e + ( a e + + ) + He reherlid ku je herleide o a e a e + Dus de geoemde fuies zij iderdaad oplossige Ui y( ) a e + + volg da a e, dus a e a He ype differeiaalvergelijkig pas ij egresde groei De algemee oplossig is, y( ) + C e Verder gel da y( 0) + C, dus C 9,, De oplossig die voldoe aa de radvoorwaarde is y( ) 9, e Je shrijf eers de differeiaalvergelijkig als d y 0( y) De algemee oplossig is y( ) + C e Verder moe gelde da y( ), dus C e, Daarui volg da C e Als je di geal voor C ivul, krijg je y( ) e

16 a Era oefeig ij hoofdsuk De differeiaalvergelijkig dui op logisishe groei De oplossige zij y 00 + C e Verder gel y( 0), dus 00, + C e C + C De oplossig is dus y 00 + e Je shrijf de differeiaalvergelijkig i de vorm d y y y( ) Er is sprake va logisishe groei, dus y De osae C vid je me ehulp va de voorwaarde y( 0) Daarui volg, dus + C e C C e + C De oplossig: y e 9 e 9 Je ku de variaele sheide: y dy Door e primiivere vid je y + C Verder is + C, dus C De oplossig is da y + d Je ku de variaele sheide: d y Door e primiivere vid je y y + C De radvoorwaarde geef + C, dus C De vergelijkig va de oplossig is da y + Di ku je herleide o y ( + ) of y ( + ) y y y+ y 0 y a Er gel e e e e, dus e y e Je ku de variaele sheide: e d y d Primiivere geef y a e y + C y l C y l + C De oplossigskromme gaa door he pu (0, ) dus l C l C C e e De oplossig y l + of y l e e De geredueerde differeiaalvergelijkig is d y y Je ku u de variaele sheide: dy Door e primiivere vid je l y + C Deze uidrukkig is e herleide o y C e y Ivulle i de differeiaalvergelijkig geef p ( p + q) + Je ku di herleide o ( p + ) + ( q ) p 0 Omda deze vergelijkig voor elke waarde va moe kloppe gel da p + 0 e q 0 Dus p e q De algemee oplossig va de gegeve differeiaalvergelijkig is y C e + De oplossigskromme gaa door he pu (0, ) dus C e Daarui volg da C De oplossigskromme is dus y e + 9

17 a Era oefeig ij hoofdsuk De algemee oplossig is y De kromme gaa door he pu (0, ), dus + C e, er gel da Daarui volg da + C, dus C + C De formule: y 0 + e, De groeiselheid is maimaal op de helf va he maimale iveau dus als y, Da moe gelde da + 0, e,, Daarui volg + 0,, e, e,,, l e l 0, 9 De maimale groeiselheid is da d y,,, ( ), 87 dy a, dus de orhogoale rajeorië zij de oplossige va de differeiaalvergelijkig d y Je ku de variaele sheide: y y a y y d d Primiivere geef y + C De kromme gaa door he pu (9, ) dus C Daarui volg C De orhogoale rajeorie is dus y + y + 98 y + 98 ee ellips a De karakerisieke vergelijkig is k + k 0 Daarui volg ( k + )( k ) 0, dus k of k De oplossige zij de fuies y C e + C e De geredueerde vergelijkig is y + y y 0 De karakerisieke vergelijkig is k + k 0 Dus ( k + )( k ) 0 e k of k De geredueerde vergelijkig heef dus als oplossige de fuies y C e + C e Je zoek ee oplossig va de vorm y p + q Ivulle i de differeiaalvergelijkig geef p ( p + q) + of ( p + ) + ( q p) 0 Deze vergelijkig moe kloppe voor alle waarde va, dus er gel da p + 0 e q p 0 Daarui volg da p e q De oplossig is dus y C e + C e

18 a Oefeoes ij Hoofdsuk e Je maak ee grafiek ij de ael De vorm va de grafiek zou iderdaad kue passe ij logisishe groei H (i m) (i dage) De maimale hooge va de zoeloeme zal ogeveer m zij I de periode va zeve o e me veerie dage a he izaaie verduel de hooge ogeveer Dus de groeifaor per zeve dage is De groeifaor per dag is 7 ogeveer, 0 d Je eem wee waaremige, ijvooreeld H( ) e H( ) 8, Ui deze e 8, + K e gegeves volg me de formule voor logisishe groei da + K e + K e, 7 8, Je ku di selsel vergelijkige herleide o + K e, 97 K e Daarui volg K e Dus K e K e 0, 97 0, 7 0, 7 0, 97 e De algemee oplossig is H( ) +, K e l 8, 09 8, 09 Dus l 8, 09 0, 0 De radvoorwaarde is H( 7) 8 Daarui volg de vergelijkig 8 Dus + K e, + 0 K e, 8 e K,, dus K e 0, 7, De gevraagde formule is e 0 7 H( ) +, e 0, 0 7 a De wee lieaire fuies zij y e y + De lijelemee waarva de ijehorede pue op éé va deze wee lije ligge, hee allemaal dezelfde rihig als de eide lije Je ku di orolere door e edeke da voor elk va eide lije gel d y e ovedie gel ( y) d( y) Me de keigregel krijg je y ( y) ( y) ( y ) 7

19 Oefeoes ij Hoofdsuk e Om uigpue e vide moe je oplosse y 0 Di is oder adere he geval als y 0, dus als y Elk pu op de lij y ree dus op als uigpu va de oplossigskromme die door da pu gaa Er zij dus oeidig veel oplossigskromme me zo uigpu d I he lijelemeeveld zie je da de rihige va de lijelemee seeds eer lijke op de rihig va de lij y aarmae de pue diherij deze lij gekoze worde dy a y ( + ) ( + ) y y Dus he klop Als y( ), da gel ( + ), dus ( + ) Hierui volg da + of +, dus of 9 a Sheide va de variaele geef : d y si Door e primiivere vid je y l y os + C Di ku je herleide o y C e os Als y( 0), da is C e, dus C e De oplossig is dus y e os Door sheide va de variaele vid je, da d y ( + ) Je primiiveer e y vi + + C Daarui volg y y + + C Vervolges ereke je C door op e losse C Daarui volg C a Je los op + 0 e y 0, dus e y He siguliere pu heef dus de oördiae (, ) De vergelijkig d y + y geef ( y ) +, y + e y + De isolie is dus de lij me vergelijkig y + me uizoderig va he siguliere pu, wa i da pu esaa de hellig ie Sheide va variaele geef ( y ) dy ( + ) d Door e primiivere vid je y y + + C Omda he pu me oördiae (, ) op de oplossigskromme moe ligge, gel da + + C Daarui volg C + 0, dus C De oplossig is dus y y + Deze vergelijkig ku je shrijve als y y +, y y of als ( + ) ( y ) Di is vergelijkig va ee hyperool a y a si + os y' a os si y'' a si os Ivulle geef: y'' + y a si os + a si + os 0 Di klop Ivulle va de oördiae va he pu ( π, ) geef a si π+ os π a, dus a Als je de oördiae va he pu ( π, ) ivul, krijg je de vergelijkig a si π + os π, dus De oplossigskromme heef dus de vergelijkig y si os 8

Hoofdstuk 3 Logaritmen en groei. Kern 1 Groeitijden

Hoofdstuk 3 Logaritmen en groei. Kern 1 Groeitijden Uiwerkige Wiskude A Newerk VWO 6 Hoofdsuk Logarime e groei www.uiwerkigesie.l Hoofdsuk Logarime e groei Ker Groeiijde a Op = 0 geld voor eide formules da H = 0. log8 H = 0 = 0 8 = 80. Da is ah keer zo

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 - Differentiaalvergelijkingen

Hoofdstuk 5 - Differentiaalvergelijkingen Hoofdsuk 5 - Differeniaalvergelijkingen 5. Differenievergelijkingen ladzijde a 0 3 4 5 A 00 0 04 06 08 0 oename B 00 30 69,00 9,70 85,6 37,9 oename 30 39 50,70 65,9 85,68 C 00 3 73,60 7,68 97,98 389,38

Nadere informatie

Extra oefening bij hoofdstuk 1

Extra oefening bij hoofdstuk 1 Exra oefening ij hoofdsuk a ( x)( x ) ( x) of ( x ) x of x x of x of x, ( + x ) x, ( + x ) of x x of x x of x x of x x + x x x + x en x x ( x + ) en x x + x d x + x x( + 8x) x of + 8x x of x 8 e x x x

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv a Blok - Vaardigheden ladzijde d 9 B B 6 f a a e r 9 9r r r r 8 a De rihingsoëffiiën van de lijn is gelijk aan en he sargeal is dus 7 0 de vergelijking is y x+ De rihingsoëffiiën van de lijn is gelijk

Nadere informatie

Hoofdstuk 6 - Recursie en differenties

Hoofdstuk 6 - Recursie en differenties Hoofdsuk 6 - Recursie e differeies ladzijde 54 V-a ; ; ; 7 ; 8 ; 4 ; 7 ; 0 ; 7 ; 4 ; ; ; 5 ; 8 ; ;,5 ; 5 ; 6,5 ; 8 ;,5 ; ; 400 ; 00 ; 00 ; 50 ; 5 ;,5 ; 6,5 ; Rij : ieuwe waarde = oude waarde Rij : ieuwe

Nadere informatie

Overzicht Examenstof Wiskunde A

Overzicht Examenstof Wiskunde A Oefenoes ij hoofdsuk en Overzih Examensof Wiskunde A a X min 0, X max 0, Y min 0 en Y max 000. 0 lier per minuu. Als de ank leeg is, dan is W 0, dus 00 0 0 dus 0. Na 0 minuen is de ank leeg. a Neem de

Nadere informatie

C. von Schwartzenberg 1/8. 1b Bij situatie II is er sprake van een evenredig verband. bij p = 12,50 hoort q = 6500. W is evenredig met S,

C. von Schwartzenberg 1/8. 1b Bij situatie II is er sprake van een evenredig verband. bij p = 12,50 hoort q = 6500. W is evenredig met S, G&R havo A eel C vo Schwarzeberg 1/8 1a Bij I wor y vier keer zo klei (us he viere eel) ; bij II wor y (precies als ) ook vier keer zo groo 1b Bij siuaie II is er sprake va ee evereig verba a (rech)evereig

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Rijen en webgrafieken

Hoofdstuk 1 Rijen en webgrafieken Hoofdstuk Rije e wegrafieke Voorkeis: Rije ladzijde V-a u 7 + v +, c De vergelijkig 7 + +, oplosse geeft, e dus 8. Ze hee eide 8 rode gelope. V- u, u met u V-a u + ( ) + + s u + u + u +... + u + + 8 +

Nadere informatie

x 4,60en y 6,22. Dus de maximale gemiddelde winst is 6,22 euro per mat. Er worden dan 460matten per week geproduceerd. dw dq

x 4,60en y 6,22. Dus de maximale gemiddelde winst is 6,22 euro per mat. Er worden dan 460matten per week geproduceerd. dw dq 15 Differeie«re bladzijde178 16 a dw dq ˆ 1,5q2 8,25q W 550mae per week, dus q ˆ 5,5 dw dq ˆ 1,5 5,5 2 8,25 5,5 ˆ 0 qˆ5,5 Ui de sches volg da W maimaal is voor q ˆ 5,5. W ma ˆ 0,5 5,5 3 4,125 5,5 2 10

Nadere informatie

Uitwerkingen bij 1_0 Voorkennis: Rijen

Uitwerkingen bij 1_0 Voorkennis: Rijen Uitwerkige ij _0 Voorkeis: Rije V_ a U = 7 + U = +,5 7 + = +,5 0,5 = 4 = 8 Na 8 rode krijge ze elk,-. V_ U() =, 06 U( ) met U(0) = 500 e U() het eidedrag a jaar. V_ a u 458 8 r u 8 9 4 = = = dus 5 u5 8

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 60 Hoofdsuk Eponeniële funies ladzijde 6 V-a Door zih in weeën e delen vermenigvuldig he aanal aeriën per ijdseenheid zih seeds me een faor is de eginhoeveelheid, dus 0 g is de groeifaor, dus g d gewih

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 Exponentiële functies

Hoofdstuk 3 Exponentiële functies Havo B deel Uiwerkingen Moderne wiskunde Hoofdsuk Eponeniële funies ladzijde 6 V-a Door zih in weeën e delen vermenigvuldig he aanal aeriën per ijdseenheid zih seeds me een faor is de eginhoeveelheid,

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 - Exponentiële functies

Hoofdstuk 3 - Exponentiële functies Hoofdsuk - Eponeniële funcies Voorkennis: Groeifacoren ladzijde 7 V-a 060, 80 8, - euro 079, 0, 9, 88 c 0, 98, - 998, V-a De facor waarmee je de oude prijs vermenigvuldig om de nieuwe prijs e krijgen is

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 - Exponentiële functies

Hoofdstuk 3 - Exponentiële functies Hoofsuk - Eponeniële funies lazije 7 V-a hooge in m 7, 8 8, 9 ij in uren 9, Aangezien e punen op een rehe lijn liggen, noemen we eze groei lineair. Als je e rehe lijn naar links voorze, an kun je aflezen

Nadere informatie

2 Veelhoeken 1 REGELMATIGE VEELHOEKEN

2 Veelhoeken 1 REGELMATIGE VEELHOEKEN Veelhoeke 1 EGELMATIGE VEELHOEKEN Voor meetkudige figure met meer da vier zijde geruike we vaak de verzamel aam veelhoeke. Als we te make hee met regelmatige veelhoeke, kue we hu omtrek e oppervlakte erekee

Nadere informatie

Het effectief tarief van de transactiekosten op de aankoop van de eigen zelfbewoonde woning

Het effectief tarief van de transactiekosten op de aankoop van de eigen zelfbewoonde woning He effecief arief va de rasaciekose op de aakoop va de eige woig Seupu Beleidsreleva oderzoek Besuurlijke Orgaisaie Vlaadere Spoor Fiscaliei ber.brys@hoge.be He effecief arief va de rasaciekose op de aakoop

Nadere informatie

Hoofdstuk 4. Opdracht 4.16. Algemene oplossing: Algemene oplossing: n 1 1 2 n 1 7/2. Algemene oplossing: + = + ( ) Algemene oplossing: Opdracht 4.

Hoofdstuk 4. Opdracht 4.16. Algemene oplossing: Algemene oplossing: n 1 1 2 n 1 7/2. Algemene oplossing: + = + ( ) Algemene oplossing: Opdracht 4. Hoofdsuk Opdrch.6 k x + xk = = r = Algemee oplossig: k r xk = + xk = + / k xk = + k 9 7 x = x + 7 x + x = 7 x x = + + + 7 = r = Algemee oplossig: r 7/ x = + x = + / x = 7 c α α ( α α ) x = x x x x = x

Nadere informatie

Blok 1 - Vaardigheden

Blok 1 - Vaardigheden Blok - Vaarigheen a lazije 5 5, 9 B B 6 5 5 f a a e r 9 9r r r r 5 8 5 5 a De rihingsoëffiiën van e lijn is gelijk aan 5 en he sargeal is 5, us 7 0 e vergelijking is y x+ 5. De rihingsoëffiiën van e lijn

Nadere informatie

Vaardigheden - Blok 4

Vaardigheden - Blok 4 Vaarigheen - Blok lazije + a p p p is nie juis wel gel p p p p 8 ( r ) r r ; e ewering is juis 9 + ( ) ( ) ; e ewering is juis mis 0 9 + 8 ( a a ) a is nie juis wel juis is ( a a ) ( a ) ( a ) a a + (

Nadere informatie

Extra oefening bij hoofdstuk 1

Extra oefening bij hoofdstuk 1 Era oefening ij hoofdsuk a Een goede venserinselling voor de funie f is : X min en X ma en Y min eny ma 0. Voor de funie g X min 0 en X ma 0 en Y min 0 eny ma 0. y 0 8 8 0 y 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Veriale

Nadere informatie

Hoofdstuk 6 - Formules maken

Hoofdstuk 6 - Formules maken Hoofdsuk 6 - Formules maken ladzijde 0 V-a Formule, wan de grafiek gaa door he pun (,) 0 en formule is exponenieel. Formule heef voor x = 0 geen eekenis, erwijl de grafiek door he pun (0, 3) gaa. Formule,

Nadere informatie

??? ??? ??? ??? ??? ???????????????

??? ??? ??? ??? ??? ??????????????? CT - Logshale ladzijde 58 a Het voordeel va de grote horizotale eeheid is dat je gemakkelijk kut iterpolere. Als je wilt wete hoe groot de edekte oppervlakte a 5 dage ku je met de optie trae gemakkelijk

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 - Logaritmische functies

Hoofdstuk 7 - Logaritmische functies Hoodsuk 7 - Logarimishe unies ladzijde 0 V-a De dagwaarde egin op 000 en daal naar 000. Dus: 000 g 000 = = 06 ; g = 000 06 0 909. = 000 g ; Op ijdsip = 0 is de dagwaarde 000. De groeiaor g 0 909 dus W

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde A vwo 2010 - I

Eindexamen wiskunde A vwo 2010 - I Eidexame wiskude A vwo - I Beoordeligsmodel Maratholoopsters maximumscore 3 uur, 43 miute e 3 secode is 98 secode De selheid is 495 98 (m/s) Het atwoord: 4,3 (m/s) maximumscore 3 Uit x = 5 volgt v 4,4

Nadere informatie

Elektrificering van een (bestaande) fiets, wat globale berekeningen

Elektrificering van een (bestaande) fiets, wat globale berekeningen Elekrificerig va ee (besaae) fies, wa globale berekeige Hieroer heb ik ee algemee uileg geaa va wa berekeige ie va belag zij voor ee elekrificaie va ee fies. Voor e helerhei e uileg zij wa perceages e

Nadere informatie

Leon van den Broek, Maris van Haandel, Dolf van den Hombergh, Aafke Piekaar, Daan van Smaalen. Iddink voortgezet onderwijs bv, Postbus 14, 6710 BA Ede

Leon van den Broek, Maris van Haandel, Dolf van den Hombergh, Aafke Piekaar, Daan van Smaalen. Iddink voortgezet onderwijs bv, Postbus 14, 6710 BA Ede 7 Rekee Di hoofdsuk is edoeld ls vullig op he oek voor VWO wiskude B Ihoudsopgve 7 Rekee Breuke Worels 8 Rekee i de meekude Rekee i de ksrekeig 7 eerse vereerde eperimeele uigve, juli 008 Colofo 008 Sichig

Nadere informatie

1. Hebben de volgende rijen een limiet, en zo ja, bepaal die dan: (i) u n = sin(πn) (d) u n = cos(2πn) (l) u n = log n

1. Hebben de volgende rijen een limiet, en zo ja, bepaal die dan: (i) u n = sin(πn) (d) u n = cos(2πn) (l) u n = log n Hoofdstuk 1 Limiet va ee rij 1.1 Basis 1. Hebbe de volgede rije ee iet, e zo ja, bepaal die da: (a) 1,, 3, 4, 5, 6, 7, 8,... (b) 1, 4, 9, 16, 5, 36, 49,... (c) 1, 8, 7, 64, 15,... (d) u = ( 1) (e) u =

Nadere informatie

Uitslagen voorspellen

Uitslagen voorspellen Eindexamen vwo wiskunde A pilo 04-I Vraag Anwoord Scores Uislagen voorspellen maximumscore 3 De afsand ussen Wilders en Thieme is 4 De conclusie: nie meer dan wee maal zo groo maximumscore 3 Bij gelijke

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Lineaire en exponentiële verbanden

Hoofdstuk 1 Lineaire en exponentiële verbanden Hoofsuk Lineaire en exponeniële veranen lazije A: Geen lineair veran, als x me oeneem, neem y nie sees me ezelfe waare oe. B: Lineair veran, als x me oeneem, neem y sees me, oe. C: Geen lineair veran,

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv V-1a V-a 16 Hoofsuk 6 - Proenuele groei Hoofsuk 6 - Proenuele groei Voorkennis Een lenge van 1 meer 5 is een lenge van 15 m. hooge in m 6 1 15 lenge shauw in m 9 1,5 5 De shauw van Henk als hij rehop saa

Nadere informatie

Analoge Elektronika 1 DE KOMPARATOR

Analoge Elektronika 1 DE KOMPARATOR naloge Elekronika DE KOMPRTOR De mees eenvoudige oepassing van de operaionele verserker is de komparaor. Om de werking van de komparaor e begrijpen, bekijken we de karakerisiek van de opamp, zoals geekend

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 - De afgeleide functie

Hoofdstuk 3 - De afgeleide functie ladzijde 7 V-a Plo de grafiek van y = x + x +. Me al-zero vind je x 8,. Plo ook de grafiek me y = x+ 5. Me al-inerse vind je x 89, en y= g( 89, ),. V-a d Exa, wan de vergelijking is lineair. Me de rekenmahine,

Nadere informatie

Deel 2. Basiskennis wiskunde

Deel 2. Basiskennis wiskunde Deel 2. Basiskennis wiskunde Vraag 26 Definieer de funcie f : R R : 7 cos(2 ). Bepaal de afgeleide van de funcie f in he pun 2π/2. (A) f 0 ( 2π/2) = π (B) f 0 ( 2π/2) = 2π (C) f 0 ( 2π/2) = 2π (D) f 0

Nadere informatie

Oefeningen Analyse II

Oefeningen Analyse II ste Bachelor Igeieursweteschappe ste Bachelor Natuurkude/Wiskude Academiejaar 27-28 9 jui 28 Oefeige Aalyse II. Ee lichaam bove het xy-vlak met willekeurige hoogte wordt lags oder begresd door de cirkel

Nadere informatie

INLEIDING FYSISCH-EXPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) , ANTWOORDEN. en y m.b.v. y = n

INLEIDING FYSISCH-EXPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) , ANTWOORDEN. en y m.b.v. y = n INLEIDING FYICH-EXEIENTELE VAADIGHEDEN (3A56 3-1-, ANTWOODEN OGAVE 1 (a y wordt bereked mb y ³ e y mb y Uit de laatste ergelijkig ide we y i ³ x1 1 + + x ³ x1 1 + + x ³ + j6i i j xj y + j6i i j xj Omdat

Nadere informatie

Convergentie, divergentie en limieten van rijen

Convergentie, divergentie en limieten van rijen Covergetie, divergetie e limiete va rije TI-spire e rije 7N5p GGHM 22-23 Eigeschappe rekekudige rij b = begiwaarde v = verschil tusse twee opeevolgede terme recursieve formule: u = u + v met u = b directe

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 6 Hoofdsuk - Ruimefiguren Een mogelijke inselling is da je de x-waarden kies van 0 o 0 en de y-waarden van 000 o 0 000. a He ereik is [ 6,; 0] He ereik word: [-6, 0 ; He ereik word: [ 6,; ] a d Hoofdsuk

Nadere informatie

Examen HAVO. wiskunde A. tijdvak 2 woensdag 19 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen HAVO. wiskunde A. tijdvak 2 woensdag 19 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Exame HAVO 2013 tijdvak 2 woesdag 19 jui 13.30-16.30 uur wiskude A Bij dit exame hoort ee uitwerkbijlage. Dit exame bestaat uit 21 vrage. Voor dit exame zij maximaal 80 pute te behale. Voor elk vraagummer

Nadere informatie

Fourierreeksen. Calculus II voor S, F, MNW. 14 november 2005

Fourierreeksen. Calculus II voor S, F, MNW. 14 november 2005 Fourierreekse Calculus II voor S, F, MNW. 14 ovember 2005 Deze tekst is gedeeltelijk gebaseerd op het Aalyse BWI I dictaat e op aatekeige va Alistair Vardy. 1 Ileidig Het is vaak belagrijk ee gegeve fuctie

Nadere informatie

Hoofdpijndagboek. Neurologie

Hoofdpijndagboek. Neurologie Neurologie Hoofdpijdagboek Ileidig U heef me uw behaled ars of hoofdpijverpleegkudige afgesproke da u ee hoofdpijdagboek gaa bijhou. U heef al uileg gehad hoe u di moe doe. I ze folr zee we alles og ees

Nadere informatie

Beoordelingsmodel VWO wiskunde B II. Een rij. Voor de limiet geldt: u 2 u. 2u u = 1. Dit schrijven als un. De (enige) oplossing: u = 1

Beoordelingsmodel VWO wiskunde B II. Een rij. Voor de limiet geldt: u 2 u. 2u u = 1. Dit schrijven als un. De (enige) oplossing: u = 1 Beoordeligsmodel VWO wiskude B 009-II Vraag Atwoord Scores Ee rij maximumscore Voor de limiet geldt: u u u u Dit schrijve als u u+ 0 De (eige) oplossig: u maximumscore 5 vervage door i u + u + + + Dit

Nadere informatie

Complexe getallen. c(a+ib)=ca+i(cb) id(a+ib)=i(ad)+i 2 (bd)=(-bd)+i(ad) (a+ib)(c+id)=ac+i(ad)+i(bc)+i 2 (bd)= ac-bd+i(ad+bc)

Complexe getallen. c(a+ib)=ca+i(cb) id(a+ib)=i(ad)+i 2 (bd)=(-bd)+i(ad) (a+ib)(c+id)=ac+i(ad)+i(bc)+i 2 (bd)= ac-bd+i(ad+bc) . Ileidig: Complexe getalle I de wiskude stelt zich het probleem dat iet bestaat voor de reële getalle of dat de vergelijkig x + 0 gee reële ulpute heeft. Om dit euvel op te losse werd het getal i igevoerd

Nadere informatie

Logaritmen, Logaritmische processen.

Logaritmen, Logaritmische processen. PERIODE Lineaire, Kwadraische en Exponeniele funcies. Logarimen. Logarimen, Logarimische processen. OPDRACHT 1 Gebruik je (G)RM voor de berekening van: 1) log 2) log 0 3) log 00 4) log 000 5) log 1 6)

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 - Formules voor groei

Hoofdstuk 2 - Formules voor groei Moderne wiskunde 9e ediie Havo A deel Uiwerkingen Hoofdsuk - Formules voor groei bladzijde 00 V-a = 08, ; 870 08, ; 70 0, 8; 60 00 00 870 70 08,, gemiddeld 0,8 b De beginhoeveelheid is 00 en de groeifacor

Nadere informatie

Buren en overlast. waar je thuis bent...

Buren en overlast. waar je thuis bent... Bure e overlast waar je thuis bet... Goed wooklimaat HEEMwoe vidt het belagrijk dat bewoers prettig woe i ee fije buurt. De meeste buurtbewoers kue het goed met elkaar vide. Soms gaat het sameleve i ee

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv a lazije 58 Het vooreel va e grote horizotale eehei is at je gemakkelijk kut iterpolere. Als je wilt wete hoe groot e eekte oppervlakte a 5 age ku je met e optie trae gemakkelijk eve kijke. De grafiek

Nadere informatie

Opgave 1 Zij θ R, n 1 en X 1, X 2,..., X n onafhankelijk, identiek verdeelde stochasten met kansdichtheidsfunctie. f θ (x) =

Opgave 1 Zij θ R, n 1 en X 1, X 2,..., X n onafhankelijk, identiek verdeelde stochasten met kansdichtheidsfunctie. f θ (x) = Opgave 1 Zij θ R, 1 e X 1, X 2,..., X oafhakelijk, idetiek verdeelde stochaste met kasdichtheidsfuctie { 1 als x (θ 2, θ + 2) f θ (x) = als x (θ 2, θ + 2). a pt) Bepaal E(X 1 ) e V ar(x 1 ). ANTWOORD:

Nadere informatie

Blok 3 - Vaardigheden

Blok 3 - Vaardigheden Blok - Vaarigheen Moerne wiskune 9e eiie vwo B eel lazije 78 a Elke uur wor een hoeveelhei vermenigvulig me,09 Na uur is er, 09 Na ag = = uur is er (, 09), 09, 09 De groeifaor per ag is, 09, 9 De groeifaor

Nadere informatie

wiskunde A pilot vwo 2015-I

wiskunde A pilot vwo 2015-I Piramiden maximumscore a = en x =,5 geef h = 6,5 (dm) De oppervlake van he grondvlak is,5,5 = 6, 5 (dm²) De inhoud is 6, 5 6,5 4 (dm³) ( nauwkeuriger) maximumscore 4 I = x (9 x ) geef di 6 d = x x x x

Nadere informatie

Appendix A: De rij van Fibonacci

Appendix A: De rij van Fibonacci ppedix : De rij va Fiboacci Het expliciete voorschrift va de rij va Fiboacci We otere het het e Fiboaccigetal met F De rij va Fiboacci wordt gegeve door: F F F F 4 F F 6 F 7 F De volgede afleidig is gebaseerd

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B1. tijdvak 1 woensdag 16 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VWO. wiskunde B1. tijdvak 1 woensdag 16 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Exame VW 007 tijdvak woesdag 6 mei.0-6.0 uur wiskude B Bij dit exame hoort ee uitwerkbijlage. Dit exame bestaat uit 0 vrage. Voor dit exame zij maximaal 8 pute te behale. Voor elk vraagummer staat hoeveel

Nadere informatie

Vaardigheden. bladzijde 174. De toename per jaar is = 102, = dus de toename per 100 jaar is De toename per jaar is.

Vaardigheden. bladzijde 174. De toename per jaar is = 102, = dus de toename per 100 jaar is De toename per jaar is. Vaarigheen lazije 74 00 440 De oename per jaar is = 0, 00 99 ij in jaren 990 000 00 00 00 aanal 440 7,, 00 De oename per jaar is 609900 00 000 700 89 ij in jaren 700 800 900 997 000 aanal 00 00 48 000

Nadere informatie

Eindtoets hoofdstuk 4

Eindtoets hoofdstuk 4 Eidoes hoofdsuk Toesopdrch.8 = 5 = 5 +,7 ( 5) = 5 + 35 = 75 = 75 +,7 ( 75) = 75 + 75 = 85 De ewerig is ojuis. = +, 7 ( ) = + 7, 7 =,3 + 6 De ewerig is juis. c +,5 = =,5 r = = ( 5, ) + = ( 5, ) + 8, 5 =

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 - Extra oefening

Hoofdstuk 1 - Extra oefening Hoofdsuk - Ruimefiguren Hoofdsuk - Exra oefening Een mogelijke inselling is da je de x-waarden kies van 0 o 0 en de y-waarden van 000 o 0 000. a He ereik is [ 6,; 0] He ereik word: [-6, 0 ; He ereik word:

Nadere informatie

Opgeloste Oefeningen Hoofdstuk 5: Wet van de grote aantallen en Centrale limietstelling

Opgeloste Oefeningen Hoofdstuk 5: Wet van de grote aantallen en Centrale limietstelling Opgeloste Oefeige Hoofdstuk 5: Wet va de grote aatalle e Cetrale limietstellig 5.. Ee toevalsveraderlijke X is oisso-verdeeld met parameter λ = 00. Bepaal ee odergres voor de waarschijlijkheid (75 X 5).

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B vwo 2010 - II

Eindexamen wiskunde B vwo 2010 - II Eideame wiskude B vwo 200 - II Sijde met ee hoogtelij Op ee cirkel kieze we drie vaste pute, B e C, waarbij lijstuk B gee middellij is e put C op de kortste cirkelboog B ligt. Ee put doorloopt dat deel

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B1. tijdvak 1 woensdag 16 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VWO. wiskunde B1. tijdvak 1 woensdag 16 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Exame VW 007 tijdvak woesdag 6 mei.0-6.0 uur wiskude B Bij dit exame hoort ee uitwerkbijlage. Dit exame bestaat uit 0 vrage. Voor dit exame zij maximaal 8 pute te behale. Voor elk vraagummer staat hoeveel

Nadere informatie

2de bach TEW. Statistiek 2. Van Driessen. uickprinter Koningstraat Antwerpen ,00

2de bach TEW. Statistiek 2. Van Driessen. uickprinter Koningstraat Antwerpen ,00 de bach TEW Statistiek Va Driesse Q www.quickpriter.be uickpriter Koigstraat 3 000 Atwerpe 46 5,00 Nieuw!!! Olie samevattige kope via www.quickpritershop.be Hoofdstuk : Het schatte va populatieparameters.

Nadere informatie

Uitwerkingen toets 11 juni 2011

Uitwerkingen toets 11 juni 2011 Uitwerkige toets 11 jui 2011 Opgave 1. Laat 2 e k 1 gehele getalle zij. I ee lad zij stede e tusse elk paar stede is ee busverbidig i twee richtige. Laat A e B twee verschillede stede zij. Bewijs dat het

Nadere informatie

Ongelijkheden. IMO trainingsweekend 2013

Ongelijkheden. IMO trainingsweekend 2013 Ogelijkhede IMO traiigsweeked 0 Deze tekst probeert de basis aa te brege voor het bewijze va ogelijkhede op de IMO. Het is de bedoelig om te bewijze dat ee bepaalde grootheid (ee uitdrukkig met ee aatal

Nadere informatie

Artikel. Regenboog. Uitgave Auteur.

Artikel. Regenboog. Uitgave Auteur. Artikel Regeboog Uitgave 206- Auteur HC jy886@teleet.be De eerste overtuigede verklarig va de regeboog werd i 704 door Isaac Newto beschreve i zij boek Optics. Newto toode aa dat wit licht ee megelig is

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde A1-2 vwo 2008-II

Eindexamen wiskunde A1-2 vwo 2008-II Groepsfoto s Alle mese kippere met hu oge. Daardoor staa op groepsfoto s vaak ekele persoe met geslote oge. Sveso e Bares hebbe oderzocht hoeveel foto s je moet make va ee groep va persoe om 99% kas te

Nadere informatie

Antwoordmodel VWO wa II. Speelgoedfabriek

Antwoordmodel VWO wa II. Speelgoedfabriek Anwoordmodel VWO wa 00-II Anwoorden Speelgoedfabriek Voorwaarde II hoor bij immeren Voor immeren zijn 60x + 40y minuen nodig Voor immeren zijn 80 uur dus 4800 minuen beschikbaar 60x + 40y 4800 kom overeen

Nadere informatie

Periodiciteit bij breuken

Periodiciteit bij breuken Periodiciteit bij breuke Keuzeodracht voor wiskude Ee verdieede odracht over eriodieke decimale getalle, riemgetalle Voorkeis: omrekee va ee breuk i ee decimale vorm Ileidig I deze odracht leer je dat

Nadere informatie

WPP 5.2: Analyse. Oplossing onderzoeksopdrachten

WPP 5.2: Analyse. Oplossing onderzoeksopdrachten WPP 5.: Aalyse oderzoeksopdrachte Oderzoeksopdracht leerboek bladzijde 0 Limiet va ee rij : defiities Beschouw de rij u :,,, 4,.... Bepaal de algemee term u. Via PC / GRT bepaal je de tabel e teke je

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv V-1a V-2a V-a Hoofsuk 6 - Proenuele groei Voorkennis Een lenge van 1 meer 5 is een lenge van 15 m. hooge in m 6 1 15 lenge shauw in m 9 1,5 225 De shauw van Henk als hij rehop saa is 225 m ofewel 2,25

Nadere informatie

n -wet Wisnet-hbo update mei. 2008

n -wet Wisnet-hbo update mei. 2008 -wet Wiset-hbo update mei. 2008 1 Ileidig De wortel--wet komt i de praktijk erg vaak voor op twee maiere, amelijk bij het eme va steekproeve e bij het bepale va de va ee aatal trekkige uit ee verdelig.

Nadere informatie

WISKUNDE 5 PERIODEN DEEL B

WISKUNDE 5 PERIODEN DEEL B EUROPEES BACCALAUREAAT 2012 WISKUNDE 5 PERIODEN DATUM : 11 jui 2012, ochted DUUR VAN HET EXAMEN: 3 uur (180 miute) TOEGESTANE HULPMIDDELEN : Exame met techologisch hulpmiddel 1/6 NL VRAAG B1 ANALYSE Blz.

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1 havo 2004-II

Eindexamen wiskunde B1 havo 2004-II Bacerieculuur De groei van he aanal baceriën van een bacerieculuur hang onder andere af van he voedingsparoon, de emperauur en de beliching. Ui onderzoek blijk da he aanal baceriën van een bepaalde bacerieculuur

Nadere informatie

wiskunde A pilot vwo 2017-II

wiskunde A pilot vwo 2017-II wiskude A pilot vwo 07-II Gewicht va diere maximumscore 4 Het opstelle va de vergelijkige 3, 7 = a b e 50 = a 000 b 3, 7 Uit de eerste vergelijkig volgt a = 3, 7 b = De tweede vergelijkig wordt hiermee

Nadere informatie

Uitwerkingen huiswerk week 7

Uitwerkingen huiswerk week 7 Lieaire algebra ajaar 008 Uitwerkige huiswerk week 7 Opgave 5 Ee -matrix va de vorm 1 a 1 a 1 a 1 a a a A 1 a 3 a 3 a 1 a a a 1 a1 1 a 1 3 a3 1 a 1 heet ee Vadermode matrix Laat zie dat det A 1 i

Nadere informatie

4e Het absolute maximum is 3 (voor x = 1). 4c De grafiek is afnemend dalend op 2, 3. 4f Er is een minimum voor x = 3. Dit minimum is 0.

4e Het absolute maximum is 3 (voor x = 1). 4c De grafiek is afnemend dalend op 2, 3. 4f Er is een minimum voor x = 3. Dit minimum is 0. G&R vwo A/C eel C. von Schwarzenberg 1/16 1a 1b 1c Da was begin 00. Er waren oen 140000 banen. Toename van 10000 naar 140000, us een oename van 0000 banen. Vóór juli 1998 is e oename oenemen (e oename

Nadere informatie

Dus n n (a + b) n = a n + a n 1 b + heet een binomiaalcoëfficiënt (uitspraak n boven k ). Newton vond de

Dus n n (a + b) n = a n + a n 1 b + heet een binomiaalcoëfficiënt (uitspraak n boven k ). Newton vond de CONTINUE WISKUNDE: BINOMIUM VAN NEWTON EN RECURRENTE BETREKKINGEN Het Biomium va Newto Het Biomium va Newto is ee uitdruig voor a + b), waarbij a e b willeeurige getalle zij, e ee atuurlij getal I deze

Nadere informatie

Statistiek = leuk + zinvol

Statistiek = leuk + zinvol Statistiek = leuk + zivol Doel 1: Doel : Doel 3: zie titel ee statistisch oderzoek kue beoordele ee statistisch oderzoek kue opzette ee probleem vertale i stadaardmethode gegeves verzamele, verwerke via

Nadere informatie

Een meetkundige constructie van de som van een meetkundige rij

Een meetkundige constructie van de som van een meetkundige rij Ee meetkudige costructie va de som va ee meetkudige rij [ Dick Kliges ] Iets verder da Euclides deed Er wordt door sommige og wel ees gedacht dat Euclides (hij leefde rod 300 v. Chr.) allee over meetkude

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1 vwo I

Eindexamen wiskunde B1 vwo I indeamen wiskunde B vwo 009 - I Over een parabool gespannen In figuur is de grafiek van de funcie f me f ( ) = 3 geekend. Tussen wee punen en S die even ver van O op de -as liggen, word denkbeeldig een

Nadere informatie

C. von Schwartzenberg 1/11

C. von Schwartzenberg 1/11 G&R havo A deel C von Schwarzenberg 1/11 1a m 18:00 uur He verbruik was oen ongeveer 1150 kwh 1b Minimaal ongeveer 7750 kwh (100%), maimaal ongeveer 1150 kwh (145,%) Een oename van ongeveer 45,% 1c 1d

Nadere informatie

Les 7-8: Parameter- en Vergelijkingstoetsen

Les 7-8: Parameter- en Vergelijkingstoetsen Les 7-8: Parameter- e Vergelijkigstoetse I Theorie : A. Algemee :. Hypothese formulere. H 0 : ul-hypothese H : alteratieve hypothese. teekproef eme. x e zij te berekee uit de steekproefresultate. 3. Toetsgrootheid

Nadere informatie

wiskunde A pilot vwo 2016-I

wiskunde A pilot vwo 2016-I wiskude A pilot vwo 06-I Aalscholvers e vis maximumscore 3 De viscosumptie per dag is 30 0 0,36 + 696 0, 85 ( 788 (kg)) I de maad jui is dit 30 788 (kg) Het atwoord: 38 000 ( 38 duized) (kg) Als ee kadidaat

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 - Overige verbanden

Hoofdstuk 2 - Overige verbanden Hoofdsuk - Overige verbanden bladzijde < a D 4 4,, 8 dus heef de vergelijking 4p p +, geen oplossingen en zijn er geen snijpunen van de grafiek me de horizonale as. b 4p p +,, p 4p p of p 4 + c Voor p

Nadere informatie

n n n bedoelen we uiteraard dat n N : 0 f x divergeert naar + of.

n n n bedoelen we uiteraard dat n N : 0 f x divergeert naar + of. Limiete Defiities a Limiet voor a I het hoofdstuk ratioale fucties i het begi va dit schooljaar zage we reeds dat zulke fucties soms perforatiepute hebbe De fuctiewaarde i zo put bestaat iet, maar de grafiek

Nadere informatie

. Tijd 75 min, dyslecten 90min. MAX: 44 punten 1. (3,3,3,3,2,2p) Chemische stof

. Tijd 75 min, dyslecten 90min. MAX: 44 punten 1. (3,3,3,3,2,2p) Chemische stof RUDOLF STEINERCOLLEGE HAARLEM WISKUNDE HAVO CM/EM T112-HCMEM-H579 Voor elk onderdeel is aangegeven hoeveel punen kunnen worden behaald. Anwoorden moeen alijd zijn voorzien van een berekening, oeliching

Nadere informatie

PARADOXEN 9 Dr. Luc Gheysens

PARADOXEN 9 Dr. Luc Gheysens PARADOXEN 9 Dr Luc Gheyses LIMIETEN, AFGELEIDEN EN INTEGRALEN: ENKELE MERKWAARDIGE VERHALEN Ileidig: verhale over ifiitesimale Ee ifiitesimaal (of ifiitesimaal kleie waarde) is ee object dat mi of meer

Nadere informatie

7.1 Recursieve formules [1]

7.1 Recursieve formules [1] 7.1 Recursieve formules [1] Voorbeeld: 8, 12, 16, 20, 24, is ee getallerij. De getalle i de rij zij de terme. 8 is de eerste term (startwaarde, u 0 ) 12 is de tweede term (u 1 ) 24 is de vijfde term (u

Nadere informatie

Uitwerkingen huiswerk week 7

Uitwerkingen huiswerk week 7 Lieaire algebra ajaar 009 Uitwerkige huiswerk week 7 Opgave 19. Ee -matrix va de vorm 1 a 1 a 1 a 1 a a a A = 1 a 3 a 3 a.... 1 a a a 1 a1 1 a 1 3 a3 1. a 1 heet ee Vadermode matrix. Laat zie dat det A

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 - Overige verbanden

Hoofdstuk 2 - Overige verbanden Moderne Wiskunde Uiwerkingen bij vwo C deel Hoofdsuk Overige verbanden Hoofdsuk - Overige verbanden bladzijde < a D 4 4,, 8 dus heef de vergelijking 4p p +, geen oplossingen en zijn er geen snijpunen van

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl)

Correctievoorschrift VWO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl) Wiskude B, (ieuwe stijl) Correctievoorschrift VWO Voorbereided Weteschappelijk Oderwijs 0 0 Tijdvak Izede scores Uiterlijk op jui de scores va de alfabetisch eerste vijf kadidate per school op de daartoe

Nadere informatie

wiskunde A vwo 2015-I

wiskunde A vwo 2015-I wiskunde A vwo 05-I Diabeesrisicoes maximumscore 4 He aanal personen me verborgen diabees is binomiaal verdeeld me n = 400 en p = 0, 0 P( X 00 ) = P( X 99 ) Beschrijven hoe di me de GR berekend word De

Nadere informatie

Evaluatie pilot ipad onder docenten

Evaluatie pilot ipad onder docenten Evaluatie pilot ipad oder docete Oderwerp equête Geëquêteerde Istellig Evaluatie pilot ipad Docete OSG Sigellad locatie Drachtster Lyceum Datum aamake equête 19-06-2012 Datum uitzette equête 21-06-2012

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 - Exponentiële formules

Hoofdstuk 1 - Exponentiële formules V-1a 4 Hoofdsuk 1 - Exponeniële formules Hoofdsuk 1 - Exponeniële formules Voorkennis prijs in euro s 70 78,0 percenage 100 119 1,19 b Je moe de prijs me he geal 1,19 vermenigvuldigen. c De BTW op de fies

Nadere informatie

Uitwerkingen hoofdstuk 9 9. Testen van meetresultaten. Testen van het uit de steekproef geschatte gemiddelde t.o.v. a x = 24,5 kg en s = 1,0 kg b

Uitwerkingen hoofdstuk 9 9. Testen van meetresultaten. Testen van het uit de steekproef geschatte gemiddelde t.o.v. a x = 24,5 kg en s = 1,0 kg b Uitwerkige hoofdtuk 9 9. Tete va meetreultate. Opgave 9. Opgave 9. Tete va het uit de teekproef gechatte gemiddelde t.o.v. a x = 4,5 kg e =,0 kg 5 t ( x) 5 4, 5, 09, c,5 % d v = = 5 = 4 tael: t kritich

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde A1-2 vwo I

Eindexamen wiskunde A1-2 vwo I Eindexamen wiskunde A- vwo 009 - I Beoordelingsmodel Vraag Anwoord Scores Emissierechen maximumscore 3 Mogelijkheid kos 50 000 euro Mogelijkheid lever 50 000 euro aan emissierechen op Mogelijkheid kos

Nadere informatie

Tentamen Optica. Uitwerkingen - 26 februari = n 1. = n 1

Tentamen Optica. Uitwerkingen - 26 februari = n 1. = n 1 Tetame Optica Uitwerkige - 6 februari 013 Cijfer = (totaal aatal pute+10)/6.4 Opgave 1 a) (3 p) Nee, dit is ee dikke les. Je mag de propagatie i de les iet verwaarloze. Dit is bijv. i te zie voor ee lichtstraal

Nadere informatie

Praktische opdracht: Complexe getallen en de Julia-verzameling

Praktische opdracht: Complexe getallen en de Julia-verzameling Praktische opdracht: Complexe getalle e de Julia-verzamelig Auteur: Wiebe K. Goodijk, Zerike College Hare Beodigde Voorkeis: 1 = i Het complexe vlak. Notatie: z = a + bi of z = r(cosϕ + i si ϕ) Regel va

Nadere informatie

Formulekaart Wiskunde havo/vwo

Formulekaart Wiskunde havo/vwo Formlekr Wiskde hvo/vwo Vierksvergelijkig Als! e " 4c #, d worde de olossige v de vierksvergelijkig + + c gegeve door 4c, " ± " Mche e logrime q $ + q ( > ) q ( ) q ( > ) ( $ ) $ (, > ) " ( > ) % (, >,!

Nadere informatie

Set 3 Inleveropgaven Kansrekening (2WS20)

Set 3 Inleveropgaven Kansrekening (2WS20) 1 Techische Uiversiteit Eihove Faculteit Wiskue e Iformatica Set 3 Ileveropgave Kasrekeig (2WS20) 2014-2015 1. (Flesjes ie uit e ba sprige) Aa ee lopee ba wore bierflesjes gevul. Helaas gaat er zo u e

Nadere informatie

Een toelichting op het belang en het berekenen van de steekproefomvang in marktonderzoek.

Een toelichting op het belang en het berekenen van de steekproefomvang in marktonderzoek. 006 Wolters-Noordhoff bv Groige/Houte De steekproefomvag Ee toelichtig op het belag e het berekee va de steekproefomvag i marktoderzoek. Ihoud 1 Ileidig Eerst ekele defiities 3 Steekproefomvag e respose

Nadere informatie

Videoles Discrete dynamische modellen

Videoles Discrete dynamische modellen Videoles Discrete dyamische modelle Discrete dyamische modelle Orietatie Algebraisch Algebraisch/ umeriek Numeriek Maak de volgede rijtjes af: Puzzele met rijtjes a. 2 4 6 8 10 - b. 1 2 4 8 16 - c. 1 2

Nadere informatie

8 want 5,8 2 = 33,64 > 33 5 want 7,5 2 = 56,25 > 56,2 5 want 2,5 2 = 6,25.

8 want 5,8 2 = 33,64 > 33 5 want 7,5 2 = 56,25 > 56,2 5 want 2,5 2 = 6,25. Hoofdstuk WORTELS. ZIJDE EN OPPERVLAKTE VAN EEN VIERKANT a z a 9 + + + + 9 Lagzamer a Nee Hij doet alsof de oppervlakte gelijkmatig toeeemt. Je moet als zijde eme. z 0, 0, z a a 0,09 0,9 z a 0 / 00 0,

Nadere informatie

12 Kansrekening. 12.1 Kansruimten WIS12 1

12 Kansrekening. 12.1 Kansruimten WIS12 1 WIS12 1 12 Kasrekeig 12.1 Kasruimte Kasmaat Ee experimet is ee hadelig of serie hadelige met ee of meer mogelijke resultate uitkomste geoemd). De uitkomsteruimte, die we steeds zulle aageve met Ω, is de

Nadere informatie