Noordhoff Uitgevers bv

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Noordhoff Uitgevers bv"

Transcriptie

1 V-1a V-a 16 Hoofsuk 6 - Proenuele groei Hoofsuk 6 - Proenuele groei Voorkennis Een lenge van 1 meer 5 is een lenge van 15 m. hooge in m lenge shauw in m 9 1,5 5 De shauw van Henk als hij rehop saa is 5 m ofewel,5 meer lang. Een shauw van 18 meer is een shauw van 18 m. hooge in m 6, lenge shauw in m De shool is 1 m ofewel 1 meer hoog. Op e sippeljes kom he geal 5 e saan. Een hooge van meer is een hooge van m. hooge in m 6 1 lenge shauw in m 9 1,5 De shauw is an m ofewel meer lang. Een shauw van 7,5 meer is een shauw van 75 m. hooge in m 6, lenge shauw in m De hooge is 9 m ofewel,9 meer. V-a De roek kose eers e 8,- en a is %. V-a V-5a erag in euro s perenage 1,5 18,75 De e 15,- is 18,75% koring. Boven e % moe he oaal aanal leerlingen van e klas komen e saan. aanal leerlingen 18, perenage 6 1 De klas el in oaal leerlingen. Jak vin e 7,6, wan % van 198 is 9,6 en ,6 = 7,6. Da is fou wan hij gaa er van ui a e e 198,- overeenkom me %, maar a kom overeen me 8%. prijs in euro s 198,75 7,5 perenage 8 1 Voora e koring eraf ging kose e soel e 7,5. Noorhoff Uigevers v Moerne wiskune 9e eiie A vwo Noorhoff Uigevers v

2 V-6a Er kom nog ongeveer 1 eel (= %) van e,- ij en a is e 8,-. 5 Meneer Hiemsra moe ies miner an e 8,- ealen (preies e 76,-). prijs in euro s 76 perenage 1 19 Meneer Hiemsra eaal e 76,- voor e BTW. V-7a prijs in euro s 99,99 75,81 perenage 1 19 Voor i hifi-ek moe e 75,81 BTW eaal woren. De prijs inlusief BTW wor e 99,- + e 75,81 = e 7,81. Of: prijs in euro s 99,99 7,81 perenage De prijs inlusief BTW wor e 7,81. V-8 erag in euro s 5 5 perenage De premie ie ze jaarlijks ealen is e 5,-. V-9a He gronal is 6, e exponen is en 6 = 6 6 = 6. He gronal is, e exponen is en = = 81. He gronal is,1, e exponen is en 1, = 1, 1, 1, =, 1. He gronal is 5, e exponen is en 5 = 5 5 5= 15. e He gronal is 1, e exponen is 7 en 1 7 = = 1. f He gronal is , e exponen is en ( ) = =. 8 g He gronal is,9, e exponen is en 9, = 9, 9, = 81,. h He gronal is,, e exponen is en, =,,, =, 8. V-a 5 = 5 16 = 8 = 7 = = = 5 + = 57 7 ( 6) = 7 ( 16 6) = 7 = 7 e ( + 1) = = 7 = 5 f 6 = 6 = 6 = 5 g 5+ 6 = + 6 = 6 h , = 6 1+, 1 = 6+, = 6, Hoofsuk 6 - Proenuele groei Noorhoff Uigevers v Moerne wiskune 9e eiie A vwo Noorhoff Uigevers v 17

3 1a 18 Hoofsuk 6 - Proenuele groei 6-1 Van proen naar faor Rens moe ij e pijlen : en 8 zeen. aanal leerlingen 57 5,7 56 perenage 1 8 Rens zal 56 leerlingen vinen. Blahe zal,8 57 = 56 leerlingen vinen. Da zijn, 57 = 171 leerlingen. a 7% van 8 is 7 8 = 7, 8 = 56 8% van is 8 = 8, = 6% van 88 is 6 88 = 6, 88 = 56, % van is =, =, a Bij e pijl kom op e punjes he geal 1,19 e saan. He erag inlusief BTW is 1,19 e 7,- = e 8,-. De prijs inlusief BTW is 1,19 e 175,- = e 8,5. a Bij een oename van 1% moe je me 1,1 vermenigvuligen. Bij een oename van % moe je me 1, vermenigvuligen. 5a Je moe e oue prijs me e faor 1,8 vermenigvuligen. De nieuwe prijs van he overhem wor 1,8 e 9,- = e 5,9. De nieuwe prijs wor 1,5 e 5,- = e 6,5. 6a Een koring van 15% eeken een veranering van % naar % 15% = 85%. Je moe e oue prijs me e faor,85 vermenigvuligen. De nieuwe prijs van e roek wor,85 e 6,- = e 51,-. De rui wor,78 e 5,- = e 5,. 7a 8a He aanal leen is me een faor 8 : 15 =,6 afgenomen. He aanal leen neem nu me e faor 11 : 8 = 1, oe. De helf van e helf is,5,5 =,5 ofewel 5% van e oorspronkelijke prijs. Voor een ompuerspel moe je,5 e 68,- = e 17,- ealen. Een legpuzzel kos,5 e 5,- = e 11,5 in e uiverkoop. 9a,6,5 e 57,- = e 1,9,8,9 6 =,9,8 6 = Je moe e prijzen in oaal me,9 1,1 = 1,6 vermenigvuligen. De prijzen sijgen uieinelijk me,6%. e Bij eers 15% sijgen en aarna % sijgen moe je me 1,15 1, = 1,8 vermenigvuligen en er kom an 8% ij. Bij eers 15% alen en aarna % alen moe je me,85,8 =,68 vermenigvuligen en er gaa an % van af. He eerse geval lever een groere veranering in proenen op. Noorhoff Uigevers v Moerne wiskune 9e eiie A vwo Noorhoff Uigevers v

4 a 11a Frieslan heef, 16 = 656 inwoners. Van ie inwoners van Frieslan spreken er, = 6 Fries. Da is,,65 % =,6% van e inwoners van Neerlan. Nee, a is nie eken, wan ook uien Frieslan wonen mensen ie Fries spreken. 6- Exponeniële groei Na één week is 5 = m eek me eze waerplanen. En na wee weken is 5 = m eek. ij in weken eeke oppervlake in m Elke oppervlake krijg je oor e vorige oppervlake me e vermenigvuligen. e Na waalf weken is 5 1 = 8 m eek. f He meer is na ongeveer 1 weken helemaal eek, wan na weken is pas 5 = 5 88 m < 5 km eek en na 1 weken zou 5 1 = m < km eek zijn. g Eén week eerer, us na ongeveer weken, is he meer voor e helf eek. h Bij verviervouigen is he meer ineraa wee keer zo snel helemaal eek, wan in a geval is na weken 5 = 5 88 m < 5 km eek en ij veruelen uur a weken. 1a De groeifaor is, h 8 5,5 De groeifaor is. 1 5 h,7 1, De groeifaor is 1, h ,5 18,5 De groeifaor is. 1 5 h a Na 1 jaar is % 8% = 9% van e vogels over. De groeifaor is,9. Na jaar zijn er 5,9 = 1 16 vogels en na jaar zijn er 5,9 < vogels. In he jaar 9 zijn er voor he eers miner an vogels. 1a Bij = hoor ij eie grafieken h =. Bij = 1 hoor h = 1, = 1 en ij = hoor h = 1, = 1,. Bij eze groeifaor hoor grafiek. Bij = 1 hoor ij e anere grafiek h = 5. e Bij grafiek hoor e groeifaor 5 : =,5. f Als e grafiek ie ij e groei hoor sijgen is, an is e groeifaor groer an 1. Hoofsuk 6 - Proenuele groei Noorhoff Uigevers v Moerne wiskune 9e eiie A vwo Noorhoff Uigevers v 19

5 15 Hoofsuk 6 - Proenuele groei 15a De groeifaor per jaar is 1,. He kapiaal in 5 en he kapiaal in is afgeron op hele euro s. 157 : 19 < 1,97 8 : 157 < 1,6 16 : 8 < 1,98 11 : 16 < 1, : 11 < 1, De groeifaor is elkens vrijwel hezelfe. He erag van euro wor nie gehaal, wan 19 1, 1 < 195,65. 16a De faor ussen en 1 agen is 5 : 5 = 1,8. Nee, wan e faor ussen 1 en agen is 58 : 5 < 1,7. De faor ussen en agen is 6 : 58 < 1,86. De faor ussen en agen is 68 : 6 < 1,79. De groeifaoren zijn ongeveer even groo, namelijk ongeveer 1,8. 17a 99 : 1 6 <, : 99 <, : 878 <,98 De groeifaor per vijf jaar is op rie eimalen afgeron elkens ongeveer,95. 81,95 = ,5, us in 5 woonen er ongeveer 695 mensen. e aanal mensen ij in jaren 1.6 :,95 < , us in 1975 woonen er ongeveer 1 9 mensen. Je kun a aanal mensen in e grafiek in eel rengen oor links van e veriale as e ekenen. Noorhoff Uigevers v Moerne wiskune 9e eiie A vwo Noorhoff Uigevers v

6 6- Exponeniële formules 18a ij in uren oppervlake in km,1,6 1,8, 9,7 9,16 87,8 oppervlake in km ij in uren Na ongeveer 5 1 uur, us ongeveer om uur ha e olievlek een oppervlake van km. Om 9 uur s ohens was e grooe van e olievlek,1 : =, km. 19a Na uur gel A = 1, ofewel A = 1, en e oppervlake van e olievlek is an, km. Na 8 uur gel A = 1, ofewel A = 1, 8 en e oppervlake van e olievlek is an 787, km. Na 1 uur is e oppervlake,1 1 km, na uur is e oppervlake,1 km, na uur is e oppervlake,1 km, us na uur is e oppervlake,1 km. a De faor in e formule is 1,8. s = 1, 8 = 116, Voor = 7 is s = 1, 8 1, en voor = 11 is s = 1, 8 185, 68. Voor = is s = 18, =. 1a/ mah 1 uikoms mah 1 uikoms mah uikoms e Als e exponen gelijk is aan, an is e uikoms van een mah 1. Hoofsuk 6 - Proenuele groei Noorhoff Uigevers v Moerne wiskune 9e eiie A vwo Noorhoff Uigevers v 151

7 15 Hoofsuk 6 - Proenuele groei a De groeifaor ij ael 1 is 6 : = 9 : 6 = 1, h ,5 De formule ij ael 1 is h = 15,. De groeifaor ij ael is 7,5 : 7,5 = 1,5 : 7,5 =,. 1 5 h 97,5 187,5 7,5 7,5 1,5, De formule ij ael is h = 97, 5,. a Bij w = 15 9, is e eginhoeveelhei 15, is e groeifaor,9, e uikoms ij = 1 is w = 15 9, = 1, 5 en e uikoms ij = is w = 15 9, =, 95. Bij m = 15 1, is e eginhoeveelhei 15, is e groeifaor 1,, e uikoms ij = 1 is m = 15 1, = 19, 5 en e uikoms ij = is m = 15 1, =, 955. Bij p = 7 5, is e eginhoeveelhei 7, is e groeifaor,5, e uikoms ij = 1 is p = 7 5, = 5 en e uikoms ij = is p = 7 5, = 875,. Bij k = 16, is e eginhoeveelhei 1, is e groeifaor 1,6, e uikoms ij = 1 is k = 16, en e uikoms ij = is k = 16, =, 96. Bij e formule w = 15 9, is e grafiek alen, ij e formule m = 15 1, is e grafiek sijgen, ij e formule p = 7 5, is e grafiek alen en ij e formule k = 16, is e grafiek alen. Als e groeifaor groer an 1 is, an is e grafiek sijgen en als e groeifaor kleiner an 1 is, an is e grafiek alen. Als van een exponenieel veran g > 1, an is e grafiek sijgen. Da klop me oprah. a 1 De grafieken ij e formules h = en h = zijn sijgen. 1 De formule h = hoor ij e snels sijgene grafiek. 1 Bij e formule h = is e eginhoeveelhei 1 en is e groeifaor. Bij e formule h = 16 ( 1 ) is e eginhoeveelhei 16 en is e groeifaor 1. Bij e formule h = 16 1 is e eginhoeveelhei 16 en is e groeifaor 1. Bij e formule h = is e eginhoeveelhei en is e groeifaor. h 18 h = O 1 h = 1 h = h = 16 ( 1 ) 5 Noorhoff Uigevers v Moerne wiskune 9e eiie A vwo Noorhoff Uigevers v

8 5a Bij grafiek 1 hoor a = 5 en = 1 en e formule is y = 5 ( 1 ). Bij grafiek hoor a = 1 1 en = en e formule is y =. 5 5 Voor een nieuwe grafiek ie nog seiler is an grafiek moe je = 5 kiezen. Voor een anere grafiek ie serker aal an grafiek 1 moe je = 1 kiezen. 5 6a Meeen na he appen is e shuimkraag m hoog. De shuimkraag neem me % 78% = % per minuu af. Voor = is h =, 78 = m en voor = 5 is h =, , m. Na minuen is h =, 78 18, m en na minuen is h =, 78 1, m, us na ijna minuen is e helf van e shuimkraag over. 7a 6- Groeifaor en ij Er zijn 1 uur laer 15 = fruivliegjes. Een ag heef uur en er zijn een ag laer 15 = 6 fruivliegjes. ij per 1 uur 1 aanal fruivliegjes 15 6 De groeifaor per 1 uur is. De groeifaor per ag is =. e Na agen zijn er 15 = 8 fruivliegjes. 8a De groeifaor ussen = en = is 1,5 =,5. De groeifaor ussen = 1 en = is 1,5 =,5. De groeifaor per half uur is elkens,5. De groeifaor per heel uur is 1,5 = 5,65. 9a De groeifaor g per winig minuen is 1,6. 1,6 < 1,19 In een uur zi rie keer winig minuen en e groeifaor per uur is 1,6. Een formule is A = 5 119, me A he aanal algen en e ij in uren. a De groeifaor per vijf jaar is,98 5 <,9, e groeifaor per ien jaar is,98 <,8 en e groeifaor per 5 jaar is,98 5 <,6. Een formule is A = 15, 9 me A he aanal inwoners en e ij per vijf jaar. Een formule is A = 15, 8 me A he aanal inwoners en e ij per ien jaar. Een formule is A = 15, 6 me A he aanal inwoners en e ij per 5 jaar. Na 5 jaar krijg je me e formule per vijf jaar A = 15, 9 5 inwoners, me 5 e formule per ien jaar A = 15, inwoners en me e formule per 5 jaar A = 15, 6 5 inwoners. He vershil ij e anwooren van oprah kom oma e groeifaoren op wee eimalen zijn afgeron. Hoofsuk 6 - Proenuele groei Noorhoff Uigevers v Moerne wiskune 9e eiie A vwo Noorhoff Uigevers v 15

9 15 Hoofsuk 6 - Proenuele groei 1a De groeifaor per uur is 5. In een uur zien wee halve uren. Als e groeifaor per half uur g is, an is e groeifaor per uur g. De groeifaor per uur is 5, us moe gelen g = 5. De oplossing aarvan is g = 5. ij per uur aanal fruivliegjes a De groeifaor per 1 uur is 9 =. De groeifaor per kwarier is 1, = 1,. De groeifaor per half jaar is 75,, 87. a H in in agen 7 Invullen van = 7 geef H = 8, 6,. Na een week is nog ongeveer, over. Zie e ekening hieroven. Na waalf uur is nog ongeveer 6, meiijn over. In een ag zien wee perioen van waalf uur. De groeifaor per ag is,6, us e groeifaor per waalf uur is 6, 77,. Na waalf uur is an ongeveer 8,77 = 6, meiijn over. Da klop me he anwoor van oprah. 1 Bij soor A is e groeifaor per half uur 515 : 75 < 6,9 en ij soor B is e groeifaor per half uur 55 : 58 <, of 116 : 55 <,. Soor A groei he hars. 6-5 Sanaarvorm 5a Op = zijn er = sprinkhanen. Op = zijn er = sprinkhanen. 15 Op = 15 zijn er = sprinkhanen. Vermenigvuligen me rie geef ineraa een anwoor zoals ernaas saa. Op één eimaal is he 1,7. 16 S = 1, e Na 5 weken zijn er, sprinkhanen. 1 Noorhoff Uigevers v Moerne wiskune 9e eiie A vwo Noorhoff Uigevers v

10 6a 6 6, 7 = , 9 = 9 9 1, 8 = 18 5, 7 = 7 8 7, = 7 1, 6 = 1, = 5, , 5=, = 6, , = 8, 95 7a 16 5 =, e 8 = 1, =, 1 f 11 1 = 57, , = 11, g 67, = 6, = 9, h 5 1 = 5, 1 1 8a Eén jaar is = 156 =, seonen. Vermenigvulig i me je leefij, enk aarij aan he aanal jaren plus agen, en ron versanig af. Tel ien jaar ij je leefij op en vermenigvulig i me, seonen. Of: 7 8 Tel, 156 =, 156 seonen ij he anwoor van oprah a op. 9a Op = zijn er 5, = aeriën. Op = zijn er 5, =, 1 aeriën. Vermenigvuligen me,5 geef ineraa een anwoor zoals ernaas saa. Overigens is i een heoreish verhaal, wan miner an 1 aerie kan eigenlijk nie. Op één eimaal is he,8. 1 B =, 5, 8 1 e Na uren zijn er 5, 1, 7 aeriën. a 5 7 =, 7 59, =, =, 8 8, 1 =, , 1 = 5, 681, 5 =, 5, = 1, 785 5, 5 = 5, 9 1a 89, =, , 5 f 1,, 8 =, , 9 6 5, =, 56, 6 g , 1 =, 11 = 1, , 1 =, 65 = 6, 5 h 5 5, 15 =, 79..., 8 5, =,..., i 9 16,5 miljar = 16, 5 1, 7 e 1 5 =, 1 = 1, j 51 =, 51 = 51, a 1 H = 7 15,, H = 5 89,, 1 H = , e H = 199 5, 19, 7 H = 5 1, = 5, f 19 H = 9, = 9, Hoofsuk 6 - Proenuele groei Noorhoff Uigevers v Moerne wiskune 9e eiie A vwo Noorhoff Uigevers v 155

11 a 156 Hoofsuk 6 - Proenuele groei 6-6 Gemenge oprahen De aanieing is onuielijk. Als er % van e 79,95 exra koring gegeven wor, an wor, e 79,95 = e 7,995 exra koring gegeven. In a geval kom e prijs ui op e 9,95 e 7,995 = e 1,955 en moe aan e kassa e 1,95 of e 1,96 eaal woren. Maar als er % van e 9,95 exra koring gegeven wor, an kom e prijs ie aan e kassa eaal moe woren ui op,9 e 9,95 = e 5,955 of e 5,95 of e 5,96. prijs in euro s 79,95 1 1,955 perenage 1, , In he eerse geval is he ongeveer % van e originele prijs. prijs in euro s 79,95 1 5,955 perenage 1,57..., In he weee geval is he ongeveer 5% van e originele prijs. Ook hier is e aanieing onuielijk. Als e % en e % over he originele erag gegeven woren, an is e koring % + % = % en heef Olaf gelijk. Maar als over he afgeprijse erag eers % koring gegeven wor en aarna over he reserene erag nog eens % koring, an wor he afgeprijse erag me,9,8 =,7 vermenigvulig en is e koring 8% en heef Olaf geen gelijk. Nee, a maak nie ui. In he eerse geval is % + % = % + % = % en in he weee geval is,9,8 =,8,9 =,7. a Tineke verien ein januari 1, 1, e 8,- = e 5,98. Ze heef nu ij elkaar 1% loonsverhoging gekregen, wan 1, 1, = 1,1. 5a De groeifaor ij een oename van % is 1,. V =, Bij 198 hoor =. Invullen in e formule geef, on shelvis. Bij 5 hoor =. Invullen in e formule geef, 5 on shelvis. e In 1999 zou e vangs an 1 1, = 11 on shelvis zijn. En in zou e vangs an 1 1, < 119 on shelvis zijn. f aanal on Noorhoff Uigevers v Moerne wiskune 9e eiie A vwo Noorhoff Uigevers v

12 g In 16 zal e vangs ongeveer even groo zijn als in 198, wan in 15 zal e vangs 1 1, 17 < 1 on shelvis zijn en in 16 zal e vangs 1 1, 18 < 8 on shelvis zijn. 6a vel aanal graankorrels e Bij e ael hoor een exponenieel veran oma in e onerse rij van e ael elkens me vermenigvulig wor. Op he negene vel komen 18 = 56 = 8 graankorrels e liggen. Een shaakor heef 6 velen Op he laase vel komen 9, graankorrels. Nee, één zak graan was veel e weinig. 1 7a K = 87 ( ) 1 1 De groeifaor per ag is ( ) =. 1 9 Na negen ijseenheen is e hoeveelhei Kalium ongeveer 87 ( ) 165, gram. 1 Na ien ijseenheen is e hoeveelhei Kalium ongeveer 87 ( ) 8, gram. Tien ijseenheen kom overeen me vijf agen. Na vijf agen is e hoeveelhei Kalium miner an één gram geworen. 8a Aan e oppervlake is =. De lihserke aan e oppervlake is 75 Wa per m. De groeifaor per meer is,8. 8 De uikoms ij = 8 is L = 75 8, 16. Di eeken a op een iepe van 8 meer e lihserke ongeveer 16 Wa per m is. Bij eze formule hoor een alene grafiek oma e groeifaor kleiner an 1 is. e L in Wa per m in meers f Op een iepe van ongeveer 5, meer is e lihserke nog 5 Wa per m. 75 g Invullen van = 75 geef L = 75 8,,. Da is miner an,1 Wa per m, us e lihserke is nie overal voloene voor planaarig leven. Hoofsuk 6 - Proenuele groei Noorhoff Uigevers v Moerne wiskune 9e eiie A vwo Noorhoff Uigevers v 157

13 158 Hoofsuk 6 - Proenuele groei ICT Exponeniële formules I-1a ij in uren oppervlake in km,1,6 1,8, 9,7 9,16 87,8 - Na ongeveer 5 1 uur, us ongeveer om 15. uur ha e olievlek een oppervlake van 6 km. Tussen = 5 en = 6 is e grafiek als een rehe lijn geeken, maar e grafiek zal een vloeiene kromme zijn ie oner ie rehe lijn lig. Na ongeveer 5 1 uur, us ongeveer om uur ha e olievlek een oppervlake van km. I-a Na uur gel A = 1, ofewel A = 1, en e oppervlake van e olievlek is an, km. Na 8 uur gel A = 1, ofewel A = 1, 8 en e oppervlake van e olievlek is an 787, km. Na 1 uur is e oppervlake,1 1 km, na uur is e oppervlake,1 km, na uur is e oppervlake,1 km, us na uur is e oppervlake,1 km. De grafiek ij e formule is een vloeiene kromme en e grafiek ij e ael esaa ui rehe lijnen. e Om 9 uur s ohens was e grooe van e olievlek,1 : =, km. I-a De faor in e formule is 1,8. s = 1, 8 = 116, Voor = 7 is s = 1, 8 1, en voor = 11 is s = 1, 8 185, 68. Voor = is s = 18, =. I-a/ mah 1 uikoms mah 1 uikoms mah uikoms Als e exponen gelijk is aan, an is e uikoms van een mah 1. I-5a De groeifaor ij ael 1 is 6 : = 9 : 6 = 1, h ,5 De formule ij ael 1 is h = 15,. - De groeifaor ij ael is 7,5 : 7,5 = 1,5 : 7,5 =,. 1 5 h 97,5 187,5 7,5 7,5 1,5, De formule ij ael is h = 97, 5,. Noorhoff Uigevers v Moerne wiskune 9e eiie A vwo Noorhoff Uigevers v

14 I-6a - Bij w = 15 9, is e eginhoeveelhei 15, is e groeifaor,9, e uikoms ij = 1 is w = 15 9, = 1, 5 en e uikoms ij = is w = 15 9, =, 95. Bij m = 15 1, is e eginhoeveelhei 15, is e groeifaor 1,, e uikoms ij = 1 is m = 15 1, = 19, 5 en e uikoms ij = is m = 15 1, =, 955. Bij p = 7 5, is e eginhoeveelhei 7, is e groeifaor,5, e uikoms ij = 1 is p = 7 5, = 5 en e uikoms ij = is p = 7 5, = 875,. Bij k = 16, is e eginhoeveelhei 1, is e groeifaor 1,6, e uikoms ij = 1 is k = 16, en e uikoms ij = is k = 16, =, 96. Bij e formule w = 15 9, is e grafiek alen, ij e formule m = 15 1, is e grafiek sijgen, ij e formule p = 7 5, is e grafiek alen en ij e formule k = 16, is e grafiek alen. Als e groeifaor groer an 1 is, an is e grafiek sijgen en als e groeifaor kleiner an 1 is, an is e grafiek alen. Als van een exponenieel veran g > 1, an is e grafiek sijgen. Da klop me oprah. I-7a De grafiek sijg miner snel en wor miner seil. Als je g groer maak, an sijg e grafiek sneller en wor seiler. Als g = 1, an is e grafiek een horizonale rehe lijn. Als g kleiner an 1 is, an wor e grafiek een alene grafiek. 1 I-8a Bij e formule h = hoor e snels sijgene grafiek. De groeifaoren zijn ahereenvolgens, 1, 1 en. De formule h 1 = heef e groose groeifaor. Da klop me he anwoor ij oprah a. De oörinaen van e snijpunen van e grafieken zijn (, ), (1, 8), (, 16), (, 16), 1 (, 16) en (, 6). Tes jezelf T-1a Je moe he jaarinkomen me e faor,5 vermenigvuligen. De winsuikering voor Anreas is,5 e 8.,- = e 1.7,-. De verkoopprijs is 1, 1,19 e 75,- = e 1,95. Nee, wan 1, 1,19 = 1,666 en er is 66,6% ij e prijs opgeel. T-a Je moe ahereenvolgens vermenigvuligen me, :,8 <,857, me, :, <,8, me 1,7 :, =,85, me 1, : 1,7 <,8 en me 1, : 1, <,857 en ie geallen liggen ih ij elkaar. He gemiele is ongeveer,8. Na 8 minuen is e hooge van e shuimkraag,8,8 8 <,69 m en na minuen is e hooge van e shuimkraag,8,8 <,9 m. Hoofsuk 6 - Proenuele groei Noorhoff Uigevers v Moerne wiskune 9e eiie A vwo Noorhoff Uigevers v 159

15 16 Hoofsuk 6 - Proenuele groei T-a Bij ael 1 is e groeifaor 9 : 6 = 15 : 9 = 5 : 15 = 1, a ,5 556,5 68,75 Bij ael is e groeifaor 5 : 5 = 9 : 5 = 1,8 : 9 =, ,8,6,7 De ijehorene formule ij ael 1 is a = 6 15, en e ijehorene formule ij ael is = 115,. T-a De groeifaor per minuen is. Er gaan wee perioen van minuen in minuen. De groeifaor per minuen is. Er gaan rie perioen van minuen in een uur. De groeifaor per uur is = 8. A = 16 8 Op = waren er 16 ellen, op = 1 waren er 16 : = 8 ellen, op = waren er 8 : = ellen, op = waren er : = ellen en op = waren er : = 1 ellen. Vier perioen van minuen voor 1. uur is 8 minuen voor 1. uur. De eiel wer om 1. uur evruh. e Invullen van = geef a er om 17. uur 16 8 = 819 ellen zullen zijn. f Invullen van = geef a er een ag laer 16 8 < 76, ellen zullen zijn. T-5a 8 y = 18,, 57 y = 5,, 1 8 y = 9, 8 9, 66 e 7 y =, =, 6 y =, 1 =, f 8 y = 7 5 6, 8 T-6a De groeifaor per jaar is,98. De groeifaor per jaar is,98 <,817. Een formule is I = 15, 817 me I he aanal inwoners en e ij per jaar. Na jaar zullen er 15 98, 1 inwoners zijn. 1 Na 1 jaar zullen er 15 98, 981 inwoners zijn. Na 1 jaar kom he inwoneraanal oner e. T-7a Ja, er is sprake van exponeniële groei, wan er wor elkens me vermenigvulig. De ijehorene formule is y = 17. Nee, er is geen sprake van exponeniële groei, wan er wor ahereenvolgens vermenigvulig me 69 : 5 < 1,, me 89 : 69 < 1, en me 15 : 89 < 1,7. Ja, er is sprake van exponeniële groei, wan er wor elkens me ongeveer,85 vermenigvulig. De ijehorene formule is y = 65 85,. Ja, er is sprake van exponeniële groei, wan er wor elkens me vermenigvulig. De ijehorene formule is y = 1. T-8a Na uur is P = 7587,, 57, en na uur is P = 7587,, 9,, us he is an ongeveer uur. 9 Ja, wan na 9 uur is P = 7587,, 1, en an is hij nog oner invloe. Na wee agen is he aloholpromillage in zijn loe 7587,, 9, 8 promille. Noorhoff Uigevers v Moerne wiskune 9e eiie A vwo Noorhoff Uigevers v

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv V-1a V-2a V-a Hoofsuk 6 - Proenuele groei Voorkennis Een lenge van 1 meer 5 is een lenge van 15 m. hooge in m 6 1 15 lenge shauw in m 9 1,5 225 De shauw van Henk als hij rehop saa is 225 m ofewel 2,25

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Lineaire en exponentiële verbanden

Hoofdstuk 1 Lineaire en exponentiële verbanden Hoofsuk Lineaire en exponeniële veranen lazije A: Geen lineair veran, als x me oeneem, neem y nie sees me ezelfe waare oe. B: Lineair veran, als x me oeneem, neem y sees me, oe. C: Geen lineair veran,

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 - Exponentiële functies

Hoofdstuk 3 - Exponentiële functies Hoofsuk - Eponeniële funies lazije 7 V-a hooge in m 7, 8 8, 9 ij in uren 9, Aangezien e punen op een rehe lijn liggen, noemen we eze groei lineair. Als je e rehe lijn naar links voorze, an kun je aflezen

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 8 lazije 9 V-a 0 W 000 00 0000 800 00 000 V-a 8 9 0 00 000 000 9900 80 8000 De waaren zijn afnemen alen a kan eekenen a e afname eponenieel is. Groeifaor per jaar is De agwaare neem per jaar me 0% af.

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 - Logaritmische functies

Hoofdstuk 7 - Logaritmische functies Havo B eel Uiwerkingen Moerne wiskune Hoofsuk - Logarimishe funies lazije 9 V-a 0 W 000 00 0000 800 00 000 8 9 0 00 000 000 9900 80 8000 De waaren zij afnemen alen a kan eekenen a e afname eponenieel is.

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 - Exponentiële formules

Hoofdstuk 1 - Exponentiële formules V-1a 4 Hoofdsuk 1 - Exponeniële formules Hoofdsuk 1 - Exponeniële formules Voorkennis prijs in euro s 70 78,0 percenage 100 119 1,19 b Je moe de prijs me he geal 1,19 vermenigvuldigen. c De BTW op de fies

Nadere informatie

Blok 1 - Vaardigheden

Blok 1 - Vaardigheden Blok - Vaarigheen a lazije 5 5, 9 B B 6 5 5 f a a e r 9 9r r r r 5 8 5 5 a De rihingsoëffiiën van e lijn is gelijk aan 5 en he sargeal is 5, us 7 0 e vergelijking is y x+ 5. De rihingsoëffiiën van e lijn

Nadere informatie

Vaardigheden - Blok 4

Vaardigheden - Blok 4 Vaarigheen - Blok lazije + a p p p is nie juis wel gel p p p p 8 ( r ) r r ; e ewering is juis 9 + ( ) ( ) ; e ewering is juis mis 0 9 + 8 ( a a ) a is nie juis wel juis is ( a a ) ( a ) ( a ) a a + (

Nadere informatie

Blok 3 - Vaardigheden

Blok 3 - Vaardigheden Blok - Vaarigheen Moerne wiskune 9e eiie vwo B eel lazije 78 a Elke uur wor een hoeveelhei vermenigvulig me,09 Na uur is er, 09 Na ag = = uur is er (, 09), 09, 09 De groeifaor per ag is, 09, 9 De groeifaor

Nadere informatie

Vaardigheden. bladzijde 174. De toename per jaar is = 102, = dus de toename per 100 jaar is De toename per jaar is.

Vaardigheden. bladzijde 174. De toename per jaar is = 102, = dus de toename per 100 jaar is De toename per jaar is. Vaarigheen lazije 74 00 440 De oename per jaar is = 0, 00 99 ij in jaren 990 000 00 00 00 aanal 440 7,, 00 De oename per jaar is 609900 00 000 700 89 ij in jaren 700 800 900 997 000 aanal 00 00 48 000

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 - Veranderingen

Hoofdstuk 7 - Veranderingen Moerne wiskune 9e eiie Havo A eel Hoofsuk 7 - Veraneringen lazije 68 V-a Op zijn eriene was Jos 7 m en op zijn waalfe. Zijn lenge nam us 7 m oe. Dorri haar lenge nam oe van 5 naar 55, us 5 m. De grafiek

Nadere informatie

Hoofdstuk 6 - Formules maken

Hoofdstuk 6 - Formules maken Hoofdsuk 6 - Formules maken ladzijde 0 V-a Formule, wan de grafiek gaa door he pun (,) 0 en formule is exponenieel. Formule heef voor x = 0 geen eekenis, erwijl de grafiek door he pun (0, 3) gaa. Formule,

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 - Veranderingen

Hoofdstuk 7 - Veranderingen lazije 68 V-a Op zijn eriene was Jos 7 m en op zijn waalfe. Zijn lenge nam us 7 m oe. Dorri haar lenge nam oe van naar, us m. De grafiek van Jos is in a jaar veel seiler an ie van Dorri, us groeie hij

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 - Logaritmische functies

Hoofdstuk 7 - Logaritmische functies Hoodsuk 7 - Logarimishe unies ladzijde 0 V-a De dagwaarde egin op 000 en daal naar 000. Dus: 000 g 000 = = 06 ; g = 000 06 0 909. = 000 g ; Op ijdsip = 0 is de dagwaarde 000. De groeiaor g 0 909 dus W

Nadere informatie

4e Het absolute maximum is 3 (voor x = 1). 4c De grafiek is afnemend dalend op 2, 3. 4f Er is een minimum voor x = 3. Dit minimum is 0.

4e Het absolute maximum is 3 (voor x = 1). 4c De grafiek is afnemend dalend op 2, 3. 4f Er is een minimum voor x = 3. Dit minimum is 0. G&R vwo A/C eel C. von Schwarzenberg 1/16 1a 1b 1c Da was begin 00. Er waren oen 140000 banen. Toename van 10000 naar 140000, us een oename van 0000 banen. Vóór juli 1998 is e oename oenemen (e oename

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 60 Hoofdsuk Eponeniële funies ladzijde 6 V-a Door zih in weeën e delen vermenigvuldig he aanal aeriën per ijdseenheid zih seeds me een faor is de eginhoeveelheid, dus 0 g is de groeifaor, dus g d gewih

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 - Differentiaalvergelijkingen

Hoofdstuk 5 - Differentiaalvergelijkingen Hoofdsuk 5 - Differeniaalvergelijkingen 5. Differenievergelijkingen ladzijde a 0 3 4 5 A 00 0 04 06 08 0 oename B 00 30 69,00 9,70 85,6 37,9 oename 30 39 50,70 65,9 85,68 C 00 3 73,60 7,68 97,98 389,38

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 Exponentiële functies

Hoofdstuk 3 Exponentiële functies Havo B deel Uiwerkingen Moderne wiskunde Hoofdsuk Eponeniële funies ladzijde 6 V-a Door zih in weeën e delen vermenigvuldig he aanal aeriën per ijdseenheid zih seeds me een faor is de eginhoeveelheid,

Nadere informatie

Overzicht Examenstof Wiskunde A

Overzicht Examenstof Wiskunde A Oefenoes ij hoofdsuk en Overzih Examensof Wiskunde A a X min 0, X max 0, Y min 0 en Y max 000. 0 lier per minuu. Als de ank leeg is, dan is W 0, dus 00 0 0 dus 0. Na 0 minuen is de ank leeg. a Neem de

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv lazije 7 00 0 De oename per jaar is = 0, 00 99 ij in jaren 990 000 00 00 00 aanal 0 7,, 00 609900 00 De oename per jaar is 000 700 89 ij in jaren 700 800 900 997 000 aanal 00 00 8 000 6060 609900 a, =,,

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 - Exponentiële functies

Hoofdstuk 3 - Exponentiële functies Hoofdsuk - Eponeniële funcies Voorkennis: Groeifacoren ladzijde 7 V-a 060, 80 8, - euro 079, 0, 9, 88 c 0, 98, - 998, V-a De facor waarmee je de oude prijs vermenigvuldig om de nieuwe prijs e krijgen is

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 Exponentiële formules

Hoofdstuk 7 Exponentiële formules Opstap Mahten en proenten O-1a 7 4 2401 ( 12) 5 248 832 8 4 4096 10 6 1 000 000 e 1 9 1 f 11 3 1331 g 3 5 243 h ( 3) 5 243 O-2a 620 000 6,2 10 5 43 000 000 4,3 10 7 0,000 12 1,2 10 4 8 000 000 000 8 10

Nadere informatie

Blok 1 - Vaardigheden

Blok 1 - Vaardigheden 6 Blok - Vaardigheden Blok - Vaardigheden Exra oefening - Basis B-a Bij abel A zijn de facoren achereenvolgens 8 : = 6 ; 08 : 8 = 6 en 68 : 08 = 6. Bij abel A is sprake van exponeniële groei. Bij abel

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 - Formules voor groei

Hoofdstuk 2 - Formules voor groei Moderne wiskunde 9e ediie Havo A deel Uiwerkingen Hoofdsuk - Formules voor groei bladzijde 00 V-a = 08, ; 870 08, ; 70 0, 8; 60 00 00 870 70 08,, gemiddeld 0,8 b De beginhoeveelheid is 00 en de groeifacor

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv a Blok - Vaardigheden ladzijde d 9 B B 6 f a a e r 9 9r r r r 8 a De rihingsoëffiiën van de lijn is gelijk aan en he sargeal is dus 7 0 de vergelijking is y x+ De rihingsoëffiiën van de lijn is gelijk

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 - Overige verbanden

Hoofdstuk 2 - Overige verbanden Moderne Wiskunde Uiwerkingen bij vwo C deel Hoofdsuk Overige verbanden Hoofdsuk - Overige verbanden bladzijde < a D 4 4,, 8 dus heef de vergelijking 4p p +, geen oplossingen en zijn er geen snijpunen van

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Grafieken en vergelijkingen

Hoofdstuk 1 Grafieken en vergelijkingen Opstap Veranen O- Grafiek A hoort ij kaars. Grafiek B hoort ij kaars. Grafiek C hoort ij kaars. O-a O-a u in uren Bij u, is l 7 want, 7. Zie opraht O-. Na vier uur ranen zijn e kaarsen even lang. Bij eie

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 - Verbanden herkennen

Hoofdstuk 5 - Verbanden herkennen V-a V-a Hoofstuk - Veranen herkennen Hoofstuk - Veranen herkennen Voorkennis O A B De grafiek ij tael A is een rehte lijn, want telkens als in e tael met toeneemt neemt met toe. Het startgetal is en het

Nadere informatie

Boek 3 hoofdstuk 10 Groei havo 5

Boek 3 hoofdstuk 10 Groei havo 5 Boek 3 hoofdsuk 0 Groei havo 5. Lineaire en exponeniële groei. a. Opp = 750 + 50 me = 0 op juni, per week en opp. in m. Y =750 + 50 Y (3) = 00 m en Y (5) = 500 m (mehode : voer in Y, daarna rekenscherm,

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 - Overige verbanden

Hoofdstuk 2 - Overige verbanden Hoofdsuk - Overige verbanden bladzijde < a D 4 4,, 8 dus heef de vergelijking 4p p +, geen oplossingen en zijn er geen snijpunen van de grafiek me de horizonale as. b 4p p +,, p 4p p of p 4 + c Voor p

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv B-a e B-a Blok - Vaarigheen Blok - Vaarigheen Extra oefening Basis Vanaf ongeveer 9 jaar lijft e grafiek onstant. Karel was ongeveer kg zwaar toen hij jaar ou was. Karel was 5 jaar ou toen hij 55 kg woog.

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv a b c d e a Analyse De omze was in 987 ongeveer, miljard (de recher as) De wins was ongeveer 6 miljoen (linker as) 6 miljoen 6 miljoen = %, % Er is sprake van verlies als de wins/verlies-grafiek negaief

Nadere informatie

Extra oefening bij hoofdstuk 1

Extra oefening bij hoofdstuk 1 Exra oefening ij hoofdsuk a ( x)( x ) ( x) of ( x ) x of x x of x of x, ( + x ) x, ( + x ) of x x of x x of x x of x x + x x x + x en x x ( x + ) en x x + x d x + x x( + 8x) x of + 8x x of x 8 e x x x

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 Logaritmen en groei. Kern 1 Groeitijden

Hoofdstuk 3 Logaritmen en groei. Kern 1 Groeitijden Uiwerkige Wiskude A Newerk VWO 6 Hoofdsuk Logarime e groei www.uiwerkigesie.l Hoofdsuk Logarime e groei Ker Groeiijde a Op = 0 geld voor eide formules da H = 0. log8 H = 0 = 0 8 = 80. Da is ah keer zo

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Hoofstuk 6 - Nieuwe grafieken Hoofstuk 6 - Nieuwe grafieken Voorkennis V-a Van lijn k is het hellingsgetal en het startgetal en e formule is = +. Van lijn l is het hellingsgetal en het startgetal en e

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv B-a B-a Extra oefening - Basis Met een volle tank kunnen ze 8 6 = 768 km rijen. Het aantal liters keer 6 is gelijk aan het aantal kilometers. 785 : 6 = 7, liter enzine. 7, : 8 =,66, us ze heen minstens

Nadere informatie

Antwoordmodel VWO wa II. Speelgoedfabriek

Antwoordmodel VWO wa II. Speelgoedfabriek Anwoordmodel VWO wa 00-II Anwoorden Speelgoedfabriek Voorwaarde II hoor bij immeren Voor immeren zijn 60x + 40y minuen nodig Voor immeren zijn 80 uur dus 4800 minuen beschikbaar 60x + 40y 4800 kom overeen

Nadere informatie

C. von Schwartzenberg 1/11

C. von Schwartzenberg 1/11 G&R havo A deel C von Schwarzenberg 1/11 1a m 18:00 uur He verbruik was oen ongeveer 1150 kwh 1b Minimaal ongeveer 7750 kwh (100%), maimaal ongeveer 1150 kwh (145,%) Een oename van ongeveer 45,% 1c 1d

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Voorkennis V-a Van lijn k is het hellingsgetal en het startgetal en e formule is = +. Van lijn l is het hellingsgetal en het startgetal en e formule is = +. Van lijn m is het hellingsgetal en het startgetal

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 - Logaritmische functies

Hoofdstuk 1 - Logaritmische functies Hoofsuk - Lorimishe funies Moerne wiskune e eiie vwo B eel Voorkennis: Mhen en eponenen lzije 7 V-, ( ) ; 0, 7 8 8 V- e ( ) 8 8 8 8 f ( 8 8 ) : ( 8 ) 8 7 ( ) ( ) V- 7,,,,,,,, 0 ( ), ( ),, e ( ),, f 7 7,

Nadere informatie

Ze krijgt 60% korting op het basisbedrag van 1000,- (jaarpremie) en moet dan 400,- (jaarpremie) betalen.

Ze krijgt 60% korting op het basisbedrag van 1000,- (jaarpremie) en moet dan 400,- (jaarpremie) betalen. 1a 1b G&R havo A deel 1 Tabellen en grafieken C. von Schwarzenberg 1/14 Een buspakje kan door de brievenbus, een pakke nie. Een zending die voorrang krijg. 1c 5, 40. (Worldpack Basic prioriy Buien Europa

Nadere informatie

Hoofdstuk 11A - Rekenen

Hoofdstuk 11A - Rekenen Hoofstuk 11A - Rekenen Voorkennis V-1 aantal grammen 1000 1 00 aantal euro s 6,0 0,006 1, Je moet e 1, etalen. V-a aantal soesjes 1 1 V-a aantal ml water 100 8, 1,66 Ze heeft 1,6 ml water noig. aantal

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Hoofsuk - Lorimishe funies Voorkennis: Mhen en eponenen lzije + 7 V- = =, ( ) = = = ; = 0, = = + + + 7 8 8 V- = = e ( ) = = 8 8 6 = 8 6 = 6 = 8 f ( 8 8 ):( 8 6 ) = 6 8 6 = 6 6 6 = 6 6 = 6 = 6 7 ( ) = (

Nadere informatie

. Tijd 75 min, dyslecten 90min. MAX: 44 punten 1. (3,3,3,3,2,2p) Chemische stof

. Tijd 75 min, dyslecten 90min. MAX: 44 punten 1. (3,3,3,3,2,2p) Chemische stof RUDOLF STEINERCOLLEGE HAARLEM WISKUNDE HAVO CM/EM T112-HCMEM-H579 Voor elk onderdeel is aangegeven hoeveel punen kunnen worden behaald. Anwoorden moeen alijd zijn voorzien van een berekening, oeliching

Nadere informatie

Blok 4 - Vaardigheden

Blok 4 - Vaardigheden Havo B deel Uiwerkingen Moderne wiskunde Blok - Vaardigheden bladzijde a domein en bereik b x = = = c Me behulp van onderdeel b en de grafiek: d Eers: log x = ofwel x = = Dan me behulp van de grafiek:

Nadere informatie

C. von Schwartzenberg 1/8. 1b Bij situatie II is er sprake van een evenredig verband. bij p = 12,50 hoort q = 6500. W is evenredig met S,

C. von Schwartzenberg 1/8. 1b Bij situatie II is er sprake van een evenredig verband. bij p = 12,50 hoort q = 6500. W is evenredig met S, G&R havo A eel C vo Schwarzeberg 1/8 1a Bij I wor y vier keer zo klei (us he viere eel) ; bij II wor y (precies als ) ook vier keer zo groo 1b Bij siuaie II is er sprake va ee evereig verba a (rech)evereig

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Voorkennis V-a Bij e roe pijl hoort e aftrekking,,.,,,, V-a,, 7,,, 7, e,,,,7,, f,,, V-a Bij e roe pijlen hoort e erekening,,,,.,,,,,,,,,,, 7,,,,, V-a In eze erekening moet je eerst met, vermenigvuligen

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Extra oefening Basis B-a + = = + + = = = e + = = = f = B-a > > > > B-a + : = + = + = = + = + = 0 e ( + ) = = 0 (0 + ) : = : = = 0 f + ( ) = + = = B-a Uit eze klas heeft = = eel van e leerlingen geen zwemiploma.

Nadere informatie

Hoofdstuk 11 Verbanden

Hoofdstuk 11 Verbanden Opstap Remweg O- De rie remwegen zullen vershillen zijn. Algemeen gelt at ij e hoogste snelhei e langste remweg hoort. O- De remparahute geeft nog meer remkraht. O- De remweg wort langer op een sleht of

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 4 Voorkennis V-1 a De oörinaten zijn A( 2, 1), B(2, 3) en C(5, 4 Qw ). V-2 a Per stap van 1 naar rehts gaat e lijn Qw omhoog. Vanuit C ga je 7 stappen naar rehts en us 7 Qw = 3 Qw omhoog. Omat 4 Qw + 3

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 - De afgeleide functie

Hoofdstuk 3 - De afgeleide functie ladzijde 7 V-a Plo de grafiek van y = x + x +. Me al-zero vind je x 8,. Plo ook de grafiek me y = x+ 5. Me al-inerse vind je x 89, en y= g( 89, ),. V-a d Exa, wan de vergelijking is lineair. Me de rekenmahine,

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv B-1a 32 B-2a Extra oefening - Basis Met een volle tank kunnen ze 48 16 = 768 km rijen. Het aantal liters keer 16 is gelijk aan het aantal kilometers. 2785 : 16 = 174,1 liter enzine. 174,1 : 48 = 3,626,

Nadere informatie

op het interval 5, 15 betekent 5 x 15. 4b x op het interval 6, 10 betekent 6 x < 10. 5d Bij 3 < x π hoort het interval 3, π

op het interval 5, 15 betekent 5 x 15. 4b x op het interval 6, 10 betekent 6 x < 10. 5d Bij 3 < x π hoort het interval 3, π G&R havo B deel Veranderingen C. von Schwarzenberg / a b c Tussen en uur. Van en uur neem de sijging oe. Van o 6 uur neem de sijging af. Van o 8 uur neem de daling oe. Van 8 o uur neem de daling af. 6,,,,,

Nadere informatie

wiskunde A pilot vwo 2015-I

wiskunde A pilot vwo 2015-I Piramiden maximumscore a = en x =,5 geef h = 6,5 (dm) De oppervlake van he grondvlak is,5,5 = 6, 5 (dm²) De inhoud is 6, 5 6,5 4 (dm³) ( nauwkeuriger) maximumscore 4 I = x (9 x ) geef di 6 d = x x x x

Nadere informatie

Blok 3 - Vaardigheden

Blok 3 - Vaardigheden Moerne wiskune 9e eitie Havo A eel Blok 3 - Vaarigheen lazije 19 1a 1, 3 3000 = 8900 = 8310, 0, 07 000000 = 8000 = 810, 300 1700 = 6870000 = 6910, 8 0, 000 0, 007 = 0, 000001 = 1, 10 6 e 6344, 1 781, 98

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv V-1a 4 Voorkennis De eerste us vanuit Eer vertrekt om 7.03 uur. aantal 12 1 7 perentage 100 8,33 58,33 7 van e 12 is ongeveer 58,33%. Dat is e snelus, ie stopt niet ij elke halte. In it shema stoppen 2

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Blok - Keuzemenu Projet Het inaire stelsel a Er staat at gelijk is aan en at is weer gelijk aan 0, us 0 is gelijk aan. Een rekenmahine geeft 0 =. Er gelt 0 = 00 + 0 0 + + en at heeft Chantal met ehulp

Nadere informatie

Hoofdstuk 11A - Rekenen

Hoofdstuk 11A - Rekenen Voorkennis V- aantal grammen 000 00 aantal euro s 6,0 0,006, Je moet e, etalen. V-a aantal m 00 aantal euro s 4 000 6 V-a Hij moet e 6.,- etalen. aantal m 00 0,00 aantal euro s 4 000 6 6 Hij krijgt m mortel

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 0 Voorkennis: Differentiëren en rekenregels lazije 0 V-a h ( ) 0 f () t 6 t + t 0 t + t n () t t t 7 t 6t e k ( p) p p + 0 0p 7 p g ( ) + 08 V-a f( ) ( + ) 6 f ( ) 6 h ( ) ( + 9) 8 gt () tt ( + t ) t +

Nadere informatie

Logaritmen, Logaritmische processen.

Logaritmen, Logaritmische processen. PERIODE Lineaire, Kwadraische en Exponeniele funcies. Logarimen. Logarimen, Logarimische processen. OPDRACHT 1 Gebruik je (G)RM voor de berekening van: 1) log 2) log 0 3) log 00 4) log 000 5) log 1 6)

Nadere informatie

Extra oefening bij hoofdstuk 1

Extra oefening bij hoofdstuk 1 Era oefening ij hoofdsuk a Een goede venserinselling voor de funie f is : X min en X ma en Y min eny ma 0. Voor de funie g X min 0 en X ma 0 en Y min 0 eny ma 0. y 0 8 8 0 y 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Veriale

Nadere informatie

Hoofdstuk 4 De afgeleide

Hoofdstuk 4 De afgeleide Havo B eel Uitwerkingen Moerne wiskune Hoofstuk De afgeleie lazije 9 V-a 8 8 8 kg Lengte in m Gewiht in kg 8 7 8 9 8 gewiht 8 8 lengte m weegt 8 kg us m weegt 8 : 8 kg. e 8 m 8 8 is het startgetal en 8

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv V-a V-a Hoofstuk - Getallen Voorkennis In het ontrekene stuk van e vlaai passen stukken. De hele vlaai eston uit stukken. Twee van e vijf stukken zijn verkoht, us eel van e vlaai is verkoht. Van e reuk

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Hoofstuk De afgeleie lazije 9 V-a, 8, 8 8 kg lengte in m gewiht in kg,8,, 7, 8 9,,8 gewiht 8 8 lengte m weegt 8 kg us m weegt 8 : 8, kg. e, 8,, m 8,,8 is het startgetal en,8 is het hellingsgetal. V-a (,);(,);

Nadere informatie

Hoofdstuk 4 De afgeleide

Hoofdstuk 4 De afgeleide Hoofstuk De afgeleie lazije 9 V-a 8 8 8 kg lengte in m gewiht in kg 8 7 8 9 8 gewiht 8 8 lengte m weegt 8 kg us m weegt 8 : 8 kg. e 8 m 8 8 is het startgetal en 8 is het hellingsgetal. V-a ();(); ();(

Nadere informatie

Blok 3 - Vaardigheden

Blok 3 - Vaardigheden Blok - Vaarigheen lazije 6 a Je moet e vergelijking ( )( ) oplossen. Je ziet nu meteen wat e oplossingen zijn. ( )( ) of of Je moet nu e vergelijking ( )( ) oplossen. e De methoe van onereel gelt alleen

Nadere informatie

Blok 2 - Vaardigheden

Blok 2 - Vaardigheden Blok - Vaarigheen lazije a Het startgetal is en het hellingsgetal is De formule ie ij e lijn ast is y x De lijn k heeft het zelfe hellingsgetal als e lijn l, us De formule is y x+ 7 e Het hellingsgetal

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 12 Extra oefening - Basis B-1a Vul k = 65 in, at geeft e vergelijking 25u + 15 = 65. 25u = 50 us u = 2. Er is 2 uur gewerkt ij mevrouw Groen. c 25u + 15 = 58,75 25u =,75 u =,75 : 25 us u = 1,75. B-2a De

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1 havo 2004-II

Eindexamen wiskunde B1 havo 2004-II Bacerieculuur De groei van he aanal baceriën van een bacerieculuur hang onder andere af van he voedingsparoon, de emperauur en de beliching. Ui onderzoek blijk da he aanal baceriën van een bepaalde bacerieculuur

Nadere informatie

Zomergerstrassen EH 0210 KW Door: ing. H.W.G. Floot (SPNA), ing. A.Venhuizen (Agrifirm)

Zomergerstrassen EH 0210 KW Door: ing. H.W.G. Floot (SPNA), ing. A.Venhuizen (Agrifirm) Zorgersrassen EH 0210, KW 0207 Door: ing. H.W.G. Floo (SPNA), ing. A.Venhuizen (Agrifirm) Inleiing Voor he halen van een goee opbrengs is e rassenkeuze van groo lang. Wa is he oel van e eel en welke n

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Blok - Vaarigheen lazije 0 a g h, p, p i p 0 p e q q q q q f 0 a a 0a a t t t t t t a Per weken is e groeifator,, 9 Een kwartaal heeft : weken. De groeifator per kwartaal is us, 990,. Een ag is -week,

Nadere informatie

Uitwerkingen H14 Algebraïsche vaardigheden 1a. x = 6 2 = 4 en y = 9,60 5 = 4,60

Uitwerkingen H14 Algebraïsche vaardigheden 1a. x = 6 2 = 4 en y = 9,60 5 = 4,60 Uiwerkingen H Algebraïsche vaardigheden = 6 = en y = 9,60 5 =,60 Voor km een bedrag van,60 euro Per km dus een bedrag van,5 euro. Da is he quoiën van y en. Bij km zijn de kosen 5 euro dus bij 0 km zijn

Nadere informatie

wiskunde A bezem havo 2017-I

wiskunde A bezem havo 2017-I Disribuieriem Een disribuieriem is een geribbelde riem die in een moderne verbrandingsmoor van een auo zi. Zo n riem heef en opziche van een keing voordelen: hij maak minder lawaai en er is geen smering

Nadere informatie

Uitslagen voorspellen

Uitslagen voorspellen Eindexamen vwo wiskunde A pilo 04-I Vraag Anwoord Scores Uislagen voorspellen maximumscore 3 De afsand ussen Wilders en Thieme is 4 De conclusie: nie meer dan wee maal zo groo maximumscore 3 Bij gelijke

Nadere informatie

OEFENTOETS HAVO B DEEL 1

OEFENTOETS HAVO B DEEL 1 EFENTETS HAV B DEEL 1 HFDSTUK 2 VERANDERINGEN PGAVE 1 Een oliehandelaar heef gedurende 24 uur nauwkeurig de olieprijs bijgehouden. Zie de figuur hieronder. Hierin is P de prijs in dollar per va. P 76 75

Nadere informatie

Hoofdstuk 6 - Differentiëren

Hoofdstuk 6 - Differentiëren Havo D eel Uitwerkingen Moerne wiskune Hoofstuk - Differentiëren Blazije a Het water steeg het harst op e tijstippen waarij e grafiek het steilst loopt. Dat is om ongeveer 7 uur s ohtens en om 7 uur s

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 - Veranderingen

Hoofdstuk 2 - Veranderingen lazije 6 V-1a 1 m, want ij een massa van kg lees je in e grafiek e lengte van 1 m af. Veer B is stugger, want in e grafiek kan je aflezen at wanneer je aan eie veren evenveel gewiht hangt, veer B korter

Nadere informatie

Eindexamen havo wiskunde A I

Eindexamen havo wiskunde A I Eindexamen havo wiskunde A 0 - I Supersize me maximumscore 3 33,6 G = 5000 G 49 (kg) He anwoord: 49 85 = 64 (kg) ( nauwkeuriger) maximumscore 4 E b = 33,6 85 = 856 Zijn energieoverscho is 5000 856 = 44

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv V-a V-a Hoofstuk - Getallen Voorkennis In het ontrekene stuk van e vlaai passen stukken. De hele vlaai eston uit stukken. Twee van e vijf stukken zijn verkoht, us eel van e vlaai is verkoht. Van e reuk

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 Rekenen. Opstap Getallen en maten

Hoofdstuk 5 Rekenen. Opstap Getallen en maten Hoofstuk 5 Rekenen Opstap Getallen en maten O-1a Bij elkaar horen 10 2 en honer 10 4 en tienuizen 10 5 en honeruizen 10 6 en één miljoen 10 7 en 10 000 000 10 8 en honermiljoen 10 9 en één miljar 1000

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 - Matrices

Hoofdstuk 5 - Matrices 5. Matries lazije a Per week gaan er + 7+ 6 = 5 auto s weg uit Amsteram. Na vier weken is e voorraa us nog 300 4 5 = 00 auto s. Per week gaan er 0+ 8+ 4 = auto s weg uit Rotteram. Na vier weken is e voorraa

Nadere informatie

Examen VWO. Wiskunde B1 (nieuwe stijl)

Examen VWO. Wiskunde B1 (nieuwe stijl) Wiskunde B (nieuwe sijl) Examen VW Voorbereidend Weenschappelijk nderwijs Tijdvak Donderdag 22 mei 3.30 6.30 uur 20 03 Voor di examen zijn maximaal 83 punen e behalen; he examen besaa ui 20 vragen. Voor

Nadere informatie

Dus de groeifactor per 20 jaar is 1,5 = 2,25 een toename van 125% in 20 jaar. Dus Gerben heeft geen gelijk.

Dus de groeifactor per 20 jaar is 1,5 = 2,25 een toename van 125% in 20 jaar. Dus Gerben heeft geen gelijk. G&R havo B deel Groei C. von Schwarzenber / a In 980 is N i = 0 + 0 = 800 miljoen. b Vermenivuldien me,. (iedere 0 jaar van 00% naar 0% iedere 0 jaar keer,) c In 980 is N o = = N o = = d 0% oename per

Nadere informatie

Hoofdstuk 6 Rekenen. Opstap Rekenen. Voor 825 gram kaas moet je 6,60 betalen.

Hoofdstuk 6 Rekenen. Opstap Rekenen. Voor 825 gram kaas moet je 6,60 betalen. Opstap Rekenen O-1a gewiht in grammen 150 1 650 erag in euro s 1,20... 5,20 Juith moet voor 650 gram kaas 5,20 etalen. gewiht in grammen 150 1 825 erag in euro s 1,20... 6,60 Voor 825 gram kaas moet je

Nadere informatie

Oefeningen Elektriciteit I Deel Ia

Oefeningen Elektriciteit I Deel Ia Oefeningen Elekriciei I Deel Ia Di documen beva opgaven die aansluien bij de cursuseks Elekriciei I deel Ia ui he jaarprogramma van de e kandidauur Indusrieel Ingenieur KaHo Sin-Lieven.. De elekrische

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 - Statistiek

Hoofdstuk 3 - Statistiek V-1a e Voorkennis Bij e rehter tael is het zinvol een lijniagram te tekenen, want aar zit een ontwikkeling in e tij in. De linker tael estaat uit los van elkaar staane merken en typen. aantal auto s aantal

Nadere informatie

11 Groeiprocessen. bladzijde 151 21 a A = c m 0,67 } m = 40 en A = 136. 136 = c 40 0,67 136 = c

11 Groeiprocessen. bladzijde 151 21 a A = c m 0,67 } m = 40 en A = 136. 136 = c 40 0,67 136 = c Groeiprocessen ladzijde a A = c m 7 } m = 40 en A = = c 40 7 = c, 40 0 7 c, Dus de evenredigheidsconsane is,. m = 7 geef A =, 7 7 Dus de lichaamsoppervlake is ongeveer dm. c A =, geef, m 7 =, m 7 009 m

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 6 Hoofdsuk - Ruimefiguren Een mogelijke inselling is da je de x-waarden kies van 0 o 0 en de y-waarden van 000 o 0 000. a He ereik is [ 6,; 0] He ereik word: [-6, 0 ; He ereik word: [ 6,; ] a d Hoofdsuk

Nadere informatie

Deel 2. Basiskennis wiskunde

Deel 2. Basiskennis wiskunde Deel 2. Basiskennis wiskunde Vraag 26 Definieer de funcie f : R R : 7 cos(2 ). Bepaal de afgeleide van de funcie f in he pun 2π/2. (A) f 0 ( 2π/2) = π (B) f 0 ( 2π/2) = 2π (C) f 0 ( 2π/2) = 2π (D) f 0

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO. Wiskunde A1,2 (nieuwe stijl)

Correctievoorschrift VWO. Wiskunde A1,2 (nieuwe stijl) Wiskunde A, (nieuwe sijl) Correcievoorschrif VWO Voorbereidend Weenschappelijk Onderwijs 0 0 Tijdvak Inzenden scores Uierlijk op juni de scores van de alfabeisch eerse vijf kandidaen per school op de daaroe

Nadere informatie

Antwoordmodel VWO 2002-II wiskunde A (oude stijl) Speelgoedfabriek

Antwoordmodel VWO 2002-II wiskunde A (oude stijl) Speelgoedfabriek Anwoordmodel VWO 00-II wiskunde A (oude sijl) Anwoorden Speelgoedfabriek Voorwaarde II hoor bij immeren Voor immeren zijn 60x + 40y minuen nodig Voor immeren zijn 80 uur dus 4800 minuen beschikbaar 60x

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv V-a 4 Hoofstuk - Ruimtefiguren Voorkennis De verpakking heeft rie vershillene vormen. De ovenkant en e onerkant heen ezelfe vorm. Hetzelfe gelt voor e voorkant en e ahterkant en voor e twee zijkanten.

Nadere informatie

Hoofdstuk 12B - Breuken en functies

Hoofdstuk 12B - Breuken en functies Hoofstuk B - Breuken en funties Voorkennis V-a g V-a h 0 0 i 9 j 0 0 0 9 0 9 e k 0 f l 9 9 Elk stukje wort : 0 0, meter. a 0 0 0 00 L 0, 0, 0,0 0,0 0,0 De lengte van elk stukje wort an twee keer zo klein.

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO 2015

Correctievoorschrift VWO 2015 Correcievoorschrif VWO 205 ijdvak wiskunde C (pilo) He correcievoorschrif besaa ui: Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores Regels voor

Nadere informatie

2.4 Oppervlaktemethode

2.4 Oppervlaktemethode 2.4 Opperlakemehode Teken he --diagram an de eenparige beweging me een snelheid an 10 m/s die begin na 2 seconden en eindig na 4 seconden. De afgelegde weg is: =. (m/s) In he --diagram is de hooge an de

Nadere informatie

Hoofdstuk 9 - Overgangsmatrices

Hoofdstuk 9 - Overgangsmatrices lazije 232 1a Er zijn 497 auto s e Eenweg ie via het plein e Gansstraat gaan. De som e eerste kolom geeft het aantal auto s e Eenweg, us 900. De som alle getallen in e matrix is 4000, het aantal auto s

Nadere informatie

Stevin vwo Antwoorden hoofdstuk 8 Radioactiviteit ( ) Pagina 1 van 12

Stevin vwo Antwoorden hoofdstuk 8 Radioactiviteit ( ) Pagina 1 van 12 Sevin vwo Anwoorden hoofdsuk 8 Radioaiviei (06-06-03) Pagina van Als je een ander anwoord vind, zijn er minsens wee mogelijkheden: óf di anwoord is fou, óf jouw anwoord is fou. Als je er (vrijwel) zeker

Nadere informatie

wiskunde A vwo 2015-I

wiskunde A vwo 2015-I wiskunde A vwo 05-I Diabeesrisicoes maximumscore 4 He aanal personen me verborgen diabees is binomiaal verdeeld me n = 400 en p = 0, 0 P( X 00 ) = P( X 99 ) Beschrijven hoe di me de GR berekend word De

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 - Kansen en statistiek

Hoofdstuk 5 - Kansen en statistiek Hoofstuk 5 - Kansen en statistiek lazije 110 1a Niet ieereen heeft ezelfe kans om in eze steekproef te komen. Het zijn klanten van eze ene winkel. Het zijn alleen vrouwen. Het zijn klanten ie allemaal

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 4 Exra oefening hoofdsuk a Invullen van a en geef B. Dus saa er, op de meer. B +, 8 +, 5 euro. c 5 +, 8a +, 5 5 + 8, a d 8, a 4 a 5 Er is 5 km afgelegd. Chauffeur X leg km in ijvooreeld minuen af. Dan

Nadere informatie