LABORATORIUM VOOR PLANTENPHYSIOLOGISCH ONDERZOEK WAGENINGEN. MEDEDELING No. 73 OVER DE INVLOED VAN TEMPERATUUR EN LICHT TIJDENS DE

Transcriptie

1 LABRATRIU VR PLANTENPYSILGISC NDERZEK WAGENINGEN EDEDELING N. 7 VER DE INVLED VAN TEPERATUUR EN LICT TIJDENS DE BEWARING VAN PTAARDAPPELEN P DE GST VAN EERSTELINGEN WIT A SUARY: INFLUENCE F TEPERATURE AND LIGT N TE EARLY PTAT "EERSTELING" UNDER STRAGE DITINS NEELTJE KRIJTE STAATSDRUKKERIJ UITGEVERIJ BEDRIJ F VERSL. LANDBUWK. NDERZ. N.. S - 'S-G R A V E N A G E iirum

2 INUD. INLEIDING A. Beschrijving vn de rdppelplnt B. ethde vn nderzek C. Beschrijving vn de lichtkiem 6 D. gstdtum 9 2. PREVEN IN 9/9 9 A. Prevenschem 9/ 9 B. Resultten vn de preven 9/.. gstresultten b. buw vn de plnt. PREVEN IN 9/92 A. Prevenschem B. Resultten vn de preven 9/2. gstresultten.. b. buw vn de plnt c. nderzek betruwbre verschillen. vergelijking der verschillende winter be wrtemperturen vergelijking der verschillende behndelingen bij elke bewrtempertuur 7. PREVEN IN 92/9 8 A. Prevenschem 8 B. Vergelijking vn de verschillende grepen f nbehndelingen bij elke bewrtempertuur prt 2 C. Vergelijking vn de be wrtemperturen nderling 2 D. fdpunten preven 92/ 2. WAARNEINGEN TIJDENS DE GREI VAN DE AARDAPPELPLANT SAENVATTING VAN DE RESULTATEN 2 A. 9/ 2 B. 9/2 2 C. 92/ 26 D. Discussie 26 SUARY 28 KEY T TE TEXT F TE TABLE EADINGS TABELLEN

3 . INLEIDING In deze publictie wrden de resultten vn preven, die in de herfst 9 begnnen zijn en die ver drie peenvlgende seizenen lpen, beschreven. ) N hst eerste seizen vn riënteren (9/9) heeft het nderzek zich verder ntwikkeld in vereenstemming met de verkregen resultten ; in de jren 9 en vlgende werden de cnclusies getrkken p grnd vn de wiskundige nlyse vn de gstcijfers. et prefveldmteril bestnd uit gedgekeurd ptged vn Eersteling, klsse A, mt /, fkmstig vn de Nrd-llndse klei. De knllen werden in 9 uitgeplnt p de zndgrnd vn de Wgeningse Berg p het terrein vn het lbrtrium vr plntenphysilgisch nderzek : deze grnd is ngl humus-rm ; in de vlgende jren is geplnt p het terrein vn het lbrtrium vr erfelijkheidsleer : dit is gede cultuurgrnd. Eersteling-pters ntwikkelen gedurende de herfst, de winter en in het vrjr tijdens het bewren uit de p de knl nwezige knppen een f meer spruiten. Wrden deze spruiten in de winter te lng, dn is het in de prctijk gewnte de pters tussentijds vn deze spruiten te ntden, wrn pnieuw de ntwikkeling uit knppen begint : men plnt drn dus met de tweede spruit", in nze preven vn 9/92 de Jnuri-spruit" en de Februri-spruit". en kn echter k de spruiten niet verwijderen tijdens de bewrperide, dn wrden de pters geplnt met de eerste spruit", (K+S = knl met spruit). Als derde gevl hdden we in nze preven het verwijderen vn de spruit bij het plnten vn de pter : de knl wrdt dus znder uitgelpen knppen geplnt (K = knl znder spruit) : in de prctijk kmt dit vr ls bij het plnten de spruit fbreekt. In een fznderlijke publictie : De invled vn de bewring der rdppelknllen p de buw vn de knppen en p de ntwikkeling tt vlwssen plnt I", is een beschrijving gegeven vn de knppen, die een pter bezit en verder wt zich uit deze knppen tijdens het bewren en lter n het plnten ntwikkelt. Wij verwijzen nr deze publictie m een gede vrstelling te krijgen vn de spruiten, wrmee, n flp vn het bewren en eventueel de nbehndeling, geplnt is. Bvendien wrdt er een vlwssen rdppelplnt beschreven. We willen echter hier ter riënttie even in het krt ngeven welke rgnen er n een vlwssen rdppelplnt te nderscheiden zijn (g. ). A. BESCRIJVING VAN DE AARDAPPELPLANT Uit de knl ntwikkelt zich de spruit, d.i. de hfds en uit de knppen vn de hfds ntwikkelen zich de zijssen. Is de hfds bven het rdppervlk uitgegreid, dn kunnen wij de zijssen nderscheiden in : ten eerste : bvengrndse zijssen, dt zijn zijssen die geheel bvengrnds greien en lfblderen drgen ; ten tweede : ndergrndse zijssen, dt zijn l ) Dit nderzek werd uitgeverd in pdrcht vn de centrle cntctcmmissie vr wetenschppelijk rdppelnderzek.

4 . fds : dit is de spruit, de stengel die regelrecht uit de mederknl kmt. 2. Bvengrndse zij s : is een stengel met blderen die ntspringt uit het bvengrndse deel vn de hfds.. Lfdrgende ndergrndse zijs : is een stengel die ntspringt uit het ndergrndse deel vn de hfds en vndr mhg kmt en dn bven de grnd blderen drgt.. fdstlne : is een stengel die ntspringt uit het ndergrndse deel vn de hfds en niet bven de grnd uitgreit mr n de tp tt knl kn pzwellen.. Zijstlne : is een stliie (dus een ndergrndse stengel wrvn de tp kn pzwellen) welke ntspringt uit een hfdstlne f uit het lgste gedeelte vn een lfdrgende ndergrndse zijs. 6. Afsplitsing : is een bld, eventueel klein, niet ntwikkeld, bldje. Bven de grnd vinden we de fsplitsing ls duidelijk bld n de hfdstengel f n de bvengrndse f ndergrndse zij stengels. nder de grnd vinden we de fsplitsingen ls kleine schubjes n de stengels n de zijstengels en n de knllen. An een vlwssen knl vinden we het litteken vn z'n bldje terug ls de bgrnd vn een g. In principe ntstt in de ksel vn elke fsplitsing een zij-vegettiepunt dt l f niet uitgreit tt de bvengenemde rgnen : bvengrndse zijs, lfdrgende ndergrndse zijs, hfdstlne, zijstlne f gspruitje p de knl. Fig.. Schemtische tekening vn een rdppelplnt.

5 ssen die ndergrnds uit de hfds ntspringen en dn (lter) bvengrnds kmen ; deze ssen drgen bvengrnds lf blderen en ndergrnds slechts zeer eine schubchtige bldjes. Uit de knppen in de ksels vn deze bldrgnen, meestl lleen ndergrnds, greien zijssen : dit zijn dus zijssen vn zijssen, k wel zijstlnen genemd, wnt de tp vn deze zijs kmt meestl niet bven de grnd en zwelt in veel gevllen p tt een knl. Ten derde: hfdstlnen, dit zijn zijssen die uitsluitend ndergrnds greien en wrvn de tp tt knl kn pzwellen. k deze zij ssen kunnen p hun beurt uit hun (zij)knppen zijssen en wel zijstlnen ntwikkelen. Niet lle hfd- f zijstlnen vrmen een knl. B. ETDE VAN NDERZEK De preven vn 9/9 wren ls vlgt ingericht : et ptged werd bewrd bij resp. cnstnt C, 9 C, C, 7 C, 2 C en 28 :> C. Deze temperturen werden verkregen in electrisch verwrmde thermstten, wrvn de cnstntheid met een utmtische kwikregultr bereikt werd. De nuwkeurigheid kunnen wij uitdrukken in de vlgende cijfers, bij C : vn September tct ngeveer April wrnemingen, gemiddelde tempertuur, 2 C, schmmeling rnd deze tempertuur :,2 ±,2 C. Vr 2 C zijn de cijfers : 2, ±, C. De pters werden in de thermstten óf in het dnker gelegd in kistjes öf in kunstlicht p rekken pgesteld : de tp vn de pter ws nr bven gericht. De lmp (Philips Argent 2 Wtt, lter Birlit) ws pgehngen bven de glsplt, die de bvenf sluiting vn de thermstt vrmde. Er werd 2 Lux gegeven p de rdppelen, (gemeten met de Westnlichtmeter, mdel 79). In 9 werden de pters cnstnt belicht, dt is 2 uur per etml. In de ltere preven slechts een gedeelte vn de 2 uur : er werd ten chter elkr 8, f uur lici.t gegeven, drn lgen zij gedurende de rest vn de 2 uur in het dnker. Behlve in de thermstten met temperturen binnen zeer nuwe grenzen werden rdppelen bewrd in een ksruimte en in een gewne kmer, beide n de nrdzijde vn het lbrtrium gelegen. k hier werd f in het dnker öf in het licht bewrd : dit licht ws dn het ntuurlijke licht, dus met dg- en nchtwisseling en verndering vn de duur met het seizen. In de ks met een gemiddelde tempertuur vn 9 C ws de lichtsterkte p de rdppelen lleen bij zeer dnkere dgen nder 2 Lux ; in de kmer met een gemiddelde tempertuur vn 7 C lgen de pters p rekken in een met gls fgeslten ruimte. Dit fsluiten ws ndig m met behulp vn bkjes wter het vchtgehlte vn de lucht p te veren bven dt vn de kmer zelf. Bij l nze preven werd er p gelet dt de luchtvchtigheid bven 7% lg : in de thermstten werd het vchtgehlte tussen 7% en 8% gehuden, in de ks ws lleen bij znlze dgen het vchtgehlte hger. In de kmer ws de lichtsterkte bij het rm wisselend vn 2C2 Lux, p meter fstnd vn het rm ( zwklicht") wisselde de lichtsterkte vn Lux hrizntl, vn Lux verticl p de rdppels gemeten (evenwijdig met het vlk vn het rm). Alleen in de kmer ws de belichting p de rdppelen en p de spruiten niet vn bven, mr pzij.

6 De pters, die in het dnker bewrd werden, ntwikkelden in de temperturen hger dn C een lnge spruit. Deze spruit werd in een deel vn de preven in Jnuri verwijderd, wrn de pter pnieuw uit de knppen een f meer spruiten ntwikkelde, zdt p de plntdtum dus met de tweede spruit" geplnt werd. In weer ndere preven werd bij het plnten de pter ntdn vn elke spruit. C. BESCRIJVING VAN DE LICTKIE In de guren 2 en zien we he de spruitntwikkeling p December 9 en p Februri 9 is. Fig. 2 is een serie gevrmd uit het gemiddelde type vn grepen Eersteling, die bij, 9,, 7, 2 en 28 C bewrd zijn met cnstnte belichting vn 2 Lux en wel vn September 9 tt December 9. Wij willen de lichtkiem, die zich bij 7 C gevrmd heeft, ter riënttie nder beschrijven. De gen p deze knl liggen in een links mhg gnde spirl. De kiem is de eindknp, vlk hierbij liggen de gen, 2 enz., welke echter niet in de guur zijn te nderscheiden. Terwijl de fsplitsingen (L) en de vegettiepunten in de ksels ervn p het nderste gedeelte vn de kiem niet duidelijk te zien zijn, nderscheiden wij nr bven te de schubchtige bldjes (LI), die in hun ksels (zij)knppen (KNII) drgen. Duidelijk zijn k de fsplitsingen vn deze zijknppen zichtbr (LII). An de kiem vllen verder de wrtelbeginsels p, die met dikke wrtelpunten (W) dr de pperhuid nr buiten kmen. et 2de g p de knl lt duidelijk de stnd vn de vrblderen en de spirlstnd, wrin de verige fsplitsingen gepltst stn, zien. Vergr. / X. De kleurserie vn g., getekend p Februri 9, is een vervlg p de serie vn g. 2 vn Dec. 9. Drn zijn tegevegd de gemiddelde typen vn de ks (9 C) en vn de kmerbewring (7 C), die bij de nrmle wisseling vn het dglicht ntstnden. In de kmer zijn twee grepen : de ene grep greiend vlk bij het rm n de nrdzijde, de ndere grep (de lnge spruit links) greide p meter fstnd vn ditzelfde rm, dus in getemperd licht. Vergr. / ml. In de serie vn hlf December (g. 2) dt is dus n mnd bewren is het verschil tussen de tempertuurgrepen reeds duidelijk uitwendig te zien n de spruitntwikkeling. Bij C begint de eindknp iets uit te greien, k de knpjes in de gen wrden l iets grter. 9 C tnt een duidelijke spruit : sterk behrd, met smlle fsplitsingen en n het nderste gedeelte enkele wrtelpunten (wrtelprimrdi) nst deze fsplitsingen ; evenls bij C greien bij 9 C de knpjes in de gen uit, het sterkst die, welke dicht bij de eindknp stn. In C is de spruit dikker, meer gezwllen dn bij 9 C, het ntl en de grtte vn de wrtelprimrdi is grter ; de knpjes in de gen greien echter niet f minder uit. Bij 7, 2 en 28 C is de spruitgrei ng weer sterker : de spruit is lnger en dikker ; bij 7 C is het ntl wrtelpunten het grtst, de behring is sterk en de zij vegettiepunten vn de spruit beginnen iets te greien ; in tegenstelling met 2 en 28 C sluiten de jnge fsplitsingen n de tp vn de spruit zich nuw neen bij 7 C en de lgere temperturen. Bij 2 en 28 C is de behring duidelijk minder dn bij lgere temperturen ; bij 28 C vlt p dt wrtelpunten geheel f ngeneg

7 geheel ntbreken, terwijl deze bij 2 C lleen lg n de bsis vn de spruit gevncen wrden. Bij 28 C treffen wij weer enkele uitgreiende g-vegettiepunter n. Twe mnden lter (g. : midden Februri) vinden wij bij elke bewrmethde een zeer bepld en steeds verschillend type vn spruit ; dit kmt duidelijk uit in de reprductie vn de wterverftekeningen. tnt de geringste grei ; wèl is hier pvllend dt zóveel knpjes min f meer uitgreien. Bij de spruit vn 9 G (twee p één knl mdt de eindknp beschdigd is!) wrdt de tp gevrmd dr neensluitende smlle, enkelvudige f weinig smengestelde fsplitsingen, de wrtelbeginsels zijn dik, een utl zijvegettiepunten vn de spruit greit uit tt sjes, wrvn de tp zich nr bven richt : deze sjes zijn verschillend lng en wij treffen hen n middenp en bvenn het mssieve stengeldeel vn de spruit. en 7 C hebben beide smengestelde bldjes n de tp vn de spruit, deze wijken iets vneen en vrmen drdr een eeht bldrset". De behring is bij L C sterker p het bsisgedeelte dn bij 7 C, de wrtelpunten zijn bij beide tt bvenn te nwezig. et uitgreien vn de zijvegettiepunten p de bvenhelft vn de spruit tt sjes is bij 7 C ng iets sterker dn bij C, deze sjes zijn n hun bsis gezwllen en nemen nr de tp te geleidelijk in dikte f. Vrl bij 7 C greien de zijvegettiepunten vn het nderste gedeelte vn de spruit weinig f niet uit. Bij 2 C is de grtste spruitmss gevrmd : wij zien he de tp vn de spruit en vn de zijssen vn de spruit pvllend verlengd is, terwijl zij drbij nr bven sterk in dikte fnemen. De lger stnde zijvegettiepunten zijn minder ver uitgegreid en ndern, dicht bij de knl, vnd in 't geheel geen grei plts. et pzwellen vn de nderste gedeelten vn de uitgreiende zij ssen is duidelijk te zien, bvendien vinden wij k l enkele wrtelpuntjes p deze zijssen. De behring vn de spruit is minder en ijler dn bij die vn de lgere temperturen ; het nderste gedeelte vn de spruit is zelfs geheel kl. Bvendien is de kleur p dit gedeelte bruin en drdr veel minder levendig dn n de spruiten vn de lgere temperturen. 28 C tensltte tnt dt de grei n de tp vn de hfdspruit en in de zijvegettiepunten vn de spruit niet meer grt is : het stengeldeel vn de spruit is wel zwr en dik, mr de kleur is dd ; wrtelpunten zijn slechts hier en dr zichtbr en de fsplitsingen n de spruit zijn slecht uitgegreid en klein. Enkele zijvegettiepunten hg p de s, hebben een gezwllen bsis. Bij vergelijking met g. 2 treft het ns, dt de spruit vn 7 C en ng meer die vn C de nderen in ntwikkeling hebben ingehld. Vn de bewring in de ks en in de kmer bij gewne dg- en nchtwisseling vn het licht is de spruit uit de kmer, die dicht bij het rm gegreid is, het meest gelijkend p die vn 7 C met cnstnte kunstbelichting : het stengelgedeelte vn de spruit is iets slnker, het spruitgedeelte is grter, de wrtelpunten zijn verder uitgegreid en de kleur is dnkerder. In de kmer p meter fstnd vn het rm is de spruit geheel nders : er heeft sterke strekking plts gevnden, vrl vn het bvenste gedeelte vn de spruit ; k de zij ssen zijn lng gerekt en hebben zelf k weer uitgreiende zij sjes. De bld vrm is veel minder ntwikkeld dn bij de sterkere belichting dicht bij het rm.

8 Fig. 2. Spruitntwikkeling p Dec. 9.

9 De ksspruit heeft een geheel fwijkende vrm : hier bestt het tpdeel vn de spruit uit een bldrset, wrbij de blderen breed en ver ntwikkeld zijn ; geheel nder n de kiem bevinden zich de zijvegettiepunten dicht bij elkr met ged ntwikkelde wrtelpunten ermheen ; de hgst gepltste vegettiepunten hiervn zijn uitgegreid tt niet-gebgen kleine dunne sjes. In de gehele serie zien wij dt bij de hge temperturen en bij de bewring in zwk licht in de kmer, de knl sterk schrmpelt. 9 D. GSTDATU Bij het rien werd het gewicht vn de pbrengst vn elke plnt fznderlijk bepld, terwijl sinds 9 elke rdppel bvendien prt werd gewgen en dn ingedeeld in gewichtsklssen, die met grm in gewicht pklimmen. In 9 werd met de tweede riing vn de grepen gewcht ttdt de plnt sn bijn geheel fgestrven wren, d.w.z. ttdt er ng slechts een enkel bld, f een enkel tprset vn blderen en een f meer ng vlezige stengels nwezig wren. Deze keuze vn het tijdstip vn de 2e riing vldeed niet. In de vlgende jren werd de 2e riing steeds een zeker ntl dgen n de eerste uitgeverd. 2. 9/9 iernder vlgt het schem en drn vlgen de gstrestiltten (tbel t/m ) vn de preven vn 9j 9. A. PEBVBNSCEA 9/9 De knllen werden vn September f n de verschillende temperturen bltgesteld ; de eerste plnting hd plts p 8 April, de tweede plnting p ei 9, de eerste riing vn Juli, de tweede riing vn 2 Juli9 Augustus, d.w.z. steeds ps ls de plnt geheel fgestrven ws. De vlgende cmbinties vn tempertuur, plnttype, licht, plnttijd en ritiji wren vertegenwrdigd en zijn in nderstnd schem ngegeven met het ntl gegste plnten per veldje. p lnttype liht plnttijd ritijd tempertuur 28 C 2 C 7 C C 9 C C ks 9 C kmer 7 C *) kmer 7 C Ie 6 Ie ) zwk licht. 2 ) met Jnuri spruit, licht 2e 7 2 Ie 6 6 met spruit 2e 2e 6 Ie dnker ) Ie 2e Ie 2 2e 2e Ie 2 2 Ie licht 2e znder spruit Ie 6 6 2e 2e 9 Ie 2 dnker 2 ) Ie 2e Ie 2 2 2e 2e

10 Dr de preven dit jr ng riënterend wren, is een grt nderzekingsveld bestreken, te grt m vr lle cmbinties vldende plntmteril te hebben. En in de gebruikte cmbinties is een klein ntl plnten per prte behndeling gebruikt. De ntllen beneden wijzen p mislukte plnten : ziekte f nderzeeërvrming ; zie vr dit ltste hiernder en pg.. De hiern te bespreken gemiddelden zijn dus niet zuiver vergelijkbr, zij zijn ten dele vn ngelijk gewicht". In de eerste tbel vindt men de gemiddelde pbrengst per plnt vn elke grep in grmmen. In de tweede tbel wrdt gegeven de pbrengst n rdppelen die zwrder zijn dn grm ; deze grens is genmen m de pbrengst n gede grte (= cnsumptie-) rdppelen te geven. In de tbel zien wij het ttle ntl knllen dt gemiddeld per plnt werd pgebrcht èn het ntl knllen per plnt vn een gewicht bven grm : bij vergelijking vn deze twee cijfers heeft men het ntl kleine knllen. et ttle ntl knllen, grte en kleine, is belngrijk in verbnd met de cultuur vn ptrdppelen. In de tbel geven wij de cijfers verkregen dr tellingen gedn n de gegste plnten vn de Ie plnttijd bij de eerste gst. In de tbellen zien wij in de grep : kmer licht, znder spruit Ie plnting de pmerking : één plnt". ier is slechts één plnt pgekmen, deze ene plnt hd hier bnrml veel ruimte tt hr beschikking en ws z in een gunstiger testnd dn de plnten vn de ndere grepen gekmen. De rest vn de grep werd nderzeeër. nderzeeërs zijn rdppelplnten die dr uitputting" niet in stt zijn een spruit te geven, welke bven de grnd uitkmt. B. RESULTATEN VAN DE PREVEN 9/9. Bij het beschuwen vn de resultten der preven kmen twee punten duidelijk nr vren.. e lger de tempertuur tijdens de bewring is, des te grter wrdt het ntl gegste knllen. Als wij lle knllen meetellen k de kleinste, die ps ngelegd zijn, dn geldt deze regel vr de temperturen, 9 en C. Rekenen wij echter de knllen beneden grm gewicht niet mee, dn kunnen wij ver de gehele serie vn 28 C deze tendens wrnemen : het duidelijkst bij de eerste plnting vn de lichtspruiten. In hetzelfde verbnd geldt : he lger de tempertuur tijdens de bewring is, des te kleiner wrdt het ntl grte knllen : tt grte knllen rekenen wij die bven grm gewicht. 2. Bij hge tempertuur is de grep met lichtspruit geplnt duidelijk beter in pbrengst vn grte knllen dn de ndere grepen : met dnker - spruit geplnt f znder licht- f dnkerspruit geplnt. Bij de lgere temperturen is dit niet z : met lichtspruit geplnt is niet de beste grep. verigens kunnen wij ng de vlgende pmerkingen mken : ver de gstresultten en b ver de buw vn de plnt.

11 . gstresultten.. Bij lt plnten met lichtspruit is het ntl gegste knllen kleiner dn bij vreg plnten met licht-spruit ; uitzndering is hierbij C : tbel. 2. Bij lt plnten is de ks-dnkerspruit tch ng zeer gunstig in de eerste gst en de beste in de tweede gst.. Bewren in de kmer in licht geeft een vrij kleine gst, echter met in veihuding een grt ntl grte knllen (gr. d. grm), de dnkerspruit uit de kmer geeft een gede gst, is echter vr de prctijk dr vrm en brsheid vn de spruit niet bruikbr. Ditzelfde geldt in het lgemeen vr lle dnkerspruiten, behlve misschien vr die vn C. Bvendien ws n het wegnemen vn de dnkerspruit het ntl nderzeeërs bij de hge temperturen (7 C en hger) iets grter dn n het fbreken vn de ZicAfpruit vlk vóór het plnten.. De pbrengst per plnt is vn smmige nummers zeer ged, mr wij meten hier wel bedenken, dt de plntfstnd ruim ws : 7 cm p en tussen de rijen, z ruim m bij uitvllen vn nburen geen te gunstige testnd te krijgen. Verder ws de dtum vn gsten vr deze vrege rdppel lt. Bvendien is het ntl plnten per pref te klein m vlkmen betruwbre cijfers te krijgen. iernder vlgt ls resumé ng een lijstje vn de beste nummers wt de gst n knllen bven grm betreft. TABEL eerste gst tweede c gst rngn ks licht K Ie plnting ks dnker K+S,, 9 C dnker K ks licht K+S 9 C dnker K+S kmer licht K+S,, kmer dnk.k+s,, 9 C licht K C licht K ks dnker K+S 2e,, ks dnker K+S ks dnker K+S C dnker K ks licht K + S C dnker K+S kmer zw.. K+S ks licht K kmer licht K+S kmer licht K+S ks dnker K 2e plnting Ie Ie 2e Ie Ie Ie Ie 2e 2e b. Buw vn de plnt, tbel. et ntl hfdssen is hger bij lgere be wrtemper t uur. Deze verschillen zijn tijdens de winter bij het bewren l te zien : bij lge tempertuur lpen meer gen uit ; bij hge tempertuur greit vk slechts één spruit uit en de ndere knppen greien niet gedurende de bewrperide. Tch ntwikkelen zich nà het plnten uit deze knppen ng nieuwe hfdssen, zdt het ttle ntl hfdssen per plnt gemiddeld grter dn is. Bij f spruiten is er een duidelijke teneming vn het ntl hfdssen. et ntl lfdrgende ndergrndse zijssen is bij fspruiten duidelijk kleiner ; dit is dus bij een grter ntl hfdssen per plnt. Deze hfdssen vn de znder spruit geplnte pter ntwikkelen zich in de grnd en

12 in het dnker is de strekking grt, wrdr de ssen weinig leden tellen nder het rdppervlk en dus weinig ndergrndse zijssen kunnen geven. et ntl stlnen n de hfdssen crrespndeert duidelijk met het ntl hfdssen, gemiddeld ngeveer stlnen per hfds ; behlve bij de hge temperturen in dnker, wrbij wij n dde vegettiepunten meten denken. et ntl stlnen per lfdrgende ndergrndse zijs is veel kleiner, hgstens per zijs. Uit de hgere bewrtemperturen leveren de zijssen het grtste ntl stlnen vn de plnt, uit de lgere bewrtemperturen leveren de hfdssen de meeste stlnen. et ntl niet ntwikkelde rdppelen per stlne is n de hfdssen iets grter (ngeveer per 2 stlnen) dn n de lfdrgende ndergrndse zijssen ( per 2 à stlnen). et ttle ntl wei-ntwikkelde knllen is ngeveer per 2 stlnen vr de grep dnker met spruit", vr de grep licht met spruit" is het ntl per stlne iets grter ; vr de grep licht znder spruit" is het ntl ntwikkelde knllen per stlne iets kleiner bij de hgere bewrtemperturen. Vergelijken wij het ttle ntl stlnen en liet ttle ntl gevrmde knllen (gede- èn niet-ntwikkelde), dn zien wij dt de ntllen ngeveer gelijk zijn ; hieruit vlgt dt elke wrneembre, bij het gsten getelde, stlne een knl kn hebben gedrgen. Bij de grep licht met spruit" is het ntl knllen echter grter dn het ntl getelde stlnen ; hieruit blijkt dt er k zittende knllen" geweest zijn, d.z. knllen znder wrneembre stlne, mr direct p de s zittend. et ntl uitgegreide knllen is vr de bewrtemperturen C, 9 C en C evenredig met het ntl hfdssen. r he meer knllen uitgreien des te minder grte knllen (> grm) wrden gegst. Dit geldt k vr de vergelijking vn ks 9 C en t ermstt 9 C, de ks geeft minder knllen mr meer grte knllen dn de thermstt. Vr de hge bewrtemperturen, wruit de gevrmde lichtkiemen niet nrml drgreien (zie hiernder), crrespndeert het ntl knllen meer met het ntl lfdrgende ndergrndse zij ssen, die tcch de niet drgreiende lichtkiemen bven de grnd mesten vervngen. Berekenen wij het ttle ntl uitgreiende hfd- en zij vegettiepunten per plnt, zwel nder ls bven de grnd : d.i. hfdssen -f- lfdrgende ndergrndse zij ssen + bvengrndse zij ssen + stlnen n hfdssen en lfdrgende ndergrndse zijssen, dn blijkt dit ntl bij de hgere bewrtemperturen in de ks en in de kmer in de grepen licht" kleiner te zijn dn in de grepen dnker". iermee kn men verklren dt n wegnemen vn de lichtspruit en direct drn plnten vn de pter de grei (het ttle ntl vegettiepunten; juist grter is dn n wegnemen vn de dnkerspruit. Lten wij de hge (wrschijnlijk te hge) bewrtemperturen buiten beschuwing, dn vlt p dt C 2 X zveel uitgreiende vegettiepunten heeft dn C! Bij het gsten vn de rdppelplnten kn wrden gecnstteerd dt bij C, 9 C, C en ks 9 C lle in het licht gevrmde spruiten n het plnten wren drgegreid, mr dt de lichtkiemen vn de hgere bewr- 2

13 temperturen n de tp n het plnten sms niet verder ntwikkeld wren en dn lleen hun zijssen bven de grnd gebrcht hdden. Uit de tweede plning hdden k lleen C, 9 C en C dr-greiende" lichtkiemen. Wt de dnkerspruiten betreft, deze greiden in ng minder gevllen dr tt hven de grnd : k die vn G en de helft vn de dnkerspruiten uit 9 C, C en ks 9 C greiden n hun tp niet dr. Dr het wegnemen vn de lichtspruit bij het plnten bleken de meeste ptrdppelen die in de kmer bewrd wren geen plnt bven het rdppelveld te kunnen leveren ; zij werden nderzeeërs". k bij de pters znder lichtspruit geplnt uit de hge bewrtemperturen (7 C en hger) bleek een duidelijke neiging tt nderzeeër vrming te bestn : smmige stengels wren n hun bsis knlvrmig pgezwllen, mr dr tch dr te greien niet tt ec te nderzeeërplnten gewrden. De znder dnkerspruit geplnte pters gven uit de hge bewrtemperturen in een ntl gevllen nderzeeërs ; uit de lge bewrtemperturen 9 C en C gven de znder kiem geplnte pters steeds nrmle plnten. A. PREVENSCEA. 9/92 p bsis vn bvenstnde nwijzingen werden de preven 9/92 pgezet. Ditml geheel systemtisch met prllellen en steeds 6 plnten per prefveldje m wiskundige nlyse vn de wrnemingscijfers mgelijk te mken. p ctber werden de knllen bij de diverse temperturen gelegd. De hge bewrtemperturen vn 9/9 vervielen : zij zijn kstbr en blijken niet buitengewn gunstig te werken. k bewren in een gewne kmer werd niet meer gedn mdt tempertuur, vchtigheid en lichtsterkte z sterk vriëren, beide eerste ndnks de genmen mtregelen. Vn 2 uur belichting met kunstlicht in de thermstten werd fgezien ; hiervr in de. plts kwm een belichting vn 8 f uur per etml, de lichtsterkte bleef dezelfde : 2 Lux p de rdppelen. In het dnker werd lleen ng bewrd bij de lge temperturen 2 C en C. Vr de tempertuur vn 9 C wrdt in de tekmst wèl bewren bij dnker mgelijk gecht mdt de cijfers vn 9/9 ntnen dt n fspruiten vlk vóór het plnten deze grep zeer gunstig ws : wij denken hierbij n invled vn kieming in het dnker p de physilgische testnd in de pter zelf. In dit verbnd werd de grep ks-zwk-licht gevrmd : deze grep werd dr een ktenen hes geschermd tegen het vlle licht zdt de lichtsterkte tt p / i werd verminderd. An de 2 C-bewrtempertuur werden twee nieuwe wijzen vn behndelen verbnden : ten eerste, n het bewren gedurende de winter vlgt een nbehndeling vn dé pter, dus vlk vóór het plnten ; de pters wrden gedurende weken bij een tempertuur vn C en een belic riting vn uur per etml bewrd en drn geplnt p de lgemene plntdtum ; ten tweede, er wrdt eerder geplnt dn nrml : in nze preven dgen vreger. De lgemene plntdtum : 7 April is niet vreg vr vrege rdppelen.

14 In de verige preven is de spruittestnd het nderwerp vn nderzek : p 6 Jnuri f p 26 Februri werd bij elke bewrtempertuur een grep knllen vn de spruit ntdn. p de plntdtum hdden wij hierdr grepen :. de knl wrdt geplnt met de spruit(en) die vnf het begin vn de preven gegreid is (zijn) ; 2. er wrdt geplnt met de spruit(en) die sedert 6 Jnuri p de knl greide(n) ;. de knl wrdt geplnt met de spruit(en), die sedert 26 Februri greide(n) ;. de knl wrdt ntdn vn de spruit(en) en dn geplnt. et schem der preven kn men uit de tbellen 6 t/m 2 flezen. B. RESULTATEN VAN DE PREVEN 9/92. gstresultten. In de preven vn 9/92 werden een ntl punten en nwijzingen vn het vrige seizen bevestigd, terwijl k enkele nieuwe pmerkingen knden wrden gemkt. Ie. C licht-bewring in de winter geeft veel rdppels, mr weinig grte rdppels, dnker-bewring werkt bij deze tempertuur gunstig : geeft meer grte knllen. 2e. In de tempertuurserie, 9, en 2 C licht heeft C het grtste ntl rdppels, mr de kleinste gst n rdppels zwrder dn grm ; de lge bewrtempertuur 2 C vlt dus buiten regel vn pg. 8. k bij 2 C werkt bewren in het dnker gunstig. e. C geeft het kleinste ntl rdppels, mr het grtste gewicht n rdppels zwrder dn grm. N f spruiten bij het plnten kmen nderzeeërs vr. e. Er is geen duidelijk verschil tussen 8 uur en uur belie ting. e. Bij C is het pvllend dt fspruiten in Jnuri f Februri gunstig werkt : de eerste spruit heeft wel veel knllen, mr niet de beste gewichtspbrengst. 6e. Tussentijds fspruiten in Februri, dus lt, is geen duidelijk verlies vr de pters vn C-bewring : wij denken hier n een ctievere testnd vn de ps gevrmde Februri-lichtspruit ten pzichte vn de Jnurispruit f de eerste spruit, die vnf het begin vn de preven p de pter is gevrmd. 7e. Getemperd licht in de ks geeft een vregere gst dn vl licht in de ks : grte pbrengst n knllen bven grm. 8e. Vr 9 en C huden de verschillen elkr ngeveer in evenwicht : 9 C geeft een grtere ttl-pbrengst, mr een kleiner gewicht n grte knllen dn C. De mgelijkheid bestt dt dr vreg plnten f lter gsten 9 C beter zl blijken dn C mdt het ntl gevrmde knllen bij 9 C grter is. 9e. Vreger plnten werkte zeer gunstig, ndnks óf dnk zij vrst in ei. e. Frceren in een hgere tempertuur vlk vóór het plnten werkt zeer gunstig. lie. De grepen met een grt gewicht n knllen bven grm blijken

15 ver het lgemeen niet een grt ntl grte knllen, mr een grt gemiddeld gewicht vn deze knllen te hebben. 2e. Deze grepen met een betere gst n grte knllen hebben niet een hger ttlgewicht n knllen dn de grepen met een kleiner gewicht n knllen bven grm per stuk. Uiï de gegevens vn de tweede gst bij 2 C dnker, C dnker en bij ksbewring (Jnuri- en Februrispruit) blijkt, dt de verschillen tussen de bthndelingen veel kleiner gewrden en sms zelfs geheel verdwenen zijn. Dit wijst erp dt in deze preven de ridtum een belngrijk punt is en dt dus vreger plnten drslggevend kn zijn vr het beter zijn vn een beplde bewrmethde. Drdt wij vn de gst vn elke plnt de rdppels stuk vr stuk wegen, ldus de srtering vn de gst kunnen berdelen en z k de rijpheidstestnd vn de knllengst, is het ndeel vn slechts f 2-ml gsten gedeeltelijk weggewerkt. b. Buw vn de nt, preven 9/92. et ntl hfdssen en het ttle ntl knllen is kleiner bij de grepen met een hger gewichtspbrengst n grte knllen ; het ntl bvengrndse zijssen is drentegen grter bij deze grepen dn bij de grepen vn slechtere gst. In 92 telden wij minder lfdrgende ndergrndse zijssen dn in 9: de spruiten vn 99 hebben lngdurig en bij vrtdurende belichting zich ntwikkeld en dit geeft wrschijnlijk nleiding tt een gedrngen" spruit met vele leden, dus kns p veel lfdrgende ndergrndse zijssen. Dr het tussentij dsf bij het plnten f spruiten vn de ptrdppelen neemt het ntl hfdssen niet ltijd te, zls we dt in 99 zgen. et ntl lfdrgende ndergrndse zijssen is bij lle grepen veel kleiner wnneer bij het plnten de spruiten weggenmen zijn. r tussentijds fspruiten (in Jnuri f Februri) geeft niet dit resultt, vk is het ntl lfdrgende ndergrndse zijssen even grt ls bij de grep, wrvn de spruit gedurende de gehele bewrperide greide. et ntl bvengrndse zijssen is kleiner uit pters, die met een 2e kiem f znder kiem geplnt zijn (lleen mkt bij 8-urige belichting per etml hierp een uitzndering). et ntl knllen wrdt dr fspruiten kleiner, behlve dr fspruiten in Februri bij 9 C en C met -urige belichting. Dr vreger fluten uit 2 C is de buw vn de plnt niet duidelijk nders gewrden. Dr een weken durende winter-nbehndeling in licht uit 2 C dnker echter wel. et ntl hfdssen neemt dn te, het ntl lfdrgende ndergrndse zijssen eveneens. Uit 2 lient nr C lient neemt het ntl hfdssen f, de ntllen lfdrgende ndergrndse zijssen en bvengrndse zijssen nemen te dr de nbehndeling in licht. et ntl knllen werd steeds grter dr de nbehndeling. In zijn geheel is er hier dus een sterke verndering in de buw vn de nt dr een slechts weken durende invled. c. nderzek betruwbre verschillen. Dr wiskundige nlyse vn de cijfers vr het ttle knlgewicht en

16 de kwliteit vn d gst en vr de ntllen hfdssen, lfdrgende ndergrndse en bvengrndse zijssen wrden de resultten vn de verschillende behndelingen nder vergeleken en de werkelijke verschillen vstgesteld. nder de kwliteit vn de gst verstn wij de smenstelling vn de gst, dus uit welke knllen de pbrengst vn een plnt is smengesteld. Bij de wiskundige verwerking vn de resultten wrdt de kwliteit uitgedrukt in één cijfer dt ls vlgt berekend wrdt. Bij nze preven nderscheiden wij hiervr gewichtsklssen, berekenen dn welk percentge vn de gehele pbrengst vn een plnt f vn een grep, in elk vn deze klssen vlt en vermenigvuldigen dit percentge-cijfer met het klsse-cijfer : grm is klsse ; 6 gr is klsse 2 ; 69 gr is klsse en bven 9 grm is klsse. De getllen percentgecijfer ml klssecijfer pgeteld, geven het kwliteitscijfer. ier vlgen enige cnclusies gebseerd p de bvengenemde wiskundige nlyse der cijfers vn de preven vn 9/92. Er wrdt steeds gesprken ver b.v. 9 C is beter dn C : drmee wrdt bedeld dt de pbrengst vn de pters, die in 9 C bewrd zijn, beter is dn de pbrengst vn de pters die in C bewrd zijn. 6. Vergelijking der verschillende winterbewrtempertureti.. 2 C dnker is duidelijk beter dn 2 C licht; dit zien wij in de kwliteit vn de pbrengst, echter niet in de ttle pbrengst. An de pter vn 2 C is n bewring in licht f in dnker uitwendig geen verschil te zien ; de spruit is prctisch niet ntwikkeld en niet grter dn een speldeknp. Wt de smenstelling vn de plnt betreft, is er p het tijdstip vn het gsten wel verschil te zien ; 2 C licht heeft meer hfdssen dn 2 C dnker. et lijkt lsf deze invled vn het licht k te zien is bij de grep, die n bewrd te zijn in 2 C dnker, weken vóór het plnten bij C in licht gebrcht werd : deze grep hd evenveel hfdssen ls de lichtgrep 2 C en duidelijk meer dn ndere grepen uit 2 C dnker. et ntl lfdrgende ndergrndse zijssen is k grter bij 2 C licht dn bij 2 C dnker ; dit is in vereenstemming met wt wij verwchten bij een grter ntl hfdssen. De hfdssen met hun lfdrgende ndergrndse zijssen zijn de drgers vn de stlnen, wrvn de tp tt knl pzwelt. Wij mgen drm bij de lichtgrep een grter ntl knllen verwchten dn bij de dnkergrep; dit is werkelijk het gevl. Uit de prctijk en k uit eigen wrnemingen vn 9/9 is bekend, dt een grte pbrengst wt betreft het ntl knllen niet gunstig is vr de kwliteit (grtte) vn de knllen. k dit zien wij in de preven bij 2 C licht en 2 C dnker : de ltst genemde grep heeft minder knllen mr grtere knllen dn 2 C licht. 2. Bij vergelijking vn 2 C dnker met C dnker zien wij in de kwliteit vn de pbrengst géén, in de ttle gewichtspbrengst wèl verschil : G brengt meer p. et ntl zijssen vn de hfds en het ntl knllen is grter bij C dnker.. C dnker vergeleken met C licht tnt hetzelfde ls 2 C ; dnker is beter in kwliteit dn licht. et ntl hfdssen en lfdrgende ndergrndse zijssen èn het ntl knllen is grter bij de lichtgrep.. 2 C licht ten pzichte vn C licht is hetzelfde ls 2 C dnker t..v. C dnker ; geen verschil in kwliteit, wel verschil in ttl-gewicht

17 vn de pbrengst ; C is beter. Bij C is het ntl zijssen vn de hfds en het ntl knllen duidelijk grter dn bij 2 C.. Tensltte kunnen wij nst elkr vergelijken 2,, 9, C en ks met spruit geplnt, die in dnker f in licht is gegreid. Wt de ttle gewicht äpbrengst betreft, is de vlgrde vn hge nr lge pbrengst 9 C, C, 2 C, ks, C ; wt de kwliteit vn de pbrengst betreft, is de vlgrde nders en wel : C duidelijk beter dn de ndere grepen. k bij de znder spruit geplnte pters is de pbrengst vn C de beste wt betreft kwliteit. In ntl ssen stt C bvenn, deze heeft meer hfdssen dn 9 C ; 2 C en C hebben het kleinste ntl ssen, 2 C heeft méér hfdssen mr minder zijssen dn C. Vr het ntl knllen is de vlgrde : en 2 C, dn 9 en d, dn 2 d, ks, C. Er is weer negtieve crreltie ten pzichte vn de kwliteit vn de pbrengst. 6'. Bij de belichtingen vn 8 uur en uur per etml is geen duidelijk verschil gecnstteerd ; er is een tendens dt 8 uur iets minder hfdssen en iets meer lfdrgende ndergrndse zijssen heeft. 7. Bij een vergelijking vn vl licht en getemperd licht vn de ksbewring is de kwliteit vn de pbrengst vr getemperd licht beter en wij treffen minder hfdssen, minder ndergrndse-, mr meer bvengrndse zijssen n dn bij vl licht, vrl bij de 6 mnden gegreide spruit. Bij l deze vergelijkingen is het pvllend dt meer licht (licht tegenver dnker, vl licht tegenver getemperd licht, uur licht tegenver 8 uur) ten eerste geen gunstige invled heeft p de kwliteit vn de pbrengst, ten tweede meer hfdssen, dus uitgreiende spruiten uit de pter geeft gelijk is het eerste een gevlg vn het tweede Vergelijking der verschillende behndelingen bij elke bewrtempertuur 2 C. Weken nbehndeling in C licht f dgen vreger plnten geven een veel betere gst dn gewn geplnt" f znder spruit geplnt". In de srtering(kwliteit) vn de gst is niet z'n duidelijk verschil merkbr tussen deze grepen, het meest ng tussen de grepen 2 C dnker -J- weken C licht" en,,2 C dnker znder spruit geplnt". et ntl knllen is het grtst wnneer dgen vreger geplnt wrdt uit 2 C C licht. Dr de nbehndeling in C licht ntstn veel lfdrgende ndergrndse zij ssen.. Zwel wnneer in licht ls wnneer in dnker bewrd wrdt is znder spruit plnten" slecht ; de gewichtspbrengst is klein, het ntl knllen is klein en de plnt heeft weinig lfdrgende ndergrndse zijssen. Afspruiten in Jnuri geeft een ged resultt ; de srtering vn de gst is zelfs beter dn wnneer nit f gesprten is. Af spruiten in Februri is minder ged, vrl wnneer in licht bewrd wrdt ; het ntl knllen is kleiner en drdr de ttle gewichtspbrengst ; de srtering is niet z slecht. et (de rsprnkelijke) spruit plnten geeft het grtste ntl ssen bvengrnds en k het grtste ntl knllen. 9 C. Afspruiten in Jnuri geeft geen duidelijk verschil met niet-fspruiten ; fspruiten in Februri is iets minder ged en fspruiten bij het plnten is duidelijk slecht.

18 C. Afspruiten in Jnuri is ged en geeft zelfs een betere knlsrtering dn niet-f spruiten. Afspruiten in Februri geeft wel een gede knlpbrengst, het ntl knllen is grter dn bij lle ndere grepen in C, mr de srtering is minder gunstig. Ks 9 C. Afspruiten werkt ngunstig ; lleen vlt p te merken dt n fspruiten in Februri het ntl hfdssen en het ntl knllen merkbr grter is dn in de ndere grepen. Bij lle bewr-temperturen vlt p dt de jngste spruiten, dus de grepen met Februri spruit" en znder spruit" het grtste ntl hfdssen hebben ; lleen de grep C uur licht znder spruit" heeft weinig hfdssen, men kn hier n uitputting" denken. De Februri-spruit" heeft de meeste-lf drgende ndergrndse zijssen, znder spruit" heeft het lgste ntl hiervn. De udere spruiten ( met spr. en Jnuri spr.") hebben meestl meer bvengrndse zijssen dn de jngere spruiten ( Februri spr." en znder spr."). ver het lgemeen is er crreltie tussen het ntl knllen en het ntl ssen per plnt /9 A. PEEVENSCEA De preven vn het seizen 92/9 werden p ctber begnnen. Wij krijgen nu het vlgende prevenschem 92/9 :. 2 C dnker, week dn weken April geplnt, Juni en 6 Juli ger. C licht 2.,, 7 dgen vr. plnten 9 rt,,,,,,,,,,.,, dgen vr. plnten 26 rt,,,,,,. weken C, licht April (lu.p.e.). weken 7 C, licht April (lu.p.e.) 6.,, w. 7 C.7 gr. precies April,,,, gerid 7.,, 7 gr. precies April,,,, 8.,,,, 78 gr. precies April,,,, 9.,, cnstnt April,,,, en 6 Juli ger.. C dn] ker, 7 dgen vr. plnten, dgen vr. plnten weken C licht (lu.p.e.) weken 7 C licht (lu.p.e.), cnstnt 9 rt geplnt, 26 rt April,, April,, April,, Juni en 6 Juli ger.,,,,,,,, >>»,»» >> )» >> >>»» tt,,,»»». C lu licht p.e., 7 d. vr. plnten,, d. vr. plnten w. J C.( u) w. 7 C. (lu) cnstnt 9 rt geplnt, 26 rt April,, April April Juni en 6 Juli ger-,,,,,,,,,,,,,, " "

19 2. 9 u. licht p.e., 7 d. vr. plnten 9 rt geplnt, Juni en 6 Juli ger. 2.,, d. vr. plnten 26 rt,,,, 22.,, cnstnt April,,,,,,,,,, 2. ne.itrl, (nder 2 C) April geplnt, 6 Juli gerid 9 Als cnstnte bewrtemperturen hebben wij in 92/9 : 2, en 9 C hierbij 2 C lleen dnker, 9 C lleen licht ( uur per etml), C dnker en licht mdt het effect vn licht- en dnkerbewren z verschillend ws. et vreger-plnten werd uitgebreid ver lle temperturen, wnt wij hebben hiern grte kns p een vreg gews, terwijl de gevlgen vn een eventuele vrstschde p verschillende stdi vn grei zullen kunnen wrden bestudeerd. et frceren in een hgere tempertuur vlk vóór het plnten werd thns in het pln pgenmen vr de temperturen 2 en C en wel vr de tijd vn weken in C f in 7 C met een -urige belichting per e"ml. De invled vn een krte bewring bij C werd ter riënttie ngegn bij de pters, die in 2 C bewrd werden gedurende de winter. Verder is er ng een pref pgezet ver de invled vn de ptergrtte vn grepjes pters met in elke grep precies gelijk ptergewicht bij het begin vn cle bewrperide ; dit is een pging m n te gn f het verschil in ptergewicht rzk is vn de betrekkelijk grte vritie, die men steeds vindt bij rdppelgst-preven. Bij nze preven is steeds uitgegn vn ptergrepen vn gelijk ttl-gewicht met de individuele ptergewichten binnen nuwe grenzen : in 92/9 tussen en 7 grm, nuw in vergelijking met de mtgrenzen die men in de prctijk kent. De gstcijfers vn 92/9 zijn p dezelfde wijze genlyseerd ls die vn 9/92. Per pref steeds x6 plnten. et nlyse schem zg er ls vlgt uit : I == ttl gewicht, gemiddelde vn 6 plnten. II kwliteit vn de pbrengst, uit 6 plnten. III == gewicht n rdppels bven 6 grm, vn 6 plnten tegelijk. IV == ntl hfdssen, gemiddelde vn 6 plnten. V == ntl lfdrgende ndergrndse zijssen, gemiddelde vn 6 plnten. VI = ntl bvengrndse zijssen, gemiddelde vn 6 plnten. eerste gst, Juni. 2 ; tweede gst, 6 Juli. 2 C dnker en C dnker, behndelingen : 7 d. vr. ; d. vr. ; w. C ; w. 7 C ; en gewn, b : C dnker en C licht, behndelingen : ls chter de : c : C licht en 9 C licht, behndelingen : 7 d. vr. ; d. vr. ; en gewn, d : 2 d. d.. en 9 C licht, behndelingen : 7 d. vr. ; d. vr. ; en gewn, e : eerste gst, 2 C dnker lle 9 behndelingen prt. tweede gst, 2 C dnker lle 6 behndelingen prt, f g : eerste gst, 2 C dnker, drn w. 7 C licht : gewichtsgrepen. : tweede gst, tempertuurgrepen, gewn geplnt : 2 d, d, licht, 9 C licht en nder 2 C dnker". De resultten zijn weergegeven in de tbellen t/m 6. et behulp der nlyse vn de yrins (methde Fisher) werd weer ngegn f de ver-

20 schillen tussen de behndelingen knden wrden genemd belngrijk (9% zekerheid) f zeer belngrijk (99% zekerheid), dt bij herhling vn de pref nder dezelfde mstndigheden dezelfde uitkmst zu wrden verkregen. De drvr ndige berekeningen en tbellen zijn hier, ter wille vn de pltsruimte, weggelten. 2 B. VERGELIJKING VAN DE VERSCILLENDE GREPEN F NABEANDELINGEN BIJ ELKE BEWAARTEPERATUUR APART 2 d.. Bewrtempertuur 2, dnker, ptergewichtsgrepen. Deze gewichtsgrepen vertnen nderling geen werkelijk verschil, behlve dt het grtere ptergewicht méér hfdssen geeft dn het kleinere ptergewicht. 2. Bewrtempertuur 2 dnker, 6 grepen : week + weken, weken 7 licht, weken, 7 dgen vreger plnten, d. vreger pi., en gewn" plnten uit de bewrtemp. 7 d. vr. geplnt is de beste grep, gewn geplnt is duidelijk de slechtste grep. weken 7 l is k duidelijk beter dn gewn geplnt, week + weken en weken verschillen nderling niet merkbr. Wt de ssen betreft : weken heeft de meeste hfdssen, mr het kleinste ntl bvengr. zijssen, weken 7 heeft de meeste l.. zijssen. Bij de tweede gst zijn eveneens 7 d vr. en weken 7 de beste grepen en is gewn de slechtste grep, ld vr. pi. is k ged in ttle gewichtspbrengst. d. Bewrtemp. dnker grepen : w. 7, w., 7 d vr, d vr. en gewn. 7 d vr. is de beste grep en w. is duidelijk de slechtste grep en heeft het lgste ntl bvengr. zijssen. Bij de tweede gst is er geen duidelijk verschil in knlpbrengst, w. ] heeft weer het kleinste ntl bvengrndse zijssen mr het grtste ntl l.. zijssen. /. Bewrtemp. C licht, grepen (ls d). 7 d vr. is de beste grep, gewn geplnt de slechtste grep vrl in kwliteit vn de pbrengst, w. is k slecht. Assen : d vr. heeft de meeste hfdssen. w. 7 len w. hebben meer l.. zijssen dn 7 d vr. en d. vr. en gewn. Bij de 2e gst is gewn geplnt ng de slechtste grep. 9. Bewrtemp. 9 licht, grepen, 7d vr, d. vr. en gewn geplnt. 7 d. vr. is de beste grep, gewn geplnt is de slechtste grep. Bij de tweede gst is gewn iets beter dn 7 d. vreger in ntl grte rdppelen. Assen : 7 d. vr. heeft de meeste l.. zijssen, gewn gepl. heeft de meeste bvengr. zijssen. C. VERGELIJKING VAN DE BEWAARTEPERATITREN NDERLING 2 d en d. d is beter dn 2 d behlve in de nbehndeling w.. Bij de tweede gst is Ç jn ttle gewichtspbrengst beter dn 2 C, mr

21 in kwliteit gelijk n 2 C, behlve vr de grep 7 d vr. plnten dn is 2 C in kwsliteit zelfs beter dn C. C d. heeft minder hfdssen dn 2 C dnker. d en l. Dnker is beter dn licht, behlve vr de grep w.. Dnker heeft minder hfdssen dn licht. In de tweede gst is dnker lleen beter dn licht vr de grep gewn geplnt". l en 9 l. 9 is beter dn. In de tweede gst is 9 lleen beter dn vr ce grep gewn geplnt en 9 is dn zelfs slechter dn vr de grep 7 d vr. pi. heeft meer hfdssen dn 9. pmerking : Bij de tweede gst is de grep gewn geplnt uit slecht, mr de grep 7 d vr. plnten met is dn juist ged. 2 d, d, l, 9 l. d en 9 geven in lle vergeleken behndelingen bij de eerste gst de beste resultten. In de tweede gst is vr de grep 7d vr. 9 l de slechtste bewrtemp., vr d. vr. pi. is geen duidelijk verschil te cnstteren en vr gewn pi. zijn d en 9 weer de beste bewrtemp. De extr bewrgrep (lger dn 2 C) is slechter dn de bewrgrep precies 2 C dnker). Wt de grei vn de plnt betreft : heeft de meeste hfdssen, d heeft de meeste zijssen. Uit de cijfertbel vn 92/9 merken we ng p dt het ttle ntl knllen bij de tweede riing in lle grepen iets is gestegen ; bij 9 C het meest, bij C licht(gewn) het minst. et ntl knllen vn 9 grm gewicht per stuk is gemiddeld niet gestegen. De gewichtsteneming bij de tweede gst is dus in hfdzk gevlg vn de grei vn de reeds bij de eerste gst nwezige knllen ; uitzndering hierp is 2 C gewn, deze grep is wrschijnlijk p de eerste ridtum ng in vlle grei geweest en ten dus te vreg gerid. Een kleine teneming vn het ntl grte knllen vertnen C licht gewn geplnt en C en 9 C licht d. vreger geplnt : geen vn deze nummers zijn bij de tweede gst in kwliteit bij de geden te rebenen, C licht ld vreger geplnt in ttl gewicht echter wel. 2 D. DE FDPUNTEN uit de preven vn 92/9 zijn de vlgende :. vreger plnten. 7 dgen vreger plnten is steeds het beste bij de eerste gst, dgen vreger plnten is vk minder ged, mr is steeds betei dn plnten p de gewne dtum, p de gewne dtum plnten (begin April) is steeds slecht. Bij de tweede gst geldt hetzelfde vr 2 C dnker en C licht, niet vr C dnker en 9 C licht. Bij deze twee ltsten blijkt het vreger plnten geen effect meer te hebben in de tweede gst, bij 9 C licht is vreger plnten zelfs ndelig vr de pbrengst n knllen vn meer dn 6 grm gewicht : dit kn er p wijzen dt 9 C licht-bewren in de winter en drn vreg plnten de rdppelplnt eerder uitgeput det zijn. et del vn de preven is echter een vrege gst en drm kunnen wij de cnclusie trekken dt m vreg te gsten, vreg plnten ten zeerste is n te rden. 2. nbehndeling in hgere tempertuur gedurende weken vr het plnten. weken in 7 C licht, werkt in smmige gevllen gunstig, weken C licht werkt niet ged.

22 weken 7 C licht is n winterbewring vn 2 C dnker in ttle pbrengst minder ged dn 7 dgen vreger plnten, mr is steeds beter dn gewn plnten en in kwliteit k beter dn weken C licht ls nbehndeling. N winterbewring in C dnker, is weken 7 C licht niet beter dn gewn plnten, weken C licht is echter slechter dn gewn en in kwliteit slechter zelfs dn lle ndere grepen. N de winterbewring in ö C licht, is weken 7 C licht in ttle pbrengst en in pbrengst n grte rdppels minder ged dn 7 dgen vreger plnten, de behndeling lijkt echter iets beter dn weken C licht, hewel er geen duidelijk verschil is. Tweede gst; N winterbewring in 2 C dnker, is weken 7 C lleen in kwliteit iets beter dn gewn plnten (9%). N de winterbewring in C dnker, is er geen verschil meer bij de tweede gst. N de winterbewring in C licht, is weken 7 C licht in kwliteit ng beter dn 7 dgen vreger plnten, in ttle pbrengst is er geen verschil met gewn plnten, mr in pbrengst vn grte rdppelen is weken 7 wel beter dn gewn plnten.. winter-bewring. C dnker en 9 C licht zijn vr de eerste gst de beste winterbewrtemperturen en 2 C dnker h de slechtste. Bij de tweede gst is het iets nders : bij 7 dgen vreger plnten is C dnker de beste en 9 C licht de slechtste bewrtempertuur ; bij gewn plnten zijn C dnker en 9 C licht, evenls bij de eerste gst de beste en zijn 2 C dnker en nder 2 C dnker" de slechtste temperturen. et is mgelijk dt frceren bij een hgere tempertuur dn 7 C, gedurende krte tijd vr het plnten, f ng vreger plnten ng betere resultten zullen geven. Wij zijn bezig dit te nderzeken. 22. WAARNEINGEN TIJDENS DE GREI VAN DE AARDAPPELPLANT Dr het p verschillende dt plnten vn gelijk f verschillend bewrde pters is het bven de grnd kmen vn de rdppelplnten zeer ngelijk. Dit is in verbnd met het ptreden vn nchtvrst belngrijk. In het seizen 9/92 is er vrij sterke vrst ( C) geweest in de ncht vn p 6 ei ; ten wren veel plnten reeds bven de grnd. In 9 heeft het niet gevrren. ver de directe vrstschde in 92 kn het vlgende gezegd wrden : de kleine plnten, die ps bven de grnd kwmen, wren geheel weggevrren, bij de grte plnten wren lleen het bld en de tppen vn de spruiten beschdigd, zdt deze enige tijd in grei geremd werden ; de meeste kselknppen bleken echter vlkmen ged gebleven te zijn. Sms ws uit een grep vn 6 plnten één nbeschdigd, mr in l deze gevllen is slechts eenml de nbeschdigde plnt in pbrengst duidelijk beter geweest dn lle ndere uit dezelfde grep. en met echter wel bedenken, dt de vritie in pbrengst bij rdppels grt is. Drm nemen wij dn k n dt vrstbeschdiging wel invled heeft en dn in de eerste plts p de buw en de verdere grei vn de rdppelplnt en hierdr k p de pbrengst n knllen. f deze invled steeds ndelig vr de gst is, vlt te betwijfelen. Uit nze wrnemingen ver de smenstelling en buw vn

23 de rdppelplnt blijkt duidelijk dt deze n verschillende behndelingen vn de pters zeer verschillend kn zijn. p dit genblik kunnen wij ng niet zeggen welke buw vn de plnt de meest gunstige is vr de pbrengst n knllen en drm weten wij k niet f n zwkke f sterke vrstbeschdiging ie plnt in de gede richting f in de minder gede richting is vernderd. Dt invled vn vreg f lt bven kmen ten pzichte vn de vrstbeschdiging p de pbrengst is in 92 bestudeerd bij de pters, die in 2 C bewrd werden en p de gewne plntdtum (7 April) f dgen vreger geplnt werden : deze ltste grep kwm ngeveer een week eerder bven de gind, vóór de vrstncht, kreeg schde en hd ls pbrengst grm per plnt. De p 7 April geplnte grep kwm nà de vrstncht bven de grnd en hd ls pbrengst 87 grm per plnt. et is mgelijk dt deze grep vlk n het ppervlk vn de grnd de spruittpjes heeft gehd en z k beschdigd is. In elk gevl is hier duidelijk dt vreger plnten met drn kleine vrstbeschdiging veel beter is dn lter plnten znder vrstbeschidiging drn. et bvenkmen vn de plnten is, zls reeds eerder werd gezegd, verschillend : in 92 bij de grepen, die p 7 April geplnt werden, vriërend vn 7 April (b.v. de grep C, 8 uur licht per etml, met spruit geplnt) tt 8 ei (b.v. 2 C licht f dnker, met spruit geplnt) f ei (b.v. 2 C znder spruit geplnt). In 9 vinden wij de vlgende dt vr het bvenkmen vn de verschillend bewrde en verschillend vreg geplnte grepen. 2 TABEL 7 7 dgen vreger dgen vreger gewn ( April) 9 C licht dnker licht 2 C dnker April 22 7 April 2 April ei 22 April 72 72,, 6 ei De invled vn de grnd- en luchttempertuur n het plnten is ntuurlijk k zeer grt. In de eerste peride vn de grei huden de grtte en de mvng vn de plnt zeer nuw verbnd met de tijd, dt de plnt bven de grnd is ; n 6 weken is dit niet meer het gevl en kunnen wij de invled wrnemen vn de behndeling die de pter heeft ndergn ; dit ziet men n de vlgende vrbeelden : TABEL 8 C uur licht p. etml 9 C 8 uur licht p. etml 2 C dnker, weken licht bven grnd 2 à 2 April 2 à 28 April 2 à 28 April grtte p 28 ei klein tt middelmtig grt zeer grt k de grtte vn de plnt is bij de rdppel zeer vribel en er is duidelijk verbnd gecnstteerd tussen de grtte en de pbrengst vn de plnt :