opleidingsniveau laag % % middelbaar/hoog % %

Transcriptie

1 Niet-werkende werkzekenden aan het werk in 2010: Wie zijn ze en waar vinden ze werk? Managementsamenvatting Oktber 2011 UWV WERKbedrijf helpt werkzekenden bij het vinden van een baan en werkgevers bij het vervullen van vacatures. Het is van belang m inzicht te hebben in welke grepen werkzekenden relatief snel aan werk kmen. Met andere wrden: in heverre wijken succesvlle baanvinders af van de werkzekenden die ng geen baan vnden? En bij welk srt werkgevers en sectren vnden zij werk? Deze vragen kmen aan bd in het nderzek Niet-werkende werkzekenden aan het werk in Vr dit nderzek zijn de baan-werklsheid-baangegevens van werkzekenden geanalyseerd. Deze werkzekenden hebben zich in 2010 bij UWV Werkbedrijf uitgeschreven, mdat ze werk hadden gevnden. Van de meeste baanvinders ( ) is k bekend waar ze hebben gewerkt vr ze werkls werden. Baanvinders zijn relatief krt werkls Baanvinders vinden na gemiddeld 9 maanden werklsheid een nieuwe baan. Dit staat in schril cntrast met de gemiddelde werkzekende, die al 2½ jaar werkls is. Waarm vindt de ene werkzekende wel snel werk en de ander niet? De baanvinders nderscheiden zich p verschillende punten van degenen die werkls zijn gebleven. Ze zijn relatief jng en hger pgeleid. 55-plussers, laagpgeleiden en langdurig werklzen vinden minder snel een baan De kennis en vaardigheden van deze grepen zijn niet altijd actueel. Het kan k liggen aan vrrdelen bij werkgevers. Tabel 1 laat zien dat 22 prcent van alle niet-werkende werkzekenden 55 jaar f uder is, maar slechts 6 prcent van de baanvinders in die leeftijdscategrie zitten. Iets dergelijks geldt k vr laagpgeleiden en langdurig werklzen. Zij zijn ndervertegenwrdigd bij de baanvinders. Bvendien blijkt dat ngunstige kenmerken vr de kans p werk verlap vertnen, waardr de kans p een baan verder verkleind wrdt. Bijvrbeeld langdurig werkzekenden zijn vaker uder en vaker laagpgeleid. Tabel 1 Samenstelling NWW-bestand en baanvinders in 2010 NWW-bestand baanvinders gemiddeld aandeel ttaal aandeel leeftijd tt 45 jaar % % jaar % % pleidingsniveau laag % middelbaar/hg % werklsheidsduur tt 12 maanden % maanden f meer % gemiddeld (mnd) 30,2 8,9 ttaal

2 Oudere baanvinders hebben relatief gunstige kenmerken Ondanks dat uderen, laagpgeleiden en langdurig werklzen het meilijk hebben p de arbeidsmarkt, vindt een deel wel werk. De baanvinders binnen deze grepen hebben gunstigere kenmerken dan gemiddeld. Bijvrbeeld udere baanvinders zijn vaak hger pgeleid en de werklsheidsduur is vaak krter. Hetzelfde geldt vr laagpgeleiden: de laagpgeleide baanvinders zijn jnger en krter werkls dan de gemiddelde laagpgeleide werkzekende. Het grs vindt werk bij een grte werkgever Tweeëntwintig prcent (fwel ) van alle werkgevers in Nederland heeft één f meer werkzekenden aangenmen. Meer dan een derde van alle baanvinders ( ) vnd werk bij bedrijven met 500 f meer werknemers. Het gaat m grte bedrijven, dat is slechts 0,5 prcent van alle bedrijven in Nederland. Bijna alle grte bedrijven namen één f meer werkzekenden in dienst. Figuur Baanvinders en werkgevers met baanvinders in dienst naar persneelsmvang van de werkgever werknemers 100 tt 500 werknemers 10 tt 100 werknemers 1 tt 10 werknemers aantal baanvinders aantal werkgevers Baanvinders passen in prfiel van persneel werkgever Als we de werkgevers die werkzekenden in dienst hebben genmen, vergelijken met de gemiddelde werkgever, dan blijkt het vlgende: Werkzekenden vinden vral werk bij bedrijven met een relatief laag lnniveau. De baanvinders verdienen k minder dan de gemiddelde werknemer. Werkzekenden kmen vral terecht bij werkgevers met veel arbeidscntracten vr bepaalde tijd. Werkzekenden krijgen zelf meestal k een tijdelijk cntract. Ok geldt dat uderen vral werk vinden bij bedrijven met een vergrijsd persneelsbestand. Baanvinders passen dus in het prfiel van het al aanwezige persneel van het bedrijf waar zij gaan werken. Ouderen vaker aan de slag in MKB en langdurig werklzen bij grtere bedrijven De werkgevers waar uderen werk vinden, nderscheiden zich p een aantal punten. Ouderen werken vaker vr kleinere bedrijven met een relatief hg lnniveau en veel vaste cntracten. Oudere baanvinders hebben zelf k vaker een relatief hg ln en een vast cntract. De belangrijkste sectren waar uderen werk vinden zijn de uitzendsectr, de financiële en zakelijke dienstverlening en de zrgsectr (zie figuur 2)

3 Langdurig werklzen vinden juist vaker werk bij de grte bedrijven. Hun inkmen na werklsheid is lager dan dat van de gemiddelde baanvinder. Figuur 2 Aandeel baanvinders naar sectr, % 32% 24% 26% 7 9% 14% 16% 9% 18% 24% Overige sectren Handel Gezndheidszrg, welzijn en cultuur Financiële en zakelijke dienstverlening 31% 25% 26% 35% Uitzendbedrijven ttaal 55+ jaar 12+ mnd werkls laagpgeleid De helft van de baanvinders wisselt van sectr In het rapprt maken we nderscheid in 11 brede sectren. Op basis van deze brede sectren blijkt dat 51 prcent van de baanvinders van sectr wisselt: zij gaan in een andere sectr werken dan de sectr waaruit ze werkls zijn gewrden. Vral werkzekenden uit het penbaar bestuur gaan na werklsheid vaak in een andere sectr werken. Uitzendsectr en zrg bieden meeste kansen De uitzendsectr is en blijft van grt belang vr werkzekenden. Van alle baanvinders is 25 prcent afkmstig uit deze sectr en 31 prcent vindt er (pnieuw) werk. De resultaten uit het nderzek wijzen er k p dat de uitzendsectr en de zrg in 2010 het meeste perspectief vr werkzekenden bieden: in die sectren vnden meer mensen werk, dan dat er werkls uit werden. De industrie, handel en buwnijverheid hadden het minste perspectief. Het perspectief in de financiële en zakelijke dienstverlening was in 2009 ng redelijk, maar dit is in 2010 verslechterd. Ouderen wisselen weinig, langdurig werklzen wisselen veel van sectr Van de udere baanvinders wisselt een minderheid van sectr. Dit wrdt mgelijk verrzaakt drdat uderen vaker kennis en ervaring hebben pgebuwd binnen één sectr, die niet altijd direct tepasbaar zijn in andere sectren. Langdurig werklzen wisselen juist bvengemiddeld van sectr. Bvendien is hun sectrale mbiliteit vergeleken met een jaar eerder flink gestegen. Mgelijk hebben langdurig werklzen meite m terug te keren in dezelfde sectr, en zeken ze ndgedwngen werk in andere sectren. 3

4 Figuur 3 Percentage wisselingen van sectr, 2009 en alle baanvinders 55+ jaar 12+ mnd werkls laagpgeleid Driekwart van de baanvinders van 2009 één jaar later ng aan het werk Van alle baanvinders in 2009 heeft 76 prcent precies een jaar na werkhervatting ng steeds een baan in lndienst. Ok de udere baanvinders blijven relatief veel aan het werk. Vr de 55-plussers ligt dit percentage vral vanwege pensinering iets lager, namelijk p 71 prcent. Uitzendwerk biedt een gede kans p een direct dienstverband bij een werkgever Van alle baanvinders die in een uitzendcntract aan het werk gaan na werklsheid, werkt 59 prcent een jaar later ng steeds via een uitzendcntract. 14 prcent heeft een vast cntract en 27 prcent een tijdelijk cntract direct bij een werkgever. De kansen p het vinden van een direct cntract zijn het grtst vr hgpgeleiden nder 45 jaar. Figuur 4 10 Srt arbeidsvereenkmst 1 jaar later van baanvinders die gestart zijn met een uitzendbaan nbepaalde tijd bepaalde tijd excl. uitzendwerk uitzendwerk % 56% 66% 73% 63% 59% 44% 27% 29% 22% 14% 15% gemiddeld tt 45 jaar jaar jaar 18% 9% laag pgeleid 37% 25% 28% 14% 19% middelbaar pgeleid hg pgeleid 4

5 Deel van baanvinders keert binnen een jaar na werkhervatting terug in ude sectr Het wisselen van sectr rndm een peride van werklsheid wrdt vaak bevrderd dr een tekrt aan kansen m werk te vinden in de sectr van vr werklsheid. Vr alle baanvinders met werk in 2009 is daarm de sectr van vr werklsheid vergeleken met de sectr direct na werkhervatting en met de sectr precies een jaar later. Vral degenen die uit de industrie en de verver- en pslagsectr afkmstig zijn, keren na een jaar weer terug naar de rsprnkelijke sectr. Lnstijging het hgst vr baanvinders die terugkeren naar ude sectr Werkzekenden die wisselen van sectr rndm de werklsheid gaan er in ln meer p achteruit dan de werkzekende die in dezelfde sectr weer aan het werk kunnen. Dit kmt hfdzakelijk dr het feit dat de pgedane kennis niet (vlledig) vergedragen kan wrden van de ene naar de andere sectr. Als een baanvinder binnen het jaar weer terugkeert naar de rsprnkelijke sectr, kan die kennis weer beter benut wrden. Werknemers die terugkeren in hun ude sectr laten dan k de grtste stijging in het maandln zien in het eerste jaar na werkhervatting. Attentiepunten Uit dit nderzek kmen de vlgende attentiepunten naar vren: Baanvinders hebben gunstigere karakteristieken dan de werkzekenden die ng geen baan vnden. Baanvinders zijn ngeveer 9 maanden werkzekend geweest. De werkzekenden die ng geen baan vnden, zijn al 2 ½ jaar werkzekend. Er lijkt dus sprake een srt dichtmie: Ofwel werkzekenden vinden snel een baan, Ofwel men vindt pas na lange tijd een baan f in het geheel niet. Dit nderstreept het belang m z snel mgelijk actief een baan te zeken. Een kleine minderheid van de bedrijven namelijk de grte bedrijven helpt een grt deel van werkzekenden aan werk. Dit is een belangrijk aandachtspunt vr het relatiebeheer van UWV WERKbedrijf. Ongunstige karakteristieken kmen veelal geclusterd vr: men is bijvrbeeld én uder, én langdurig werkls én laagpgeleid. Dit maakt het extra lastig m een baan te vinden. Het is belangrijk m het klantprfiel snel in beeld te krijgen en daarp de ndersteuning vanuit UWV WERKbedrijf (zals cmpetentietesten) daarp aan te passen. Ouderen kmen iets vaker aan de slag in het MKB en langdurig werkzekenden bij grtere bedrijven. Werkzekenden vinden in de helft van de gevallen werk in een andere sectr dan van waaruit ze werkls werden. Het is belangrijk dat werkzekenden zich niet beperken tt de eigen sectr, maar hun zekgebied z ruim mgelijk huden. Daarmee vergrten ze hun kansen p de arbeidsmarkt. De uitzendsectr is en blijft een cruciale sectr vr werkzekenden. Samenwerking tussen UWV WERKbedrijf en de uitzendsectr is een belangrijk uitgangspunt: De uitzendsectr neemt bijna een derde van alle baanvinders p. De sectr veel perspectief: er vinden meer mensen werk, dan dat er werkls uit werden. Bvendien heeft 41 prcent een jaar later een cntract direct bij een werkgever. Het gehele rapprt is te vinden p werk.nl: Tabblad UWV WERKbedrijf > Arbeidsmarkt > Publicaties 5