VERTROUWELIJK BINNENLANDSE VEILIGHEIDSDIENST MAANDOVERZICHT. No -- I0349& - '53 (l 1768)

Transcriptie

1 VERTROUWELIJK BINNENLANDSE VEILIGHEIDSDIENST MAANDOVERZICHT No -- I0349& - '53 (l 1768)

2 B I N N E N L A N D S E V E I L I G H E I D S. D I E N S T 121. V E R T R O U W E L I J K Maandoverzcht no I N H O U D Communsme Internatonaal TxLz. l II Actvtet van de O.P.N, en haar Hulporgansates " 6 III Vakbewegng "16 IV Andere stromngen " 20 V Indonesë "22 VI Overzcht der stakngen n Februar 1954 " 25

3 VERTROUWELIJK HOOFDSTUK I - COMMUNISME INTERNATIONAAL Tus s en De voorstêxtën tot herengng van Dutsland en tot het sluten van eon Oostenrjks vredesverdrag werden, zoals bekend, n Berljn net bevredgend geregeld en op de lange "baan geschoven. Wel besloten! de Grote Ver op 25 Aprl, a. s. te. G-enève, dan voornandljkter behandelng van Azatsche problemen, bjeen té komen,. Chna en verschllende andere landen, de n Korea troepencontngenten hadden, zullen daar mede vertegenwoordgd zjn, Moskou schjnt' voorshands nog net meer te wllen 'dan het handhaven van de bestaande toestand. Tegeljkertjd tracht het de grote bondgenoot n" Pekng te paaen. De Westerse Grote Dre zjn op hun beurt net ngegaan op Molotow's kenneljk tegen de E.D.G* en de NAVO gercht plan tot het eluten van een Europees Velghedspact voor de duur van mnstens vjftg jaar, In navolgng van "Prawda" en Rado-Moskou prees de communstsche wereldpers het overleg n Berljn als een teken van nternatonale ontspannng. JDt gematgde optmsme gng n de USSR gepaard met voortgezette waarschuwngen, mogeljk alleen voor bnnenlands gebruk, tegen "kaptalstsche omsngelngspogngen". Partjmaarschalk Boelgann sloeg dt alarm en wekte op tot voortdurende waakzaamhed. Dergeljke mltante utspraken behoeven net te verbazen. Dt gemanoeuvreer past volkomen n de dalectsche structuur van de Kremln- poltek. Jaar zonder Staln Op of omstreeks 5 Maart werd alom herdacht dat Staln een jaar geleden sterf. Da communsten n en buten do USSR arrangeerden daartoe geen grootscheepse herdenkng, zoals bj de recente 30ste verjaardag van Lenn's verscheden.. Aan de persoonsverheerljkng van Staln werd geen overwegende plaats Ingerumd; Het ontbrak echter geenszns aan royaal eerbetoon voor zjn denkbeelden en arbed n denst der Partj. Een zekere ngetogenhed vel eveneens bj de Stalnherdenkng n het Westen op- (Ze voor de der G.P.N* ; Hoofdstuk II) o Eet Franse partjorgaan "L'Hunanté" bracht net zoals bjv, "De Waarhed11 een specaal artkel over de betekens van de overledene Staln wordt nu bovenal geëerd als een "onwankelbare Lennst". Het Sowjet-Russsche persagentschap TASS wees aan de vooravond der herdenkng op zjn verdensten als ' trouwe dscpel.van het Lennsme en de \p gefundeerde Partj '

4 2 VSRTROr/TELIJK Mutajes In de perode IT&art Maar t 1954 v/e r d het regerngsapparaat der USSR geledeljk aan weer utgebred.?:re:uer Malenk ow had "bj het begn van het collecteve lederschap het totaal der mnsteres door samensmeltng teruggebracht van rum vjftg tot mnder dan dertg. Thans groet nen weer naar de oude omvang toe. Zojust werd een afzonderljk mnstere van hoger onderwjs opneuw ngesteld en onder ledng van V. Létne geplaatst. Reeds enge jaren ressorteerde het hoger onderwjs onder het departement van culturele zaken, dat werd geled door mnster P. K. Ponomar enko. Deze vooraanstaande fguur n de OPSU s thans geen mnster meer, maar nog steeds een belangrjk man. Hj s dezer dagen naar Kazakstan gedrgeerd als eerste, secretars- der communstsche Partj aldaar. In dat maagdeljke land zal hj met behulp van "vrjwllgers" ponersarbed op landbouwtechnsch en ander terren moeten leden, wat hern als oud-partsanengeneraal wel toevertrouwd zou zjn. t Zjn nns t ereplaats n 'Vloskou wordt nu ngenomen door dé bekende Sowjetflosoof &eorg Alexandrow, de onder het Staln-Zhdanowbewnd n ongenade was gevallen. Ook de... bekende Sowjet-econoom, professor Eugène Varga," s naar het Kremln teruggeroepen als eerste raadsman voor economsche zaken. Men kan ut dt soort benoemngen afleden, dat het neuwe collecteve regme het nuttg heeft geoordeeld enge promnente vjanden van wjlen Zdhanow n ere te herstellen. Op 12 Februar j.l. ontvngen Alexandrow en Varga alsmede een zestgtal andere Sow j et-geleerden de hoogste burgerljke onderschedng nl. de Lenn-orde. Ign at e w ger ehabl t eer d.. De laa%sl;e weken brachten nog meer verrassngen. Na de dood van S t al n was L. P. Bera zelf mnster van "bnnenlandse zaken (EVD) geworden en werd het tot dan zelfstandge mnstere van staatsvelghed n zjn departemer.t o ngenomen. Zoals men weet nam de door Bera gelede MVD n A'vrl 1953 de verantwoordel jkhed op zch voor het lquderen var. het zgn. "dokterscomplot", Tegeljkertjd' werden Roemn en Ignatew ernstg n gebreke gesteld. De eerste werd zelfs gearresteerd en Igr.atew, ten tjde van de "ontmaskerng" van de "moordenaars n wtte jassen" mnster van staatsvelghed, verdween gerusloos van het toneel. De Malenkow-ledng heeft het bljkbaar eerst nu nuttg geoordeeld om Ignatew n ere te herstellen, d.w.z, b,jna, een vol jaar na zjn "ongenade" en enge na de lqudate van zjn belager Bera. _ o

5 - 3 - VSRTROTJ^ELIJK Welswaar keert Ignatew net terug als mnster maar hem s nochtans een hoge partjfuncte toegewezen als eerste secretars'der conrunstsche partj van Bpjsjkr, het belangrjke olegebed n de westeljke Oerao.'S en andere 'mutate, n de sfeer, van de "samenzwerng" der doktoren s het ontslag van de.russsche arts A.3?. Tretjakow, de S tal n n 'zjn laatsfte uren. medsche bjstand verleende en de als eerste de-jakte van overljden ondertekendet.. j Hj werd begn Maart 1954 onverwacht jals mnster ve,n volksgezondhed vervangen door Mara Kovrgna, de tot dan vce-nnster van volksgezondhed was» Het ontslag werd net gemotveerd. Tretjakow zou ndertjd (vermoedeljk reeds n Januar 1953) zjn benoemng tot mnster van volksgezondhed te danken hebben gehad aan de ontdekkng van het "doktersoomplot". Tretjakow kan dus worden gezen als een fguur, de bj het ontdekken van het artsencomplot aan de kant der beschuldgden stond. Hj beheld echter zjn mnstersportefeulle toen deze affare overstag gng en de ' doktoren, op last van Bera's HVD, als-onschuldg bevonden ut hun gevangenschap werden ontslagen. Des te merkwaardger s zjn afzettng als mnster op het. 'hudge moment. Mogeljk lggen aan deze polteke val dart ook andera oorzaken ten grondslag dan Tretjakow's relate met de kweste der Kremln-artsen. Verdere verschuvngen Sedert AprT"T553~JTïebben zoh vele ngrjpende mutates voorgedaan n de bezettng van de secretarsposten der c.p.-en van de USSR. Talrjke voorname functonarssen werden, n een tjdsbestek van ongeveer een jaar., gedwongen hun plaats aan neuwe gunstelngen af te staan of, n een enkel geval, genoegen te nemen met een meer bescheden po.st.. In. de communstsche partj van de-oekraïne werd bjvoorbeeld I-Je In k ow vervangen door Krchenko; n Georgë Mgeladze door. Mzhavanadze j- n Azerbedzjan Bagrow door Yakubowj n Armenë Arutnow door Towmasyan; n Zazakstan Shayakmetow door Po n omar'enk o ; n Moldavë Gladky door Serdyuk (eerstgenoemde werd.van de Ie secretarsplaats naar de 2e gedrongen); n het Jjenngraddstrct moest Andranow het veld rumen voor Koslow, De herboven enge malen genoemde P.K.?onomarenl::o en de eveneens n Moskou op de voorgrond staande partjfunctonars L.I.. Brezhnew werden n Februar j.l. benoemd tot resp. Ie en 2e secretars van de c.p, n Kazakstan. Hun voorgangers aldaar (C.P. Shayakhmetow en Afonow) werden van hun post ontheven omdat zj, naar de Sowjetpers meldde, geen rekenng hadden gehouden met de partjactvsten en geweld hadden aangedaan aan de begnselen van het collecteve lederschap» - 4 -

6 7SHTROUV/ELIJK ohayakhmetow 'zou ondanks deze mede tegen hem gerchte ernstge beschuldgngen net volledg n ongenade zjn gevallen- Hj wst aan alle voorgaande.zuverngen te ontkomen en zwaade vjften ja,ren onafgebroken de partjscepter over het hem toevertrouwde Kazakstan, waarheen Moskou Ponomarenko thans met grote bevoegdheden heeft gezonden-,. - ' Opperste 5 ow je t der USSR, De verkezngen voor "de bede Kamers der Opperste Sowjet werden j.l. Zondag 13 Maart gehouden. Zj verlepen volgens plan., zoals te verwachten was» De polteke "betekens van dt omvangrjke staatscollege van ver over de duzend ja-zeggers s zeer betrekkeljk. Het heeft nmner een beslssende functe kunnen vervullen n de gang van zaleen der Eowjet-Unëlïet grote manfest van het Centraal Comté der CPSU, opgesteld ter gelegenhed van de verkezngscampagne, deed o.m.- utkomen, dat de zware ndustre de grondslag van de bloe der vreedzame Sowjet-econome en van de verdedgngscapactet'van het land was en bljft, 'Kenmerkend voor de nhoud van bedoelde verkezngsoproep s de crtsche toon der Sowjet-ledng jegens het doen en laten der aan haar ondergeschkte nstantesvan Part'j en Staat» ; De vertegenwoordgers van leger, vloot en luchtmacht der USSR z-jn n aantal-verdubbeld n vergeljkng met het jaar 1950r De meesten van deze afgevaardgden bljken hoge mltaren te zjn, nameljk maarschalken, admraals, generaals en kolonels, annex,een enkele n dt martale gezelschap verdwaalde kapten. Partjcongres sen n de satelletstaten Grote bedr^vghöt-d werd waargenomen n de c.p.-en der satelletstaten en n de Oost-Dutse S.E.D. Ook daar bespeurt men de corrgerende hand van Moskou, Het.van-Januar naar'maart verschoven congres der Verengde Poolse Arbederspartj (.c. de communstsche partj) werd door nemand mnder dan Chroestsjow, de eerste secretars der CPSU bjgewoond. Waarschjnljk s het een novum, dat een Sowj et-russsche partjfunctonars var.* dt formaat aan een partjcongres van een satelletlar.d heeft deelgenomen* Een andere promnente vertegenwoordger van het secretaraat der CPSU, met name P.ÏT. Pospelow verscheen n Sofa.om namens het Centraal Comté der Sowjet-Russsche Partj de groeten over te brengen aan de Bulgaarse strjdmakkers. Reeds'zjn symptomen van zuverng n de hoogste gelederen der Poolse partjledng gesgnaleerd. Boleslaw Berut, tot nu toe mnster-presdent-en voorztter de--" Poolse Verengde Arbederspartj, gaat zch voortaan utslutend wjden aan partj zaken n zjn neuwe kwaltet van Ie secretars der c»p.

7 V. Öhervenkow, corste mnster en toonaangevend ld van het Bulgaarse poltburo, zou nmddels zjn functe als eerste secretars van het Centraal Comté hebben neergelegd» en, evenals Malenkow n Maart 1953 deed, zjn hoofdtaak thans zoeken n de utoefenng van het prem er schap*, Tjdens de Tweede Wereldoorlog heeft jstaln naast de bevoegdheden van de Partj ook de n de! Staat aan zch getrokken. Deze stuate "bleef ook naden,?."bestendgd. Daarvan komt men sedert Staln's.dood to'rug = De Regerng wordt voortaan weer utslutend :de utvoerende macht terwjl de Partj koers 'en rchtljnen bepaalt en achteraf de juste toepassng der partj- beslssngen controleert, De recente wjzgngen n Polen en Bulgarje schjnen zulks te beve-stlg-en alsmede de reeds eerder ngevoerde dudeljke taakverdelng tussen.regerng en Partj n de Sowjet-Une zelf. Ook n Hongarje trad dt aan den dag waar Rakod de functe van mnster-presdent prjsgaf om het secretaraat der Par t 'j te kunnen bljven voeren, «Öoét-Dutsland _De S.E.D.- zal end Maart a. s-, haar verde.partjcongres houden en o=m. een neuw partj-statuut moeten vaststellen. De leden krjgen bj de aanvaardng ervan veel meer dan voorheen plchten opgelegd. Kenneljk beoogt de centrale partjledng een strakker aanhalen van de teugels. De komende veranderngen tonen aan, dat de 8.E.D. mn of meer naar het Sowjet-Russsche model wordt gestroomljnd, waarbj het C.P.S.ü.-partjstatuut van October 1952 rchtsnoer zal zjn» Men s voornemens het S.E.D=-voorztterssohap af te schaffen hetgeen de weg kan banen voor nog grotere nvloed van eerste partjsecretars Walter Ulbrcht. Presdent Wlhelm-Peck. en premer Otto Grotewohl voeren tot dusver tezamen het voorzttersschap der S.E.D. Het ontwerp-partjstatuut maakt van deze dubbele functe geen gewag meer, Duelos o ontra Le c oeur Auguste Lecbeur s-van het eerste plan der Franse c.p. verdwenen. De-nterne tegenstellngen n de partj zjn naar buten getreden sedert eerste partjsecretars Jacques Duclos ton overstaan van het Centraal Comté' der P,C.P. partjsecretars Lccoeur ervan beschuldgd heeft, dat hj net voldoende actef s geweest n het organseren van-de Partj en anderzjds weer te voortvarend n het zoeken van contact met andere partjen ter berekng van een oenhedsfront., zulks met verontachtzamng van de onontbeerljke partjprncpes Lecoeur wordt o.a«gebrek aan zelfcrtek verweten, Duclos sprak ' [

8 - 6 - VERTROITVELIJt; zelfs ran "opportunsme" en"lqudatoren-dom". Het ljkt er wel op of Lecoeur just wordt beschuldgd van vergrjpen waaraan hj part noch deel heeft. Het Centraal Comté der P.C.F. stemde n met de aanklacht en heeft Marc.el Servn n de plaats van Lecoeur tot secretars "benoemd. Hj wordt "beschouwd als medestander van Duolas en had tot dusver toezcht op de "partj-polte". Lecoeur werd steeds/gezen als een'beschermelng'van Mauree Thorez, wens gezondhed naar men weet; wankel s. Voorzover er reeds sprake s van een openljke strjd om de troonopvolgng werd deze n eerste ronde: door Duclos gewonnen. HOOFDSTUK II - ACTIVITEIT VAN DE O.P.N. EN HAAR HULPORGANISATIES In het z cht^ d^er verk e z ngen Reeds' eerder" werd er op gewezen dat de C.P.N, zch onc.er de leuze "geen ant-communstsch, maar een antkaptalstsch blok"' bj de komende Statenverkezngen zal rchten tegen de partj van de "zwarte reacte": de K.V.P.^ tegen de "hoofdvjand Romme". Paul de G-root heeft dt onlangs utvoerg gemotveerd n zjn brrochure "Romme legt zjn kaarten op tafel" en later n "Poltek en Cultuur" van Maart '54 onder de ttel "De rol van de communstsche partj n de Nederlar.dse poltek". De voornaamste nzet voor de verkezngsstrjd, evenals voor de polteke en economsche strjd n het algemeen, aldus het P & C-artkel, s het terugslaan van het offensef van Romme. De.C.P.N., de enge kracht, de n staat s paal en. perk te stellen aan de zwarte reacte van Romme, moet de Nederlandse arbedersklasse, de democratsche maasa's herbj voorgaan en ledng geven. De partj s, volgens De Groot, te vergeljken met een sleepboot, toegerust met een krachtge motor, de een lchter,, breed gebouwd en zwaar geladen n de gewenste rchtng weet te verplaatsen, "desnoods door haar een duw te geven op de plek, waarvoor schppers meestal een mnder nette utdrukkng plegen te gebruken". De communstsche partj s z.. een partj als geen andere, omdat de communstsche deologe, het dalectsch materalsme, deze partj de vaste blk, het vertrouwen n de toekomst, het nzcht n het heden en hè": onverwoestbare optmsme geeft, dat ook de ergste vjanden n het communsme erkennen. De communstsche partj steunt hoofdzakeljk.op de meest vtale klasse van de maatschappj, op het pr ole t ar aat, dat net alleen de meeste daadkracht, doch tevens' het meest kwetsbare deel van de producte, het^ bëdr^rjt" en het 7

9 - 7 - ' VERTROUWELIJK ^port A pjmnem^2/e/^.^e_re^^ van z:un handen heeft s" t re pïng"d e z e r z 'j d s J". Alleen al het bestaan van de communstsche partj, zo stelt De Groot, dwngt de reacte rekenng te houden met de 'wensen van de werkende massa. Zj loet aldus handelen om "de communsten de wnd ut de zelen te halen", l ' - "Do Waarhed" van 6, bracht een "oproep aan de kezers'1 met de verkezngsleuzen der C*P-N. De Partj zal strjden voor hoger loon jen een prjsstop, verlagng van de belastng, verzekerng van de werkgelegenhed, 75,000 wonngen per ja? r, premervrj staatspensoen voor ouden van dagen, een beter provncaal bestuur, herstel van de natonale zelfstandghed; voor de 5e Me, voor collecteve velghed en vrede... en...* tegen de E. D. G». : Aan deze leuzen gng een utvoerge opsommng vooraf van wat door het optreden der-g.p.n. n.de afgelopen jaren werd berekt. Op kwstge wjze zjn hern allerle verbeterngen op het tegoed der communsten geboekt. Zelfs de trouwste partjgangers moeten zch wel de ogen hebben utgewrvoven, toen zj n hun ljfblad^lazen welk een posteve nvloed lun,go. MT.! op de gang van zaken n Nederland heeft utgeoefend» Het beslssende kenmerk van de hudge ontwkkelng n ons land s, bljkens deze oproep aan de kezers, de groe VPJI de "eenhed van acte", de voorwaarde voor de verzamelng van alle vredelevende en voorutstrevende Nederlanders en utendeljk de weg naar een neuwe coalteregerng, wa?,rn voor Rcmme' geen plaats zal zjn. Het s net onwaarschjnljk, dat de C.P«N. n het kader van de hudge tactek een agtate.c?jnpagne tegen de K. V. P. gaat voeren* Symptomen daarvan zjn reeds wp,a.r te nemen n recente publcp.tes, bjv. een utvoerge reporta.ge over het optreden van de K.V.P.- frr.cte n Hoens broek ("De Waarhed" ). Op 9 Mr.art j.l., de datum der candde.ats tel ng, zette de C.'P.H. hr-,r,r verkezngscampagne offceel n onder de leuze "De borden ut". Een perode,vrj nterne voorberedng was dar.r^-^n voorafgegaan, waarn o» n» verkezngsconferentes 'n de zeventen dstrcten der Partj waren belegd» OP de bjeenkomsten maakten de" functonarssen zch vertrouwd met de parolen vp,n het Partjbestuur nzake de te volgen tr.ctek» H e r d e nk ng ff e br u p.r s t ok: ng Zor&s''"1 eïk" jr.ar gttbrukéljk vond n -de namddag VPJI 25 Februr.r j.l. onder r.uspcön van het communstsche comté de herdenkng van de Pebruarst.Mcng 1941 plr-rvts, np. de eerder op de dng gehouden offcöle plechtghed» - 8

10 - 8 - VERTROUWELIJK Het aantal deelnemers - volgens het C.P.N.-dagblad "ontelbare duzenden" - bleek belangrjk mnder dan bj de herdenkng n 1953$ nl. naar sohr.ttng plus mnus 3500 (vorg jaar 4 tot 6 duzend). Belangwekkender dan deze communstsche manfestate was de verschjnng - enge dr?.gen vóór de 25e 'Februar -. var: een boek, samengesteld door B.A. Sjes, medewerker aan het Rjksbureau voor Oorlogsdocumentate, getteld; "De Februarstakng 25/26 Februar 1941". Deze monografe "geeft een objectef en dudeljk beeld van de rol, de de C.P.N, n de voorberedng en het verloop van deze stakng heeft gespeeld" (Groene Amsterdammer 20,2.1954)» De rol vp,n de llegale C.P.N, wordt verge-, leken met de functe van een vonk, de n.een krutvr.t slaat. Met welke kracht de explose zal gescheden, hoever de werkngssfeer ervan zal zjn, wordt echter net door de vonk maar door het krut bepaald. De leders van de C.P.N, waren, aldus Sjes, n de hoogste mate verrast over de snelhed waarmee de stakng van het ene bedrjf naar het andere oversloeg. De Februarstakng WP.J5, zo concludeert hj, geen betogng met een partj voorop en meelopers daarachter, doch een massabewegng, de op een veel bredere bass rustte. Het was een protest, dat door^zjn spontaan en massaal karakter net wllekeurg was op te roepen noch te herhalen. De Nederlandse pers leverde op Sjes1 stude utvoerge en merendeels nstemmende commentaren. Algemeen onderschreef men, dat de Februarstakng een utng vn,n spontaan natonaal verzet tegen de besetter en geen coomunstsche stakng was geweest. "Vrj. Nederland" voegde daar nog aan toe een beschouwng over de snds 1946 n "De Waarhed" over de stakng verschenen publcates. Het blad meent aan de hand van enkele Waarhed-ctaten te kunnen bewjzen, dat de C.'?.N., na de oorlog verder gesponnen heeft aan de legende, dat de Februarstakng een communstsche stakng s geweest en dat daarbj, n strjd met de waarhed, Paul de G-root als de grote nsprator van de stakng werd aangewezen. In eenserste bercht over het werk van Sjes nam "De Waarhed" op onder koppen resp. "De C.P.N. faalde», "De C.P.N, had succes" gedeelten over ut recenses van "Vrj Nederland" en "De Groene Amsterdamme:?". De redacte voegde daar laconek aan toen "Wj van onze kant onthouden ons van commentaar". Op gaf P?.ul de Groot n een artkel' "Herdenkt allen de grote 'Februarstakng" utng aan zjn verontwaardgng over perscommentaren op Sjes' boek.

11 VSRTRpF.VEL.IJg Hj "betoogde, dat door de tegenstanders van de communsten, met de bedoelng, de rol van de O, P, K. n het verzet te ontkennen, de stellng verkondgd s, dat de Februarstakng een zuver spontane opwellng va"n de bevolkng zou geweest zjn, de geheel ut de lucht was koeen vallen zonder voorberedng, organsate of ledng. Daar de rol van de C.P.N. n het verzet echter.aan edere Nederlander bekend was, poogde men het daarn?. voor te ètellen alsof de communsten eerst tegen de Dutsers n- verzet waren gekomen, nadat de Sowjet-Une was aangevallen. Toen dt, gezen de Februarstaïng net houdbaar bleek, werd beweerd, dat net de llegale C. P» N. ondez* ledng van haar Partjbestuur, doch slechts enkele Amsterdamse communsten ndvdueel met, de stakng te maken hebben gehad. De utgave van het boek van een "zekere! mjnheer Sjes, medewerker van het zch noemende Rjksbureau voor Oorlogsdocumentate " noemde De G-root een op de vooravond van de herdenkng door de "BDG-G-enossen" op bjzonder geraffneerde wjze opgezette lastercampagne. Ut de recenses n andere bladen had hj reeds opgemaakt, dat het boek de strekkng had, de. de communsten hadden voorzen t w, "een als wetenschappeljke geschedschrjvng gecamoufleerd~ ant-communstsch schotschrft". De Groot 's beloftes "V/j zullen er later op terugkomen" s nog net ngelost. "De Waarhed'1 s waarschjnljk het enge dagblad, dat het boek "net ter recense had ontvangen, aldus De Groot. Hj let onvermeld, dat, zoals Sjes n zjn werk vastlegt, het Dageljks Bestuur der C.P.-N. op 2 Me 1950 een verzoek om medewerkng van de zjde van het Rjksbureau voor Oorlogsdocumentate had afgewezen. Als motef let het DB toen gelden, net te kunnen aannemen, dat het Insttuut de l and verraderljke rol van al of net geheme organsates aou vermelden, de op dat moment n het land beslssende nvloed zouden utoefenen. Verder was het DB van menng, dat de samenstellng van het Insttuut, de verbondenhed daarvan met de optredende regerng ^ geen waarborg voor objectvtet zouden beden. Drk Van Nmwegen, een der voormannen bj de Februarstakng, lanceerde n "De Waarhed" van 24 Februar j.l. een beschouwng. Hj was er trots op te hebben mogen meehelpen om de Februar- stakng een fet te doen worden, maar de hulde bleef aan de partj, de ledng heeft gegeven en aan het Nederlandse volk, dat deze partj zjn vertrouwen schonk. Twee dagen eerder schreef De G-root evenwel 'n zjn hervoren vermeld artkel, dat de C.P.N, zch n haar rechtmatg verweer tegen laffe landverre,^ 'ljke beschuldgngen op haar rol n de Fe bruar s takng heeft beroepen, "Zj heeft noot beweerd, dat^de s t ak ng een pajrtj zaak s geweest" (onderstr= " """ " 10 -

12 - 10 VERTROUWELIJK Bes tuursmut at e In MO n o T='"54 werd de verwachtng utgesproken, dat de ernstge ontevredenhed -over de ledng van het Amsterdamse C»P.N.-dstrct aanledng aou kunnen zjn tot wjzgngen n de "bestuurssamenstellng ervan. Thans s -gebleken, dat poltek-secretars Gerrt Blom:als sodang werd 'afgezet en vervangen door de landeljk propagandaleder Harry Verhey. Het s net bekend of Verhey ook met deze algemene taak belast "bljft. De jongste "bes tuursmut at e s net nadrukkeljk openbaar.gemaakt. In "De Waarhed" van 8 Maart 1954 werd Harry Verhey als spreker op de.stalnherdenkng te Amsterdam vermeld en zonder meer aangedud als Ie secretars van het Amsterdamse dstrct. Voorden was het al n het Waarhejd-verslag over de herdenkng, van de Pebruarstakng opgevallen, dat'harry-verhey en G-. Kuper werden genoemd als degenen, de de krans legden namens het' Dstrctsbestuur. Agtate tegen^de^westeljke verdedgng In d ë~ Vë r kl ar ng van Mnster Staf over de legerng n ons land van Amerkaanse eskaders straaljagers von de C.P.N, een neuwe mpuls voor haar campagne tegen de EcD.G-. en de westeljke verdedgng n het. algemeen. Afgaande op het gerucht, dat deze luchtmachtonderdelen n Venray zouden worden gestatonneerd gaf "De Waarhed" een utvoerge reportage over de aanleg van "de luchtbass n de Peel", De Y/aarhedverslaggever, de Venray's omgevng voor dat doel n gezelschap van het Lmburgse Statenld Ben Oldenhof, bezocht, schetste de gevolgen van de '"bezettng door troepen van een vreemde mogendhed'1- van 320 ha Lmburgse grond, te wetens geen grond meer voor de boeren, geen rust meer voor de zeken en morele gevaren voor de jeugd. Later berchtte de pers echter dat de Amerkaanse.eskaders n Soesterberg zouden worden gelegerd. Het Dageljks Bestuur der O.P.N, keerde zch n een oproep dd= 20.>2»1954 scherp tegen "de vestgng van de Amerkaanse oorlbgsbases". Het wekte op tot een heftg verzet tegen de legerng van vreemde troepen, daar de Amerkanen net als gasten maar als "Herrenvolk" komen. In een artkel "Neuwe Tjden" ("De Waarhed" ) 'prees Paul de G-root het door Molotow ter Berljnse conferente voorgestelde collecteve velghedspact aan als de-juste oplossng voor alle vraagstukken betreffende de Europese velghed. let behoud van de 5e Me De C.P.N, zette haar "campagne voor het behoud en de verng van de Bevrjdngsdag voort. Ook n net-communstsche mleus leeft h.. de wens om de natonale bevrjdngsdag n ere te houden. Nadrukkeljk vermeldt haar pers, dat verschllende gemeentebesturen op 5 Me het

13 11 ~ gemeentepersoneel e 3 n halve dag vrj zullen geven. Marcus Bakker verklaarde n een artkel - ".Dromen zjn "bedrog" (De V/aarhed 6=2,1954) dat de door.mnster- Presdent Drees n de Kamer gebezgde argumenten tegen de 5e Me door de feten zjn achterhaald, ' Op 25 Februar betoogde 'Bakker n een artkel "De baan s vrj**, dat de overwegng van N. 'V. V. -leder Roemers (het regerngsbeslut nzake de 5e. I/le moet op grond van d democratsche prncpes worden opgevolgd) geen opgeld me^r doet nu verschllende gemeentebesturen, (met een P. y. d,a«-meerderhed) dudeljk tegen de regerng stellng! hebben genomen door hun personeel een halve dag vrj te geven* ' Daarmede s volgens ' "De Waarhed" de baan vrj en staat nets de vakbewegng n de weg om : ook n de bedrjven een halve dag vrj te esen.. De arbeders zouden van deze stuate een dankbaar gebruk kunnen maken. In haar verkezngscampagne zal de CPN, mede gezen haar leuzen, de acte voor de 5e Me wel utbuten als een mogeljkhed tot' bass-verbredng. Het ljkt net utgesloten, dat de Partj zch ook met de verng van de dag zelve --het " "beleggen van festvteten e d. - zal gaan bezghouden., De l evens s t anaaard Ook n de "j"öngs"te verslagperode bracht "De Waarhed" opvallende berchten betreffende het duurder worden van verschllende artkelen, Frts Reuter zag zjn mote voor loonsverhogng en het opleggen van een prj&stop door de 2e Kamer afgewezen» Baruch let naar aanledng van de verhogng van de koffe- en theeprjzen de Waarhedlezers "Op de koffe, komen", Onder deze ttel betoogde hj n het nummer van ? dat er voor deze prjsverhogng geen enkel excuus s en dat er n Nederland enkele leden 21 jn, de net als hun "Amerkaanse kartelbroeders" extra wnsten wllen maken. Het zjn zs, de erfgenamen van -Droogstoppel, de de koffeprjzen maken» St^lj^hérdenkng Naar aanlétdng van het overljden van Staln op 5 Maart 1953 belegde de CPN 'o. m. 'n de dre grote steden Stal n-herdenkngen, Ut een artkel van Anne Avernk "Een jaar na Staln' s dood" wordt wel dudeljk dat Staln nog wel.de grote,. maar net "de" leder s van het wereldcommunsme. In Avernk 's "bjdrage wordt Staln 10 maal genoemd en dan nog 2 keer r esn adem met Lenn, wat bescheden ljkt n vergeljkng met de overvloed van weleer. De toon van haar beschouwng s vlak. Na te hebben vermeld, dat de vjanden van het -socalsme na Stalns dood hoopten, dat dt ve/'les da Sowjet-Une nnerljk zou verzwakken, stelt a j dat deze hoop zjn oorsprong vond : n de valse gedachte, dat n de S_owj et-une jeen jperso on- 1 j k e^ _d c t a tuur mp_gel;k zou zjjc fönderstf. dz"z«f) Avernk" verv"ötg"de* rïk" de 'Sowjet-Une bejstaat geen !

14 VSRTROU'TELIJK persoonljke dctatuur, maar een regerng van vertegenwoordgers der arbeders, kolchosboeren en ntellectuelen, DeZ'3 regerng wordt gedragen door het gene e volk en geled door de Communstsche Partj11, 'Ta aldus het "collecteve lederschap" te hebben, geëerd, vervolgde zj met de bekende crtek op de "heerschappj van Amerka" en op de oorlogszuchtge bedoelngen ten opzchte van de Sowjet-TJne van het Amerkaanse mperalsme, De schrjfster bracht Stalns "Economsche Problemen van het Socalsme n de Sowjet-Une" nog ter sprake met aan l al ng van zjn stellng betreffende de onvermjdeljkhed van de tegenstellngen en oorlogen tussen mperalsten onderlng n hun strjd om de grondstoffenbronnen en afzetmarkten. Zj noemde de justhed van Stalns utspraak n het jaar na ajn dood maar al te zeer bevestgd. Partjbestuurder Harry Verhey wjdde aan Staln, een beschouwng n "Poltek en Gultuur" van Maart 1954? aangepast aan de hudge behoeften van de "collecteve ledng". tuktelorganisatïes Algemeen 'Na ~Kë~t op l? Januar j.l. te Amsterdam gehouden Natonale Congres van Waakzaamhed waren de verng van de Kolonale Jeugddrg en de Internatonale Vrouwendag de enge mn of meer n het oog lopende gebeurtenssen. Van georganseerde polteke actes onder de massa vel echter buten 'het vorenstaande weng te bespeuren, Men schjnt meer dan enkele maanden geleden voorzchtghed te be~ trs-.chten, De strjdvaardghed van de Partj, de nu de handen vol heeft met de verkezngscampagne, ontbreekt op dt moment bj de mantelorgansates,-deze houden zch. voornameljk bezg met het voorbereden van neuwe campagnes, Se: n hoofdzaak gercht zjn op het bevorderen van begrp en het kweken van vrend schappeljke belang-- stellng voor de algemene doelstellngen van het comnunssme. De verengng "Nederland-USSR" orënteert zch daarbj meer drect op de Sowjet-Une dan bjvoorbeeld hel; Algemeen Nederlands Jeugd Verbond. Bj de eerstgenoemde mantelorgansate staan het propageren van de OoH.t-Westhandel en het utwsselen van culturele delegates nu opneuw n het mddelpunt der belangstellng. Bj het A.N.J.V. zjn het vooral de sporteve ontmoetngen' n de geest van kameraadschap» de een welwllende houdng van- de massa n het Westen jegens het Sowjetbloc moeten bevorderen

15 - 1 3 VERTROUELIJK Verengng ^Ne derl^nd Aangezen hel; pland'lprederks plen 46 te Amsterdam enge tjd geleden s aangekocht door de Anglo^Iranan Ol Company, moest het landeljk secretaraat van de Verengng "Nederland-USSR" end Februar; 1954 worden verplaatst = Ret s uu gevestgd n het pejrceel Honthorststraat 16,. Amsterdam- Zud» j De verengng.besteedt op het ogenblld bjzondere aandacht aan het utbreden v&n. haar nvloedssfeer. Daartoe wordt het noodzakeljk geacht de Isamenwerkng en de propaganda- actvtet van de afdelngen te stmuleren door het scheppen van een nauwer ntern organsatorsch contract en door 'vergrotng van de contröle-nogel jkheden op de actvtet der afdelngen. Op deze wjze hoopt nen t, 2. t. ook door te drngen n plaatsen, waar r'nuu tot op heden nets of -weng beteken.t, Stchtng "Zonnesoh jn}t In het kaaër van de propaganda voor het onder communstsche ledng staande knderkamp ''Zonneschjn" te Loenen op de.veluwe wordt op het ogenblk getracht besturen van neutrale speeltunorgansates te nteresseren voor kr.derutzendngen n groepsverband naar dt kamp. Het landeljk comté "Knderutzendng" (troetelknd van de NVB) en de daarmede verbonden plaatseljke comté 's zjn dlgent. Ne derlands e Vrouwenbewegng ' ( NVB ) De nt ernatctnal é c öntac"t en 3 de de Nederlandse Vrouwenbewegng bnnen de Internatonale Democratsche Vrouwen Federate (I»D V.F.) vndt, brengen wel w&± leven n de brouwerj. Een wereldcongres bj voorbeeld als dat te Kopenhagen van Jun 1953 spreekt tot de verbeeldng der vrouwen en vormt voor het hoofdbestuur der NVB een welkome aanledng n de afdelngen wat meer te vergaderen. Iets dergeljks valt n dt voorjaar te constateren, nu men zch bezghoudt met de utzendng van een delegate naar het op 26 Maart aanvangende congres der Indonessche zusterverengng, de "Gerws", In afdelngen, te kle'n- om er een specale "Indoneslëbjeenkomst te organseren, verkoopt nen toch vol.jver de stukjes zeep ter versterkng van het "resfonds" (ze het vorge M, O- ) Ut de samenstellng der delegate naar het "G-ervvs"- congres bljkt nog eens dudeljk, dat de -NVB meer een neven- dan een mantel organsate der CPN s., Met de vce-voorztster Re Lps-Odnot wordt nameljk Anne van Ommeren- Ave r nk utgezonden, de net eens een functe n de NVB bekleedt doch zttng heeft n het CPN- Partjbestuur^

16 VSRTRQr/BLIJK Ie verbondenhed met de CPN werd ook op 7 Maart j.l. gedemonstreerd n de Apollohal te Amsterdam, waar Marcus Bakker op de Internatonale Vrouwendag een woord van welkom sprak namens de Partj, De parolen1 voor deze Internatonale Vrouwendag volgden het voor de ÏDV3? reeds klassek geworden patroon van; vrede en natonale onafhankeljkhed - geljkberechtgng der vrouw - het geluk van het knd - "betere socale voorzenngen. : Deze leuzen waren utgegeven door de Utvoerende Raac. van de Federate, de'vavlö tot 19 Januar 1954 n G-eneve vergaderde en van daarut tevens een boodschap zone. aan de Conferente der Grote Ver n Berljnt De Raad besloot n dezelfde zttng voor de Verengde Nat.es een memorandum op te stellen over de poste van de vrouw. De J eugdbewegng_ lïvènp.ls' haj'.r zusterogp nsate de Internatonal Unon of Studente (IUS) heeft de'v/orld Pederaton of Democrate Youth (WPDY) voor het jaar 1954 een utgebred program opgesteld, gebaseerd op het thema "samenwerkng op het gebed van cultuur en sport". Np.r.st verschllende nternatonale ontmoetngen zullen ' tr,l van Natonale Jeugdf estvals p p. lts vnden, o. a. n Nederland op of omstreeks Pnksteren van dt jaar. Bljkens de rede van secretars Malcolm Nxon op de jongste "Executve Commttee-meetng" te Stockholm zet de ledng der WFDY n dt program een teken van de krp.oht dezer organsate. Men np,akt zch zelfs reeds op de ferste voorberedngen te treffen voor een 5e Wereldjeugdfestval n 1955«."De WFDY staat d,p,arnaast voor de.taak de - n het vorge M.0., reeds aangekondgde - nternatonale conferente betreffende de rechten van de plattelands jeugd' voo].- te bereden. De communstsche jeugd organsates n Nederland ontvngen het "adves" natonale en locale voo:?beredngscomté's te vormen, evenp ls het geval was bj de voorberedng van de n Maart '1953 te Wenen gehouden.internatonale Conferente ter verdedgng van de Rechten van de Jeugd» Overeenkomstg het streven van het Kremln zch thans mee]? dnn oot ''vreedzaam" voor te doen, heeft de Wereld Federate van Democratsche jeugd een nternatonale campagne van "vrendschap door.kenns en begrp" aangekondgd', de enerzjds begrensd wordt door de Wereldjeugdweek (21-27 Maart) en.anderzjds door de Wereldjeugddag (10 November 1954). Naast de genoemde plannen worden op korte termjn voorberedngen getroffen voor een Europese jeugdconferente tegen de EDG, de op 24 en 25 Aprl a.s. te Berljn zr.l worden belegd, Zj vr.lt ongeveer samen met ;het tjdstp, waarop de "Grote Vjf" n G-enève bjeenkomen

17 - 15 ~. YBRTROÏT-TBLIJK Het lgt n de ljn der verwachtngen, dat de Nederlandse communstsche jeugdorgansates (met name het ANJV) aan deze ant-edg- meetng veel aandacht zullen wjden en er afgevap-rdgden aan zullen doen - deelnemen, ook al heeft de Nederlandse Regerng het verdrag reeds gerp/bf ceerd, j, Het ANJV kan zch heraan temeer wjjen, aangezen de "Kolonale Jeugddeg'-.(21 ]?ebrup>r j.l*) weer tot het verleden behoort. Deze dag gng zon 3.er opzenbarengebeurtenssen voorbj. Nogmaals besloot het -ANJV gezamenljk met de Indonessche jeugd de acte voor de vrjlatng van Pet van Stp.veren voort te zetten en te komen tot hechtere samenwerkng met de "Pemuda Rak jat11 v de communstsche Indonessche jeugdbewegng! Het ANJ"V zag onlangs zjn verbondenhed met de jeugd van de USSR bevestgd toen'het van de "Koasoraol" de utnodgng ontvng twee afgevaardgden! te zenden naar het 12e Congres van deze organsate, dat op 19 Maart a.s. n Moskou zal worden gehouden. Het zal tevens een jubleumcongres zjn. Op 29 October 1953 bestond de Komsomol offceel 35 jf.ar» Om onbekende redenen was echter besloten dt fet eerst n 1954 te herdenken. Vrede 3 bewegng Hetweel^Tad van de Nederlandse Vredesrp.ad (5. 3»54) meldde het afsluten van het'n September 1953 aangevangen "Opne-onderzoek", De commsse, de het heeft geled, meent ut de utslagen te mogen concluderen, "dat onder brede lagen van ons volk sterk de wens leeft om alle conflcten door onderhandelen en net door geweld tot een oplossng "te brengen en dat dt bevorderd kan worden door conferentes tussen de ledende staatsleden der grote mogendheden"* Het her gecteerde artkel bljkt evenals de er op betrekkng hebbende vragen net meer te zjn dan een herkauwen van de bekende utspraken van Staln en Mp,lenkow Zj werden voorgelegd aan rum 8000 personen7 van we crca 75 procent op bede punten bevestgend en rum 3 procent ontkennend antwoordde. Crca 20 procent stemde blanco. In aanmerkng genomen dat de twee bj het opneonderzoek gestelde vragen n wezen de hp.rtewens vertolken vp.n vrjwel edereen, moet het de Nederlandse Vredesraad wel tot nadenken stemmen dat bjna een kwp»rt van de ondervrr,agden net of negatef heeft geantwoord'^ Dp.arenboven waren de plaatsen en buurten waar deze enquête werd gehouden tevoren zorgvuldg gekozen ter bevorderng van een zo gunstg mogeljke utslag». 16 -

18 VERTROUWELIJK HOOFDSTUK III - V/AKBEV/EGING Inledng In het vorge overzcht konden enkele voorbeelden worden gegeven van het practjkwerk der E.V.C, en haar bedrjf sbonden, waarn o. m, communstsche nfltrate en "eenhed van acte" tot geldng- kwamen. De E.V.C., de momenteel zodang, verzwakt ss dat zj slechts zelden meer komt tot haar vroegere- utdagende wjze -van optreden, bewandelt al gerume tjd een rustger weg. Zj streeft daarmede evenwel nog steeds hetzelfde doel na, n.l. het zo sterk mogeljk beïnvloeden van- hè t maatschappeljk 'bestel. U:. t de nhoud van een tweetal n ^ebruarl j.l. utge konen E. V. C. -publcates mag worde-n -afgeled, dat deze communstsche vakcentrale hermede, althans n theore, een "aetsehe v- end -ng heeft aangekondgd. Bedoelde publcates t. w. de brochure "Neuwe -Perspecteven" en het "E.-V. C.-Welvaartsplan" steunen voornameljk op de nhoud van enkele n Octob'er 1953 tjdens het derde ft'.v.v.- congres n Wenen gehouden redevoerngen. Herover werd reedu n verschllende- onzer maand over a cht en het een en ander- gezegd» De omstandghed echter, dat - de E.V.C. nzonderhed- de rede van de V. V. V. '-voorztter D Vttoro heeft- gebezgd om er haar thans te berde gebrachte "Welvaartsplan" ut op te bouwen, rechtvaardgt bredere behandelng te dezer plaatse. Per se et e ven" D'3ze utgave van het V'erbondsbestuur der Eenhe ds -Vak- Centrale bevat uttreksels.ut de belangrjkste tjdens het jongste congres vau het Wereld- Vak Verbond gehouden toespraken, Ds algemeen secretars Lous Sallant rapporteerdedaar over de werkzaamheden en -de taken van. het W. V. V... Aan de hand van-cjfers betreffende- Ionen-en prjzen n de Westerse landen hekelde hj het Amerkaanse optreden n de laatste jaren. De "Marshall-hulp" had - z.-. slechts een verslechterng voor de arbedersklasse ten gevolge gehad, -de schrl afstak bj o.e steeds gunstger wordende levensomstandgheden der werkers ut de Oost-Europese landen... ' '. Sallant steld-e-, dat n-ae strjd voor de -verdedgng der vakbondsrechten, de natonale onafhankeljkhed en de vrede en.tegen de 15.X1.. G- s een nternatonaal gecoördneerde massabewegng het aangewezen. machtsmddel der arbeders s. Deze massa'beweglng moest worden berekt door n alles te streven naar eenhed van acte. 17

19 VERTROUWELIJK Va eenhed van acte tussen de arbeders n de "bedrjven moest men komen tot de samenstellng van een gemeenschappeljk program voor de verschulende vakbonden, al zou dt ook vaak slechts ut één enkele es bestaan,. Deze overeenkomsten kunnen z.. tot vollejdge overeenstemmng leden tussen vakorgansates d'e voorheen tegenstanders waren, zodat zj n de loop van de ontwkkelng hunner gemeenschappeljke acte kunnen be sluten tot hun organsatorsche verengng.. '.. Overwegend, reeds eerder genoemde geluden zjn n deze rede van Sallant te belusteren. Het schjnt dan ook voornameljk de nhoud van de daarna volgende redevoerng van de V/, V. V.-voorztter G-u sappe1 B Vttoro te zjn geweest, de de 3.V.C.-ledng noopte tot.de utgave van vorenvernelde brochure, tenende dens nzchten op rume schaal onder de massa bekend te maken. Hoewel de E,V,C. n haar perodek "v/erkend Nederland" reeds eerder op,.deze '.matere was ngegaan, heeft zj het thans nodg geoordeeld verschedene punten utvoerger te behandelen n de brochure, de voor slechts 20 cent aan de man wordt gebracht. D Vttoro wees er op -zoals reeds n vroegere overzchten kort weergegeven- dat de vakbewegng de taak heeft n' nauwe samenwerkng met de boeren en andere groepen van de mddenklasse een zo breed mogeljk front te maken n de strjd voor verbeterng van de socale en economsche toestand van het gehele volk. In de strjd tegen "Amerkaanse mperalsten" en meer algemeen tegen de -monopolsten moet de vakbewegng "een werkeljke economsche poltek van de arbedersklasse stollen, een constructeve poltek van producteve nvesterngen, volledge werkgelegenhed, ontwkkelng van de producte, verbonden met verhogng van de koop- kracht van het volk, n fete een poltek van economsche en socalü voorutgang n eder land". Wanneer hj er op v/jst, dat de vakbewegng n prncpe altjd een verhoogde producte heeft voorgestaan, tekent hj herbj aart; "Maar verhoogde productvtet moet het resultaat zjn-van verhoogde nvesterngen, voortdurende modernserng van de utrustng en een betere organsate van het werk. Onder dese omstandgheden hebban de arbeders het recht cu n de voordelen, de het resultaat zjn van een grotere productvtet, te delen en zj moeten dentengevolge het recht opesen «sm de, producte van de fabrek te controleren, opdat zj hun aandeel krjgen en opdat zj kunnen bjdragen om de wnsten beter,te gebruken, zowel bj de utbredng van de producte als bj het tot stand brengen van een zo groot mogeljke prjsverlagng n.het belang van de consumenten l!, \, - 18 ~

20 VERTROUWELIJK 11 Rü aar 3 wanneer de verhoogde productvtet wordt nagestreefd, met Amerkaanse methoden, d..w.z'. zonder neuwe nvesterngen,- zonder modernserng van de nstallates, maar door een grotere lchameljke en geesteljke nspannng aan de arbeders op te leggen, betekent dt onmenseljke super-utbutng Yan de arbeders" «-. Il Vttoro vermeldde een en ander.te hebben ontleend aan het door de C.G-.!.. '(het communstsche vakverbond n Italë) ontworpen plan. Het geeft voor dat land 'belangrjke ndustrële en agrarsche hervormngen zeer concreet aan.,.... Tenslotte s n de brochure" nog een kort verslag opgenomen van de rede van Wdjajasastra,. afgevaardgde 'der Indonessche' vakbewegng (S.O.E.S.I.) over de ontwkkelng der vakbewegng n de kolonale en half, kolonale landen. YJaar- uou --coeï,:unsme - zch tot nu- toe -weng gelegen let lggen.aan. wezenljke economsche bloe. -n de net-..,, comr.unstsghe -landen het heef t daar. als -belager van het kaptalstsche, systeem geen belang -bj-.moeten de., deeën van D. Vt tor- o wel als een neuwe- stmulans voor- de ".eer.hed van -acte ".-tactek.worden gezen en- tevens als een streven naar utbredng van het -opera t e terren der communsten op het nat onaal-e conomsche vlak. De mogeljkhed dat deze. tactek-veranderng, verwarrng en onzekerhed, onder de communsten kan veroorzaken3 heeft D Vttoro er toe gebracht haar toe te lchten en leerstellg aannemeljk te -maken,- Op de vraag of de communsten de. productvtet n de kaptalstsche landen- dan- wel. -alleen n de socalstsche landen moeten onders beunen, antwoordt D Vttoro met een ctaat ut "Das Kaptal" van Karl "Marxs "Wanneer. -een arbeder met dezelfde -nspannng, dezelfde werktjd., maar met machnes en moderner.gereedschappen s, onder verhogng van de lchameljke of geesteljke nspannng een grotere producte kan realseren, dan j. s da" t de productvtet". - Op grond van deze ut het marxstsche. arsenaal opgedepte defnte kunnen de communsten -het voor het voop; van de wereld- doen voorkomen alsof zj thans- ook n de kaptalstsche landen constructef wllen medewerken aan economsche en maatschap, el j ke welvaart. - 19

21 IQ VERTROUWELIJK Welvaar^SjDlan der_' E»V,_C,. In navolgng, van het C.G'.I.L. heeft.nu jook de.e,v.c. haar neuwe welvaartsplan samengesteld, In'- "Werkend Nederland" en "De.Waarhed" wordt-dt aangekondgd een reeks maatregelen, de de weg wjzen naar weïvaarts- -verhogng en crssbestrjdng, t.w.': - ' ' ]. = verhogng van de koopkracht door loonsverhogng, 2> nstellng -van een prjzenstop -cm pr j-s opdrjvng door de monopoles tegen te gaan: ; 3 verhogng van de. productvtet door verbeterng van het producte-apparaat;; 4-> "beschermng van de Nederlandse ndustre en verdere ndustralsate 5.5p' verlagng van de belastngen? 6. vrje handel met alle landen op bass Van wederzjds voordeel-...het s.wel begrjpeljk, dat het E-V.. C.-welvaartsplan met zjn-algemeenheden en nauweljks,.neuwe perspecteven aanzenljk mnder constructef, -s dan dat-der C-.-G.IL. De maatschappel jke--verhoud.n.en-z jn nu eenmaal n Italë* voor-de werkende massa-heel wat ongunstger dan n- -Nederland-. De - verschllende concrete- en drect- utvoerbare voorstellen n het project van,de- nvloed-rjke communstsche - vakbewegng -van Italë" ontbreken ten enenmale n-het plan der-eerheds' -/ak Centrale, wer greep -op- de ""massa gerng-bljf t en de dan cok n geen enkel opzcht op een machtsontploong zal kunnen rekenen, welke met de n Italë' vergeljkbaar zou kunnen zjn. Mogeljk, verwacht de E-. V..C--ledng echter nog nadere concretserng van haar plan door de aangesloten, bedrjf sbonden. In haar. schrjven aan de centrale werkgeversorgansates -(se vorg M.O»-), waarn- eveneens-suggestes voor verbeterng- van- de -Levensomstandgheden der -arbedende bevolkng werden gedaan, kondgde de E.-V.C.-mmers aan,- dat.haar-bedrjfsbonden zch met nader utgewerkte voorstellen- tot de. betrokken werkgeversorgansates zullen-rchtö-n. ': -In- "-Werkend'Nederland'.1 van 2^-2-'j\t.'gewag, gemaakt van-een zodang optreden van enkele E..V.-C.-bonden o.m. de A.B.T.,.' "Der. Me'T&aart' en "De Grafsche"* Het betreft her evenwel slechts bemddq-lngspogngen n enge bepaalde-, ncdentele.. (stakngs}gevallen.. De E.-V. C., doet het echter voorkomen of her nderdaad reeds sprake s van het n dt opzcht te verwachten.constructeve beled der aangesloten "bedrjfsbonden

22 Y^RTRDITfSM JK Weng actvtet Ten aanlntën'van let optreden der r,f zondsrljke bedr:l j f stonden s er weng neuws te melden n aanslutng op het reeds n M.O-.' no 1-54 over het streven naar "eenhed van acte van onderop" gesgnaleerde, Op 15 Februar j,,!,, sorteerden de E.V.»C--plannen tot het forceren van een stakng onder leden van de "bj "De Metaal" aangesloten "Bedrjfsgroep voor werkers n het solatebedrjf" eng effect. Aangezen een groot gedeelte van het crca 145 nrn personeel omvp ttende solatebedrjf van Hertel & Co te Amsterdam n r'de Metaal" s georganseerd, lag het. voor de hand dat de S.V.C.-"bond zjn acte zou "begnnen onder het personeel van dt bedrjf. Ofschoon 'er n Nederland veel solatebedrjven ge-- vest gd zjn, bleef deze stakng "beperkt tot een deel der werknemers van Hertel te Amsterdam, Rotterdam en Utrecht en vp n een klen solatebedr j'f te Rotterdam.-, Me:o. rchtte zch herbj tegen de neuwe loonregelng» Hoewel verschllende van Je totp.al omstreeks 145 st?,kers werkzaamheden verrchtten op grote bedrjven zo? ls de N.L.SoM* en de K.NrS^M..te Amsterdam, Wlton Py3noord_, te Schedam en Werkspoor te Utrecht, veroorzaakte dt arbedsconflct nergens enge stagnate, De eensgezndhed onder de stakers let nogal te wensen over, zodat een voor de E*"V.C. voortjdg ende der stakng werd verwacht. Mede als gevolg van de houdng der drecte van Hertel, 'de met ontslag van netwerkwllgen dregde, kwam nderdaad op een voor de E«V,C. ongewenst moment aan de stakng een ende. De gestelde esen werden net ngewllgd. Het abrupte ende heeft 11De Metaal1'1 neo veel goed gedaan, v/aardoor de bond aan prestge nboette. HOOFDSTUK IV - AITD3R3. STROMINGEN Natonaal Europese So c alc^ Bewegng (N. E'. S. B * ) Ter motverng van het arrest v/aar "bj het Amsterdamse Gerechtshof de bede N,E.S B.-leders vrjsprak, werd o.m. overwogen, dat net v/as gebleken, dat de door hez gelede bewegng rassendscrmnrate nastreefde.. Kennsname vt.n een artkel n het "Socaal Weekblad" (Natonaal Europees Informateblad, 2e jaargang no 5) leert echter, dat n N,E,3.B»-krngen heromtrent toch ock wel andere opvattngen voorkomen» Het bewuste artkel getteld "Rassenpoltek n luraël", vermeldt; dat n genoemd land oen wet s afgekondgd, waarbj huweljken vr.n Joden met net-joodse burgers voorgaan ajn verboden»

23 '" ' ' ' VERTROUWELIJK Voor de onbekende schrjver vpj deze beschouwng s een en p.ndér aanledng ut te weden over: "het, rp.ssen.probleem, dp.t her te lande s geschapen door- de- stroom- van--:-:-'-- '- vludtelngen ut Indonesë en. wp,a"voor, zowel n het belpjg van de Nederlandse pj.s de Indonessche bevolkngsgroep, een oplossng dent te worden geschapen"* ^Zólang dt probleem net door emgrate of op andere wjze kan worden opgelost, s een welbegrepen aparthedspoltek - de, aldus schrjver, nets met rassendscrmnate utstaande kan en. mag hebben - ook her de-aangewezen weg^ Het s net bekend of de auteur de thans n de II«E.S»B.- gelederen algemeen geldende opvp.ttng dan wel slechts zjn egen.menng weergeeft. Zj slut echter aan bj een der punten vrvn het Werk pro gram der Werkgemeenschap Europa, waarn wordt gesteld dat Europa' geen smeltkroes v aft rassen en volkeren mag worden en voorts hurutel van de eerbed voor de bologsche waarden wordt geëst. Het standpunt der N.E.S.B,, -c.-o.v. het pjat --sem.t sme zou kunnen worden p.fgeled ut een door Vp.n Tenen tjdens zjn proces voor het Amsterdamse Gerechtshof p.fgelegde verklarng. Hj deelde toen mede dat de ledng der N.E.S.B." een verzoek tot samenwerkng VPJI twee Amerkp.anse perodeken, bede heftg ant-semetsch, net" alleen had afgewezen, doch haar leden, zelfs op straffe van royement, een p,nt-semetsche poltek had verboden, Onbekend s of deze beslssng een prncpële' was, dpj wel een.ut tactsche overwegngen genomen beslut ' '.. Het n de p,anvang genoemde "Socaal'Weekblad"s. 2e. jrg. no 5, mp-akte' er n zjn rubrek j e "De pers''en, het..nes3- proces" o) pag. 38 meldng van.., ;,,., V /_.' De N.E^S.B.-ledng achtte bljkbaar - "ondanks 'het vrjsprekend arrest - de tjd nog net rjp voo;r.e.en._ actef optreden naar buten op engszns grote-'sehaaïv- Men beperkte zch 'cotthet colporteren met het blad': "Alarm" n Amsterdam-Zud 'en n Den Haag. In laatstgenoemde plaats werd zegge één exemplaar vp,n het bla'd :' verkocht. Te Amsterdam verwekte het optreden der-'colporteurs enge reacte bj het publek en daar mp.p.kten - volgens "De Waarhed" - ^"burgers een ende' ap n N.(E.y.S-Bo-prövocate", Ook volgens het "Socaal Weekblad11' kwam het tot ncdenten, echter net met-de burgerj, doch met de nmddels aangerukte "communstsche strjdgroep"