(Tijdvak 1-3- ' 60 t/m '60) I_N=H_0_U_D

Transcriptie

1

2 YEIL_IGH_EIDS_DINST 179 V E E T B O U W E L I J K (Tjdvak 1-3- ' 60 t/m '60) I_N=H_0_U_D I. Communsme Internatlonaal 1 Tweede Internatonale, Kornntern en Komnf orm...1 Het ontstaan van het nternatonale tjdschrft "Vraagstukken van Vrede en Socalsme"...3 II. Actvteten van de CPN 6 De partj -tactek afgestemd op de vreedzame coexstente...6 Het gemeenteraadswerk... ' 8 CPN-standpunt nzake rassenprobleem n Zud-Af rka...9 Poltek en Cultuur, het theoretsch maandblad wordt gereorganseerd...10 III. Actvteten van de communstsche hulporgansates 11 De NVR-rol bj de komende "natonale manfestate voor het welslagen van de topconf erente" Het ANJV en het jeugdnerk n de bedrjven "Brede" protestdemonstrate te Amsterdam tegen rassendscranate...13 Pogngen tot "ant-f ascstsche" frontvormng... I't IV. Communstsche actvteten n het bedr jf sleven 16 De stakng van de bouwvakarbeders...16 Polteke speculates van de CPN n verband met het bouwconflct...18 Agtate van het OVB V. Overge groeperngen 21 Contacten van de SWP met andere lnkse groeperngen De Europese Federate tegen Kernbewapenng...22 Overzcht stakngen maart 1960 Agenda bz.

3 VEETj;<CU",VELlJK Komntern, Komnfom, ^raagotkks:'. van Vredo en Socalsme.^ Het utbreken van de eerste wereldoorlog n augustus 191^ ledde n de oorlogvoerende landen net tot massale protestactes van de partjen, aangesloten bj de n 1889 opgerchte Tweede Socalstsche Internatonale. De natonale gevoelens prevaleerden bj Dutse en andere socaal-democrat sche leders over de tot dan toe door hen beleden nt ernatonale soldartet van de arbedersklasse. Hern vond Lenn aanledng te gewagen van "het verraad aan het socalsme", waardoor zjns nzens de Tweede Internatonale n fete had opgehouden te functoner en. De Russsche Oktoberrevolute van 1917 maakte het Lenn mogeljk een Communst. sche Internatonale - de Komntern - op te bouwen. Op het stchtngscongres van maart 1919 te Moskou stelde deze Derde Internatonale ach tot taak de actvteten van het revolutonare proletaraat over de gehele wereld te leden. In de komende jaren werd de Komntern meer en meer een nstrument n handen van de Sow j et-ledng, dat wl zeggen van Staln. Gedurende de tweede vver eldoorlog, tjdens de worstelng op leven en dood met Htler-Dutsland, toen de Sowjet-Une drngende behoefte aan materele hulp van het Westen had, werd de Komntern opgeheven. Tot deze abrupte ontbndng n 19^3 zou het presdum van het utvoerend comte eenstemmg hebben besloten. De Komntern had, aldus werd daarbj verklaard, haar voornaamste doel - hulp bj de vormng van standvastge revolutonare partjen en hun opvoedng n de geest van het marxsme-lennsme - berekt. Het paste n het toenmalge beled van het Kremln on bj de "kaptalstsche" bondgenoten nog bestaande weerstanden weg te nemen en de westerse gealleerden net verder met het bestaan van de Komntern te ver entrust en. In de laatste oorlogsjaren en nog enge tjd daarna zag Koskou bljkbaar veel n het smeden van poltake "eenhed aan de top", dat wl zeggen het treffen van regelngen zoals ojvoorbeeld de n de geest van Jalta, waarvan de Sowjet-Une voordeel verwachtte. VERTBOUWELIJK

4 De Internatonale.sbuate veranderde everr.'el ;:r.3l.- r als gevolg van de communstsche ma.cht s-usurpate n (.'";:.".- Europa en van het zch daartegen door het '.'J'esten te veer r. herbevvapenng en Harohall-plan. Vooral onder IPVJoed vrv 1<: tjds de tneede man n de CPSU, werd de ook thars rop >.ehul': munst sche opvattng over de prncpele onver aoenl;:-v:ec" \a' d 3 deologeen gekoppeld aan zjn theore van de tv-ee vlj;\r-dc'/a ><..rr.p-~n, de de '«ereld verdeeld helden en de utendeljk n een onv:-.v:~jdeljk geachte gewapende strjd hun krachten 7,ouden mete. Het (:vredelevende socalsne" sou daarbj het onontkoombaar ~;e; cndergr-ng cedoemde "agresseve kaptalsme" defrte? overv/nnen, Voorts bvweorde Zhdanow, dat de communstsche partjen n het verleden hun kracht hadden onderschat. Specaal de Franse en de Italaanse zusterpartjen kregen het verwjt te horen n 19^4/19^5 te hebben verzu.'-d gevvapenderhand naar de raacht te grjpen. De leders van rc'l en PCF hadden echter fcoen net anders gedaan dan de bevelen van loskou ook n dt opacht stpt opvolgen, te wet en het nleveren van de wapens der communstache verzetsstrjders bj de autorteten n het egen land, waartegen plechts klene mnderheden n de partjen beawaren hadden geopperd. Ut deze ontvjkkelng vloede n September 19'+? de oprchtng van het Coramunstsch Inforraate Bureau - het Komnform - voort., Daarn waren zeven communstsche partjen ut Oost-Europa, alsmede de Franse en de Italaanse austerpartjen vertegenuoordgd, 'Oe actvtet van het Komnform met zjn betrekkeljk bescheden personeelsbezettng heeft, naast het houden van slechts enkele bjeenkomsten, bestaan ut het verzorgen van het vveekblad "Voor een duurzame vred.e, voor een volksdeaocrate". ter utwsselng van de ervarngen van de communr.tsche partjen. Elke drukproef werd voor publcate naar Moskon gezonden, ofschoon de hoofdredacteur van het Internatonale orgaan een vooraanstaande Sow j et-fuss.sche pa-t j f unc t onars was. Op last van het rerln Rluutte het Komnform n 194-8, zonder tot zelfstandg onderzoek n staat te zd. jn go.-tcod, de Joegunl aven als "verraders" ut zjn mdden. De extreme Zhdanovv-koers v/erd evenvel net; lanp; gevolgd. R'erst na de dood van Staln (maart 1953) kwamen de nrjde1 agresseve opvat- --H-.cm dn del jl'^r naar voren. 3jn opvolgers verklaardon.^edo '}^^J te Geneve n de krng der Grote Ver de "koude oorlog" voor be'snd^d en bepletten nog wat aaraelend de "vreodzame en wedjverende coe.x.s-- tente". Ut slut en d d,nr'^3o _ PT, net met m 1 r^re raodelen VJPTPOUWEbUK

5 - 3 - VERTROUWELIJK het "socalsme" hebben te bewjzen, dat het supereur s aan het kaptalstsche systeem. Mede als utvloesel hervan deed Chroestsjow n de zomer van 1955 pogngen om de betrekkngen op staats- en partjnveau met Joegoslave te verbeteren. Het s aannemeljk, dat Tto daarbj als es de opheffng van het Komnform gesteld heeft. Kort na het XXste CPSUcongres van februar 1956» met zjn "destalnsate", staakte het Komnformweekblad zjn verschjnen, waarmede het Communstsch Informate Bureau n fete opheld te bestaan. Evenals bj de ontbndng van de Komntern n 19^3 gaven dus nternatonaal-polteke belangen van de Sowjet-Une de doorslag. In het bjzonder bj de rechtljnge communst en bleef behoefte bestaan aan een nternatonaal partjpoltek voorlchtngsorgaan, waardoor het gemakkeljker zou worden tot een gemeenschappeljk nzcht te komon. Op de conferente van de vertegenwoordgers der 6k communstsche partjen n november 1957 te Hoskou s gesproken over het doen utkomen van een neuw tjdsohrft onder een nternatonale redacte. Daarbj utten de Italaanse en Poolse gedelegeerden een zekere beduchthed te zullen worden gedwongen om zch te conformeren aan hun onwelgevallge opvattngen. In maart 1958 namen te Praag de vertegenwoordgers van een aantal belangrjke communstsche partjen - ook van buten Europa afkomstg - deel aan een conferente tot het oprchten van een nternatonaal maandblad. Bj dt vooroverleg was de CPN net aanwezg. De verzekerng werd gegeven, dat het tjdschrft een dscusse-orgaan zou worden en geen rchtljnen zou verstrekken. Het neuwe orgaan In het najaar van 195^ werd overgegaan tot de utgave van het maandblad, dat n Mederland de naam "Vraagstukken van Vrede en Socalsme" draagt. Het verschjul momenteel reeds n meer dan twntg talen. De hoofdredacteur s de Sowjet-Russsche partj-theoretcus prof. A.M.Roemjantsjew. Hj kondgde aan dat het orgaan een Internatonale trbune s voor het utwsselen van nenngen en ervarngen tussen de communstsche partjen. Het wl de eenhed van alle vredelevende en democratsche krachten versterken, de samenwerkng tussen cojnmnrn stsrhe en socalstsche partjen ontwkkelen, het proleta- VEETROUWELIJK

6 - k - VERTROUWELIJK rsch nternatonalsme propageren alsmede vrondschap en samenwerkng tussen de volkeren. Roemjantsjew stond voorden aan 'net hoofcl van de redacte van "Koramunst", het thooretsch orgaan van net centraal conte der CPSU. Hj s uteraard op zjn tegenwoordge post da waakhond van de Moskouse maclthebbers. 3nds oktober 1958 s de vroegere Waarhed-radacteur J.Morren namens de CPN bj de rodacte van het tjdschrft te Praag gedetacheerd, evenals vele vertegenwoordgers van andere communstsche partjen. Het bljft een open vraag welke bezgheden Horren en een aantal zjner college's n soortgeljke functe aldaar nu preces verrchten. Tot dusver kon van publcstsche arbed ten behoeve van het blad vrjwel nets bljken. Evenals dt met de Komnformkrant het geval was, verzorgt de Stchtng Progressef Algemeen Vertaalbureau te Amsterdam de Hederlandse edte ervan. De nhoud loopt, vergeleken met de butenlandse edtes, de te Praag vorden utgegeven, een muand achter. Dt vloet voort ut de omstandghed, dat de tekst n "ederland eerst raoet worden vertaald, met de ledng waarvan A.J.G.Porck s belast. Hj s vermoedeljk weer verantvjoordng schuldg aan Jaap 'Wolff, ear. fguur ut de naaste ongevng van Paul de Groot. Het propageren van de vrede neernt n het tjdschrft, evenals voorheen n de Komnformkrant, een bjzondere plaats n. Het verbreden en nader toelchten van de marxstsch-lennstsche theore s de voornaamste taak. Telkens opnenw vorrnt daarbj de Verklarng van de communstsche partjen van noveffber 1957 te Hoskou het utgangs-- punt. De redacte acht het haar hoogste plcht de strjd aan te bnden teger alle utngen van bonrgeojs-deologe en bovenal tegen het modern^ revjsnnsmo, dat als het grootste gevaar bnnen de egen part j wordt beschouv;d, zoals n de vorengenoemde Verklarng scherp s gesteld. Daarnevens staat men "onverzoenljk" tegenover het dogmatsme en het sectarsrne. Sr zjn aanwjzngen voor de veronderstellng, dat de redacte aany.enljk meer beslommerngen heeft dan de verzorgng van het rnaandblad. De vaste staf zou vrj omvangrjk zjn. Er bljken verschllende sectes te bestaan, de belast zjn met werkzaaraheden op zeer uteenlopend terren, onder meer dat van flosofe, socologe en ge- VERTHCUsVELIJK

7 - 5 - VERTRQUWELIJK schedens, de natonale bevrjdngsbewegngen n de voormalge of nog bestaande kolonale gebeden, agrarsche problemen, de Internatonale arbedersbewegng, de ontwkkelng en de tekortkomngen van het kaptalstsche systeem, kwestes aangaande cultuur en wetensohap etc. Conferentes Gedurende zjn bestaan te Praag heeft"vraagstukken van Vrede en Socalsme", alleen of n samenwerkng met andere nstellngen, conferentes georganseerd, onder neer n me 1959 te Lepzg over "de rol van de natonale bourgeose n de strjd voor natonale onafhankeljkhed". Deze werd bjgewoond door raeer dan vjften delegates van communstsche partjen, voornameljk ut Aze en Afrka. Voorts vond n jul 1959 te Praag een conferente plaats over "Europese 'ntegrate', kaptalstsche tegenstellngen en de arbedersklasse", bjgewoond door gedelegeerden van elf communstsche partjen. De economsche secte van :n/vs" had n verband hermede al op een vroeger tjdstp aan de partjen ter beantwoordng vooraf enqueteformuleren toegezonden, betreffende de structuur van de arbedersklasse der kaptalstsche landen en haar ontwkkelng. In augustus 1959 werd te Boekarest de vjfde conferente van partj hstorc! gehouden, bjgewoond door mnstens vjentwntg delegates. De redacte van het Internatonale tjdschrft verleende daaraan haar medewerkng en publceerde n het blad utvoerge samenvattnge van de referaten, respecteveljk over de strjd tegen het revsonsms en de voor de eenhed van de arbedersklasse. Eet Franse partjdagblad 1'Humante (2^ ) kondgde de eerste van een reeks conferentes ter herdenkng van de veertgste verjaardag der PCF aan, te houden onder auspcen van de commsse voor partjhstore van de PCF en de Franse utgave van het nternatonale maandblad. VERTPxOUWELIJK

8 YERTROU/VELIJK H O O F D S T U K II De partj-taktek. Het s een stelregel. d&t er een rechtstreeks verband bestaat tussen de polteke ljn van de CFSU en de taktek, de de coraunstsche partjen volgen. Snds Chroestsjow na de dood van Staln de nterne strjd OKI de macbt won en op de eerste xtlaats s gekomen, werd het streven naar vreedzaffe coexstente een overheersende factor n de butenlandse poltek van Moskou. In novetber 1955 kwam dt n de taktek van de CPN tot utdrukkng door het proclameren van, vvat genoemd werd, een neuwe aanpak van de taken der partj. Dt betekende een koersverleggng naar "rechts" met het doel kansen te scbeppen voor samenwerkng met andere "progresseve" krachten, Deze gedragsljn culrnneerde n een - weng reeel aandoend - aanbod van de CPN-ledng aan de PvdA en de VVD tot het gezarnenljk vormen van een regerng. Het partjbestuur ntroduceerde deze neuwe aanpak na terugkeer van Paul de Grcot (n oktober 1955) van een verbljf van dre maanden n Chna en de Sowjet-Une. De gebeurtenssen van november 1956 n Hongarje hebben aan de vreedzaffe coexstente-poltek der Sowjet-Une afbreuk gedaan. Zodra echter het effect van het tragsche gebeuren n Hongarje n de westerse wereld wat was vervaagd, werd de vreedza.te coexstente wederom met nadruk gepropageerd. De communstsche partjen van West-Europa hebben zch n november 1959 te Pome beraden over de maner waarop de coexstente-ljn van de CPSU n hun landen kon worden doorgetrokken. De oproep van Rome gaf het partjbestuur van de CPN aanledng tot het ontvouwen van een acte-program voor utbredrg van de democratc en beperkng van de macht der monopoles. Verder gaf het partjbestuur opdracht tot het voeren van een ntenseve wervngscaffpagne tenende zo spoedg mogeljk 3000 neuwe leden te wnnen. Het doel hervan s het solement van de partj te verbreken en aanslutng bj de massa te verkrjgen. In het pogen van de CPN ore tot sansenwerkng met andere groeperngen te komen, volgt de partj thans dudeljk een rechtse koers. Paul de Groot heeft de partjgenoten voorgehouden dat zj, zonder overgens hut verleden te vergeten, zch net door rancunes mogen laten leden. Zj denen altjd de eersten te zjn VERTROUYvELIJK

9 - 7 - VERTROUVJELIJK om " de hand ut te steken" en noeten ales doen OKI tot duurzame resultaten te komen. Eerste voorwaarde voor net tot stand brengen van samemverkng met anderen s het vnden van een gemeenschappeljk platform. Recente gebeurtenssen n en buten Nederland verschaften de CPN hertoe onvoorzene mogeljkheden. De CPN-ledng laat nets na om op het gevaar van een herlevng van. het Dutse fascsme te wjzen. Zj zag zch daarbj geholpen door kwestes als de ant-semtscbe utspattngen en het geval Oberlander. De aparthedspoltek van de Zud-Afrkaanse regerng wordt propagandstsch utgebut om tot samenwerkng te komen met alen de zch tegen rassendscrmnate verzetten. De op 22 raaart beendgde bouwstakng wordt gezen als een bewjs voor het nog steeds levend zjn van de klassenstrjdgedachte bj de arbeder. De soldartet der arbeders - de comn;unstsche onder hen met nadruk nbegrepen - acht de CPN een getugens van het afsljten van het ant-communsme n Nederland. Deze soldartet vormt, naar cohmunstsche opvattng, ook een bevestgng van de justhed van de stallng dat de communstsche arbeders n het NVV thus horen en er ook zullen komen. De partjledng stelt alles n het werk om er haar aanhangers van te overtugen dat er n Nederland - ook omdat andere groepen dan de arbeders zch thans door de grote monopoles bedregd we ten - n de polteke verhoudngen ets aan het veranderen s. Daardoor zouden er thans reele mogeljkbeden voor brede' samenwerkng aanwezg zjn. Inden de CPN-ledng daar werkeljk n gelooft, dan realseert zj zch tegeljkertjd stellg, dat er bj het utvoeren van het parool "dchter bj de massa" net gernge obstakels bestaan. Het terren tussen de CPN en de massa der n de PvdA en het NVV georganseerde arbeders lgt nameljk net braak maar wordt bewerkt door een tweetal andere lnkse groeperngen: de SWP en de PSP. Zonder twjfel om deze reden heeft de partjledng n de afgelopen perode de PSP en SWP weer op scherpe wjze aangevallen. Aan bet adres van bede groeperngen werd de beschuldgng geut, dat zj bj gelegenhed van de bouwvakstakng hebben getoond vjanden van de arbeders te zjn. Ten aanzen van de SWP gescbedde dt ndrect door de aanval tegen Henk Gortzak ndvdueel te lanceren. Deze en soortgeljke verdacbtmakngen worden de CPN-ledng natuurljk ook ngegeven door de vrees dat de van ant-connnunsrae VEETROUWELIJK

10 VEBTRgr.VELIJK beschuldgde PSP en de als revsonstsch gebrandrnerkte SKP vormen van sarenwerkng zullen vnden waardoor de CPN nog verder wordt teruggedrongen. PSP en SVVP vornen wel duaeljk een hnderpaal voor de ooramunsten. Hun recbtsgerchte koers s toch al bjzonder roeljk otrdat zj ervoor denen te waken bj alle soepelbed van optroden prncpeel en deologsch standvastg te bljven. Al moge bet dan welng waarscbjnljk zjn dat de CPN met haar hudge taktek veel succes zal bebben, toch dsnt er rekenng Dee te vrorden gehouden dat bet algeueen klrnaat voor een utbredrg van haar nvloed thans gunstger s dan snds lange tjd bet geval s geweest. Men dent er cp bedacbt te zjn, dat de comrnunsten alles n het werk zullen stellen om zch ut bun sclerent te bevrjden en tot samenwerkng met anderen te komen. Het gemeonteraadswerk. Als een van de voor toenaderng rneest geegende terrenen zet de CPIl-ledng dat van de gekeente-roltek. De Groot betoogt ('/Vaarhed, l8-3-'60), dat n de gemeen teraden, onder deer n de raad van Amsterdam, een telkens terugkerende opposte tegen de regerngsmaatregelen tot utng koat. Dkwjls staan leden van dezelfde polteke pa.rtj als wetbouder of raadsld of zelfs als burgemeester verkant tegenover bun geestverwante- mnsters n het kabnet De Quay. Deze tegenstellngen beden moge11jkheden tot een gesprek met vertegenwoordgers van andere partjen. V/j moeten, aldus De Groot, met gemeenteraadsleden en wetbouders een zo groot mogeljk persoonljk contact en een z. goed mogeljke samenwerkng zen te verkrjgen. Daarbj meet grote soepelhed betracht warden. OH de samenwerkng te bevorderen s de CPN, onder voorbehoud n prncpele zaken, bered de gerneentebegrotngen te aanvaarden. Als gevolg van de neuwe taktek heeft de conmunstsche fracte n de gemeenteraad van Amsterdam op 4- masrt voor de begrotng gestemd. De fracteleder Leen Seegers verklaarde dat de CPN zulks deed cmdat het door B.en W. voor I960 voorgestelde beled nboudt het aannenen van een krachtge bondng tegenover de regerng. Het gemeentebestuur zal daarbj cp de vole steun van de gehele raad raoeten kunnen rekenen. Snds de coramunsten gee; deel meer utraaken van bet college van B. en "W. (19^8) hebben zj alleen n 19"55, bet &ar van de "neuwe aanpak", voor de geneentebegrotng gestemd. VSRTKOUWELIJK

11 - 9 - _VERTRQUWELIJK Daar bet voor een gesprek met anderen noodzakeljk s dat men als gesprekspartner wordt erkend, sgnaleren de comm.unsten alle verschjnselen, de er op kunnen duden dat zj weer geaccepteerd worden. Zo werd n De Waarhed van 31 nsert als een belangrjk fet verrneld, dat 31 van de 39 aanwezge rasdsleden gestemd hadden voor de benoemng van Leen Seegers als ld van de cosrasse tot onderzoek van de rekenng Het ljkt net onwaarschjnljk, dat naast de omstandghed dat het klmaat voor de communsten lets gunstger s geworden, de persoonljke waarderng voor Seegers als -genecnteraadsld herbj een xol heeft gespeeld. In een crculare van het partjbestuur aan alle afdelngen en gemeenteraadsleden werd onlangs nog sens gewezen op de betekens van bet gemeenteraadswerk n het kader van de pogngen ora aanslutng bj de raassa te verkrjgen. Dt werk zal door een grotere coordnate op hoger pel norden gebrscht. Ket zal daarom onder drect toezcht van de dageljkse ledng en het partjsecretaraat komen te stean. * Verklarng nzake Zud-Afrka. In zjn zttng van 28 rcaart stelde het dageljks bestuur van de partj een "verklarng" op, waarn het zjn afschuw en verontwaardgng over de bloedge gebeurtenssen n Zud Afrka utspreekt. Het drngt aan op versterkng van de druk van de openbare opne op de Zud- Afrkaanse regerng tenende deze te doen weten dat geen vervolgng van negers wordt geduld. Ook wordt opgewekt deel te nemen aan de boycot van Zud-Afrkaanse goederen. Ook n dt geval vermjdt de CPN een sectarsch optreden. Zj slut zch geheel aan bj de algemeen heersende verontwaardgng, de zj echter wel tracht aan te wakkeren. Intateven voor een demonstrate, de door butenstaanders als communstsch zou kuunen worden onderkend, zjn door haar net genomen. De partjledng heeft deze taak overgelaten aan het ANJV zoals n hoofdstuk III van dt overzcht s ornschreven. De Groot n het butenland. Paul de Groot s 5 februar met zjn vrouw per vlegtug van Schphol naar Sofa vertrokken. Na een afwezghed van rum een maand keerde hj op 6 maart ut Moskou weer n Nederland terug. VEBTROUWBLIJK

12 VERTROUaELIJK In Do Waarhed werd veraeld, dat De Groot ±n verband pet zjn gezondhed een korte rustperode nodg had. Daarom kon hj net deelnemen aan de op 14 februar gehouden zttng van het CPN-partjbestuur. Van zjn verbljf n de Sowjet-Russsche hoofdstad heeft de algen;een secretars zonder twjfel gebruk gernaakt OB besprekngen te voeren met f urctonarssen van de CFSU. Op 22 februar s hj volgens de Eulgaarse rado-omroep te Sofa ontvangen door de algen..een secretars Todor Zhvkov en Drao Dchov, hoofd van de afdelng butenland.se poltek en Internatonale verbndngen van de Bulgearse partj. Ook n Bulgarje heeft De Groot due zjn verbljf kenneljk net alleen als een vacantegenoegen gezen, Poltek en Cultuur. Eet gestadg teruglopen van bet aartal abonneraent en op he t theore tsch maandblad van de CPU Poltel: en Cultuur heeft everals bj De VVaarbed geled tot het organseren van een werfacte. Alle CPNafdelngen zjn aangeroaand aan deze, relatef vrj groot opgezette, n de maand aprl vallende acte n.ede te werken. Om het aengaan van een abonneuent op dt net bjster n trek zjnde naandblad te s tnuleren, ontvangen zj de zch nu nog voor bet lopende jaar abonneren het blad gedurende sn kwartaal grats. De nhoud van Potek en Cultuur zal onder"neuvve^ledng van Fredl Baruch wat gepopularseerd worden. De oplage van het aprlr s n het kader van deze propaganda-acte aanzenljk verhoogd. VERTROUWELIJK

13 VERTROUWELIJK H O O F D S T U K III ACTIVITEITEN_VAN_DE_COMMyNISTISCKE_HULPOfGANISATIES Vredesbevtegng Natonale_manfestate. De 15e me 19&0 s een belangrjke datum voor de Nederlandse Vredesraad. Dan zal n het RAI-gebouw te Amsterdam de "natonale manfestate voor het welslagen van de topconferente" plaatsvnden. De crtsche toeschouwer kan zch daar een oordeel vorrnen over de utwerkng van de voortdurende stroom van vredespropaganda, de door de communstsche organsates onder de bevolkng wordt verspred. Het moment s gunstg. Heeds de volgende dag komen de Grote Ver n Parjs bjeen, zodat een sfeer van gespanren verwachtng bestaat bj alen, de engermate n de Internatonale poltek zjn genteresseerd. Toch rnoest de Nederlandse Vredesraad bj het voorbereden van de natonale manfestate ervaren, dat het wantrouwen tegen het communsme net s verdwenen. "Kerk en Vrede" en het comte "Ant Atoombom Acte" wegerden aan de manfestate medevserkng te verlenen. Alhoewel dt een teleurstellng was,gng de NVR jverg verder met het voorberedende werk. De Raad moest nu teruggrjpen naar een oud mddel, het neutraal aandoede ntatefcomte. Men slaagde n de vormng ervan en het resultaat s voor de NVR zeker bevredgend. Het ntatefcomte wordt geled door Mevr. Weber-de Hondt en door A. van Dobbenburg. Het bestaat n zjn geheel ut 33 personen, onder we vjf leden van de PSP. De vredesraad zelf s met vjf zjner functonarssen vertegenwoordgd. De overge leden zjn vogels van dverse plumage, zodat het comte nderdaad het gewenste "brede" karakter heeft. Over de voorberedngen werd op 13 maart jl. te Amsterdam verslag utgebracht n een vergaderng van de UVR met vertegenwoordgers van de plaatseljke vredescomte's en sympathsanten. Ter ondersteunng van het werk van het ntatefcomte zal een extra-nummer van het blad Vrede verschjnen. Tevens zullen waarschjnljk n sommge gemeenten plaatseljke "15 me-comte's" worden opgercht. VERTEOUWELIJK

14 VERTROUWELIJK Jeugdbewegng Het ANJV en de vakbewegng. De opheffng van de EVC-1958 heeft de communstsche ledng n Nederland voor ernstge moeljkheden geplaatst. Vele vroegere leden van deze vakcentrale zjn zeer teleurgesteld en trekken zch n mokkend netsdoen terug. Daarenboven s de verhoogde vvaakzaamhed n net Nederlands Verbond van Vakverengngen een hnderpaal voor de utvoerng van het communstsche plan om de EVC-leden en masse naar het NVV te doer overgaan, hetgeen het defatsme n de hand werkt. Een en ander houdt n, dat de polteke belangstellng der comraunsten over de gehele lre weer dent te worden aangewakkerd. Ook het ANJV heeft terzake een taak. Enge tjd geeden deed het hoofdbestuur het voorstel een natonale conferente te beleggen over het onderwerp "de jeugd n de bedrjven". Deze zou n apr 1960 worden gehouden, doch tot ru toe heeft men werg meer gedaan dan er over gepraat. In een vergaderng van 6 maart jl. sprak het hoofdbestuur er zjn "bezorgdhed" over ut, dat zo v;eng ANJV-ers n de vakbewegng zjn georganseerd, specaal z j, de arbeden n de confecte- en de levensrnddelenndustre. In de metaal- en de bouwsector staat de zaak er maar weng beter voor. Het ANJV kan n de hudge omstandgheden nets anders doen dan het NVV ook voor zjn leden als de rneest geschkte vakcentrale oanwjzen. Men voert daarvoor aan, dat het program van het NVV ten ae.nzen van jeugdge arbeders dezelfde strekkng ht-eft als het urgente-program van het ANJV, met desderata als geljk loon voor geljke arbed, langere vacante voor alle werknemers onder de 21 jaar en betere vakopledng. In een kort geeden versprede ledenbref worden de ANJV-crs opgeroepen zch aan te sluten bj "Jonge Strjd", de jongeren-organsate van het NVV. Bnnenkort zal deze kweste - als de plannen v.orden utgevoerd - n ledenvergaderngen der afdelngen onderwerp van besprekng vormen. Vermnderd ant-communsme? De felle reacte van de Nederlandse bevolkng op de gebeurtenssen n Hongarje van november 1956 had tot gevolg, dat de communstsche organsates n Nederland jaren achtereen als para's werden behandeld. Alle pogngen der communsten om tot een gesprek, c.q. tot VERTEOUV/ELIJK

15 een werkverband met andere groeperngen te kornen, leden zonder meer schpbreuk. Bt snt-communsme schjnt de laatste tjd wat te zjn afgezwakt. De jeugdgemeenteraad te Leeuwarden (een dscussecentrum voor jongeren op bass van de polteke partjen) besloct n januar 1960 de reeds zttng hebbende "fractes" van de CPN en de PSP op dezelfde sterkte te brengen als de der andere partjen. Het Poltck Jongeren Contact te Rotterdam, een soortgeljk forum, heeft gunstg b&slst op het verzoek om toelatng van het ANJV-dstrct Rotterdam. Voorts hebben, volgens mededelngen ut het ANJV, bestuursdelegates van het ANJV en van Jeugd en Evangele (een nterkerkeljke jeugdgroeperng, de contact zoekt met en evangelsate verrc'nt onder butenkerkeljke jongeren) besloten te proberen n Amsterdam, Rotterdam en Den Haag gesprek-groepen van jongeren ut bede organsates te vormen. Het overleg zal n apr op de "Zonnehoeve" te Blarcum met een gesprek over ontvapenng begnnen. In de mededelngenbladen van bede groepen s nmddels het wederzjdse standpunt gepublceerd. Een soortgeljk gesprek, dat het ANJV zou hebben met de jongerengroep ut Kerk en Vrede - aanvankeljk vastgested op 19 maart - s nmddels voorlopg utgesteld. Inzake Zud-Afrka. Ongemeen succes had het ANJV op 26 maart jl. n Amsterdam met zjn demonstrate tegen de rassendscrmnate en de onderdrukkng van de naturellen-beraegng n Zud-Afrka. Het carrouflerende ntatef-comte bestond ut vooraanstaande ANJV-ers, OPSJ-ers en leden van de communstsch geore'nteerde studentenverengng Percles. Voorztter was de bekende Peter Boeve, de meestal optreedt bj de "bredere" actes van het communstsche jeugdverbond. Aan de n vele dagbladen verrselde protestmars namen ongeveer 600 personen deel, onder we de communstsche Tweede Kamerleden Paul de Groot, Marcus Bakker en Cor Borst. Vr oume nbev. egng Ve rng van de Internatonale Vrouwendag. Men had kunnen verwachten, dat het gouden jubleum van de Internatonale Vrouwendag met festvteten gepaard zou gaan. Een tjds- VERTEOUVVELIJK

16 - 1^ - VERTROUWELIJK spanre van eon halve eeuw s mmers ne-t gerng en de laatste vjftg jaar n het bjzonder s er veel veranderd n de maatschappeljke verhoudngen. Bovsrden gaf de Sowjet-Une n dt kroonjaar een goed voorbeeld met een massa-bjeenkomst, waaraan butenlandse gedelegeerden deelnamen. De ledng van de Nederlandse Vromven Bewegng s er echter net n geslaagd de leden ut nun ndolente te wekken. We v.-erden plchtmatg vergaderngen utgeschreven n verschllende plaatsen, dooh de geestdrft s overal - zelfs n Amsterdam - ver te zoeken geweest. Ook de oproep van het dageljks bestuur van de CPN, op 8 rnaart gepublceerd, heeft daarn geen veranderng kunnen brengen. Een dretal NVB-leden nan deel aan verngen n het butenland, resp. een gedelegeerde n Belge en tween Oost-Dutsland. Verzetsbevvegng Pogngen tot "ant-fascstsche" frcntvormng. (MO 2 - I960; Bnd januar kondgde de Federaton Internatonale des Resstants (FIR) de vornng aar van een Internatonale commsse van onderzoek naar de oorzaken van de reconte nazstlsche en ant-semtsche actes. Deze commsse s op 11 februar 1960 n Farjs geconsttueerd. Zj zal n een aantal anden onderzoeken nstellen en de resultaten daarvan samenvatten n een rapport, dat zal worden aangeboden aan de regerngen dezer Ianden, aan de Verengde Hates e de deelnemers aan de komende topconferente. Op grond van het felt dat aan de oproht ngph.iccnkomst utpltend werd deegeomen door af gevaardgden ut Westeuropcsc Janden en ut Joegoslave kan worden afgeled, dat de commsse alleen zal rapporteren over de herlevng van nazsme en ant-semtsme n de Ianden. "Socalptjsch" Oost-Europa bljft zodoende buten schot. Uteraard vnden de communntf-n, dat daar geen onderzoek behoeft plaats te vnden, orndat nazsme en ant-semtsme er volgens hen zjn utgeroed. Op ntatef van de FIR V'/erd op 5 en 6 maart I960 n Rome een "Internatonale conferente tegen het ant-semtsme1' gehouden. Volgens persberchten hebben ook de Internatonale Lga voor de Rechten van de Mens en enge Italaanse organsates aan de voorberedrg medegewerkt. Her waren de Sowjet-Une en een aanta Oosteuropese satelletlanden wel vertegenwoordgd. De conferente stelde de IntF,<= Bondsrepublek aansprakeljk voor de recente ant-semtsche actes. VERTROUVffLIJK

17 VERTROUWELIJK Van het congres s een oproep utgegaan aan "alle volkeren, alle regerngen, alle geesteljke en polteke autorteten" om elke vorm van rassendscrmnate te veroordelen. Aanbevolen werd voorts de vormng van natouale ntatef conte ' s voor strjd tegen het antsemtsne. De FIR-functonarssen denken herbj aan comte's op brede bass, vtarachter het communstsche ntatef moet schul gaan. Neuvve rchtljnen voor d.e "ant-fascstsche" frontvormng zjn nog te verwachten van het FIR-bureau, dat van 27 tot 29 aprl 1960 n Moskou bjeen zal komen. VERTROUWELIJK

18 VERTROUWELIJK H O O F D S T U K IV CgMMUNISTISCHE_ACTIVITEITEN_IN_HET_BEDRIJFSLEVEN De stakng der bouwvakarbeders. Houdng en actvtet van de cor.munsten. In de eerste week van maart ontstond een conflct tussen de georganseerde werkgevers en de werknemersbonden n het bouwbedrjf. Partjen hadden overeenstemmng berekt over een neuvse collecteve arbedsovereenkonst. Het College van R jksbernddelaars wenste deze echter alleen goed te keuren onder voorwaarde dat de aannemers de loonsverhogng (voortvloeend ut een stjgng van de productvtet) net n de lopende v.erken zouden doorberekenen. Van v.erkgeversz jde berep men zch op de "rsco-clausule" n de contracten met de opdrachtgevers, hetgeen de regerng net aanvaardde. Daarop wegerden de patroonsbonden de CAO te ondertekenen. De hoofdbesturen van de erkerde bouwvakbonden (ANB/NVV, St. Joseph/KAB en NCB/CNV) reageerden op de wegerng van de werkgevers met de volgende stellngname: Is de CAO op zaterdag 5 maart ret ondertekend, dan zullen de bouwvakarbeders worden opgeroepen van maandag 7 maart af n stakng te gaan. Zoals bekend,werd pas op 21 maart overeenstemmng tussen partjen berekt en gng het gros der arbeders daags daarop weer aan het werk. Reeds bj het dregen van de stakng ontplooden de communsten n egen krng grote actvtet. Net alleen de ledende fguren n Amsterdam staken de hoofden bj elkaar, ook n andere steden - Rotterdam, Haarlem, Zaandam - werden op of omstreeks 5 maart vergaderngen met CPN-ers-bouwvakarbeders belegd. Van begn af aan stelden de communsten zch op het standpunt dat zj naar verraogen zouden meev.erken om de stakng - kenneljk een kolfje naar hun hand - voor de werknemers te wnnen. Ue rchtljnen werden n de eerste week reeds n besloten krng vastgesteld en algemeen verbred na het utbreken van de stakng. De communsten en de overge leden n de ABWE-1958 moesten ' de parolen van de "offcele stakngsledng" (samengesteld ut bestuurders van de bouwvakbonden van NVV, KAB en CNV) nauwgezet volgen. Bt held o.m. n dat het wc-rk evenmn mocht worden hervat op de ob- VEETROUWEL1JK

19 VEETROUWELIJK jecten, waar de aannemers bered zouden zjn de y/o locnsverhogng te betalen, aangezen daaraan dan toch de wetteljke bass ontbrak. Aanvankeljk was her en daar door communstsche voormannen nog betoogd dat een dergeljke ncdentele werkhervattng de strjdposte van de werknemers just kon begunstgen, doordat ze een bres n het aannemersfront zou slaan, De n de EVC-1958 georganseerde bouwvakarbeders denden n de steden»aar gestaakt werd hun best te doen de ongeorganseerden over te halen net v.erk eveneens neer te leggen. Over de fnancele consequentes voor ongeorganseerden onder de stakers heeft n de eerste dagen van het conflct onzekerhed bestaan. De CPN en de ABWB-1958 hadden reeds besloten voor de egen leden en de ongeorganseerden een "soldartetscarnpagne" te gaan voeren voor het geval dat de erkende bonden alleen aan de egen leden een utkerng zouden verstrekken. (De wlde bouwvakstakngen n 1956 werden eveneens gefnancerd met vr j- wllge bjdragen en enge steun ut de kassen van de EVC en het OVB. ) Reeds n de loop van de 8ste maart, de tvveede stakngsdag, nam de centrale stakngsledng het beslut ook de ongeorganseerde bouwvakarbeders een vergcedng per stakngsdag ut te betalen. Als ongeorganseerden, de landeljk mnstens 60% van het totaal aantal werknemers utmaken, werden aangemerkt a.lle net bj een der dre erkende vakbonden aangesloten stakers. De leden van de ABWB-1958 kregen daarop van hun bestuurders de aanzeggng zch bj de plaatseljke centrale commsses te laten regstreren. Steunljsten, al utgegeven door het "soldartetscomte van Arnsterdarnse bouwvakarbeders" - een sedert enge jaren bestaand cotnte onder communstsche ledng -werden ngetrokken. De centrale stakngsledng had de acte aarvankeljk n 2k steden afgekondgd, \\aarbj crca bouwvakarbeders betrokken waren, Zj gaf op 7 rcaart pamfletten ut, waarn vverd asngespoord soldar te zjn met de strjdende collega's. De CPN verspredde teze] fdevt.jd een manfest, waarn deze partj de bouwvskpt-.alc rg aangrcep voor een aanval op de regerng. Zj kan, aldus het manfest, de utbetalng van de vjf procent bndend opleggen aan de ondernemers, doch wegert dt te doen. De regerng wenst dt conflct, zo v;erd geconcudeerd. Marcus Bakker schreef n De Waarhed van 11 maart over de "krachtmetng tegen de reacte" (melke naa' communstsche vse n VEETROUWELIJK

20 VEBIROUV'ELIJK een net-"socalstsch" land ut regerng en ondernemers gezamenljk bestaat). Et-n dag tevcren had hj op een CPN-vergaderng te Amsterdam (400 personen) n geljke zn gesproken. Polteke speculates van de CFN. De communsten zagen n de bouwvakstakng, het grootste socale conflct sedert 19^5 mede perspectef voor de egen doelenden. De CPN aohtte deze acte een ruggesteun bj haar streven om de leden van de ABWB-1958 raar het NVV over te hevelen, Dt gold dan wel n hoofdzaak voor Amsterdam, aaar de ABWB-afdelng net zonder nvloed s en nog crca 3000 loder telt. Overgens s just deze nvloed voor verschllende van haar bestuurders een reden om utslutend een overgang en bloc naar het NVV voor te staan. In hoeverre leden van de ABWB zoh ndvdueel bj de ANB/NVV als canddaat-ld hebben aangemeld, s net bekend. De dre erkende bonden advseerden nun afdelngen voor de duur van de stakng gten neuwe leden te accepteren. Van de kant van de ABWB-1958 wordt beweerd dat deze bond de ongeorganseerden, de zch als ld kwanen aanmelden, naar het NVV heeft verwezen. De wegerachtgen onder hen zou men echter als ld van de ABWB-1958 hebben ngesrhreven. Bnnen de CPN werd de veryvaeth rg geut, dat door deze stakng een zeker gevoel van saamho- ghe d tussen cotmun s tsche en socalstschc beuwvakarbejders zou groeen, waarvan de partj bj haar ledenwervng dan mede zou kurnen profteren. In haar propaganda beweerde de CPN zoh als enge polteke partj vo.llodg achter de stakers te hebben geschaard. Hen verzweeg daarbj, dat n de Tweede Kamer alle polteke partjen het standpunt van de regerng tegenover de aannemers hebben gesteund. De Waarhed prees n enge artlkelen de verdenste van de ABWB Het hoofdartkel van 22 maart - de dog- na het beendgen van de stakng - stelt zelfs dat het optrcden van de conmum-,-- L r^h.- n-h ders buten tvtjfel n verschedene grote centra van on,? land de doorslag heeft gegeven door het slagen van de stakng. Nu hebben de communrtsche bouw, vakarbe de''s, voo'natnel jk n het Westen des lands wel veel actvtet ontplood. Zowel de CPN als de ABWB-1958 belegden tal van goed bezochte vergaderngen. Ook bj de openbare demonstrates, de n sommge steden hebben plaats gevonden, hadden de ABWB-ers vermoedeljk een werkzaam aandeel. VEftTEOUWELIJK