26 OKI. 200J. / S-GRAVENHAGE, 1 ^ december Stadhoudersplantsoen 25. Maandoverzicht no. 11

Transcriptie

1 MNSTERE VAN BNNENLANDSE ZAKEN B.V.D. 26 OK. 200J / S-GRAVENHAGE, 1 ^ december Stadhoudersplantsoen 25 No. : Bjl. : 1 Maandoverzcht no. 11./ k heb de eer Uwe Excellente herbj een exemplaar aan te beden van het maandoverzcht no. 11 van de B.V.D. over de maand november HET HOOFD VAN DE DENST voor deze > Aan Zjne Excellente de Mnster-Presdent Plen 1813, no. k 's-g R A V E N H A G E. -- Mr.A. van Maanen D. 52 * *

2

3 V E R T R O U W E L J K Maandoverzcht_no (Tjdvak 1-11-'60 t/m '60) N H 0 U D Bz.. Communsme nternatonaal Hongarje, geschedens sedert 18^8 n vogelvlucht 1 De Hongaarse communsten na 19^5 2 De nterne partjcrses k De volksops'tand van Het Kadar-regme 7. Actvteten van de CPN De Waarhed contra de resbeperkngen voor Oost-Dutsers 8 Voortgezette agtate rond de "affare-kstemaker" 9 De partjscholng 11. Actvteten van de communstsche hulporgansates Een "Europese vredesconf erente" op komst? 13 Een ANJV-"olympade" 1^f Neuw-Gunea-conf erente van "Perkles" _ 15 Ant-atooraconferente der vrouwenbewegng 16 V* Communstsche actvteten n het bedrjfsleven Enkele arbedsconflcten 18 Vermeende toename van de communstsche nvloed 19 V. Overge groeperngen Groeende actvtet van de SWP 21 Overzcht van rezen van vooraanstaande Nederlandse en butenlandse extremsten ut of naar Nederland Overzcht stakngen november 1960 Agenda

4 VERTROUWELJK H O O F D S T U K COMMUNSME=NTERNATONAAL Hongarje Het Europese revolutejaar 18^8 bracht de door Kossuth, Petof en andere Hongaarse patrotten succesvol begonnen, maar later verloren revolte tegen het Oostenrjkse Hus Habsburg, Rum een eeuw later, n 1956, kwam het Hongaarse volk weer n opstand, nu tegen de communstsche dwngelandj n denst van Moskou. De Hongaarse strjd tegen vreemde overheersng werd gewelddadg onderdrukt, n 18^9 met bjstand van het kezerljk-russsche leger, n 1956 door een Sowjetstrjdmacht. n bede gevallen kwam het tot bloedge vraak op de verlezers. Tegen het ende van de eerste wereldoorlog maakte Hongarje zch los van de neenstortende dubbel-monarche der Habsburgers, hoewel het land tot 19^6 formeel een konnkrjk bleef. Het tjdstp leek te zjn aangebroken voor de opbouw van een democratsch bestuurde staat. n maart 1919 deden de bolsjewk een greep naar de macht, de ledde tot de oprchtng van een Radenrepublek, met Bela Kun aan het hoofd. Door butenlandse ntervente stortte deze republek neen. Op 1 augustus 1919 moest Bela Kun naar Moskou vluchten. Hj werd n 1938 bj de zuverngen n de Sowjet-Une gelqudeerd. Na 1919 woedde er n Hongarje een paar jaar "wtte terreur", Naden - tot aan de tweede wereldoorlog - kende het land een vrj gematgd autortar regme met admraal Horthy als "Rjksbesterder" van het "konnkrjk", De nvloed van het fascsme nam geledeljk aan toe, mede door de aanwezghed van omvangrjke Dutse mnderheden. Hongarje bleef n het begnstadum van de oorlon- nog even "neutraal" maar trad na een door Htler geschonken aanzenljke gebedsutbredng ten koste van Roemene, Joegoslave en Slowakje tot het naz- Dutse oorlogskamp toe. n maart 19^, met een Dutse nederlaag n zcht, werd Hongarje een onbetrouwbare bondgenoot geacht en namen de Dutsers de ledng over. Horthy werd als staatshoofd tot aftreden gedwongen en genterneerd, De regerng kwam n handen van de fascstsche Pjlkrusers. De Hongaarse opperbevelhebber lep met de chef van de Hongaarse generale staf over naar het Sowjet-kamp. Ket Kremln plaatste de s^af- VERTROUWELTJK

5 - 2 - VERTROUWELJK chef n december 19^ aan het hoofd van een neuwe Hongaarse regerng n Debreczen, waarn de communst mre Nagy als mnster van landbouw werd opgenomen. Begn 19^5 veroverden de Sowjet-legers Boedapest. De reeds algemeen bestaande afkeer der Hongaren van de Russen en van het communsme werd nog versterkt tengevolge van de Sowjet-bezettng. De Hongaarse communsten De Hongaarse communstsche partj kon n 19^5 voor het eerst sedert haar verbod door het Horthy-bewnd legaal optreden. De communsten vermeden n het begn de schjn "ondemocratsch" te handelen. Met de burgerljke partjen en de socalsten werd nauw contact onderhouden. Ook de kerkeljke autorteten traden zj "verzoenend" tegemoet, n eerste aanloop met eng succes. Van meetafaan stutten de communsten echter op het depe wantrouwen van de Hongaarse kardnaal-prmaat Mndszenty, met we zj na 1950 zouden "afrekenen". n november 19^5 had de enge waarljk democratsche parlementsverkezng plaats, de Hongarje oot heeft gekend. Het overwegend agrarsche land leverde de partj van de klene grondbeztters een absolute stemmenmeerderhed van 57%«De communsten, de zelf 17% der geldge stemmen behaalden, hadden de klene grondbeztters er reeds tevoren van "overtugd" dat er - hoe de stembusutslagen ook zouden zjn - n elk geval een coalte-regerng dende te worden gevormd, Tldy, een promnente vertegenwoordger van de. klene grondbeztters, werd de eerste naoorlogse premer en naderhand presdent van de Hongaarse republek, de n 19^6 offceel was utgeroepen. De communst Rakos en een socalst stonden hem terzjde als vce-premers. Het mnstere van bnnenlandse zaken, met het gehele polte-apparaat, kwam onder ledng te staan van een canddaat der parlementar sterkste partj, de der klene grondbeztters. Rakos De machtgste man der Hongaarse communstsche partj, de n 1892 geboren Mathyas Rakos, had voor de eerste wereldoorlog als bankbedende n Engeland gewerkt. Kort voor 191^ keerde hj naar Hongarje terug en kwam als soldaat n Russsche krjgsgevangenschap. n 191^ raakte hj met Lenn bevrend. VERTROUWELJK

6 - 3 - VERTROUWELJK Rakos werd n 1919 naar zjn geboorteland teruggezonden om te werken onder zjn chef Bela Kun. Na de neenstortng van de Hongaarse Radenrepublek vluchtte Rakos naar Oostenrjk, waar hj enge jaren voor de Komntern werkte. n 192^f keerde Rakos naar Hongarje terug om de communstsche partj te gaan reorganseren. Hj werd gearresteerd en wegens subverseve actvtet ter dood veroordeeld. Onder druk van de nternatonale openbare menng zag hj zjn doodvonns omgezet n gevangensstraf. n 1935 kwam hj vrj, maar werd terstond weer aangehouden op grond van zjn vroegere deelnemng aan de bolsjewstsche opstand van 1919» Het vonns ludde dtraaal levenslange gevangensstraf. Zjn onverschrokken persoonljke verdedgng, waarn hj het regme van Horthy fel aanklaagde, plaatste hem opneuw n de nternatonale belangstellng. Onder de /"mlde" nvloed van het Molotow-Rbbentrop-pact zag Rakos zch n 19^-0 utgeleverd aan de Sowjet-Une n rul voor enge hstorsche vlaggen, de de Russen n 1849 bj het onderdrukken van de Kossuth-opstand hadden but gemaakt op de Hongaarse vrjhedsstrjders. Rakos werd door Moskou met grote onderschedng behandeld. n 19^5 teruggekeerd met de Sowjet-bevrjdngslegers kweet hj zch n een perode van nauweljks ver jaar van de partjplcht om zjn geboorteland om te vormen tot een gehoorzame Sowjet-satelletstaat. Zowel mltar als economsch geruggesteund door de Sowjet- Russsche bezettende macht, wst Rakos de "opposte" op geraffneerde wjze ut te schakelen, eerst met verkapte manoeuvres en ntrges, vervolgens door polteke chantage en terreur. n maart 19^6 zag de jonge partjfunctonars Laszlo Rajk zch aan het hoofd van het mnstere van bnnenlandse zaken geplaatst, waardoor de communstsche partj zelf het polte-apparaat gng controleren. (Rajk had zch reeds voor zjn optreden als mnster een nets ontzende communst betoond. Hj was oud-spanjestrjder en verbleef gedurende de tweede wereldoorlog als parts'aan n het egen land, n tegenstellng bjv. met Rakos, de tot de "Moskouse emgrate" behoorde. Tengevolge van het conflct tussen Staln en maarschalk Tto - de gedurende de Spaanse burgeroorlog n Parjs de aanvoer van vrjwllgers regelde - vel ook Rajk ten offer aan de polteke zuverngen, de n het gehele Sowjet-blok plaats vonden. Hj werd n wegens "ttostsch verraad" ter dood gebracht), VERTROUWELJK

7 - k - ' VERTROUWELJK De nterne partjcrses Na de dood van Staln werd ook de Hongaarse partjledng gereorganseerd. Rakos, de sedert 19^5 een onbestreden gezag had utgeoefend, ondervond als "de klene Staln van Hongarje" enge polteke terugslag van de zch wjzgende stuate. Hj bleef algemeen partjsecretars en kreeg n jun 1953 twee medewerkers toegevoegd. De wat gematgder communst mre Nagy werd. op 4 jul 1953 genstalleerd als mnster-presdent. Evenals n de Sowjet-Une, waar Malenkow premer was geworden, leek het er n Hongarje op of de regerng naast de partj een egen gelud kon laten horen. Nagy startte zjn bewnd met scherpe crtek op het tot dan gevoerde partjbeled, waaronder de bevolkng n de steden en op het platteland van Hongarje gebukt gng. De premer kwam met ngrjpende. plannen ter beteugelng van de onder Rakos op de spts gedreven nvesterngen voor de, zware ndustre. Ook aan de.gedwongen collectverng van de landbouw wlde Nagy paal en perk stellen. Rakos bleef echter, naar aldra dudeljk zou bljken,. aan het hoofd van het partjsecretaraat de wezenljke machthebber n Hongarje. Hj wst het realseren van Nagy's plannen onmogeljk te maken en de premer na verloop van enge tjd te elmneren als een "natonaal communst" met "rechtse afwjkngen", ongeveer te zelfder tjd waarop Malenkow als Sowjet-premer werd afgedankt. mre Nagy gng op 20 fe~ bruar 1955 met "zekteverlof" en werd medo aprl van zjn partjen regerngsfunctes ontheven. Rum een jaar later, op k jul 195&» volgde zjn royement als ld van de partj. De Petof-krng Het verzet van vele Hongaarse jongeren tegen de harde koers, de het centraal comte n maart 1955 weer gng volgen, werd n'de loop van dat jaar en n 1956 groter. De' toenaderng van Chroestsjow tot Joegoslave, n de zomer van 1955, stmuleerde vele ontevreden Hongaren n hun steeds openljker crtek op Rakos. De besluten van het XXste CPSU-congres wakkerden de polteke ontevredenhed verder aan, waartegen de partj onder ledng van Rakos stellng nam, maar n fete machteloos was. Ut de Hongaarse communstsche jeugdorgansate was de Petofkrng voortgekomen, waarn jonge ntellectuelen zch bjzonder cr- VERTROUWELJK

8 - 5 - VERTROUWELJK tsch en onbevangen over het communsme utleten. Uteraard wekte dt de ergerns van de partj, de op 1 jul 1956 n het offcele partjdagblad het optreden laakte, dat hoofdzakeljk heette te worden gevoerd door een groep aanhangers van mre Nagy, de dre dagen later ut de partj werd gestoten. n de perode kreeg Boedapest bezoek van een Sowjet-delegate, met o.a. Soeslow, ld van het CPSU-secretaraat en specaal belast met het onderhouden van de betrekkngen met de communstsche partjen n het butenland. Waarschjnljk poogde zj orde op de Hongaarse partjzaken te stellen. De algemeen secretars Rakos had net alleen te kampen met het steeds meer om zch been grjpende verzet der jonge ntellectuelen maar ook met opposte bnnen de partj (Kadar c.s.). Premer Andras Hegeds, de Nagy n 1955 was opgevolgd, maakte op 18 jul 1956/bekend dat Rakos als algemeen partjsecretars en als ld van het poltek bureau - dageljks bestuur - was afgetreden. Alsnog wst Rakos zjn naaste medewerker, Erno Gero, tot zjn opvolger te laten benoemen. Deze bleef de stalnstsche ljn volgen. Eerherstel aan gelqudeerde communsten De Hongaarse partjpers bewees op 6 oktober 1956 posthuum eerherstel aan Rajk en dre andere hoge partjfunctonarssen, de door toedoen van Rakos n 19^+9 waren opgehangen. Hun tragede was, aldus erkende de partjkrant thans, dat zj als trouwe communsten net ten offer waren gevallen aan de contra-revolutonare terreur maar aan de "provocates" van de egen partj. n deze voor communsten hoogst ongebrukeljke bekentens van egen schuld werd nog gesteld, dat deze smaad op de gehele communstsche partj drukte. Mede tengevolge van deze ontwkkelng werd de voorraalge premer mre Nagy n de loop van dezelfde maand weer als partjld opgenomen. De volksopstand Van 20 t/m 23 oktober vonden massale demonstrates plaats, waarn om lberalsate van het regme n Hongarje werd gevraagd en soldartet werd betugd met het Poolse volk en zjn polteke esen (ze MO ). Het kwam daarbj tot botsngen met de polte, waarbj op de demonstranten werd gevuurd. De ochtend daarop, de 2^ste oktober, maakte rado-boedapest be- VERTROUWELJK

9 - 6 - VERTROUWELJK kend dat de Hongaarse regerng-hegedus de hulp van de Sowjet-troepen had ngeroepen op grond van het verdrag van Warschau. De nacht tevoren was n het centraal comte het beslut gevallen mre Nagy het premerschap aan te beden. Op 25 oktober we.rd partjleder Gero vervangen door Janos Kadar, de als"ttost" onder het regme van Rakos had gevangen gezeten. Mnster-presdent Nagy vormde een neuwe regerng, waarn socalsten en andere net-comraunstsche groeperngen naast communsten zttng kregen. De verzetsbewegng este van Nagy het op dezelfde dag terugtrekken van de Sowjet-troepen onder het dregement anders naar Boedapest te-zullen oprukken. Nagy deelde mede, dat de Sowjet-troepen de hoofdstad onmddelljk zouden ontrumen en dat aan de Hongaarse troepen bevolen was het vuren te staken. De staatsvelghedspolte zou worden ontbonden. n een Sowjet-Russsche regerngsverklarng van 30 oktober "1956 werd van de satellet-landen als "onherroepeljk mnmum" het handhaven van de volksdemocratsche orde gee'st. Aan deze voorwaarde voldeden, naar het oordeel van Moskou, de Polen wel maar de Hongaren kenneljk net. Op 1 november 195& trokken neuwe Sowjet-troepen Hongarje bnnen, hetgeen premer Nagy aanledng gaf het verdrag van Warschau, - het mltare verbond van de Sowjet-Une en de satellet-landen - ret onmddelljke ngang op te zeggen. Kadar en enkele andere fguren dstanceerden zch herna van Nagy. (Tjdens een toespraak, de Kadar n december 1959 bj een oponthoud te Uzhgorod n de Ukrane, held, zede de Hongaarse partjleder aldaar dre jaar tevoren tegen de opstand n Hongarje om Sowjet-bjstand te hebben gevraagd). n de nacht van zaterdag op zondag k november opende het Sowjetleger, dat zch n de voorafgaande dagen ut Boedapest had teruggetrokken, zjn onverhoedse aanval op de Hongaarse hoofdstad. Met gepantserde vust werd toegeslagen om de "socalstsche verworvenheden" te redden. De "grootste vredesmacht op aarde" wst n ongeveer een week tjds het gewapende verzet van de Hongaren te breken. De gehele nternatonale communstsche bewegng schroomde net de vrjhedsstrjd te schandvlekken als een "contra-revolute". VERTROUWELJK

10 - 7 - VERTROUWELJR De "revolutonare arbeders- en boerenregerng" van Kadar De autortet van het Kadar-bewnd, dat zch voor het eerst op k november 1956, de zondag van de Sowjet-Russsche overval, per rado aandende, steunde voorshands alleen op de tanks en de bajonetten van de overweldger. Kadar beweerde aanvankeljk de patrottsche verzetsbewegng als zodang wel gerechtvaardgd te achten. Zj was echter door het zwakke beled van Nagy n het kelzog van de contra-revolute geraakt. Net lang daarna kwalfceerde hj echter het Hongaarse volksverzet als een mperalstsche en reactonare samenzwerng tegen het communsme. Zjn regme vond n het openljk veroordelen van het poltek en econorasche beled van Rakos, Gero en andere verdwenen machthebbers de onverdeelde bjval van Chroestsjow. De "revolutonare arbeders- en boerenregerng" stelde een scherpe vervolgng n tegen alen, de n de herfst van 1956 aan het Hongaarse verzet hadden deelgenomen, zulks nettegenstaande Kadar zelf enkele jaren n communstsche gevangenschap had verkeerd op beschuldgng van ttosrne en landverraad. Deze communstsche leder, v/ens poltek verleden op een zekere gematgdhed dudde, drong nog rnaar kort voor het op 1? jun 1958 offceel bekend maken van de terechtstellng van mre Nagy en andere Hongaarse patrotten aan op een strengere bestraffng dan voorheen van contra-revolutonare elementen. n januar 1958 nam Ferenc Munnch het premerschap over van Kadar, de eerste partjsecretars bleef. n de ver jaren sedert het neerslaan van de Hongaarse volksopetand heeft het regme-radar zch ngespannen de levensstandaard van de bevolkng wat te verhogen. De arbedsnormen zjn wat soepeler gemaakt doch opneuw wordt, zj het voorzchtger dan onder Rakos, aandacht besteed aan het opvoeren van de nvesterngen voor de zware ndustre en het bevorderen van de collectvsate van de landbouw. De Hongaarse volksdemocrate s thans mn of meer geconsoldeerd. VERTROUWELJK

11 - 8 - VERTROUVv'BLJK HOOFDSTUK ACTVTETEN_VAN_DE_COMMyNSTSCHE_PARTJ_VAN_NSDERLAND Agtate n verband met resbeperkngen voor Oost-Dutsers Zoals bekend werden door de regerng van de DDR resbeperkngen ngesteld vcor West-Dutsers de de Oostzone wensen te bezoeken. Als antwoord herop s het n West-Berljn optredende controle lchaara,de "Alled Travel Board", er toe overgegaan op nog slechts zeer beperkte schaal resdocumenten aan Oost-Dutsers ut te geven. De Oost-Dutsers hebben deze documenten nodg wanneer zj landen wllen bezoeken, de de DDR net hebben erkend en de dus het Oostdutse paspoort net als geldg resdocument aanvaarden. Ook Nederland behoort daartoe. De communstsche pers - ook de n Nederland - trok van leer tegen deze beperkende maatregelen. De Waarhed ageerde tegen de aan de Oost-Dutsers opgelegde resbeperkngen n een aantal artkelen, waarvan het eerste op 12 november j.l. verscheen onder de kop: "Schaakwereld n opschuddng - Mnster Luns wegert vsum aan grootmeester Uhlmann". Mogeljk toevallgerwjze, doch meer waarschjnljk doelbewust ter verhogng van de propagandstsche waarde, handelen al deze beschouwngen over sportevenementen en het aan Oostdutse fguren verhnderen om daaraan n West-Europese landen deel te nemen. Vooral werd vesl aandacht geschonken aan "de kweste Uhlmann". Op 18 november j.l. arrveerde deze Oostdutse schaakmeester, de zou deelnemen aan een nternatonaal schaaktournoo. n Berg en Dal bj Njmegen, op Schphol. Hem werd echter de toegang tot ons land gev/egerd. De Waarhed van dezelfde dag wst heromtrent te melden, dat de Nederlandse consul-generaal te West-Berljn had toegezegd, dat Uhlmann bj aankomst n Nederland een vsum zou worden verstrekt. De betrokken Nederlandse autorteten hadden echter anders beslst en Uhlmann was alsnog teruggezonden. Zulks zou zjn gesched op grond van "voor ons land vernederende afspraken met de Westdutse regerng". Aan de regerng van de Dutse Bondsrepublek zou, volgens De Waarhed, de beslssng overgelaten zjn of een bewoner van de DDR een NAVO-land al dan net mag bezoe- VERTROUWEL:K

12 - 9 - VEETROUWELLJK ken. Letterljk werd gezegd: "de regerng-adenauer. probeert de DDR te dwarsbomen en de Nederlandse regerng verleent heraan haar steun". Over het fet, dat de resdocumenten voor Oostdutse rezgers naar het Westen verleend moeten worden door de "Alled Travel Board" te West-Berljn werd n het vermelde artkel net gerept. Ook werd op geen enkele wjze de n het begn van het hoofdstuk vermelde werkeljke oorzaak van de resmoeljkheden der Oost-Dutsers aangeroerd. Het ljkt net utgesloten dat de onderhavge artkelen, de geheel passen n het raam van de bj voortdurng gevoerde agtate tegen de Westdutse regerng, op nstgate van nstantes n de DDR zjn gepublceerd. Aannemeljk s ook dat Uhlmann net op egen ntatef maar n opdracht/ van Oostdutse autorteten zjn mslukte pogng tot doorbrekng van de "Resesperre" van de "Alled Travel Board" heeft ondernomen, De veronderstellng dat her sprake s van een gedrgeerde acte, wordt versterkt door het fet, dat een zevental ut communstsche anden afkomstge deelnemers aan het schaaktournoo te Berg en Dal zch, naar aanledng van de zogenaamde "dscrmnate" van Uhlmann, heeft teruggetrokken. Kenneljk s er de regerng van de DDR veel aan gelegen de maatregel van de "Alled Travel Board", de, naar het zch laat aanzen, het verkeer van Oost-Dutsland met het Westen ernstg zal bemoeljken, zo spoedg mogeljk ongedaan te maken. Vooral op handels-, cultureel- en poltek terren zou deze ontwkkelng voor het Ulbrcht-regme njpend kunnen worden. De "affare Kstemaker" Na een zorgvuldge en brede Voorberedng organseerde de CPN op 26 november 19&0 te Amsterdam een demonstrateve optocht, waaraan naar schattng 850 personen deelnamen. De demonstranten trokken, aldus De Waarhed,met vlaggen en spandoeken vanaf het Sarphatpark op naar de ndsche buurt, de n het verslag van het partjdagblad nader werd omschreven als de stadawjk, waar vlakbj het laboratorum van "Kstemaker en Ketelaar" hand- en spandensten aan de Westdutse mltarsten bewjst, Op het Javaplen,waar de stoet ontbonden werd, held partjbestuurder Harry Verhej een redevoerng. Met een verwjzng naar de"onthullngen" van De Waarhed over de onderzoekngen n het FOM-laboratorum aan VERTROUV/ELJK

13 VERTROUWELJK de Kruslaan te Amsterdam en spelend op de ant-dutse sentmenten van zjn gehoor - ongeveer 1000 personen -,rep hj op tot het ontketenen van een "massabewegng voor de vrede". De publeke belangstellng voor de betogng was, n verhoudrg tot de enorme moete de de CPN zch voor het welslagen ervan had getroost, slechts matg. Met -enyerflauv.'de jver heeft de CPN de agtafe rond de "affare Kstemaker" voortgezet. Dag n dag ut brengt De \Vaarhed groot opgemaakte artkelen waarn ook utspraken van do bu.; :<"* >.andse communstsche pers zjn aangehaald-. Op 28 november schreef het blad dat prof., dr. J.A.A. Eetelaar, - wens naam al eerder n de berchtgevng van De Waarhed n verband met het FOM-laboratorum werd genoemd - voor een geheme msse naar Amerka s vertrokken. Prof. Ketelaar zou een pogng gaan ondernemen om van prof. Goudsmt, de schrjver van het boek "Alsos" - waaraan De Waarhed een groot deel van de stof voor haar publcates ont.leende -» een "bewjs van goed gedrag" te verkrjgen. De n dt artkel vermelde bjzonderheden wekken de ndruk, dat De Waarhed-redacte weet te putten ut goed geplaatste nf orm?;tj o~ bronnen. Hoewel Nederlandse dagbladen maar weng over het. ultra-centrfuge-project van prof. Kstemaker hebben geschreven, makte de Wan: V-.vdredacte van deze spaarzame publcates een dankbaar gebruk. De voortgezette agtate der communsten beoogt de "burgerl jke" pers alo-c^ stallng te laten nemen tenende herut polteke munt te kunnen slaan. Herdenkng van de Oktober-revolute n de ver grote steden en n een aantal der voornaamste provnce-plaatsen heeft de CPN ook dt jaar de Russsche Oktoberrevolute herdacht. Aan deze vergaderngen was over het algemeen door net vertonen van flms en het optreden van muzek- of cabaretgezelschappen een feesteljk karakter gegeven. Het gesproken woord vormde nettemn overal de hoofdschotel. Zo sprak Harry Verhej de Amsterdamse feestvergaderng toe. Zjn. rede bevatte een net gernge doss Rusland-verheerljkng maar was verder voornameljk gercht tegen de Dutse herbewap^nn.x en de "affare Kstemaker". Verhej sprak ook n Den Haa'g, terwj'l 'Joop Wolff n Rotterdam het woord voerde. n de meeste gemeenten kon de partj een tameljk groot aar.t ;] VERTROUW3LTTK

14 VERTROUWELJK mensen op de been brengen, maar de stemmng was vrjwel nergens geestdrftg. Scholng Het partjbestuur bljft er naar streven, de partj op een deologsch hoger pel te brengen. n de behoefte aan behoorljk onderlegd kader s nog bj lange na net voorzen. Aan de scholng s dan ook dt jaar weer veel aandacht geschonken. De opzet ervan s vrjwel geljk aan de van het vorge sezoen. Er zjn weer vjf vormen van scholng, t.w. landeljke topkaderscholng, kaderscholng, bassscholng, specale avondcursussen en zelfstude. De leerstof wordt geput ut vjf door de partjledng utgegeven brochures. De nhgud daarvan s ontleend aan het leerboek "De grondslagen van het marxsme", dat vorg jaar n de Sowjet-Une n omloop kwam. Twee boekjes zjn reeds verschenen en resp. voor / 1,25 en / 1,-- verkrjgbaar gesteld bj "Pegasus". De dre andere zullen bnnenkort volgen. Topkaderscholng De topkaderscholng wordt ook dt seznen weer te Amsterdam gegeven en wel n twee achtereenvolgend te houden cursussen van elk dre maanden. Aan elk daarvan nemen vjf functonarssen deel. Voor zover zj net n de hoofdstad woonachtg zjn, moeten zj aldaar gedurende de tjd verbljf houden. De curssten hebben als zodang een volledge dagtaak en zjn van het normale partjwerk ontheven. De eerste weken waren gewjd aan de behandelng van het hstorsch en het dalectsch materalsme door Fredl Baruch. Vervolgens doceerden Gerrt Verrps en Wm Swart "econome". Scholng n de dstrcten en afdelngen Ook op dstrcts- en afdelngsnveau s men ntussen met de scholng begonnen..tenende meer deelnemers te trekken vndt de bassscholng veelal plaats op avonden, waarop partjgenoten reeds ut andere hoofde-b.v. colportage of afrekenng van contrbutegelden - bjeen zjn. n het vorge sezoen kwam het telkenmale voor, dat het merendeel der curssten zonder opgaaf van reden wegbleef, zodat de scholng destjds vrjwel geheel verlep. VERTROUWELJK

15 VERTROUWELJK Voor het kader van het dstrct Amsterdam zjn een groot aantal mogeljkheden geschapen om aan de scholng deel te nemen. n de andere grote dstrcten vnden avondkadercursussen plaats over een aaneengesloten tjdvak van twee of ver weken. n de klenere dstrcten worden om de zes weken scholngsweekenden voor het kader gehouden. Op dverse plaatsen organseert de CPN nu specale lezngen waar Gerrt Verrps, Jan van Werngen en Bart Schmdt over hun n het butenland opgedane ervarngen spreken. Vooral aan de lezngen van Verrps hecht het partjbestuur veel waarde. Verrps woonde kortgeleden het TUC-congres n Engeland bg, Van Werngen was tot voor kort correspondent van De Waarhed te Moskou en Schmdt verbleef van 20 maart - k aprl van dt jaar n Afrka, mede ter bjwonng van een bjeenkomst van het Executef Comte van de WFDJ te Conakry, Van de zjde der partjledng s aanbevolen per afdelng of dstrct een bblotheek op te zetten, waar partjgenoten tegen een klen bedrag scholngsmateraal kunnen lenen. Men wl hermede aan eventuele fnancele bezwaren tegemoet komen. n Felx Merts wordt een soort stude-centrum annex bblotheek opgercht. Zelfstude De partjledng s begonnen voor de zelfstude rchtljnen te geven n het theoretsch maandblad "Poltck en Cultuur". Nco Lu.lv;.-L wedde n het septembernummer ut over het onderwerp "De communsten en hun partj", dat n het eerste van de vjf vorenbedoelde boekjes behandeld wordt. V/m Swart schreef n het oktobernummer over "De communsten en de anderen", waarover het tv^eede boekje gaat. n bede gevallen werd het studemateraal vermeld, waarn over deze onderwerpen meer te vnden s. VERTROUWFLJK

16 VERTROUWELJK H O O F D S T U K DECMMUNSTSCHEHULPORGANSATES Vredesbewegng Een "Europese conf erente"? n jul van dt jaar besloot het te Stockholm b jeengekomen' presdum van de Wereldvredesraad een n 1961 te houden wereldconf erente voor de vrede te gaan voorbereden. Kenneljk zjn de natonale vredesraden en -comte's thans van dt plan op de hoogte gesteld, maar s n de opzet ervan nmddels wjzgng gekomen, gezen een artkel n het Oost-Dutse partjblad "Neues Deutschland" van 6 november j.l. Het vermeldt o.m., dat de Oost- Dutse Vredesraadf "het plan ondersteunt om aan het begn van het volgende jaar een grote Europese conferente voor vrede en velghed te hou den" en voorstelt deze n aprl 1961 te Berljn te beleggen. De leders van de Wereldvredesraad zjn mogeljk beducht voor de moel jkheden, de onder de hudge nternatcnaal-communstsche verhoudngen door een wereldomvattende vredesconf erente aan het daglcht zouden kunnen treden. n vele mantelorgansates zjn mmers de menngsverschllen tussen de Chnese en de Sowjet-Russsche vertegenwoordgers te onderkennen. Een ander motef voor het veranderen van de oorspronkel jke opzet kan wezen, dat met name n de vredesbewegng al enge jaren gejverd wordt voor een grotere verschedenhed van actes, n verband met de uteenlopende omstandgheden, waaronder n de dverse landen moet worden gewerkt. Dt zou het plan kunnen verklaren om een Europese "vredeen-velghedsconf erente" te houden. Mogeljk wl men buten Europa een tweede conferente organseren, meer toegecptst op ant-kolonalsme en het esen van natonale zelfstandghed voor onderontwkkelde gebeden. Nederland Het wordt wat eentong te moeten constateren dat n Nederland nog vrjwel nets aan de voorberedngen voor de nternatonale conferente s gedaan. De Nederlandse Vredesraad confereert welswaar regelmatg, doch zet bljkbaar geen kans enge brede actvtet te ontplooen. Een der oorzaken s, dat de NVR veel van zjn vroegere relates heeft VERTROUWELJK

17 -1*4-- ' VERTROUVJELJK afgeschrkt door zjn dudeljker aan het lcht getredon communstsche karakter. Anderzjds schjnen brede lagen der bevolkng van Nederland geenszns de communbtsche opvattng te delen, dat zj n hot nternatonale polteke gebeuren een rol van betekens zouden moeten spelen. Het ultra-centrfuge-project ter verkrjgng van Uranum 2355 dat o.l.v. prof. dr. r. J. Kstemaker n Amsterdam, wordt utgewerkt, heeft zoals bekend de CPN en de communstsche mantelorgansates aanledng gegeven n woord en geschrft heftge actvtet te ontpl^ocn. LJ bedoelng daarvan s het beled van de Nederlandse regerng en do persoon van prof. Kstemaker n de ogen van de bevolkng verdacht te maken, zulks tegen de achtergrond van de aangevochten West-Dutse defensepoltek. De vredesbewegng werd bj deze acte mede ngeschakeld. Op 20 november belegde het Amsterdamse vredescomte een openbare vergaderng n het Van Swndentheater. Het s nabj het laboratorum gelogen, waar prof. Kstemaker werkt. Sprekers waren Ds. W.S.H. van Dalen, ld van de NVR; Roel Walraven, hoofdbestuurder van het ANJV en Berend Blokzjl, verbonden aan de Waarhed-redacte. Ds. van Dalen getugde van zjn "depe ontsteltens" over hetgeen n Amsterdam geschedt en drong er op aan daartegen strjd te voeren. Roel Walraven held een geljk gercht betoog. Hj wees er op, dat de grote mars van Brtse jongeren van Aldermaston naar Londen (medo aprl 1960) als voorbeeld voor Nederland kan gelden. Berend Blokzjl uooude de eenhed van de socaal-democratsche en commujstsche arbeders de noodzakeljke spl voor het verzet tegen het "Kstemaker-atoombom-project". Hj besloot zjn toespraak met de oproep n massa deel te nemen aan de protestmars n Amsterdam op 26 november 19&0 (ze hbofdstuk ), Jeugdbewegng ANJV-ledenwerfacte Het Algemeen Nederlands Jeugdverbond organseert ook n dt sezoen zjn gebrukel jke na jaars-werf campagne. 71 j wordt dtmaal "Olympade" genoemd, omdat zj s opgezet als een wedstrjd waarbj het er om gaat n het snelste tempo de beste resultaten te boeken. "Olympade" zal- dre.maanden duren, 500 neuwe leden en 1500 gulden voor het 8ste. congres (Kerstms 1960) moeten opleveren alsmede een met 100^ verhoogde afrekenng van de verkochte exemplaren van het ANJV-perodek "Jou^d". Om de campagne aanlokkeljk te maken, worden voor de beste per- VERTROUvJELJK

18 VERTROUWELJK soonljke prestates speldjes ter beschkkng gesteld n een* bronsen, verzlverde of vergulde utvoerng. Voor de afdelngen s een wsselvlag utgeloofd. De wnnende afdelng zal een kampeertent met toe^eao ren ontvangen. Tenende het bjeenbrengen van 1500 gulden voor het congres te stmuleren wordt een lotng georganseerd met als prjs een draagbaar radotoestel. ntern verengngsleven Als bjlage bj het ledenwerfbulletn verschjnt snds kort eenmaal n de 1^f-dagen een specale utgave van de "landeljke commsse voor het verengngsleven". Daarn wl men voorstellen doen en ervarngen utwsselen over de gang van zaken n het' ANJV, n de tot dusver verschenen nummers wordt een overzcht gegeven van de culturele groepen en clubs, de het ANJV kent (cabaret- en muzekgroepen, de dans- < clubs, de correspondente- en fotoclubs). Men treft er ook een opsom mng aan van de toneelstukjes en sketches, waarover de commsse beschkt. Het blaadje drngt er op aan reportage- en "Doe het zelf'-clubs op te rchten. Ten aanzen van de correspondenteclubs wordt aangeraden te gaan corresponderen met een afdelng van een zusterorgansate n het butenland. n de vacantes kan dan utwsselng plaatsvnden, wae.rbj het ANJV-bureau voor jeugdtoersme de helpende hand kan beden. Ut een mededelng bljkt, dat het communstsch jongerenverbond van plan s het eerder aangekondgde culturele concours op 18 en 19 maart 19^1 n Arhem te organseren. (ze MO pag. 14) Wereldjeugddag De Wereldjeugddag ( 10 november) werd dt jaar met een boottocht geverd. Het ANJV en de Organsate Progresseve Studerende Jeugd (OPSJ) huurden gezamenljk een salonboot - de Dr. Lely -, waarmerlc cp 27 November van Rotterdam ut een t^cht over de grote rveren s gemaakt. T j- dens deze tocht, waaraan volgens "De Waarhed" 250 jongeren deelarnen, werd tevens het 15-jarg bestaan van de Wereldfederete van Democratsche Jeugd (WFDJ) herdacht door Roel Walraven, de vce-voorztter van de ANJV. Hj sprak n dt verband vooral over de strjd der jongeren voor de vrede. Stude-weekend "Perkles" over Neuw Gunea De communstsch georenteerde studenten-verengng VERTROUWELT-TE "Perkles"

19 VERTROUWELJK heeft op 5 en 6 november n Amsterdam aan de kweste Neuw Gunea een stude-conferente gewjd. Als nleders traden op prof. dr. W.F. Werthem van de Gemeente Unverstet te Amsterdam en Dr. S. Franken, de als arts verschedene jaren n Neuw-Gunea werkzaam was. Daarna vond, volgens het partjdagblad, een langdurge en vruchtbare dscusse plaats. De conferente werd utstekend geslaagd genoernd. De organsatoren zullen het met deze laatste constaterng zeker net eens zjn, aangezen de nleders dudeljk van het communstsche standpunt afweken. Volgens prof. Werthem s het marxsme net van Loepassng op Neuw-Gunea. Hj verklaarde zch tegen overdracht van het land aan ndonesa. Ook dr. Franken noemde overdracht op dt moment onrechtvaardg ten aanzen van de Papoea's. nzake het zenden van troepen naar dat gebedsdeel bracht deze spreker naar voren, dat het de plcht van Nederland s Neuw Gunea te verdedgen. Vrouwenbewegng Conferente Europese Vrouwen tegen de Atoombewapenxng Op 28, 29 en 30 oktober werd te Salzburg een tweede conferente van Europese vrouwen tegen de atoombewapenng gehouden. Evenals de eerste, van jul 1959 te Stresa, werd zj voorbered door de communstsche nternatonale Democratsche Vrouwenfederate (DVF). (ze MO 7/ pag. 20). Op de conferente van Salzburg, waaraan crca 85 personen deelnamen (16 ut landen achter het Jzeren Gordjn), kwamen de volgende onderwerpen aan de orde: 1) ontspannng en ontwapenng; 2) het jurdsche aspect van het buten de wet stellen van atoomwapens; 3) het gebruk van kernenerge utslutend voor het welzjn van de menshed; k~) coordnate van de actes der vrouwen om de regerngen tot verbod van atoomwapens en ontwapenng te dwngen. De conferente werd van Nederlandse zjde bjgewoond door de NVBhoofdbestuursleden Hanna Moln-Gerrtze en Els de Smt-Kruyt. Zowel de NVB als enge pacfstsche organsates her te lande verkochten kaarten met een tekenng van Kathe Kollwtz om daarmee het resgeld naar Salzburg bjeen te brengen. Verzetsbewegng De aandacht van de FR, de "Fedlraton nternatonale des Ress- VERTROUWELJK

20 VERTROUWELJK tants", bleef hoofdzakeljk gercht op de soldartets-campagne met de "Verengung der Verfolgten des Nazregmes", de Westdutse communstsche verzetsorgansate, de met een overhedsverbod wordt bedregd. "Verengd Verzet 19^-0-19^5" organseerde met behulp van een specaal comte een handtekenngenacte om bj de regerng van de Dutse Bondsrepublek te protesteren. Het lag voor de hand, dat de nzamelng van handtekenngen net beperkt kon bljven tot de enge krng van "Verengd Verzet", doch dat daarbj de door communsten beheerste concentratekamp-comtes zouden worden ngeschakeld, bjvoorbeeld de acteve "Vrendenkrngen" van Ravensbruck en Buchenwald en het "Nederlands Auschwtz Comte". Het werken n de concentratekamp-comtes bljft een van de belangrjkste taken van "Verengd Verzet". De voorkeur gaat daarbj ut naar zogenaamd "brede" comtes, gebaseerd op samenwerkng van communsten en andersdenkenden. Neuwe voorbeelden daarvan zjn de n de tweede helft van dt jaar opgerchte "Actegroep tot ondersteunng van een Nederlands Dachau Comte", alsmede de "Vrendenkrng" van oud-sachsenhausers en nagelaten betrekkngen (vanaf oktober). Een "Vrendenkrng" van kampgenoten ut Bergen-Belsen s n voorberedng. n de praktjk komt echter van wezenljke samenwerkng met andersdenkenden steeds mnder terecht door het nog te vaak onverhuld polteke optreden van de communsten. VERTROUWELJK

21 VERTROUWELJK H O O F D S T U K V COMMUNSTSCHE_ACTVTETEN_N_HET_BEDRJFSLEVEN Enkele conflcten n de laatste week van oktober en gedurende de maand november hebben de drukkerjen en stenclmachnes n communstsch beheer weer meng pamflet vermengvuldgd. Ook De Waarhed had net te klagen over gebrek aan voorpagnaneuws ut de bedrjven. Wat oktober be^reft vcrdenen alsnog vermeldng: de stakng bj Unox (N.V. Hartog's Yleeswarenfabrek) te Oss en de verkezng van een ld voor de zekenkas bj de NDSM te Amsterdam. n Oss bestaat geen afdelng van de CPN of van een EVC-'58-bond; de communstsche nvloed onder de fabreksarbeders s er dan ook practsch nhl. Dt wordt utdrukkeljk vooropgesteld, zulks vanwege de omstandghed dat n berchten ut net-communstsche bron wel de ndruk s gewekt als zou de oorzaak van deze stakng n communstsche agtate moeten worden gezocht. Op 20 oktober waren bj de Unox moeljkheden ontstaan over de nvoerng van een neuw taref. Een stakng van een aanvankeljk klen aantal arbeders bredde zch geledeljk aan ut en sloeg op maandag 2k oktober over naar bjna alle afdelngen. Herbj waren crca 1500 werknemers betrokken. (Alleen de technsche denst en het kartocrpej'coneel staakten net mee). Eerst nadat de stakng bj de Unox vrjwel algemeen was geworden, s er sprake geweest van pogngen van communstsche zjde om, zoals gebrukeljk, n troebel water te vssen. n de loop van de 2ke oktober verscheen nameljk de partjbestuurder P. Bakker ut Amsterdam ten tonele. Hj werd bjgestaan door een CPN-bestuurder ut Zud-Lmburg en een functonars ut Endhoven. Zj ^-och^^n contact met de stakers, drongen aan op de vormng van een "acte-ledng", de een bjeenkomst zou moeten utschrjven en verspredden enge malen pamfletten, de zj "s nachts te Endhoven stenclden. Zj slaagden er echter net n een zaaltje te huren en, mede door tegenweer van de KAB en de waarschuwngen n de plaatseljke pers, kregen zj weng vat op de stakers. Op 28 oktober draade het bedrjf weer bjna norraaal. n de neuwe tareven - aanledng tot het conflct - werden,naar verludt, geen wjzgngen aangebracht. Op 11 november berchtte "De Waarhed11 nog dat de CPN n Noord-Brabant een manfest had utgegeven, VERTROUWELJK

22 VERTROUWELJK waarn de arbeders n deze provnce werden ngelcht over al de machten, de tegen de 1500 stakers zouden hebben samengespannen. De beperkt gebleven communstsche nvloed De verkezng van een ld voor de zekenkas bj de NDSM s op zchzelf geen gewchtge aangelegenhed. Ze wordt echter te dezer plaatse vermeld, omdat enerzjds de communstsche propaganda met de utslag van deze verkezng veel tarn tarn heeft gemaakt en anderzjds ook n net-communstsche krngen de door "De Waarhed" gepresenteerde cjfers op hun "uterljke waarde" ljken te zjn aanvaard. Het partjdagblad berchtte op 28 oktober dat De Metaal/EVC-'58 n de verkezng voor het socaal fonds (de zekenkas) bj de NDSM "van 36 op 57%" was gekoraen. De communsten zagen n deze utslag het bewjs dat zj op de goede weg waren met hun streven naar zogenaamde "vakbondseenhed", wat n dt geval zou betekenen dat NVV-ers op de communstsche canddaat zouden hebben gestemd. n fete wettgt de utslag van deze verkezng geenszns de stallng dat de extremstsche nvloed bj deze grote scheepswerf de laatste tjd zou zjn toegenomen. Een der twee leden van de zekenkas, een communst, de de ongeorganseerden vertegenwoordgde, had n oktober, wegens zjn aandeel n de stakng bj de NDSM, ontslag gekregen. n de daardoor ontstane vacature moest door een tussentjdse verkezng worden voorzen. De Metaal/EVC-'58 stelde een zekere A.G. Meester canddaat, een man de onder de arbeders van de NDSM een zekere bekendhed had verkregen als voorztter van het acte-comte tjdens de recente stakng. De betrokkene s ld van de CPN. n een pamflet, dat de Metaal/EVC-'58 voor de verkezng utgaf, werd echter onder zjn portret vermeld, dat hj "voor de oorlog actef kaderld van de ANMB (was) en reeds toen optrad voor een strjdbare ANMB". Voor de zekenkas-verkezng bestaat mnder belangstellng dan voor de ondernemngsraad. Nauweljks meer dan de helft van het aantal kesgerechtgden heeft de moete genomen zjn stem ut te brengen. Daar het er her voor de groep ongeorganseerden om gng opneuw een vertegenwoordger n de zekenkas te krjgen, s het zeer wel mogeljk dat deze groep (onder we de communsten en met hen sympathserenden) voor de onderhavge verkezng warmer s gelopen dan de aanhang der erkende vakbonden. De J>6% ut 1959 waarmee "De Waarhed" de hudge utkomst van de zekenkas-verkezng ( 57%) vergeleek, heeft overgens betrekkng op de verkezngen voor de ondernemngsraad n dat j VERTROUWELJK

23 VERTROUWELJK Bj een vorge zekenkas-verkezng, n februar 1957) behaalden de ongeorganseerden ook meer dan de helft, t.w. 52%. Stakngen bj scheepswerven en metaalbedr.jven De partjkrant en de communstsche pamflettenschrjvers hadden voorts een vette kluf aan de heersende onrust en spannngen n de metaalndustre. Nadat de Stchtng van de Arbed op 23 november een net onverdeeld adves over een loonsverhogng n de metaalndustre had utgebracht, hebben zch, zoals bekend, bj dverse grote en klenere bedrjven n het Westen des lands protest-actes en wlde stakngen voorgedaan. (Voor detals wordt verwezen naar de stakngsbjlage.) Daar de Vakraad n de Metaalndustre zjn oorspronkeljke loonvoorstellen heeft gehandhaafd, waren de actes net drect tegen de egen werkgevers gercht. We werd er van communstsche kant steeds op gehamerd dat de werkgevers de ^% van het jaarloon over 1960 (een der voorsbellen van de vakraad) best zonder voorafgaande goedkeurng van de overhed konden utbetalen. Te Schedam belegde een acte-commte op 29 november een vergaderng voor arbeders van de werf Wlton Fjenoord. Ook een hoofdbestuurder van De Metaal/EVC-'58 voerde her het woord. Het comte advseerde voorlopg tot zaterdag 3 december aan het werk te bljven (Enge mnsters zouden op 2 december een onderhoud hebben met de Vakraad n de Metaalndustre). VERTROUWELJK

24 VERTROUWELJK H O O F D S T U K V 9Y?GE_GROEPERNGEN De Socalstsche Werkers Part,-] - SWP Groeende actvtet Het zet er naar ut, dat de aansporngen van de landeljke conferente van 1 en 2 oktober tot grotere actvtet net geheel tevergeefs zjn geweest. Her en daar hebben de partjleden de hoofden bj elkaar gestoken en s het tot - voorlopg nog schuchtere - pogngen gekoraen de propaganda voor de partj en haar orgaan ter hand te neraen. Over de resultaten daarvan s De Brug bjzonder goed te spreken. Met ngang van 11 november bevat dt partj-orgaan een neuwe rubrek, waarn de lezers op de hoogte worden gehouden "van het wel en wee" van de afdelngen. De verzorger van deze rubrek kwjt zch onder de naam "Brugwachter" voor de eerste maal met veel enthousasme van zjn taak. De vraag rjst evenwel of zjn enthousasme hem er net toe verled heeft van de resultaten van de propaganda-acte n dverse afdelngen een etwat overdreven voorstellng te geven. De SWP herdacht de Oktoberrevolute n een bjeenkomst n Bellevue te Amsterdam. Aan het partjbestuursld Re Lps was de taak toebedacht de herdenkngsrede ut te spreken. Onze bewonderng voor wat n de Sowjet-Une tot stand s gebracht s groot en gerechtvaardgd, zo betoogde zj onder meer. Maar het XXste Congres van de CPSU heeft ons geleerd, dat onze bewonderng crtekloos was, terwjl er toch verschrkkeljke dngen gebeurden. Van haar zeer crtsche nstellng t.o.v. de Sowjet-Une heeft Re Lps bj deze gelegenhed andermaal bljk gegeven. Of zj just daarom werd aangewezen om deze bjeenkomst toe te spreken s net bekend. De Brug contra De Waarhed n De Brug van 19 november wordt De Waarhed er weer eens van betcht het met de waarhed net zo nauw te nemen. De CPN-krant schreef n.l. op 27 oktober n een artkel over de toestand n Algerje o.m. : "Het hardnekkge verzet der Franse communsten, de jarenlang de strjd tegen de Algerjnse oorlog bjna alleen moesten voeren, bljkt het ter- VERTROUWELJK

25 VERTROUWELJK ren te hebben voorbered, waarop de bewegng (bedoeld wordt het verzet tegen de voortzettng van de oorlog) nu snel kan groeen". De Brug acht dt een valse voorstellng van zaken. Het blad wjst op utlatngen van Thorez, de leder der Franse communsten, de - overgens geheel conform de nternatonale communstsche opvattng - denstwegerng en deserte bj herhalng heeft afgekeurd. Thorez heeft, aldus De Brug, zch gedstanceerd van duzenden denstwegeraars en van alle Fransen, des, tengevolge van de acte van deze denstwegeraars, ut hun passvtet zjn gewekt". Dt bewjst de verraanng de hj de ondertekenaars van het "manfest der 121" heeft toegedend. "lemand als J.P. Sartre", zo zou Thorez volgens De Brug gezegd hebben, "kon toch weten, dat Lenn tegenstander was van denstwegerng en deserte. Soldaten moeten n het leger tegen de oorlog strdden". VERTROUV'HLJK

26 VERTROUWELJK OVERZCHT VAN RElZEN VAN VOORAANSTAANDE NEDERLANDS,..' BUTENLANDSE EXTREMSTEN TT T rr\ y' - ' T'l ;.,-RLOT Tot 15 november 1960 = nres U = Utres Datum: Naam: ' Geb. datum: Resdoel : ' '60 GEERLGS, J. en echtgenote 30-1-'30 Drecteur De Waarhed, Vacante Bulgarje, 1-8-' '60 - BARUCH, S. en echtgenote SEEGERS, L. en echtgenote ' '91 Ld d.b. CPN. Vacante S.U, Ld CPN gemeenteraad A 'dam. Vacante S.U, 17_ 8-'6o () SWART, W. ; en echtgenote 5-4- '28 Keerde n Nederl. terug na jaar CPSU-scholng te -Moskou '6o '60 GROOT, S. de en echtgenote '99 Alg. seer. CPN. Vacante S.U '6o (U) ZEGELNG, H. en echtgenote '35 Stefzoon P. de GROOT, terug naar Moskou waar hj stu> deert. 1-9-'6o (U) KRUSMAN, Th '06 Werkzaam bj De Whd. Polen op utnodgng partjblad Trybuna Ludu ' <6o KUSTER, E.G. NMWEGEN, D. van '0^ of Leden Verengd Verzet, Roemene, vacante resp. herstel gezondhed. 1-9-'6o 18-9-'6o MOOCK, H. van 16-2-'17 Medewerker "Centrum" (EVC'58 Leder vacanteres DDR ' ' '60 WENER, P.L.E. DELDEN, J. van MEEBERG, J.G. van de PEPER-POSMA, F ' ' '8? CPN-veteranen. Vacante S.U '60 k- 9- '60 HAKS, M.J '27 Ld p.b. CPN. Vertegenwoordgt CPN op feest 1' Human! te 3-9-'6o 6-9-'6o HULST, W M6 'Seer. Ned. -USSR. Parjs en Brussel. Bespr. Whd. zomerfeest. Bezoekt CP Belge en Vrendsch, Ver.- Belge-S.U '60 (U) BEKKER, F.F. 2k- 1-'3^ Studeert te Moskou. Weer naar S.U. vertr-okker. VERTPOUWELJK

27 - 2 - VERTROUWELJK Datum: Naam: Geb..datum: Resdoel: 5-9-' '6o VERRPS, G.J '28 Plv. ld p.b. CPN. Engeland, verslaggever TUC-congss (5-9 sept.). 5-9-'60 DRFT, N.J. v. der 8-9-' g_'6o 9-9-'6o 13-9-'6o ' ' '6o 29-9-' ' ' '60 (U) 2-10-' '6o '60 5-lO-'6o 8-O-'6o ' '60 BLOM, G. ALDENKAMP, H.J, BRASSER, J. KEBOOM, B. BARKER, M. WOLFF- BULTJE, T.R. SCHOEN, G. BAADENHUYSEN, H.H. MAAS, G. ROOS, F.A. HOMMA, J. KUL, B.C. van der Op 't ENDE, J. DALEN, ds. W.S.H. van WALRAVEN, R.J, en echtgenote VELTMAN, A.M. HULST, W '60 BLOM, G. () 13-2-' ' ' '9S 20-6-'23 7-l-'28 2k- 8-' '0? 17-8-' "\k ' '2? 8-9-M ' ' k 9-12-M6 17- ^_ Vroegere drecteur De Waarhed. S.U. Delegate Verengd Veraet 0. Berljn. Herdenk^g:.,:jeenkomst verzetsstrjders. ALDENKAMP, BRASSER en KE- BOOM gedecoreerd. Seer. CPN, ld Tweede Kamer. 0. Berljn, cremate Wlhelm PECK (presdent DDR), Seer. ANJV. Moskou, voorberedende bespreknger -Vereldjeugdforum. Ld h.b. ABWB-'58. Moskou, bjeenkomst VV-Bouwvak. Ld h.b. ABV-'58. Belge. Moskou voor een jaar hogere partjscholng. Ld Ned. Vredesraad. Ludweler (Fr.), vrendschapsconf. Landeljk seer. ANJV. S.U. vacante. Ld alg. best. Ned. Vr,,desraad. 0.Berljn - Besprekng vredesrezen. Alg. seer. Ned.-USSR. Moskou, Warschau, Berljn. Besprekngen tourstenrezen en culturele utwsselng. Seer. Verengd Verzet. 0. Berljn, oprchtngsbjeenkomst nternat. Comte monument Sachsenhauser- (10 okt.). VERTROUWELJK

28 3 VERTROUWELJK Datum: Naam: Geb.datum: Resdoel: + 1^-10-'60 WLLEMS, A.J '30 Ld h.b. ANJV. Boedapest, conf. Wereld Fed. Democr. Jeugd '60 BLOM, G '60 SMT, Chr. KONNG, L.H. BARUCH, S. 17- ^-'09 Delegate Verengd Veraet 11-9-'07 Luk, bjeenkomst voor so 18-9-' 99 ldartet met Ver. Verfolgt. d. Nazregmes (FR). 17_ 2-'05 Ld d.b. CPN. 0. Berljn, nternat. ec. conf. van 0. Dutse Academe. 19_10-'60 OMMEREN van-avernk, H.J ' '60 MOLN-GERRTZE, J.P '16 19_10-' '60 CLERKX, P. Leden seer. Ned. Vrouw. bew. 0. Berljn, bezoek nternat. Democr. Vrouwen Fed '91 Werkzaam Stchtng Bepenak, Brussel, resdoel net bekend. 23-o-' '60 2?-10-' '60 VELTMAN, J.C. SMT de-krujt, E. MOLN-GERRTZE, J.P, 2k- 2-'01 Vertegenw. NVB bj nternat. Democr. Vr. Fed. te 0. Berljn. Bezoek Ned '07 Vertegenwoordgden NVB op 6-12-M6 nternat. Vrouwen Conf. n Salzburg 28 t/m ' '60 BOO, B.J. de '31+ Voorz. ANJV dstr. Asd. Woonde 23ste congr. Brtse communstsche jeugdorg. bj. 3_11_60 GROOT, S. de (U) WOLFF, J. VRES, Th. U. de JAGER, Tj. + 3_11_»60 VGNE, F '99 CPN-delegate naar Moskou 1-9- '23 ^3ste herdenkng October '07 revolute en ntern, conf. 7_12-'1lf CP-en ' 12 Seer. Wereld Vredesraad. Komende v. Oslo. Besprekngen Ned. Vredesraad. 6~11-'60 7_11_6o VELTMAN, A.M M+ Ld alg. best. Ned. Vredesraad. DDR, doel net bekend. BOSHART, M. 6-2-l]+0 Ld seer. OPSJ. Nam n 0. Berljn verm, deel aan nt, Semnarum van de Humboldt-unvers. over de vreedzame oplossng van de Dutse kweste. VERTROUWELJK

29 VERTRGUWELJK Stakngsoverzcht november edrjf Aanladng nmengng vakbonden Resultaat No. Scheepswerf De Noord te.alblasserdam geschl over n erkende bonden te voeren tarefsh drongen aan op wjzgng! werkhervattng geen 1. Kromhout Motoren- protest tegen fabrek te Amster-- neuwe tarefrege dam lng en utstel j van vrje zater- werktjdverkor- tng en werkclasjsfcate ng. aangek. 2. Arbeders n hout-j- ontevredenhed OH NVV, CNV, KAB haven te. Amsterdam ver roulerngssy-{ bemddelden steem bj tewerk-j stallng op schepen van verschllende grootte... systeem bleef gehandhaafd, maar s t ak ng s v e r1e t werd utbetaald Montagearbeders esen secundare van N.V. Werkspooj1. arbedsvoorwaar- Utrecht, werkz.opj den (koffegeld staatsmjn Emma- t^ en resuren) Beek N.V. Scheepswerf ontevredenhed o- en Machnefabrek ver resultaten P. Smt Jr.te Eot-t loonoverleg terdam geen nmengng geen resultaat ANMB (NVV) heljarbed voorlopg ledenverg.met. normaal hervat '58 verspredde!. pamfletten '5. Metaal bedr. N.V. ndustre, te Rotterdam dem, Metaal-'58 ver-!dem. spredde pamflej;- ten Metaal bedr. N.V., Braat te Rotterdam dem. dem. dem. Metaalbedr.N.V, NETAM te Rotterdanj dem. dem. dem. VERTROUWELJK