ELEKTROTECHNIEK 1MK. Docentenhandleiding. Herzien door: H. Frericks S.J.H. Frericks _TransferE_Elektrotechniek_1MK_WB_titelpag.

Transcriptie

1 ELEKTOTECHNIEK MK Docenenhandleiding Herzien door: H. Frericks S.J.H. Frericks _TransferE_Elekroechniek_MK_WB_ielpag.indd :05:8

2 Colofon Herzien door H. Frericks S.J.H. Frericks Vormgeving innenwerk en omslagonwerp TwinMedia v, Culemorg Zewerk (MW)², Doorwerh Tekeningen F. Hessels, Almere ThiemeMeulenhoff onwikkel leermiddelen voor Primair Onderwijs, Algemeen Voorgeze Onderwijs, Beroepsonderwijs en Volwasseneneducaie en Hoger Beroepsonderwijs Meer informaie over ThiemeMeulenhoff en een overzich van onze leermiddelen: of via onze klanenservice (088) ThiemeMeulenhoff, Amersfoor, 0 Alle rechen voorehouden. Nies ui deze uigave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geauomaiseerd gegevensesand, of openaar gemaak, in enige vorm of op enige wijze, hezij elekronisch, mechanisch, door fookopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schrifelijke oesemming van de uigever. Voor zover he maken van kopieën ui deze uigave is oegesaan op grond van arikel 6 Aueurswe j he Beslui van 3 augusus 985, Sl., dien men de daarvoor weelijk verschuldigde vergoedingen e voldoen aan Siching Pulicaie- en eproducierechen Organisaie (PO), Posus 3060, 30 KB Hoofddorp ( Voor he overnemen van gedeele(n) ui deze uigave in loemlezingen, readers en andere compilaiewerken (arikel 6 Aueurswe) dien men zich o de uigever e wenden. Voor meer informaie over he geruik van muziek, film en he maken van kopieën in he onderwijs zie De uigever heef ernaar gesreefd de aueursrechen e regelen volgens de weelijke epalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechen e kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog o de uigever wenden.

3 III Inhoud Elekrische grooheden Grooheden Meen 8 Weersand en geleiding Soorelijke weersand, soorelijke geleiding en emperauurscoëfficiën Meen van weersand 9 Weersandgegevens 0 (Nie-)lineaire weersanden 5 3 Basisegrippen voor newerken 9 Afspraken; we van Ohm 9 Ween van Kirchhoff 33 Weersandsmeing me vol- en ampèremeer 35 4 Newerken van weersanden 37 Serieschakelingen en meingen 37 Parallelschakelingen en meingen 48 Gemengde schakelingen en meemehoden 55 5 Newerken van energieronnen 67 Serieschakelingen me energieronnen; inwendige weersand 67 Parallelschakelingen me energieronnen 7 6 Wisselsroomegrippen 83 Periodiek veranderende spanningen en sromen 83 Meen van wisselsroomgrooheden 88 7 Magneische velden 95 Magneisme en spoelen 95 Kernen; zelfinducie; magneische circuis 99 Magneische krachen, velden en maerialen 04

4 .

5 Elekrische grooheden Insapoes a c d GGOG GGOG 3 GGOG 4 GOGG 5 OGGG Grooheden Toesopgave Q 0,5 Ah dagen I Q 6 I Q Q dagen 4 uur 48 h 6 I 0,5 Ah 0,4 ma 48 h. Zie vooreeld ui he kernoek.. Q 60 Ah I 3 A Q 6 Q 60 Ah 0 uur I 3A

6 ELEKTOTECHNIEK MK.3 kwarier Q 300 C I Q 6 I Q kwarier 5 minuen 5 60 s 900 s Q 300 C 6 I 0,333 A 900 s Toesopgave 0,5 uur P 00 W 30 V Q P 00 W I 6 I 6 I 0,45 A 30 V 0,5 h 800 s Q 6 Q 0,435 A 800 s 783 C. Zie vooreeld ui he kernoek.. 6 V I 0, A P I 6 V 0, A, W.3 V I 5 A 5 minuen a a P Q I V 5 A 60 W Q 5 minuen 300 s 6 Q 5 A 300 s 500 C

7 ELEKTISCHE GOOTHEDEN 3 Toesopgave 3 P W W kwh week van 8.00 uur o 8.00 uur kwh i 0,5 P 60 W a W in J c kosen in week d kosen ij 60 W W a W 6 kwh 000 Wh 90,9 h P W W W kwh 000 Wh Ws Ws 3,6 MJ c PL-lamp van W per dag 4 uur 6 per week 7 4 uur 98 uur W W 98 uur 078 Wh,08 kwh 6 kosen,08 kwh i 0,5/kWh 7 cen. d Gloeilamp van 60 W lijf gelijk 98 uur W 60 W 49 uur 5880 Wh 5,88 kwh 6 kosen 5,88 kwh i 0,5/kWh i, Zie vooreeld 3 ui he kernoek. 3. P 500 W kwarier W in kj en in kwh kwarier 900 s 0,5 h W 500 W 900 s Ws J.50 kj en W,5 kw 0,5 h 0,65 kwh h P 800 W 5 h P 3 40 W + 60 W 3 0,5 h P W 4 h P 4 40 W 5 h P 5 0, kw kwh i 0,3

8 4 ELEKTOTECHNIEK MK a W o in MJ W o in kwh c kosen a W 800 W s 640 kj W (0 W + 0 W) s 430 kj W 3 P W 0, s 70 kj W 4 P 4 40 W 3600 s 44 kj W 5 P 5 00 W 3600 s 440 kj W 5 64 kj 5,3 MJ kwh 3,6 MJ 6 MJ kwh 3,6 5,3 6 5,3 MJ kwh 4,5 kwh 3,6 c kosen: 4,5 kwh i 0,5 i, kj Toesopgave 4 a µv 0!6 V 300 mv 0!3 V 0,3 V 0 V 0 3 µv 0 5 µv c 0 kv 0 3 V V 0!3 MV 0,0 MV d 500 µa 0!9 A 0!7 A 0 0!3 A 0!6 ma 0!4 ma 4. Zie vooreeld 4 ui he kernoek. 4. a 0 0!3 0 3 V 000 mv 0!3 V 0,00 V c 0 3 V 000 V d 0! !3 kv 0,00 kv 4.3 a 300 mv 0!3 V 0,3 V 0 3 V 0!3 kv 300 MV 0 6 V V V 0 5 kv c 300 V 0 3 V 0!3 kv 0,3 kv 0 6 V 0!6 MV 0!4 MV d 300 kv 0 3 V 0 5 V 0 6 V 0!3 MV 0,3 MV 4.4 a 00 µa 0!6 A 0!4 A 0 0!3 A 0!3 ma 0, ma 0,00 A 0 0!3 A 0 3 ma ma 0 0!6 A 0 6 µa 0 3 µa c 500 MW 0 6 W 0 8 W W 0!3 GW 0,5 GW

9 ELEKTISCHE GOOTHEDEN 5 d 450 kw 0 3 W W 0!3 MW 0,45 MW Toesopgave % 0,85 P af 600 W 30 V I P af 0 6 P oe 706 W P oe P af P oe 600 W 0, W 30 V P I 6 I 3,07 A 5. Zie vooreeld 5 ui he kernoek. 5. P oe. 50 W P af. 5 W 0 P af 0 0,86 of 86%. P oe 5 W 50 W V I 5 A P af kw 000 W 0 0 P af P oe P I 30 V 5 A 50 W P af 0 0,87 of 87%. P oe 5.4 P oe 0 KW 0 95% of 0, V I 000 W 50 W

10 6 ELEKTOTECHNIEK MK 0 P af P oe 6 P af P oe 0,95 0 kw 9,5 kw P generaor dus P I 6 I af 9,5 kw 3,8 A 400 V Toesopgave 6 30 V V,5 l 0 minuen T 5 EC T 00 EC 0 78% of 0,78 c 400 EC) I W af )T V,5 l 6 m,5 kg )T T! T 00 EC! 5 EC 85 EC 6 W af,5 kg 400 EC) 85 EC 536 kj W af W 0 af 536 kj 6 W oe 687 kj W oe η 0,78 W P oe oe 0 3 J 44 W 60 s P 6 I oe 44 W 4,97 A 30 V 6. Zie vooreeld 6 ui he kernoek. 6. l 5 m 8 m d,5 m T 7 EC T 3 EC c 400 EC) W af W af T m d 5 m 8 m,5 m 300 m dm kg T T! T 3 EC! 7 EC 6 EC 6 W af EC 7560 MJ

11 ELEKTISCHE GOOTHEDEN P oe 00 kw W af 7560 MJ (zie vorige opgave) 0 60% of 0,6 0 P af 6 P af P oe 0,6 00 kw 0 3 W P oe W W af P 6 af 0 6 J 0 3 s 35 uur 0 3 W P af Toesopgave 7 (prakijkvraagsuk) P oe 00 W 0 75% of 0,75 T 0 EC uur c 400 EC) V in l 0 P af 6 P af P oe 0,75 00 W 85 W P oe W af P 85 W h 85 W 3600 s,97 MJ W af T W 0 6 J 6 m 35,4 kg 6 V 35,4 l c T 0 EC

12 8 ELEKTOTECHNIEK MK Meen Toesopgave 8 A V 8. V 8. A Toesopgave 9 De uislag ij 3¾ digis is 48,4 V. De uislag ij 3 digis is 48,4 V. 9. Zie vooreeld 7 ui je kernoek. 9. a 3¾ digis geef aan 3 volwaardige cijfers dus da geef ij deze waarde 58,4. 3 van ¾ geef aan er kan maximaal een "3" voor komen, da eeken in di geval da er nies voorkom wan he eerse cijfer van de aanwijzing is een 5 4 van ¾ geef aan da he een 4000 coun is, da eeken in di geval da he och ij 3 cijfers lijf in de uilezing. He heef hier dus geen voordelen door die eerse "5" van de aanwijzing. De uislag zal dus zijn 58,4 ma. 3 digis geef aan 3 volwaardige cijfers dus da geef ij deze waarde 58,4 V. De uislag zal dus zijn 58,4 ma.

13 ELEKTISCHE GOOTHEDEN 9 Toesopgave 0 De resoluie is digi van he meeereik dus hier 0,0 V 0 mv. 0. Zie vooreeld 8 ui je kernoek. 0. Eén schaalwaarde van he laase digi is 0,0 V 0 ma. De resoluie is dus 0 ma. Toesopgave 4-digi meer Nauwkeurigheid ± (0,% rdg + 0,0% rng) Meeereik van 00 V Aanwijzing 6,83 V a De resoluie in mv De afwijking c De grenswaarden d Een realisische afronding a To 00 V is de uilezing me wee cijfers acher de komma. De resoluie is één schaalwaarde van de laase digi 0,0 V 0 mv. 0,% van 6,83 V ± 0,0683 V 0,0% van 00 V ± 0,0 V + Afwijking ± 0,0883 V c Tussen 6,83 V ± 0,0883 V is ussen 6,7477 V en 6,983 V. d He eerse cijfer acher de komma kan liggen ussen 7 en 9. Dus afronden op 6,8 V.. Zie vooreeld 9 ui he kernoek.. Zie vooreeld 0 ui he kernoek..3 3 / -digi display Meeereiken: 00 mv, V, 00 V en 600 V De maximale aanwijzing De resoluie Een 3 / -digi display heef een maximale aanwijzing van 999. De resoluie is schaalwaarde van de laase digi.

14 0 ELEKTOTECHNIEK MK meeereik max. aanwijzing resoluie 00 mv 99,9 mv 0, mv 00 µv V,999 V 0,00 V mv 0 V 9,99 V 0,0 V 0 mv 00 V 99,9 V 0, V 600 V 999 V V 8. 4 digi display Afwijking ± (% rdg + 3d) Meeereik 0 kω Aanwijzing 95 Ω a Aanal couns Waarvan 3d nemen? c De afwijking a Een 4-digi display heef couns. 3d is 3-digis afwijking van he laase cijfer van he meeereik. c % van de aanwijzing is ± 9,5 Ω 3 d afwijking is ± 3 Ω + De afwijking kan zijn ± 94,5 Ω Toesopgave (prakijkvraagsuk) Figuur 33 en figuur 34. a m Voor welke ereiken geld m? De procenuele afwijkingen voor verschillende ereiken. c Is de nauwkeurigheid voor de weersandsereiken opgegeven? d Hoe groo is de spanningsval voor de gelijksroomereiken? a Inpu impedance: 0 MΩ voor de spanningsereiken. Accuracy: gelijkspanning ± (0,8% + d) gelijksroom voor ma! 00 ma ± (,% + d) voor A! 0 A ± (,% + d) wisselspanning ± (,5% + 5 d) wisselsroom nie aanwezig c Ja, onder de kolom accuracy. d Burden volage: voor de ereiken ma - 00 ma; 0,5 V voor he ereik van A; 0,7 V voor he ereik van0 A; 0,3 V

15 Weersand en geleiding Insapoes invulsaa a c d a c d a c d GGGO 5 GGOG 9 GOGG OGGG 6 OGGG 0 GGGO 3 GGOG 7 GGOG GOGG 4 OGGG 8 GOGG Soorelijke weersand, soorelijke geleiding en emperauurscoëfficiën Toesopgave A 6 mm 0,7 Ω A 6 mm + 6 mm 8 mm 6 0,7 Ω 0,4 Ω 8 7. Zie vooreeld ui he kernoek.. Twee leidingen waarvan: 0,5 Ω l 000 m l 75 m A A

16 ELEKTOTECHNIEK MK is rech evenredig me l 6 : l : l l 6 5 Ω Ω 87,5 mω l Twee leidingen waarvan:, Ω A 4 mm A 6 mm l l is omgekeerd evenredig me A 6 mm 6 A word 4 groer, dus is 4 kleiner 4mm, Ω 0,3 Ω 4 4 Toesopgave D 0!6 m N 400 l gem per winding 30 cm d, mm i l l gem cm 0 m π d,3 mm 4 l ρ 0 m 0!6 m,86 Ω A,3 mm. Zie vooreeld ui he kernoek.. D 0!6 m A 0 mm l,5 m l ρ,5 m 0!6 m 0,0063 Ω A 0 mm,63 mω

17 WEESTAND EN GELEIDING 3.3 d 0,4 mm i A π d π (0,4) mm 0,6 mm 4 4 Toesopgave 3 De afmeingen van de spoelklos van figuur.6. D 0!6 m d 0,5 mm i a Aanal wikkelingen N Lenge koperdraad l c a 0 lagen van 30 windingen 600 windingen d gem 0 mm De omrek voor winding is gemiddeld d gem π 0 mm 6,8 mm. l 600 6,8 mm 37,7 m c π A 4 0,5 mm 0,96 mm l ρ 37,7 m 0!6 m 3,37 Ω A 0,96 mm 3. De afmeingen van de spoelklos van figuur.7. d 0,65 mm a l gem van de winding Aanal lagen c Aanal windingen per laag a 5 mm % mm d gem 8,5 mm l gem 4 d gem 4 8,5 mm 74 mm d! d 5 mm! mm 3 mm 3 mm 6 wikkelhooge 6,5 mm aanal lagen 6,5 mm 0,65 mm 0 lagen l klos c aanal windingen per laag 3,5 mm 50 wnd. 0,65 mm d draad

18 4 ELEKTOTECHNIEK MK 3. Een ronde draadklos innendiameer 8 mm uiendiameer 5 mm n 400 windingen Draadlenge l 8mm% 5 mm d gem,5 mm l l gem aanal windingen d n l π,5 mm 400 4,5 m Toesopgave 4 D 0!6 m l 6,5 m A 0,5 mm a B G a l ρ 6,5 m 0!6 m 0,75 Ω A 0,5 mm G 0,093 S 0,75 Ω 4. Zie vooreeld 3 ui he kernoek. 4., kω G G S 0!6 S, G 0!3 S 3 0 Ω Ω,5 Ω G 0!3 80

19 WEESTAND EN GELEIDING 5 Toesopgave 5 -aderige kael D 0!6 m kael,5 Ω A 4 mm l van de kael A l,5 Ω 4 mm 343 m ρ 0!6 m l 7,5 m 5. l,4 km 80 m A,5 0!6 m D 0!6 m l ρ 80 m 0!6 m 6 Ω 0!6 m 5. -aderige kael D 0!6 m 0,84 Ω l kael 600 m A l 600 m 00 m l ρ 00 m 0!6 m A 5 mm 0,84 Ω Toesopgave 6 Kanal andmaeriaal 0!6 m mm d 0,5 mm i 3 Ω Lenge l

20 6 ELEKTOTECHNIEK MK d mm 0,5 mm mm 0!6 m ρ l A 3 Ω l 0!6 0!6 m l!6 5,9 0!6 Oefenopgave 6. 5 mm d,5 mm l 5 m 0!6 m d 5 mm,5 mm 7,5 mm 0!6 m l ρ 0!6 m, Ω A 0!6 m Toesopgave 7 Wolfraamgloeidraad " 0 3 /EC T 0 EC 0 35 Ω T 50 EC )T 500 EC ) )T 35 Ω 0!3 /EC 500 EC 40 Ω 0 + ) 35 Ω + 40 Ω 455 Ω 7. Zie vooreeld 4 ui he kernoek Ω T 0 EC T 0 EC " 0!3 /EC )T 0 EC! 0 EC 00 EC ) )T Ω 0!3 /EC 00 EC 0,37 Ω 0 + ) Ω + 0,37 Ω,37 Ω

21 WEESTAND EN GELEIDING 7 Toesopgave 8 T 00 EC 00 Ω T 50 EC " 0!3 /EC 0 ) )T )T T! T 00 EC! 50 EC 50 EC ) 00 Ω ( 0!3 / C) 50 EC 5 Ω 0 + ) 00 Ω 0 + ( 5 Ω) Y 0 05 Ω 8. Zie vooreeld 5 ui he kernoek Ω T 0 EC T 30 EC 0!3 /EC ) )T ) 00 Ω 0!3 /EC) 0 EC!0,8 Ω 0 + ) 00 Ω + (!0,8 Ω) 99, Ω Toesopgave 9 T 0EC 0 5 Ω " 0!3 /EC 5,95 Ω T ) 0,95 Ω 0,95 Ω )T 50 EC 0 α 5Ω 0!3 /EC T T + )T 0 EC + 50 EC 70 EC

22 8 ELEKTOTECHNIEK MK Oefenopgave 9. T 0 EC 0 Ω Ω " 0!3 /EC T )! 0 Ω! Ω 0 Ω ) )T 0 Ω Ω 0!3 /EC )T 6 )T 0 Ω 04 EC 0!3 /EC T T + )T 0 EC + 04 EC 06 EC Toesopgave 0 (samengeseld vraagsuk) D 0!6 m d 0,8 mm l,5 m " 0!3 /EC a ij 0 EC ij 40 EC a ij 0 EC: l ρ,5 m m 0,937 Ω A π (0,8 mm) 4 ij 40 EC: 0 ( + )T),937 Ω ( + 0!3 /EC 0 EC),944 Ω Toesopgave (prakijkvraagsuk) Kael me sluiing D 0!6 m,34 Ω A 6 mm Lenge l o de sluiing A,34 Ω 6 mm l 766 m ρ 0!6 m De afsand is l 766 m 383 m

23 WEESTAND EN GELEIDING 9 Meen van weersand Toesopgave 4-digi display Bereiken van 00 Ω, kω, 0 kω, 00 kω, MΩ en 0 MΩ. Nauwkeurigheid: ± (,5% reading + 4 digis) Aanwijzing 8,4 kω. a De afwijking Een realisische afronding a,5% van 8,4 kω ±,06 kω (afgerond) 4 digis van 8,4 kω ± 0,04 kω Afwijking ±, kω De weersandswaarde kan liggen ussen 8,4 ±, kω. Di is ussen 80,3 kω en 84,5 kω. ealisische afronding 8 kω. Oefenopgave. Zie vooreeld 6 ui he kernoek.. 3-digi display Nauwkeurigheid ± (% reading + 0,5% range) Meeereik 000 Ω Aanwijzing 563 Ω a De afwijking. De grenswaarden c Een realisische afronding a % reading % van 563 Ω ±,6 Ω 0,5% range 0,5% van 000 Ω ± 5 Ω + Afwijking ± 6,6 Ω De waarde van de weersand ussen 563 Ω ± 6,6 Ω. Di is ussen 546,74 Ω en 579,6 Ω.

24 0 ELEKTOTECHNIEK MK Weersandgegevens Toesopgave 3 Vul de ael in. e ring e ring 3e ring 4e ring 5e ring oleranie rood rood ruin zilver - 0 Ω 0% geel viole geel oranje ruin 474 kω % ruin zwar zwar rood - 0 Ω % lauw grijs zwar goud - 68 Ω 5% oranje wi rood oranje ruin 39 kω % 3. Zie vooreeld 8a ui he kernoek 3. Weersand van 5,6 MΩ De kleurcode kleurcode: 5,6 MΩ Ω. Kleuren groen-lauw-groen 3.3 Zie vooreeld 9 ui he kernoek 3.4 Weersand van 394 kω De kleurcode kleurcode: 394 kω Ω. Kleuren oranje-wi-geel-oranje. 3.5 Vul in wa ij een 4-ringencode de eekenis is van de ringen. e en e ring e en e geal 3e ring aanal nullen 4e ring oleranie 3.6 Vul in wa ij een 5-ringencode de eekenis is van de ringen. e en e en 3e ring e en e en 3e geal 4e ring aanal nullen 5e ring oleranie

25 WEESTAND EN GELEIDING Toesopgave 4 Kleurcodering )T 40 C a Weersandswaarden ) viole-geel-lauw-rood-lauw-ruin ,5% 00 ppm waarden: 74,6 0 3 Ω 74,6 kω oleranie 0,5% TC 00 ppm ) 40 C 00 ppm/ C 74,6 kω Ω 4. Zie vooreeld 7 ui he kernoek kω T am 5 C T edr. 65 C TC 00 ppm ) )T 65 C 5 C 40 C 0 3 Ω ) 6 ) ) 448 Ω 4.3 Zie vooreeld 0 ui he kernoek 4.4 kleurcode: lauw-grijs-rood-ruin-rood-geel Waarden Weersandswaarde Ω Toleranie % TC 5 ppm

26 ELEKTOTECHNIEK MK Toesopgave Ω ± 0%. E ± 0%; E4 ± 5% en E48 ± %. Weersanden in de gegeven reeksen die voldoen aan de geselde eis? (Zoek in een handoek voor weersanden de E48-reeks op.) De grenswaarden van de weersanden moeen liggen ussen 450 Ω ± 0 % Ω en 495 Ω. E-reeks geen enkele weersand voldoe E4-reeks 430 Ω ± 5% lig ussen 409 Ω en 45 Ω 470 Ω ± 5% lig ussen 447 Ω en 494 Ω E48-reeks 4 Ω ± % lig ussen 44 Ω en 430 Ω 44 Ω ± % lig ussen 433 Ω en 45 Ω 464 Ω ± % lig ussen 455 Ω en 473 Ω 5. Zie vooreeld 8 ui he kernoek Ω ± 0% de grenswaarden 68 Ω! 0% van 68 Ω 6, Ω 68 Ω + 0% van 68 Ω 74,8 Ω Ω eeksen me deze waarden. E9, E4, E, E6 en E3 Toesopgave Ω P 0,5 W I P 0,5 W 470 Ω I 0,5 W 470 Ω I 0,5 W 470 Ω 0,0306 A 3, ma

27 WEESTAND EN GELEIDING 3 6. Zie vooreeld ui he kernoek Ω P 0,5 W I I P 0,5 W 0,0707 A 70,7 ma 00 Ω kω P W I I P W 0!3 A 8,6 ma Ω Toesopgave 7 kω P 0,33 W P 0,33 W kω 0,33 W kω 760 V , V 7. Zie vooreeld ui he kernoek Ω P 0,5 W 0,5 W 47 Ω 3,43 V 7.3 6,8 kω P W

28 4 ELEKTOTECHNIEK MK W 6800 Ω 8,5 V Toesopgave 8 (samengeseld vraagsuk) Een draadgewonden weersand P 0, W 4 V l 5 m d 0, mm D P (4 V) ; 0, W , 6 80 Ω 0, π A 0,034 mm d (0, mm) A D 80 Ω 0,034 mm 5 D 80 Ω 0,034 mm 6 D 0,5 Ω mm /m 0!6 m. 5m Toesopgave Ω ± 0% I 5 ma E4-reeks Sizecode SMD 06 ol. % a De gekozen (evenueel meer dan één) P van sizecode 06 c Word P overschreden ij geruik van de gekozen? a moe liggen ussen 400 Ω 0% 360 Ω en 400 Ω + 0% 440 Ω Je kun een weersand ui de E4-reeks nemen van 360 Ω, 390 Ω en 430 Ω. Wel moe je meen of ze innen de oleranie vallen. c P 0,5 W ij een 06 sizecode (zie ael 6 van he kernoek) P ij 360 Ω: P I (0,05 A) 360 Ω 0,5 W P ij 390 Ω: P I (0,05 A) 390 Ω 0,44 W P ij 430 Ω: P I (0,05 A) 430 Ω 0,75 W De weersand van 430 Ω kom oven de oegesane dissipaie en is dus nie ruikaar.

29 WEESTAND EN GELEIDING 5 (Nie-)lineaire weersanden Toesopgave 0 Figuur.8 a T am ij 80 EC a De weersandswaarden zoals vermeld ij de karakerisieken zijn de waarden, zoals je kun aflezen ij 5 EC. De snijpunen van de karakerisieken me de 80 EC lijn leveren de waarden 0,9 Ω -,8 Ω -,8 Ω - 6 Ω - 8 Ω - Ω - 33 Ω en 65 Ω. Oefenopgave 0. Figuur.9 ij T 5 EC He snijpun van de karakerisiek me de 5 EC-lijn lig 0 3 Ω en 0 3 Ω en is ongeveer,7 kω. 0. Figuur.9 ij 5 EC Tussen 0 4 Ω en 0 4 Ω en is ongeveer 37 kω. Toesopgave figuur.0 a ) ussen 60 EC en 70 EC ) in % Oplossing a 60 EC 550 Ω 70 EC 950 Ω ) 950 Ω! 550 Ω 400 Ω % van 550 Ω 5,5 Ω 400 Ω 400 Ω is dan een verandering van 7,7%. 5,5 Ω

30 6 ELEKTOTECHNIEK MK. Zie vooreeld 3 ui he kernoek.. Figuur.0 ) ussen 50 EC en 00 EC Bij 50 EC is de weersand 00 EC 30 Ω Bij 00EC is de weersand 50 EC Ω ) 00EC! 50 EC 308 Ω!.3 PTC 50 Ω ) in % 30% ) 30% van 0 30% van 50 Ω 45 Ω 0 + ) 50 Ω + 45 Ω 95 Ω Toesopgave (samengeseld vraagsuk) Figuur., figuur. en figuur.3. a Vul de ondersaande ael in. Teken in figuur.4 PTC f() Lees eers in figuur.3 ui je werkoek de emperauur af als funcie van de ijd. Lees daarna me de gevonden emperauurwaarden in figuur. ui je werkoek de weersand af als funcie van de emperauur. a ijd emperauur T weersand in min in EC in Ω

31 WEESTAND EN GELEIDING Ω min 0 Toesopgave 3 (prakijkvraagsuk) De gegevens ui oesopgave. Teken in figuur.5 de emperauurschaal in relaie me de Ω-schaal. De waarden kun je ui de gemaake ael van oesopgave aflezen Ω o 70 C

32 .

33 3 Basisegrippen voor newerken Insapoes invulsaa a c d a c d GOGG 5 GOGG GGGO 6 GGGO 3 GOGG 7 OGGG 4 GOGG Afspraken; we van Ohm Toesopgave Figuur 3.7 de sroomriching I PQ en I QP de waarde van I PQ en I QP I PQ!5 ma I QP 5 ma. Zie vooreeld 3 ui he kernoek.. I PQ 5 A I QP De waarde van I QP is egengeseld aan die van I PQ 6 I QP!5 A.

34 30 ELEKTOTECHNIEK MK Toesopgave Figuur 3.9 De punen me de hoogse polariei van spanningsron en weersanden. Bij de spanningsron de +. Bij kom de sroom ij pun B er in, dus pun B heef een hogere polariei dan pun A. Bij is da pun D.. Zie vooreeld ui he kernoek.. Geef wee manieren om de polariei van een spanning aan e geven. e Me + en! e Me een index.3 Geef ij de wee manieren ui vraag. aan welk pun de hoogse polariei heef. e Me + en! heef de + de hoogse polariei. e Me een index waarij de eerse leer de hoogse polariei heef..4 Welk pun ij een passief elemen waar een sroom doorvloei, heef de hoogse polariei? He pun waar de sroom he elemen ingaa heef de hoogse polariei. Toesopgave 3 Een ideale spanningsron. I k De ideale spanningsron heef geen inwendige weersand. Dus I k Een ideale spanningsron Een kenmerk.

35 3 NETWEKEN 3 De inwendige weersand i 0 Ω. Daardoor is consan. 3. Twee korgesloen punen. De heoreische weersand. De heoreische weersandswaarde van een korsluiing is 0 Ω. Toesopgave 4 Een ideale sroomron 0 Open klemmen wil zeggen: Een ideale sroomron. He kenmerk. i 4 en daardoor is I consan. 4. Twee open klemmen. De weersand. is in heorie 4 ussen wee open klemmen. Toesopgave 5 kω I 0, ma a 0, ma kω 0!3 0 3 Ω,4 V 3,6 V I 0,0003 A 0,3 0 3 Ω 5. Zie vooreeld 4 ui he kernoek.

36 3 ELEKTOTECHNIEK MK 5. I Twee afgeleide formules. I V 6 50 Ω I 0, A 5.4 I 0 V 0 V A 0 Ω A 30 V 30 V 3 ma 0 kω 3mA 50 V 50 V 50 µa 0, MΩ 50 µa V ma ' kω V µa ' MΩ 0,7 V 375 µa 0,7 0!3 MΩ,87 kω 375 µa 0 V 6 A 30 V 4,4 Ω 6 A Ω I 0,5 A 0,5 A 39 Ω 5,85 V Ω V I I V 0,067 A 6,7 ma 0 Ω

37 3 NETWEKEN 33 Toesopgave 6 (samengeseld vraagsuk) 470 Ω SMD 9,4 V a I P c Sizecode SMD om P e kunnen dissiperen a I 9,4 V 0,0 A 470 Ω P I (0,0 A) 470 Ω 0,88 W c Sizecode 06 is nodig (zie ael 6 van he kernoek) Toesopgave 7 (prakijkvraagsuk) 7,5 V I 5 ma E-reeks P 0,33 W de gekozen afwijking maximaal 0% van erekende a de gekozen (evenueel meer dan één) word P overschreden ij geruik van de gekozen? a 7,5 V ± 0% ± 0% 300 Ω ± 0%. I 5 ma De waarde moe liggen ussen 300 Ω! 0% 70 Ω en 300 Ω + 0% 330 Ω Je kun een weersand van 70 Ω of 330 Ω ui de E-reeks nemen. Je moe de waarden meen om e zien of ze innen de oleranie vallen. De dissipaie ij 70 Ω: P (7,5 V ) 0, W 70 Ω De dissipaie ij 330 Ω: P (7,5 V ) 330 Ω Da is eneden de oegesane 0,33 W. 0,7 W Ween van Kirchhoff Toesopgave 8 Figuur 3.9 a I in pun P de riching van I in pun P

38 34 ELEKTOTECHNIEK MK a 3I oevloeiend I 4 + I 5 6,5 A 3I afvloeiend I + I + I 3 0,5 A 3I oevloeiend 3I afvloeiend Er zal in P een sroom vloeien van 0,5 A! 6,5 A 4 A naar rechs 8. Zie vooreeld 6 ui he kernoek. 8. He oplossingsrecep voor de eerse we van Kirchhoff Zie he oplossingsrecep van de eerse we van Kirchhoff in paragraaf 4 van he kernoek. 8.3 Figuur 3. I 4 I 4 + I 3 I + I 6 I 4 I + I! I 3 8 A Toesopgave 9 Figuur 3. a I c We kiezen een rondgang in de gekozen sroomriching. a A + B V + 8 I! 4 V + I I! V 6 I!0, A A Ω!, V A 8 Ω!0,8 V c De gekozen sroomriching is egengeseld aan de werkelijke sroomriching. Nee, ij een goedgekozen sroomriching zijn de anwoorden posiief en me dezelfde waarden. 9. Zie vooreeld 7 ui he kernoek. 9. Zie he oplossingsrecep van de weede we van Kirchhoff in he kernoek.

39 3 NETWEKEN Figuur 3.4 I en B 4V I 0,33 A Ω 4 V 9.4 Figuur 3.5 I, en +! A V 0 ( + )! 6 V 0 ( Ω + 8Ω) 6 V I 6V 0 Ω 0,3 A 0,3 A Ω 3,6 V 0,3 A 8 Ω,4 V Weersandsmeing me vol- en ampèremeer Toesopgave 0 Meewaarden (V) I (ma) 3 0, 6 0,4 9 0,6 0,8 5 a I f () c f (I) a 5 Ω I ' 3V 0, A (Je kun ook één van de andere waarden nemen.) I f () grafiek cm. 3 V (horizonaal) cm. 0, A (vericaal) c f (I) grafiek cm. 0, A (horizonaal) cm. 3 V (vericaal)

40 36 ELEKTOTECHNIEK MK Oefenopgave 0. Zie vooreeld 6 ui he kernoek. Toesopgave (samengeseld vraagsuk) me kleurcode, ruin-zwar-ruin-goud, word gemeen. Digiale volmeer: aanwijzing 3,000 V nauwkeurigheid 3 3 / 4 digi ± (,5% + digi) Digiale ampèremeer: aanwijzing 3,35 ma nauwkeurigheid 3 3 / 4 digi ± (,5% + digi) a min en max rekeninghoudend me de nauwkeurigheid van de meers. Liggen min en max innen de weersandsoleranie? a 3 3 / 4 digi heef 4000 couns 3 V ±,5% + d ±,5% van 3,000 V ± 0,045 V ± digi van 4,000 V ± 0,00 V afwijking ± 0,046 V 3 V ± 0,046 V I 3,35 ma ±,5% + d ±,5% van 3,35 ma ± 0,4703 ma digi van 40,00 ma ± 0,0 ma afwijking ± 0,4803 ma afgerond ± 0,48 ma I 3,35 ma ± 0,48 ma min I max max I min 3V! 0,046 V 3,35 ma % 0,48 ma min 0,098 kω 9,8 Ω 3V% 0,046 V 3,35 ma! 0,48 ma max 0,0987 kω 98,7 Ω De grenzen van de weersandswaarde zijn 00 Ω ± 5% 6 95 Ω en 05 Ω min val uien de onderse grenswaarde.

41 4 Newerken van weersanden Eerse insapoes invulsaa a c d GOGG GOGG 3 GGGO 4 GOGG 5 OGGG 6 OGGG Serieschakelingen en meingen Toesopgave Figuur 4.4 a ui in sand, en 3. P, P, P 3 en P 4 c P a Ω I 0,04 A 40 ma 6 V 650 Ω In sand : ( ) 0,04 A 550 Ω V In sand : ( ) 0,04 A 400 Ω 6 V In sand 3: 4 0,04 A 5 Ω 9 V P (0,04 A) 00 Ω 0,6 W P (0,04 A) 50 Ω 0,4 W P 3 3 (0,04 A) 75 Ω 0,8 W P 4 4 (0,04 A) 5 Ω 0,36 W c P P + P + P 3 + P 4,04 Ω

42 38 ELEKTOTECHNIEK MK. Zie vooreeld ui he kernoek.. Een serieschakeling me wee weersanden. Twee paar formules voor de erekening van de deelspanningen. Zie he schema ij de oplossing. Teken he schema. I, en, P 00 V 5 Ω 5 Ω I,5 A 00 V 5 Ω % 5 Ω 00 V 40 Ω A 5 Ω 37,5 V A 5 Ω 6,5 V P (,5 A) 5 Ω 56,5 W Twee andere manieren om P e erekenen zijn: I en P Toesopgave Zie he schema ij de oplossing. a Teken he schema. I,,, 3, 4 en P

43 4 NETWEKEN VAN WEESTANDEN 39 a 6 V 30 V 5 k Ω 3 4 V 3 6 k Ω k Ω I 30 V ma 5 kω 6V 3 kω I ma 4V kω I ma 3 3 ma 6 kω V 4 4 ma 4 kω 8 V P 0!3 0 3 Ω 0!3 W 8 mw. Zie he schema ij de oplossing. Teken he schema. I, en 0 V 8 V 4 Ω! 0 V! 8 V V I V A 83,3 ma 4 Ω 8 V 6 Ω I 83,3 ma

44 40 ELEKTOTECHNIEK MK. Zie he schema ij de oplossing. Teken he schema. en Ι 0,05 A V,5 V 5 3 Ω ,05 A 5 Ω,5 V V +,5 V +,5 V 5,75 V 5,75 V 5 Ω 0,05 A I Toesopgave 3 Zie he schema ij de oplossing. : 3 5 : 3 Teken he schema. en 3,, en 3 V 60 V 400 Ω 3 + 3! 60 V! V 48 V 5 3 : 3 : 3 5 : 3 : V 30 V 8

45 4 NETWEKEN VAN WEESTANDEN V 8 V I 60 V 0,5 A 400 Ω V 80 Ω 0,5 A I 30 V 00 Ω 0,5 A I V 0 Ω 0,5 A I 3. Een serieschakeling. Verhoudingen ussen spanningen en weersanden : : 3. Een serieschakeling. 4 V : : 5 I 40 ma en : : 5 : V 4 V 5 4 V 0 V 6 6 4V I 40 ma 0, kω 00 Ω 0 V 0,5 kω 500 Ω 40 ma I

46 4 ELEKTOTECHNIEK MK Toesopgave 4 Zie he schema ij de oplossing. Teken he schema. a v P led en P v a! led 0 V! 3 V 7 V 7V 40 Ω I 50 ma P led I 3 V 50 ma 50 mw I 7 V 50 ma 350 mw 4. Zie vooreeld ui he kernoek Ω I 0 ma P P (0,0 A) 350 Ω 0,4 W 40 mw 4.3 Zie he schema ij de oplossing. Teken he schema v en P v 4 V H v L 6 V P L W

47 4 NETWEKEN VAN WEESTANDEN 43 P L W I 0,333 A 6V v L! L 4 V! 6 V 8 V v 8 V v 54 Ω I 0,333 A P v I 8 V 0,333 A 6 W Toesopgave 5 Een oesel 30 V en P 3300 W ne 30 V l kael 80 m a oesel P oesel c de meemehode om v e meen ne (30 V) a oesel 6 Ω P oesel 3300 W ρ 0,075@0 kael 60 m!6 m l, Ω A,5 mm oesel + kael 7, Ω oesel oesel 6 30 V 5 V 7, Ω P opgenomen oesel (5 V) 890 W oesel 6 Ω c e mee ne e mee oesel 3 e v ne! oesel 5. Zie vooreeld 3 ui he kernoek. 5. Een moor aangesloen me lange leiding ne 50 V leiding 0, Ω per ader I 3 A moor

48 44 ELEKTOTECHNIEK MK De leidingweersand l is oaal 0, Ω 0,4 Ω He spanningsverlies v in de leiding is l 3 A 0,4 Ω, V De spanning over de moor is! v 50 V!, V 48,8 V lampen van 60 W 30 V ne 30 V I kael 50 m A,5 mm D 0!6 m a lampen I c lampen a P W 3960 W P 6 lampen (30 V) 3,4 Ω lampen P 3960 W l ρ 500 m 0,075 Ωmm l /m,7 Ω A,5 mm lampen + l 3,4 Ω +,7 Ω 4,57 Ω 30 V I 5,8 A 4,57 Ω c lampen lampen 5,8 A 3,4 Ω V Toesopgave 6 Figuur 4.7 a P ij verschillende sanden van de grafiek P f( ) c om overschrijding van P e voorkomen. d Word P max overschreden in? Verklaar je anwoord. a 0 3 Ω 0! Ω 0, Ω 0 V I 0,99 A % (0 % 0,) Ω P (0,99 A) 0, Ω 0,098 W 98 mw 0 3 Ω Ω 0 V I 0,909 A % (0 % ) Ω P (0,909 A) Ω 0,86 W 86 mw 0 3 Ω 0 Ω 0 V I 3 0,5 A % (0 % 0) Ω P 3 I (0,5 A) 0 Ω,5 W 500 mw 0 3 Ω 0 Ω 00 Ω

49 4 NETWEKEN VAN WEESTANDEN 45 0 V I 4 0,0909 A (0 % 00) Ω % P 4 4 (0,0909 A) 00 Ω 0,86 W 86 mw 000 Ω 0 V I 5 9,9 ma (0 % 000) Ω % P 5 5 0!3 A) 000 Ω 0,098 W 98 mw 500 mw P c De maximale dissipaie reed op als. Dan is v 5 V Dan is P W P vmax P vmax v 5V 6 vmin 5 Ω P vmax W vmin v d Ja, wan moe minsens 5 Ω zijn en is nu 0 Ω. 6. Zie vooreeld 4 ui he kernoek. 6. Figuur 4.9 a Tussen welke waarden AB e regelen is. P 50 Ω + 00 Ω + 30 Ω 80 Ω a V 0 V 80 Ω AB is regelaar ussen 0 en 0 V. P 4 W (0 V) 00 Ω

50 46 ELEKTOTECHNIEK MK 6.3 Figuur 4.0 a I max en I min P in verschillende sanden 66 V a I max 0,33 A 330 ma v 00 Ω 66 V I min 0,03 A 30 ma 00 Ω sand 0: I 330 ma, 0 Ω P 0 W sand : 4 66 V I 94 ma, v % (00 % 500) Ω P (0,094 A) 500 Ω 4,44 W sand : 66 V I 55 ma v % (00 % 000) 000 Ω P 3 (0,055 A) 000 Ω 3,03 W sand : I 30 ma, 000 Ω, P 4 (0,03 V) 000 Ω,8 W Toesopgave 7 Zie he schema ij de oplossing. m 00 mv m 00 Ω V

51 4 NETWEKEN VAN WEESTANDEN 47! m V! 00 mv V! 0, V 0,9 V m m I 00 mv ma 00 Ω 0,9 V 0,9 kω 900 Ω ma I 7. Zie vooreeld 5 ui he kernoek. 7. Zie he schema ij de oplossing. Teken he schema v 0 V v m 3 V v m 3 k Ω m m 3V I m 6 I m ma 3kΩ v! m 6 v 0 V! 3 V 7 V v 7V v 6 v 7 kω I ma 7.3 Zie he schema ij de oplossing. a m Ι m 0,5 ma v 900 Ω m 00 Ω a m I m 0,5 ma 00 Ω 50 mv I m ( m + v ) 0,5 ma 3000 Ω,5 V 7.4 Zie he schema ij de oplossing. Teken he schema. v

52 48 ELEKTOTECHNIEK MK V v Ι 0, ma m v 0 m Ω m m 0, ma 0 Ω mv v! m V! mv 999 mv v v 999 mv 9990 Ω 0, ma I Tweede insapoes invulsaa a c d GOG GGO 3 GGGO 4 GGGO 5 OGGG Parallelschakelingen en meingen Toesopgave 8 Zie he schema ij de oplossing. Teken he schema. a v I k Ω 5 k Ω Ι 3 0 ma 3 50 V a 3 50 V,5 kω 0 ma I v kω 5kΩ,5 kω 0 kω 0 kω 0 kω 0 kω v 0,909 kω 909 Ω I 50 V 0,055 A 55 ma 909 Ω v 0 kω

53 4 NETWEKEN VAN WEESTANDEN Zie vooreeld 6 ui he kernoek. 8. Zie he schema ij de oplossing. Teken he schema. a v I, I en I 3 c I op wee manieren 0 Ω 50 Ω 3 80 Ω 30 V a v 3 0 Ω 50 Ω 80 Ω Ω 800 Ω v 48,6 Ω 37 I 30 V 0,5 A 0 Ω I 30 V 0, A 50 Ω I 3 30 V 0,67 A 80 Ω 3 c I I + I + I 3 0,67 A (e manier) I 30 V 0,67 A (e manier) 48,6 Ω v 8.3 Zie he schema ij de oplossing. Teken he schema a I en I 3 c v op wee manieren

54 50 ELEKTOTECHNIEK MK Ι 5 Ω 0, A 50 Ω 3 75 Ω a 0, A 5 Ω 5 V I 5V 0, A 50 Ω I 3 5V 0,067 A 75 Ω 3 c e manier: v 3 5 Ω 50 Ω 75 Ω 50 Ω v 50 Ω 3,6 Ω e manier: I I + I + I 3 0,367 A v 5V 3,6 Ω 0,367 A I Toesopgave 9 De parallelschakeling van drie weersanden V 80 Ω I 3 0, A I 0,45 A a, 3 en v P, P en P 3 c P a I + I I! I 3 0,5 A I V 0,5 A 80 Ω I (I + I )! I 3 0,5 A! 0,5 A 0, A V 0 Ω I 0, A

55 4 NETWEKEN VAN WEESTANDEN 5 c V 3 60 Ω I 3 0, A V v 6,7 Ω I 0,45 A I V 0,5 A,8 W I V 0, A, W P I 3 V 0, A,4 W P P + P + P 3 5,4 W 9. Zie he schema ij de oplossing. Teken he schema. a, 3 en v P op wee manieren 00 Ω Ι,5 A Ι 3 0,8 A 3 50 V a I 50 V 0,5 A 00 Ω I I! ( I + I 3 ),5 A! (0,5 + 0,8) A 0, A 50 V 50 Ω I 0, A 50 V 3 6,5 Ω I 3 0,8 A 50 V v 33,3 Ω I,5 A e manier: I 50 V 0,5 A I 50 V 0, A P I 50 V 0,8 A P e manier: I 50 V,5 A 75 W 5 W 0 W 40 W + 75 W

56 5 ELEKTOTECHNIEK MK 9. Zie he schema ij de oplossing. Teken he schema. a v I, I en I Ω 33 k Ω 5,5 V a + + v kω 33 kω 5 66 kω 66 kω v 3, kω 5 I 5,5 V 0,5 ma kω I 5,5 V 0,67 ma 33 kω I 5,5 V 0,47 ma 3, kω v Toesopgave 0 Een parallelschakeling van wee weersanden 0 kω v 4 kω a (waarde ui de E-reeks) : : v (afgerond) c I : I : I (afgerond) a % 4 kω 0 0 kω % 40 kω kω 6 6 6,67 kω E-reeks: 6,8 kω : : v 0 : 6,8 : 4 (afgerond 0 : 7 : 4) c I : I : I : : : : v 0 6,8 4 0 : 4,7 : 5 (afgerond 0 : 5 : 5 : 3 : 5)

57 4 NETWEKEN VAN WEESTANDEN Een parallelschakeling 0 Ω 30 Ω 60 V a v, I, I en I : : v en I : I : I c Hoe verhouden zich de sromen in vergelijking me de a v 300 Ω 7,5 Ω 40 Ω % I 60 V 6 A 0 Ω I 60 V A 30 Ω I I + I 6 A + A 8 A : : v 0 : 30 : 7,5 4 : : 3 I : I : I 6 : : 8 3 : : 4 I I I I I I 3 3 c : : v : : wan : : : : 4 4 : : 3 4 : : 3 0. Een parallelschakeling : : 3 : : 5 I : I : I 3 : : : : 5 I I I 3 6 I : I : I 3 : : : : 0 : 5 :

58 54 ELEKTOTECHNIEK MK Toesopgave Ι Ι m m 0 ma 00 μa 50 mv sh sh I sh I! I m 0 ma! 0, ma 9,9 ma m 50 mv sh 5,05 Ω 9,9 ma I sh. Zie vooreeld 7 ui he kernoek.. Zie he schema ij de oplossing. sh Ι 30 ma Ι m 0 ma m 0 Ω sh I sh I! I m 6 I sh (30! 0) ma 0 ma m I m 6 m 0 ma 0 Ω 00 mv m sh 6 00 mv sh 5 Ω 0 ma I sh.3 Zie he schema ij de oplossing. sh Ι 0 ma Ι m ma m V sh I sh I! I m 8 ma m V 8 ma sh 55,6 Ω I sh 000 mv 8 ma

59 4 NETWEKEN VAN WEESTANDEN 55 Gemengde schakelingen en meemehoden Toesopgave Figuur 4.. v I,, 3 en Ω 70 Ω 4 % 3 35 Ω % 70 Ω v Ω + 90 Ω 30 Ω 5 V Ω I 0,4 A 30 Ω v 0,4 A 40 Ω 6 V 4 3! 36 V V 6 V 35 Ω % 3 3 3! 0 V. Zie vooreeld 8 ui he kernoek.. Figuur 4.4 v I, en Ω v // Ω 500 Ω 500 Ω % 500 Ω I 7,5 V 0,0 A 375 Ω v Ω 7,5V,5 V 500 Ω ( % ) 000 7,5V 5 V 500 Ω ( % ) 3 7,5 V

60 56 ELEKTOTECHNIEK MK.3 Zie he schema ij de oplossing. a Teken he schema v, I, en a 550 kω 30 V 3,5 MΩ 450 kω MΩ,5MΩ v ( + ) // 3 0,6 MΩ 600 kω MΩ%,5 MΩ I 30 V 50 µa 600 kω v 550 6,5 V % 000 kω 30V 450 3,5 V % 000 kω 30V Toesopgave 3 Figuur 4.5 v I en 4 I, I 3, I 5 en I 6 8Ω 3 4 Ω 0 Ω 5 Ω 56 6 Ω 0 Ω % 5 Ω v Ω I 6V 0,4 A v 5 Ω 0,4 A 3 Ω, V 4 4 0,4 A Ω 0,8 V I 3 I 0, A % 3 6 Ω 0,4A I 3 I 0, A I 6 5 Ω I 0,4 A 5 % 6 5 Ω 0,4A I 6 I! I 5 0,4 A! 0,4 A 0,6 A

61 4 NETWEKEN VAN WEESTANDEN Figuur 4.6 v, I, en 3, I en I Ω 300 Ω 3 // Ω % 300 Ω 00 Ω v Ω 0 V I 0,05 A 400 Ω v 0,05 A 00 Ω 0 V V I 0 V 0,067 A 600 Ω I 3 0 V 0,0333 A 300 Ω 3. Figuur 4.7 v I,, 3 en 4 I, I, I 3 en I 4 00 Ω 60 Ω 3 // 3 00 Ω % 60 Ω 37,5 Ω v ,5 Ω 63 V I 0,4 A 57,5 Ω v 0,4 A 45 Ω 8 V ,4 A 37,5 Ω 5 V 4 4 0,4 A 75 Ω 30 V I I 0,4 A 3 I 0,5 A I I 4 I 0,4 A 0,5 A Toesopgave 4 Figuur Ω % 56 5,5 Ω Ω ,5 Ω

62 58 ELEKTOTECHNIEK &6 v 6 00 Ω 6 % &6,5 %,5 Ω Ω, Ω 4. Figuur 4.9 v 6, // 4 kω 4,8 kω 3 % ,8 kω + 6! v 34 v 34 6! kω 5! kω 6,5 kω 7,8 kω kω kω 4. Figuur 4.30 v 4,5 Ω kω 5,63 kω 3 % , kω!! 0,33/kΩ v 4,5 kω, kω &5 6 7,5 kω Toesopgave 5 Figuur v // -7 &7 % &7 50 &7 50 Ω Ω Ω % & Ω Ω ! ( + 3 ) 75 Ω! 35 Ω 40 Ω // Ω 80 Ω // Ω (80 Ω // 80 Ω 40 Ω)

63 4 NETWEKEN VAN WEESTANDEN Ω 5 Ω + 35 Ω Ω 5. Figuur 4.3 v 6 Ω 4 v 6 Ω v // 34 % Ω 6 6 Ω (0 Ω + 34 ) Ω % Ω Ω Ω Ω ! ( + 3 ) 80 Ω! 45 Ω 35 Ω 5. Figuur 4.33 v 4 Ω 5 v // -5 &5 4 Ω 6 4 Ω (5 Ω + ) 5 5Ω% &5 6 0 Ω + 4!5 5! Ω 45-5! ( + 3 ) 0 Ω! Ω Ω 6 4 % 5 7 Ω % 5 9 Ω (7 Ω + 5 ) Ω ,5 Ω Toesopgave 6 Figuur 4.34 a AB onelas voor " 0, / 4, /, 3 / 4 en AB elas voor " 0, / 4, /, 3 / 4 en Teken f(") a Onelas 3 kω sand 0 V V kω

64 60 ELEKTOTECHNIEK MK sand ¼ 3 % ¼ kω%,5 kω V 3,5 V kω 3 % ½ kω% 5kΩ sand ½ V 6 V kω 3 % ¾ kω% 7,5 kω sand ¾ V 8,5 V kω 3 % kω% 0 kω sand V V kω Belas (me % 4 sand 0 v kω 0,83 kω v,83 kω v 0,83 kω V 0,85 V,83 kω ( 3 % ¼ 4 sand ¼ v kω,06 kω 8,5 3 % ¼ % 4 7,5 + ¾ + v 0,56 kω v,06 kω V,34 V 0,56 kω ( 3 % ½ 4 sand ½ v kω,73 kω 3 % ½ % ½ + v 8,73 kω v,73 kω V 3,75 V 8,73 kω ( 3 % ¾ 4 sand ¾ v kω 3,5 kω 3,5 % ¾ % 4 4,5 + ¼ + v 6,65 kω v 3,5 kω V 5,68 V 6,65 kω ( 3 % 4 sand v kω 3,44 kω 6 3 % % v 4,44 kω v 3,44 kω V 9,3 V 4,44 kω

65 4 NETWEKEN VAN WEESTANDEN 6 V onelas AB 5 4 elas ¼ α ½ ¾ 6. Zie vooreeld 9 ui he kernoek. 6. Zie vooreeld 0 in he kernoek. 6.3 Figuur 4.37 AB onelas AB elas Onelas: 5 kω 0V 7,4 V % 35 kω Belas: 3 0 kω 5 kω % 0 kω, kω 3, kω AB 0V 5,6 V, kω %

66 6 ELEKTOTECHNIEK MK Toesopgave 7 Figuur 4.38 en figuur a Teken de elasingslijn in figuur I in he inselpun c en componen in he inselpun a,5 ma,0,5 Ι,0 Ι 0, comp 5 B 0 5 V 30 c I 0,7 ma comp V 7 V 7. Zie vooreeld ui he kernoek. 7. De serieschakeling van en. In figuur 4.4 is: I f() van kω 50 V Teken in figuur 4.4 de elasinglijn van. en

67 4 NETWEKEN VAN WEESTANDEN 63 5 ma 0 elasingslijn 5 Ι 0 5 weersandslijn V 60 ongeveer 35,5 V ongeveer 4,5 V Toesopgave 8 Figuur 4.4 en figuur 4.43 (VD-karakerisiek). a ) als varieer ussen 36 V en 44 V a 8 V ) ±,5 V ±,5 V Δ 50 V v Ι 6 8 ma 0 Oefenopgave 8. Zie vooreeld ui he kernoek.

68 64 ELEKTOTECHNIEK MK Toesopgave 9 Zie he schema ij de oplossing. Teken he schema. a de asolue fou de relaieve fou c erekend Ι A Ι Ι m MΩ 0 V V m 0 MΩ a 0 V I MΩ 5 µa 0 V I m m 0 MΩ µa I I + I m 6 µa asolue fou I m µa asolue fou µa relaieve fou gemeen waarde 6µA 0,67 procenuele fou relaieve fou 00% 6,7% c m 0 V erekend 6µA,67 MΩ I 9. Zie vooreeld 3 ui he kernoek. 9. Zie he schema ij de oplossing. Teken he schema. a de asolue fou de relaieve fou c de procenuele fou

69 4 NETWEKEN VAN WEESTANDEN 65 5 V a Asolue fou I m 0,75 µa 0 MΩ m 5 V I 0 µa,5 MΩ I I + I m 0,75 µa asolue fou De relaieve fou is gemeen waarde I m I 0,75 µa 0,0698 0,75 µa c De procenuele fou is 0, % 6,98% Toesopgave 0 Zie he schema ij de oplossing. Teken he schema. a de asolue fou de procenuele fou m 0,5 Ω A 3 V V,5 Ω m 0,5 Ω a asolue 3 V 0,75 V Ω m % asolue fou 0,75 V relaieve fou gemeen waarde 3V 0,5 procenuele fou 0,5 00% 5%

70 66 ELEKTOTECHNIEK MK 0. Zie vooreeld 4 ui he kernoek Ω word gemeen De volmeer saa over de voeding Ampèremeer: m 0, Ω Aanwijzing 0,5 A a de asolue fou de procenuele fou a De asolue fou is m I ampèremeer 0,5 A 0, Ω 0, V m De relaieve fou 0, V 0, V 0,038,6 V I( % m ) De procenuele fou relaieve fou 00% 3,8% Toesopgave (prakijkvraagsuk) Figuur 4.46 en I afval 8 ma I opkom 0 ma a T waarij K afval T waarij K opkom a afval 4 V 3 kω 8mA I afval NTC afval! ( 3 kω! v % K ) 0,5 kω,5 kω Figuur ,5 kω ij ± 50 EC opkom 4 V,4 kω 0 ma I opkom NTC opkom! (,4 kω! v % k ) 0,5 kω,9 kω Figuur ,9 kω ij ± 60 EC

71 5 Newerken van energieronnen Insapoes a c d a c d G G G O 6 G O G G G O G G 7 G O G G 3 G O G G 8 G G O G 4 G O G G 9 G O G G 5 O G G G 0 O G G G Schakelingen me energieronnen; inwendige weersand Toesopgave De aerij in figuur 5.5. Hoe groo is de spanning van de aerij? a V + V! V + V 4 V. Zie vooreeld ui he kernoek.. De schakeling van figuur 5.7. a a V + V + V 6 V.3 De schakeling van figuur 5.8. a Hoe noemen we de schakeling? a

72 68 ELEKTOTECHNIEK MK a opposiieschakeling a V! V + V V Toesopgave Een spanningsron 30 V I 0,5 A k 9,4 V a i c P d P i e P k 9,4 V a I 0,5 A 58,8 Ω 30 V I 0,5 A 60 Ω i!, Ω c k I 9,4 V 0,5 A 4,7 W d P i i (0,5 A), Ω 0,3 W e P P + P i 5 W. Zie vooreeld ui he kernoek.. Een spanningsron I 0, A k 6 V i 0,5 Ω a v c k 6V a 60 Ω I 0, A v i 0, A 0,5 Ω 0,05 V c k + v 6,05 V

73 5 NETWEKEN VAN ENEGIEBONNEN 69.3 Een spanningsron 5 V k 50 V P 0 W a I c d i P v P P a I 0, A k 0 W 50 V v! k V 6 i 0 Ω I v c P v I V 0, A 0,4 W d P P + P v 0,4 W V 0, A Toesopgave 3 Een spanningsron 0 V i,5 Ω regelaar van 0 Ω 77,5 Ω a Teken k f(i) me I max A. Teken de elasingslijn. Teken de weersandslijn voor 47,5 Ω. c Lees k af. a 5 V 0 5 k ,4 0,8, Ι,6 A,0

74 70 ELEKTOTECHNIEK MK I k 0 V 8 A,5 Ω i I 0 V 0,4 A 50 Ω i % 5 V 0 47,5 Ω 5 elasingslijn k Ι A 8 Ι k c De klemspanning edraag 9 V. 3. Zie vooreeld 3 ui he kernoek. 3. Een spanningsron 9 V i 0,4 Ω Teken k f(i) voor I 0 A. k! voor I 0 A 6 k 9 V! 0 A 0,4 Ω 9 V voor I A 6 k 9 V! A 0,4 Ω 8,6 V 0 V 8 6 k , 0,4 Ι 0,6 0,8,0 A,

75 5 NETWEKEN VAN ENEGIEBONNEN Zie opgave 3. Teken de elasingslijn. Teken de weersandslijn voor,6 Ω.. Lees ui de grafiek k en I af. 9 V I k 9V,5 A 0,4 Ω i 0 V 8 6 k 4 Ω,6 elasingslijn A 4 Ι Ι k k 7, V I 4,5 A Toesopgave 4 Figuur 5. a k ussen A en B k en k a + V i i i + 0,5 Ω V I 4,4 A i % 0,5 Ω % 4,5 Ω k 4,4 A 4,5 Ω 9,8 V! 0 V! k i (4,4 0,) V 9, V k i! V! (4,4 0,3) V 0,68 V

76 7 ELEKTOTECHNIEK MK 4. Zie vooreeld 4 ui he kernoek. 4. Twee gelijke spanningsronnen in serie geschakeld. Per ron: V en i 0,05 Ω,3 Ω k + 4 V i i i + 0, Ω 4 V I 0 A ( i % ),4 Ω k 0 A,3 Ω 3 V 4.3 Drie gelijke spanningsronnen in serie geschakeld. Per ron: 6 V en i 0,0 Ω I 5 A a k c k per ron d per ron Vi a 3 6 V 8 V i 3 0,0 Ω 0,03 Ω 8 V 3,6 Ω 5A I! i 3,57 Ω k 5 A 3,57 Ω 7,85 V 7,85 V c kron 5,95 V 3 d! 0,5 V Vi k Vi per ron 0,5 V 3 0,05 V Parallelschakelingen me energieronnen Toesopgave 5 Zie he schema ij de oplossing. a Hoe zijn de accucellen geschakeld Teken he schema c k

77 5 NETWEKEN VAN ENEGIEBONNEN 73 a wee parallelle akken van in serie geschakelde cellen V i 0,0 Ω 4 V - 5 W 60 c o 4 V i per ak 0,0 Ω 0, Ω iperak 0, Ω i 0,06 Ω P 60 5 W 300 W 4 V lampen,9 Ω P 300 W o 4 V I, A 0,06 Ω %,9 Ω k lampen, A,9 Ω 3, V 5. Zie vooreeld 5 ui he kernoek. 5. Twee gelijke spanningsronnen parallel geschakeld. Per ron: V en i 0,5 Ω 3,75 Ω k V 0,5 Ω iv 0,5 Ω V I I + I 0,5 A iv % 4 Ω k 0,5 A 3,75 Ω,875 V 5.3 Twee gelijke spanningsronnen parallel geschakeld. Per ron 50 V en i 4 Ω 3 Ω

78 74 ELEKTOTECHNIEK MK a I per ron k a 50 V 4Ω iv Ω I I + I 50 V 0 A iv % 5Ω I I 0 A 5 A k 0 A 3 Ω 30 V Toesopgave 6 Zie he schema ij de oplossing. k Ι P i 0,8 Ω i Ω 8 V 0 V +! + i i 0 I Ω + 0 V! 8 V + 0,8 Ω I 0 6!,8 I V 6 I!, A k + i 0 V + (!, ) V 8,89 V of k! i 8 V! (!, 0,8) V 8,89 V 6. Zie vooreeld 6 ui he kernoek. 6. Figuur 5.5 Sel een spanningsvergelijking op van: a I k op wee manieren +! i + i 0 a Ω I + 4 V! 5 V + Ω I Ω I V 6 I 0,5 A eerse mehode k i + 0,5 A Ω + 4 V 4,5 V of

79 5 NETWEKEN VAN ENEGIEBONNEN 75 weede mehode k! i 5 V! 0,5 A Ω 4,5 V Toesopgave 7 Figuur 5.6. I, I en k Ι +Ι Ι Ι ΙΙ Ι i i 0,0 Ω 0,008 Ω Ω 5 V 0 V P I! + + (I + I 0 i II! + + (I + I 0 i I! + + I ( + ) 0 i II! + I ( + ) + 0 i I!0 V + I +,008 I 0 ( 0) II!5 V +,0 I + I 0 ( 00) I!440 V + 40 I + 403, 6 I 0 II!45000 V + 40 I I V + 3,6 I 0 6 I!6 A I invullen in II geef:!5 V +,0 I! 43 V 0 6!657 I 6 I 37 A I + I 37 A! 6 A A k (I + I A Ω V!

80 76 ELEKTOTECHNIEK MK 7. Zie vooreeld 7 ui he kernoek. 7. Figuur 5.8 I, I en P Ι +Ι Ι Ι ΙΙ Ι i i 4 Ω 3 Ω Ω 48 V 45 V I (I + I ( + )! 0 i +! ! 0 i i i i i I Ω I + 5 Ω I! 45 V 0 ( ) II 4 Ω I! 3 Ω I! 3 V 0 ( 3) I Ω I + 5 Ω I! 45 V 0 II Ω I 9 Ω I! 9 V 0 4 Ω I! 36 V V I,5 A 4 Ω I invullen in I geef: Ω I + 5 Ω,5 A! 45 V 0 6 Ω I 45 V -,5 V,5 V,5 V 6 I,875 A Ω (I + I (,875 A +,5 A) Ω 40,5 V!

81 5 NETWEKEN VAN ENEGIEBONNEN 77 Toesopgave 8 Zie de schema s ij de oplossing. a I en I c I en I als,3 V en i 0,5 Ω voor alle vier elemenen. d Wa heen de verschillen o gevolg.,3 V,3 V,6 V i Ω Ι i 0,5 Ω i 0,5 Ω ΙΙ,5 V,3 V 6 P,8 V Ι i 0,8 Ω i 0,3 Ω i 0,5 Ω Ι +Ι Ι 30 Ω 30 Ω a I (I + I + 0 i II! + 0 i i I 30 Ω I + 30,8 Ω I!,8 V 0 ( ) II Ω I! 0,8 Ω I + 0, V 0 ( 30) I 30 Ω I + 30,8 Ω I!,8 V 0 II 30 Ω I! 4 Ω I + 6 V 0! 54,8 Ω I! 8,8 V 0 6 I 8,8 V 0,6 A 6 ma 54,8 Ω c d I invullen in II geef: 30 Ω I! 4 Ω 0,6 A + 6 V 0 30 Ω I!,5 V 6 I!0,07 A!7 ma (I + I (!0,07 A + 0,6 A) 30 V,67 V,6 V 0,5 Ω i I,6 V 0,085 A 85 ma % i 30,5 Ω I I 0,5 I 4,5 ma De ak me he nieuwe elemen lever ook energie aan de andere ak wan I is negaief, dus de riching is egengeseld aan de gekozen riching.

82 78 ELEKTOTECHNIEK MK 8. Figuur 5.0 I, I en P Ι +Ι Ι Ι ΙΙ i Ω Ι 8 Ω V V I (I + I ( + )! 0 +! 0 i i i I 8 Ω I + 9 Ω I! V 0 II!I Ω + V! V 0 6 I 0 A I invullen in I geef: 8 Ω I + 0 A! V 0 6 I (I + I A 8 Ω V V 8Ω,5 A 8. Zie he schema ij de oplossing. I, I en P Ι +Ι Ι Ι ΙΙ i Ω Ι 8 Ω V 4 V I (I + I + 0 +! 0 i i

83 5 NETWEKEN VAN ENEGIEBONNEN 79 I 8 Ω I + 9 Ω I! 4 V 0 II V! Ω I + 4 V! V 0 6 I A Ω I invullen in I geef: 8 Ω I + 9 Ω A! 4 V 0! 4V 6 8 Ω I!4 V 6 I!0,5 A 8Ω (I + I A 8 Ω V Toesopgave 9 Zie he schema ij de oplossing. a Schema c I a I + I + I 3 0 ma + 30 ma + 50 ma 00 ma v i i i3 4k k 5k k 0 kω v 0,53 kω 39 (I + I + I 3 ) v 00 ma 0,53 kω 5,3 V 39 0 k c I 5,3 V 5,3 ma kω 9. Zie vooreeld 8 in he kernoek. 9. Figuur 5. 4 kω en I

84 80 ELEKTOTECHNIEK MK I + I 0,4 ma + ma,4 ma v 0 kω 0 kω 4kΩ 8 0 kω 0 kω v,5 kω 8 (I + I ) v,4 ma,5 kω 3,5 V 3,5 V I 0,875 ma 4kΩ 9.3 Figuur 5.3 ip 6kΩ I 0 ma 6 ma ip % 0 kω 6 ma 4 kω 4 V Toesopgave 0 Figuur 5.4 a e erekenen me spanningsronnen e erekenen me sroomronnen a Sroomron is equivalen me een spanningsron van 5 ma kω 0 V en een van kω. Ι +Ι P Ι Ι ΙΙ Ι kω 40 Ω 500 Ω 0 V V I (I + I ( + ) 0 II (I + I ( + )! + 0

85 5 NETWEKEN VAN ENEGIEBONNEN 8 I 500 I! V I 0 ( 5) II 500 I! 0 V I 0 ( ) I 500 I! 60 V I 0 II 500 I! 0 V I 0!50 V + 00 I 0 6 I 50 V 00 Ω 0,07 A I invullen in I geef: 500 I! V +,6 V 0 &0,6 V 6 I!0,005 A 500 Ω I + I!0,005 A + 0,07 A 0,08 A (I + I 0,08 A 500 Ω, V! Spanningsron is equivalen me een sroomron van V 0,3 A en een van 40 Ω. 40 Ω I + I 5 ma + 0,3 A 305 ma 0,305 A v k Ω v 36,4 Ω 55 (I + I ) v 0,305 A 36,4 Ω, V Zie vooreeld 9 in he kernoek. 0. I + I 0,4 A + + v v 57, Ω 7 (I + I ) v 0,4 A 57, Ω,9 V,9 V I 0,4 A 00 Ω

86 8 ELEKTOTECHNIEK MK Toesopgave (samengeseld vraagsuk) Figuur 5.7 m 0 MΩ a ui onelas ui elas a MΩ ui 0 V 9,09 V, MΩ 86 kω MΩ // 400 kω 86 kω 6 ui 0 V 7,4 V 386 kω Toesopgave (prakijkvraagsuk) cellen van,5 V onelas is 9V Q per cel 500 mah I gem 0, A k 8,8 V He schema van de schakeling van de cellen a voorda de cellen moeen worden vervangen i per cel c Waar moe je op leen ij he vervangen van de cellen? Ι 0, A 6,5 V 6,5 V 8,8 V k a Capaciei Q per cel: 500 mah Q 500 mah 3000 mah Q 3000 mah 5 uur I 0, A Vi 9 V! 8,8 V 0, V c Vi 0, V i Ω I 0, A per ak Ω (Ω // Ω Ω) i Ω per cel 0,33 Ω i 6 Bij he vervangen van de cellen moe je erop leen da ze in de goede riching worden geplaas.

87 6 Wisselsroomegrippen Insapoes invulsaa a c d a c d OGGG 5 GOGG GGGO 6 GOGG 3 GOGG 7 GGOG 4 GGOG 8 OGGG Periodiek veranderende spanningen en sromen Toesopgave Zaagandwisselspanning max 60 V, f 40 khz cm 5 µs cm 0 V u f() voor wee perioden T 5 µs f 0 3 Hz V μs

88 84 ELEKTOTECHNIEK MK. Zie vooreeld ui he kernoek.. Zie vooreeld ui he kernoek..3 Figuur 6. T f i figuur 6. in he werkoek volg: T 00 µs 0!6 s f 0 4 Hz 0 khz T 0!6 s Toesopgave eff 0 kv max eff 0 3 V 4 00 V 4, kv. Zie vooreeld 3 ui he kernoek.. max 00 V gem en eff max 63,7 V π eff max 70,7 V Toesopgave 3 lichne 30 V I 4 A P, I eff, I max en I gem eff 30 V I I eff 4 A P I eff 0 V 4 A 90 W I max I 4 A 5,66 A

89 6 WISSELSTOOMBEGIPPEN 85 I I max 5,66 A 3,60 A π π 3. Zie vooreeld 4 ui he kernoek. 3. eff V I eff 5 A P max gem I max I gem I P I eff V 5 A 60 W eff V 7,0 V max 7,0 V 0,8 V π I I eff 5 A 7,07 A π I max 7,07 A 4,50 A π π

90 86 ELEKTOTECHNIEK MK Toesopgave 4 4 V 60 V Teken he vecordiagram. eff max gem 4 V 60 V 84 V eff 4 V + 60 V 84 max 84 V 9 V 9 V 75,6 V gem max π π 4. Zie vooreeld 6 ui he kernoek V 48 V fasehoek " gelijk frequenie is gelijk Teken he vecordiagram. 48 V! 8 V 30 V max 30 V 4,4 V 4,4 V 7,0 V gem max π π 8 V 30 V 48 V eff 48 V! 8 V 30 max 30 V 4,4 V 4,4 V 7,0 V gem max π π

91 6 WISSELSTOOMBEGIPPEN 87 Toesopgave 5 max 4 V en max 60 V Teken he vecordiagram. Bepaal of ereken, en max eff gem max max 60 V 78,8 V 45 o max 4 V i he vecordiagram lijk na opmeen, da max 78,8 V eff max 78,8 V 55,7 78,8 V 50, V gem max π π 5. Zie vooreeld 7 ui je kernoek. 5. max 30 V en max 78 V Teken he vecordiagram en epaal daarui max max max 7 V 78 V max max 30 V i he vecordiagram lijk na opmeen da max 7 V

92 88 ELEKTOTECHNIEK MK 5.3 max 60 V en max 4 V " 30E Teken he vecordiagram voor, en en epaal daarui max max 4 V 30 o max 8,7 V max 60 V i he vecordiagram lijk na opmeen da max 8,7 V. Meen van wisselsroomgrooheden Toesopgave 6 Figuur 4 ui he werkoek kanaal A: 0 V/div, kanaal B: 5 V/div, ijdasis ms/div a Maak he schema van de meeopselling af. Teken he oscilloscoopeeld A v (dun ekenen) en B a A B v 4 V f 50 Hz

93 6 WISSELSTOOMBEGIPPEN 89 A B,7 div 3,4 div T 0 div ileg: T 0,0 s 0 ms f 50 Hz periode 0 ms 0 ms 0 div 0 schaaldelen ms/div v 4 V v vmax v 4 V 33,9 V eff 6 ampliude kanaal A 33,9 V 33,9 V 3,4 div 0 V/div 6 V max 6 V 8,49 V eff 6 ampliude kanaal B 8,49 V 8,49 V,7 div 5 V/div

94 90 ELEKTOTECHNIEK MK 6. Zie vooreeld 8 ui he kernoek. 6. He oscilloscoopeeld van figuur 6.6 ui he werkoek. Kanaal A: max 5 mv Kanaal B: max 60 mv f 5 khz a sand V/div-knop kanaal A sand V/div-knop kanaal B c sand Time/div-knop a kanaal A: max 5 mv max,5 div (oscilloscoop) 5 mv 6 knopsand 50 mv/div,5 div kanaal B: max 60 mv max 3 div (oscilloscoop) 60 mv 6 knopsand 0 mv/div 3div c T 0!6 s 40 µs f 0 3 Hz T 8 div (oscilloscoop) 40 µs 6 knopsand 5 µs/div 8div Toesopgave 7 (samengeseld vraagsuk) Kanaal A: 5 V/div Kanaal B: V/div Time: 0,5 ms/div a de meeopselling max en max c T d f e eken en epaal α f eken he vecordiagram g max

95 6 WISSELSTOOMBEGIPPEN 9 a A B comp. comp. Kanaal A: div (oscilloscoop) max max max 5 V/div 6 div 5 V/div 5 V Kanaal B: div (oscilloscoop) max max max V/div 6 div V/div 4 V c T 8 div T 0,5 ms/div 6 T 8 div 0,5 ms/div 4 ms d f 50 Hz T 0 3 s e o 80 in fase gedraaid α " 80E 90E

96 9 ELEKTOTECHNIEK MK f max 4 V max max 5 V g i he vecordiagram lijk na opmeen da max 6,4 V. Toesopgave 8 (prakijkvraagsuk) 0 Ω Kanaal A: 0,5 V/div (dun geekend) Kanaal B: 0 mv/div Time: µs/div. Oscilloscoop: T 8 div kan A 3 div kan B div a max c d e I max T f ", I a max 3 div 0,5 V/div,5 V max div 0 mv/div 40 mv 0,04 V 6 max.,5 V max I max 0,04 V 0,004 A 4 ma 0 Ω c T µs/div 8 div 6 µs d f 6,5 khz T 6 µs 0!6 s

97 6 WISSELSTOOMBEGIPPEN 93 e o 80 in fase gedraaid α " 80E 45E 4

98 .

99 7 Magneische velden Insapoes invulsaa a c d a c d GOGG 5 GOGG GGOG 6 GOGG 3 OGGG 7 GOGG 4 GGOG Magneisme en spoelen Toesopgave cm d 3 cm M 70 µw B B Φ A 0! m 0! m 0!4 m 0 6 B!6 W 0! T, T 0!4 m. Zie vooreeld ui je kernoek.. M mw B 40 T A vierkan A en d

100 96 ELEKTOTECHNIEK MK Φ 0 M B A 6 A!3 0!5 m 0,5 cm B 40 T A d ' d A 6 A 0,5 cm 0,5 cm Toesopgave M 4 mw H 600 A/m F F H 6 F M 600 A/m 0!3 W,4 N Φ. Zie vooreeld ui he kernoek.. H 000 A/m F,5 N M F H 6 M,5 mw Φ F H,5 N 000 A/m Toesopgave 3 s 6 cm H 00 A/m H 00 A/m a I s a H s 6 s 00 A/m π 0! m 0 A I H I 6 s A/m 0,0804 m 8,04 cm