Meer middelen voor schurftbestrijding

Transcriptie

1 Meer middelen voor schurftbestrijding Proefresultten vn 2009, 2010 en 2011 M.J. de Vls en P.F. de Jong en J.M.T. Blkhoven Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving Bloembollen, Boomkwekerij en Fruit December 2011 Rpportnr

2 2011 Wgeningen, Stichting Dienst Lndbouwkundig Onderzoek (DLO) onderzoeksinstituut Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgve mg worden verveelvoudigd, opgeslgen in een geutomtiseerd gegevensbestnd, of openbr gemkt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechnisch, door fotokopieën, opnmen of enige ndere mnier zonder voorfgnde schriftelijke toestemming vn DLO. Voor ndere informtie gelieve contct op te nemen met: DLO in het bijzonder onderzoeksinstituut Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving, Bloembollen, Boomkwekerij en Fruit DLO is niet nsprkelijk voor eventuele schdelijke gevolgen die kunnen ontstn bij gebruik vn gegevens uit deze uitgve. Rpportnummer , 15,- - Dit onderzoek is gefinncierd door: Productschp Tuinbouw Projectnummer: PT-nummer: Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V., onderdeel vn Wgeningen UR Business Unit Bloembollen, Boomkwekerij & Fruit Adres : Lingewl 1, 6668 LA Rndwijk : Postbus 200, 6670 AE Zetten Tel. : Fx : E-mil : infofruit.ppo@wur.nl Internet : Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V.

3 Inhoudsopgve pgin SAMENVATTING INLEIDING MATERIAAL EN METHODEN Korte proefbeschrijving Proefveld Proefopzet Behndelingen Behndelingen Behndelingen Behndelingen Wrnemingen Sttistische nlyse RESULTATEN Mengbrheid middelen Infecties volgens RIMpro Bespuitingen Kortlot Lnglot Resultten fytotoxiciteit Vruchtntsting door schurft Productie en vruchtkwliteit Resultten per behndeling RESULTATEN Infecties volgens RIMpro Resultten schurftproef Jongold Antsting schurft op kortlotbld Schurftntsting lnglotbld Fytotoxiciteit Productie en vruchtkwliteit Resultten per behndeling RESULTATEN Infecties volgens RIMpro Resultten schurftproef Jongold Antsting kortlotbld Antsting lnglotbld Vruchtntsting door schurft Productie en vruchtkwliteit Resultten per behndeling DISCUSSIE EN CONCLUSIES AANBEVELINGEN Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V.

4 8 GERAADPLEEGDE LITERATUUR BIJLAGE I. PLATTEGRONDEN PROEFVELDEN BIJLAGE II. OVERZICHT RIMPRO BIJLAGE III. WEERSOMSTANDIGHEDEN TIJDENS BESPUITINGEN BIJLAGE IV. WEERSOMSTANDIGHEDEN PROEFSEIZOEN BIJLAGE V. MIDDEL SPECIFICATIES BIJLAGE VI. BESLISSINGEN BESPUITINGEN Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V.

5 Smenvtting In de ppelteelt is er behoefte n meer middelen, die werken tegen schurft. Twee ndchtspunten zijn drbij het verlgen vn de kns op resistentie en het verlgen vn residu op de vruchten. Vn 2009 t/m 2011 zijn op het proefbedrijf vn Prktijkonderzoek Plnt en Omgeving in Rndwijk experimenten uitgevoerd met diverse middelen en strtegieën, die werden getoetst tegen schurft. De bespuitingen werden uitgevoerd in het primire seizoen. Er werden wrnemingen gedn n kortlot en lnglot blderen en vruchten. In 2009 werden nieuwe middelen getest, in 2010 en 2011 werden combinties vn nieuwe middelen en strtegieën getest. Belngrijk is dt de hier geteste, curtief ingezette nieuwe middelen geen kns geven op resistentie. Bovendien geven deze middelen en de nieuwe stopspry middelen geen residu De ntstingspercentges vn de onbehndelde controle voor kortlot, lnglot en vruchten wren 5,9%, 14% en 25%. Dt is voldoende hoog voor het trekken vn betrouwbre conclusies. Merpn Flowble ws het meest effectief mr ws niet significnt verschillend vn Merpn Spuitkorrel. Verder wren middelen 1 tot en met 4 effectief gebleken in de bestrijding vn schurft en niet significnt verschillend vn de behndeling met Merpn Spuitkorrel. Er ws wel een tendens dt deze middelen minder effectief wren dn Merpn. Toevoegingen n Middel 1 hdden soms schdelijke effecten op de werking en de schilkwliteit. Middel 1 kn beter niet met Agrl Gold worden toegepst. Andere toevoegingen verbeterde de werking niet significnt. Het toevoegen vn Merpn gf geen betrouwbre verbetering n de werking vn middel 1, 2 en 3. Soms ws er een tendens nr betere werking De ntstingspercentges vn de onbehndelde controle voor kortlot, lnglot en vruchten wren 3,8%, 52,4% en 52,5%. Dt is voldoende hoog voor het trekken vn betrouwbre conclusies. De toepssing vn Deln en Thiovit op het stopspry moment gf een even goede bestrijding ls Deln preventief toegepst. Middel 5 en 6 die ook op het stopspry moment werden toegepst, gven significnt meer vlekken op het lnglot in vergelijking met Deln preventief ingezet. Het percentge ngetste blderen lg hoger mr verschilde echter niet significnt. Ditzelfde gold ook voor de ntsting op de vruchten. Het is nnemelijk dt deze middelen toch zwkker zijn dn Deln preventief toegepst. Het curtief toepssen vn Middel 1 en 7 gf een betrouwbre werking tegen schurft. Verder werd er wel significnt meer vlekken op het lnglot gevonden. Bij Middel 1 lg het ntstingspercentge betrouwbr hoger dn Deln preventief. Het is echter wel zo dt busievelijk een curtieve bespuiting is overgeslgen. Drdoor hd de effectiviteit wel beter kunnen zijn De ntstingspercentges vn de onbehndelde controle voor kortlot, lnglot en vruchten wren 49,0%, 56,7% en 90,9%. De hoogste ntstingen werden in deze behndeling gevonden. De stopspry toepssingen met Merpn, Deln en Thiovit wren niet betrouwbr verschillend vn de preventieve toepssing met Deln (volle dosering). Er ws echter wel een tendens nr mindere werking. De curtieve behndelingen hdden onvoldoende werking. De combintie vn stopspry met curtief ws wel effectief mr niet effectiever in vergelijking met de stopspry toepssing lleen. Effectief gebruik vn gewsbeschermingsmiddelen zonder gevr voor resistentie is onder beplde omstndigheden mogelijk. De stopspry strtegie met Thiovit ws in deze proef effectief. Drentegen ws de effectiviteit vn de nieuwe curtieve middelen minder. Strtegieën moeten gecombineerd worden om een goed resultt te hlen. Drbij is de preventieve toepssing de bsis en bij veel sporen kn de stop spry techniek gebruikt worden. Blijkt het een erg grote infectie te zijn geweest, kn nog curtief worden terug gepkt. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 5

6

7 1 Inleiding In de teelt vn ppel en peer spelen schurft en meelduw een grote rol. Er ontstt een steeds smller middelenpkket door het wegvllen vn middelen. Hierdoor is er het gevr voor het ontstn vn resistentie. Drnst is er een groeiende interesse in middelen die geen of weinig residu chterlten en die toch effectief zijn tegen schurft. Uit Europees onderzoek (Repco, wrin PPO-Fruit prticipeerde; Heijne e..*) zijn middelen onder Nederlndse omstndigheden getoetst tegen schurft. Het ging om producten die geschikt moesten zijn voor de biologische teelt. Voor één vn deze producten is l een nvrg voor een Europese toelting ingediend. Het gt om drie milieuvriendelijke producten. Voor de geïntegreerde teelt is er nog geen inzicht over de werking in vergelijking met ndere fungiciden. Het combineren vn deze producten met bijvoorbeeld cptn en Nimrod zou de bestrijding vn schurft en meelduw kunnen verbeteren. De doelstellingen vn het onderzoek wren: Kennis verkrijgen over de werking op schurft en meelduw vn verschillende combinties vn biologische/milieuvriendelijke producten met stndrd fungiciden. Milieuvriendelijke middelen selecteren die goed mengbr zijn met ndere producten. Door gecombineerd te spuiten vn milieuvriendelijke producten en toegelten middelen de effectiviteit vn de toepssing te verhogen. Minder residu op vruchten (fhnkelijk vn het product). Beschikbr komen vn meer middelen. Inzicht in toepsbrheid vn nieuwe middelen in combintie met een bestrijdingsstrtegie. Met resultten vn het onderzoek kn een bijdrge geleverd worden n de verbreding vn het middelenpkket voor de bestrijding vn schurft en meelduw. Er werd in 2009 kennis verzmeld over de werking en effectiviteit vn 5 combinties vn (contct)middelen met de nieuwe producten om te kijken of ze beter werken dn wnneer ze lleen gespoten worden. Drnst werd er kennis opgedn over de werking en effectiviteit vn combinties vn (contct)middelen gespoten in lgere doseringen ten opzichte vn middelen prt ingezet in de volle dosering. Dit is voorl interessnt in het fspuitschem ls er gespoten moet worden met lgere doseringen vn cptn. Belngrijk is om n te gn of middelencombinties ndelig zijn voor de vruchtkwliteit. Het is nmelijk bekend dt sommige middelen verruwend kunnen zijn op de vruchtschil. In het onderzoek is drom ndcht besteed n de verruwing en n bepling vn de vruchtkwliteit. In 2010 en 2011 lg de ndruk vn het onderzoek op het testen vn verschillende strtegieën vn bespuitingen tegen schurft. De nleiding zijn verhoogde risico s op resistentie vn Venturi inequlis wnneer een curtief middel wordt gebruikt. Door fbriknten zijn nieuwe curtieve middelen ontwikkeld die door hun werkingsmechnisme geen risico op resistentie geven. Deze middelen zijn in de proef getoetst. Ook is er een ntl zwkkere middelen getest, die goed tegen schurft kunnen werken indien deze worden gespoten op het moment dt de schimmel het meest gevoelig is, nmelijk op kiemende sporen. Deze strtegie heet stopspry. In dit rpport worden de resultten vn de schurftproeven bij Elstr (2009) en Jongold (2010, 2011) besproken. Resultten vn de meelduwproef, die in dit project werd uitgevoerd, worden in een nder rpport beschreven (rpport nr ). In de meelduw experimenten zijn niet lleen middelen en middelcombinties getoetst, mr ook de werking vn verschillende wrschuwingsmodellen tegen meelduw. * 99&q= Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 7

8

9 2 Mteril en methoden 2.1 Korte proefbeschrijving In 2009, 2010 en 2011 zijn middelen en strtegieën getest ter bestrijding vn schurft. Alle experimenten vonden plts op het proefbedrijf vn Prktijkonderzoek Plnt en Omgeving (PPO) in Rndwijk. In 2009 ws het proefrs Elstr, in 2010 en 2011 ws dit Jongold. De middelen in de experimenten werden ingezet op bsis vn wrschuwingsmodel RIMpro vn Bio Fruit Advies. Dit betekent dt de weersomstndigheden voor een infectie gunstig moesten zijn en dt er voldoende rijpe scosporen nwezig wren. De bespuitingen vonden plts in het primire seizoen (mrt mei/juni). Tijdens het secundire seizoen werd over het hele proefveld een lgemene bestrijding uitgevoerd tegen schurft door het proefbedrijf. Elk experiment ws een volledig gewrde blokkenproef met vier herhlingen. De veldjes hdden 3 wrnemingsbomen. De bespuitingen vonden plts met een ngepste KWH-dwrsstroomspuit. Wrnemingen n blderen en vruchten zijn gedn volgens de EPPO richtlijnen (EPPO bulletin, 1990). Het percentge geïnfecteerde blderen en vruchten is geteld. Deze getllen geven de mte vn ntsting n. Bovendien is het ntl vlekken per bld en per vrucht gescoord. Die getllen geven een indruk vn de ernst vn de ntsting. 2.2 Proefveld De experimenten zijn in 2009 uitgevoerd op perceel West 7 vn PPO Rndwijk. Het rs ws Elstr Elshof op M.9 met ls bestuiverrs Cox s Ornge Pippin selectie Cox l Ver op M.9 met tussenstm Dubbele Zoete Agt. De bomen stonden in enkele rijen, gesnoeid ls spillen en met een plntfstnd vn 3,00 x 1,09 m. De bomen werden in voorjr 2001 geplnt en wren begin 2009 dus in het 9 e groeijr. In 2010 en 2011 zijn de experimenten uitgevoerd op perceel West 3C. Het rs ws Jongold op M.9 met ls bestuiverrs sierppel Mlus Evereste. De bomen stonden in enkele rijen gesnoeid ls spillen en met een plntfstnd vn 3,00 x 0,93 m. De bomen werden in 2006 geplnt en wren begin 2010 en 2011 dus respectievelijk in het 4 e en 5 e plntjr. 2.3 Proefopzet Elk experiment ws ontworpen ls volledig gewrde blokkenproef in vier herhlingen. In 2009 bestond een proefveldje uit vijf bomen met drie wrnemingsbomen en twee bufferbomen. In 2010 en 2011 bestond een proefveldje uit zeven bomen met drie wrnemingsbomen en vier bufferbomen. In 2009 werden 15 behndelingen getest en in 2010 en 2011 elk 11 behndelingen. Bijlge I toont de plttegronden vn de proefvelden. De verschillende behndelingen werden uitgevoerd met een moderne ngepste dwrsstroomspuit vn het merk KWH Hollnd (Figuur 1). Deze spuit bevt cht tnkjes, wrin verschillende spuitvloeistoffen kunnen worden ngemkt. Op die mnier kunnen in één rit meerdere behndelingen gespoten worden. Er is gespoten bij een druk vn 5 br, een rijsnelheid vn 1,8 km/h en een fgifte vn 513 l/h. De gebruikte spuitdoppen wren Albuz lil. Doseringen vn de behndelingen werden voorf berekend. Hierbij werd gewerkt met de in elk voorjr beplde fgifteberekening vn de KWH dwrsstroomspuit. Wnneer in 2010 en 2011 bij nt weer werd gespoten, werd dit gedn bij een druk vn 5 br, een rijsnelheid vn 4,3 km/h en een fgifte vn 200 l/h. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 9

10 De bespuitingen werden uitgevoerd op bsis vn wrschuwingsmodel RIMpro vn Bio Fruit Advies. Bijlge II geeft de infectieperioden en de sporendruk n tijdens het seizoen. In bijlge III stn de weersomstndigheden en ndere specificties vn de bespuitingen. In Bijlge IV (Weersomstndigheden proefseizoen stn de weersomstndigheden tijdens het hele proefseizoen. Figuur 1. De proevenspuit KWH, wrmee de proef werd gespoten. 2.4 Behndelingen In bijlge 5 (Middel specificties) stn de merknmen vn de gebruikte middelen met het gehlte werkzme stof Behndelingen 2009 In Tbel 1 stn lle 15 behndelingen vn 2009 weergegeven. De behndelingen werden steeds preventief gespoten op bsis vn RIMpro. Dit betekent dt bij voorspelde regen zo kort mogelijk voor de verwchte uitstoot vn scosporen werd gespoten. Voor de behndelingen met cptn is het product Merpn gebruikt. Bij behndelingen 2, 3 en 12 t/m 15 is de formulering Merpn Spuitkorrel (80% ctieve stof) gebruikt in de dosering vn 0,6 of 1,5 kg/h. Bij behndeling 4 is Merpn Flowble (vloeibr product, 50% ctieve stof) gebruikt met 2,4 l/h wrdoor er netto evenveel ctieve stof cptn op het bld komt ls de Merpn Spuitkorrel in de dosering vn 1,5 kg/h. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 10

11 Middel 1, zonder toevoegingen, is ingezet bij behndeling 5. Bij behndeling 6 werd Middel 1 gespoten in combintie met de uitvloeier Agrl Gold (125 ml/h). In behndeling 7 werd Middel 1 gespoten in combintie met zwvel (5 kg/h). In behndeling 8 werden zowel Agrl Gold ls zwvel toegevoegd n middel 1. In behndeling 9 werd lleen met Middel 2 gespoten, in behndeling 10 lleen met Middel 3, en in behndeling 11 lleen met middel 4. In behndeling 12 werd 1,5 kg/h Merpn spuitkorrel gespoten in combintie met Middel 1. In behndeling 13 werd de dosering vn Merpn verlgd nr 0,6 kg per h in combintie met Middel 1. In behndeling 14 werd de lge dosering vn Merpn gecombineerd met Middel 2 en in behndeling 15 met Middel 3. Tbel 1. Behndelingen uitgevoerd in Alle middelen zijn preventief toegediend op bsis vn RIMpro. Behndelingscode 2009 Behndeling 1 Onbehndeld 2 Merpn Spuitkorrel (1,5 kg/h) 3 Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) 4 Merpn Flowble (2,4 l/h) 5 Middel 1 6 Middel 1 + Agrl Gold (125 ml/h) 7 Zwvel 5 kg/h + Middel 1 8 Zwvel 5 kg/h + Middel 1 + Agrl Gold (125 ml/h) 9 Middel 2 10 Middel 3 11 Middel 4 12 Merpn Spuitkorrel (1,5 kg/h) + Middel 1 13 Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + Middel 1 14 Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + Middel 2 15 Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + Middel 3 Voor de strt vn de proef zijn door het proefbedrijf twee bespuitingen gedn. De eerste ws op 7 pril met Deln (0,4 kg/h) en de tweede ws op 10 pril met Deln (0,4 kg/h) en Scl (0,75 l/h). De eerste proefbespuiting ws op 15 pril 2009, ruim twee weken n schuivende knop. De ltste proefbespuiting ws op 15 juni N de ltste proefbespuiting is de gehele proef vnf 1 juli door het proefbedrijf behndeld met Merpn, Switch of Flint Behndelingen 2010 In Tbel 2 stn lle 11 behndelingen weergegeven. De behndelingen werden steeds preventief, ls stopspry of curtief gespoten op bsis vn RIMpro. In Figuur 2 stn de verschillende toepssingsmomenten grfisch weergegeven. De curtieve bespuitingen zijn 300 grduur n strt vn de infectie gedn. Figuur 2. Toepssingsmomenten op bsis vn RIMpro. De onderste bluwe blk geeft n of het vochtig is (lichtbluw) of regent (donkerbluw). De middelste blk geeft n of er scosporen zijn (bruin = nwezig; rood = gerijpt en klr voor uitstoot). Het bovenste gedeelte geeft de infectie n (geel = uitstoot; wit = cumultieve uitstoot, wrbij het fsterven vn sporen is meegenomen; rood = infecties). De eerste, lichtroze, pijl, geeft het moment vn een preventieve bespuiting weer. De tweede, roze pijl, geeft het moment vn een stopspry bespuiting weer. De derde, donkerrode pijl geeft het moment vn een curtieve bespuiting weer. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 11

12 Als controle werd een preventieve bespuiting met Deln (0,425 kg/h) uitgevoerd (behndeling 2). Ook is Deln getest wnneer nst preventieve bespuitingen (0,425 kg/h) ook stopspry bespuitingen in de hlve dosering (0,21 kg/h) pltsvonden. Behndeling 4 t/m 9 wren bespuitingen volgens de stopspry strtegie. Er is telkens gespoten net voordt volgens RIMpro de eerste sporen het bld binnendringen. Deln werd getest ls stopspry in de hele (0,425 kg/h) en in de hlve (0,21 kg/h) dosering in behndeling 4 en 5. Ook is Merpn (1 kg/h) ls stopspry getest in behndeling 6. Middelen die geen residu chterlten zijn getest ls stopspry in behndeling 7, 8 en 9. Behndeling 7 werd uitgevoerd met Thiovit (zwvel). Dit werd gespoten in een dosering vn 6 kg/h voor 1 mei, en drn met 4 kg/h. Middel 5 en 6 werden ls stopspry getoetst in behndeling 8 en 9. Er werden twee curtieve behndelingen getest in behndeling 10 en 11 respectievelijk middel 7 en middel 1. An elk middel werd Trifolio S forte (2 l/h) en Thiovit toegevoegd. Net ls bij de stopspry behndeling met Thiovit, werd 6 kg/h toegediend voor 1 mei, en drn 4 kg/h. De resultten vn behndeling 5 en 6 worden niet getoond in de resultten. Deze behndelingen zijn begin mei 2010 ten onrechte extr bespoten volgens behndeling 10 en 11. Uit resultten vn deze behndelingen kunnen geen conclusies getrokken worden. Behndeling 10 en 11 zijn begin mei niet bespoten. Toch is het zinvol om de resultten vn deze behndelingen weer te geven omdt er wel op een ntl infecties is gespoten en er een uitsprk gedn kn worden of het effectiever ws dn onbehndeld. Tbel 2. Behndelingen uitgevoerd in Alle behndelingen zijn gedn op bsis vn RIMpro. Behndelingscode 2010 Behndeling 1 Onbehndeld 2 Preventief Deln, 0,425 kg/h 3 Preventief Deln, 0,425 kg/h + Stopspry Deln, 0,21 kg/h 4 Stopspry Deln, 0,425 kg/h 5 Stopspry Deln, 0,21 kg/h* 6 Stopspry Merpn, 1 kg/h* 7 Stopspry Thiovit, 6 kg/h tot 1 mei, drn 4 kg/h 8 Stopspry Middel 5 9 Stopspry Middel 6 10 Curtief (300 grduur n infectie) Middel 7 + Trifolio S Forte 2 l/h + Thiovit 6 kg/h voor 1 mei, drn 4 kg/h 11 Curtief (300 grduur n infectie) Middel 1 + Trifolio S Forte 2 l/h + Thiovit 6 kg/h voor 1 mei, drn 4 kg/h Voor de strt vn de proef is door het proefbedrijf één bespuiting gedn. Dit ws op 24 mrt met Merpn (1,5 kg/h). Bovendien is het bld gepoetst en gesnipperd. De eerste proefbespuiting ws op 29 mrt 2010, de ltste op 28 mei N de ltste proefbespuiting is de gehele proef tot n de pluk behndeld met Merpn (1,5 l/h), Deln (0,4 l/h) en/of Flint (0,1 l/h) door het proefbedrijf Behndelingen 2011 In Tbel 3 stn lle 11 behndelingen weergegeven vn de schurftproef. De producten werden steeds preventief, ls stopspry of curtief gespoten op bsis vn RIMpro. Preventief werd vlk voor voorspelde regen toegepst. Een stopspry bespuiting werd toegepst net voordt de infectielijn vn RIMpro op ging lopen. De curtieve bespuitingen zijn tussen 200 en 400 grduur n infectie gedn. Behndeling 2 is de stndrd voor geïntegreerde telers, preventief Deln (0,43 kg/h) ls bsis met een curtieve toepssing (Score; 0,38 l/h) bij een zwre infectie. Deze strtegie kn vergeleken worden met behndeling 11, een strtegie die geen residu chterlt. Bij behndeling 11 is Thiovit (zwvel) ls stopspry gespoten, ngevuld met een curtieve bespuiting met middel 7 + Trifolio S Forte (2 l/h). Thiovit is voor 1 mei toegediend in een concentrtie vn 6 kg/h, drn ws dit 4 kg/h. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 12

13 Een preventieve toepssing vn Deln in de hlve dosering (behndeling 3, 0,21 kg/h) is gebruikt ter vergelijking met de stopspry toepssing vn Deln in dezelfde dosering (behndeling 4). Ook behndeling 5 en 6 werden gespoten volgens de stopspry strtegie. Behndeling 5 ws Merpn in de stndrd dosering (1,5 kg/h). In behndeling 6 werd Thiovit (zwvel) gespoten. De dosering ws 6 kg/h voor 1 mei, en drn 4 kg/h. Behndeling 7 t/m 10 wren de curtieve behndelingen. Als curtieve controle is Score gebruikt in de stndrd dosering (0,38 l/h) (behndeling 7). In behndeling 8 is Middel 8 gebruikt en in behndeling 9 en 10 is Middel 7 gebruikt in combintie met Trifolio S Forte (2 l/h). Bovendien is bij behndeling 10 Thiovit (zwvel) toegevoegd. De dosering ws 6 kg/h voor 1 mei, drn 4 kg/h. In bijlge III stn de dt vn de uitgevoerde bespuitingen. Tbel 3. Behndelingen uitgevoerd in Alle behndelingen zijn gedn op bsis vn RIMpro. Behndelingscode 2011 Behndeling 1 Onbehndeld 2 Preventief Deln 0,43 kg/h + Curtief Score 0,38 l/h bij grote infectie 3 Preventief Deln 0,21 kg/h 4 Stopspry Deln 0,21 kg/h 5 Stopspry Merpn 1,5 kg/h 6 Stopspry Thiovit 6 kg/h voor 1 mei, 4 kg/h n 1 mei 7 Curtief Score 0,38 l/h 8 Curtief Middel 8 9 Curtief Middel 7 + Trifolio S Forte 2 l/h 10 Curtief Middel 7 + Trifolio S Forte 2 l/h + Thiovit 6 kg/h voor 1 mei, 4 kg/h n 1 mei 11 Stopspry Thiovit 6 kg/h voor 1 mei, 4 kg/h n 1 mei + Curtief Middel 7 + Trifolio S Forte 2 l/h Voor de strt vn de proef zijn er door het proefbedrijf geen bespuitingen gedn. Voor nvng vn de proef is gepoetst en gesnipperd. De eerste proefbespuiting ws op 18 mrt 2011, de ltste op 25 mei N de ltste proefbespuiting is de gehele proef wekelijks behndeld met Merpn (1,5 kg/h) en indien nodig met Deln (0,4 l/h) door het proefbedrijf. 2.5 Wrnemingen Het ntl ngetste blderen en het ntl vlekken werd wrgenomen. Voor de beoordeling vn kortlot zijn 50 willekeurig gekozen clusters per plot gebruikt, wrbij ten minste 200 blderen per plot werden beoordeeld. Voor de beoordeling vn lnglot zijn 30 tkken per plot beoordeeld, met ten minste 200 blderen per plot in totl. De vruchten werden beoordeeld op schurft volgens de onderstnde schl: 0 = geen schurft 1 = 1 vlek per vrucht 2 = 2 vlekken per vrucht 3 = 3 vlekken per vrucht 10 = 10 vlekken per vrucht 11 = meer dn 10 vlekken per vrucht Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 13

14 N de sortering vn de vruchten werd de schurftindex (SI) berekend met de volgende formule. (ntl vruchten met 1, 2 en 3 vlekken per vrucht x 1) + (ntl vruchten met 4, 5 en 6 vlekken per vrucht x 3) + (ntl vruchten met 7, 8 en 9 vlekken per vrucht x 5) + (ntl vruchten met 10, 11 en meer vlekken per vrucht x 7). Dit totl werd gedeeld door het totl ntl vruchten. De verruwing vn de vruchten werd beoordeeld volgens de onderstnde schl: 1 = Geen verruwing (0%) 2 = Lichte verruwing (1-10%) 3 = Mtige verruwing (11-33%) 4 = Zwre verruwing (>33%). N de sortering vn de vruchten werd de verruwingindex (RI) berekend met de volgende formule. (ntl vruchten in schl 1 x 1) + (ntl vruchten in schl 2 x 3) + (ntl vruchten in schl 3 x 5) + (ntl vruchten in schl 4 x 7). Dit totl werd gedeeld door het totl ntl vruchten. De kortlot wrnemingen werden gedn op 18 juni 2009, de lnglot wrnemingen op 9 en 10 juli De oogst vn het proefrs Elstr ws op 10 en 11 september De sortering vn de vruchten op schurft werd gedn op 6 en 7 oktober 2009 en de sortering op verruwing (veroorzkt door meelduw) ws op 7 en 8 jnuri De kortlot en lnglot wrnemingen werden gedn op 10 juni, de wrnemingen n de uitbreiding op het lnglot werden gedn op 12 en 13 juli De oogst ws op 4 en 5 oktober De beoordeling vn de vruchten op schurft en verruwing ws tussen 6 en 13 oktober De kortlot wrnemingen zijn gedn in 29 pril 2011, de lnglot wrnemingen op 3 mei 2011 en de wrnemingen n de uitbreiding op het lnglot op juni De vruchten werden geoogst op 12 september De beoordeling vn de vruchten op schurft en verruwing werd gedn in de week vn 9 t/m 14 oktober In 2009 werd voor nvng vn de bespuitingen de mengbrheid vn de gespoten producten bepld in een bekergls vn 500 ml. De oplossingsconcentrtie werd fgeleid vn de voorschriften volgens het proefpln. Er werd gekeken of er geen product neersloeg of niet goed oploste. Om vst te stellen of de middelen in combintie met elkr goed oplossen, zijn ze gedurende een tijdspd beoordeeld. Direct n klrmken, n een hlf uur, n 1 uur, n 2 uur en n 4 uur zijn de oplossingen bekeken. N 24 uur werd de wrneming herhld. De fytotoxiciteit op blderen en bloemen werd op 18 juni 2009 beoordeeld volgens de onderstnde schl: 1 = Geen fytotoxiciteit (ft) 3 = Lichte ft (1-10%) 5 = Mtige ft (10-33%) 7 = Zwre ft (33-50%) 9 = Zeer zwr ft (>50%) Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 14

15 2.6 Sttistische nlyse 2009 Het sttistische nlyseprogrmm Genstt TM versie 11 en 14 werd gebruikt om de resultten te nlyseren vn het experiment vn Voor de experimenten vn 2010 en 2011 wren dit respectievelijk GenStt TM versie 12 en 13/14. Er werd gebruik gemkt vn een binomile toets vi regressie nlyse of vn een vrintienlyse ANOVA. Voor de onderlinge vergelijking werden verschillende behndelingen prsgewijs vergeleken. Significnte verschillen worden in de figuren en tbellen ngeduid door verschillende letters bij P < 0,05. Het percentge ntsting bij de kortlot telling werd met een ngulire trnsformtie omgezet zodt ze vi ANOVA genlyseerd konden worden. De wrneming vn het ntl vlekken en de fytotoxiciteit zijn vi ANOVA genlyseerd. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 15

16

17 3 Resultten Mengbrheid middelen 2009 Uit lle gemkte oplossingen bleek dt de middelen prim met elkr mengden (Tbel 4). Er ws geen sprke vn neerslg, lleen Middel 1 leek n 24 uur enigszins ( ml ) uit te zkken. Tbel 4. Opmerkingen bij de mengbrheid vn de middelen. Nr. Behndeling Opmerkingen ten nzien vn de mengbrheid 6 Middel 1 + Agrl Gold Geven een prim oplossing en er ws geen sprke vn neerslg, wel n 24 uur ws er verndering. 7 Zwvel + Middel 1 Geven een prim oplossing en n verloop vn tijd ( 24 u) wordt de oplossing donker vn kleur. 12 Merpn + Middel 1 Geven een prim oplossing en n 24 uur is er sprke vn enig neerzkken vn middel. 14 Merpn + Middel 2 Blijven uitstekend in oplossing, ook n 24 uur. 15 Merpn + Middel 3 Blijven uitstekend in oplossing, ook n 24 uur. 3.2 Infecties volgens RIMpro 2009 De infecties volgens RIMpro zijn weergegeven in Figuur 3. Er wren twee zeer zwre infecties op 10 pril en op 5 mei Bij deze voorspellingen werden meer dn 900 RIM-punten bereikt. Het percentge scosporen ws begin mei veel lger dn begin pril. De infectie vn eind mrt bereikte 300 RIM-punten op een moment dt er zeer veel scosporen nwezig wren. De scosporen wren toen ook rijp voor infectie en er wren voldoende groene delen n de boom. De eerste zwre infectie op 10 pril werd fgedekt door een preventieve en curtieve bespuiting op 7 pril 2009 (preventief) en 12 pril 2009 (curtief) over de gehele proef. Op 28 pril 2009 ws sprke vn een zwre infectie. Drop werd geregeerd met de diverse proefbespuitingen. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 17

18 Figuur 3. Schurftinfecties volgens RIMpro in Bespuitingen 2009 De proefbespuitingen werden gedn op 15/4, 24/4, 28/4, 4/5, 14/5, 20/5, 27/5, 4/6, 10/6 en 15/6. De eerste bespuitingen op 15 en 24 pril werden met een slngenspuit gedn, wrbij op 15 pril uitgegn is vn 400 l/h en op 24 pril vn 500 l/h. Drn is de KWH-proevenspuit gebruikt. Op 28 pril ws er regen n de bespuitingen, wrn de behndelingen 12 t/m 15 dezelfde dg opnieuw werden gespoten. 3.4 Kortlot 2009 De resultten vn de schurftntsting op het kortlot bld zijn weergegeven in Figuur 4 en Tbel 5. Bij de onbehndelde bomen ws bijn 1,5% vn de blderen ngetst door schurft. De ntsting vn het bld vn de bomen die behndeld werden met Middel 1 + Agrl Gold ws met 3,5% significnt meer dn bij onbehndelde bomen. De behndeling met Middel 1 + Thiovit verschilde niet significnt vn onbehndeld. De overige behndelingen hdden tussen 0 en 1% ntsting op het kortlot bld en wren lleml significnt lger dn onbehndeld. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 18

19 Percentge kortlot blderen met schurft 1. Onbehndeld 2. Merpn Spuitkorrel (1,5 kg/h) 3. Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) 4. Merpn Flowble (2,4 L/h) 5. Middel 1 6. Middel 1 + Agrl Gold (125 ml/h) 7. ThioVit (5 kg/h) + middel 1 8. ThioVit (5 kg/h) + middel 1 + AgrlGold (125 ml/h) 9. Middel Middel Middel Merpn Spuitkorrel (1,5 kg/h) + middel Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + middel Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + middel Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + middel 3 Figuur 4. Het percentge schurftntsting op kortlot bld bij Elstr op 18 juni 2009 (P<0,001). b c b Bij behndeling 6 (Middel 1+ Agrl Gold) werden de meeste vlekken per bld geteld. Er wren bij die behndeling significnt meer vlekken per bld geteld dn bij de overige behndelingen. Bij onbehndeld en bij Middel 1 (behndeling 5) werden ook vlekken op de blderen geteld, mr deze verschilden niet significnt vn de overige behndelingen. Tbel 5. Het ntl vlekken op 50 kortlot blderen op 18 juni Nr Behndeling Antl vlekken schurft op 50 blderen 1 Onbehndeld 8,0 2 Merpn Spuitkorrel (1,5 kg/h) 0,0 3 Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) 0,0 4 Merpn Flowble (2,4 l/h) 0,0 5 Middel 1 0,3 6 Middel 1 + Agrl Gold (125 ml/h) 20 b 7 Zwvel 5 kg/h + Middel 1 1,3 8 Zwvel 5 kg/h + Middel 1 + Agrl Gold (125 ml/h) 0,0 9 Middel 2 0,5 10 Middel 3 0,0 11 Middel 4 0,8 12 Merpn Spuitkorrel (1,5 kg/h) + Middel 1 0,0 13 Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + Middel 1 0,5 14 Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + Middel 2 0,0 15 Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + Middel 3 0,5 P-wrde 0,005 ** ** is sterk significnt verschillend en *** is zeer sterk significnt verschillend. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 19

20 3.5 Lnglot 2009 De resultten vn de schurftwrnemingen op het lnglotbld zijn weergegeven in Figuur 5. De onbehndelde bomen hdden op het lnglotbld ruim 14% ntsting. De behndeling met Middel 1 + Agrl Gold hd met 7% vrij veel ntsting, mr significnt minder dn bij Onbehndeld. Merpn Flowble (2,4 l/h) hd de minste ntsting vn schurft op het lnglotbld mr verschilde niet significnt vn Merpn spuitkorrel in de hoge (1,5 kg/h) en de lge (0,6 kg/h) dosering. Als Middel 1 werd toegevoegd n de hoge of lge dosering vn Merpn spuitkorrel verbeterde de werking vn Merpn niet significnt. Als n de lge dosering vn Merpn spuitkorrel Middel 2 of Middel 3 werd toegevoegd, ws dit ook het gevl. De behndelingen met Middel 4 en met Middel 2 verschilden niet significnt vn de behndelingen met Merpn en hdden dus een goede werking op schurft op het bld. Middel 3 werkte even goed ls Merpn spuitkorrel in de lge dosering, mr minder goed dn Merpn spuitkorrel in de stndrd dosering en Merpn Flowble. Middel 3 + Merpn spuitkorrel in de lge dosering werkte even goed ls Middel 3 lleen. De bomen die behndeld wren met Middel 1 (behndeling 5) hdden significnt minder ntsting op het lnglotbld dn Middel 1 + Agrl Gold. Met toevoeging vn Agrl Gold werkte Middel 1 minder goed tegen schurft op het lnglotbld. De behndeling met de combintie vn zwvel, Middel 1 en Agrl Gold werkte significnt minder goed dn Merpn Flowble, Merpn spuitkorrel in hoge dosering met of zonder Middel 1 en dn de lge dosering vn Merpn plus Middel 2. De combintie vn Middel 1 + Agrl Gold + zwvel werkte even goed ls Middel 1 + zwvel en even goed ls Middel 1, terwijl bomen behndeld met Middel 1 + Agrl Gold weer meer schurftntsting op het bld hdden. Het toevoegen vn zwvel lijkt bij Middel 1 + Agrl Gold een verbetering, mr zwvel toegevoegd n Middel 1 niet. Zwvel lijkt de negtieve werking vn Agrl Gold te verminderen. Percentge lnglot blderen met schurft 1. Onbehndeld 2. Merpn Spuitkorrel (1,5 kg/h) 3. Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) 4. Merpn Flowble (2,4 L/h) 5. Middel 1 6. Middel 1 + Agrl Gold (125 ml/h) 7. ThioVit (5 kg/h) + middel 1 8. ThioVit (5 kg/h) + middel 1 + AgrlGold (125 ml/h) 9. Middel Middel Middel Merpn Spuitkorrel (1,5 kg/h) + middel Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + middel Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + middel Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + middel 3 bc c d bc bc bc bc bc bc bc e Figuur 5. Het percentge schurftntsting op lnglot bld bij Elstr op 9 en 10 juli 2009 (P <0,001). Het ntl vlekken op het lnglotbld is weergegeven in Tbel 6. Het ntl schurftvlekken op lnglotbld ws zeer sterk significnt verschillend tussen de behndelingen (P<0,001). De onbehndelde bomen hdden de meeste vlekken op de blderen. Ondnks dt er verschillen lijken te zijn in het ntl schurftvlekken op de blderen tussen de overige behndelingen, wren de verschillen niet significnt. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 20

21 Tbel 6. Het ntl vlekken op 50 blderen op de lngloten op 9 en 10 juli Nr Behndeling Antl vlekken schurft op 50 blderen 1 Onbehndeld 124,5 b 2 Merpn Spuitkorrel (1,5 kg/h) 2,5 3 Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) 4,5 4 Merpn Flowble (2,4 l/h) 0,3 5 Middel 1 16,3 6 Middel 1 + Agrl Gold (125 ml/h) 41,0 7 Zwvel 5 kg/h + Middel 1 19,0 8 Zwvel 5 kg/h + Middel 1 + Agrl Gold (125 ml/h) 17,5 9 Middel 2 4,3 10 Middel 3 15,0 11 Middel 4 9,3 12 Merpn Spuitkorrel (1,5 kg/h) + Middel 1 0,8 13 Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + Middel 1 6,0 14 Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + Middel 2 1,3 15 Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + Middel 3 12,5 P-wrde <0,001 *** *** is zeer sterk significnt verschillend. 3.6 Resultten fytotoxiciteit 2009 De fytotoxiciteit op de blderen is weergegeven in Tbel 7. Er werden geen verschillen in effecten vn de behndelingen gevonden op de bldstnd. Tbel 7. De fytotoxiciteit in wrderingscijfers vn 1-9 (1= geen en 9 = zeer veel fytotoxiciteit) op 18 juni Beh. Behndeling fytotoxiciteit 1 Onbehndeld 0 2 Merpn Spuitkorrel (1,5 kg/h) 0 3 Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) 1 4 Merpn Flowble (2,4 l/h) 2,75 5 Middel Middel 1 + Agrl Gold (125 ml/h) 1,75 7 Zwvel 5 kg/h + Middel 1 0,75 8 Zwvel 5 kg/h + Middel 1 + Agrl Gold (125 ml/h) 0 9 Middel Middel 3 2,25 11 Middel Merpn Spuitkorrel (1,5 kg/h) + Middel 1 1,25 13 Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + Middel 1 1,5 14 Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + Middel 2 2,75 15 Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + Middel 3 2,25 n.s. is niet significnt verschillend. P-wrde 0,180 n.s. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 21

22 3.7 Vruchtntsting door schurft 2009 De vruchtntsting door schurft bij Elstr stt in Figuur 6 en Figuur 7. Bijn 25% vn de onbehndelde vruchten ws ngetst door schurft. De behndeling met Middel 1 + Agrl Gold (behndeling 6) hd ruim 15% vruchtntsting en verschilde niet significnt vn Onbehndeld. Alle overige behndelingen hdden significnt minder vruchtntsting dn Middel 1+ Agrl Gold en dn Onbehndeld. Net ls bij de bldntsting ws er ook een negtieve werking vn Agrl Gold bij de vruchtntsting door schurft. Merpn Flowble (behndeling 4) hd de minste schurftntsting op de vruchten en verschilde niet significnt vn Merpn Spuitkorrel stndrd dosering (behndeling 2), Merpn Spuitkorrel stndrd dosering + Middel 1 (behndeling 12), Merpn spuitkorrel lge dosering + Middel 1 (behndeling 13) en Merpn spuitkorrel lge dosering + Middel 2 (behndeling 14). De toevoeging vn Merpn n Middel 1 gf geen significnt betere werking tegen vruchtschurft dn Middel 1 lleen. Als de middel 1, 2 en 3 zonder toevoeging vn Merpn werden ingezet, ws de werking tegen schurft minder goed dn mét de toevoeging mr niet betrouwbr significnt. Ditzelfde gold ook voor de lge dosering vn Merpn met de toevoeging vn middel 2 dn ws de werking beter dn Merpn lleen in de lge dosering. Mr ook hier ws dt niet significnt. Er ws wel verschil in de schurftindex op de vruchten. De onbehndelde vruchten hdden de hoogste schurftindex. De een n hoogste schurftindex hd de behndeling met Middel 1 + Agrl Gold. Overigens ws die behndeling wel significnt beter dn onbehndeld. De overige behndelingen hdden llen een lgere schurftindex. Significnt minder schurft dn bij Middel 1 + Agrl Gold werd gevonden bij Merpn Flowble en bij Merpn Spuitkorrel + middel 2. Percentge vruchten met schurft 1. Onbehndeld 2. Merpn Spuitkorrel (1,5 kg/h) 3. Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) 4. Merpn Flowble (2,4 L/h) 5. Middel 1 6. Middel 1 + Agrl Gold (125 ml/h) 7. ThioVit (5 kg/h) + middel 1 8. ThioVit (5 kg/h) + middel 1 + AgrlGold (125 ml/h) 9. Middel Middel Middel Merpn Spuitkorrel (1,5 kg/h) + middel Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + middel Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + middel Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + middel 3 b b b b b b b b b b b b Figuur 6. Het percentge schurftntsting op de vruchten op 7 oktober 2009 (P<0,001). c c Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 22

23 1. Onbehndeld 2. Merpn Spuitkorrel (1,5 kg/h) 3. Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) 4. Merpn Flowble (2,4 L/h) 5. Middel 1 6. Middel 1 + Agrl Gold (125 ml/h) 7. ThioVit (5 kg/h) + middel 1 8. ThioVit (5 kg/h) + middel 1 + AgrlGold (125 ml/h) 9. Middel Middel Middel Merpn Spuitkorrel (1,5 kg/h) + middel Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + middel Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + middel Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + middel 3 Figuur 7. Schurft index op vruchten (P < 0,001). Schurft index op vruchten b b b b b b b b b b b b c 3.8 Productie en vruchtkwliteit 2009 Er werden geen significnte verschillen gevonden in het vruchtgewicht (Tbel 8). Merpn Flowble hd de lgste verruwingsindex. Deze ws significnt lger dn Middel 1 + Agrl Gold en dn Middel 4. Agrl Gold toegevoegd n middel 1 hd een negtief effect op de verruwing, mr vn die ndelige invloed is bij Agrl Gold + zwvel toegevoegd n middel 1 niets te merken. Het percentge vruchten dt in klsse I viel, ws niet lleen bij onbehndeld lg, mr ook bij Middel 1 + Agrl Gold. Merpn spuitkorrel 1,5 kg/h (behndeling 2), Merpn flowble (behndeling 4) wren de enige twee behndelingen die een betrouwbr hoger percentge ppels in klsse I hdden. Tbel 8. De vruchtkwliteit vn Elstr bij de oogst Behndeling. Gem. vruchtgewicht (g) Verruwings index % klsse I 1.Onbehndeld 155 3,46 bc 52,8 b 2.Merpn Spuitkorrel (1,5 kg/h) 162 2,96 b 83,4 cd 3.Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) 201 2,88 b 79,5 bcd 4.Merpn Flowble (2,4 l/h) 172 2,56 90,1 d 5.Middel ,66 bc 63,4 bcd 6.Middel 1 + Agrl Gold (125 ml/h) 192 4,51 c 39,6 7.Middel 1 + zwvel (5 kg/h) 195 3,13 b 74,1 bcd 8.Middel 1 + Agrl Gold (125 ml/h) + zwvel (5 kg/h) 197 2,75 b 76,9 bcd 9.Middel ,58 bc 63,7 bcd 10.Middel ,90 bc 57,2 bc 11.Middel ,89 bc 56,2 bc 12.Merpn Spuitkorrel (1,5 kg/h) + Middel ,06 b 78,0 bcd 13.Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + Middel ,31 bc 74,0 bcd 14.Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + Middel ,18 bc 78,7 bcd 15.Merpn Spuitkorrel (0,6 kg/h) + Middel ,37 bc 72,1 bcd P-wrde 0,351 <0,001 <0,001 n.s. *** *** n.s. is niet significnt verschillend; *** is zeer sterk significnt verschillend Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 23

24 3.9 Resultten per behndeling 2009 Bij de onbehndelde bomen kwm vrij veel schurft voor. Op 18 juni ws 5,9 % vn de kortlotblderen ngetst door schurft. Per bld werden gemiddeld 8 schurftvlekken geteld. In juli hd 14% vn de lnglotblderen schurft. Op bijn 25% de vruchten kwm schurftntsting voor. Bij de oogst viel 53% vn de vruchten in klsse I. Bij behndeling 2 en 3 werd Merpn spuitkorrel gespoten in doseringen vn 1,5 en 0,6 kg/h. Bij deze twee behndelingen kwm geen schurftntsting voor op het kortlotbld. In juli bleek ongeveer 1% vn het lnglotbld te zijn ngetst door schurft. Bij de concentrtie vn 0,6 kg/h kwm iets meer ntsting op de vruchten voor, mr dit ws niet significnt verschillend vn 1,5 kg/h. Het percentge klsse I vn de behndeling met 1,5 kg/h Merpn ws 83,4% en bij 0,6 kg/h ws dit 79,5%. Er ws geen significnt verschil in verruwing tussen de doseringen en ook niet vn beide behndelingen ten opzichte vn Onbehndeld. Merpn Flowble hd geen schurftntsting op het kortlotbld in juni. Ook op het lnglotbld kwm nuwelijks schurft voor, net ls bij Merpn spuitkorrel. Merpn Flowble gf een wt minder goede bldstnd (niet significnt), mr hd het lgste percentge schurftntsting op de vruchten bij de oogst. 90,1% vn de vruchten viel in klsse I. Bij Middel 1 kwm een kleine hoeveelheid schurftntsting voor op het kortlotbld. Op de lngloten ws in juli bijn 4% vn de blderen ngetst door schurft. Ongeveer 8% vn de vruchten hd schurftntsting, significnt minder dn bij Onbehndeld. Er ws bij de oogst 63,4% klsse I. Middel 1 hd evenveel verruwing ls onbehndeld. Middel 1 werd ook gecombineerd met de uitvloeier Agrl Gold. Deze behndeling gf veel schurftntsting op het bld vn de kortloten en de lngloten. Het bld hd zeer veel schurftvlekken. Er ws veel meer ntsting dn bij lleen Middel 1. 7% vn de lnglotblderen ws ngetst. Dit ws minder dn bij onbehndeld, mr méér dn bij Middel 1 lleen. Ruim 15% vn de vruchten ws ngetst door schurft. Dit ws niet significnt minder dn bij onbehndeld en significnt meer dn bij Middel 1 lléén gespoten. Door de grote hoeveelheid vruchtverruwing ws er mr 39,6% klsse I bij de oogst. Agrl Gold ws negtief voor de vruchtkwliteit. Middel 1 + zwvel gf geen volledige schurftbestrijding op de kortlotblderen. Gemiddeld kwm er 1 schurftvlek per bld voor. Op de lngloten kwm op ongeveer 3% vn de blderen schurft voor. Bij de oogst ws ongeveer 8% vn de vruchten ngetst door schurft. Dit ws evenveel ls bij lleen Middel 1. 74,1% vn de vruchten viel in klsse I iets meer dn wnneer middel 1 lleen ws gespoten, mr dit ws niet significnt. Zwvel werd niet prt gespoten. Middel 1 + Agrl Gold werd ook gecombineerd met zwvel. Deze behndeling gf een goede bestrijding vn schurft op het kortlotbld. Op het lnglotbld en op de vruchten ws de bestrijding vn schurft gelijk ls zwvel plus Middel 1. De toevoeging vn zwvel n Middel 1 met Agrl Gold ws gunstig voor het percentge verruwde vruchten wrdoor 76,9% in klsse I viel, ten opzichte vn 39,6% klsse I bij Middel 1 en Agrl Gold zonder zwvel. Met Middel 2 lleen gespoten kon schurftntsting op het kortlotbld niet worden voorkomen, terwijl dt wel lukte bij de combintie vn de lge dosering vn Merpn plus Middel 2. Met Middel 2 ws ruim 1,5% vn de lnglotblderen ngetst in juli en bij de oogst ws ongeveer 7% vn de vruchten ngetst. De vruchtntsting ws niet significnt meer dn bij de combintie vn Middel 2 met de lge dosering vn Merpn. Met lleen Middel 2 ws er 63,7% klsse I, terwijl dit in combintie met de lge dosering vn Merpn op 78,7% lg. Dit verschil ws niet significnt. Met Middel 3 kon ntsting vn het kortlotbld voorkomen worden. In juli bleek wel 3% vn de lnglotblderen ngetst te zijn door schurft en bij de oogst ws ongeveer 6% vn de vruchten ngetst. Er ws mr 57,2% klsse I, wnt Middel 3 gf vrij veel vruchtverruwing. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 24

25 Middel 3 werd ook gecombineerd gespoten met de lge dosering vn Merpn. Bij deze combintie ws er met 0,25% enige ntsting vn schurft op het kortlotbld. De combintie vn Middel 3 met Merpn gf geen betere schurftbestrijding op het lnglotbld dn Middel 3 lleen. De vruchtverruwing ws niet significnt minder. Het percentge klsse I ws bij de combintie met Merpn 72,1% ten opzichte vn 57,2% bij Middel 3 lleen en ws niet significnt verschillend. Middel 4 gf geen volledige bestrijding vn schurft op het kortlotbld. Bijn 2% vn het lnglotbld werd ngetst. Dit ws wel significnt minder dn bij Onbehndeld. Bij de oogst ws bijn 8% vn de vruchten ngetst. Dit ws significnt minder dn bij Onbehndeld, mr niet significnt verschillend vn Merpn spuitkorrel (0,6 èn 1,5 kg/h), mr wel significnt meer dn bij Merpn Flowble (2,4 l/h). Middel 4 gf niet significnt meer vruchtverruwing dn bij onbehndeld. Het percentge klsse I lg met 56,2% gelijk n de 52,8% bij onbehndeld. Middel 4 gf geen verbetering of vermindering vn de vruchtkwliteit. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 25

26

27 4 Resultten Infecties volgens RIMpro 2010 In Tbel 9 zijn de infectiemomenten en de bespuitingen vn 2010 weergegeven. Bij de preventieve behndelingen (2 en 3) zijn 8 bespuitingen uitgevoerd. Hoewel de stopspry strtegie zou moeten leiden tot een kleiner ntl bespuitingen dn de preventieve strtegie, zijn er op 11 momenten bespuitingen uitgevoerd. Op 31/03 en 01/04 is twee keer kort n elkr gespoten, omdt de eerste toediening te vroeg ws ingescht. Op 04/05 en 05/05 is twee keer gespoten, terwijl deze twee RIMpro pieken wellicht met één stopspry bespuiting fgedekt hd kunnen worden. Op 01/05, en twee ml op 02/05 is drie keer kort n elkr gespoten. Dit hd wellicht met een bespuiting minder gekund. In totl wren er dn in de stopspry strtegie 7 of 8 bespuitingen gedn. Zols verwcht, zijn er niet meer bespuitingen nodig geweest voor de curtieve strtegie dn voor de preventieve strtegie. In plts vn 8 bespuitingen, wren 6 of 7 bespuitingen ook mogelijk geweest. De bespuitingen op 03/05 en 04/05 hdden dn smengenomen moeten worden. Tbel 9. Infectiemomenten 2010 volgens RIMpro, en de uitgevoerde behndelingen. De dtum en de begintijd vn de bespuitingen zijn weergegeven. Dtum RIM-wrde dgrpport Preventief Stopspry 17:00 11:00 15:45 22:30 00:30 08:00 07:30 11:00 Curtief Toelichting 07:00 06:00 Stopspry is twee keer toegepst omdt de eerste keer te vroeg ws. Stopspry is twee keer toegepst omdt sprke is vn twee pieken; deze zijn smengenomen in één curtieve bespuiting. Omdt de RIM-wrde lg bleef ws geen sprke vn een infectie. De curtieve bespuiting is chterwege gelten :30 Uiteindelijk is er geen infectie op korte termijn ontstn :00 12:00 15:30 00:00 08:45 20:00 10:30 12:30 12:30 06:30* 10:00* 17:30* 17:00 Hier ws sprke vn drie hoge pieken kort n elkr. Er is drie keer stopspry toegepst en overeenkomstig telkens 300 grduur lter zijn de curtieve bespuitingen uitgevoerd. Wegens de fspoeling is ook een tweede keer een preventieve bespuiting uitgevoerd. Uiteindelijk ws de berekende RIM-wrde lg, toch zijn lle drie strtegieën toegepst. De preventieve bespuiting is tegelijk met de stopspry bespuiting uitgevoerd. 08:00 1 Wegens lge RIM-wrden zijn geen bespuitingen uitgevoerd :00 Hoewel de RIM-wrde lg bleef, zijn toch voor de zekerheid stopspry en 20:30 curtieve bespuitingen uitgevoerd. * op 3 en 4 mei zijn curtieve bespuitingen (behndeling 10 en 11) op behndeling 5 en 6 terecht gekomen. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 27

28 4.2 Resultten schurftproef Jongold Antsting schurft op kortlotbld 2010 De resultten vn kortlot stn in Figuur 8. Er ws een betrouwbr hoger percentge kortlot blderen ngetst door schurft bij de onbehndelde controle dn bij Preventief Deln, Preventief + Stopspry Deln, Stopspry Deln/middel 1/ middel 6. De overige behndelingen verschilden niet betrouwbr vn de onbehndelde controle. Percentge kortlot blderen met schurft 1. Onbehndeld b 2. Preventief Deln, 0,425 kg/h 3. Preventief Deln, 0,425 kg/h + Stopspry Deln, 0,21 kg/h 4. Stopspry Deln, 0,425 kg/h 7. Stopspry ThioVit, 6 kg/h tot 1 mei, drn 4 kg/h 8. Stopspry Middel 5 9. Stopspry Middel Curtief (300 grduur n infectie) Middel 1: 5 kg/h + Trifolio S Forte 2 L/h + ThioVit 6 kg/h voor 1 mei, drn 4 kg/h 11. Curtief (300 grduur n infectie) Middel 7: 5,88 kg/h + Trifolio S Forte 2 L/h + ThioVit 6 kg/h voor 1 mei, drn 4 kg/h b b b b Figuur 8. Percentge blderen met schurft op kortlot in De wrnemingen zijn gedn op 10 juni 2010 ( P = 0,012). In Figuur 9 stt het gemiddeld n schurftvlekken per kortlot bld. Er ws bij bijn lle behndelingen een betrouwbr lger ntl schurftvlekken per bld bij de onbehndelde controle. De enige behndeling wr dit niet voor gold, ws behndeling 11. In die behndeling werd middel 7 curtief gespoten. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 28

29 Antl vlekken per kortlot bld 1. Onbehndeld b 2. Preventief Deln, 0,425 kg/h 3. Preventief Deln, 0,425 kg/h + Stopspry Deln, 0,21 kg/h 4. Stopspry Deln, 0,425 kg/h 7. Stopspry ThioVit, 6 kg/h tot 1 mei, drn 4 kg/h 8. Stopspry Middel 5 9. Stopspry Middel Curtief (300 grduur n infectie) Middel 1: 5 kg/h + Trifolio S Forte 2 L/h + ThioVit 6 kg/h voor 1 mei, drn 4 kg/h 11. Curtief (300 grduur n infectie) Middel 7: 5,88 kg/h + Trifolio S Forte 2 L/h + ThioVit 6 kg/h voor 1 mei, drn 4 kg/h b Figuur 9. Antl schurftvlekken per bld op kortlot in De wrnemingen zijn gedn op 10 juni 2010 (P=0,006) Schurftntsting lnglotbld 2010 Resultten vn de schurftntsting op lnglot zijn weergegeven in Figuur 10 en Figuur 11. In Figuur 10 wordt het percentge ngetste lnglot blderen weergegeven. Dit percentge ws betrouwbr hoger bij de onbehndelde controle (1) dn bij lle overige behndelingen. Behndeling 2 (Preventief Deln), 3 (Preventief + Stopspry Deln), 4 (Stopspry Deln) en 7 (Stopspry Thiovit) hdden het lgst percentge ntsting. Dit percentge ws betrouwbr lger dn behndeling 10 (Curtief middel 1). In Figuur 11 wordt het gemiddeld ntl vlekken per lnglot bld bij de tweede wrneming, op 12 en 13 juli 2010, weergegeven. Het gemiddeld ntl vlekken per bld ws het hoogst bij de onbehndelde controle (1). Behndeling 2 (Preventief Deln), 3 (Preventief + Stopspry Deln), 4 (Stopspry Deln) en 7 (Stopspry Thiovit) hdden het lgste gemiddeld ntl vlekken per bld. Die behndelingen hdden een betrouwbr lger gemiddeld ntl vlekken per bld dn behndelingen 8 (Stopspry middel 5), 9 (Stopspry middel 6), 10 (Curtief middel 1) en 11 (Curtief middel 7). Bovendien hd behndeling 10 (Curtief middel 1) een hoger gemiddeld ntl vlekken per bld dn behndeling 10 (Curtief middel 7). Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 29

30 Percentge lnglot blderen met schurft 1. Onbehndeld c 2. Preventief Deln, 0,425 kg/h 3. Preventief Deln, 0,425 kg/h + Stopspry Deln, 0,21 kg/h 4. Stopspry Deln, 0,425 kg/h 7. Stopspry ThioVit, 6 kg/h tot 1 mei, drn 4 kg/h 8. Stopspry Middel 5 9. Stopspry Middel Curtief (300 grduur n infectie) Middel 1: 5 kg/h + Trifolio S Forte 2 L/h + ThioVit 6 kg/h voor 1 mei, drn 4 kg/h 11. Curtief (300 grduur n infectie) Middel 7: 5,88 kg/h + Trifolio S Forte 2 L/h + ThioVit 6 kg/h voor 1 mei, drn 4 kg/h b b b b Figuur 10. Percentge blderen met schurft op lnglot op 12/13 juli 2010 (P<0,001). Antl vlekken per lnglot bld 1. Onbehndeld d 2. Preventief Deln, 0,425 kg/h 3. Preventief Deln, 0,425 kg/h + Stopspry Deln, 0,21 kg/h 4. Stopspry Deln, 0,425 kg/h 7. Stopspry ThioVit, 6 kg/h tot 1 mei, drn 4 kg/h 8. Stopspry Middel 5 bc 9. Stopspry Middel Curtief (300 grduur n infectie) Middel 1: 5 kg/h + Trifolio S Forte 2 L/h + ThioVit 6 kg/h voor 1 mei, drn 4 kg/h 11. Curtief (300 grduur n infectie) Middel 7: 5,88 kg/h + Trifolio S Forte 2 L/h + ThioVit 6 kg/h voor 1 mei, drn 4 kg/h Figuur 11. Antl vlekken per bld op lnglot iop 12/13 juli 2010 (P<0,001) Fytotoxiciteit 2010 Toen de curtieve behndelingen kort n elkr werden toegediend, trd fytotoxiciteit in de vorm vn verbrnding vn de bloesems op (zie Figuur 12). Dit ws overigens op veldjes wr in dezelfde periode ook 3x Merpn of Deln hlve dosering is gespoten. b bc c Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 30

31 Figuur 12. Bloesemverbrnding op 5 mei Deze bloesemverbrnding ws te zien bij behndeling 5 en 6. Bij deze objecten is begin mei 3x kort n elkr een bespuiting uitgevoerd. 4.3 Productie en vruchtkwliteit 2010 In Tbel 10 is de kwliteit vn de ppels weergegeven. Er zijn geen significnte verschillen wt betreft het totl gewicht, het gemiddeld vruchtgewicht en de verruwingsindex. Wel ws het percentge ppels met schurft significnt hoger in Onbehndeld dn in de ndere behndelingen. Tbel 10. Productie en kwliteit vn de vruchten Behndelingscode 2010 Behndeling Totl gewicht Vruchtgewicht (g) Verruwings Percentge ppels (kg) index met schurft 1 Onbehndeld 58, ,73 52,5 b 2 Preventief Deln, 0,425 kg/h 3 Preventief Deln, 0,425 kg/h + Stopspry Deln, 0,21 kg/h 61, ,81 3,3 53, ,84 2,3 Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 31

32 Behndelingscode 2010 Behndeling Totl gewicht Vruchtgewicht (g) Verruwings Percentge ppels (kg) index met schurft 4 Stopspry Deln, 0,425 55, ,92 4,5 kg/h 7 Stopspry Thiovit, 6 kg/h 56, ,92 5,4 tot 1 mei, drn 4 kg/h 8 Stopspry Middel 5 53, ,96 13,7 9 Stopspry Middel 6 58, ,17 12,3 10 Curtief (300 grduur n 56, ,90 12,6 infectie) Middel 7 + Trifolio S Forte 2 l/h + Thiovit 6 kg/h voor 1 mei, drn 4 kg/h 11 Curtief (300 grduur n 53, ,26 11,3 infectie) Middel 1 + Trifolio S Forte 2 l/h + Thiovit 6 kg/h voor 1 mei, drn 4 kg/h P-wrde 0,921 0,277 0,294 <0,001 In Figuur 13 is de schurftindex weergegeven. Er zijn geen significnte verschillen gevonden. Schurftindex 1. Onbehndeld 2. Preventief Deln, 0,425 kg/h 3. Preventief Deln, 0,425 kg/h + Stopspry Deln, 0,21 kg/h 4. Stopspry Deln, 0,425 kg/h 7. Stopspry ThioVit, 6 kg/h tot 1 mei, drn 4 kg/h 8. Stopspry Middel 5 9. Stopspry Middel Curtief (300 grduur n infectie) Middel 1: 5 kg/h + Trifolio S Forte 2 L/h + ThioVit 6 kg/h voor 1 mei, drn 4 kg/h 11. Curtief (300 grduur n infectie) Middel 7: 5,88 kg/h + Trifolio S Forte 2 L/h + ThioVit 6 kg/h voor 1 mei, drn 4 kg/h Figuur 13. Schurftindex 2010 (P = 0,285). Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 32

33 4.4 Resultten per behndeling 2010 Omdt er geen betrouwbre verschillen wren wt betreft productie en vruchtkwliteit tussen de behndelingen, worden deze niet besproken. Onbehndelde controle (behndeling 1) Het percentge ntsting op kortlot ws 3,8%, op lnglot 52,4% en op vruchten 52,5%. Bij lle wrnemingen op blderen werd de hoogste ntsting bij deze behndeling gevonden. In een ntl wrnemingen ws deze betrouwbr hoger dn lle ndere behndelingen (lnglot). Op vruchten ws het grootste percentge ppels met schurft in deze behndeling. Preventief Deln / Preventief Deln + Stopspry Deln / Stopspry Deln (behndeling 2/3/4) Bij lle wrnemingen op blderen verschilde de effectiviteit vn deze drie behndelingen niet vn elkr. Telkens werd de lgste ntsting bij deze drie behndelingen gevonden. Bovendien ws de ntsting bij lle wrnemingen op blderen betrouwbr lger dn Onbehndeld. Bij behndeling 2 en 3 werd op het kortlot 0% ntsting gevonden. Het percentge ngetste blderen op lnglot ws betrouwbr lger dn Curtief middel 7. Stopspry Thiovit (behndeling 7) Het gemiddeld ntl vlekken per bld ws betrouwbr lger dn bij Onbehndeld. Dit gold voor zowel het kortlot ls voor lnglot. Het percentge ngetste blderen bij lnglot ws betrouwbr lger dn bij Onbehndeld, en dn bij Curtief middel 7. Het percentge ppels met schurft ws lger dn Onbehndeld, en even lg ls de overige behndelingen. Stopspry middel 5 (behndeling 8) De ntsting op kortlot ws significnt lger dn bij Onbehndeld. De ntsting bij lnglot ws betrouwbr lger dn bij Onbehndeld. Het gemiddeld ntl vlekken per bld bij lnglot ws betrouwbr hoger dn vn Stopspry Deln en Stopspry Thiovit. Het percentge ppels met schurft ws lger dn Onbehndeld, en even lg ls de overige behndelingen. Stopspry middel 6 (behndeling 9) De werking ws ls Stopspry middel 5. Het percentge ppels met schurft ws lger dn Onbehndeld, en even lg ls de overige behndelingen. Curtief middel 1 (behndeling 10) Het gemiddeld ntl vlekken per bld bij kortlot ws betrouwbr lger dn bij Onbehndeld. De ntsting bij lnglot ws betrouwbr lger dn bij Onbehndeld. Het percentge ntsting en het ntl vlekken per bld vn lnglot ws hoger dn bij behndeling 2, 3, 4 (Preventief Deln, Preventief Deln + Stopspry Deln en Stopspry Deln) en Stopspry Thiovit. Het percentge ppels met schurft ws lger dn Onbehndeld, en even lg ls de overige behndelingen. Curtief middel 7 (behndeling 11) De ntsting bij lnglot ws betrouwbr lger dn bij Onbehndeld en verschilde niet vn preventief Deln (percentge ntsting). Het gemiddeld ntl vlekken per bld ws betrouwbr hoger dn vn Stopspry Deln en Stopspry Thiovit. Het percentge ppels met schurft ws lger dn Onbehndeld, en even lg ls de overige behndelingen. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 33

34

35 5 Resultten Infecties volgens RIMpro 2011 In bijlge VI stt een overzicht vn de output vn RIMpro en de beslissingen die hebben geleid tot de spuitmomenten. De dt wrop de bespuitingen zijn uitgevoerd, zijn weergegeven in Tbel 11. Het ntl spuitmomenten bij stopspry (6) ws twee keer zo lg ls bij de preventieve behndeling (12). Bij de curtieve behndelingen werd slechts 4x gespoten. Tbel 11. Bespuitingen 2011: dt per object Behndeling 2011 Spuitdt Antl spuitmomenten 1. Onbehndeld 2. Prktijkschem 18/03,29/03,31/03,03/04,11/04,22/04,27/04,29/ :00 C,07/05, 10/05, 13/05, 16/05, 25/05 3. Preventief Deln hlve dosering 18/03,29/03,31/03,03/04,11/04,22/04,27/04,07/05, 12 10/05, 13/05, 16/05, 25/05 4. Stopspry Deln hlve dosering 31/03 08:00,31/03 19:00,28/04,29/04 0:00, 16/ Stopspry Merpn 31/03 08:00,31/03 19:00,28/04,29/04 0:00, 16/ Stopspry Thiovit 31/03 08:00,31/03 19:00,28/04,29/04 0:00, 16/ Curtief Score 01/04,29/04 0:00, 29/04 17:00, 10/ Curtief Middel 8 01/04,29/04 0:00, 29/04 17:00, 10/ Curtief Middel 7 01/04,29/04 0:00, 29/04 17:00, 10/ Curtief Middel 7 + Thiovit 01/04,29/04 0:00, 29/04 17:00, 10/ Biologisch schem 31/03 08:00,31/03 19:00,28/04,29/04 0:00,29/04 17:00 C, 16/ Resultten schurftproef Jongold Antsting kortlotbld 2011 Op 29 pril 2011 zijn wrnemingen gedn nr de ntsting op kortlotbld. De resultten zijn weergegeven in Figuur 14 en Figuur 15. Wt betreft het percentge ngetste blderen (Figuur 14) zijn er sttistisch betrouwbre verschillen tussen behndelingen gevonden. De onbehndelde controle (1) hd het hoogste percentge blderen met schurft vn 48%. In vergelijking met de stndrd strtegie (behndeling 2) ws lleen behndeling 9 betrouwbr slechter. De ndere behndelingen of strtegieën wren niet significnt verschillend vn behndeling 2 mr bij de curtief toegepste behndelingen (7 t/m 10) ws een tendens vn mindere werking te zien. Wt betreft het ntl vlekken per bld (Figuur 15) zijn er ook sttistisch betrouwbre verschillen tussen behndelingen gevonden. Onbehndeld hd met 3,49 het hoogste ntl vlekken per bld. Alle ndere behndelingen verschilden niet vn elkr. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 35

36 Percentge kortlot blderen met schurft 1. Onbehndeld d 2. Preventief Deln (0,43 kg/h) + Curtief Score bij grote infectie (0,38 L/h) b 3. Preventief Deln (0,21 kg/h) 4. Stopspry Deln (0,21 kg/h) 5. Stopspry Merpn (1,5 kg/h) 6. Stopspry Thiovit (4 kg/h) b bc b 7. Curtief Score (0,38 L/h) bc 8. Curtief Middel 8 bc 9. Curtief Middel Curtief Middel 7 + Thiovit (4 kg/h) bc c 11. Stopspry Thiovit (4 kg/h) + Curtief Middel 7 bij grote infectie b Figuur 14. Percentge blderen vn het kortlot met schurft in Wrnemingen zijn uitgevoerd op 29 pril 2011 (P<0,001). Antl vlekken per kortlot bld 1. Onbehndeld b 2. Preventief Deln (0,43 kg/h) + Curtief Score bij grote infectie (0,38 L/h) 3. Preventief Deln (0,21 kg/h) 4. Stopspry Deln (0,21 kg/h) 5. Stopspry Merpn (1,5 kg/h) 6. Stopspry Thiovit (4 kg/h) 7. Curtief Score (0,38 L/h) 8. Curtief Middel 8 9. Curtief Middel Curtief Middel 7 + Thiovit (4 kg/h) 11. Stopspry Thiovit (4 kg/h) + Curtief Middel 7 bij grote infectie Figuur 15. Antl vlekken per bld op kortlot in Wrnemingen zijn uitgevoerd op 29 pril 2011 (P<0,001). Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 36

37 5.2.2 Antsting lnglotbld 2011 De resultten vn de ntsting op lnglotbld zijn weergegeven in Figuur 16 en Figuur 17. Wt betreft het percentge ngetste blderen (Figuur 16) zijn er sttistisch betrouwbre verschillen tussen behndelingen gevonden. De onbehndelde controle (1) hd het hoogste percentge blderen met schurft. Alleen de curtieve behndeling met Score en met Middel 7 + Thiovit (10) verschilde niet vn de onbehndelde controle. Alle ndere behndelingen wren beter. In vergelijking vn de stndrd strtegie (behndeling 2) wren lle curtief toegepste middelen betrouwbr minder effectief. Bij zowel behndeling 6 ls 11 werd zwvel op het stopspry moment toegepst. Bij behndeling werd drboven op curtief gespoten met middel 7. Dit leverde een verlging vn het percentge ngetste blderen op, deze ws echter niet betrouwbr. Wt betreft het ntl vlekken per bld op lnglot (Figuur 17) zijn er ook sttistisch betrouwbre verschillen tussen de behndelingen gevonden. De onbehndelde controle (1) hd het hoogste ntl vlekken per bld. De behndeling met Middel 7 (9) ws ook hier niet betrouwbr verschillend vn onbehndeld (1). Smenvttend presteerden onbehndeld (1), curtief Score (7) en Middel 7 (9) minder goed dn de ndere middelen. Percentge ngetste lnglot blderen 1. Onbehndeld 2. Preventief Deln (0,43 kg/h) + Curtief Score bij grote infectie (0,38 L/h) 3. Preventief Deln (0,21 kg/h) b e 4. Stopspry Deln (0,21 kg/h) 5. Stopspry Merpn (1,5 kg/h) 6. Stopspry Thiovit (4 kg/h) bc bc bc 7. Curtief Score (0,38 L/h) cde 8. Curtief Middel 8 bcd 9. Curtief Middel 7 de 10. Curtief Middel 7 + Thiovit (4 kg/h) 11. Stopspry Thiovit (4 kg/h) + Curtief Middel 7 bij grote infectie bc bcd Figuur 16. Percentge blderen vn het lnglot met schurft in Wrnemingen zijn uitgevoerd op vn 10 tot 16 juni Er wren 7-8 blderen ontwikkeld, en de infecties zten op het 2 e tot 4 e bld (P<0,001). Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 37

38 Antl vlekken per lnglot bld 1. Onbehndeld c 2. Preventief Deln (0,43 kg/h) + Curtief Score bij grote infectie (0,38 L/h) 3. Preventief Deln (0,21 kg/h) 4. Stopspry Deln (0,21 kg/h) 5. Stopspry Merpn (1,5 kg/h) 6. Stopspry Thiovit (4 kg/h) b b b 7. Curtief Score (0,38 L/h) b 8. Curtief Middel 8 b 9. Curtief Middel 7 bc 10. Curtief Middel 7 + Thiovit (4 kg/h) b 11. Stopspry Thiovit (4 kg/h) + Curtief Middel 7 bij grote infectie Figuur 17. Antl vlekken per bld op lnglot. Wrnemingen zijn uitgevoerd op 3 mei Er wren 7-8 blderen ontwikkeld, en de infecties zten op het 2 e tot 4 e bld (P<0,001) Vruchtntsting door schurft 2011 Percentge vruchten met schurft 1. Onbehndeld 2. Preventief Deln (0,43 kg/h) + Curtief Score bij grote infectie (0,38 L/h) 3. Preventief Deln (0,21 kg/h) c 4. Stopspry Deln (0,21 kg/h) 5. Stopspry Merpn (1,5 kg/h) 6. Stopspry Thiovit (4 kg/h) b b b 7. Curtief Score (0,38 L/h) c 8. Curtief Middel 8 bc 9. Curtief Middel 7 c 10. Curtief Middel 7 + Thiovit (4 kg/h) 11. Stopspry Thiovit (4 kg/h) + Curtief Middel 7 bij grote infectie c Figuur 18. Het percentge vruchten met schurft in Wrnemingen zijn uitgevoerd vn 9 t/m 14 oktober 2011 (P<0,001). Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 38

39 Schurftindex 1. Onbehndeld 2. Preventief Deln (0,43 kg/h) + Curtief Score bij grote infectie (0,38 L/h) 3. Preventief Deln (0,21 kg/h) b d 4. Stopspry Deln (0,21 kg/h) 5. Stopspry Merpn (1,5 kg/h) 6. Stopspry Thiovit (4 kg/h) bc b b 7. Curtief Score (0,38 L/h) cd 8. Curtief Middel 8 bc 9. Curtief Middel 7 cd 10. Curtief Middel 7 + Thiovit (4 kg/h) 11. Stopspry Thiovit (4 kg/h) + Curtief Middel 7 bij grote infectie b c Figuur 19. Schurftindex op vruchten in Wrnemingen zijn uitgevoerd vn 9 t/m 14 oktober 2011 (P<0,001). De controles lieten een beeld zien zols verwcht: de hoogste schurftntsting (zowel qu percentge vruchten met schurft ls qu schurftindex) werd gevonden bij de onbehndelde controle, terwijl de lgste schurftntsting werd gevonden op Preventief Deln (+ Curtief Score). Wt betreft de percentge ntsting hdden Preventief Deln hlve dosering, Stopspry Deln hlve dosering, Stopspry Merpn, Stopspry Thiovit en Stopspry Thiovit (+ Curtief middel 7) een even goede score ls Preventief Deln (+ Curtief Score). Curtief Score hd geen werking, evenls Curtief Middel 7. Curtief middel 7 + Thiovit en Curtief middel 8 hdden een geringe werking wnneer gekeken wordt nr de ernst vn de ntsting. In het gevl het percentge ngetste vruchten verschilden ze niet vn onbehndeld. 5.3 Productie en vruchtkwliteit 2011 Opvllend ws dt Curtief Middel 7 + Thiovit een hoger gemiddeld vruchtgewicht hd dn de onbehndelde controle. De totle opbrengst in kilogrmmen ws sttistisch niet verschillend voor deze behndelingen (Tbel 12). Tbel 12. Productie en vruchtkwliteit Behndelings -code 2011 Behndeling Totl gewicht (kg) Verruwingsindex 1 Onbehndeld 37,93 1, Prktijkschem 41,84 1, b 3 Preventief Deln hlve dosering 34,60 1, b 4 Stopspry Deln hlve dosering 37,79 1, b 5 Stopspry Merpn 37,21 1, b Gemiddeld vruchtgewicht (g) Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 39

40 Behndelings -code 2011 Behndeling Totl gewicht (kg) Verruwingsindex 6 Stopspry Thiovit 41,01 1, b 7 Curtief Score 37,17 1, b 8 Curtief Middel 8 39,44 1, b 9 Curtief Middel 7 38,71 1, b 10 Curtief Middel 7 + Thiovit 35,48 1, b 11 Biologisch schem 31,23 1, b P-wrde 0,514 n.s. n.s. = Niet significnt; * = enigszins significnt 0,217 n.s. Gemiddeld vruchtgewicht (g) 0,020 * 5.4 Resultten per behndeling 2011 Onbehndeld (Behndeling 1) Het percentge blderen met schurft en het ntl vlekken per bld op kortlot ws hoger dn bij lle ndere behndelingen. Het percentge lnglotblderen met schurft ws gelijk n Curtief Middel 7 + Thiovit, mr hoger dn lle overige behndelingen. Het ntl vlekken per bld op lnglot ws hoger dn lle ndere behndelingen. De schurftindex ws gelijk n Score/Middel 7 en hoger dn lle overige behndelingen. Het percentge ntsting ws gelijk n Curtief Score/Middel 8 /Middel 7 (+ Thiovit). Het gemiddeld vruchtgewicht ws lger dn Curtief Middel 7 + Thiovit en gelijk n lle overige behndelingen. Preventief Deln (+ Curtief Score) (Behndeling 2) Het percentge kortlotblderen met schurft ws lger dn Onbehndeld en dn Curtief Middel 7. Het ntl vlekken per bld op kortlot ws lger dn bij Onbehndeld en gelijk n lle overige behndelingen. Het percentge lnglot blderen met schurft en het ntl vlekken per lnglot bld ws lger dn Onbehndeld en dn Curtief Middel 7 + Thiovit, mr gelijk n lle overige behndelingen. De schurftindex ws gelijk n Preventief Deln hlve dosering en n Stopspry Merpn/Thiovit/Thiovit (+ Curtief Middel 7), en lger dn lle overige behndelingen. Het percentge vruchten met schurft ws lger dn Onbehndeld en dn Curtief Score/Middel 8/Middel 7 (+ Thiovit) en gelijk n lle overige behndelingen. Het gemiddeld vruchtgewicht ws gelijk n lle ndere behndelingen. Preventief Deln hlve dosering (Behndeling 3) Het percentge kortlotblderen met schurft ws lger dn Onbehndeld en dn Curtief Score/ middel 7 (+). Het ntl vlekken per bld op kortlot ws lger dn bij Onbehndeld en gelijk n lle overige behndelingen. Het percentge lnglot blderen met schurft ws lger dn Onbehndeld en gelijk n lle overige behndelingen. Het ntl vlekken per bld op lnglot ws lger dn Onbehndeld en dn Curtief middel 7 + Thiovit, en gelijk n lle overige behndelingen. De schurftindex ws lger dn Onbehndeld en dn Curtief Score/middel 7 (+ Thiovit), en gelijk n lle overige behndelingen. Het percentge vruchten met schurft ws lger dn Onbehndeld en dn Curtief Score/middel 8/middel 7 (+ Thiovit), en gelijk n lle overige behndelingen. Het gemiddeld vruchtgewicht ws gelijk n lle ndere behndelingen. Stopspry Deln hlve dosering (Behndeling 4) Het percentge kortlotblderen met schurft en ntl vlekken per bld op kortlot ws lger dn Onbehndeld en gelijk n lle overige behndelingen. Het percentge lnglot blderen met schurft ws lger dn Onbehndeld en gelijk n lle overige behndelingen. Het ntl vlekken per bld op lnglot ws lger dn Onbehndeld en dn Curtief middel 7 + Thiovit en gelijk n lle overig behndelingen. De schurftindex ws lger dn Onbehndeld en hoger dn Preventief Deln (+ Curtief Score), mr gelijk n lle overige behndelingen. Het percentge vruchten met schurft ws lger dn Onbehndeld, Curtief Score/middel 7 (+ Thiovit) en gelijk n de overige behndelingen. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 40

41 Het gemiddeld vruchtgewicht ws gelijk n lle ndere behndelingen. Stopspry Merpn (Behndeling 5) Het percentge kortlotblderen met schurft ws lger dn Onbehndeld en dn Curtief Middel 7. Het ntl vlekken per bld op kortlot ws lger dn Onbehndeld en gelijk n lle overige behndelingen. Het percentge lnglot blderen met schurft en het ntl vlekken per lnglot bld ws lger dn Onbehndeld en dn Curtief middel 7, mr gelijk n lle overige behndelingen. De schurftindex en percentge vruchten met schurft ws lger dn Onbehndeld, Curtief Score/middel 7 (+ Thiovit), mr gelijk n lle overige behndelingen. Het gemiddeld vruchtgewicht ws gelijk n lle ndere behndelingen. Stopspry Thiovit (Behndeling 6) Het percentge kortlotblderen met schurft ws lger dn Onbehndeld en dn Curtief middel 7. Het ntl vlekken per bld op kortlot ws lger dn bij Onbehndeld en gelijk n lle overige behndelingen. Het percentge lnglot blderen met schurft en het ntl vlekken per lnglot bld ws lger dn Onbehndeld en dn Curtief middel 7 + Thiovit en gelijk n lle overige behndelingen. De schurftindex en percentge vruchten met schurft ws lger dn Onbehndeld en Curtief Score/middel 7 (+ Thiovit) en gelijk n lle overige behndelingen. Het gemiddeld vruchtgewicht ws gelijk n lle ndere behndelingen. Curtief Score (Behndeling 7) Het percentge kortlotblderen met schurft ws lger dn Onbehndeld mr hoger dn Preventief Deln hlve dosering. Het ntl vlekken per bld op kortlot ws lger dn bij Onbehndeld en gelijk n lle overige behndelingen. Het percentge lnglot blderen met schurft en het ntl vlekken per lnglot bld ws niet significnt lger dn Onbehndeld. De schurftindex ws gelijk n Onbehndeld, Stopspry Deln hlve dosering en n Curtief middel 8/middel 7 (+ Thiovit), en hoger dn lle overige behndelingen. Het percentge vruchten met schurft ws gelijk n Onbehndeld en n Curtief middel 8/middel 7 (+ Thiovit), mr hoger dn lle overige behndelingen. Het gemiddeld vruchtgewicht ws gelijk n lle ndere behndelingen. Curtief Middel 8 (Behndeling 8) Het percentge kortlotblderen met schurft en ntl vlekken per bld op kortlot/lnglot ws lger dn Onbehndeld en gelijk n lle overige behndelingen. De schurftindex ws hoger dn Preventief Deln (+ Curtief Score), lger dn Onbehndeld en gelijk n lle overige behndelingen. Het gemiddeld vruchtgewicht ws gelijk n lle ndere behndelingen. Curtief Middel 7 (Behndeling 9) Het percentge kortlotblderen met schurft ws lger dn Onbehndeld en hoger dn Preventief Deln (+ Curtief Score), Preventief Deln hlve dosering en Stopspry Merpn/Thiovit/Thiovit + Curtief middel 7. Het ntl vlekken per bld op kortlot ws lger dn Onbehndeld en gelijk n lle overige behndelingen. Het percentge lnglot blderen met schurft ws niet significnt lger dn Onbehndeld. Het ntl vlekken per bld ws ook niet significnt lger dn Onbehndeld. De schurftindex en percentge vruchten met schurft ws gelijk n Onbehndeld en n Curtief Score/middel 8/middel 7 + Thiovit, mr hoger dn lle overige behndelingen. Het gemiddeld vruchtgewicht ws gelijk n lle ndere behndelingen. Curtief Middel 7 + (Behndeling 10) Het percentge kortlotblderen met schurft ws lger dn Onbehndeld en hoger dn Preventief Deln hlve dosering. Het ntl vlekken per bld op kortlot ws lger dn Onbehndeld en gelijk n lle overige behndelingen. Het percentge lnglot blderen met schurft ws lger dn Onbehndeld, mr hoger dn Preventief Deln. Het ntl vlekken per bld ws lger dn Onbehndeld en gelijk n lle overige behndelingen. De schurftindex ws lger dn Onbehndeld, gelijk n Stopspry Deln hlve dosering, Curtief Score/middel 8/middel 7 en hoger dn lle overige behndelingen. Het percentge vruchten met schurft ws gelijk n Onbehndeld, Curtief Score/middel 8/middel 7 en hoger dn lle overige behndelingen. Het gemiddeld vruchtgewicht ws hoger dn Onbehndeld en gelijk n lle overige behndelingen. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 41

42 Stopspry Thiovit (+ Curtief Middel 7) (Behndeling 11) Het percentge kortlotblderen met schurft ws lger dn Onbehndeld en dn Curtief middel 7. Het ntl vlekken per bld op kortlot ws lger dn Onbehndeld en gelijk n lle overige behndelingen. Het percentge lnglot blderen met schurft en het ntl vlekken per lnglot bld ws lger dn Onbehndeld en dn Curtief middel 7, mr gelijk n lle overige behndelingen. De schurftindex en percentge vruchten met schurft ws lger dn Onbehndeld, Curtief Score/middel 8/middel 7 (+ Thiovit) en gelijk n lle overige behndelingen. Het gemiddeld vruchtgewicht ws gelijk n lle ndere behndelingen. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 42

43 6 Discussie en conclusies De schurftproef strtte ndt er over de gehele proef l 2 bespuitingen tegen schurft wren uitgevoerd. Er werd op één vn beide keren tegen een zwre schurftinfectie gespoten, wrdoor de mte vn ntsting lger kn zijn geworden. Dit hoeft de verschillen tussen de behndelingen in de proef niet beïnvloed te hebben. Het percentge ngetste vruchten bij onbehndeld ws uiteindelijk ruim voldoende (20-25%) om betrouwbre uitsprken te doen. Er werden geen significnte verschillen in fytotoxiciteit gevonden. Toch werd er soms een invloed op de bldstnd gezien. Meerjrig gebruik vn bijvoorbeeld de nieuwe curtieve middelen op dezelfde bomen kn mogelijk een duidelijker beeld geven vn een fytotoxische werking. De beste schurftbestrijding op het bld en op de vruchten werd bereikt met het spuiten vn Merpn Flowble in zowel de stndrd ls in de lge dosering. Merpn Flowble werkte beter tegen schurft op de vruchten dn de lge dosering vn Merpn spuitkorrel. Met Merpn Flowble ws er een positieve invloed op de vruchtschilkwliteit ten opzichte vn onbehndeld. Middel 1 kon schurft niet volledig bestrijden. Agrl Gold is niet bruikbr ls uitvloeier bij Middel 1 vnwege de slechte werking en de hoge mte vn vruchtverruwing. Toevoegen vn zwvel n de combinties vn Middel 1 en Agrl Gold werkte positief op de vruchtkwliteit. Alleen zwvel voor schurftbestrijding werd niet gespoten. Er is drdoor niets te zeggen over de invloed vn zwvel op de schurftbestrijding en de vruchtkwliteit vn Elstr in de proef. Middel 1, middel 2, middel 3 en middel 4 gven een duidelijke werking tegen bldschurft, mr een onvoldoende werking tegen vruchtschurft. Als toevoeging bij een lge dosering vn Merpn werd geen betere schurftbestrijding vn Merpn gevonden. De effecten vn de vier middelen op de vruchtkwliteit kunnen ngeven dt ze beter niet in de voor verruwing gevoelige periode (volle bloei tot 6 weken n volle bloei) gespoten moeten worden. Drmee is met de bespuitingen in de proef geen rekening gehouden. De bruikbrheid vn de middelen kn drdoor bendeeld zijn. Drnst is de ltste schurftbespuiting op 15 juni geweest. Voor de biologische middelen lijkt dit te vroeg om vruchtschurft te voorkomen. Op het bld ws er nmelijk wel een werking. Verder zijn de middelen ls preventieve bestrijdingsmiddelen ingezet. De nieuwe middelen vereisen mogelijk een ndere toepssingsmethode dn trditioneel. Meer kennis over de middelen en npssing vn het gebruik ervn kn de bruikbrheid vn de stoffen positiever mken. Meer onderzoek is noodzkelijk De onbehndelde controle hd de hoogste ntsting op blderen en vruchten. De lgste ntsting op blderen en vruchten werd gevonden bij bespuitingen met Deln: Preventief Deln, Preventief Deln + Stopspry Deln en Stopspry Deln. Vn deze bespuitingen ws de stopspry behndeling iets zwkker, mr dit ws niet betrouwbr. De stopspry behndeling met Thiovit ws vergelijkbr met de behndelingen met Deln. Stopspry middel 5 en middel 6 wren over het geheel genomen minder goed dn Stopspry Thiovit. Middel 5 en 6 wren drom minder geschikt om op te nemen in de proef vn Wellicht is een toepssing tijdens het secundire infectieseizoen wel interessnt. De curtieve behndelingen met middel 1 en middel 7 wren minder goed dn de behndelingen met Deln. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 43

44 Bespuitingen rond de grootste infectie vn 1 en 2 mei zijn chterwege gebleven. Als deze bespuitingen wel hdden pltsgevonden, ws de effectiviteit wrschijnlijk beter geweest De schurftdruk op het perceel ws in 2011 hoger dn in de eerdere proefjren. Wt betreft ntsting op blderen (kortlot en lnglot vroege telling) zijn de beste resultten behld bij behndeling Preventief Deln, Stopspry Merpn, Stopspry Thiovit (+ Curtief middel 7). De lterntieve behndelingen met Deln: Preventief Deln hlve dosering (3) en Stopspry Deln hlve dosering (4) wren iets minder goed. De curtieve behndelingen (Curtief Score/middel 8/middel 7 (+ Thiovit) hdden een nog iets minder goede werking. Vn deze behndelingen kwm middel 7 er minder positief uit. Op kortlot in behndeling 9 wt betreft het percentge blderen met schurft, en op lnglot in behndeling 10 (percentge blderen met schurft en ntl schurftvlekken per bld). Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 44

45 7 Anbevelingen De resultten uit deze proef geven n dt nieuwe stoffen tegen schurft in een ntl verschillende jren getoetst zouden moeten worden om de bruikbrheid vn deze stoffen goed te kunnen beoordelen. Hierbij moet rekening worden gehouden met de specifieke werking vn de stoffen. Sommige stoffen zouden ook effectief kunnen zijn in het secundire schurftseizoen. Om de bruikbrheid vn de stoffen correct vst te stellen zou ook het secundire seizoen in proeven moeten worden opgenomen. Merpn Flowble is bruikbr tegen schurft, mr de vorming vn (zichtbr) residu op de vruchten moet voorkomen worden. De bespuitingen met de vloeibre Merpn zou dus tijdig gestopt moeten worden. Tijdig stoppen met het gebruik vn Merpn spuitkorrel is ook vn belng voor het residuvrij houden vn de vruchten met cptn. De toediening vn Thiovit ls stopspry ws even effectief ls de preventieve toediening vn Deln. Thiovit heeft ls voordeel dt het niet gebonden is n mximle residu niveus. Een prktisch probleem vn de stopspry strtegie is de moeilijkheid vn het timen vn de bespuitingen. Telers moeten gedurende elke mogelijke infectieperiode een wrschuwingssysteem in de gten houden. Ook moet een stopspry toediening binnen een kort tijdsbestek uitgevoerd worden. Dit kn ook buiten normle werktijden zijn, of op momenten dt de omstndigheden voor een bespuiting door bijvoorbeeld regen ongunstig zijn. Nieuwe communictie- en toedieningstechnieken zijn nodig om stopspry toediening vn middelen in de prktijk op grote schl hlbr te mken. Telers kunnen niet vertrouwen op lleen preventieve en stopspry strtegieën. Als de infectie hoog is, of bij regenvl, zijn nvullende curtieve bespuitingen noodzkelijk. In 2011 ws Score in de proef niet effectief, hoewel op het juiste moment gespoten is. Het is mogelijk dt er l een mte vn resistentie is, mr die conclusie kn n de hnd vn dit ene experiment niet getrokken worden. Ook omdt de ndere curtieve middelen ook niet goed werkten. De effectiviteit vn de twee nieuwe curtieve middelen ws ook lger dn preventief, zowel in 2010 ls in Het voordeel vn deze middelen is dt er geen mximum residu niveu voor bestt in Nederlnd. Toch kn er niet worden vertrouwd op lleen de nieuwe middelen in het curtieve pkket, omdt deze bij hoge schurftdruk niet zullen voldoen. Effectief gebruik vn gewsbeschermingsmiddelen zonder gevr voor resistentie is onder beplde omstndigheden mogelijk. De stopspry strtegie met Thiovit ws in deze proef effectief. Drentegen ws de effectiviteit vn de nieuwe curtieve middelen minder. Strtegieën moeten gecombineerd worden om een goed resultt te hlen. Drbij is de preventieve toepssing de bsis en bij veel sporen kn de stop spry techniek gebruikt worden. Blijkt het een erg grote infectie te zijn geweest, kn nog curtief worden terug gepkt. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 45

46 Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 46

47 8 Gerdpleegde litertuur EPPO Bulletin 20, (1990) Guideline for the efficcy evlution of fungicides, Venturi inequlis nd V. pirin Heijne, B., P.F. de Jong, J. Köhl, A.G.C.L. Speksnijder, J. Hockenhull, M. Bengtsson, Lindhrd Pedersen, H., K. Pske, K., Eiben, U., Tmm, L., Trpmn, M. Prevention nd control of pple scb. Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 47

48

49 Bijlge I. Plttegronden proefvelden 2009 Plntfstnd 3,00 x 1,09 m. Proefrs Elstr. Elk proefveld is opgebouwd uit 5 bomen, wrvn de eerste en de ltste bufferbomen zijn en de 3 middelste wrnemingsbomen. Noordzijde perceel x x x x x x x x x x 2 A 1 A 8 A 3 A 7 A 10 A 13 A 15 A 12 A 4 A 6 A 11 A 5 A 9 A 14 A 7 B 15 B 10 B 8 B 2 B 11 B 13 B 14 B 5 B 1 B 6 B 9 B 4 B 12 B 3 B 1 C 9 C 12 C 10 C 14 C 8 C 13 C 3 C 15 C 7 C 6 C 5 C 2 C 4 C 11 C 6 D 15 D 10 D 11 D 3 D 14 D 9 D 12 D 13 D 1 D 5 D 2 D 4 D 7 D 8 D x x x x x Rij 32 Rij 33 Rij 34 Rij 35 Rij 36 x = bufferboom A t/m D Herhlingen Rij 31 & rij 37 Bufferrijen Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 49

50 - Vervolg Bijlge I. Plttegronden proefvelden 2010 Jongold, perceel W3C 7 bomen per veldje, eerste en ltste veldje 6 bomen /\ zuid < oost > west rij 20: A rij 18: B rij 16: C rij 14: D \/ noord Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 50

51 - Vervolg Bijlge I. Plttegronden Proefvelden 2011 Jongold, perceel W3C /\ zuid < oost > west rij 21: A rij 19: B rij 17: C rij 15: D \/ noord Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 51

52

53 Bijlge II. Overzicht RIMpro 2010 RIMpro rpport met dgelijkse wrden. In de ltste drie kolommen is toegevoegd, wnneer bespuitingen zijn uitgevoerd. T C = Tempertuur in grden Celsius. RLV% = Reltieve luchtvochtigheid in percentge, RIM = een mt voor de kieming, Lesion = schurftvlek, Asco = Ascosporen, Conidi = Conidiën, Vrucht = Vruchtinfecties, Prev = Preventieve behndelingen, tijdstip vn toediening, Stop = Stopspry behndelingen, tijdstip vn toediening, Cur = Curtieve behndelingen, tijdstip vn toediening. Dtum T C RLV% Regen BldNt Onrijp Rijp Uitstoot RIM Lesion Asco Conidi Vrucht Prev Stop Cur M M M M L L M M 17: L Z M 22: Z Z 0: Z Z X M L 7: Z Z 8: Z Z 7: : : M M 11: Z M : L L : M M Z Z 0: Z Z L 8:45 EN 20: Z Z Z 12:00 6: Z Z Z 10:00 EN 17: : M M M 10: : M M M 12:30 12: Z Z M :00 Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 53

54 Dtum T C RLV% Regen BldNt Onrijp Rijp Uitstoot RIM Lesion Asco Conidi Vrucht Prev Stop Cur M M Z M L L 8: : Z Z M Z Z Z Z Z Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 54

55 2011 RIMpro rpport met dgelijkse wrden. In de ltste drie kolommen is toegevoegd, wnneer bespuitingen zijn uitgevoerd. T C = Tempertuur in grden Celsius. RLV% = Reltieve luchtvochtigheid in percentge, RIM = een mt voor de kieming, Lesion = schurftvlek, Asco = Ascosporen, Conidi = Conidiën, Vrucht = Vruchtinfecties, Prev = Preventieve behndelingen, tijdstip vn toediening, Stop = Stopspry behndelingen, tijdstip vn toediening, Cur = Curtieve behndelingen, tijdstip vn toediening. Dtum T C RLV% Regen BldNt Uitstoot RIM Asco Conidi Vrucht Lesions M Z Z Z Z Z L M Z M Z Z Z Z Z M M Z Z Prev Stop Cur Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 55

56 Dtum T C RLV% Regen BldNt Uitstoot RIM Asco Conidi Vrucht Lesions :00 Prev Stop Cur L Z Z Z Z Z Z L L , M L :30 19:00 08:00 en 19:00 09:30 10:00 09:00 11: , Z M ,339 Z Z :00 08:30 0:15 0:15 en 17:00 Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 56

57 Dtum T C RLV% Regen BldNt Uitstoot RIM Asco Conidi Vrucht Lesions Prev Stop Cur M L M Z Z Z 20:30 22:30 09:00 16: : :00 16: : Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 57

58

59 Bijlge III. Weersomstndigheden tijdens bespuitingen 2009 Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 59

60 - Vervolg Bijlge II. Weersomstndigheden tijdens bespuitingen 2010 Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 60

61 - Vervolg Bijlge II. Weersomstndigheden tijdens bespuitingen 2011 Bespuiting Dtum: T ijd: Dg: (begin en eind) Uit v oer der: Scherm er T ijdst ip+ duur bespuit ing : TIJDENS SPUITEN 3 UUR NA SPUITEN GEWASCONDITIES Mx imu Relt iev Windrich Bew olkin Bldnt: Minimum Mx imu Relt iev Neerslg Fenologi Scheutgr m e t ing + - gsgrd: t emper m e : e oei/ bld t emper luchtvoc snelheid: tuur t emper luchtvoc v olgens ontwikke tuur ht igheid: ( o C): tuur ht igheid: Flecking ling: ( o C): ( o C): er: Dopkleur: Minimum t emper tuur ( o C): 1 18-mrt-11 Vrijdg JK AdB 1500 lil west bft 2 100% 4.9 C3 - D 29 mrt 16.00u-17.00u dinsdg Ron JK 16.00u-17.00u lil W bft 2 50% 0% D/E 2 31 mrt donderdg JK PvE 800 lil % W bft 2 100% 3 31 mrt donderdg JK PvE 20.3 lil 9 10 ZW bft4 100% 4 1-pr Vrijdg JK PvE 11 lil % WZW bft 3 100% E 5 3-pr zondg JK PvE 9.3 lil % W bft 1 100% 6 11-pr mndg JK WvE 11 Lil % NW bft1 10% E pr Vrijdg JK AdB 9.15 lil % ZO bft 1 0% volle bloei 8 27-pr u Woensdg Ron nee 8.30u-9.30u lil % NNO 3 80% 0% % droog G-H snel 9 28-pr lil H pr vrijdg Ron nee lil % OZO-3 20% 85% % droog H snel pr 17.15u-19.00u Vrijdg Ron Nee Lil % OZO-3 10% 0% % droog H snel 12 7-mei 20.30u-21.30u Zterdg Ron nee Lil % OZO-2 0% 0% % droog I snel 13 9-mei 22.30u-1.30u M/Di Ron nee Lil % OZO-2 75%? 93% % I vlot mei 9.00u-10.00u Dinsdg Ron nee Lil % OZO-2 20% 80% % droog I vlot mei 16.15u-17.15u Dinsdg Ron nee lil % OZO-2 10% 0% % droog I vlot mei 13:00-14:00 Vrijdg Jos nee lil % W bft 3 60% 0% I mei mndg Jos AdB lil % W mei mndg Jos RA lil % W mei Woensdg Peter nee lil Z-2 10% 0% Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 61

62 Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 62

63 Bijlge IV. Weersomstndigheden proefseizoen 2009 Prktijkonderzoek Plnt & Omgeving B.V. 63