Bottleneck Zuid-Limburg

Transcriptie

1 Bottleneck Zuid-Limburg Advies inzake de doorstroming op een achttal kruispunten in het invloedsgebied van de bottleneck in Zuid-Limburg Datum 20 mei 2009 Status Definitief

2 Colofon Uitgegeven door In opdracht van Contactpersoon Ministerie van Verkeer en Waterstaat RWS Dienst Verkeer en Scheepvaart Groene Golf Team Van der Burghweg CS Delft Provincie Limburg Frank Smeets Informatie rapport Bas Claassens, adviseur Telefoon bas.claassens@rws.nl Uitgevoerd door Bas Claassens, adviseur Benjamin de Vaal, adviseur Walter Fransen, teambegeleider Informatie GGT Ad Wilson, teamleider Telefoon Erna Schol, afdelingshoofd Telefoon Projectcode Limburg_01_4 Datum 20 mei 2009 Status Definitief Versienummer 1.0 2

3 Het Groene Golf Team helpt graag bij het realiseren van een snellere verkeersdoorstroming De doorstroming op de Nederlandse rijkswegen, belangrijke provinciale en stedelijke routes, is niet overal optimaal. Oorzaken zijn onder meer de groei van het verkeer, tekortschietende capaciteit van de infrastructuur en niet goed afgestelde verkeersregelinstallaties (VRI s). VRI s kunnen vaak beter afgestemd worden op de actuele verkeerspatronen. Een betere afstemming van VRI s bevordert, met name op doorgaande wegen, de verkeersdoorstroming en is goed voor de luchtkwaliteit en/of verkeersveiligheid. Bij een verbeterde doorstroming daalt het aantal voertuigverliesuren voor het verkeer. Het Groene Golf Team (GGT) helpt gemeenten, provincies en het Rijk om de VRI s beter af te stellen. Dit gebeurt door een analyse van de huidige installaties en het blootleggen van inefficiënte situaties die in de loop van de tijd zijn ontstaan. Waar mogelijk worden aan de hand van quick scans direct eenvoudige en snelle verbeteringen uitgevoerd. Zo is in kort tijdsbestek met een kleine ingreep grote winst te behalen. Uiteraard vindt hierover vooraf overleg met de opdrachtgever plaats. De bevindingen worden altijd in een rapport vastgelegd. De adviezen van het team zijn kosteloos. De (eventuele) uitvoeringskosten van de aanbevelingen zijn voor rekening van de wegbeheerder. Het GGT bestaat uit ruim 25 afgestudeerde HBO ers en academici met een verkeerskundige opleiding. Ze staan onder supervisie van ervaren verkeerskundigen en werken vanuit Delft en Den Bosch. Inmiddels heeft een groot aantal wegbeheerders advies gekregen van het GGT. Een deel van de adviezen is al gerealiseerd. Gemiddeld is per kruispunt een winst behaald van circa voertuigverliesuren per jaar. De meeste aanpassingen kosten weinig of geen geld, zodat er in maatschappelijk opzicht sprake is van een aantrekkelijk rendement. Het GGT is begonnen als onderdeel van het project FileProof (fileaanpak op de korte termijn) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Bij dit project staan bereikbaarheid en doorstroming centraal. Meer informatie over FileProof vindt u op: Het project FileProof was van tijdelijke aard en is eind 2008 geëindigd. Het GGT is nu een afdeling van de Dienst Verkeer en Scheepvaart (DVS). De website van DVS is Meer informatie over het GGT en een overzicht van alle projecten is te vinden op 3

4 4

5 Inhoudsopgave Managementsamenvatting 5 1. Inleiding Aanleiding Huidige situatie Doelstelling Werkwijze/aanpak Quickscan Bevindingen doorstroming Specifieke onderzoekspunten Ontruimingstijden K Coördinatie tussen richting 3 naar 63 op K Werking Tovergroen K Conclusies

6 6

7 Managementsamenvatting Aanleiding De provincie Limburg wil graag inzicht krijgen in de doorstroming van het verkeer op een achttal kruispunten die in het invloedsgebied van de bottleneck in Zuid-Limburg liggen. Zie figuur M Figuur M.1 Overzichtskaart bottleneck in Zuid- Limburg. Eindhoven K1420 K1430 N296 K1415 K1410 A2 N295 Nedcar K1460 K1450 N297 K1440 Dr.Nolenslaan Maastricht N295/Dr.Nolenslaan N276 Sittard De provincie heeft aan het Groene Golf Team (GGT) gevraagd te onderzoeken op welke kruispunten de doorstroming kan worden verbeterd. Daarnaast heeft de provincie aan het GGT gevraagd de volgende specifieke punten te onderzoeken: - kruispunt N297 met Nedcar (K1450): ontruimingstijden fietsers; - kruispunt N297 met A2 (K1460): coördinatie linksaffer vanaf Nedcar richting A2-Maastricht; - kruispunt op N296 in Dieteren (K1415): werking Tovergroen. 7

8 Inventarisatie/conclusies De doorstroming is op bijna alle kruispunten zowel in de ochtend- als in de avondspits goed. Er is geen sprake van oververzadiging en de wachttijden zijn relatief kort. Op het kruispunt Dr.Nolenslaan/N295 is de doorstroming echter niet optimaal. Daar zijn in beide spitsperioden lange wachtrijen ten gevolge van oververzadiging. Op basis van deze bevindingen adviseert het GGT om de werking van de verkeersregelinstallatie op het kruispunt Dr.Nolenslaan/N295 nader te onderzoeken. De verkeersregelinstallaties op de overige kruispunten functioneren goed; nader onderzoek is daar niet nodig. De conclusies betreffende de ontruimingstijden van kruispunt Langereweg/Gelders Eind (K1450) zijn te vinden in het GGT rapport met de projectcode Limburg_03_4. De ontruimingstijden zijn de veiligheidstijden tussen het rood worden van het licht op de ene richting en het groen worden van het licht op de andere richting. De coördinatie van de verkeerslichten voor linksaf, vanaf Nedcar richting A2-Maastricht, op kruispunt K1460 kan beter afgesteld worden. Om het vrachtverkeer op de volgrichting beter te laten doorrijden, wordt geadviseerd de coördinatie van het eindgroen tussen de twee richtingen te verhogen. Deze coördinatie kan het beste ter plekke geoptimaliseerd worden. Het Tovergroen bij Dieteren (K1415) werkt goed voor beide richtingen. Het zorgt ervoor dat, indien het licht groen toont en vrachtverkeer nadert, het groen vastgehouden wordt. Zo hoeft het vrachtverkeer minder vaak te stoppen. Buiten de werking van Tovergroen is één specifieke situatie waargenomen waarbij het Tovergroen systeem een extra voordeel voor het vrachtverkeer kan opleveren. Het advies is om de leverancier hiervan op de hoogte te stellen en het systeem wellicht te laten aanpassen. 8

9 1. Inleiding Het Groene Golf Team (GGT) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat is een team van deskundigen op het gebied van verkeersregelinstallaties (VRI s). Het doel van het GGT is het verbeteren van de doorstroming van het verkeer door een betere afstelling van verkeerslichten. In dit hoofdstuk wordt de aanleiding voor dit adviesrapport besproken. Vervolgens wordt de huidige situatie van de te onderzoeken kruispunten geschetst. Ten slotte komt de werkwijze/aanpak aan de orde. 1.1 Aanleiding In het zuiden van de provincie Limburg ligt een zogenoemde bottleneck. Deze benaming komt voort uit het feit dat het Nederlands grondgebied hier tussen België en Duitsland zeer smal is. In dit gebied, tussen Roosteren en Sittard, liggen de volgende met VRI s geregelde kruispunten: - K1410: Oude Rijksweg (N295) / Maaseikerweg (N296) / Dieterderweg; - K1415: Maaseikerweg (N296) / Bij de Molen / Kerkstraat; - K1420: Maaseikerweg (N296) / Holtum-Noordweg / Brugstraat; - K1430: Holtum-Noordweg / A2; - K1440: Gelders Eind (N297)/ Hasseltsebaan (N295) / Op de Baan (N295); - K1450: Gelders Eind (N297) / Langereweg (N297); - K1460: Langereweg (N297) / A2; - Dr. Nolenslaan / Hasseltsebaan (N295/N276). De provincie Limburg wil graag inzicht krijgen in de doorstroming van het verkeer op bovenstaande kruispunten. Dit is voor de provincie de aanleiding om het GGT te vragen de werking van de VRI s op kruispunten te verkennen. Daarnaast heeft de provincie aan het GGT gevraagd de volgende specifieke punten te onderzoeken: - kruispunt K1450: ontruimingstijden fietsers; - kruispunt K1460: coördinatie van richting 3 met 63; - kruispunt K1415: werking Tovergroen. 1.2 Huidige situatie In de bottleneck vormen de A2 en de N295 de voornaamste stroomwegen van/naar Zuid-Limburg. De provincie Limburg heeft in 2006 ten bate van de doorstroming op een aantal kruispunten nieuwe VRI s geplaatst. Het betreft de kruispunten K1415, K1420, K1430, K1440, K1450 en K1460 (zie figuur 1.1). 9

10 Figuur 1.1 Overzichtskaart bottleneck in Zuid- Limburg. Eindhoven K1420 K1430 N296 K1415 K1410 A2 N295 Nedcar K1460 K1450 N297 K1440 Dr.Nolenslaan Maastricht N295/Dr.Nolenslaan N276 Sittard 1.3 Doelstelling De doelstellingen van het onderzoek luiden als volgt: Het aandragen van met verkeerslichten geregelde kruispunten waarop volgens het GGT verbeteringen mogelijk zijn op het gebied van doorstroming. Het aandragen van verbeteringen specifiek voor de: - Ontruimingstijden voor fietsers op kruispunt K1450; - Coördinatie van richting 3 naar 63 op kruispunt K1460; - Werking van het Tovergroen. 10

11 1.4 Werkwijze/aanpak De werkwijze is erop gericht om inzicht te krijgen in de huidige situatie. De volgende stappen zijn uitgevoerd: 1. Het GGT heeft op woensdag 16 april en donderdag 17 april 2008 gedurende respectievelijk de avond- en ochtendspits visueel waargenomen op de genoemde kruispunten. Daarbij is geïnventariseerd in hoeverre er sprake is van een goede doorstroming; 2. Op basis van de visuele waarnemingen is geconcludeerd welk(e) kruispunt(en) in aanmerking kom(t)(en) voor een nader onderzoek; 3. Op dinsdag 7 oktober 2008 is er geschouwd naar de specifieke punten die door de provincie zijn aangewezen. 11

12 12

13 2. Quickscan In dit hoofdstuk komen de bevindingen van de visuele waarnemingen aan de orde. Op basis daarvan wordt geconcludeerd welke kruispunten in aanmerking komen voor een nader onderzoek. 2.1 Bevindingen doorstroming De doorstroming is op bijna alle kruispunten zowel in de ochtend- als in de avondspits goed. Er is geen sprake van oververzadiging en de wachttijden zijn relatief kort. Op het kruispunt Dr.Nolenslaan/Hasseltsebaan (N295) is de doorstroming echter niet optimaal. Daar is in beide spitsperioden sprake van lange wachtrijen ten gevolge van oververzadiging. In de ochtendspits staat op de Hasseltsebaan in zuidelijke en in noordelijke richting een wachtrij van meter. Het kruispunt Gelders Eind/Hasselstebaan/Op de Baan ondervindt in de ochtendspits hinder van de wachtrijen die op de Hasseltsebaan ontstaan. De afrijcapaciteit van het verkeer dat vanaf het Gelders Eind in zuidelijk richting rijdt, is door de wachtrijen op de Hasseltse baan erg laag. Op het Gelders Eind ontstaat hierdoor een wachtrij (in zuidelijke richting) van zo n meter (zie figuur 2.1) Figuur 2.1 De wachtrijen ten gevolge van oververzadiging op het kruispunt Dr. Nolenslaan / Hasseltsebaan. Gelders Eind Op de Baan meter meter Dr. Nolenslaan meter Hasseltsebaan Ochtendspits Avondspits 13

14 2.2 Specifieke onderzoekspunten Ontruimingstijden K1450 De provincie Limburg heeft klachten ontvangen over te lage ontruimingstijden voor fietsers. Uit eerder onderzoek door de provincie bleek dat de ontruimingstijden voor enkele richtingen inderdaad te krap waren. De provincie Limburg heeft deze gevoelsmatig opgehoogd en wil graag weten of dit juist is. Het Groene Golf Team heeft daarom de ontruimingstijden volgens de CROW richtlijn berekend. De huidige- en geadviseerde ontruimingstijden zijn door het GGT in een apart rapport uitgebracht met de projectcode Limburg_03_ Coördinatie van richting 3 naar 63 op K1460 De coördinatie van de richting 3 naar 63 was voor vrachtverkeer ongunstig ingesteld. Vrachtverkeer dat bij richting 3 langzaam optrok, kon de groenfase van richting 63 niet halen. Hierdoor moest het vrachtverkeer een extra stop maken. De provincie heeft de instellingen voor de coördinatie aangepast en vraagt zich af of de coördinatie nu goed werkt Figuur 2.2 Ligging kruispunt K1450 en K1460 met onderzochte coördinatie. K K1450 Tijdens het schouwen was te zien dat de coördinatie tussen startgroen van richting 3 naar startgroen van richting 63 goed ingesteld is. Langzaam optrekkend verkeer bij startgroen op richting 3 kan de groenfase van richting 63 bereiken. De coördinatie tussen het eindgroen van richting 3 naar het eindgroen van richting 63 kan beter ingesteld worden. Een voertuig dat in de geelfase van richting 3 over de stopstreep rijdt, kan de groenfase van het volglicht zelden halen. Om het vrachtverkeer op de volgrichting beter te laten doorrijden wordt geadviseerd de coördinatie van het eindgroen tussen richting 3 en 63 te verhogen. Deze coördinatie kan het beste ter plekke geoptimaliseerd worden. 14

15 Figuur 2.3 Tovergroen in werking. Foto van noordelijke arm Werking Tovergroen K1415 De provincie heeft dit kruispunt bij Dieteren uitgerust met Tovergroen. Door middel van detectielussen, welke op enige afstand van het kruispunt liggen, kan aankomend vrachtverkeer gedetecteerd worden. Zodra een aankomende vrachtwagen gedetecteerd wordt, verlengt de VRI vervolgens, binnen bepaalde grenzen, het groen voor de vrachtwagen. De vrachtwagen hoeft op deze manier niet af te remmen. Indien de VRI het groen verlengt, licht het Tovergroenbord op. De provincie vraagt zich af of het Tovergroen goed functioneert. Tijdens het schouwen is gebleken dat het Tovergroen voor beide richtingen werkt. Indien het licht groen toont en vrachtverkeer rijdt over de detectielus licht het Tovergroenbord op en blijft het verkeerslicht lang genoeg op groen om het vrachtverkeer door te laten rijden. Relatief lange busjes en personenauto s met een aanhanger worden ook gedetecteerd als vrachtverkeer. Buiten de huidige werking van Tovergroen is één specifieke situatie waargenomen waarbij het Tovergroen systeem een extra voordeel voor het vrachtverkeer kan opleveren: Op het moment dat er een vrachtwagen over de detectielussen reed, was het verkeerslicht rood en stond er een personenauto voor de stopstreep. Het Tovergroenbord lichtte niet op. Dit is begrijpelijk omdat het verkeerslicht rood licht toonde en dus geen groen licht kan verlengen. Echter, een paar seconden later ging het verkeerslicht op groen voor de wachtende personenauto en direct na de garantiegroentijd over naar geel en rood. De aankomende vrachtwagen moest hierdoor stoppen. Het Tovergroen zou voor deze specifieke situatie ook kunnen werken. Het advies is dan ook om de leverancier hiervan op de hoogte te stellen en het systeem wellicht te laten aanpassen. 15

16 2.3 Conclusies Algemeen Op basis van de bevindingen van de visuele waarnemingen adviseert het GGT om de werking van de verkeersregelinstallatie op het kruispunt Dr.Nolenslaan/Hasseltsebaan nader te onderzoeken. Op dit kruispunt is de doorstroming namelijk niet optimaal. De doorstroming op de overige kruispunten is goed; nader onderzoek is daar niet nodig. Ontruimingstijden K1450 De conclusies betreffende de ontruimingstijden van kruispunt K1450 zijn te vinden in het GGT rapport met de projectcode Limburg_03_4. Coördinatie van richting 3 naar 63 op K1460 Om het vrachtverkeer op de volgrichting beter te laten doorrijden, wordt geadviseerd de coördinatie van het eindgroen tussen richting 3 en 63 te verhogen. Deze coördinatie kan het beste ter plekke geoptimaliseerd worden. Werking Tovergroen K1415 Het Tovergroen werkt goed voor beide richtingen. Buiten de werking van Tovergroen is één specifieke situatie waargenomen waarbij het Tovergroen systeem een extra voordeel voor het vrachtverkeer kan opleveren. Het advies is om de leverancier hiervan op de hoogte te stellen en het systeem wellicht te laten aanpassen. 16