N225 Hoofdstraat. Advies voor de N225 ter hoogte van de aansluitingen met de A12, Loolaan en Nijendal in de gemeente Utrechtse Heuvelrug

Transcriptie

1 Ministerie van Verkeer en Waterstaat N225 Hoofdstraat Advies voor de N225 ter hoogte van de aansluitingen met de A12, Loolaan en Nijendal in de gemeente Utrechtse Heuvelrug 10 december 2007

2 Colofon Uitgegeven door: Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Groene Golf Team Informatie: Martin Muller Telefoon: / Uitgevoerd door: George Stern, adviseur, Willem J. Mak, teambegeleider Verantwoordelijke: Opdrachtgever: Contactpersoon: Projectcode: Datum: Status: Martin Muller, projectleider Ad Wilson, plaatsvervangend projectleider Gemeente Utrechtse Heuvelrug Sandro Vlug Utrechtse Heuvelrug_02_3 10 december Definitief Versienummer: 1 2 N225 Hoofdstraat

3 Het Groene Golf Team voor een snellere verkeersdoorstroming De doorstroming op de Nederlandse wegen, zowel op rijkswegen als op belangrijk provinciale en stedelijke routes, is niet overal optimaal. Dit heeft verschillende oorzaken, zoals: groei van het verkeer, tekortschietende capaciteit van de infrastructuur maar ook slecht afgestelde verkeersregelinstallaties (VRI s). Wat dit laatste betreft: vaak zijn deze onvoldoende aangepast aan zich wijzigende verkeerspatronen. Een betere afstemming van VRI s op doorgaande wegen bevordert de verkeersdoorstroming en is goed voor de luchtkwaliteit en verkeersveiligheid. Ook betekent het een daling van de voertuigverliesuren voor het verkeer. Het Groene Golf Team helpt gemeenten, provincies en het Rijk de VRI s beter af te stellen. Dit door een analyse van de huidige installaties en het blootleggen van de inefficiënte situaties die in de loop van de tijd zijn ontstaan. De bevindingen worden vastgelegd in een quickscan of rapport. Waar mogelijk worden eenvoudige, snelle verbeteringen, in overleg met de opdrachtgever, direct uitgevoerd. Zo kan in een kort tijdsbestek met een kleine ingreep een grote winst worden gehaald. De adviezen van het team zijn kosteloos. De (eventuele) uitvoeringskosten van de aanbevelingen zijn voor rekening van de wegbeheerder. Het Groene Golf Team bestaat uit 20 afgestudeerde HBO ers en academici met een verkeerskundige opleiding. Ze staan onder supervisie van zeer ervaren verkeersdeskundigen en zijn gevestigd in Delft en Den Bosch. Inmiddels heeft een groot aantal gemeenten en wegbeheerders advies gekregen van het GGT. Een aantal van de adviezen is inmiddels gerealiseerd. Per kruispunt is gemiddeld een winst behaald van ruim voertuigverliesuren per jaar. De meeste aanpassingen kosten weinig of geen geld, zodat er sprake is van een maatschappelijk zeer aantrekkelijk rendement. Het Groene Golf Team is onderdeel van het programma fileaanpak op de korte termijn (FileProof) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Bij dit programma staan bereikbaarheid en doorstroming centraal. Voor meer informatie over FileProof kijkt u op: onder het kopje filevermindering. 3 N225 Hoofdstraat

4 Inhoudsopgave Managementsamenvatting 5 1. Inleiding Aanleiding Huidige situatie Aanpak 7 2. Uitgangspunten Beleidskader Probleemstelling Opdracht Randvoorwaarden Overige 8 3. Probleemanalyse Inleiding Analyse Bezet kruisingsvlak Storing in detectielussen Fietsverkeer moet onnodig stoppen Maatregelen Groenregulatie Reparatie detectielussen Fietsvriendelijkheid Fietsrichting 28 bij de aansluiting A12 richting Arnhem Fietsrichting 24 bij Nijendal Evaluatie Verkorten van groen voor richting 05 op de Nijendal Reparatie detectielussen Fietsvriendelijkheid Conclusies en aanbevelingen Conclusie Verdere aanbevelingen 14 Bijlagen 15 Bijlage A Kruispuntindelingen 16 4 N225 Hoofdstraat

5 Managementsamenvatting Inleiding De gemeente Utrechtse Heuvelrug heeft het Groene Golf Team (GGT) verzocht een aantal verkeersregelingen door te lichten en indien mogelijk direct te verbeteren. Het betreft hier de N225 ter hoogte van de aansluitingen met de A12, de Loolaan en Nijendal. De nadruk daarbij lag op de doorstroming voor het autoverkeer en het verbeteren van de fietsvriendelijkheid. Analyse Het GGT heeft tijdens de waarnemingen het volgende geconstateerd dat, het kruisingsvlak N225 Nijendal niet vrij is op het moment dat het verkeer van de N225 begint met oprijden; bij dat aansluitingen met de A12 een groot aantal detectielussen storen; Fietsers langs de N225 regelmatig onnodig moeten stoppen. Maatregelen en effecten Het GGT heeft in overleg met de gemeente Utrechtse Heuvelrug de groentijd vanaf de Nijendal verkort om de doorstroming van de N225 en de verkeersveiligheid te verbeteren. Voorts adviseert het GGT het volgende, het onderhoudsbedrijf van de regelautomaat vragen om de detectiestoring te verhelpen; de meeverlengoptie van het rechtsafslaande gemotoriseerd verkeer naar de oprit A12 Arnhem uitzetten; de fietser op de N225 bij de Nijendal een mee-aanvraag met het gemotoriseerd verkeer geven, en de meeverlengoptie van het fietsverkeer bij de oprit richting Arnhem uitzetten. De eerste maatregel voorkomt dat er onnodig groen gegeven wordt. De verwachting is dan ook dat daardoor de doorstroming aanzienlijk verbeterd. Door de tweede en derde maatregel verbetert de fietsvriendelijkheid van het traject. De laatste maatregel zorgt ervoor dat de fietsvriendelijkheid nauwelijks tot niet ten koste gaat van de doorstroming van het autoverkeer. Verdere aanbevelingen Wanneer de detectie bij de aansluitingen van de A12 gerepareerd is, kan beter worden geconstateerd of de verkeersregelinstallatie nog verder kan worden geoptimaliseerd. Het GGT is beschikbaar om deze analyse uit te voeren. 5 N225 Hoofdstraat

6 1. Inleiding 1.1 Aanleiding Het Groene Golf Team (GGT) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat is een team van deskundigen op het gebied van verkeersregelinstallaties (VRI s). Het doel van het GGT is het verbeteren van de doorstroming van het verkeer door een betere afstelling van verkeerslichten. Op verzoek van Utrechtse Heuvelrug adviseert het GGT over de doorstroming van het verkeer op een aantal kruispunten in de gemeente. Dit rapport gaat over de N225 met de aansluiting A12, Loolaan en Nijendal. 1.2 Huidige situatie De aansluitingen met de A12 worden net als de kruispunten bij de Nijendal en Loolaan met één regelautomaat halfstar geregeld. De automaten zijn onderling met elkaar gekoppeld. In figuur 1 en 2 van bijlage A wordt een overzicht gegeven van de kruispunten op rijstrookniveau. Spoorwegovergang N Arnhem Aansluitingen met de A12 Loolaan en Nijendal Utrecht Het traject kent een capaciteitsprobleem. Ten eerste is het erg druk. Ten tweede wordt de wegindeling beperkt door het viaduct van de A12. Bovendien is er een gelijkvloerse spoorwegovergang richting Zeist die in de spits tot wel 30 minuten per uur dicht is, waardoor het verkeer niet goed kan afrijden. 6 N225 Hoofdstraat

7 1.3 Aanpak Voor het onderzoek naar het kruispunt is het GGT als volgt te werk gegaan. Ten eerste is het probleem geconcretiseerd. Als tweede is het GGT ter plekke gaan kijken om de regelingen te schouwen. Waar mogelijk heeft het GGT tijdens deze schouwing direct de regeling geoptimaliseerd en op straat getest of met de aanpassing het beoogde effect werd behaald. Vervolgens zijn de overige problemen nader geanalyseerd en daarop maatregelen bedacht. De maatregelen zijn beoordeeld op het beleid van de gemeente en op deze beoordeling is het advies gebaseerd. De opbouw van dit rapport is als volgt: in hoofdstuk 2 staan de uitgangspunten. In hoofdstuk 3 staat de probleemanalyse. Hoofdstuk 4 behandelt de reeds uitgevoerde maatregelen. Hoofdstuk 5 geeft de (verwachte) resultaten van de maatregelen en tot slot staan in hoofdstuk 6 de conclusie en aanbevelingen. 7 N225 Hoofdstraat

8 2. Uitgangspunten 2.1 Beleidskader De N225 heeft een doorstroomfunctie en dient dat ook uit te stralen. Zo dient de N225 sluipverkeer in de wijken die aan de Nijendal en de Loolaan liggen te voorkomen. Het is daarom de bedoeling dat het verkeer op de N225 (Hoofdstraat) vanaf het kruispunt met de Nijendal zonder stop de A12 op kan rijden. Daarnaast is men bezig de gemeente fietsvriendelijker te maken. 2.2 Probleemstelling Het traject heeft een capaciteitsprobleem. Dit wordt veroorzaakt door de hoge verkeersintensiteiten, de beperkte rijstrookindeling onder het viaduct van de A12 en de spoorwegovergang nabij station Driebergen- Zeist. Vanwege dit probleem kan het verkeer van de N225 vanaf het kruispunt met de Nijendal niet altijd zonder stop de A12 bereiken. Voor de fietser is de koppeling tussen de kruispunten niet altijd logisch. 2.3 Opdracht De gemeente Utrechtse Heuvelrug heeft het GGT ingeschakeld om antwoord te krijgen op de volgende vragen: 1. Functioneren de regelingen zoals ze zouden moeten functioneren? 2. Valt er nog winst te halen met bijregelen, zonder grootschalige aanpassingen? 3. Kunnen de regelingen fietsvriendelijker worden afgesteld? De vragen zijn gesteld met in het achterhoofd het feit dat medio 2009/2010 de verkeerslichten totaal vervangen zullen worden als gevolg van de verbreding van de A12 en de nieuwe op- en afritten. De gemeente het GGT de mogelijkheid geboden om, waar mogelijk, direct de regelingen aan te passen. 2.4 Randvoorwaarden Op verzoek van de gemeente Utrechtse Heuvelrug beperkt het advies zich tot de parameteraanpassingen. 2.5 Overige Verder geldt dat, vanwege de beperkte capaciteit, het openbaar vervoer tijdens de spits geen prioriteit krijgt. 8 N225 Hoofdstraat

9 3. Probleemanalyse 3.1 Inleiding Tijdens de schouwing van 3 juli 2007 heeft het GGT het volgende geconstateerd: 1. Ter hoogte van Nijendal is tijdens het oprijden van het verkeer van richting 02 het kruisingsvlak bezet door verkeer van richting 05; 2. Diverse detectielussen op het kruispunt N225 en de aansluiting A12 hebben storing; 3. Fietsers van richting 28 bij de aansluiting met de A12 en van richting 24 bij de Nijendal moeten onnodig stoppen. De richtingen zijn terug te vinden in figuur A.1 en A.2 in bijlage A. In de paragraaf 3.2 worden de observaties uitgebreider besproken en mogelijke oorzaken onderzocht. 3.2 Analyse Bezet kruisingsvlak Als gevolg van het hoge verkeersaanbod en de te krappe opstelruimte voor het volgende kruispunt is het kruisingsvlak van het kruispunt N225 Nijendal tijdens het oprijden van verkeer vanaf de N225 nog bezet. Dit wordt veroorzaakt door verkeer van de Nijendal dat niet meer in de wachtrij past. Gevolg is dat het verkeer van de N225 een extra stop moet maken en bovendien levert dit een gevaarlijke situatie op. De regelingen functioneren dus niet zoals ze zouden moeten functioneren. Winst is te behalen door het anders afstellen van de groentijden Storing in detectielussen In de regelkast voor de kruispunten N225 en de aansluitingen met de A12 werd gemeld, dat er storing was met verscheidende detectielussen. Het betrof hier de lussen voor de richting 07, 08, 10, 12 en 88 (totaal 16 stuks). Bij het disfunctioneren van de detectie staat de uitgang van de detectie standaard op aan. Dat betekent dat er altijd aanwezigheid van verkeer wordt geconstateerd, zodat de richtingen continu maximaal groen licht krijgen ook al is er geen verkeer. Dit betekent dat niet het optimum uit de regeling kan worden gehaald. Dit probleem is niet te verhelpen door het GGT en maakt het bijregelen van de regeling onmogelijk. De mogelijke oorzaken voor het disfunctioneren van de detectielussen zijn divers. Voorbeelden van veelkomende oorzaken zijn dat de lussen 9 N225 Hoofdstraat

10 en / of de kabels en / of de printplaat zijn beschadigd. Deze opsomming is slechts indicatief en niet uitputtend Fietsverkeer moet onnodig stoppen Het komt regelmatig voor dat de verkeerslichten van richting 28 bij de aansluitingen A12 en richting 24 bij Nijendal pas op groen springen op het moment dat de fietser net volledig gestopt is. Dit komt voor de fietser onlogisch over en is niet fietsvriendelijk. Het stoppen is extra vervelend als er uit geen enkele conflicterende richting verkeer komt. Een mogelijke oorzaak is dat de aanvraaglus voor de fiets te dicht bij de stopstreep ligt. Er is dan niet voldoende tijd de melding op tijd te verwerken. Voordat het licht op groen springt, staat de fietser dan al stil. 10 N225 Hoofdstraat

11 4. Maatregelen In dit hoofdstuk worden maatregelen beschreven die het GGT voorstelt. De maatregelen hebben betrekking op: Het vrijhouden van het kruisingsvlak op de Nijendal tijdens het oprijden van een volgende richting; De detectiestoring bij de aansluitingen A12, en Het onnodig laten stoppen van het fietsverkeer bij de aansluiting A12 en de Nijendal. 4.1 Groenregulatie Momenteel houden voertuigen van de Nijendal het kruisingsvlak bezet tijdens het oprijden van het verkeer van de N225. Op twee manieren kan dit worden verkomen. Ten eerste kan de volgrichting (62) meer groen krijgen. Hierdoor kunnen voertuigen eenvoudiger in de wachtrij aansluiten. Omdat dit echter sluipverkeer aantrekt, past dit niet binnen het door de gemeente gegeven beleidskader. Ten tweede kan het groen van richting 05 worden verkort. De groentijd van richting 05 dient ten hoogste gelijk te zijn aan de tijd die nodig is om de resterende opstelruimte te vullen. In overleg met de gemeente Utrechtse Heuvelrug is binnen de fasecyclus het inschakelmoment van richting 05 verlaat van seconde 47 naar 50 en het uitschakelmoment is vervroegd van seconde 75 naar 67. Hierdoor krijgt richting 05 minder groen waardoor het kruisingsvlak vrij blijft. Tevens wordt hierdoor voorkomen dat tijdens file deze richting als sluiproute wordt gebruikt 4.2 Reparatie detectielussen Voor de disfunctionerende detectielussen adviseert het Groene Golf Team contact op te nemen met het onderhoudsbedrijf. Zij kan bepalen wát daadwerkelijk beschadigd is en wat reparatie of vervanging behoeft. 4.3 Fietsvriendelijkheid Fietsrichting 28 bij de aansluiting A12 richting Arnhem Om de onnodige stops voor het fietsverkeer te voorkomen adviseert het GGT bij de aansluiting van de A12 richting Arnhem: het uitzetten van de meeverlengoptie van richting 01 (rechtsaf de A12 richting Arnhem) met richting 02. Nadat richting 01 het wachtende verkeer verwerkt heeft, kan het licht naar rood. Fietsrichting 28 kan op deze manier na aanvraag direct groen krijgen. De aanvraag wordt gedaan op een afstand van 23 meter. 11 N225 Hoofdstraat

12 Zodoende is er voldoende tijd de aanvraag te verwerken waardoor fietsers direct door kunnen rijden. Bij het toepassen van deze maatregel is het echter ook aan te bevelen het meeverlengen van richting 28 met richting 02 uit te zetten. Op deze manier kan ook het gemotoriseerd verkeer op richting 01 vaker zonder stop rechtsaf de snelweg oprijden. Het fietsverkeer wordt nog beter verwerkt als de detectie op een grotere afstand van de stopstreep gelegd wordt. Deze afstand is afhankelijk van de geeltijd van conflicterende richtingen, ontruimingstijden, snelheid van de fietser en de afstand waarop een fietser begint met remmen Fietsrichting 24 bij Nijendal Om de fietsvriendelijkheid van richting 24 te verbeteren is detectie op afstand aan te bevelen. Daarmee kan het fietsverkeer op dezelfde manier worden geregeld als richting 28 bij de aansluiting A12. Naast het aanleggen van extra detectie kan de fietsvriendelijkheid ook worden verbeterd door het in de regeling opnemen van een automatische aanvraag. De automatische aanvraag wordt ingesteld door de richting een mee-aanvraag met 68 te geven. Mee-aanvraag met richting 68 Wanneer richting 24 een mee-aanvraag met richting 68 krijgt, wordt er op automatische wijze een aanvraag gedaan. Deze aanvraag gebeurt éénmaal per cyclus. Vanuit de huidige fasenvolgorde heeft richting 24 groen na richting 67. Wanneer richting 67 niet opnieuw aanvraagt, zal richting 24 met richting 68 meeverlengen. Er wordt dan vrijwel constant groen gegeven. Wanneer richting 67 met een alternatieve realisatie richting24 onderbreekt, heeft richting 24 de mogelijkheid op zijn beurt weer de mogelijkheid om richting 67 te onderbreken. Dit gebeurt dan door een aanvraag met de detectie. Het is hierbij echter onvermijdelijk dat de fietser moet stoppen. Een mee-aanvraag met richting 68 geeft een natuurlijk beeld op het kruispunt. Omdat richting 24 pas groen krijgt als de wachtrij van richting 67 is afgehandeld en omdat richting 67 de mogelijkheid heeft om alternatief te realiseren, gaat de maatregel nauwelijks tot niet ten koste van de doorstroming van het autoverkeer. 12 N225 Hoofdstraat

13 5. Evaluatie 5.1 Verkorten van groen voor richting 05 op de Nijendal Het verkorten van het groen voor richting 05 aan het kruispunt N225 Nijendal heeft twee gevolgen. Ten eerste blijft het kruisingsvlak vrij en kan het verkeer van richting 02 beter doorstromen. Daarnaast ontstaat er op richting 05 een wachtrij. Deze wordt, volgens de gemeente Utrechtse Heuvelrug, mede veroorzaakt door sluipverkeer. Tegen die achtergrond is afgesproken om de verkort groen instelling voorlopig zo te houden. 5.2 Reparatie detectielussen Wanneer de detectielussen weer functioneren wordt voorkomen dat richtingen zonder aanvraag groen krijgen. Bovendien wordt het groen beëindigd wanneer van de verschillende richtingen de wachtrij opgelost is. De verwachting is dan ook dat de doorstroming beter wordt als de detectielussen gerepareerd zijn. 5.3 Fietsvriendelijkheid Wanneer de meeverlengoptie van richting 01 met richting 02 op het kruispunt N225-aansluiting A12 uitgezet is, is te verwachten dat fietsers direct kunnen doorrijden. Dit betreft de fietsers die voor in het peloton rijden en die normaal gesproken zouden moeten stoppen. Ook op het kruispunt N225-Nijendal kan een dergelijke winst worden verwacht. Onder de voorwaarde dat de meeverlengoptie van fietsrichting 22 met richting 22 uitgezet wordt, gaat de verbetering van de fietsvriendelijkheid nauwelijks tot niet ten koste van het autoverkeer. Ook de doorstroming bij het kruispunt Nijendal verandert nauwelijks. 13 N225 Hoofdstraat

14 6. Conclusies en aanbevelingen 6.1 Conclusie De opdracht aan het GGT was om de verkeersregelingen van de kruispunten N225 met de aansluitingen met de A12, de Loolaan en Nijendal te onderzoeken en indien mogelijk direct aan te passen. Het onderzoek was toegespitst op doorstroming en fietsvriendelijkheid. In overleg met de gemeente Utrechtse Heuvelrug heeft het GGT de groentijd van richting 05 aan de Nijendal verkort. Daarmee is bereikt dat het kruisingsvlak vrij blijft waardoor zowel de doorstroming op de N225 als de verkeersveiligheid zijn verbeterd. Een aantal detectielussen functioneert niet. Dit verstoort de werking van de bestaande verkeersregeling zodanig dat deze niet kan worden geanalyseerd. Het GGT adviseert daarom de storing van de detectielussen zo spoedig mogelijk te verhelpen. Het GGT kan daarna, op verzoek van de gemeente, de werking van de verkeersregeling analyseren en optimaliseren. De fietsvriendelijkheid van richting 28 op het kruispunt N225-A12 kan worden verbeterd door het meeverlengen van richting 01 met richting 02 uit te zetten. Het verdient aanbeveling om in samenhang met deze maatregel het meeverlengen van richting 28 met richting 02 uit te zetten. De kans voor het gemotoriseerd verkeer om dan zonder stop de snelweg op te kunnen rijden wordt hierdoor aanzienlijk vergroot. De fietsvriendelijkheid van richting 24 op het kruispunt N225 Nijendal kan worden verbeterd door de fietsers een mee-aanvraag met richting 68 te geven. De richting krijgt daardoor standaard één keer per cyclus groen en verlengt mee met richting 68. Wanneer het groen van de richting afgebroken wordt, kan een fietser door een aanvraag met de detectie een tweede keer in de cyclus groen krijgen. 6.2 Verdere aanbevelingen Genoemde maatregelen voor het verbeteren van de fietsvriendelijkheid van de N225 zijn nog niet optimaal. Verdere verbetering kan worden bereikt door het verleggen van de detectie op een wat grotere afstand van het verkeerslicht. Hiermee wordt bereikt dat het verkeerslicht tijdig op groen staat, zodat fietsers niet onnodig moeten stoppen. Dit kan zowel voor richting 28 als richting 24 toegepast worden. 14 N225 Hoofdstraat

15 Bijlagen 15 N225 Hoofdstraat

16 Figuur A.1 N225 Aansluitingen A12 Bijlage A Kruispuntindelingen 16 N225 Hoofdstraat

17 Figuur A.2 N225- Loolaan en Nijendal 17 N225 Hoofdstraat