Aansluiting Westraven Utrecht

Transcriptie

1 3 Aansluiting Westraven Utrecht Onderzoek naar de doorstroming en veiligheid op de kruispunten ten zuiden van de A12 bij Westraven Datum Status Definitief

2 Colofon Uitgegeven door: In opdracht van: Contactpersoon: Ministerie van Verkeer en Waterstaat RWS - Dienst Verkeer en Scheepvaart Groene Golf Gemeente Utrecht Leon de Heij Informatie Harm Jan Mostert rapport: Telefoon: harmjan.mostert@rws.nl Uitgevoerd door: Harm Jan Mostert, adviseur H. Welten, teambegeleider Informatie GGT Ad Wilson, teamleider Telefoon: Erna Schol, afdelingshoofd Telefoon: Projectcode: Utrecht_08_03 Datum: 6 juli 2010 Status: Definitief Versienummer: 1 Pagina 2 van 15

3 Het Groene Golf Team helpt graag bij het realiseren van een snellere verkeersdoorstroming De doorstroming op de Nederlandse rijkswegen, belangrijke provinciale en stedelijke routes, is niet overal optimaal. Oorzaken zijn onder meer de groei van het verkeer, tekortschietende capaciteit van de infrastructuur en niet goed afgestelde verkeersregelinstallaties (VRI s). VRI s kunnen vaak beter afgestemd worden op de actuele verkeerspatronen. Een betere afstemming van VRI s bevordert, met name op doorgaande wegen, de verkeersdoorstroming en is goed voor de luchtkwaliteit en/of verkeersveiligheid. Bij een verbeterde doorstroming daalt het aantal voertuigverliesuren voor het verkeer. Het Groene Golf Team (GGT) helpt gemeenten, provincies en het Rijk om de VRI s beter af te stellen. Dit gebeurt door een analyse van de huidige installaties en het blootleggen van inefficiënte situaties die in de loop van de tijd zijn ontstaan. Waar mogelijk worden aan de hand van quick scans direct eenvoudige en snelle verbeteringen uitgevoerd. Zo is in kort tijdsbestek met een kleine ingreep grote winst te behalen. Uiteraard vindt hierover vooraf overleg met de opdrachtgever plaats. De bevindingen worden altijd in een rapport vastgelegd. Het GGT bestaat uit ruim 20 afgestudeerde HBO ers en academici met een verkeerskundige opleiding. Ze staan onder supervisie van ervaren verkeerskundigen en werken vanuit Delft en Den Bosch. Inmiddels heeft een groot aantal wegbeheerders advies gekregen van het GGT. Een deel van de adviezen is al gerealiseerd. Gemiddeld is per kruispunt een winst behaald van circa voertuigverliesuren per jaar. De meeste aanpassingen kosten weinig of geen geld, zodat er in maatschappelijk opzicht sprake is van een aantrekkelijk rendement. De (eventuele) uitvoeringskosten van de aanbevelingen zijn voor rekening van de wegbeheerder. Het GGT is begonnen als onderdeel van het project FileProof (fileaanpak op de korte termijn) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Bij dit project staan bereikbaarheid en doorstroming centraal. Meer informatie over FileProof vindt u op: Het project FileProof was van tijdelijke aard en is eind 2008 geëindigd. Het GGT is nu een afdeling van de Dienst Verkeer en Scheepvaart (DVS). De website van DVS is Meer informatie over het GGT en een overzicht van alle projecten is te vinden op Pagina 3 van 15

4 Pagina 4 van 15

5 Inhoud Managementsamenvatting 7 1 Inleiding Aanleiding en doelstelling Werkwijze / Aanpak 9 Leeswijzer 9 2 Situatieschets en analyse Situatieschets 11 Observatie Ochtendspits Avondspits Overzicht van mogelijke maatregelen Meerealiseren van hoofdrichtingen met tramingreep Doseren van verkeer Alternatieve realisaties Aanbevelingen 14 3 Conclusies en aanbevelingen 15 Pagina 5 van 15

6 Pagina 6 van 15

7 Managementsamenvatting Het Groene Golf Team (GGT) is door de gemeente Utrecht gevraagd om een quick scan uit te voeren naar de doorstroming op de kruispunten ten zuiden van de A12 bij Westraven. De verkeersregelinstallaties op de kruispunten functioneren over het algemeen goed. Een aantal kleine maatregelen kan genomen worden om de regeling nog beter te laten functioneren. Het GGT adviseert om de regeling flexibeler te maken door middel van een aanpassing van een aantal parameters. Daarnaast wordt geadviseerd om het verkeer dat richting Utrecht centrum en Arnhem gaat te doseren zodat er minder verstoringen optreden bij de afvoer van verkeer. Tenslotte kan de regeling tijdens een tramingreep meer verkeer verwerken dan in de huidige situatie, door gelijktijdig met de tram ook parallelle richtingen groen te geven. Pagina 7 van 15

8 Pagina 8 van 15

9 1 Inleiding 1.1 Aanleiding en doelstelling Het Groene Golf Team (GGT) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat onderzoekt hoe met eenvoudige aanpassingen de doorstroming voor het autoverkeer op met verkeerslichten geregelde kruispunten kan worden verbeterd. Op verzoek van de gemeente Utrecht heeft het GGT een quick scan onderzoek uitgevoerd naar de doorstroming van het autoverkeer op de kruispunten Europalaan Mauritiuslaan en Europalaan Griffioenlaan. Specifiek is daarbij de vraag gesteld of de rijstrookindeling voor verkeer richting Utrecht centrum dient te worden aangepast. 1.2 Werkwijze / Aanpak Het GGT observeert de kruispunten tijdens zowel een ochtend- als avondspits. Hierna vindt een analyse plaats van mogelijke verbeteringen aan het kruispunt. Op basis van deze analyse adviseert het GGT over de verbetering van de doorstroming. 1.3 Leeswijzer Hoofdstuk 2 bevat een situatieschets. In dit hoofdstuk worden ook de observaties van de kruispunten beschreven.. Op basis van de observaties is in paragraaf 2.3 een analyse gemaakt van mogelijke verbeteringen. In hoofdstuk 3 staan de conclusies van dit onderzoek. Pagina 9 van 15

10 Pagina 10 van 15

11 2 Situatieschets en analyse 2.1 Situatieschets De aansluiting van de A12 bij transferium Westraven is een belangrijke aansluiting voor verkeer van en naar het centrum van Utrecht. In 2008 is de kruising met de Mauritiuslaan aangepast en beschikt de linksafrichting naar de A12 over twee rijstroken, terwijl deze richting eerst één rijstrook had. Daarnaast is de rijstrookindeling richting het centrum aangepast. Het kruispunt Griffioenlaan- Europalaan ligt direct ten zuiden van de aansluiting; beide kruispunten worden als één kruispunt geregeld. Onderstaande figuur 1 is een luchtfoto van de twee kruispunten. In figuur 2 worden de kruispunten schematisch weergeven. Figuur 1 Luchtfoto van de kruispunten bij de aansluiting met de A12 A12 N Mauritiuslaan Europalaan Griffioenlaan 2.2 Observatie Het GGT heeft op 1 en 2 maart 2010 observaties uitgevoerd in respectievelijk de avond- en ochtendspits. Pagina 11 van 15

12 Figuur 2 Schematische weergave van de kruispunten Mauritiuslaan TRAM N Griffioenlaan , Busstrook 42 Pagina 12 van 15

13 2.2.1 Ochtendspits In de ochtendspits is het vooral druk op de richtingen 02, 05 en 06. Daarnaast zijn er veel ingrepen van tram en bus. De cyclustijden lopen al vroeg in de ochtendspits op naar 150 seconden. Gezien de intensiteiten die de VRI moet verwerken, lijkt deze cyclustijd erg hoog. De hoge cyclustijden hebben drie oorzaken. Als eerste is dat de strakke structuur waarin er geregeld wordt. De richtingen kennen geen alternatieve realisaties. Hierdoor komt al het autoverkeer stil te staan bij een tramingreep tijdens de realisatie van richting 05 en 11. De regeling werkt op basis van een cyclustimer in een vast stappenraster, waardoor het beeld op straat niet flexibel oogt. Daarnaast kennen veel richtingen hoge maximum groentijden. Dit zorgt ervoor dat veel verkeer in één keer de Europalaan oprijdt. Tenslotte zijn de tram- en busingrepen een oorzaak van de hoge cyclustijden. Als eerste heeft dat te maken met de inefficiënte in- en uitmelding van het openbaar vervoer. Een uitmelding vindt namelijk vaak pas plaats 5 seconden nadat de tram of bus de stopstreep gepasseerd is. Daarnaast komt na een ingreep een afgebroken richting terug, waarna deze weer de volledige maximumgroentijd krijgt. Dit zorgt ervoor dat het doorgaande verkeer op richting 08 en richting 02 hoge wachttijden heeft. De rijstrookindeling ten noorden van de kruispunten, waarbij er drie rijstroken voor rechtdoor zijn, lijkt voor de ochtendspits de juiste. Het meeste verkeer gaat bij het kruispunt ten noorden van de A12 rechtdoor, waardoor de drie rijstroken volledig benut worden Avondspits In de avondspits is het vooral druk op de richtingen 7, 10, 11 en 62. Met name de lange groentijden voor de richtingen 10 en 62 zorgen ervoor dat in een korte tijd veel verkeer in noordelijke richting afrijdt. Dit heeft tot gevolg dat de linkerstrook ten noorden van de kruispunten vol komt te staan en voor terugslag zorgt tot op het kruispunt. Het kruispunt ten noorden van de A12 kan de verkeerstroom in een keer af laten rijden, waardoor het kruispunt Europalaan-Mauritiuslaan niet permanent is geblokkeerd. Een meer gedoseerde manier van het vullen van deze opstelstrook kan de tijdelijke terugslag voorkomen. Ook het verkeer dat de snelweg opgaat bij de richtingen 11 en 07 kan worden gedoseerd, zodat de snelweg niet in één keer veel verkeer moet verwerken. Dit gebeurt nu wel, waardoor de doorstroming op de A12 negatief wordt beïnvloedt. Ook in de avondspits kent de regeling hoge cyclustijden, waardoor het verkeer lange wachttijden heeft. Hiervoor zijn dezelfde oorzaken aan te wijzen als in de ochtendspits. 2.3 Overzicht van mogelijke maatregelen Op basis van de observaties komen drie concrete verbeteringen naar voren: - richting en richting realiseren tijdens een tramingreep; - doseren van verkeer door middel van kortere groentijden; - alternatieve realisaties mogelijk maken Pagina 13 van 15

14 2.3.1 Meerealiseren van hoofdrichtingen met tramingreep Als er een ingreep van de tram plaatsvindt, kunnen de richtingen 02, 62, 08 en 68 worden gerealiseerd. Dit dient alleen te gebeuren als er een ingreep plaatsvindt tijdens het groen van de zijrichtingen. Door deze mogelijkheid in de regeling toe te staan heeft het verkeer minder last van de tramingreep Doseren van verkeer Door de maximumgroentijden te verlagen zal de cyclustijd ook verlaagd kunnen worden. Daarnaast raken de oprit van de snelweg en de afvoerstroken richting Utrecht minder snel vol, wat verstoringen in de verkeersstroom voorkomt. Bij het verkeer op de snelweg zal dit eventuele filevorming tegengaan, omdat het verkeer meer gedoseerd de snelweg op gaat. Voor verkeer richting Utrecht zal er terugslag worden voorkomen tot op het kruispunt Alternatieve realisaties Om het kruispunt in de dalperiode meer verkeer te laten verwerken, kan de regeling flexibeler worden gemaakt. Dit is mogelijk door alternatieve realisaties toe te staan. Tevens kan het stappenraster waarin de regeling nu functioneert, vervangen worden voor een regeling waarin de regeling niet werkt op basis van een cyclustimer, maar door middel een regelstructuur waarin alternatieve en versnelde realisaties mogelijk zijn. 2.4 Aanbevelingen Het GGT doet op basis van de observatie en het overzicht van mogelijke maatregelen de volgende aanbevelingen: de huidige rijstrookindeling voor het verkeer richting Utrecht handhaven; de maximum groentijden verlagen op basis van de intensiteiten; alternatieve realisaties toestaan in de regeling van de dalperiode; bij een tramingreep de mogelijkheid geven om de hoofdrichtingen te realiseren. Pagina 14 van 15

15 3 Conclusies en aanbevelingen Het Groene Golf Team heeft in opdracht van de gemeente Utrecht gekeken naar de doorstroming en rijstrookindeling bij de aansluiting Westraven in Utrecht. Tijdens het onderzoek heeft het GGT het volgende geconstateerd: - het verkeer wordt redelijk goed afgewikkeld; - de regeling heeft een vaste structuur waar geen ruimte is voor alternatieve realisaties; - de cyclustijden zijn erg hoog in verhouding tot de intensiteiten van het verkeer; - de tramingrepen zorgen ervoor dat het verkeer op het gehele kruispunt regelmatig onnodig stil staat; - de indeling van de rijstroken in de richting van Utrecht zorgt ervoor dat het verkeer in beide spitsen goed kan afrijden. Op basis van deze bevindingen adviseert het GGT: - alternatieve realisaties toe te staan in de dalperiode; - bij tramingrepen de richtingen 02, 62, 08 en 68 een realisatiemogelijkheid geven; - maximumgroentijden verlagen op de autorichtingen op basis van betrouwbare telgegevens; - de indeling van de rijstroken in de richting van Utrecht handhaven. Pagina 15 van 15