Kruispunten Marathonweg - A20 Vlaardingen

Transcriptie

1 Ministerie van Verkeer en Waterstaat Kruispunten Marathonweg - A20 Vlaardingen Advies inzake de doorstroming van het verkeer. 18 december 2007 Ministerie van Verkeer en Waterstaat Groene Golf Team Kluyverweg 4 Het Zuiderkruis HT Delft 5215 MV s Hertogenbosch

2 Colofon Uitgegeven door: Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Groene Golf Team In opdracht van: Gemeente Vlaardingen, Q.L.C. de Jong Informatie: M. Muller Telefoon: Uitgevoerd door: Verantwoordelijke: Projectcode: N.S. Groen, adviseur, W.N.C. van Husen, adviseur A.D. Schreuders, teambegeleider M. Muller, projectleider A. Wilson, plv. projectleider Vlaardingen_02_2 Kenmerk: Datum: 18 december 2007 Status: Definitief Versienummer: Kruispunten Marathonweg - A20 Vlaardingen

3 Het Groene Golf Team voor een snellere verkeersdoorstroming De doorstroming op de Nederlandse wegen, zowel op rijkswegen als op belangrijk provinciale en stedelijke routes, is niet overal optimaal. Dit heeft verschillende oorzaken, zoals: groei van het verkeer, tekortschietende capaciteit van de infrastructuur maar ook slecht afgestelde verkeersregelinstallaties (VRI s). Wat dit laatste betreft: vaak zijn deze onvoldoende aangepast aan zich wijzigende verkeerspatronen. Een betere afstemming van VRI s op doorgaande wegen bevordert de verkeersdoorstroming en is goed voor de luchtkwaliteit en/of verkeersveiligheid. Ook betekent het een daling van de voertuigverliesuren voor het verkeer. Het Groene Golf Team helpt gemeenten, provincies en het Rijk de VRI s beter af te stellen. Dit door een analyse van de huidige installaties en het blootleggen van de inefficiënte situaties die in de loop van de tijd zijn ontstaan. De bevindingen worden vastgelegd in een quickscan of rapport. Waar mogelijk worden eenvoudige, snelle verbeteringen, in overleg met de opdrachtgever, direct uitgevoerd. Zo kan in een kort tijdsbestek met een kleine ingreep een grote winst worden gehaald. De adviezen van het team zijn kosteloos. De (eventuele) uitvoeringskosten van de aanbevelingen zijn voor rekening van de wegbeheerder. Het Groene Golf Team bestaat uit 20 afgestudeerde HBO ers en academici met een verkeerskundige opleiding. Ze staan onder supervisie van ervaren verkeerskundigen en zijn gevestigd in Delft en Den Bosch. Inmiddels heeft een groot aantal gemeenten en wegbeheerders advies gekregen van het GGT. Een aantal van de adviezen is inmiddels gerealiseerd. Per kruispunt is gemiddeld een winst behaald van ruim voertuigverliesuren per jaar. De meeste aanpassingen kosten weinig of geen geld, zodat er sprake is van een maatschappelijk zeer aantrekkelijk rendement. Het Groene Golf Team is onderdeel van het programma fileaanpak op de korte termijn (FileProof) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Bij dit programma staan bereikbaarheid en doorstroming centraal. Voor meer informatie over FileProof kijkt u op: onder het kopje filevermindering. 3 Kruispunten Marathonweg - A20 Vlaardingen

4 Inhoudsopgave Managementsamenvatting 5 1. Inleiding Aanleiding Huidige situatie Probleemdefinitie Randvoorwaarden 8 2. Probleemanalyse Werkwijze Analyse kruispunten Marathonweg Huidige regelstructuur Kruispuntbelasting en cyclustijd Koppeling en alternatieve realisatie Overige zaken Maatregelen Adviezen en maatregelen Fasenvolgorde, koppeling en alternatieve realisaties Dalperiode Overige maatregelen Evaluatie van de maatregelen Conclusies en aanbevelingen 14 Bijlage A: Bovenaanzicht kruispunten Marathonweg 15 Bijlage B: Kruispunttekening 16 Bijlage C: Fasendiagrammen 17 Bijlage D: Evaluatiegegevens 23 4 Kruispunten Marathonweg - A20 Vlaardingen

5 Managementsamenvatting Inleiding Op verzoek van de gemeente Vlaardingen adviseert het Groene Golf Team (GGT) over de doorstroming van het verkeer op de kruispunten van de Marathonweg ter hoogte van de aansluiting op de A20 (afrit 8, Vlaardingen West). De Marathonweg vormt de belangrijkste ontsluiting voor de zuidwestelijke verblijfsgebieden en het havengebied. Vanuit het zuidoosten sluit de Westlandseweg aan met verkeer van en naar het centrum. Ten noorden van de kruispunten liggen sportvelden en een natuurgebied die relatief weinig verkeer genereren. Tenslotte heeft de vestiging van een fastfoodketen een eigen aansluiting op een van de kruispunten. De doelstelling van dit onderzoek is het optimaliseren van de doorstroming van het verkeer op genoemde kruisingen. Probleemanalyse Het GGT heeft geconstateerd dat de verouderde regeling niet meer optimaal is afgestemd op de huidige verkeersintensiteiten. De groene golf op de Marathonweg functioneert vooral in de spitsperioden niet meer optimaal. De grootste verstoringen worden veroorzaakt door de alternatieve realisaties, waarbij een richting binnen een cyclus een keer extra groen krijgt als er ruimte over is in de regeling. Maatregelen Het Groene Golf Team adviseert een aantal instellingen van de verkeersregelinstallatie aan te passen zodat de groene golf weer optimaal kan functioneren. Met name het blokkeren van enkele alternatieve realisaties heeft een positief effect op de regeling. Verder heeft de gemeente Vlaardingen aangegeven dat de huidige verkeersregelautomaat in de planning staat om op korte termijn vervangen te worden. Het GGT adviseert in de nieuwe automaat de huidige regelstructuur toe te passen. Effecten Door de genoemde maatregelen kan de doorstroming in de spitsperioden verbeteren en zal de gemiddelde cyclustijd op de kruispunten in de spits verminderen (zie tabel 0.1) Tabel 0.1 Gemiddelde cyclustijd (in seconden). Periode Huidige situatie Nieuwe situatie Ochtendspits 104 s 68 s Avondspits 104 s 79 s Op basis van computerberekeningen en de huidige verkeersintensiteiten voorziet het GGT dat met een nieuwe verkeersregelinstallatie de kruispunten aan de Marathonweg ook de komende jaren het verkeer goed moeten kunnen verwerken. 5 Kruispunten Marathonweg - A20 Vlaardingen

6 Kosten De voorgestelde maatregelen vereisen een aanpassing in de software van de regelautomaat. Het GGT schat de kosten hiervan op 5.000, Tabel 0.2 Winst in voertuigverliesuren voor de spitsperioden (in uren). Effecten van de maatregelen Voor de kruispunten op de Marathonweg geldt dat invoering van de voorgestelde maatregelen leidt tot een winst voor de spitsperioden van ruim voertuigverliesuren op jaarbasis. Dit representeert een besparing in de maatschappelijke kosten van ongeveer ,-. Huidige situatie Advies situatie Winst per dag % Winst per dag Ochtendspits % Avondspits % Totaal % 6 Kruispunten Marathonweg - A20 Vlaardingen

7 1. Inleiding 1.1 Aanleiding Op verzoek van de gemeente Vlaardingen adviseert het Groene Golf Team (GGT) over de doorstroming van het verkeer op de kruispunten van de Marathonweg met de Westlandseweg en de op- en afritten van de A20 Hoek van Holland - Gouda (zie figuur 1.1). 1.2 Huidige situatie De verkeersstructuur van de kruispunten op de Marathonweg ter hoogte van de aansluiting op de A20 is als volgt opgebouwd: De Marathonweg wordt gebruikt om de zuidelijk gelegen woonwijken van Vlaardingen te bereiken. Daarnaast rijdt veel vrachtverkeer richting het havengebied over de Marathonweg. Naar het zuidoosten vormt de Westlandseweg de ontsluiting van het centrum van Vlaardingen. Tevens heeft een vestiging van een fastfoodketen een eigen, met verkeerslichten geregelde, aansluiting op het kruispunt (Arnoldus Soekstraat). Ten noorden van de A20 en de kruispunten liggen sportvelden en een natuurgebied. Deze genereren weinig verkeer. De kruispunten op de Marathonweg zijn voertuigafhankelijk geregeld met een vaste fasevolgorde. Tevens is er in beide richtingen op de Marathonweg een groene golf ingesteld Figuur 1.1 Kruispunten Marathonweg ter hoogte van de A Marathonweg A20 Noord 2. Marathonweg A20 Zuid 3. Marathonweg Westlandseweg 7 Kruispunten Marathonweg - A20 Vlaardingen

8 1.3 Probleemdefinitie De gemeente Vlaardingen heeft het Groene Golf Team gevraagd de regeling op de kruispunten van de Marathonweg bij de op- en afritten van de A20 en de Westlandseweg te onderzoeken. De kruispunten liggen in elkaars verlengde en worden geregeld door één verkeersregelautomaat. De gemeente Vlaardingen heeft de indruk dat de verouderde regeling niet meer optimaal presteert. Met name in de avondspits ontstaan lange wachtrijen op de noordelijke afrit van de A20 en op de Marathonweg richting de A20. De doelstelling van dit project is te komen tot optimalisatie van de doorstroming van het verkeer op de kruisingen van de Marathonweg met de op- en afritten van de A20 en de Westlandseweg te Vlaardingen. 1.4 Randvoorwaarden De uit te werken maatregelen moeten aan de volgende voorwaarden voldoen: De oplossing moet passen binnen de huidige kruispunt-layout, civieltechnische aanpassingen vallen buiten de scope van het GGT. De gemeente Vlaardingen geeft in zijn beleid prioriteit aan het openbaar vervoer. Met deze doelgroep dient nadrukkelijk rekening te worden gehouden. De huidige busprioriteit moet in het advies worden gehandhaafd. Er wordt gebruik gemaakt van door de gemeente Vlaardingen aangeleverde visuele tellingen uit De tellingen zijn opgehoogd met een jaarlijks groeipercentage van 1,5%. 8 Kruispunten Marathonweg - A20 Vlaardingen

9 2. Probleemanalyse 2.1 Werkwijze Het GGT heeft op de genoemde kruisingen vijf observaties uitgevoerd op de volgende data: donderdag 12 april in de avondspits; donderdag 19 april in de ochtendspits; donderdag 19 april in de avondspits; donderdag 24 april in de avondspits; woensdag 23 mei in de avondspits. Aangezien de meeste problemen zich voordeden in de avondspits heeft het GGT op dat tijdstip extra observaties uitgevoerd. Daarnaast is de documentatie van de verkeersregelinstallatie bestudeerd. Met de aldus verkregen gegevens is de huidige voertuigafhankelijke regeling in het computerprogramma Cocon zo goed mogelijk benaderd met een starre regeling. 2.2 Analyse kruispunten Marathonweg Het onderzoek van het GGT heeft zich op de volgende punten geconcentreerd: huidige regelstructuur; kruispuntbelasting en cyclustijd; koppeling en alternatieve realisaties; overige zaken Huidige regelstructuur Tijdens de observatie is het functioneren van de huidige regelstructuur onderzocht. De fasenvolgorde van de regeling zit logisch in elkaar. Toch vallen twee zaken op: Het verkeer lijkt op sommige momenten voor niets te staan wachten. Het komt regelmatig voor dat signaalgroepen op groen staan terwijl er op dat moment op die richting geen verkeersaanbod is. Richting 11 (Marathonweg) krijgt groen op een voor richting 67 (afrit A20) ongunstig moment in de regeling. Op het moment dat richting 67 groen krijgt gaat volgrichting 11 naar rood. Het verkeer vanaf richting 67 kan dus niet ongehinderd doorrijden (zie bijlage B voor kruispunttekening en nummering) Kruispuntbelasting en cyclustijd De gemeente Vlaardingen heeft de indruk dat de kruispuntbelasting van de kruispunten op de Marathonweg in de spitsperioden hoog is. Uit onze berekeningen blijkt dat de kruispuntbelasting op 55% ligt. Er is dus nog ruimte voor een autonome groei van het verkeer. Ook in de spitsperioden, wanneer het verkeersaanbod hoog is, wordt het verkeer vrij goed verwerkt. Door de vrij hoge cyclustijd (104 seconden) zijn de wachtrijen regelmatig lang. Toch worden de wachtrijen meestal in één cyclus verwerkt. 9 Kruispunten Marathonweg - A20 Vlaardingen

10 Figuur 1.1 Regelscenario met alternatieve realisatie van richting Koppeling en alternatieve realisatie De huidige regeling bevat meerdere koppelingen, zowel harde als vrije. De koppelingen zijn logisch gekozen. In de huidige verkeersregeling is ook ruimte voor alternatieve realisaties. Enkele richtingen worden alternatief gerealiseerd wanneer de regeling daar ruimte voor biedt. Met de huidige toegenomen intensiteiten zorgt de combinatie van koppelingen en alternatieve realisaties niet voor het beoogde resultaat. Regelmatig komt het voor dat een alternatieve realisatie de realisatie van een hard gekoppelde richting uitstelt. De doorstroming op de kruispunten wordt hierdoor nadelig beïnvloed. De belangrijkste problemen doen zich voor op de noordelijke afrit van de A20. Vaak speelt zich het volgende scenario af (zie figuur 2.1): Richting 86 (Marathonweg-A20 noord) krijgt een alternatieve realisatie net voor de realisatie van richting 83. Het groen van richting 83 (A20 noord-marathonweg) wordt door de realisatie van richting 86 uitgesteld. De met richting 83 hard gekoppelde richtingen (71 en 11) krijgen al wel groen. Omdat het verkeer van richting 83 wordt opgehouden is er vrijwel geen aanbod op de richtingen 71 en 11 en gebeurt er vrijwel niets op de kruisingen ten zuiden van de A20. Richting 86 heeft een vrije koppeling vanaf richting 65. Daardoor wordt de groentijd van richting 86 vaak verlengd. Richting 83 krijgt uiteindelijk groen. Ongeveer 20 seconden na het groen worden van richting 71 bereiken de eerste auto s de stopstreep van deze richting en is er weer activiteit op de kruisingen ten zuiden van de A A De extra wachttijd zorgt ervoor dat de wachtrijen op de overige richtingen langer worden en daarmee dus ook de groentijden op die richtingen. De langer wordende groentijden hebben op hun beurt weer tot gevolg dat de cyclustijd op de kruispunten hoger wordt. Op dezelfde wijze als bij richting 83 wordt richting 5 (koppeling 5-64) soms opgehouden door een alternatieve realisatie van richting 1 of richting Overige zaken Tijdens de observatie en de analyse van de documentatie zijn de volgende zaken nog opgevallen: Op richting 12 staat de geeltijd op 2 seconden. Volgens de CROWrichtlijnen moet dit 3 seconden zijn. De ontruimingstijden vertonen geen onregelmatigheden. 10 Kruispunten Marathonweg - A20 Vlaardingen

11 3. Maatregelen Uit de analyse is naar voren gekomen dat het voornaamste probleem op de kruispunten van de Marathonweg wordt veroorzaakt door de combinatie van alternatieve realisaties en harde koppelingen. 3.1 Adviezen en maatregelen Achtereenvolgens worden de volgende adviezen, maatregelen en effecten behandeld: Fasenvolgorde, koppelingen en alternatieve realisaties; dalperiode; overige maatregelen Fasenvolgorde, koppeling en alternatieve realisaties Zoals vermeld in de probleemanalyse is de huidige regelstructuur logisch opgebouwd en in staat het verkeer goed te verwerken. Alleen alternatieve realisaties voor richtingen die conflicterend zijn met hard gekoppelde richtingen zorgen voor problemen. Het GGT stelt voor de huidige regelstructuur met de huidige koppelingen te behouden. Alternatieve realisaties voor richtingen die conflicterend zijn met hard gekoppelde richtingen moeten onmogelijk worden gemaakt. Door het voorkomen van de alternatieve realisaties zal de gemiddelde cyclustijd omlaag gaan en zullen de wachtrijen korter worden. Tijdens de observatie is opgevallen dat richting 11 (Marathonweg) groen kreeg op een voor richting 67 (afrit A20) ongunstig moment. Onderzocht is of het mogelijk is deze situatie te verbeteren door richting 11 een andere plaats in de fasevolgorde te geven. Dit leidde echter niet tot een verbetering van de regeling, voor het gehele kruispunt zou deze maatregel een negatief effect hebben. Het GGT adviseert daarom de plaats van richting 11 in de fasevolgorde niet te wijzigen Dalperiode Buiten de spits rijdt er naar verhouding veel vrachtverkeer. Met name het vrachtverkeer zorgt bij het optrekken voor een extra milieubelasting. Op dit moment staan ook buiten de spits de harde en vrije koppelingen ingesteld. Het GGT adviseert deze situatie ook in de toekomst te behouden. Als extra koppeling is een vrije koppeling tussen richting 91 en richting 72 opgenomen. Deze koppeling heeft tot doel het verkeer vanaf het sportpark richting de A20 beter te faciliteren Overige maatregelen Het GGT adviseert de geeltijd van richting 12 te verhogen van 2 seconden naar 3 seconden. Deze maatregel is conform de richtlijnen van het CROW en komt de geloofwaardigheid en de veiligheid van de regeling ten goede. 11 Kruispunten Marathonweg - A20 Vlaardingen

12 3.2 Evaluatie van de maatregelen In deze evaluatie worden de in paragraaf 3.1 genoemde maatregelen geëvalueerd. In de evaluatie wordt gelet op de cyclustijd en op de gemiddelde verliestijd per voertuig. Er is uitgegaan van de volgende situaties: De huidige situatie ochtendspits; De huidige situatie avondspits; Geadviseerde maatregelen ochtendspits; Geadviseerde maatregelen avondspits. In alle situaties is de voertuigafhankelijke regeling benaderd met een starre regeling. Hoewel het kruispunt voertuigafhankelijk (VA) wordt geregeld, kunnen verliestijden met behulp van een starre regeling worden benaderd. Er is voor gekozen een benadering te maken door middel van een starre regeling omdat er geen bestaand simulatiemodel beschikbaar is en het maken ervan kostbaar is qua tijd en geld. Een starre benadering is geoorloofd aangezien de meeste richtingen tijdens de spitsen zwaar belast zijn en de VA-regeling zich daardoor als een starre regeling gaat gedragen. Huidige situatie De huidige regeling is met het computerprogramma Cocon zo goed mogelijk benaderd. Er is uitgegaan van de tijdens observaties gemeten gemiddelde cyclustijd van 104 seconden (zowel ochtend- als avondspits). Vrijwel elke cyclus was er sprake van een alternatieve realisatie van richting 86. In Cocon is deze alternatieve realisatie opgenomen door richting 86 een dubbele realisatie te geven (bijlage C.1 en C.2). Nieuwe regeling ochtendspits Met als basis de huidige structuur is een nieuwe regeling gemaakt. Zonder de alternatieve realisaties van richting 86 is de gemiddelde cyclustijd nu gedaald naar 68 seconden. Voor de ochtendspits is deze regeling optimaal, het verkeer wordt goed verwerkt (bijlage C.3). Nieuwe regeling dalperiode In de dalperiode bedraagt de cyclustijd ongeveer 65 seconden. Alle koppelingen die in de spitsperioden actief zijn worden ook in de dalperiode gebruikt. Als extra koppeling is een vrije koppeling tussen richting 91 en richting 72 opgenomen met een naloop van 8 seconden. Deze koppeling heeft tot doel het verkeer vanaf het sportpark richting de A20 beter te faciliteren. Nieuwe regeling avondspits In de avondspits, als de verkeerstromen vanaf de A20 groter zijn, wordt de gemiddelde cyclustijd 79 seconden. In deze regeling is er rekening gehouden met een wachtrij voor signaalgroep 11 (vanaf richting 67) die de kop van het peloton van signaalgroep 83 hindert. Door richting 83 vier seconden later groen te geven, krijgt de wachtrij voor signaalgroep 11 de ruimte om weg te rijden zodat het peloton van richting 83 zonder stoppen door kan rijden (bijlage C.4). 12 Kruispunten Marathonweg - A20 Vlaardingen

13 Cyclustijden De effecten van de geadviseerde maatregelen op de cyclustijd staan vermeld in tabel 3.1. De indicatieve waarden geven aan dat de cyclustijd in de spits met 25 tot 35% kan afnemen Tabel 3.1 Gemiddelde cyclustijd (in seconden). Periode Huidige situatie Nieuwe situatie Winst Ochtendspits 104 s 68 s 35 % Avondspits 104 s 79 s 24 % Gemiddelde verliestijden De gemiddelde verliestijden per voertuig zijn opgenomen in tabel 3.2. De berekende verliestijden zijn gebaseerd op een starre benadering van de VAregeling. De indicatieve waarden geven aan dat de verliestijd in de ochtendspits met ruim 20% kan afnemen. In de avondspits is het effect van de maatregelen op de verliestijd gering Tabel 3.2 Gemiddelde verliestijd (in seconden). Periode Huidige situatie Nieuwe situatie Winst Ochtendspits 27 s 21 s 22 % Avondspits 27 s 26 s 3 % Winst in voertuigverliesuren De huidige regelingen zijn vergeleken met de geadviseerde regelingen. Uit berekeningen voorziet het GGT een winst voor de spitsperioden van ruim voertuigverliesuren op jaarbasis Tabel 3.3 Winst in voertuigverliesuren voor de spitsperioden. Huidige situatie Advies situatie Winst per dag Winst per jaar (*253) Ochtendspits Avondspits Totaal Kruispunten Marathonweg - A20 Vlaardingen

14 4. Conclusies en aanbevelingen De verkeersregelinstallatie op de kruispunten Marathonweg - Westlandseweg en Marathonweg - aansluiting A20 te Vlaardingen kent een aantal verbeterpunten. Met name de verstorende werking van alternatieve realisaties zorgt in combinatie met harde koppelingen voor verliestijd binnen de regeling. Door de verhoging van de cyclustijd die hierdoor ontstaat zijn de wachtrijen en wachttijden onnodig lang. Het Groene Golf Team heeft de volgende adviezen: 1. pas de regeling zo aan dat de alternatieve realisaties van richtingen die conflicterend zijn met hard gekoppelde richtingen onmogelijk zijn; 2. verleng de geeltijd op richting 12 van 2 naar 3 seconden. Verder stelt het GGT de volgende maatregelen voor, voor het moment dat de gemeente Vlaardingen de verkeersregelautomaat gaat vervangen: gebruik de huidige regelstructuur als basis voor de nieuwe regeling; simuleer het ontwerp van de nieuwe regeling vooraf in verband met de complexiteit van de situatie/regeling. 14 Kruispunten Marathonweg - A20 Vlaardingen