Doorstroming Velsertraverse

Transcriptie

1 Ministerie van Verkeer en Waterstaat Doorstroming Velsertraverse Optimalisatie van de doorstroming op het traject Velsertraverse Lijndenweg te Velsen. 8 oktober 2008 Ministerie van Verkeer en Waterstaat Groene Golf Team Kluyverweg 4 Het Zuiderkruis HT Delft 5215 MV s Hertogenbosch

2 Colofon Uitgegeven door: Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Groene Golf Team Informatie: Martin Muller Telefoon: Uitgevoerd door: Verantwoordelijke: Projectcode: Tessel van Ballegooijen, adviseur Alexander Brokx, teambegeleider Martin Muller Velsen_01_3 Datum: 8 oktober 2008 Status: Definitief Versienummer: 1.0 2

3 Het Groene Golf Team helpt graag bij het realiseren van een snellere verkeersdoorstroming De doorstroming op de Nederlandse rijkswegen, belangrijke provinciale en stedelijke routes, is niet overal optimaal. Oorzaken zijn onder meer de groei van het verkeer, tekortschietende capaciteit van de infrastructuur en niet goed afgestelde verkeersregelinstallaties (VRI s). VRI s kunnen vaak beter afgestemd worden op de actuele verkeerspatronen. Een betere afstemming van VRI s bevordert, met name op doorgaande wegen, de verkeersdoorstroming en is goed voor de luchtkwaliteit en/of verkeersveiligheid. Bij een verbeterde doorstroming daalt het aantal voertuigverliesuren voor het verkeer. Het Groene Golf Team (GGT) helpt gemeenten, provincies en het Rijk om de VRI s beter af te stellen. Dit gebeurt door een analyse van de huidige installaties en het blootleggen van inefficiënte situaties die in de loop van de tijd zijn ontstaan. Waar mogelijk worden aan de hand van quick scans direct eenvoudige en snelle verbeteringen uitgevoerd. Zo is in kort tijdsbestek met een kleine ingreep grote winst te behalen. Uiteraard vindt hierover vooraf overleg met de opdrachtgever plaats. De bevindingen worden altijd in een rapport vastgelegd. De adviezen van het team zijn kosteloos. De (eventuele) uitvoeringskosten van de aanbevelingen zijn voor rekening van de wegbeheerder. Het GGT bestaat uit ongeveer 20 afgestudeerde HBO ers en academici met een verkeerskundige opleiding. Ze staan onder supervisie van ervaren verkeerskundigen en werken vanuit Delft en Den Bosch. Inmiddels heeft een groot aantal wegbeheerders advies gekregen van het GGT. Een deel van de adviezen is al gerealiseerd. Gemiddeld is per kruispunt een winst behaald van circa voertuigverliesuren per jaar. De meeste aanpassingen kosten weinig of geen geld, zodat er in maatschappelijk opzicht sprake is van een aantrekkelijk rendement. Het GGT is onderdeel van het project FileProof (fileaanpak op de korte termijn) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Bij dit project staan bereikbaarheid en doorstroming centraal. Meer informatie over FileProof vindt u op: onder het kopje filevermindering. 3

4 Inhoudsopgave Managementsamenvatting 5 1. Inleiding Aanleiding Situatieschets Leeswijzer 8 2. Opdracht Doelstelling Werkwijze 9 3. Analyse en Maatregelen Analyse huidige situatie Ontruimingstijden Dynamische wisselstrook Koppeling Spoorlijn Corus Wegindeling Lijndenweg Effect Maatregelen Optimalisatie solitaire kruispunten Optimalisatie gekoppelde regelingen Toekomstbeeld Conclusie en Advies 19 Bijlage A Schematisch overzicht kruispunten 20 Bijlage B Ontruimingstijden 21 Bijlage C Verkeersintensiteiten 23 Bijlage D Fasediagrammen 24 Bijlage E Kosten- en batenberekening 25 4

5 Managementsamenvatting Op verzoek van de gemeente Velsen adviseert het Groene Golf Team (GGT) over de doorstroming op de kruispunten Velsertraverse en Lijndenweg Parallelweg te Velsen. Tevens is onderzocht of er een koppeling tussen de kruispunten mogelijk is en is er gezocht naar alternatieven voor het gebruik van de huidige wisselstrook op de Velsertraverse. Tijdens verschillende observaties heeft het GGT de volgende problemen geconstateerd: - Tijdens de ochtendspits, de avondspits en in het weekeinde staan er wachtrijen op verschillende richtingen; - Momenteel wordt er te weinig gebruik gemaakt van de wisselstrook op de Velsertraverse; - Op de Lijndenweg is er te weinig opstelruimte voor het linksafslaande verkeer richting de Velsertraverse; - Het passeren van een goederentrein over het nabijgelegen spoor heeft, tijdens de spitsuren, grote gevolgen volgen voor de doorstroming op de Velsertraverse. Na analyse is het GGT tot de volgende adviezen gekomen: - Het aanpassen van verschillende ontruimingstijden op beide kruispunten; - De huidige wisselstrook te wijzigen in een gecombineerde strook voor zowel rechtdoorgaand als linksafslaand verkeer; - Het invoeren van koppelingen tussen de twee kruispunten richting beide toeritten naar de A22; - Het omleiden van het verkeer afkomstig van het kruispunt Lijndenweg richting het oostelijker gelegen industrieterrein; - Het invoeren van een apart regelprogramma voor de Velsertraverse voor na het passeren van een goederentrein om de ontstane wachtrijen snel weg te kunnen werken. Bovenstaande adviezen leveren een daling in het aantal voertuigverliesuren op van ruim per jaar. Dit komt overeen met een maatschappelijke bate van ,- per jaar. De kosten voor de adviezen bedragen in totaal ,-. De koppeling van beide kruispunten heeft tevens tot gevolg dat het aantal keer dat er voor één van beide punten gestopt moet worden daalt. Met deze daling verminderd ook de emissie op de kruispunten en daarmee hebben de adviezen een positief effect op het milieu. Tijdens de analyse van de huidige situatie zijn geen verkeersonveilige situaties geconstateerd. Met bovenstaande adviezen blijft de verkeersveiligheid gewaarborgd. 5

6 1. Inleiding 1.1 Aanleiding Het Groene Golf Team (GGT) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat is een team van specialisten op het gebied van verkeersregelinstallaties (VRI s). Het doel van het GGT is het verbeteren van de doorstroming van het verkeer door een betere afstelling van verkeerslichten. Op verzoek van de gemeente Velsen adviseert het Groene Golf Team over de doorstroming van het verkeer op de kruispunten Velsertraverse en Lijndenweg - Parallelweg. 1.2 Situatieschets Figuur 1 Kruispunten Velsertraverse en Lijndenweg in Velsen. De kruispunten zijn gelegen langs de rijksweg A22, zoals is te zien in Figuur 1. Spoorlijn Corus N Beverwijk Lijndenweg Wijkerstraatweg Velsertraverse Velsen-Noord Velsertunnel A22 Velsertraverse Het viaduct over de rijksweg is de Velsertraverse. Het betreffende kruispunt is de kruising met de afrit van de A22 vanuit noordelijke richting en de toerit in zuidelijke richting. Tevens wordt het kruispunt gevoed door de afrit van de A22 vanuit zuidelijke richting. Het verkeer vanaf deze afrit voegt zich bij het verkeer afkomstig vanaf het kruispunt Lijndenweg. In westelijke richting is het staalbedrijf Corus gevestigd, waardoor er een relatief hoog percentage vrachtverkeer (ca. 10%) over het kruispunt rijdt. Het verkeer op het kruispunt wordt met een voertuigafhankelijke regeling geregeld. Op de verschillende richtingen geldt een maximale snelheid van 60 km/h. 6

7 In Figuur 2 is te zien dat er op het viaduct drie rijstroken beschikbaar zijn voor het rechtdoorgaande verkeer richting Beverwijk en het linksafslaande verkeer naar de A22. Een strook is exclusief beschikbaar voor rechtdoorgaand verkeer. Ook voor het linksafslaande verkeer (richting Velsertunnel) is een strook beschikbaar. De derde en middelste strook is een dynamische wisselstrook. Een schematisch overzicht van het kruispunt en de wisselstrook is te vinden in Bijlage A.... Figuur 2 De middelste strook op de Velsertraverse is een wisselstrook. Hier is de middelste strook beschikbaar voor rechtdoorgaand verkeer. Voorheen werd deze strook dynamisch beschikbaar gesteld voor óf rechtdoorgaand verkeer óf linksafslaand verkeer, afhankelijk van het verkeersaanbod op dat moment. In praktijk bleek dat de strook om de haverklap wisselde, wat de overzichtelijkheid en veiligheid op het kruispunt niet ten goede kwam. Vandaar dat is besloten de strook met de hand op gezette tijden te laten wisselen. Momenteel is de strook op werkdagen een rechtdoorgaande strook. Op zaterdag en zondag wisselt de strook om 14:00 uur waarna deze beschikbaar is voor linksafslaand verkeer. Op beide dagen wisselt de strook om 19:00 uur terug naar de rechtdoorgaande situatie.... Figuur 3 De wisselstrook is opengesteld voor linksafslaand verkeer. Door middel van informatieborden, te zien in Figuur 4, wordt het verkeer tijdig geïnformeerd over de stand van de wisselstrook. Al voor het kruispunt Lijndenweg wordt aangegeven hoe het verkeer zich moet opstellen. De gemeente heeft aangegeven dat er zeer veel verkeer vanuit VelsenNoord en Beverwijk rechtsaf slaat, de A22 op richting de Velsertunnel. Op de toerit worden de twee rijstroken samengevoegd, waarna vervolgens op de rijksweg ingevoegd moet worden. Vanwege deze twee invoegbewegingen ontstaan er regelmatig wachtrijen op het kruispunt Velsertraverse. Bovendien vinden er op het viaduct, in verband met de wisselstrook, veel weefbewegingen plaats en wordt er vaak pas op het laatste moment ingevoegd. Lijndenweg Ook vanaf het kruispunt Lijndenweg Parallelweg is er directe aansluiting met de A22, de toerit in noordelijke richting en de afrit vanuit zuidelijke richting. 7

8 Figuur 4 Met verschillende informatieborden wordt het verkeer van tevoren geïnformeerd over de stand van de wisselstrook. Op dit kruispunt wordt het verkeer geregeld met een zogenaamde langstwachtenden-regeling. In Beverwijk is, noordoostelijk gelegen van het kruispunt Lijndenweg, de Bazaar gevestigd. Wanneer deze in het weekend geopend is levert dit veel extra verkeer op voor het kruispunt. Op werkdagen is ook hier relatief veel vrachtverkeer aanwezig, gevoed door een industrieterrein oostelijk gelegen van het kruispunt. Het grootste knelpunt op het kruispunt Lijndenweg is de linksafslaande beweging vanaf de Velsertraverse richting de A22. Hier vormen zich regelmatig wachtrijen. Openbaar vervoer Op beide kruispunten rijden lijnbussen van Connexxion. Zowel de bussen als de automaten zijn met KAR uitgerust. Echter, het systeem is niet in werking. In dit onderzoek is het openbaar vervoer dan ook buiten beschouwing gelaten. 1.3 Leeswijzer De opdracht voor het onderzoek wordt geformuleerd in het volgende hoofdstuk. De analyse van de huidige situatie en maatregelen om de geconstateerde problemen op te lossen worden beschreven in hoofdstuk 3. Hoofdstuk 4 bevat de resultaten van de maatregelen besproken in het voorafgaande hoofdstuk. Tot slot worden de conclusie en het advies gegeven in hoofdstuk 5. 8

9 2. Opdracht De gemeente Velsen verzoekt het GGT onderzoek te doen naar de doorstroming op de kruispunten Velsertraverse en Lijndenweg. Binnen dit kader zijn nog twee extra onderzoekspunten voorgesteld. Het eerste punt is te onderzoeken of er een koppeling tussen de twee kruispunten mogelijk is. Daarnaast vraagt de gemeente alternatieve oplossingen voor de wisselstrook te onderzoeken. 2.1 Doelstelling Het GGT stelt zich tot doel de doorstroming op beide kruispunten te verbeteren en de totale verliestijd te verminderen. Om dit te bereiken zullen de regelingen van beide kruispunten geoptimaliseerd worden en op elkaar worden afgesteld. Op de Velsertraverse zullen ook wijzigingen in de wegindeling tot de mogelijkheden behoren. 2.2 Werkwijze De huidige situatie op beide kruispunten is genomen als uitgangspunt voor het onderzoek. Op basis van verschillende observaties zijn de problemen geschetst en zijn een aantal passende maatregelen besproken. Het effect van deze maatregelen wordt geanalyseerd en vergeleken met de huidige situatie. 9

10 3. Analyse en Maatregelen In dit hoofdstuk wordt de huidige verkeerssituatie op beide kruispunten geanalyseerd en worden eventuele problemen geschetst. In de laatste paragrafen worden maatregelen besproken om de geconstateerde problemen op te lossen. 3.1 Analyse huidige situatie Om een goed beeld te krijgen van de huidige situatie op beide kruispunten zijn een aantal observaties uitgevoerd. Deze observaties vonden plaats tijdens de verschillende spitsuren: - Ochtendspits, donderdag 22 mei; - Avondspits, woensdag 21 mei; - Wissel van de wisselstrook, zaterdag 31 mei. Een schematische overzicht van de kruispunten inclusief richtingnummers is te vinden in Bijlage A. Tijdens de observaties is geconstateerd dat er erg veel verkeer gebruik maakt van de kruispunten. Vooral in de ochtend- en avondspits op werkdagen is het erg druk. Ook op zaterdag is er veel verkeer, al is het minder dan op de werkdagen. De volgende problemen zijn waargenomen tijdens de verschillende observaties: - Tijdens de verschillende belastingsmomenten ontstaan er op verschillende richtingen wachtrijen. Een in het oog springende wachtrij ontstaat tijdens de ochtendspits op de A22 voor de afrit vanuit zuidelijke richting. Deze file is het gevolg van wachtrijen die ontstaan voor de Velsertraverse en de Lijndenweg. - De wachtrij voor rechtdoorgaand verkeer op het viaduct Velsertraverse wordt, evenals de wachtrij op de afrit van de A22 vanuit noordelijke richting, mede veroorzaakt door wachtrijen voor het westelijker gelegen kruispunt, Velsertraverse Wijkerstraatweg (zie Figuur 1). Ter hoogte van dit kruispunt ligt de spoorlijn die door Corus wordt gebruikt voor het vervoer van goederen. Wanneer er een trein passeert staat al het doorgaande verkeer op dit kruispunt stil. De wachtrijen die dan ontstaan reiken tot het kruispunt boven op het viaduct. Omdat er geen filedetectie aanwezig is wordt er wel groen gegeven aan het verkeer voor deze richting, waardoor het kruisingsvlak vol komt te staan en het overige verkeer wordt geblokkeerd. - Tijdens de spitsuren komt het regelmatig voor dat de toerit naar de A22 in zuidelijke richting vanaf de Velsertraverse voor korte tijd afgesloten wordt in verband met te hoge vrachtwagens voor de Velsertunnel. De relatief korte wachtrijen die hierdoor ontstaan worden echter snel weer weggewerkt. - De wisselstrook op de Velsertraverse wordt tijdens de verschillende belastingsmomenten relatief weinig gebruikt. Het meeste verkeer stelt zich uiterst links of uiterst rechts op. 10

11 Figuur 5 Slechte staat van de markering op de Velsertraverse tussen het viaduct en het kruispunt met de Wijkerstraatweg. - Op de Lijndenweg is vastgesteld dat een aantal detectielussen niet functioneert. Dit kan de oorzaak zijn van de wachtrij die op de afrit van de A22 vanuit zuidelijke richting voor het kruispunt ontstaat. - De oostelijke tak van het kruispunt aan de Lijndenweg ontsluit een industrieterrein. Op deze tak zijn twee opstelstroken beschikbaar, één voor linksafslaand verkeer en één voor rechtdoorgaand en rechtsafslaand verkeer. Echter, de opstelstrook voor linksafslaand verkeer is niet langer dan 30 meter en beide stroken zijn erg smal. Vanuit het industrieterrein komt veel vrachtverkeer waarvoor de stroken te smal zijn. Bovendien lijkt de opstelcapaciteit voor het linksafslaande verkeer niet voldoende. - Op beide kruispunten duurt het relatief lang voordat de verschillende signaalgroepen elkaar opvolgen. Dit kan het gevolg zijn van te ruim ingestelde ontruimingstijden. - De markering is op sommige plekken in slechte staat. Vooral op het kruispunt Velsertraverse Wijkerstraatweg (welke niet binnen de onderzoeksgrenzen van het GGT valt) is de markering in erg slechte staat. - Op beide kruispunten zijn geen verkeersonveilige situaties geconstateerd. Alle richtingen voor gemotoriseerd verkeer worden conflictvrij geregeld. Op de Lijndenweg is er bovendien nauwelijks langzaam verkeer aanwezig. De enige voetgangersoversteek wordt weinig gebruikt. Op de Velsertraverse is zelfs helemaal geen langzaam verkeer aanwezig. In de volgende paragrafen worden mogelijke maatregelen besproken om bovenstaande problemen op te lossen. 3.2 Ontruimingstijden De ontruimingstijden voor zowel de Velsertraverse als de Lijndenweg lijken ruim ingesteld. Daarom zijn voor beide kruispunten de ontruimingstijden herberekend volgens de richtlijnen van het CROW. De huidige en herberekende ontruimingstijden zijn te vinden in Bijlage B. 3.3 Dynamische wisselstrook De middelste strook op de Velsertraverse is een wisselstrook. Deze strook wordt óf beschikbaar gesteld voor rechtdoorgaand verkeer richting Beverwijk óf voor linksafslaand verkeer richting de A22. Momenteel wordt de bestemming van de strook op vaste tijden gewisseld. Dit komt erop neer dat op werkdagen de strook beschikbaar is voor rechtdoorgaand 11

12 verkeer en in het weekend (vanaf zaterdag 14:00 uur) het linksafslaande verkeer van de strook gebruik kan maken. In praktijk blijkt dat de wisselstrook niet veel gebruikt wordt. In beide situaties stelt een groot deel van het verkeer zich uiterst links of uiterst rechts op. Bovendien is het verkeersaanbod voor de linksafslaande en de rechtdoorgaande beweging ongeveer gelijk waardoor, in welke stand de wisselstrook ook staat, voor één van beide verkeersstromen eenvoudig een wachtrij ontstaat. Een oplossing hiervoor kan zijn om de middelste strook voor zowel het linksafslaande verkeer als voor het rechtdoorgaande verkeer open te stellen. Dit heeft als gevolg dat de beide verkeersstromen met één signaalgroep geregeld moeten worden. Beide stromingen moeten tegelijk groen licht krijgen. Met deze oplossing wordt iets aan flexibiliteit van de regeling ingeleverd, maar zal er waarschijnlijk voor zorgen dat er minder lange wachtrijen voor deze richtingen ontstaan. Een vereiste is uiteraard wel dat deze strook meer gebruikt moet worden door de weggebruikers. 3.4 Koppeling Figuur 6 Twee drukke verkeersstromen waar een coördinatie wenselijke is. Tussen de twee kruispunten zijn twee drukke verkeersstromen aan te wijzen die beide kruispunten passeren. In de ochtendspits is er veel verkeer dat vanuit noordelijke richting het kruispunt Lijndenweg nadert, om vervolgens op de Velsertraverse linksaf te gaan. Ook in de avondspits is deze stroom nadrukkelijk aanwezig. Bovendien is er tijdens deze spits ook veel verkeer dat vanuit westelijke richting via de Velsertraverse uiteindelijk op het kruispunt Lijndenweg linksaf slaat richting de A22. Dit betreft veel verkeer afkomstig van Corus. Beide verkeersstromen zijn weergegeven in Figuur 6. Een koppeling tussen beide kruispunten, zodanig dat bovenstaande verkeersstromen door kunnen rijden nadat het eerste kruispunt is gepasseerd, kan een grote winst in verliestijd opleveren. De wachtrijen zullen op deze richtingen korter worden. Om een koppeling te realiseren is het noodzakelijk dat beide kruispunten met een zelfde cyclustijd en constante fasevolgorde geregeld worden. Dit betekent dat voor beide kruispunten een nieuwe regeling ontworpen dient te worden. 12

13 3.5 Spoorlijn Corus De goederentreinen van Corus hebben tijdens de spitsuren een grote impact op de doorstroming van het verkeer op de Velsertraverse. Er is momenteel geen detectie aanwezig om hierop te reageren. De volgende twee maatregelen kunnen bijdragen aan een snellere verwerking van de wachtrijen die ontstaan: - Filedetectie na het kruispunt Velsertraverse om de wachtrijen te detecteren; - Een apart regelprogramma voor het kruispunt Velsertraverse voor na het passeren van de trein om de ontstane wachtrijen weer weg te werken. 3.6 Wegindeling Lijndenweg Op het kruispunt Lijndenweg is gebleken dat er onvoldoende opstelcapaciteit is voor het verkeer dat het kruispunt vanuit oostelijke richting nadert (over de Lijndenweg). Er is geen ruimte binnen het profiel van het kruispunt om hier extra ruimte te creëren. Een maatregel om dit probleem op te lossen zal dan ook ergens anders gezocht moeten worden Figuur 7 Mogelijke omleiding voor het verkeer richting de Lijndenweg, waardoor er meer ruimte ontstaat voor het linksafslaande verkeer vanaf de Lijndenweg om zich links op te stellen. Een mogelijke maatregel om bovenstaand probleem op te lossen is de Lijndenweg tussen de Parallelweg en de Rietlanden alleen open te stellen voor verkeer richting het kruispunt. Het verkeer afkomstig van het kruispunt kan omgeleid worden via de Leeghwaterweg en de Cruquiusweg. Op de Lijndenweg ontstaat dan zo n 45 meter extra ruimte voor het linksafslaande verkeer om zich links op te stellen. Deze situatie wordt geschetst in Figuur 7. Parallelweg Rietlanden Lijndenweg Leeghwaterweg Cruquiusweg 13

14 4. Effect Maatregelen In dit hoofdstuk worden de effecten besproken van de maatregelen beschreven in paragrafen 3.2, 3.3 en 3.4. Om een goed beeld te krijgen van de prestaties van de huidige regelingen zijn deze via een starre benadering nagebootst. Deze starre benaderingen zijn gebaseerd op de fasevolgordes en cyclustijden welke zijn waargenomen tijdens de verschillende observaties. De verkeersintensiteiten die zijn gebruikt zijn te vinden in Bijlage C. Omdat het kruispunt Lijndenweg met een langstwachtenden-regeling wordt geregeld kent dit kruispunt geen vaste fasevolgorde. Om de huidige prestatie van de regeling niet te onderschatten is bij het ontwerpen van de starre benadering uitgegaan van de optimale fasevolgorde. De huidige situatie wordt gebruikt als basis om de mogelijke maatregelen mee te vergelijken. Door de optimale fasevolgorde te gebruiken voor de Lijndenweg zal de winst die berekend wordt een ondergrens zijn. Vervolgens zijn de regelingen voor de kruispunten eerst solitair geoptimaliseerd. De resultaten hiervan zijn gebruikt bij het optimaliseren van de regelingen wanneer de koppelingen tussen de kruispunten geïntegreerd worden. Om de prestatie van deze regelingen te kunnen vergelijken met de huidige situatie, zijn voor alle regelingen de starre benaderingen geëvalueerd met behulp van het simulatiemodel Vissim. De resultaten hiervan worden in de volgende paragrafen besproken. 4.1 Optimalisatie solitaire kruispunten Voor beide kruispunten is de regeling eerst solitair geoptimaliseerd. Hierin zijn de herberekende ontruimingstijden volgens de richtlijnen van het CROW meegenomen. Bij de optimalisatie van de regeling voor de Velsertraverse zijn ook de gevolgen onderzocht wanneer de huidige wisselstrook wordt gebruikt als combinatiestrook voor rechtdoorgaand en linksafslaand verkeer. De alternatieve regelingen zijn ook middels een starre benadering nagebootst. Hierbij is gebruik gemaakt van het computerprogramma COCON. In Tabel 1 en Tabel 2 zijn de cyclustijden gegeven waarin de kruispunten geregeld kunnen worden Tabel 1 De cyclustijden waar het kruispunt Velsertraverse geregeld mee kan worden voor de verschillende varianten. Velsertraverse Herberekende ontruimingstijden + wisselstrook Herberekende ontruimingstijden + combinatiestrook Huidige situatie Ochtendspits 85 s 70 s 35 s Avondspits 122 s 89 s 57 s Zaterdag 60 s 45 s 46 s In bovenstaande tabel is te zien dat zowel de herberekende ontruimingstijden als het gebruik van een combinatiestrook op de Velsertraverse ertoe leiden dat het verkeer in een kortere cyclustijd verwerkt kan worden. 14

15 In Tabel 2 is tevens te zien dat de herberekende ontruimingstijden ook op het kruispunt Lijndenweg tot een efficiëntere afhandeling van het verkeer leiden Tabel 2 De cyclustijden waar het kruispunt Lijndenweg geregeld mee kan worden voor de verschillende varianten. Lijndenweg Herberekende Huidige situatie ontruimingstijden Ochtendspits 96 s 85 s Avondspits 145 s 108 s Zaterdag 97 s 88 s Uit de evaluatiegegevens van COCON blijkt dat voor het linksafslaande verkeer afkomstig van de Lijndenweg (richting Velsertraverse) een opstelstrook met een lengte van ongeveer 70 meter nodig is. Dit betekent dat de opstelstrook ongeveer 40 meter te kort is. Om toch zo efficiënt mogelijk gebruik te maken van de ruimte worden de groenfases voor de signaalgroepen op de Lijnenweg (groepen 05 en 06) tegelijk gegeven. Dit heeft als voordeel dat het verkeer voor de verschillende richtingen elkaar niet hindert. In praktijk zal met bovenstaande cyclustijden het verkeer alleen helemaal verwerkt worden wanneer er een maatregel genomen wordt om de capaciteit te verhogen. Bijvoorbeeld door het uitvoeren van de maatregel zoals beschreven in paragraaf 3.6. Wanneer er geen maatregelen genomen worden betreffende de opstelcapaciteit, zullen op de Lijndenweg van tijd tot tijd wachtrijen ontstaan. 4.2 Optimalisatie gekoppelde regelingen Bij de optimalisatie van de gekoppelde regelingen is wederom uit gegaan van de herberekende ontruimingstijden en de gecombineerde rijstrook op de Velsertraverse. Om een koppeling tussen de twee regelingen te realiseren moeten beide kruispunten met dezelfde cyclustijd geregeld worden. Dit betekent dat de cyclustijden voor de Velsertraverse opgerekt moeten worden tot de cyclustijden van de Lijndenweg. Voor alle spitsvarianten zijn de fasediagrammen van de ongekoppelde regelingen dusdanig aangepast dat de koppelingen beschreven in paragraaf 3.4 zo goed mogelijk gerealiseerd kunnen worden. Bij het ontwerpen van de koppeling is rekening gehouden met de afstand tussen de kruispunten (van stopstreep tot stopstreep), peletondiffusie en verkeer dat vanaf een zijrichting reeds voor het rode licht van de volgrichting staat te wachten. Voor de ochtendspits en de weekendbelasting is dit geen probleem gebleken. Echter, tijdens de avondspits is er dusdanig veel verkeer op het kruispunt Lijndenweg dat er niet genoeg ruimte is om de koppeling in beide richtingen te realiseren. Om zo efficiënt mogelijk gebruik te maken van de tijd wordt het verkeer richting toerit A22, afkomstig van de Velsertraverse, even opgevangen. Wanneer er groen licht is voor deze richting is al het verkeer weer netjes aangesloten en kan de groentijd effectiever gebruikt worden. De resulterende regelingen zijn ontworpen als starre regelingen, de bijbehorende fasediagrammen zijn te vinden in Bijlage D. Om de resultaten van de gekoppelde, ongekoppelde en huidige regelingen te kunnen 15

16 vergelijken zijn de starre regelingen in het simulatiemodel Vissim geëvalueerd. De resultaten van de simulaties zijn uitgedrukt in voertuigverliesuren per jaar. Voor de ochtend- en avondspits tijdens werkdagen is uitgegaan van twee spitsuren per spitsvariant, vijf dagen per week, vijftig weken per jaar. Voor de weekendbelasting is uitgegaan van twee spitsuren per dag, twee dagen per week en ook vijftig weken per jaar. De resulterende voertuigverliesuren per jaar, gesommeerd over de twee kruispunten, zijn gegeven in Tabel Tabel 3 Voertuigverliesuren per jaar voor de verschillende regelingen, gesommeerd over beide kruispunten Tabel 4 Het aantal voertuigverliesuren per jaar voor het gekoppelde verkeer vanaf de Velsertraverse richting A22 op kruispunt Lijndenweg Tabel 5 Het aantal voertuigverliesuren per jaar voor het gekoppelde verkeer vanaf de Parallelweg via kruispunt Lijndenweg, richting A22 op het kruispunt Velsertraverse. Huidige situatie Optimalisatie solitaire kruispunten Winst t.o.v. huidig Optimalisatie gekoppelde kruispunten Winst t.o.v. huidig Winst t.o.v. solitair Ochtendspits % % - 6% Avondspits % % - 2% Zaterdag % % - 6% totaal % % - 4% In bovenstaande tabel is te zien dat de gekoppelde regelingen ten opzichte van de ongekoppelde regelingen maar een klein verschil maken in het aantal voertuigverliesuren. De reden waarom dit verschil niet groter is ligt bij het kruispunt Velsertraverse. In de ongekoppelde situatie kan dit kruispunt met veel kleinere cyclustijden geregeld worden dan de Lijndenweg. Om de kruispunten te kunnen koppelen zijn de cyclustijden gelijkgetrokken. Dit betekent dat de cyclustijden voor de Velsertraverse zijn verlengd. Als gevolg hiervan neemt het aantal voertuigverliesuren op de Velsertraverse, voor de ongekoppelde richtingen, toe. Echter, dit wordt gecompenseerd door de winst die geboekt wordt op de gekoppelde richtingen. Het aantal voertuigverliesuren voor de trajecten van gekoppelde richtingen zijn gegeven in Tabel 4 en Tabel 5. De eerste tabel betreft de koppeling voor linksafslaand verkeer op kruispunt Lijndenweg richting de A22, afkomstig van de Velsertraverse (de rode lijn in Figuur 6). De tweede tabel betreft de koppeling voor het linksafslaande verkeer op de Velsertraverse richting de A22, afkomstig van de Parallelweg op het kruispunt Lijndenweg (de blauwe lijn in Figuur 6). Velsertraverse -> Lijndenweg Optimalisatie solitaire kruispunten Winst t.o.v. Optimalisatie gekoppelde kruispunten Winst t.o.v. Winst t.o.v. Huidige situatie huidig huidig singulier Ochtendspits % % -36% Avondspits % % - 8% Zaterdag % % -63% totaal % % -22% Lijndenweg -> Velsertraverse Optimalisatie solitaire kruispunten Winst t.o.v. huidig Optimalisatie gekoppelde kruispunten Winst t.o.v. huidig Winst t.o.v. singulier Huidige situatie Ochtendspits % % -37% Avondspits % % -25% Zaterdag % % -33% totaal % % -31% 16

17 Tabel 6 Aantal stops per uur voor iedere spitsvariant, gesommeerd over beide kruispunten Tabel 7 Het aantal keer dat er gestopt moet worden per spitsuur door verkeer vanaf de Velsertraverse richting de A22 op kruispunt Lijndenweg Tabel 8 Het aantal keer dat er gestopt moet worden per spitsuur door verkeer vanaf de Parallelweg, via de Lijndenweg, richting de A22 op de Velsertraverse. Wanneer de regelingen gekoppeld worden is er wel een aanzienlijk verschil in het totaal aantal keer dat een voertuig moet stoppen per spitsuur op beide kruispunten. Een overzicht hiervan wordt gegeven in Tabel 6. Optimalisatie solitaire kruispunten Optimalisatie gekoppelde kruispunten Daling van het aantal stops Ochtendspits % Avondspits % Zaterdag % totaal % Een groot deel van de daling van het aantal stops is terug te vinden op de gekoppelde routes. Per gekoppeld traject is het aantal stops gegeven in Tabel 7 en Tabel 8. Optimalisatie solitaire kruispunten Optimalisatie gekoppelde kruispunten Velsertraverse -> Lijndenweg Daling van het aantal stops Ochtendspits % Avondspits % Zaterdag % totaal % Optimalisatie solitaire kruispunten Optimalisatie gekoppelde kruispunten Lijndenweg -> Velsertraverse Daling van het aantal stops Ochtendspits % Avondspits % Zaterdag % totaal % In Tabel 7 is te zien dat het aantal stops op het traject Velsertraverse Lijndenweg richting A22 toeneemt tijdens de avondspits. Deze stijging is het gevolg van het feit dat de koppeling niet helemaal gerealiseerd kan worden. Al het linksafslaande verkeer op het kruispunt Lijndenweg richting de A22 wordt even opgevangen en moet dus stoppen. Ook deze stijging wordt gecompenseerd door dalingen in het aantal stops op andere richtingen. De totale daling van het aantal keer dat er gestopt moet worden draagt bij aan een vermindering van de emissie op de kruispunten en heeft dus een positief effect op het milieu. Vanwege het terugbrengen van het aantal voertuigverliesuren en de daling van het aantal keer dat er gestopt moet worden, adviseert het GGT een koppeling in te voeren zoals beschreven in paragraaf 3.4. Hiermee daalt niet alleen het aantal voertuigverliesuren, maar zullen ook de verschillende wachtrijen (gedeeltelijk) verdwijnen. Het invoeren van de koppelingen kan bijvoorbeeld door halfstarre regelingen voor beide kruispunten te ontwerpen waar de koppelingen op een zogeheten harde manier gerealiseerd worden. 17

18 De fasediagrammen van de starre benaderingen van de huidige en nieuwe regelingen zijn terug te vinden in de COCON database welke als digitale bijlage bij dit rapport is gevoegd. 4.3 Toekomstbeeld Met de maatregelen besproken in voorgaande paragrafen kan het verkeer op beide kruispunten binnen een acceptabele cyclustijd verwerkt worden. Echter, wanneer de verkeersintensiteiten op het kruispunt Lijndenweg met 5% toenemen is er tijdens de avondspits 190 seconden nodig om het verkeer op dit kruispunt te verwerken. Met een cyclustijd van ruim drie minuten ontstaan er zeer lange wachttijden voor alle richtingen. Wanneer er uit gegaan wordt van een jaarlijkse groei van het verkeersaanbod van 2%, betekend dit dat deze toestand over minder dan drie jaar bereikt wordt. Al met al blijkt dat de capaciteit van het kruispunt Lijndenweg niet toereikend is om de groei van het verkeersaanbod de komende jaren aan te kunnen. Om ook over drie jaar al het verkeer te kunnen verwerken zijn ingrijpende aanpassingen aan de infrastructuur nodig. 18

19 5. Conclusie en Advies De gemeente Velsen heeft het Groene Golf Team (GGT) verzocht onderzoek te doen naar de doorstroming op de kruispunten Velsertraverse en Lijndenweg Parallelweg te Velsen. Binnen dit kader is tevens onderzocht of er een koppeling tussen beide kruispunten mogelijk is en is er gezocht naar mogelijke alternatieven voor de huidige wisselstrook op de Velsertraverse. Tijdens verschillende observaties heeft het GGT geconstateerd dat er op beide kruispunten veel verkeer is. Tijdens de verschillende spitsvarianten ontstaan er wachtrijen op verschillende richtingen. Bovendien wordt er momenteel niet efficiënt gebruikt gemaakt van de wisselstrook op de Velsertraverse. Tijdens de spitsuren heeft het passeren van een goederentrein op het nabijgelegen spoor een zeer grote impact op de doorstroming op de Velsertraverse. Naar aanleiding van de geconstateerde problemen heeft het GGT naar oplossingen gezocht en is uiteindelijk tot de volgende adviezen gekomen: - Het invoeren van herberekende ontruimingstijden welke zijn gegeven in Bijlage B; - De huidige wisselstrook op de Velsertraverse te gebruiken als combinatiestrook voor zowel rechtdoorgaand als linksafslaand verkeer; - Het invoeren van koppelingen tussen de kruispunten, zoals beschreven in paragraaf Het omleiden van verkeer vanaf het kruispunt Lijndenweg richting het oostelijker gelegen industrieterrein, bijvoorbeeld zoals beschreven in paragraaf Het invoeren van een apart regelprogramma op het kruispunt Velsertraverse, inclusief filedetectie, voor na het passeren van een goederentrein van Corus om de ontstane wachtrijen snel weg te werken. Ten opzichte van de huidige regelingen wordt met bovenstaande adviezen een winst geboekt van ruim voertuigverliesuren per jaar. Dit komt overeen met een maatschappelijke bate van ,-. De kosten voor de adviezen bedragen in totaal ,-. Een specificatie van deze kosten is te vinden in Bijlage E. Naast de daling van het aantal voertuigverliesuren hebben bovenstaande adviezen ook effect op het aantal keer dat er door een voertuig voor één van beide kruispunten gestopt moet worden. Met name de koppeling van de kruispunten zorgt ervoor dat er minder vaak gestopt hoeft te worden. Deze daling leidt tot minder emissie op de kruispunten en heeft dus een positief effect op het milieu. Tijdens de analyse van de huidige situatie zijn geen verkeersonveilige situaties geconstateerd. Met bovenstaande adviezen blijft de verkeersveiligheid gewaarborgd. 19

20 Bijlage A Schematisch overzicht kruispunten Velsertraverse Afrit A22 Afrit A22 vanuit zuidelijke richting, Lijndenweg 05 05/06 (wisselstrook) Toerit A22 in zuidelijke richting Lijndenweg Toerit A22 in noordelijke richting Afrit A Velsertraverse

21 Bijlage B Ontruimingstijden Onderstaande tabellen geven de ontruimingstijden van het kruispunt Velsertraverse. De eerste tabel, Tabel B 1, geeft de huidige ontruimingstijden. De volgens de richtlijnen van het CROW herberekende ontruimingstijden zijn gegeven in Tabel B 2. Tot slot zijn de ontruimingstijden van de Velsertraverse gegeven wanneer de middelste strook een combinatiestrook voor rechtdoorgaand en linksafslaand verkeer is. Ook deze tijden zijn volgens de richtlijnen van het CROW berekend Tabel B 1 Huidige ontruimingstijden van de Velsertraverse Tabel B 2 Herberekende ontruimingstijden van de Velsertraverse. Er is onderscheid gemaakt tussen de twee standen van de wisselstrook. Indien de waarden voor beide situaties onderling verschillen zijn beide waarden gegeven: wisselstrook rechtdoor wisselstrook linksaf Tabel B 3 Herberekende ontruimingstijden van de Velsertraverse waarbij de wisselstrook een combinatiestrook voor rechtdoorgaand en linksafslaand verkeer is. Beide verkeersstromen vallen onder richtingnummer

22 Onderstaande tabellen geven de ontruimingstijden voor de Lijndenweg. Tabel B 4 geeft de huidige ontruimingstijden. De herberekende ontruimingstijden volgens de richtlijnen van het CROW zijn gegeven in Tabel B 5. In de laatste tabel zijn de tijden welke afwijken van de huidige instelling onderstreept Tabel B 4 Huidige ontruimingstijden voor de Lijndenweg Tabel B 5 Herberekende ontruimingstijden voor de Lijndenweg volgens de laatste richtlijnen van het CROW

23 Bijlage C Verkeersintensiteiten Tabel C 1 Uurintensiteiten van de Lijndenweg voor de verschillende belastingsmomenten Tabel C 2 Uurintensiteiten van de Velsertraverse voor de verschillende belastingsmomenten. In onderstaande tabellen zijn de intensiteiten voor de autorichtingen voor beide kruispunten gegeven. Afhankelijk van de richting is van onderstaande intensiteiten 10-15% vrachtverkeer. Lijndenweg richting Ochtendspits Avondspits Zaterdag Velsertraverse richting Ochtendspits Avondspits Zaterdag

24 Bijlage D Fasediagrammen Onderstaande figuren geven de fasediagrammen weer van de gekoppelde regelingen voor de Velsertraverse en de Lijndenweg voor de drie belastingsmomenten Figuur D 1 De fasediagrammen van de gekoppelde regelingen voor de ochtendspits van de Lijndenweg (boven) en de Velsertraverse (onder). De regelingen hebben een cyclustijd van 85 seconden. Sg Rea. Start Eind Verz. Verl ,4 7, ,3 37, ,5 36, ,7 36, ,7 34, ,7 8, ,2 52, ,0 30, ,0 37, ,3 28, ,3 28, ,4 34,3 Sg Rea. Start Eind Verz. Verl ,9 13, ,2 21, ,5 24, ,3 14, ,1 35, Figuur D 2 De fasediagrammen van de gekoppelde regelingen voor de avondspits van de Lijndenweg (boven) en de Velsertraverse (onder). De regelingen hebben een cyclustijd van 108 seconden. Sg Rea. Start Eind Verz. Verl ,6 15, ,3 61, ,3 44, ,6 66, ,8 63, ,6 8, ,1 19, ,9 56, ,8 55, ,8 39, ,8 39, ,0 45,8 Sg Rea. Start Eind Verz. Verl ,9 9, ,9 35, ,8 39, ,5 14, ,6 37, Figuur D 3 De fasediagrammen van de gekoppelde regelingen voor de zaterdag van de Lijndenweg (boven) en de Velsertraverse (onder). De regelingen hebben een cyclustijd van 88 seconden. Sg Rea. Start Eind Verz. Verl ,1 7, ,3 34, ,1 32, ,4 38, ,3 38, ,3 9, ,3 56, ,0 29, ,7 37, ,5 29, ,5 29, ,8 35,8 Sg Rea. Start Eind Verz. Verl ,8 9, ,7 21, ,8 23, ,0 11, ,2 54,7 24

25 Bijlage E Kosten- en batenberekening De maatschappelijke bate wordt berekend aan de hand van de daling van het aantal voertuigverliesuren. Per gewonnen uur wordt er 11,- gerekend. Een winst van voertuigverliesuren komt dan ook overeen met x 11,- = ,-. De kosten voor de verschillende maatregelen zijn als volgt opgebouwd: - Nieuwe regelprogramma s Velsertraverse ,- Lijndenweg , ,- - Aanpassingen voor de combinatiestrook op de Velsertraverse Vervangen lantaarns richtingen 05 en 06 5 x 500,- Nieuwe pijlen op de combinatiestrook 5 x 100,- Vervangen belijning op de combinatiestrook 2x140mx 10,- Vervangen informatieborden 4 x 1.000, ,- - Aanpassingen omleiding Lijndenweg Nieuwe belijning 2x75mx 10,- Nieuwe pijlen 2 x 100,- Nieuwe verkeersborden voor éénrichting 4 x 100, ,- - Aanleg filedetectie Velsertraverse 2 x 1000, ,- Overhead ,- Totaal ,- 25