Ruud de Mr Centrum Prgramma 2008 Ruud de Mr Centrum vr prfessinalisering van nderwijsgevenden Open Universiteit Nederland
Inhudspgave Vrwrd 3 1 Inleiding 4 - Organisatie 4 - Algemeen financieel kader 4 - Inhudelijke indeling van het prgramma 2008 5 2 Overkepelende activiteiten en resultaten 6 3 Thema s: activiteiten en resultaten 8 - Assessment en caching 8 - Netwerkleren 13 - Kennisinfrastructuur 17 - Kwaliteit van prfessinaliseren 20 4 Vraaggestuurde prjecten 22 - Kning Willem I Cllege prject Blijvend bekwaam 22 - Twents Carmel Cllege, Onderbuw-VO, Stichting Berepskwaliteit Leraren, ISISQ5 prject Feedbackscan 23 - Lerarenpleidingen prject Kennisbanken 24 - Pab-dcenten, Freudenthal Instituut, Uitgeverij Kninklijke Van Grcum prject Rekennderwijs primair nderwijs 26 - Lucas Onderwijs prject Netwerkleren 27 - Nrdelijke Hgeschl Leeuwarden prject Netwerkleren 29 - Sintermeertencllege prject E-prtfli 31 - Stichting Dwnsyndrm prject Research Dwnsyndrm 32 - Werkverband Opleidingen Speciaal Onderwijs prject Zrgkinderen 33 5 Begrting 2008 34 OUN 2
Vrwrd In 2003 is het RdMC met haar research en ntwikkelwerk vr het prfessinaliseren van dcenten van start gegaan. Kmend jaar, 2008, wrdt het eerste lustrum gevierd. Vr het Centrum is het eerste lustrum een mijlpaal m extra aandacht aan te besteden. Bekend is dat het RdMC is pgericht in een peride dat dr OCW deltreffend gereageerd mest wrden m het pdemende lerarentekrt te bestrijden. Het RdMC kreeg in 2003 de heldere taakstelling bij te dragen aan de bestrijding van het lerarentekrt vanuit een tweede lijnspsitie. Het Centrum is met veel enthusiasme gestart en succesvl gebleken in de uitvering van haar taakstelling. Inmiddels zijn vele prducten beschikbaar m dcenten te steunen bij het ntwikkelen van hun vakmanschap. Deze prducten wrden dr velen in het nderwijsveld daadwerkelijk tegepast. Tch kan het bestaansrecht van het RdMC verder wrden versterkt als het Centrum slaagt twee delstellingen ng duidelijker waar te maken. a. Het verstevigen van de reputatie als Kennis en Expertise Centrum vr (nline) werkplekleren. De manier m inzicht te krijgen in de sterkte van de reputatie is uiteraard het meten van het gebruik van de in het Centrum beschikbare kennis. Het Centrum zal het kmende jaar nauwkeurig vlgen he grt het aantal gebruikers is van de beschikbare kennis en expertise en de daarvan afgeleide prducten, diensten, mdellen en prttypen. Maar k vindt het Centrum belangrijk te achterhalen wie de gebruikers zijn en welke hun ervaringen zijn met het gebruik van de prducten. De metingen zullen duidelijk zichtbaar maken he de kwaliteit dr gebruikers wrdt beleefd. De resultaten van deze metingen zullen een belangrijk huvast vrmen vr het Centrum m verder te buwen aan de reputatie. Een nadere uitwerking vr het verstevigen van de reputatie van het Centrum is te bereiken met het uitveren van kwalitatief hgwaardig praktijkgericht nderzek. De nderzekspbrengsten meten truwens gegeven de missie en visie van het RdMC nadrukkelijk gericht zijn p het versterken van de kwaliteit van het handelen en werken van dcenten en het verbeteren van hun werkmgeving en pleiding. Het aantal uitgebrachte papers, artikelen, gerganiseerde wrkshps en cnferenties zijn resultaten die bij de afznderlijke prjecten zullen wrden gepresenteerd. Het zijn werkresultaten die, als de daarin gecmmuniceerde kennis dr veel leraren en andere prfessinals wrden tegepast, indicatief zijn vr de reputatie van het Centrum. b. Vraagsturing is in het jaarprgramma een delstelling waar nadrukkelijker dan vrheen uitvering aan met wrden gegeven. In verleg met de Prgrammaraad zijn 9 prjecten gekzen die het nderwijsveld bij het RdMC heeft gemeld. Het Centrum zal zijn uiterste best den de afgesprken resultaten te behalen. In het jaarprgramma 2008 wrdt inzichtelijk gemaakt met welke activiteiten het RdMC aan de slag gaat en binnen welk kader de activiteiten wrden uitgeverd, achtereenvlgens beschrijven we in hfdlijnen enkele vrwaardelijke en algemene aspecten die vr een deltreffende en efficiënte uitvering van het werkprgramma 2008 en de daarin te behalen resultaten vereist en gewenst zijn. prf. dr. J.T.G. Gerrichhauzen Hgleraar-directeur van het Ruud de Mr Centrum vr prfessinalisering van nderwijsgevenden OUN 3
1 Inleiding Organisatie Vr de uitvering van het werkprgramma is een eenvudig en duidelijk pgezette rganisatie een ndzaak. Juist het werken in en met prjecten, dat tch als een wezenskenmerk van het Centrum is te zien, vergt dat in de rganisatie enkele centrale vrzieningen beschikbaar zijn. Uiteraard betreft het hier het management. Het is vanzelfsprekend dat zij een taakstelling hebben vr het ntwikkelen van de strategie, het aansturen van de werkprcessen, het tezien p de uitvering en het behalen van de resultaten. Maar k de afdeling bedrijfsvering die beschikbaar is vr het faciliteren en begeleiden van de werkzaamheden die in het primaire prces wrden verricht is vr een gede uitvering van het werkprgramma ndzakelijk. Daarnaast zijn twee vrzieningen, bij de uitvering van de activiteiten, die van zdanig belang zijn vr de uitvering van de primaire taakstelling van het Centrum dat deze als centrale vrziening gepsitineerd wrden. Het gaat m activiteiten die te maken hebben met het nline karakter van het veelvud van prducten en diensten die het RdMC beschikbaar heeft f ng in ntwikkeling gaat nemen. Ok is duidelijk dat de Cmmunicatie en Public Relatins van het Centrum naar het nderwijsveld ver de beschikbare prducten en diensten een deltreffende aanpak vraagt, die dr centralisatie van deze activiteiten beter is te bereiken. In de prjectrganisatie die het RdMC kenmerken zijn daarm de vlgende algemene vrzieningen herkenbaar: 1. Management 2. Bedrijfsvering (financiële en administratieve ndersteuning) 3. Virtuele leer- en werkmgeving (ict ndersteuning en expertisentwikkeling) 4. Cmmunicatie, PR en marketing. In 2008 zal verigens ng meer aandacht meten wrden besteed aan de rganisatie van de vraagsturing vr de jaren 2009 en verder. De aansturing van de vraagsturing is k centraal gerganiseerd, waarbij de Prgrammaraad een belangrijke taak heeft. Algemeen financieel kader Het financiële kader in de verplichtingenbrief van het Ministerie van OCW - spreekt van drie met elkaar samenhangende delen: Het basisdeel Een verbruggingsdeel Prgrammadeel (vraaggestuurd). Het basisdeel heeft betrekking p het in stand huden en de nadere invulling van het kennis- en expertisecentrum. Het verbruggingsdeel mvat activiteiten die zijn gericht p explitatie, beheer en implementatie van de bestaande prducten maar k activiteiten die gericht zijn p de mslag naar meer vraagsturing. Het prgrammadeel vr 2008 bestaat uit een aantal prjecten (minimaal ter hgte van 15% van de subsidie) die p verzek en in nauwe samenwerking met het werkveld tt stand zijn gekmen. Aan de Prgrammaraad zijn vr 2008 1 prjecten vrgesteld die nder het prgrammadeel pgenmen kunnen wrden en welke vlden aan de vlgende criteria: Er is sprake van een vraag vanuit het nderwijsveld De vraag past binnen de taakstelling van het RdMC en heeft direct betrekking p de prfessinalisering van leraren Beantwrding van de vraag is k vr anderen binnen de nderwijssectr van belang vanwege het generieke karakter van de vraag. De vragende partij draagt k zelf bij aan de beantwrding van de vraag dr inzet van persneel f anderszins De prjectbijschrijvingen vr dit prgrammadeel zijn terug te vinden in hfdstuk 4. 1 Vr 2009 zullen de criteria en de prcedure vr de intake van vraaggestuurde prjecten geëvalueerd en waar ndig met de Prgrammaraad bijgesteld wrden. OUN 4
Inhudelijke indeling van het prgramma 2008 In lijn met het strategisch meerjarenperspectief (2008-2010) bestaat het werkprgramma 2008 uit een aantal activiteitenclusters, die gericht zijn p: a. de verdere ntwikkeling en disseminatie van kennis en expertise p het terrein van (nline) werkplekleren evenals de ntwikkeling (vraaggestuurd) van bijvrbeeld nieuwe instrumenten die dr leraren, pleiders f interne begeleiders p schlen ingezet kunnen wrden bij de bekwaamheidsntwikkeling van leraren. Daarbij is zwel (praktijk)nderzek als vraaggestuurd ntwerpen c.q. ntwikkelen een belangrijke basis. b. explitatie, beheer, nderhud en implementatie van eerder ntwikkelde instrumenten en prducten. c. vraaggestuurde prjecten Uit de cntacten met het nderwijsveld blijkt dat er een grte behefte bestaat aan meer integratie en samenhang tussen ntwikkelde prducten en diensten van het RdMC. Een tweede waarneming is dat meer flexibiliteit gewenst wrdt in de samenwerking met het nderwijsveld. Om in de beheften aan meer integratie, samenhang en flexibiliteit te vrzien is vraagsturing een belangrijk mechanisme. Hiermee wrdt het mgelijk vr nderwijsrganisaties en leraren maatwerk te leveren. Maar k m nieuwe prductcmbinaties en/f diensten samen te stellen. Vr een aanbd gerichte rganisatie, zals het Centrum in de eerste jaren van haar bestaan heeft gefunctineerd is dat een majeure cultuurverandering. In 2007 zijn er een aantal activiteiten uitgeverd die gericht waren p de gewenste mslag naar meer vraagsturing, vergrting van naamsbekendheid en het rganiseren van samenwerking met partners in het kader van landelijke regievering te bereiken. Deze activiteiten zullen in 2008 veel aandacht blijven vragen. In de verplichtingenbrief bepleit OCW een nadrukkelijke fcussering in het werkprgramma van het Centrum aan te brengen. Mede daarm definieert RdMC vr haar werkprgramma 2008 een aantal belangrijke inhudelijke speerpunten (thema s) in relatie tt de prfessinalisering van leraren en het (nline) werkplekleren. De activiteiten in het werkprgramma zullen zich cncentreren p: Assessment en caching Netwerkleren Kennisinfrastructuur Kwaliteit van prfessinaliseren Alvrens deze thema s nader naar activiteiten wrden verantwrd bespreken we eerst enkele meer generieke werkgebieden die vr het functineren van het Centrum van directe betekenis zijn m een betere relatie met het nderwijsveld te realiseren. OUN 5
2 Overkepelende activiteiten en resultaten Vr een rganisatie die meer in samenspraak met het nderwijsveld activiteiten en prjecten in ntwikkeling met nemen zijn enkele generieke werkgebieden van belang. In feite gaat het m activiteiten rnd de rganisatie van de vraagsturing, prduct- en naamsbekendheid, het gebruik van het web en het nderzek. - Verdere Organisatie van de Vraagsturing Het ministerie van OCW heeft in het verleg met het Ruud de Mr Centrum de verwachting uitgesprken dat het Ruud de Mr Centrum in de peride van 2007 tt en met 2010 in steeds sterkere mate vraaggestuurd zal werken. Vraaggestuurd werken was altijd al in het prgramma en in de ntwikkelstrategie van het Ruud de Mr Centrum een belangrijk bestanddeel. Nieuw is dat een Prgrammaraad, samengesteld met nafhankelijke experts, een duidelijke rl krijgt bij de samenstelling van het vraaggestuurde Prgrammadeel. In het najaar van 2007 is de Prgrammaraad met haar werk gestart. De rganisatie van de vraagsturing zal in 2008 in verleg met de Prgrammaraad nader meten wrden ntwikkeld. Dat betekent dat duidelijk zal meten wrden gecmmuniceerd met het nderwijsveld he geïnteresseerde rganisaties met het RdMC kunnen samenwerken met inzet van gezamenlijke middelen en expertise aan het werkplekleren van dcenten. Activiteiten en Resultaten 2008 Nadere inrichting en rganisatie van de vraagsturing Cmmunicatie met nderwijsveld ver rganisatie van de vraagsturing Inrichten jaarprgramma 2009 - Prduct en naamsbekendheid Het Ruud de Mr Centrum wil bekend staan als een wetenschappelijke instelling die ndersteuning biedt vr het pleiden en prfessinaliseren van dcenten met behulp van afstandsmiddelen. Hewel steeds meer partijen en persnen in het veld het Ruud de Mr Centrum weten te vinden, wil het Centrum met het g p de disseminatie van prducten en diensten de PR en cmmunicatie verder versterken. In 2007 is een strategieplan beschikbaar gekmen m de prduct- en naamsbekendheid te vergrten. In 2008 zullen systematisch en p grtere schaal presentaties en vrlichtingsbezeken aan schlen en pleidingen wrden verzrgd. Er wrden sympsia, cngressen en veldbezeken uitgeverd. Centraal staat het nder de aandacht brengen van het Ruud de Mr Centrum bij leraren. Daarm participeert het Centrum in een cnsrtium met TELEAC, Kennisnet en SBL in het prject Lerarentv. De naamsbekendheid meten we nder meer aan aantallen Nieuwsbrief ntvangers, website bezeken, belangstellenden vr sympsia en afgenmen publicaties. Activiteiten en resultaten 2008 Verzrgen presentaties en vrlichting Organisatie sympsia, cngressen ver relevante thema s Organisatie Lustrumcngres Participatie in prjecten m imag en prfessinalisering leraar te verbeteren - Samenhangende presentatie middels het Web In het aflpende prgramma zijn de prducten en diensten in tamelijk gescheiden ntwikkelprcessen tt stand gekmen. Prducten en diensten wrden in het nieuwe prgramma waar mgelijk geïntegreerd aangebden. Met dat laatste wrdt bedeld dat deze zveel mgelijk in een zinvlle samenhang in een nderwijspraktijk wrden geïmplementeerd. In 2008 zal samen met Kn. Van Grcum een samenhangende RdMC webmgeving wrden uitgewerkt. De pzet is m via deze webmgeving de resultaten van alle activiteiten ver het (nline) werkplekleren te presenteren. In nze samenleving waar distributie en ntwikkeling van kennis meer en meer via het web verlpen is een heldere, vertuigende presentatie vr relevante delgrepen van leraren een ndzaak. Daarm zullen in 2008 de ndige activiteiten wrden uitgeverd m de vlgende resultaten te leveren. Resultaten 2008 samenhangende presentatie. Het ntwerpen en leveren van de eerste versies van: OUN 6
Kennisbank Werkplekleren waarin resultaten van nderzek ver het thema vr leraren tegankelijk zal wrden gemaakt Werkbank Werkplekleren waarin vr leraren cncrete prducten en instrumenten te raadplegen zijn. Deze werkbank mvat k het Videprtaal met alle vide s van RdMC (incl. achterliggende brnnen en tapes) Expertisebank Werkplekleren waarin gd practices ver prfessinaliseren van leraren wrden getnd (.a. implementatie IPB ; Ontwikkelen strmmdel; e.d) - Onderzek Meer dan in het verleden zal het Centrum vanwege de psitie als Kennis en Expertisecentrum aandacht besteden aan nderzek. Het gaat in hfdzaak m tegepast en praktijkgericht nderzek. Vr 2008 zal het (praktijk)nderzek zich richten p: evaluatie van ntwikkelde prducten met als del verbetering, maar k (beter) inzicht te verwerven wie nze gebruikers zijn, waar hun belangstelling f pririteiten liggen, he zij nze prducten en diensten gebruiken; dit type nderzek is vr alle beschikbare prducten en diensten vereist. nderzek naar pen vragen die vr het nderwijsveld (in het bijznder de samenwerkingspartners van het Ruud de Mr Centrum) relevant zijn. De fcus bij de nderzeksvragen is steeds gericht p het versterken van de prfessinalisering van de nderwijsgevende, met inzet van leren p de werkplek, binnen de cntext van leven lang leren. Bij de priritering van de nderzeksvragen gelden naast de hiervr genemde uitgangspunten k criteria als:. delgrep: de fcus is p micrniveau: de leraren en de lerarenpleiders en p mes niveau: de schlen en de lerarenpleidingen; primair staat de leraar (beginnend, in pleiding, zittend).. vragen bij technlgisch innvatieve prducten ( technlgisch in brede zin bedeld) hebben, gezien nze missie en expertise, een hge pririteit. lptijd van prjecten: vragen die snel te beantwrden zijn gaan in principe vr vragen die een langere adem vereisen (efficiëntie) Over de antwrden die vrtvleien uit dergelijk nderzek wrdt aan de wetenschap en aan de berepswereld gerapprteerd. Ontwerpgericht nderzek. Kerndel bij dit type nderzek is het ntwerpen van richtlijnen, prcedures, instrumenten, mdellen en prttypen die bruikbaar zijn m het functineren van dcenten en schlen delgericht te beïnvleden. Kennis, die met ntwerpgericht nderzek ntstaat, is primair bedeld vr gebruik dr prfessinals zals dcenten die wetenschappelijke kennis gebruiken bij het plssen van werkprblemen. Met het leveren van wetenschappelijk nderbuwde algemene kennis wrdt geprbeerd het handelen van nderwijsprfessinals bij de plssing van specifieke prblemen in nderwijsrganisaties behulpzaam te zijn. Het ntwerpgerichte nderzek zal in samenwerking met relevante partners, in het nderwijsveld meten wrden uitgeverd en gedissemineerd m aldus tt een brede verhging van de prfessinaliteit van de leraren te kmen. Vr de uitvering van het ntwerpen en ntwikkelen kan wrden gedacht aan wat transdisciplinair nderzek wrdt genemd. Dat wil zeggen, er wrden kringen gevrmd van een f meer schlen met ambitie p het terrein van prfessinaliseringsvragen, lerarenpleidingen, relevante lectraten bij de hgeschlen en de Open Universiteit die de kernen zijn waar deze visie ntwikkeld en gevalideerd wrdt en van waaruit de disseminatie plaats vindt. Naast de hiervr aangegeven nderzeksbenaderingen bevat het prgramma k prmtietrajecten. Vr deze trajecten geldt dezelfde inhudelijke kaderstelling. Alleen de berdelingsprcedures en de rganisatrische inbedding verschillen. Resultaten nderzek 2008: Bij de verschillende themalijnen zullen te realiseren resultaten wrden vermeld. Bij het nderzek en leren meten tenminste twee generieke resultaten behaald wrden. Mdellen die kunnen wrden tegepast bij:. het ntwikkelen en uitwerken van evidence based nderzek vr het prfessinaliseren p de werkplek. verbetering en herijking van de standaard evaluatieprcedure van ntwikkelde prducten en diensten OUN 7
3 Thema s Assessment en caching Bewustwrding van de prfessinaliteit die bij het leraarsberep hrt is ndig m leraren te prikkelen zich blijvend te ntwikkelen. De themalijn assessment en caching is gericht p de ndersteuning van leraren bij hun prfessinalisering. Deze ndersteuning vindt plaats dr middelen aan te reiken die leraren kunnen gebruiken bij en vr ntwikkeling. Hierna vlgt een verzicht van de activiteiten en resultaten vr 2008. Welke activiteiten ndernemen we in 2008 en welke vragen staan daarbij centraal? Bij de activiteiten binnen de themalijn Assessment en caching richten we ns in 2008 p de vlgende aspecten. We geven per aspect aan welke vragen van belang zijn bij het verder uitwerken van de gekzen activiteiten. 1. Stimuleren en inspireren Waar ligt de aanzet / trigger / stimulans tt prfessinaliseren? Welke persnlijke factren en welke externe factren beïnvleden het leren van leraren? He kunnen we leraren stimuleren m te gaan werken aan prfessinele ntwikkeling? 2. Leraren inzicht geven in cmpetentie -ntwikkeling He kunnen beginnende leraren bewust kijken naar hun eigen ntwikkeling c.q. leerpces? He kunnen leraren p een eenvudige wijze inzicht krijgen in hun cmpetentientwikkeling? Welke zelfevaluatie instrumenten staan ter beschikking van leraren? Welke mix van (nline) assessmentinstrumenten en caching p de werkplek is ndig? 3. Leraren inzicht geven in persnlijke aspecten van het leraarschap Welke persnlijke aspecten (kwaliteit, pvattingen, mtivatie) spelen naast kennis en vaardigheden een rl bij de ntwikkeling van leraren in de verschillende fasen van de lpbaan? He kunnen leraren zicht krijgen p die aspecten? Welke instrumenten zijn daarvr geschikt? 4. Inzicht mzetten in actie He kunnen leraren ndersteund wrden bij het maken van persnlijke ntwikkelplannen en daarbij behrende actieplannen? He kunnen ze een beeld krijgen van hun vrtgang? 5. Samenhang tussen persnlijke ntwikkeling en schlntwikkeling Wat is de stand van zaken in schlen als het gaat m implementatie persneelsbeleid in relatie tt lpbaanntwikkeling en bekwaamheidsntwikkeling van leraren? Welke instrumenten hanteren schlen bij ntwikkelingsgesprekken en berdelingsgesprekken zdat er samenhang ntstaat? Met betrekking tt bvengenemde vragen gaan we in 2008 kennis en expertise verder ntwikkelen, bundelen en ntsluiten. We inventariseren bestaande kennis, den nderzek en ntwerpen prttypes van instrumenten p basis van de verwrven inzichten. Afhankelijk van de aard van de resultaten wrden deze pgenmen in de kennisbank, de werkbank, de expertisebank f het kwaliteitskader. Daarnaast wrden bestaande instrumenten nderhuden en als nderdeel van de werkbank via een samenhangende webmgeving beschikbaar gesteld. Het stimuleren van het gebruik en de implementatie van bestaande instrumenten neemt een belangrijk nderdeel in de activiteiten in 2008 in. We werken hierbij samen met SBL, leraren, schlen, lerarenpleidingen en andere expertisecentra. OUN 8
Te behalen resultaten In het schema wrden per aspect weergegeven welke resultaten gerealiseerd wrden p de vlgende drie terreinen: 1. 1. kennis en expertise ntwikkeling 2. 2. ntwerpen en ntwikkelen van instrumenten 3. 3. beheer, nderhud, explitatie en implementatie OUN 9
RESULTATEN Kennis-/expertise-ntwikkeling bijdrage aan kennisbank WPL Ontwerp/ Ontwikkeling instrumenten bijdrage aan werkbank WPL Beheer, explitatie, nderhud, implementatie bijdrage aan expertisebank WPL 1. Leraren stimuleren en inspireren 2. Leraren Inzicht geven in cmpetentientwikkeling Rapprt met de uitkmsten van de inventarisatie en (litt.)nderzek naar interne en externe factren die van invled zijn p het prfessinaliseren van leraren Gebruikersevaluaties van de (zelf)assessmentinstrumenten De prtal geeft k tegang tt gebruikersevaluaties Digitaal sensibiliseringsinstrument (INSPIRATOR) waarin leraren een beeld geven he zij werken aan hun bekwaamheidsntwikkeling inclusief ntwerp vr vervlgstap. De gedachte m.b.t. deze vervlgstap gaan in de richting van een spel waarmee leraren inzicht krijgen in hun keuzes aangaande prfessinaliseren en cllegiale cnsultatie via het web Teveging aan de waaier van instrumenten die deel uitmaken van LaP met instrumenten gericht p cruciale persnlijke kwaliteiten die een rl spelen bij de aanzet tt prfessinaliseren N.B. Het instrument Leraar als Persn (LaP) wrdt uitgebreid p basis van de resultaten van het nderzek Keuze c.q. ntwerp en ntwikkeling van een generiek scanplatfrm Herntwerp LaP m.b.v. generiek platfrm Herntwerp Prfrmas en mdularisering Een specifieke versie van Prfrmas vr de BVE-sectr Een virtuele (webbased) Werkplaats zelfevaluatie waar de leraar een aantal zelfevaluatie-instrumenten aantreft die in hun nderlinge samenhang wrden gepresenteerd en vrzien van relevante achtergrndinfrmatie en gebruiksmgelijkheden in samenwerking met SBL. De werkplaats bevat in elk geval alle bestaande RdMCassessmentinstrumenten plus de instrumenten van SBL. Ervaringen van gebruikers(grepen) Adviezen en wrkshps vr leraren en schlen (via team van caches/adviseurs z mgelijk i.s.m. SBL) Beschikbaarstelling en stimulering gebruik van Cmpetentiematrix (versie 1.0) Prfrmas (versie 1.0) Leraar als Persn (versie 2.0) Gebruiksmgelijkheden en FAQ bij de instrumenten Tegang tt de bestaande instrumenten (.a. via KvG mgeving, prtal RdMC en Werkplaats zelfevaluatie leraren) Ervaringen van gebruikers(grepen) Adviezen en wrkshps vr leraren en schlen (via team van caches/adviseurs z mgelijk i.s.m. SBL) OUN 10
RESULTATEN Kennis-/expertise-ntwikkeling bijdrage aan kennisbank WPL Ontwerp/ Ontwikkeling instrumenten bijdrage aan werkbank WPL Beheer, explitatie, nderhud, implementatie bijdrage aan expertisebank WPL 3. Leraren Inzicht geven in persnlijke aspecten van het leraarschap 4. Inzicht mzetten in actie Rapprt met de uitkmsten van inventarisatie en (litt.)nderzek naar persnlijke aspecten in relatie tt de ntwikkelingen in leraarschap gekppeld aan de fasen in de lpbaan (drlpende ntwikkelingsgerichte assessmentlijn) Piltervaringen met prttype van assessmentinstrument Leraar in Kritische situaties N.B. In vraagsturingsprject Blijvend bekwaam met KW1C wrdt gezamenlijk praktijkexpertise ntwikkeld p dit terrein. Deze werkplaats maakt deel uit van het Platfrm zelfevaluatie vr leraren (in samenwerking met SBL) het platfrm biedt een blended werkmgeving vr leraren en bestaat uit de werkplaats zelfevaluatie in cmbinatie met een fysieke cmpnent bestaande uit een team van reginaal pererende adviseurs/caches die gebruikergrepen begeleiden, adviezen geven en wrkshps rganiseren. Een ntwerp vr een digitale trainingsvariant van het zelfassessmentinstrument Leraar in kritische situaties: Uitgewerkte scenari s van een 3-tal kritische situaties Prttype van een digitaal simulatiespel waarmee de leraar een beeld krijgt van zijn handelen in kritische berepssituaties en erin getraind kan wrden Uitbreiding LaP (diverse tests incl. visualisering en terugkppeling) Vrbeelden van prtcllen, frmats van instrumenten (POP frmulier, aanpak cllegiale cnsultatie, pzet ntwikkelgesprekken ) OUN 11
RESULTATEN Kennis-/expertise-ntwikkeling bijdrage aan kennisbank WPL Ontwerp/ Ontwikkeling instrumenten bijdrage aan werkbank WPL Beheer, explitatie, nderhud, implementatie bijdrage aan expertisebank WPL 5. Samenhang tussen persnlijke ntwikkeling en schlntwikkeling Rapprt stand van zaken HRzelfmanagement en IPB Strmschema waarin prces en keuzemmenten zijn beschreven (als basis m zichtbaar te maken wat wel en ng niet gedaan wrdt in de praktijk) Gd practices IPB Bijdragen aan cngressen en cnferenties ver HRD/lpbaanntwikkeling in het nderwijs OUN 12
Netwerkleren Met netwerkleren wrdt begd nderwijsprfessinals in netwerken zveel mgelijk van elkaar te laten leren. Netwerkleren is gericht p het vinden en ntwikkelen van plssingen vr prblemen uit de nderwijspraktijk van leraren. De pzet is m samen plssingen te ntwikkelen en de ervaringen die de tepassingen van de plssingen pleveren nadrukkelijk met elkaar te delen. Welke activiteiten ndernemen we in 2008 en welke vragen staan daarbij centraal? Bij de activiteiten binnen de themalijn Netwerkleren richten we ns in 2008 p de vlgende aspecten. We geven per aspect aan welke vragen van belang zijn bij het verder uitwerken van de gekzen activiteiten en de daarbij te bereiken resultaten. 1. Leraren inzicht geven in praktijk prblemen en dilemma s bij het functineren in leernetwerken Welke prblemen ervaren leraren bij het participeren in leernetwerken? He wrden leraren gehlpen bij hun participatie in verschillende grepen (sectie, team, prjecten) en eventueel netwerken He gebruiken leraren leernetwerken vr vergrten van hun prfessinaliteit? 2. Het detecteren van bredplaatsen vr netwerkleren Waar is al een (lkaal) leernetwerk aanwezig f in ptentie aanwezig? Welke mechanismen bestaande bredplaatsen bevrderen daadwerkelijk het delen van kennis en ervaring tussen leraren He is een cultuur van nderwijskundig ndernemerschap te stimuleren? 3. Faciliteren van bredplaatsen vr leernetwerken Welke infrastructuren (de rganisatie van het netwerk, de bendigde cntent en instrumenten, ndersteunende ict mgeving) hebben leernetwerken ndig? He kunnen leraren getraind f begeleid wrden zdanig dat het participeren in en de resultaten uit netwerken verankerd is in het dagelijkse werk? He kunnen leraren in die leernetwerken geactiveerd wrden vr hun deskundigheidsbevrdering? 4. Faciliteren van leernetwerken ndersteunen Wat zijn de huidige leading practices rnd leernetwerken van leraren? He kunnen facilitatren hun leernetwerken ptimaal laten functineren? He kunnen die facilitatren nderling van elkaar kennis en expertise ntwikkelen? 5. Stimuleren netwerkleren vr prfessinalisering van nderwijs geven He kunnen betrkken experts en aanjagers rnd netwerkleren gezamenlijk het relatief nieuw dmein van netwerkleren een versnelde inbedding geven binnen educatief Nederland? Wat zijn de mgelijkheden van netwerkleren m de kwaliteit van het nderwijs te verhgen? Wat is de huidige stand van zaken? Welke prtcllen en prcedures zijn ndig m de kwaliteit van netwerkleren te bewaken? Met betrekking tt bvengenemde vragen gaan we in 2008 kennis en expertise verder ntwikkelen, bundelen en ntsluiten. We inventariseren bestaande kennis, den nderzek en ntwerpen prttypes van instrumenten p basis van de verwrven inzichten. Afhankelijk van de aard van de resultaten wrden de resultaten pgenmen in de kennisbank, de werkbank, de expertisebank f het kwaliteitskader. Daarnaast wrden bestaande instrumenten nderhuden en als nderdeel van de werkbank via een samenhangende webmgeving beschikbaar gesteld. Het stimuleren van het gebruik en de implementatie van bestaande instrumenten neemt een belangrijk nderdeel in de activiteiten in 2008 in. We werken hierbij samen met SBL, leraren, schlen, lerarenpleidingen en andere expertisecentra. OUN 13
Te behalen resultaten In het schema wrden per aspect weergegeven welke resultaten gerealiseerd wrden p de vlgende drie terreinen: 4. kennis en expertise ntwikkeling 5. ntwerpen en ntwikkelen van instrumenten 6. beheer, nderhud, explitatie en implementatie OUN 14
RESULTATEN Kennis-/expertisentwikkeling bijdrage aan kennisbank WPL Ontwerp/ Ontwikkeling instrumenten bijdrage aan werkbank WPL Beheer, explitatie, nderhud, implementatie bijdrage aan expertisebank WPL 1. Leraren inzicht geven in praktijkprblemen & dilemma s bij het functineren in leernetwerken 2. Het detecteren van bredplaatsen vr netwerkleren 3. Faciliteren van bredplaatsen vr leernetwerken Website (nderdeel kennisbank WPL) met praktische handvatten vr leraren m.b.t. participatie in leernetwerken. Rapprt met de uitkmsten van inventarisatie en nderzek bij bredplaatsen. Rapprt met algemene verkenningsvragen en criteria vr detectie Website met praktische tips vr bendigde infrastructuur leernetwerken Ontwerpscan dan wel kennisdeelmgeving waarin leraren gehlpen wrden bij hun keuzen in leernetwerken Bijdrage aan ntwerp scan dan wel kennisdeelmgeving (zie bij 1) Ondersteunend instrument bij bepalen ntwikkelpad leernetwerk Ontwerp van ndersteunende virtuele netwerkinfrastructuur per bredplaats in 2008 Ontwikkeling train-the-trainer prgramma met bredplaatsen.* Vr kwaliteitsprcedure en criteria, zie themalijn Kwaliteit. Infrastructuur vr bestaande leernetwerken binnen bredplaatsen 2008* met implementatie van bendigde (RdMC) prducten en instrumenten Uitreiken certificaten van prfessinaliseringsactiviteiten dan wel ntwikkelwerkzaamheden binnen leernetwerken van bredplaatsen* 4. Facilitatren van leernetwerken ndersteunen Leading practices vr netwerkleren met praktijk vrbeelden facilitatren Ontwerp en ntwikkeling van ndersteunende virtuele netwerkinfrastructuur Ontwikkeling draaibeken vr (nline) trainingen en wrkshps vr leraren en teamleiders zdanig dat het participeren in en de resultaten uit netwerken verankerd is in het dagelijkse werk; Explitatiemdel vr landelijke gebruik ntwikkelde trainingen en wrkshps (via train-the-trainer prgramma) * Deze resultaten wrden gerealiseerd middels de vraagsturingsprjecten NHL en Lucas Een duurzaam leernetwerk vr facilitatren, met een greiend aantal leden. Het rganiseren en geven (nline) wrkshps rnd inzet leernetwerken inclusief certificering deelname. Pilts vr pschaling via train-thetrainer, en vr certificeringsmgelijkheden OUN 15
RESULTATEN Kennis-/expertisentwikkeling bijdrage aan kennisbank WPL Ontwerp/ Ontwikkeling instrumenten bijdrage aan werkbank WPL Beheer, explitatie, nderhud, implementatie bijdrage aan expertisebank WPL 5. Stimuleren netwerkleren vr prfessinalisering van nderwijsgevenden Rapprt stand van zaken netwerkleren nder leraren. Website met huidige kennis rnd netwerkleren Rapprt praktijkgericht nderzek rnd peer caching, cmmunities en andere vrmen van leernetwerken Evaluatierapprt ver de instrumenten en trainingen/wrkshps Beschrijving rllen vr het detecteren, faciliteren, evalueren, drntwikkelen en verbinden van leernetwerken n.a.v. praktijkvragen Vr kwaliteitsprcedure en criteria, zie themalijn Kwaliteit. Een duurzaam actief netwerk van praktische experts dat netwerkleren vr leraren verder een plaats geeft in educatief Nederland NB. De kennisbank WPL geeft k tegang tt gebruikersnderzek en evaluaties. OUN 16
Kennisinfrastructuur Het RdMC heeft veel geïnvesteerd in de ntwikkeling van kennisbanken vr leraren. Het gaat m vakinhudelijke maar k m pedaggisch didactisch en vaardigheidsgerichte kennisbanken. In 2008 wrden de ntwikkelde kennisbanken nderhuden, geactualiseerd, gebrgd en geïmplementeerd. 1. Stimuleren gebruik kennis infrastructuur He kunnen we leraren stimuleren m te werken aan beschikbare kennismgevingen gerelateerd aan vakken, het pedaggisch en didactisch handelen en aan de vaardigheden van leraren? Welke interne en externe factren beïnvleden het gebruik van die kennismgevingen? He de beschikbare kennis z aan te bieden dat leraren er in hun dagelijkse praktijk gebruik van kunnen en willen maken? 2. Stimuleren bijdragen leraren aan kennismgevingen en kwaliteitscntrle daarp? Welke factren stimuleren leraren bijdragen te leveren aan kennismgevingen? Wat zijn de mgelijkheden van belnen en waarderen van bijdragen van leraren aan ntwikkeling kennismgeving? Wat zijn de certificeringsmgelijkheden van kwalitatieve ntwikkelbijdragen? 3. Ontwikkelen en duurzame explitatie kennisinfrastructuur He wrdt vrkmen dat kennismgevingen digital graveyards wrden? Wat is ndig m kennis die vr leraren van belang is duurzaam te brgen? He kunnen bestaande kennismgeving geactualiseerd en drntwikkeld wrden p basis van vragen van leraren? Met betrekking tt bvengenemde vragen gaan we in 2008 kennis en expertise verder ntwikkelen, bundelen en ntsluiten. We inventariseren bestaande kennis, den nderzek en ntwerpen prttypes van instrumenten p basis van de verwrven inzichten. Afhankelijk van de aard van de resultaten wrden de resultaten pgenmen in de kennisbank, de werkbank, de expertisebank f het kwaliteitskader. Daarnaast wrden bestaande instrumenten nderhuden en als nderdeel van de werkbank via een samenhangende webmgeving beschikbaar gesteld. Te behalen resultaten In het schema wrden per aspect weergegeven welke resultaten gerealiseerd wrden p de vlgende drie terreinen: 1. kennis en expertise ntwikkeling 2. ntwerpen en ntwikkelen van instrumenten 3. beheer, nderhud, explitatie en implementatie. OUN 17
RESULTATEN Kennis-/expertisentwikkeling bijdrage aan kennisbank WPL Ontwerp/ Ontwikkeling instrumenten bijdrage aan werkbank WPL Beheer, explitatie, nderhud, implementatie bijdrage aan expertisebank WPL 1. Stimuleren gebruik kennisinfrastructuur 2. Stimuleren bijdragen leraren aan kennismgevingen en kwaliteitscntrle daarp Onderzeksrapprt naar presentatiewijze van RdMC kennismgevingen die recht det aan divers gebruik bij leraren 2 Methdisch mdel vr ntsluiten praktische kennis Website met geïnventariseerde materialen per vak, die dr VOschlen zelf zijn ntwikkeld, vrzien van kwaliteitsstempel 4 Rapprt met mgelijkheden belnen, waarderen en certificeren van ntwikkelbijdragen van leraren Aanpassen dan wel persnaliseren presentatiewijze van RdMC kennismgevingen n.a.v. nderzekrapprt (zie links) Ontwerpen en ntwikkelen nline wrkshps in het gebruik van kennismgevingen Vr kwaliteitsprcedure en criteria, zie themalijn Kwaliteit. Ontwerp van het redactieprces ter kwaliteitsbewaking (redactieraden) Vr kwaliteitsprcedure en criteria, zie themalijn Kwaliteit. Implementatie kennismgevingen bij schlen en lerarenpleidingen Organisatie van gebruikersdagen rnd bestaande kennismgevingen 3 Het rganiseren en geven (nline) wrkshps rnd gebruik kennismgevingen inclusief certificering. Pilts vr pschaling via trainthe-trainer, en vr certificeringsmgelijkheden Instellen van redactieraden per kennismgeving Opname kwalitatief gede materialen aan thema s binnen RdMC kennismgevingen. Certificeren f valriseren van kwalitatieve ntwikkelbijdragen van leraren aan kennismgevingen 2 M.b.t. lerarenpleidingen is dit ndergebracht in vraagsturingprject Gebruik RdMC-Kennisbanken bij Lerarenpleidingen 3 Vakgerelateerde kennismgevingen (Wiskunde, Natuurkunde, Bilgie, Scheikunde, Ecnmie en sinds 2007 k Duits), kennismgevingen rnd het pedaggisch&didactisch handelen van leraren (Palet, Casesbank Didiclass, 1-zrgrute) en de vaardigheden van nderwijsgevende (BOS cursus, cursus Infrmatievaardigheden, Tlkit E-didactiek) 4 Het betreft participatie RdMC in een extern prject OUN 18
RESULTATEN Kennis-/expertisentwikkeling bijdrage aan kennisbank WPL Ontwerp/ Ontwikkeling instrumenten bijdrage aan werkbank WPL Beheer, explitatie, nderhud, implementatie bijdrage aan expertisebank WPL 3. Ontwikkelen en duurzame explitatie kennisinfrastrucuur Methdes vr ntwerpen en tepassen p het terrein van videntwikkeling en tepassing Didactische handleiding "Het gebruik van beelden in het ecnmienderwijs" n.a.v. verkenning dr Fntys Leraren Opleiding Tilburg, Hgeschl van de Kunsten in Tilburg, Teleblik, CITO en CBS Rapprt met praktische handreikingen vr duurzame explitatie van kennismgevingen Ontwerp en ntwikkeling videtheek van alle vide s uit eerste beleidsperide Uitbreiding Kennisbank Ecnmie met beeldmateriaal.b.v. verkenning (zie links) Ontwikkeling Kennisplatfrm Duits (in wiki) Explitatiemdel nline cursus Infrmatievaardigheden, inclusief certificering en train-the-trainer prgramma Uitbreiding Kennisbank Wiskunde naar het primair nderwijs mede gefinancierd dr SLO en NVORWO Uitbreiding aantal thema s binnen kennisbank natuurkunde Bijstelling 1-zrgrute n.a.v. pilt eind 2007 Ontwerp en ntwikkeling Praktische ndersteuningsmgevingen vr nderwijsgevenden het reguliere basisnderwijs aan zrgkinderen. Onderhud en actualisatie van bestaande RdMC kennismgevingen Tegang tt de bestaande en geactualiseerde kennismgevingen (.a. via KvG mgeving en prtal RdMC) FAQ vr helpdesk leraren bij gebruik kennismgevingen Ontwikkelen kennisnetwerken en gebruikersgemeenschappen rnd kennismgevingen Functineel en technische beheer kennistetsen mgeving in QMP samen met lerarenpleidingen Participatie van 200-300 deelnemers in de nline cursus Infrmatievaardigheden, inclusief certificaat vr deelnemers OUN 19
Kwaliteit van prfessinaliseren Opleiden, leren, ntwikkeling van bekwaamheid in meer algemene zin, prfessinalisering van leraren vergen altijd aandacht vr de kwaliteit van de aanpak die daarbij wrdt tegepast. Dat geldt zeker als de prfessinalisering p de een f andere wijze met werkplekleren wrdt uitgewerkt. Het waarbrgen van de kwaliteit bij nieuwe vrmen van leren en prfessinele ntwikkeling vraagt veel aandacht en zrg. Welke activiteiten ndernemen we in 2008 en welke vragen staan daarbij centraal? Bij de activiteiten binnen de themalijn Kwaliteit van prfessinaliseren richten we ns in 2008 p de vlgende aspecten. We geven per aspect aan welke vragen van belang zijn bij het verder uitwerken van de gekzen activiteiten en de daarbij te bereiken resultaten. 1. Kwaliteitsaspecten van werkplekleren Welke aspecten bepalen de kwaliteit van werkplekleren? He kan de kwaliteit van de leermgeving vastgesteld wrden? Welke eisen stelt werkplekleren aan de rganisatie, de (schl)pleiders/begeleiders en de instrumenten 2. Kwaliteitswaarbrging en kwaliteitskeurmerk He kan de kwaliteit van werkplekleren gebrgd wrden bij het (initieel) pleiden in de schl? (He) kan werkplekleren leiden tt certificering van leraren (.a. bij pschling?) (He) kan registratie van leraren bijdragen aan de kwaliteit van de leraar? Met betrekking tt bvengenemde vragen gaan we in 2008 kennis en expertise verder ntwikkelen, bundelen en ntsluiten. We inventariseren bestaande kennis, den nderzek en ntwikkelen kwaliteitskaders en prttypes van (kwaliteits)instrumenten p basis van de verwrven inzichten. Afhankelijk van de aard van de resultaten wrden de resultaten pgenmen in de kennisbank, de werkbank, f de expertisebank. We werken hierbij samen met SBL, leraren, schlen, lerarenpleidingen en andere expertisecentra. Te behalen resultaten In het schema wrden per aspect weergegeven welke resultaten gerealiseerd wrden p de vlgende drie terreinen: 1. kennis en expertise ntwikkeling 2. ntwerpen en ntwikkelen van instrumenten 3. beheer, nderhud, explitatie en implementatie OUN 20