Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement voltijd. TMO, hogeschool voor modemanagement

Transcriptie

1 Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement voltijd TMO, hogeschool voor modemanagement

2

3 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement voltijd CROHO nr TMO, hogeschool voor modemanagement Hobéon Certificering BV december 2008 Auditteam: drs. G.J. Stoltenborg P.J.C. van Lammeren drs. G. M. Molier S. Wijngaards Secretaris: drs. M.S. Bijkerk

4

5 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Karakteristiek van de opleiding Assessment Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie TMO hogeschool voor Modemanagement, 23 september Bevindingen en beoordeling 9 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 9 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 9 Facet 1.2. Niveau Bachelor 11 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 13 Onderwerp 2: Programma 15 Facet 2.1. Eisen HBO 15 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma 18 Facet 2.3. Samenhang Programma 20 Facet 2.4. Studielast 22 Facet 2.5. Instroom 23 Facet 2.6. Duur 24 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 25 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 26 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 28 Facet 3.1. Eisen HBO 28 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 29 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel 30 Onderwerp 4: Voorzieningen 32 Facet 4.1. Materiële Voorzieningen 32 Facet 4.2. Studiebegeleiding 33 Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 35 Facet 5.1. Evaluatie Resultaten 35 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering 37 Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld 38 Onderwerp 6: Resultaten 39 Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau Facet 6.2. Onderwijsrendement SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema HBO bachelor opleiding Modemanagement voltijd Integraal oordeel/ advies aan NVAO 42 Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen auditoren Bijlage II: Programma visitatie 23 september 2008

6

7 1. INLEIDING 1.1. Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende en Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de in paragraaf 1.2 genoemde HBO bachelor opleiding Bereik van de beoordeling TMO, hogeschool voor Modemanagement, verzorgt de HBO bachelor Modemanagement. Het onderhavige rapport heeft betrekking op deze opleiding. Modemanagement, voltijd CHROHO-nummer De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review van de opleiding Modemanagement voltijd Karakteristiek van de opleiding TMO leidt op voor managementfuncties, gericht op de modebranche. Onder modebranche wordt verstaan de kleding-, schoenen-, sportartikelen- en woonmodebranche. Deze branches hebben veel gemeen, zoals de gebruikte materialen, financiële kengetallen, trends, inkoop- en verkoopstrategieën en het modieuze aspect. TMO is voortgekomen uit Detex (opgericht in 1931), het grootste opleidingsinstituut van en voor de modebranche dat beroepsopleidingen verzorgt op mbo-niveau en dat daarnaast geldt als de opleider voor werknemers in de modebranche. Nog steeds vormen TMO en Detex een congruente twee-eenheid binnen één concern, twee merknamen onder één holding, ieder met een eigen product-marktcombinatie. Beide kunnen gebruik maken van de eigen uitgeverij waar lesmateriaal wordt ontwikkeld op zowel mbo- als hboniveau. Ontstaan als particulier initiatief, daartoe in staat gesteld door Detex, is TMO erin geslaagd financiële onafhankelijkheid en zelfstandigheid te bereiken en te behouden. Tegenwoordig fungeert TMO als aangewezen instelling, zonder overheidssubsidie. In het bekostigde onderwijs worden door een drietal opleidingen aangeboden die verwantschap hebben met de opleiding TMO. Het Amsterdam Fashion Institute van de HvA biedt de opleiding Fashionmanagement aan vanuit de sector techniek. De School of Applied Art & Technology van Saxion heeft eveneens een opleiding in deze richting. Daarnaast biedt hogeschool Stenden in Leeuwarden als onderdeel van de opleiding Small Business and Retail Management een afstudeerrichting Fashionmanagement. Studenten van TMO komen uit heel Nederland en het Nederlandstalige deel van België. De opleiding heeft jaarlijks een instroom van ca. 150 nieuwe studenten en is daarmee de grootste opleiding Modemanagement in Nederland. De opleiding heeft een studierendement van 72,5% na 4,5 jaar. Ruim 90% van de afgestudeerden gaat na de studie ook daadwerkelijk aan de slag in de modebranche. Groei is geen doelstelling op zich voor TMO. De opleiding wil het evenwicht met de afnamecapaciteit van de markt bewaren en het borgen van kwaliteit gaat voor de uitbreiding van de opleiding. Met een docent/student ratio van 1:22 hanteert de opleiding een juiste maatstaf. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO 1.0 1

8 1.4. Assessment In 2002 heeft er een assessment op basis van de toen geldende Kwaliteitsaspecten Aangewezen Hoger Onderwijs plaats gevonden bij de opleiding, uitgevoerd door een extern bureau. Dit heeft geresulteerd in een verslag, waarin de volgende conclusies geformuleerd werden: Als sterke kanten van de opleiding werden genoemd: de professionalisering en systematische aanpak van veranderingen, die tevens in nauw contact met het werkveld tot stand gekomen zijn; het eigen onderwijsmodel (Methode Doorn), waardoor studenten gestimuleerd worden te reflecteren op zichzelf, kennis toe te passen en zelf verantwoordelijk te zijn voor hun eigen leerproces. de praktijkgerichte en geïntegreerde aanpak bij het ontwikkelen van kennis, vaardigheden en houding. Als verbeterpunten werden genoemd: De formulering van eindtermen, competenties, leerdoelen van vakken zijn weinig specifiek en toetsbaar; De planning van tentamenblokken aansluitend aan projectweken en van herkansingen tijdens projectweken is vanuit het oogpunt van studiebelasting minder gewenst; De informatie aan studenten over de organisatorische aspecten en over de inhoudelijk samenhang van het onderwijs is nog niet volledig effectief. De opleiding heeft in de optiek van de visiterende organisatie de zwaarte van verschillende vakken niet juist ingeschat in relatie tot de studiepunten per vak. Het kwaliteitssysteem legt vooral nadruk op het sturen en richting geven en nog weinig op effectmeting Naar aanleiding van bovenstaand rapport is de opleiding met de verbeterpunten aan de slag gegaan. Tijdens de audit in september 2008 heeft het auditteam vast kunnen stellen dat veel van de bovenstaande aandachtspunten weggewerkt zijn; De formulering van de eindtermen is geconcretiseerd (facet 1.1 en 1.2); Tijdens de audit heeft het auditteam geen grote tekortkomingen meer kunnen vaststellen op het gebied van de inhoudelijke samenhang van het programma (facet 2.3), roostering en de planning van tentamens en herkansingen (facet 2,8); Het auditteam heeft kunnen vaststellen dat de opleiding bezig is met het opzetten van een goede evaluatiecyclus (facet 5.1, 5.2 en 5.3) Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de betreffende opleiding is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Voorafgaand aan het accreditatieonderzoek heeft Hobéon Certificering de opleiding voorbereid op de audit door een inhoudelijke toelichting te geven op het NVAO-Accreditatiekader. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO 1.0 2

9 Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de betreffende opleidingsvarianten geldt het volgende: De opleiding Modemanagement heeft zich voor wat betreft beroepsprofiel, opleidingscompetenties en doelstelling ten minste gebaseerd op het landelijk beroepsprofiel en de opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de betreffende opleidingen en het beroepenveld. (Zie onder facet 1.1.: Domeinspecifieke Eisen ). Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en passend is voor een management opleiding op HBO-niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van door de opleiding Modemanagement aangeleverde schriftelijke informatie: Management Review MR; Studiegids; Onderwijs- en Examen Reglement OER; Visitatierapport Assessment 2002 (zie ook 1.4); Onderliggende documentatie betrekking hebbend op bijvoorbeeld: - strategische keuzen en de positie in de markt, - interne organisatie, - de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende interne managementrapportages en verbetermaatregelen, - ontwikkelingen in het beroepenveld, - beroeps- en opleidingsprofielen, - (validatie) eindkwalificaties, - curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, - werkvormen, - toetsing en beoordeling, - kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, - internationalisering, - instroombeleid, - studiebegeleiding, - onderwijsrendement. Op basis van de door TMO aangeleverde documentatie heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de opleiding. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de visitatie (zie hieronder) werd het management van de betreffende opleiding op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO 1.0 3

10 Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie 1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten twee externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van werkveld en vakinhoudelijk, één student, één lead auditor vanuit Hobéon Certificering en één secretaris, eveneens vanuit Hobéon Certificering. Onder controle moet hier worden verstaan, dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en de materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie behelsde ondermeer: overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de opleiding(en) overleg voeren; verslagen van die bijeenkomsten met het werkveld; overzicht CV s van (gast)docenten; netwerkoverzicht docenten; verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; verslagen van docentevaluaties; verslagen van studievoortgangsgesprekken met studenten; detailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; stageverslagen en -beoordelingen; de beroepsproducten die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; de eindproducten van studenten. Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma/de opleidingsprogramma s en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de opleiding(-en) werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd. 1 Visitatie heeft op 23 september 2008 plaatsgevonden. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO 1.0 4

11 Beslisregels Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een onderwerp slechts onvoldoende of voldoende scoren. Een facet kan evenwel, volgens diezelfde regels, onvoldoende, voldoende, goed of excellent scoren. Met dit als uitgangspunt, heeft Hobéon onderstaande beslisregels toegepast. Onderwerp A. Een onderwerp scoort voldoende, indien alle facetten van dat onderwerp ten minste voldoende hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp onvoldoende en de overige ten minste voldoende hebben gescoord, mits een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende. B. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord en voor dit facet geen acceptabel verbeterplan beschikbaar is. C. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien meer dan één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. Facet D. Binnen de beoordeling van een facet is ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie: beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven, dan omgekeerd; primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. Extra aantekening E. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, wordt dat als extra aantekening vermeld en wel met inachtneming van onderstaande regels: een onderwerp krijgt de extra aantekening goed, indien alle facetten van dat onderwerp goed hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; 2 een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent, indien alle facetten van dat onderwerp excellent hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening, indien één van de facetten van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord. 2 Het NVAO-Accreditatiekader onderscheidt bij onderwerp 2 ( Programma ) acht facetten. Eén ervan betreft de duur van de opleiding. Het daarbij vermelde criterium (240 ECTS) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een opleiding a priori moet voldoen, wil zij überhaupt in aanmerking kunnen komen voor een HBO Bachelor accreditatie. Duur is derhalve van een andere orde dan -bijvoorbeeld- Kwaliteit Personeel of Onderwijsrendement. Bij de beslissing of het onderwerp Programma een extra aantekening goed dan wel excellent verdient, wordt het facet Duur dan ook buiten beschouwing gelaten. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO 1.0 5

12 Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Leden: Secretaris: Dhr. drs. G.J. Stoltenborg Dhr. P.J.C. van Lammeren Dhr. drs. G. M. Molier Mw. S. Wijngaards Mw. drs. M.S Bijkerk Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen, dat de voor de beoordeling van de opleiding Modemanagement noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke domein). De lead auditor heeft zich, naast zijn voorzitterschap, vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. Hans Stoltenborg is werkzaam bij Hobéon en heeft zich de afgelopen jaren bezig gehouden met onderwerpen als marktonderzoek (deels samen met TNS NIPO), ontwikkeling van nieuwe opleidingen, competentiegericht leren, kwaliteitszorg en accreditatie. Ook voert hij het projectmanagement van innovatieprojecten en is hij betrokken bij internationale onderwijsprojecten. In deze functie heeft hij een aanmerkelijke ervaring opgebouwd die hem in staat stelt de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt, te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan HBO-opleidingen worden gesteld. De werkvelddeskundige Paul van Lammeren heeft zich in zijn beoordeling met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud en (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld. Bovendien heeft hij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. De heer Van Lammeren heeft op grond van zijn ervaring en positie in het werkveld een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionals in de modeketen op HBO-niveau. De heer Van Lammeren is directeur van CAST, Centrum Accessoires Schoenen en Tassen. Eerder was hij onder andere werkzaam als bedrijfsleider bij Hij Herenmode en directeur bij het Schoenencentrum. Vakdeskundige Michel Molier is directeur van de Rotterdam Business School. Eerder was hij in diverse functies (o.a. projectleider en directeur) werkzaam bij de HES Rotterdam, de voorloper van de Rotterdam Business School. Hij heeft in zijn eerdere en huidige functie een aanmerkelijke ervaring opgebouwd die hem in staat stelt de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt, te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan Hbo-opleidingen gesteld worden. Sigrid Wijngaards heeft, als vierdejaars student Small Business & Retail Management, afstudeerrichting mode aan de Stenden Hogeschool Leeuwarden, zich in de beoordeling vooral gericht op de studeerbaarheid van het programma. Miriam Bijkerk heeft in dit team de rol van secretaris vervuld. Mevrouw Bijkerk studeerde kunst- en cultuurwetenschappen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, afstudeerrichting beleid en management en klassiek contrabas. Sinds enige tijd is zij voor Hobéon werkzaam op het gebied van certificering van kunsteducatieve instellingen, accreditatie van hoger beroepsopleidingen en persoonscertificering. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO 1.0 6

13 Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding(en): management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II Programma visitatie TMO hogeschool voor Modemanagement, 23 september 2008 Zie Bijlage II. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO 1.0 7

14 Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO 1.0 8

15 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie HBO. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen Voortgekomen uit de MBO-opleidingen van Detex is met de ontwikkeling van TMO een opleiding ontwikkeld die, naast de benodigde vakmatige kennis en affiniteit met het modevak (die bij het cursusaanbod van Detex bepalend was), een verdieping biedt van professionele kennis. Voor de toekomstige managementfuncties werd een verdieping in theoretische kennis en een verbreding van het vakkenpakket nodig geacht ten opzichte van het aanbod van Detex. Daarom zijn onderwerpen als talen, ICT-kennis, logistiek, bedrijfseconomie, communicatie, (visual) marketing en managementvaardigheden aan het vakkenpakket toegevoegd. Wat betreft de vakmatige kennis hangt TMO vanaf het begin de gedachte aan, dat deze in brede zin moet worden aangeboden en dat specialisatie op dit niveau niet gewenst is. Het instituut wil de studenten zo opleiden dat zij ingezet kunnen worden in alle takken van sport van de modebranche. TMO hanteert vanaf 2003 een zelf ontwikkelde typologie van het beroepsprofiel voor de bacheloropleiding Modemanagement. Dat profiel wordt periodiek gevalideerd door de Raad van Advies en de Commissie Profiel Evaluatie van TMO, bestaande uit oud-studenten van de opleiding en vertegenwoordigers van alle vijf beroepsvarianten waar de opleiding voor opleidt. In beide adviesraden is het werkveld, door ondernemers en professionals uit de branche, rechtstreeks vertegenwoordigd en betrokken bij TMO. De laatste periodieke bijstelling werd afgerond in juni 2008, door beide genoemde adviesraden, als sluitstuk van de aanpassingen die in 2007 plaatsvonden in verband met de vaststelling van het onderwijsplan In het kader van het onderwijsplan werden de aanpassingen en wijzigingen vastgesteld door het managementteam, na daarover van de vakgroepspecialisten in gezamenlijkheid een advies te hebben ontvangen. Dat advies is integraal verwerkt in het Onderwijskundig Werkdocument van TMO. Het auditteam heeft kennisgenomen van de wijze waarop TMO de opleiding vorm gegeven heeft en de invloed van het werkveld hierop en is van mening dat het niveau van de eindkwalificaties in voldoende mate geborgd is door de input van het werkveld hierop. Voorafgaand aan de laatste herijkingoperatie binnen TMO werd door de HEO-sector van de HBO-raad een min of meer vergelijkbare herijking afgerond met de vaststelling van het document HEO Domeinen en Domeincompetenties Omdat de opleiding Modemanagement inhoudelijk de grootste verwantschap heeft met het domein Commerce, is bij de herijking van 2007 ervoor gekozen de beschrijving van dit domein als referentiedocument te hanteren. De opleiding Modemanagement heeft een eigen onderscheiden identiteit en Croho-nummer. Dit impliceert dat het leerplan inhoudelijk minimaal 40% afwijkt van de meest verwante, in dit geval een viertal economische, opleidingen. Bij TMO is de opleiding Modemanagement zo vormgegeven, dat het domeinspecifieke en opleidingsspecifieke deel van het totale leerplan aantoonbaar een omvang heeft van 130 studiepunten, dat is circa 54% van de in totaal 240 studiepunten van de opleiding. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO 1.0 9

16 De opleiding modemanagement hanteert binnen het beroepsprofiel vijf beroepsvarianten, namelijk Inkoopmanager, Verkoopmanager Retail, Product Manager, Verkoopmanager Business-to-Business en Zelfstandig Ondernemer Retail. Het is karakteristiek voor de onderwijsvisie van TMO dat deze vijf beroepsvarianten in beginsel min of meer gelijkwaardig aan de orde komen in het gehele leerplan. Er is dus tijdens de opleiding geen sprake van een specialisatie of differentiatie naar beroepsprofielen, maar integratie en synthese. De opleiding is zich ervan bewust dat de modewereld een internationaal werkveld is, en heeft dit feit meegenomen in de opzet van het curriculum. Er wordt echter nog niet samengewerkt met buitenlandse opleidingen en organisaties er worden geen niet-nederlandssprekende studenten aangetrokken omdat de opleiding zich sterk op de Nederlandse markt concentreert. De opleiding is er op gericht studenten voor te bereiden vanuit een Nederlandse context internationaal te kunnen werken. Het curriculum wordt in het Nederlands gegeven. Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet van de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: De opleiding is opgericht vanuit en door beroepenveld, die naast de benodigde vakmatige kennis en affiniteit met het modevak, ook een verdieping biedt van professionele kennis. De opleiding hanteert een zelf ontwikkelde typologie van het beroepsprofiel voor de opleiding. Het profiel wordt periodiek gevalideerd door de Raad van Advies en de Commissie Profiel Evaluatie van TMO, waardoor de eindkwalificaties op voldoende niveau geborgd zijn en actueel gehouden worden. Bij de vaststelling van het opleidingsprofiel heeft de opleiding zich georiënteerd aan het domein Commerce. De opleiding is zich ervan bewust dat de modewereld een internationaal werkveld is, en heeft internationale componenten opgenomen in het curriculum. De opleiding heeft een sterke focus op de Nederlandse positie binnen deze internationale markt. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO

17 Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet Niveau Bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen Bij de vertaling van het Beroepsprofiel naar een Opleidingsprofiel (uitgewerkt in eindkwalificaties), heeft de opleiding een onderscheid gemaakt naar competenties op drie niveaus. Deze drie niveaus zijn afgeleid van het beoogde eindniveau HBO zoals vastgelegd in de Dublin Descriptoren. Competentieniveau-1 Competentieniveau-2 Competentieniveau-3 Het niveau waarop de novice aanvangt en zich de basisbeginselen en basiskennis van het beroep eigen maakt. Het niveau van de assistent van de expert. Hij/zij is in staat tot het begrijpen en conform opdracht uitvoeren van specifieke deeltaken van het beroep. Het niveau van de beginnende beroepsbeoefenaar. Hij/zij is in staat op eigen kracht aan te sluiten bij een professionele beroepssituatie en daarin als junior collega te opereren en zelfstandig taken uit te voeren. De competenties zijn op deze drie niveaus geformuleerd. Op basis van dit onderscheid wordt het ontwerp van het gehele leerplan transparant en toetsbaar op consistentie, opbouw en kwaliteit. Het competentieniveau 3 komt overeen met de competentie-eisen, zoals die aan een hbo-eindniveau gesteld moeten worden. Voorbeelden van de competenties op competentieniveau drie zijn: De student heeft een grondige kennis van de technische en materiële aspecten van het modevak in brede zin. De student is in staat een businessplan te schrijven en benodigde bedrijfsmatige calculaties uit te voeren. De student is in staat een probleemstelling op te stellen en een onderzoek uit te voeren. De student is in staat theoretische kennis (modellen) in bedrijfsmatige setting te selecteren en toe te passen. De student is bekend met uiteenlopende beroepssituaties en concurrentieverhoudingen in relatie tot de internationale structuur van de modebranche. De student is in staat om zichzelf te reflecteren. De student is in staat intercultureel te communiceren, zowel nationaal als internationaal. De competenties zijn in een matrix gerelateerd aan de Dublin Descriptoren. Deze descriptoren zijn: kennis en inzicht, toepassen kennis en inzicht, oordeelsvorming, communicatie en leesvaardigheden. Deze competenties zijn vervolgens toegespitst op de eerder beschreven vijf beroepsvarianten, waar de opleiding voor opleidt. Het auditteam heeft de competenties gelezen en de matrix met de Dublin Descriptoren gezien en kunnen vaststellen dat deze een volledig beeld schetsen van de competenties en het beheersingsniveau daarvan, dat de opleiding beoogt aan te brengen bij haar studenten. De opleiding bewijst hiermee dat zij in voldoende mate aansluit bij de kwalificaties van een bachelor. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO

18 Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet van de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: Bij de vertaling van het beroepsprofiel naar het opleidingsprofiel heeft de opleiding een differentiatie gemaakt van niveaus, die gedurende de opleiding gehaald moeten worden. Aan het eind van de studie heeft de student het hoogste niveau bereikt. De opleiding heeft de eindkwalificaties in een matrix getoetst aan de Dublin Descriptoren. De opleiding sluit in voldoende mate aan bij de kwalificaties van een Bachelor. De opleiding heeft de competenties toegespitst op de vijf beroepsvarianten. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO

19 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet Oriëntatie HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Oriëntatie HBO kent twee dimensies. Hoger onderwijs enerzijds, beroepsonderwijs anderzijds Hoger Onderwijs Het beroepprofiel en de daarmee samenhangende eindkwalificaties van TMO beschrijven een voldoende hoog niveau van beroepsuitoefening (zie onder facet 1.1) en sluiten aantoonbaar aan (zie onder facet 1.2) bij de beschrijving van het bachelorniveau van de Dublin Descriptoren. Daarmee is aangegeven dat de door TMO aangeboden opleiding gerekend kan worden tot het hoger onderwijs Beroepsonderwijs De eindkwalificaties van TMO zijn geformuleerd in termen van competenties die aantoonbaar (zie facet 1.1) in samenspraak met het beroepenveld zijn opgesteld en door dat beroepenveld zijn gevalideerd. Daarmee is op het niveau van opleidingsdoelen de oriëntatie op het voor TMO relevante werkveld geborgd Voor het overige blijkt de Oriëntatie HBO ook uit het programma van beide opleidingen. Zie daarvoor de bevindingen onder facet 2.1. Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet van de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: Het auditteam stelt vast dat de eindkwalificaties van de opleiding mede zijn ontleend aan de door het relevante beroepenveld opgestelde beroepscompetenties en dat deze aansluiten bij het niveau van een beginnend modemanager. Het auditteam kwalificeert op basis van deze waarneming het facet Oriëntatie HBO voor de opleiding Modemanagement als goed. SAMENVATTEND OORDEEL DOELSTELLINGEN OPLEIDING : VOLDOENDE Het auditteam beoordeelt het Onderwerp Doelstellingen Opleiding als voldoende. De opleiding is opgericht vanuit en door beroepenveld, die naast de benodigde vakmatige kennis en affiniteit met het modevak, ook een verdieping biedt van professionele kennis. De opleiding hanteert een zelf ontwikkelde typologie van het beroepsprofiel, dat op regelmatige basis geactualiseerd wordt. De opleiding is zich ervan bewust dat de modewereld een internationaal werkveld is, en heeft internationale componenten opgenomen in het curriculum. De opleiding heeft een focus op de Nederlandse positie binnen deze internationale markt. De opleiding heeft de eindkwalificaties in een matrix getoetst aan de Dublin Descriptoren, waarmee de opleiding duidelijk maakt dat hij een in voldoende mate duidelijke visie heeft op hetgeen bedoeld wordt met het Bachelorniveau. Het auditteam stelt vast dat de eindkwalificaties van de opleiding mede zijn ontleend aan de door het relevante beroepenveld opgestelde beroepscompetenties en dat deze aansluiten bij het niveau van een beginnend modemanager. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO

20 Extra aantekening: Conform de Beslisregels Accreditatie zoals vastgelegd in het NVAO-Accreditatiekader, kan een onderwerp niet hoger scoren dan voldoende. Het auditteam beoordeelt evenwel alle facetten van het onderwerp Doelstellingen Opleiding als goed, wat een kwalificatie goed voor dit onderwerp rechtvaardigt. Dit is reden voor het auditteam om de kwalificatie goed als extra aantekening aan zijn oordeel toe te voegen. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO

21 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen hbo; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing. Facet 2.1. Eisen HBO Criteria Het facet Eisen HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Bevindingen Het ontstaan van TMO was een initiatief van de modebranche (Mitex), hetgeen zorgt voor een binding op bestuurlijk niveau en op het personele en inhoudelijke vlak. Nog steeds onderhoudt de opleiding intensieve contacten met het werkveld door het netwerk van Mitex, en de vorm van stagebedrijven en in de vorm van de adviesraad. Deze laatste wordt regelmatig geconsulteerd en levert een belangrijke bijdrage bij de samenstelling van het programma van de opleiding. Ook de kennis en kunde van de bij Detex betrokken vakdocenten worden ingebracht in de programmering van TMO. Veel docenten waren en zijn zelf werkzaam in de modebranche. TMO kon daardoor vanaf het begin putten uit een breed scala aan vakspecialisten die én zelf werkzaam waren in de branche én veelal ook werkzaam waren al trainer/opleider in de branche. Dit komt niet alleen tot uitdrukking in de personele samenstelling van het huidige docentencorps, maar ook in de lange lijst van gastsprekers die jaarlijks optreden voor TMO-studenten bij diverse aan de praktijk gerelateerde studieonderdelen. Van het huidige team bezoeken veel docenten regelmatig modebeurzen, zowel voor nieuwe collecties als voor stoffen. Twee maal per jaar voeren enkele TMO-docenten een eigen trendonderzoek uit en leggen zij de resultaten daarvan vast op een zogenaamd moodboard. Tijdens de audit heeft het auditteam de cv s van de docenten ingezien, een overzicht van de contacten die de docenten in het werkveld hebben en een lijst van gastsprekers met hun functie in het werkveld en heeft kunnen concluderen dat de contacten die de docenten met het werkveld hebben goed zijn. Ook heeft het auditteam inzicht gekregen in de wijze waarop de opleiding contact onderhoudt met het werkveld waar de opleiding voor opleidt, en is van mening dat de opleiding stevig verankerd is in het werkveld. Voor modegerelateerde vakken redigeren docenten zelf studieboeken die worden uitgegeven door de eigen Uitgeverij Detex TMO. Op het vakgebied van de Modemanagement is er relatief weinig Nederlandse literatuur beschikbaar en stellen de docenten zelf het studiemateriaal samen. Voor elk vak worden syllabi samengesteld, waarin opgenomen vakliteratuur en verwijzingen naar recente publicaties en onderzoek. Deze syllabi worden regelmatig herzien en aangepast. Daarnaast wordt er gebruikgemaakt van buitenlandse literatuur. Tijdens de audit heeft het auditteam vast kunnen stellen dat het gebruikte materiaal afkomstig is uit actuele en relevante literatuur en zinvol is op HBO-niveau. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO

22 TMO beschikt over practicumlokalen waarin de studenten vanaf het eerste semester vertrouwd raken met de technische en vormgevingspraktijk van modebedrijven. Gaandeweg worden projecten uitgevoerd die geheel zijn afgestemd op de beroepspraktijk, uitmondend in de organisatie van een uitgebreide, drie avonden durende modeshow, de trendshow, waarvan de gehele coördinatie in handen is van de studenten. Binnen dit traject kiezen de studenten een beroepsrol, van waaruit zij in het project participeren. Een ander voorbeeld van hoe de ontwikkeling van beroepsvaardigheden een verband heeft met de actuele beroepspraktijk, en dat direct gebaseerd is op de vraag uit de markt, is het vreemde talenonderwijs. TMO stelt zowel Engels als Duits verplicht en heeft deze vakken ook geïntegreerd met andere studieonderdelen, waarbij mondelinge en schriftelijke presentaties centraal staan. Het vreemde talenonderwijs is afgestemd op de behoeften en praktijk in de modebranche. Om de behoefte te bepalen wordt er periodiek een enquête gehouden onder modebedrijven. Ook het opleiden tot het zelfstandig kunnen uitvoeren van praktijkgericht onderzoek neemt bij TMO een belangrijke plaats in, waaraan gedurende de hele studie aandacht besteed wordt. Zowel de stage als de afstudeerscriptie hebben het karakter van een praktijkonderzoek. Tijdens hun studie lopen de studenten van TMO 20 weken stage. De studenten zijn zelf verantwoordelijk voor het vinden van een stagebedrijf, maar de opleiding beschikt over een bestand met bedrijven, waar al contacten mee zijn. Als de student een stage bij een bij de opleiding onbekend bedrijf regelt, wordt de stageplaats eerst gescreend door de opleiding. Hiervoor legt de opleiding een bedrijfsbezoek af. Tijdens de stage wordt binnen het bedrijf een onderzoek uitgevoerd. De student wordt tijdens zijn stage begeleid door een docent van de opleiding, met wie regelmatig contact is, en een stagebegeleider uit het bedrijf. Steeds vaker gaan de studenten naar het buitenland voor hun stage, in het najaar 2008 vinden 33% van de stages in het buitenland plaats. Het buitenschools curriculum voorziet in (buitenlandse) excursies en beursbezoeken van studenten, waaronder: Excursie naar Antwerpen in verband met opdracht Trend spotten voor het vak Kleur en Ontwerp. Excursie naar Aken in verband met uitvoering van een opdracht voor het vak Internationale Communicatie, waarbij winkelstraat-branchering en -structuur ter plaatse onderzocht moet worden met toepassing van de Duitse taal. Excursie naar Berlijn in verband met het voorbereiden van een presentatie over nieuwe merken voor een bestaand winkelconcept op middenmodeniveau. Trendwatchen van winkels, winkelinrichting, straatbeeld en modemagazines ter voorbereiding van de opdracht op locatie in Berlijn uitvoeren. Excursie naar het Textiel Museum in Tilburg om kennis te maken met de verschillende branches waarvoor TMO opleidt. Opdracht is het maken van een moodboard voor een nieuw op de markt te brengen product, in één van de vier branches en presenteren van het moodboard. Studenten volgen een Outdoor programma met als doelstelling het leren kennen en leren omgaan met de leiderschapsstijlen aan de hand van het model van Blake en Mouton, gericht op bewustwording van de eigen leiderschapsstijl en die van anderen. Samenwerken en creativiteit bij het oplossen van problemen en de daarbij horende competenties vormen belangrijke onderdelen van de Outdoor. Het auditteam heeft kennis genomen van de interactie tussen het programma en het werkveld en is van mening dat de opleiding dit baseert op de vraag uit het werkveld en de wisselwerking op een goede wijze vorm geeft. In het buitenschoolse curriculum worden de studenten op verschillende wijze met het toekomstige werkveld in contact gebracht. Met name het trendproject oogstte waardering van het auditteam. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO

23 Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet van de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: Tijdens de audit heeft het auditteam de cv s van de docenten ingezien, een overzicht van de contacten die de docenten in het werkveld hebben en een lijst van gastsprekers met hun functie in het werkveld en heeft kunnen concluderen dat de contacten die de docenten met het werkveld hebben goed is. Ook heeft het auditteam inzicht gekregen in de wijze waarop de opleiding contact onderhoudt met het werkveld waar de opleiding voor opleidt, en is van mening dat de opleiding stevig verankerd is in het werkveld. Tijdens de audit heeft het auditteam vast kunnen stellen dat het gebruikte materiaal afkomstig is uit actuele en relevante literatuur en zinvol is op HBO-niveau. Het auditteam heeft kennis genomen van de interactie tussen het programma en het werkveld en is van mening dat de opleiding dit baseert op de vraag uit het werkveld en de wisselwerking op een goede wijze vorm geeft. In het buitenschoolse curriculum worden de studenten op verschillende wijze met het toekomstige werkveld in contact gebracht. Met name het trendproject oogstte waardering van het auditteam. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO

24 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma Criteria Het facet Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Is het programma een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen? Zijn de eindkwalificaties adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma? Biedt de inhoud van het programma studenten de mogelijkheid de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken? Bevindingen De hogeschool hanteert bij de inrichting van het onderwijs de door hen zelf ontwikkelde Methode Doorn. Kenmerkend hierbij is de intensieve klassikale instructie en uitleg, hoor- en werkcolleges enerzijds en projectonderwijs anderzijds. Het profiel van de opleiding heeft twee polen: de mode en alles wat daarmee samenhangt en het ondernemerschap. Voor de eerste drie semesters zijn leerdoelen gekozen die moeten borgen dat de studenten in die twee opzichten een goede basiskennis verwerven. In deze semesters ligt de nadruk op klassikale instructie, uitleg en kennisvakken. Gaandeweg wordt het onderwijs meer competentiegericht en worden er andere werkvormen gehanteerd, zoals praktisch onderwijs, werksituaties via projecten, opdrachten gegeven vanuit de modebranche, een stage in de modebranche en een commerciële vertaling van allerhande visuele aspecten van mode. Daarnaast hebben studenten zelf een grotere inbreng en meer keuzemogelijkheden. In het zevende semester staat de integratie van de verworven kennis centraal. Het auditteam heeft kennisgenomen van de opbouw van het curriculum en de balans tussen mode en ondernemerschap en tussen de theorie en de praktijk en is van mening dat de opleiding de studenten een goede structuur biedt om de eindkwalificaties te bereiken. In een later stadium van de studie worden de studenten geprikkeld om eigen initiatieven te nemen en zelfstandig te gaan werken, hetgeen de studenten, volgens het auditteam, voorbereidt op hun toekomstige positie in de arbeidsmarkt. Effecten van globalisering en internationalisering zijn zichtbaar en voelbaar in de modebranche. Bijna alle modeproducten worden buiten Nederland, en vaak ook buiten Europa geproduceerd en ook de consumentenmarkt is internationaal. De opleiding acht het daarom van belang dat de student zich internationaal oriënteert. De internationale component van de opleiding komt met name naar voren in de domeincompetenties 3, 6, en 10. Ook kenmerkend voor de internationale oriëntatie van de opleiding is de aandacht die aan vreemde talen wordt geschonken, in de vorm van verplicht onderwijs Duits en Engels. Ook wint de internationale stage terrein: in de tweede helft van het studiejaar 2007/2008 vonden 33% van de stages in het buitenland plaats., zoals bij voorbeeld in Azië, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Noord-Afrika en Dubai. De hogeschool is er op gericht om medio 2010 een percentage te halen van 50%. De opleiding heeft met zijn internationalisering een sterke focus op de Nederlandse positie binnen deze internationale markt. De opleiding profileert zich in mindere mate internationaal op het gebied van samenwerking met buitenlandse opleidingsinstituten en het toegankelijk maken van de opleiding voor internationale studenten. Het auditteam is van mening dat de opleiding zich bewust is van het belang van internationalisering binnen de mode-sector en daar op een zinvolle wijze op in gaat door de keuzes die gemaakt worden binnen het curriculum, er van uitgaande dat de opleiding voorbereidt op de Nederlandse markt. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO

25 Binnen het curriculum biedt de opleiding geen specialisatiemogelijkheden in de vorm van minoren of verschillende afstudeervarianten aan. Wel hebben de studenten door het kiezen van rollen binnen de projecten de mogelijkheid om zich op een van de door de opleiding omschreven beroepsprofielen voor te bereiden. Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet van de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: Kenmerkend voor de methode Doorn is de intensieve klassikale instructie en uitleg, hoor- en werkcolleges enerzijds en projectonderwijs anderzijds. Het profiel van de opleiding heeft twee polen: de mode en alles wat daarmee samenhangt en het ondernemerschap. Op deze manier worden de studenten op een zinvolle wijze op hun toekomstige positie in het werkveld voorbereid. Het auditteam heeft kunnen vaststellen dat de eindkwalificaties van de opleiding vertaald zijn naar de leerdoelen van de verschillende programmaonderdelen. Het curriculum begint in een vrij traditionele opzet, gaandeweg wordt het meer competentiegericht en worden er andere werkvormen gehanteerd, zoals praktisch onderwijs en projecten. Effecten van globalisering en internationalisering zijn zichtbaar en voelbaar in de modebranche. De opleiding acht het daarom van belang dat de student zich internationaal oriënteert en geeft dit een plek binnen het curriculum onder andere door talenonderwijs en interculturele communicatie en in de stage. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO

26 Facet 2.3. Samenhang Programma Criterium Het facet Samenhang Programma is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Is het studieprogramma inhoudelijk samenhangend? Bevindingen De samenhang van het onderwijsprogramma is in de kern gegeven met de volgtijdelijke opbouw van de drie onderscheiden competentieniveaus, zoals beschreven in facet 1.2. De student begint in het eerste semester op competentieniveau 1 en bouwt het niveau op naar competentieniveau 3 vanaf het vijfde semester in het vak Visual Marketing en vervolgens tot het afstuderen. Een tweede component voor de borging van de verticale samenhang binnen het programma zijn de vier leerlijnen, te weten de conceptuele leerlijn, de vaardigheden leerlijn, de interactieve leerlijn en de reflectieve leerlijn. Deze zijn alle gedurende de hele studie vertegenwoordigd. De verticale samenhang van het programma en volgorde van vakken en projecten wordt in overleg tussen vakgroepspecialisten samengesteld. In veel gevallen monden vakken uit in projecten en stellen projecten eisen aan studenten, die in de eerder gegeven vakken afgedekt moeten zijn. Tijdens de opleiding krijgt de student ruimte om een steeds actievere rol te gaan vervullen en eigen inbreng te leveren. Vanaf het vijfde semester wordt de student geacht zich te bekwamen in onderzoeksvaardigheden en verslaggeving. De stage in het zesde semester is daar een logisch vervolg op. Het afstuderen in het zevende semester gebeurt bij TMO in het Atelier. Studenten volgen eerst een aantal introducerende vakken en schrijven daar vervolgens onder supervisie van een docent (6 uur studiebegeleiding per week) in duo s hun scriptie. Deze scriptie is gebaseerd op door de hogeschool aangeboden thema s. De horizontale samenhang van de studie komt vanaf het vierde semester in de integratieve leerlijn duidelijk naar voren. Daarvan is sprake indien studenten praktijkopdrachten uitvoeren. In dergelijke projecten staat een modeopdracht centraal, maar is er sprake van inbreng vanuit verschillende disciplines (modevakken, marketing, management, personeelsbeleid, bedrijfseconomie). De opleiding vindt het belangrijk dat de studenten ook de samenhang in het curriculum ervaren. Om deze samenhang voor de studenten te vergroten heeft TMO het self-assessment en het daarmee verbandhoudende portofolio een prominente plaats in het curriculum gegeven. Aan het eind van zijn studie moet de student inzicht gekregen hebben in zijn sterke en zwakke kanten en een voorkeur hebben gevormd voor de richting waarin hij/zij de beroepscompetenties verder wil ontwikkelen. Het auditteam is van mening dat voor de ontwikkeling van die kwaliteit het portofolio een zinvol instrument is. Het auditteam is van mening, dat de interne cohesie zowel op horizontale wijze als ook op verticale wijze voldoende is gezekerd. Het auditteam is van oordeel, dat de vier leerlijnen, zoals die in het curriculum gehanteerd worden, in voldoende wijze samenhang bieden. Er is een samenhang te herkennen tussen de theoretische vakken en de praktische toepassing van de opgedane kennis in projecten. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement, Hogeschool TMO