Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie deeltijd - afstandsonderwijs. Hogeschool NTI

Transcriptie

1 Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie deeltijd - afstandsonderwijs Hogeschool NTI

2 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie deeltijd - afstandsonderwijs CROHO nr Hogeschool NTI Hobéon Certificering BV Maart 2008 Auditteam: R.J.M. van der Hoorn H. Frederik I. Hoogveld G. Egas Repáraz P. Van Schie Secretaris: E.R.J. Rijnen

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Karakteristiek van de opleiding Centrale audit NTI Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie 20 juni hervisitatie 29 november BEVINDINGEN EN BEOORDELING 8 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 8 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 8 Facet 1.2. Niveau Bachelor 12 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 14 Onderwerp 2: Programma 16 Facet 2.1. Eisen HBO 16 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma 18 Facet 2.3. Samenhang Programma 20 Facet 2.4. Studielast 22 Facet 2.5. Instroom 24 Facet 2.6. Duur 26 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 27 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 29 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 32 Facet 3.1. Eisen HBO 32 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 34 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel Onderwerp 4: Voorzieningen Facet 4.1. Materiële Voorzieningen 37 Facet 4.2. Studiebegeleiding 39 Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 41 Facet 5.1. Evaluatie Resultaten 41 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering 43 Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld 45 Onderwerp 6: Resultaten Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau Facet 6.2. Onderwijsrendement SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema HBO bachelor opleiding Communicatie deeltijd/afstandsonderwijs Integraal oordeel/ advies aan NVAO 52 Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen auditoren Bijlage II: Programma visitatie 20 juni november 2007

4 1. INLEIDING 1.1. Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de in paragraaf 1.2. genoemde HBO bachelor opleiding Communicatie 1.2. Bereik van de beoordeling Hogeschool NTI verzorgt zestien HBO bachelor opleidingen binnen verschillende domeinen. Het onderhavige rapport heeft betrekking op de HBO bacheloropleiding Communicatie, deeltijd - afstandsonderwijs, CROHO nr De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review van de opleiding Communicatie Karakteristiek van de opleiding Hogeschool NTI is met ingang van het collegejaar door de minister van Onderwijs conform artikel 6.9 WHW aangewezen als hogeschool. Als onderdeel van het Canadese Thomson Learning werd de weg ingeslagen naar het HBO afstandsonderwijs. Hogeschool NTI is een betrekkelijk nieuwe opleider en biedt sinds september 2000, bacheloropleidingen aan in een afstandsvariant. De opleider kent momenteel circa 4500 studenten In de visie van het NTI is het onderwijs flexibel ingericht via het onderwijskundige concept van blended learning. NTI studenten kunnen door middel van dit concept studeren op hun eigen manier. Het NTI wil haar visie uitdragen met nadrukkelijke aandacht voor de volgende vijf kenmerken: 1. Blended learning : een mix van onderwijsvormen die het leerproces van de student kan ondersteunen en stimuleren. De mix bestaat uit zelfstudie, contactmomenten en e-learning. 2. Flexibel: het NTI faciliteert dat studenten de mate van begeleiding, in- en uitstroom, studietempo en de leerweg zelf kunnen bepalen. 3. Financieel aantrekkelijk: het NTI biedt HBO opleidingen aan tegen een aantrekkelijke prijs. 4. Waardevol: Hogeschool NTI biedt geaccrediteerde en door het bedrijfsleven erkende opleidingen aan. 5. Doorgroeien: het NTI heeft speciale aandacht voor het faciliteren van doorstroom. Voor HBO-studenten gaat het voornamelijk om de doorstroom naar de arbeidsmarkt. In de toekomst moeten studenten steeds meer kunnen doorstromen naar post HBO- of Masteropleidingen Studenten die ingeschreven zijn bij Hogeschool NTI hebben bewust gekozen voor afstandsonderwijs. Veel studenten zijn al werkzaam in de beroepspraktijk en kunnen op deze manier de studie makkelijker combineren met hun werk. Het voordeel van afstandsonderwijs is dat studenten zelf hun studietempo, studiemoment en studieplaats kunnen bepalen De opleiding HBO Communicatie is een volledige Bacheloropleiding en kent momenteel ruim 100 studenten. De opleiding kenmerkt zich als brede opleiding waarbij rekening wordt gehouden met de doelgroep van de hogeschool, dat wil zeggen studenten die reeds werkzaam zijn in de (beroeps)praktijk en door middel van de opleiding zich verder willen ontwikkelen in hun carrière. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie, NTI Maart

5 De opleiding wordt aangeboden als een driejarige deeltijdopleiding, exclusief de afstudeerfase, waarbij studenten de mogelijkheid hebben om gedurende zes jaar aan de hogeschool te studeren. De student kan elk moment instromen en gedurende het gehele jaar door middel van zelfstudie, begeleiding door middel van e-learning en contactmomenten, studeren. Daarnaast zijn al veel studenten werkzaam in een relevante beroepspraktijk waardoor het programma en de afstudeerfase (het lopen van stage en het schrijven van de scriptie) relatief efficiënt kan worden doorlopen (het zogenaamde concurrencybeginsel). De huidige afgestudeerden zijn over het algemeen binnen de termijn van 4 jaar afgestudeerd De opleiding is gedefinieerd aan de hand van een viertal thema s, naast de inleidende, verdiepende en verbredende modules, te weten Communicatie, Informatie en Management, Media en Marketingmanagement Centrale audit NTI Op 12 juni 2007 heeft Hobéon een centrale audit uitgevoerd bij Hogeschool NTI, waarbij het auditteam de volgende vragen aan de orde heeft gesteld: Is het beleid dat de hogeschool voert op de verschillende beleidsterreinen accreditatiewaardig? Ofwel: is het beleid zodanig uitgewerkt dat het bij voldoende implementatie ook leidt tot een voldoende beoordeling in het kader van de accreditatie? Werkt het kwaliteitsmanagementsysteem binnen de hogeschool adequaat? Ofwel: werkt de PDCA-cyclus (Plan, Do, Check, Act) binnen de instelling aantoonbaar? Wat wordt op het centrale niveau al voldoende en aantoonbaar geborgd, zodat dit niet meer iedere keer (anders dan steekproefsgewijze) beoordeeld behoeft te worden bij de accreditatieonderzoeken van de afzonderlijke opleidingen of clusters van verwante opleidingen? Zijn er andere aandachtspunten die naar de mening van het auditteam vermelding behoeven? De centrale audit werd verricht door dhr. R.J.M. van der Hoorn als lead-auditor, dhr. W.L.M. Blomen als onderwijsauditor, mevr. J.M.J. Boon als deskundige afstandsonderwijs en mevr. E.R.J. Rijnen en mevr. D.P.M. de Koning beide als secretaris. In onderhavig Adviesrapport zal bij elk facet indien van toepassing worden aangegeven hoe het hogeschoolbrede beleid met betrekking tot het betreffende facet is vastgesteld en geborgd. De bevindingen van het auditteam naar aanleiding van de centrale audit zijn aangevuld met het oordeel over de specifieke uitwerking op opleidingsniveau. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie, NTI Maart

6 1.5. Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de betreffende opleiding Communicatie is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die opleiding als voldoende kan worden beoordeeld Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de betreffende opleiding geldt het volgende: de opleiding Communicatie heeft zich voor wat betreft beroepsprofiel, opleidingscompetenties en doelstelling tenminste gebaseerd op het landelijk beroepsprofiel en de opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de betreffende opleidingen en het beroepenveld. (Zie onder facet 1.1: Domeinspecifieke Eisen ). het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en passend is voor een opleiding Communicatie op HBO-niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van door de opleiding Communicatie aangeleverde schriftelijke informatie: Management Review MR; Studiegids; Onderwijs- en Examen Reglement OER; Onderliggende documentatie betrekking hebbend op bijvoorbeeld: - strategische keuzen en de positie in de markt, - interne organisatie, - de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende interne managementrapportages en verbetermaatregelen, - ontwikkelingen in het beroepenveld, - beroeps- en opleidingsprofielen, - (validatie) eindkwalificaties, - curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, - werkvormen, - toetsing en beoordeling, - kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, - internationalisering, - instroombeleid, - studiebegeleiding, - onderwijsrendement. Op basis van de door de opleiding Communicatie aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de opleiding. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie, NTI Maart

7 Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten twee externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van communicatie, één student, één lead auditor, één auditor onderwijs vanuit Hobéon Certificering en één secretaris, eveneens vanuit Hobéon Certificering. Onder controle moet hier worden verstaan, dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en de materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie behelsde ondermeer: overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de opleiding overleg voert; verslagen van die bijeenkomsten met het werkveld; overzicht CV s van (gast)docenten; netwerkoverzicht docenten; verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; verslagen van docentevaluaties; verslagen van studievoortgangsgesprekken met studenten; detailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; stageverslagen en -beoordelingen; de beroepsproducten die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; de eindproducten van studenten. Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. De audit op 20 juni 2007 heeft op 28 november 2007 een vervolg gekregen. Deze vervolgvisitatie achtte het auditteam wenselijk om met enkele leden van de Beroepenveldcommissie te spreken en (nogmaals) met de hoofddocenten te kunnen spreken en om inzage te krijgen in een groter aantal beroepsproducten van studenten dan op 20 juni 2007 mogelijk was. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de opleiding werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie, NTI Maart

8 Beslisregels Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een onderwerp slechts onvoldoende of voldoende scoren. Een facet kan evenwel, volgens diezelfde regels, onvoldoende, voldoende, goed of excellent scoren. Met dit als uitgangspunt, heeft Hobéon onderstaande beslisregels toegepast. Onderwerp A. Een onderwerp scoort voldoende, indien alle facetten van dat onderwerp tenminste voldoende hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp onvoldoende en de overige tenminste voldoende hebben gescoord, mits een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende. B. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord en voor dit facet geen acceptabel verbeterplan beschikbaar is. C. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien meer dan één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. Facet D. Binnen de beoordeling van een facet is ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie: beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven, dan omgekeerd; primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. Extra aantekening E. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, wordt dat als extra aantekening vermeld en wel met inachtneming van onderstaande regels: een onderwerp krijgt de extra aantekening goed, indien alle facetten van dat onderwerp goed hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; 1 een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent, indien alle facetten van dat onderwerp excellent hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening, indien één van de facetten van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord. 1 Het NVAO-Accreditatiekader onderscheidt bij onderwerp 2 ( Programma ) acht facetten. Eén ervan betreft de duur van de opleiding. Het daarbij vermelde criterium (240 EC S) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een opleiding a priori moet voldoen, wil zij überhaupt in aanmerking kunnen komen voor een HBO Bachelor accreditatie. Duur is derhalve van een andere orde dan -bijvoorbeeld- Kwaliteit Personeel of Onderwijsrendement. Bij de beslissing of het onderwerp Programma een extra aantekening goed dan wel excellent verdient, wordt het facet Duur dan ook buiten beschouwing gelaten. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie, NTI Maart

9 Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Leden: Secretaris: R.J.M. van der Hoorn H. Frederik, deskundige onderwijs I. Hoogveld, werkvelddeskundige G. Egas Repáraz, vakdeskundige P. van Schie, studentlid E.R.J. Rijnen Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen, dat de voor de beoordeling van de opleiding Communicatie noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke domein). De heer Van der Hoorn heeft een groot aantal (accreditatie-)audits binnen en buiten het hoger onderwijs geleid, een aantal malen als onderwijsdeskundige, maar in de regel als voorzitter. De vak- en werkvelddeskundigen Hoogveld en Egas Repáraz hebben zich in hun beoordeling, vanuit respectievelijk het vakgebied en het werkveld, met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud en (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld. Bovendien hebben zij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. De 'deskundige onderwijs, de heer Frederik, heeft zich vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. Frederik heeft een grote onderwijservaring opgebouwd die hem in staat stelt de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt, te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan HBOopleidingen gesteld worden. De heer Van Schie studeert thans Communicatie (duaal) aan de Hogeschool van Amsterdam. Zowel zijn stage, werkervaring en maatschappelijke functies hebben in de regel een relatie met zijn huidige studie. Mevrouw Rijnen heeft tijdens haar studie Bestuurs- en Organisatiewetenschappen aan de UU ervaring opgedaan met bestuurlijke vraagstukken, organisatieverandering en strategisch management. Tevens heeft zij in haar huidige functie ervaring in kwaliteitsmanagement opgebouwd. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie, NTI Maart

10 Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding: management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II Programma visitatie 20 juni hervisitatie 29 november 2007 Zie Bijlage II. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie, NTI Maart

11 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie HBO. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen Het NTI-beroepsprofiel is opgesteld aan de hand van het landelijke beroepsprofiel en aan de hand van de domeincompetenties van de HBO-raad. Ook relevante vacatures en studentprofielen van de desbetreffende opleiding zijn betrokken om te komen tot het NTI-beroepsprofiel. Ondanks het specifieke karakter van de NTI opleiding (deeltijd-, afstands- en veelal volwassenonderwijs), onderscheidt het NTI beroepsprofiel zich slechts minimaal van het landelijk (erkend) beroepsprofiel. Hogeschool NTI wordt als particuliere aanbieder van afstandsonderwijs niet actief betrokken bij het landelijke overleg. Doordat vele (hoofd)docenten naast hun werkzaamheden bij NTI betrokken zijn bij het reguliere onderwijs en verbonden zijn aan reguliere hogescholen, komt NTI via een indirecte weg toch aan de benodigde informatie De eisen die de beroepspraktijk stelt aan de beginnende beroepsbeoefenaar zijn voor NTI leidend voor de vormgeving van een opleiding en worden vastgelegd in het beroepsprofiel. Met betrekking tot het opstellen van een beroepsprofiel hanteert hogeschool NTI de volgende uitgangspunten: Het beroepsprofiel moet breed gedragen worden. Dit betekent dat landelijke beroepsprofielen het uitgangspunt zijn voor het hogeschool NTI-profiel. De beroepspraktijk wordt betrokken bij het opstellen van het NTI-beroepsprofiel. Dit betekent dat de hogeschool beroepenveldcommissies (BvC) heeft geïnstalleerd voor het opstellen van het profiel. Het NTI-beroepsprofiel houdt rekening met de doelgroep van de hogeschool. Aangezien veel studenten al werkzaam zijn in de (beroeps)praktijk, dient het beroepsprofiel zowel rekening te houden met de al opgedane ervaring als de mogelijkheid te bieden om studenten een brede opleiding te laten volgen, passend in hun verdere ontwikkeling in de praktijk Het NTI-beroepsprofiel is de basis voor de curriculumcommissie c.q. een vertegenwoordiging van docenten geweest om het opleidingsprofiel vorm te geven. Het opleidingsprofiel beschrijft de werkvelden van de afgestudeerden, de kerncompetenties, de kerntaken en de kernopgaven In 2006/2007 zijn voor alle opleidingen Beroepenveldcommissies (BvC) gevormd. Conform het reglement zijn daarvoor externe deskundigen benaderd met een ruime blik en ervaring in het desbetreffende vakgebied, alsmede, daar waar mogelijk, alumni van de betreffende opleiding. De BvC van de opleiding Communicatie bestaat uit vijf vertegenwoordigers, waarvan vier leden ervaring hebben in het vakgebied communicatie. Het vijfde lid is recent afgestudeerd bij een andere, reguliere instelling. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie, NTI Maart

12 De Beroepenveldcommissie van de opleiding Communicatie heeft door middel van twee gerichte brainstormsessies, op basis van het landelijke profiel domeincompetenties Communications, het NTI profiel ontwikkeld. Bij het ontwikkelen van het profiel is ook rekening gehouden met de door de desbetreffende beroepsverenigingen geformuleerde (functie)niveaus en is aanvullende informatie verzameld met behulp van vragen via , persoonlijke gesprekken en bestaande documenten. Zo zijn onder meer recente vacatures voor afgestudeerden geanalyseerd. De wens van Hogeschool NTI tot het ontwikkelen van een HBO opleiding Communicatie is ingegeven door de behoefte aan de aanbod- en vraagzijde van de communicatiemarkt. Enerzijds dient ze te voldoen aan het landelijk erkend beroepsprofiel, anderzijds aan de specifieke vragen (competenties) vanuit de markt Kernbegrippen voor de opleiding Communicatie zijn: brede professionalisering, brede inzetbaarheid, proactief en reactief denken en handelen. Een generalist die, conform het landelijke profiel, getraind is in toegepaste communicatie op de domeinen organisatie-, management- en marketingcommunicatie De kern van de communicatiefunctie is het realiseren van een vooraf bepaald doel via (systematische) communicatie. Het doel van communicatie ligt op het niveau van kennis, houding en gedrag. De rol is die van adviseur, projectmedewerker, coördinator of communicatiemedewerker Actuele en toekomstige ontwikkelingen in de beroepspraktijk zijn o.a.; Groeiende samenhang in communicatie doelstellingen, middelen, en servicing door de afdeling communicatie aan decentrale organisatieonderdelen. Verdieping van het vakgebied naar diensten, marketingcommunicatie, managementcommunicatie en organisatiecommunicatie. Meer dan gemiddelde kennis vereist over sturing van organisaties, informatie- en communicatiesystemen. Complexe (inter)nationale organisaties bemoeilijken het verkrijgen van draagvlak. Toenemend aantal spelers op de communicatiemarkt. De geschetste ontwikkelingen hebben o.a. de volgende consequenties; Verdieping van de domeinen en geïntegreerde dosering. Domeinen krijgen een andere rol. Solorol is voorbij. Communicatie betekent een consortium van specialisten. Toename van niet persoonlijke communicatie ( , voice computers). Koppeling tussen klassieke media en nieuwe media. Verdiepen ten gevolge van ICT in de zin van communicatiemedium, informatiemedium en distributiemedium. Nadruk komt meer te liggen op bedrijfsuitvoering De ordening van de competenties voor de opleiding Communicatie geschiedt aan de hand van de beleidscyclus van communicatie; Competentie 1: Relevante signalen voor de organisatie systematisch opsporen, interpreteren en er gewicht aan toekennen binnen de gegeven communicatiekaders. Competentie 2: Naar aanleiding van een communicatievraagstuk een toegepast onderzoek kunnen ontwerpen, uitvoeren, analyseren en rapporteren. Competentie 3: Het opstellen van een advies over: (i) algemeen communicatiebeleid (strategisch), (ii) vaststelling van de doelgroep, (iii) de communicatie met in- en externe publieks- dan wel doelgroepen, (iv) de positionering van een merk en/of een organisatie. Competentie 4: Vertalen van organisatiestrategie in communicatiemiddelen (tactisch). Competentie 5: Opstellen van een communicatieplan binnen het vastgestelde beleidsplan (opstellen budget, inzet communicatiemiddelen). Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie, NTI Maart

13 Competentie 6: Het ontwerpen van een campagne. Competentie 7: Het realiseren van een communicatieproject. Competentie 8: Het realiseren van communicatiemiddelen in vorm en inhoud. Competentie 9: Representeren van de organisatie Het opleidingsprofiel van de opleiding Communicatie is in 2007 voorgelegd aan de beroepenveldcommissie. De commissie (BvC) is hiermee betrokken bij het verder uitwerken van de beroepscompetenties in het opleidingsprofiel en speelt daarmee een duidelijke rol in het borgen van de aansluiting van het beroeps- en opleidingsprofiel op de door het werkveld geformuleerde eisen en wensen met betrekking tot de eindkwalificaties. Doordat het beroepsprofiel wordt opgesteld in samenspraak met het werkveld vindt er een inhoudelijke legitimering van het opleidingsprogramma plaats. Het auditteam heeft geconstateerd dat er sprake is van een intensivering van de contacten tussen NTI en de Beroepenveldcommissie van de opleiding Communicatie. Uit het gesprek met enkele afgevaardigden van de BvC is gebleken dat niet alleen de casuïstiek momenteel wordt aangepakt maar ook de digitale leeromgeving voor een betere koppeling met de beroepspraktijk. Ook heeft de BvC recentelijk het opleidingsprogramma onder de loep genomen om te kijken waar geschoven moet worden met modules De Beroepenveldcommissie geeft gevraagd en ongevraagd advies over: De actualiteit en juistheid van het beroepsprofiel gegeven de ontwikkelingen in de beroepspraktijk. De aansluiting tussen het beroepsprofiel en het daarop gebaseerde opleidingsprofiel en het curriculum van de opleiding. De aansluiting van de opleiding op de eisen van de beroepspraktijk. De BvC komt minimaal eenmaal per jaar samen. Bij een opleiding in ontwikkeling of bij substantiële veranderingen is dat minimaal tweemaal per jaar. Met ingang van 2008 wordt de frequentie opgevoerd tot 3 à 4 keer per jaar. De wijziging in het reglement zal begin 2008 worden voorgelegd aan de diverse beroepenveldcommissies NTI onderhoudt op de volgende wijze structureel contact met het beroepenveld: 1 à 2 keer per jaar komt per opleiding de Beroepenveldcommissie bij elkaar. Via evaluaties en input van docenten; Via studenten (STO e.a.); De hogeschool is bezig met de eerste aanzet voor een alumnibeleid Hogeschool NTI beschikt niet over een uitwisselingsprogramma voor studenten met andere hogescholen. Wel hebben zij studenten die in het buitenland op afstand studeren. Studenten kunnen zelf de keuze maken voor een stage in het buitenland. NTI heeft contacten met gelijksoortige instituten in het buitenland (UK, Australië, USA) voor wat betreft gegevensuitwisseling met betrekking tot content en digitalisering. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie, NTI Maart

14 Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet van de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: De opleiding Communicatie biedt een curriculum aan dat geënt is op landelijk overeengekomen eindkwalificaties en door het beroepenveld zijn gevalideerd. De eisen die de beroepspraktijk stelt aan de zelfstandig en/of leidinggevende beroepsbeoefenaar, zijn leidend voor de vormgeving van de opleiding en zijn vastgelegd in het beroepsprofiel. De eindkwalificaties zijn derhalve werkvelddekkend en corresponderen ten minste met de kerntaken van de beginnend beroepsbeoefenaar. Het beleid van NTI ten aanzien van de Beroepenveldcommissie als zodanig is adequaat. De opleiding onderhoudt gestructureerde contacten met het beroepenveld, zoals via de Beroepenveldcommissie. Contacten die aantoonbaar effect hebben op de richting en hoofdlijnen van het opleidingsprogramma. De intensivering van het contact met de BvC juicht het auditteam zeer toe. De opleiding volgt aantoonbaar de ontwikkelingen in het beroepenveld, zij het dat er een beperkte oriëntatie bestaat op internationale ontwikkelingen. Tussen dit beroepenveld en de hogeschool is er sprake van een goede en heldere interactie. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie, NTI Maart

15 Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet Niveau Bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen Het auditteam heeft de eindkwalificaties van de opleiding Communicatie getoetst teneinde te kunnen bepalen of deze kwalificaties beantwoorden aan het niveau bachelor zoals weergegeven in de zogeheten Dublin Descriptoren. In de Dublin Descriptoren worden vijf dimensies (Kennis en Inzicht Toepassen Kennis en Inzicht Oordeelsvorming Communicatie Leervaardigheden) onderscheiden. De dimensies van de Dublin Descriptoren De Descriptoren zijn (evenals de generiek HBO-competenties) opgenomen in de beschrijving van de opleidingscompetenties. Kennis en inzicht Binnen kennis en inzicht wordt door de opleiding een onderscheid gemaakt in brede professionalisering en multidisciplinaire integratie. De eindkwalificaties waarop de opleiding zich richt, zijn zodanig dat zij niet verworven kunnen worden zonder gedegen kennis en inzicht in bijvoorbeeld: interne en externe communicatie resp. relevante modaliteiten; organisaties; marketing; consumentengedrag. In de competentiematrix wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet gekoppeld aan een aantal beroepscompetenties; competenties 1, 2, 3, 4 en 5 (voor een beschrijving zie 1.1.9). Daarmee laat de opleiding zien, dat zij deze Dublin Descriptor uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Toepassen Kennis en inzicht De beroepsspecifieke (deel) competenties zijn alle gericht op het uitvoeren van de kerntaken van de communicatiemedewerker. Iets wat zichtbaar gemaakt wordt in de beroepsproducten die studenten tijdens de opleiding geacht worden te maken. Bijvoorbeeld: projectverslagen; presentaties; huiswerkopdrachten; stageverslagen. In de beroepspecifieke competenties wordt expliciet naar deze en andere beroepsproducten verwezen. De vermelde producten impliceren een professionele toepassing door de student van zijn verworven kennis en inzicht. In de competentiematrix wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet gekoppeld aan de competenties; 1, 2, 5, 6 en 7 (voor een beschrijving zie 1.1.9). Daarmee laat de opleiding zien, dat zij deze Dublin Descriptoren uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie, NTI Maart

16 Oordeelsvorming Zowel de (algemene) HBO-competenties als de beroepsspecifieke (deel) competenties behelzen het hele spectrum van probleemanalyse, methodisch en reflectief denken en handelen, besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid. De daarmee verband houdende vaardigheden zijn expliciet gericht op het maken van keuzen. Dit vooronderstelt, dat de student in staat is problemen te analyseren en mogelijke oplossingsstrategieën tegen elkaar af te wegen, te adviseren, uit te (laten) voeren en daarna te evalueren. In de competentiematrix wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet gekoppeld aan de competenties; 1, 3, 4 en 9 (voor een beschrijving zie ). Daarmee laat de opleiding zien, dat zij deze Dublin Descriptoren uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Communicatie In de competenties waar de opleiding zich op richt, is communicatie als afzonderlijk competentiegebied van de (beroepsbeoefenaar) opgenomen. In de competentiematrix wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet geplaatst in het perspectief van (i) sociaal-communicatieve bekwaamheid (overleggen, vergaderen, presenteren, informeren, adviseren e.d.) en (ii) basiskwalificering voor managementfuncties (leiding geven, organiseren, delegeren, stimuleren). In de competentiematrix wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet gekoppeld aan de competenties; 5, 7, 8 en 9 (voor een beschrijving zie ). Daarmee laat de opleiding zien, dat zij deze Dublin Descriptoren uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Leervaardigheden Voor de opleiding geldt, dat de te verwerven competenties een aantal metavaardigheden van de studenten veronderstellen die expliciet op het eigen leren zijn gericht opdat de student in staat is (i) zich tijdens de beroepsuitoefening verder te professionaliseren en (ii) vervolgstudies op een hoger niveau te doorlopen. Deze metavaardigheden staan in de competenties vermeld in termen van transfer en brede inzetbaarheid en brede professionalisering. In de competentiematrix wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet gekoppeld aan de competenties 1 t/m 9. Daarmee laat de opleiding zien, dat zij deze Dublin Descriptoren uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet van de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: De eindkwalificaties van de opleiding voldoen aan het niveau bachelor zoals weergegeven in de Dublin Descriptoren. De eindkwalificaties zijn uitgewerkt in competenties die aansluiten bij en gevalideerd zijn door de beroepspraktijk. De eindkwalificaties zijn aantoonbaar verankerd in het programma van de opleiding Communicatie: de competenties zijn rechtstreeks in verband gebracht met het opleidingsprogramma en met de daarbinnen gehanteerde werkvormen. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie, NTI Maart

17 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet Oriëntatie HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Oriëntatie HBO kent twee dimensies. Hoger onderwijs enerzijds, beroepsonderwijs anderzijds Hoger Onderwijs Het beroepsprofiel en de daarmee samenhangende beroepscompetenties van de opleiding Communicatie beschrijven een hoog niveau van beroepsuitoefening en sluiten aantoonbaar aan bij de beschrijving van het bachelor niveau in de Dublin Descriptoren. Daarmee is aangegeven dat de opleiding Communicatie gerekend kan worden tot het hoger onderwijs. De eindkwalificaties zijn dezelfde als de beroepscompetenties van de opleiding. De eindkwalificaties zijn conform Dublin Descriptoren voor de bachelor. De opleidingscompetenties zijn een concrete invulling van de door de HBO-Raad opgestelde tien generieke bachelor HBO-kwalificaties. De wijze waarop de opleiding de Dublin Descriptoren heeft uitgewerkt en in het programma heeft opgenomen, zijn als voldoende beoordeeld (zie facet 1.2.) Beroepsonderwijs De competenties van de opleiding zijn geformuleerd in termen van beroepscompetenties die aantoonbaar (zie 1.1.) in samenspraak met het beroepenveld zijn opgesteld en door dat beroepenveld zijn gevalideerd (via de Beroepenveldcommissie). Daarmee is op het niveau van opleidingsdoelstellingen de oriëntatie op het voor communicatie relevante werkveld geborgd. De wijze waarop de opleiding de beroepscompetenties in samenspraak met het (landelijke en regionale ) beroepenveld heeft uitgewerkt, beoordeelde het auditteam reeds als voldoende (zie 1.1.) Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet van de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: De opleiding Communicatie heeft de eindkwalificaties rechtstreeks en volledig ontleend aan het door het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofiel en daar eigen accenten aan toegevoegd. In de van dit beroepsprofiel afgeleide opleidingsspecifieke kwalificaties en competenties wordt ook het niveau van de beginnend beroepsbeoefenaar geformuleerd. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie, NTI Maart

18 SAMENVATTEND OORDEEL DOELSTELLINGEN OPLEIDING : VOLDOENDE Het auditteam beoordeelt het Onderwerp Doelstellingen Opleiding als voldoende. Hogeschool NTI vult de vraag naar flexibele onderwijsconcepten op concrete wijze in; De opleiding Communicatie heeft voldoende zicht op de actuele ontwikkelingen binnen het domein Communicatie. Het werkveld wordt uitdrukkelijk betrokken bij het opstellen van opleidingsdoelstellingen en beroepscompetenties. De opleidingsdoelstellingen voldoen aantoonbaar aan de niveaueisen die aan een HBO bachelor gesteld worden. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie, NTI Maart

19 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen hbo; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing. Facet 2.1. Eisen HBO Criteria Het facet Eisen HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Bevindingen Het propedeusejaar van de opleiding Communicatie is algemeen oriënterend van aard waarbij tevens accenten worden gelegd ter voorbereiding op de hoofdfase. In het propedeusejaar komt een aantal algemene competenties aan bod alsmede een introductie op het (aankomende) werkveld, zowel door de studie- en beroepsoriëntatie als door een aantal inleidende modules op het betreffende vakgebied. De beroepspraktijk wordt als uitgangspunt genomen bij het opstellen en uitvoeren van het onderwijs, onder andere door de inbreng van praktijkcases en de stages. Actuele ontwikkelingen binnen het domein vinden hiermee hun weg in het programma Het opleidingsprogramma is (en wordt) ontwikkeld en uitgevoerd door docenten met een sterke relatie met het beroepenveld. NTI streeft na dat een groot deel van de docenten naast het geven van onderwijs ook werkzaam is in de beroepspraktijk. Van dit ruime en gedifferentieerde netwerk (bedrijven en personen) maakt de opleiding systematisch gebruik. Bijvoorbeeld: als opdrachtgever en aanbieder van onderwijsprojecten, als begeleider van afstudeerprojecten en als externe beoordelaar Hogeschool NTI stelt als uitgangspunt dat iedere opleiding aantoonbaar nauwe contacten met het relevante beroepenveld moet onderhouden en dat daartoe in ieder geval behoort het gestructureerde overleg met een Beroepenveldcommissie over de visie, doelstelling en inrichting van de opleiding. Deze commissie signaleert trends en ontwikkelingen uit het werkveld en adviseert (gevraagd en ongevraagd) de opleiding over het strategisch beleid, het competentieprofiel en het onderwijs. Uit de verslaglegging van deze bijeenkomsten blijkt, dat het in de BvC vertegenwoordigde beroepenveld een belangrijke rol speelt in de opleiding via het inbrengen van actuele voor het werkveld relevante ontwikkelingen. Er is sprake van een inhoudelijke discussie tussen opleiding en BvC en zij trekken gezamenlijk op daar waar het gaat om het verder ontwikkelen van het onderwijs. Zowel in termen van beleid en kwaliteit, als in termen van inhoud. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie, NTI Maart

20 De opleidingsstructuur biedt veel openingen naar de beroepspraktijk: Praktijktrainingen resp. (praktijk)opdrachten die een wisselwerking tot doel hebben van theorie en praktijk in combinatie met de benodigde (communicatieve) vaardigheden. Op deze wijze vindt er een integratie van de beroepsvaardigheden en toepassing van kennis plaats. Zelfstandig als in groepen opdrachten uitvoeren. Hierbij wordt met het op afstand uitwerken van groepsopdrachten een reële nabootsing beoogd van wat steeds meer de praktijk is: op afstand werken, flexibele werkplekken (telewerken, conference calls ). De opdrachten dienen zoveel mogelijk uit de praktijk te komen. De stageperiode dient ervoor om zich specifieke beroepsprofilerende competenties eigen te maken, integratie van kennis, houding en vaardigheden Hogeschool NTI wil verder inspelen op zijn ankerpunt flexibiliteit door meer vraaggestuurd onderwijs aan te bieden. Een voucherbeleid biedt Hogeschool NTI de mogelijkheid om studenten tegen een meerprijs extra service en diensten aan te bieden. Vooralsnog is er voor gekozen om dergelijke initiatieven kosteloos en vrijblijvend aan te bieden, bijvoorbeeld met een visiting expert binnen de DLO (digitale leeromgeving) of extra begeleiding via een chatsessie. Via tevredenheids-onderzoeken wordt achterhaald of er wel vraag is naar extra service en diensten voor een meerprijs. De eerste resultaten laten zien dat studenten vooralsnog beperkt interesse tonen in bovenstaande initiatieven. Hogeschool NTI blijft de ontwikkelingen en wensen m.b.t. een voucherbeleid volgen en bekijkt in 2008 opnieuw het te voeren beleid met betrekking tot extra service en diensten tegen een meerprijs De leeractiviteiten waarvan Hogeschool NTI gebruik maakt zijn onder andere: literatuurstudie, zelfstudieopdrachten, huiswerkopdrachten en praktijktrainingen Literatuur is, gezien de component zelfstudie, een belangrijk onderdeel van de opleiding en van de hogeschool. De hogeschool hanteert dan ook algemene criteria voor de selectie van de te gebruiken literatuur, waarbij een belangrijk item de activerende werking van de gekozen studiematerialen is. De opleiding Communicatie heeft een aantal verbetermaatregelen getroffen op het gebied van literatuur, te weten inzet nieuwe literatuur bij verschillende modules. Het auditteam is van mening dat het literatuurpakket compleet is en in de meeste gevallen up to date. Het voldoet in de behoefte van de opleiding. Het auditteam is wel van mening dat niet alle boeken uitermate geschikt lijken voor zelfstudie op HBO-niveau Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet van de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: Het programma van de opleiding Communicatie biedt aan de studenten via de simulaties, de stages, de beroepsopdrachten en de afstudeerfase voldoende gestructureerde mogelijkheden om hun kennis te ontwikkelen in interactie met het beroepenveld. De studieonderdelen komen tot stand op basis van actuele ontwikkelingen, praktijkbehoeften en - problemen en zijn ook aantoonbaar ontworpen in samenwerking met het werkveld. Het programma wordt uitgevoerd door docenten die een sterke relatie met het werkveld hebben. Het merendeel van de docenten is zelf nog actief in de relevante beroepspraktijk. Het door de opleiding gehanteerde studiemateriaal is relevant, actueel, werkvelddekkend en op HBOniveau. De gebruikte vakliteratuur is in de meeste gevallen up-to-date en voldoet in de behoefte van de opleiding maar lijken niet allemaal even geschikt voor zelfstudie. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie, NTI Maart