Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming voltijd - deeltijd - duaal. Hogeschool Utrecht

Transcriptie

1 Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming voltijd - deeltijd - duaal Hogeschool Utrecht

2 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming voltijd - deeltijd - duaal CROHO nr Hogeschool Utrecht Hobéon Certificering BV Datum: december 2006 Auditteam: Drs. W.G. van Raaijen Prof. dr. Th. Wubbels G. van Dijk E. Kroon Drs. R.F.H.M. Stapert Drs. E.R.J. Rijnen

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Karakteristiek van de opleiding Eindrapport visitatiecommissie, interne audit en Quick Scan Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie CMV op 9 en 10 oktober BEVINDINGEN EN BEOORDELING 9 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 9 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 9 Facet 1.2. Niveau Bachelor 14 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 16 Onderwerp 2: Programma 18 Facet 2.1. Eisen HBO 18 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma 21 Facet 2.3. Samenhang Programma 23 Facet 2.4. Studielast 26 Facet 2.5. Instroom 28 Facet 2.6. Duur 30 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 31 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 33 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 36 Facet 3.1. Eisen HBO 36 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 38 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel Onderwerp 4: Voorzieningen Facet 4.1. Materiële Voorzieningen 42 Facet 4.2. Studiebegeleiding 44 Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 46 Facet 5.1. Evaluatie Resultaten 46 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering 48 Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld 50 Onderwerp 6: Resultaten 52 Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau 52 Facet 6.2. Onderwijsrendement SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema HBO bachelor opleiding CMV, voltijd Oordeelschema HBO bachelor opleiding CMV, deeltijd Oordeelschema HBO bachelor opleiding CMV, duaal Integraal oordeel/ advies aan NVAO 59 Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen auditoren Bijlage II: Programma visitatie 9 en 10 oktober 2006

4 1. INLEIDING 1.1. Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de in paragraaf 1.2 genoemde HBO bachelor opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming (CMV) van de Hogeschool Utrecht Bereik van de beoordeling De Hogeschool Utrecht, in casu het Instituut voor Social Work (ISW), verzorgt de HBO bachelor opleidingen Culturele en Maatschappelijke Vorming (CMV), Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD), Sociaal-Pedagogische Hulpverlening (SPH), Creatieve Therapie (CT) en HBO-pedagogiek. Het onderhavige rapport heeft betrekking op de: HBO bacheloropleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming, voltijd, deeltijd en duaal, CROHO nr De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review van de opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming De bevindingen van het auditteam, wat betreft de CMV-opleiding die wordt gegeven op de locaties Utrecht en Amersfoort, zijn beschreven in één rapport. Sinds de fusie tussen Hogeschool Utrecht en Hogeschool de Horst werken beide opleidingen onder één bestuur, organisatie en beleidskader. Verschillen tussen de opleidingen worden zichtbaar gemaakt in het adviesrapport Karakteristiek van de opleiding De opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming van de Hogeschool Utrecht maakt deel uit van het Instituut voor Social Work. De hogeschool is bestuurlijk onderverdeeld in faculteiten. Het Instituut Social Work behoort tot de Faculteit Maatschappij & Recht. De opleiding CMV wordt gegeven op twee locaties: Utrecht en Amersfoort. In Utrecht biedt zij een voltijd en deeltijd variant aan. In Amersfoort een voltijd, deeltijd en een duale variant. De opleiding CMV van Hogeschool Utrecht bestaat in de huidige vorm sinds 1 september Zij is tot stand gekomen na de fusie tussen Hogeschool Utrecht en Hogeschool de Horst. De opleidingen van de Horst verhuisden toen van Driebergen naar Amersfoort. De opleiding wordt in Amersfoort en Utrecht in 2005/2006 verzorgd door verschillende teams. In Utrecht zijn er twee teams; één voor de voltijd opleiding CMV en één voor de deeltijdopleiding. In Amersfoort is het team van de opleiding CMV verantwoordelijk voor zowel de voltijd, deeltijd als de duale variant. Het team van Amersfoort en het team van Utrecht (voltijd) hebben sinds de fusie dezelfde teamleider. Het deeltijdteam in Utrecht is operationeel onder een andere teamleider. Over het opleidingsprofiel en de doorwerking van dit profiel in de curricula van de opleidingen Culturele en Maatschappelijke Vorming zijn in 1999 landelijk bindende afspraken met de sociale partners gemaakt. Beide opleidingen werken binnen dit kader. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 1

5 Het instituut heeft besloten geleidelijk toe te werken naar een gezamenlijk curriculum voor CMV voor zowel de voltijd, de deeltijd en de duale variant. De ontwikkeling naar een gezamenlijk curriculum voor CMV vindt plaats in het kader van een bredere transitie van het onderwijs in het Instituut voor Social Work, waarbij ook de opleidingen Sociaal Pedagogische Hulpverlening, Maatschappelijk Werk en Dienstverlening en Creatieve Therapie betrokken zijn. Een centraal kenmerk van deze transitie is de overgang van een beroepsspecifieke curriculumontwikkeling naar een ontwikkeling die is gebaseerd op het denken in domeinen: één sociaal-agogisch domein. De veranderingsrichting kan als volgt worden samengevat: - er komt een brede, gemeenschappelijke propedeuse voor alle opleidingen in het Instituut; - er blijven afzonderlijke opleidingstrajecten bestaan, maar er vindt een veel sterkere onderwijsinhoudelijke afstemming plaats dan voorheen; - deze afstemming vindt plaats op het niveau van gedeelde taakgebieden, gemeenschappelijke competenties, gezamenlijke onderwijsprogramma s en gemeenschappelijke afstudeerprogramma s. Vanaf 1 september 2006 wordt in een aantal stappen een nieuw curriculum voor Culturele en Maatschappelijke Vorming ingevoerd als onderdeel van de totale curriculumvernieuwing in het Instituut voor Social Work. In het studiejaar 2006/2007 is een nieuw curriculum voor de propedeuse ingevoerd. Voor het 2 e tot en met het 4 e jaar zijn de contouren nader uitgewerkt in termen van bijvoorbeeld competenties, competentieontwikkeling en leerlijnen en de daarmee verband houdende programmaonderdelen Eindrapport visitatiecommissie, interne audit en Quick Scan In het studiejaar zijn de opleidingen voor Culturele en Maatschappelijke Vorming gevisiteerd. De bevindingen van de visitatiecommissie zijn gepubliceerd in het eindrapport Mensenwerk uit Bij de opleiding van de Horst leidde dit op geen enkel punt tot een onvoldoende beoordeling. Bij de opleiding van Hogeschool Utrecht was het oordeel op een vijftal punten niet voldoende. In overleg met de onderwijsinspectie zijn afspraken gemaakt voor verbetering en de resultaten van deze verbeteracties zijn door het auditteam beoordeeld. Tekortkomingen CMV Utrecht Beroepsbeeld en eindtermen Aandachtspunt: in het beroepsbeeld en de eindtermen is de relatie tussen de agogische kern en de ludische invalshoek nog niet goed uitgewerkt. Horizontale en verticale samenhang Aandachtspunt: de samenhang en integratie binnen het curriculum is nog onvoldoende. Buitenschools curriculum Aandachtspunt 1: in het buitenschoolse curriculum laat het agogische gehalte van sommige stageplaatsen en de bewaking daarvan nog te wensen over; Aandachtspunt 2: de stageorganisatie, -begeleiding en -beoordeling is onvoldoende. Gerealiseerde kwalificaties Aandachtspunt: de gerealiseerde kwalificaties van de opleiding zijn op dit moment onvoldoende en de commissie heeft twijfels over het niveau van de afgestudeerden. Toetsing en beoordeling Aandachtspunt: bij de toetsing en vooral de beoordeling plaatst de commissie kritische kanttekeningen. Het ontbreken van beoordelingscriteria is een cruciaal gemis. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 2

6 Studiebegeleiding Aandachtspunt: de studiebegeleiding is nog onvoldoende uitgewerkt. Personeel Aandachtspunt: het personeelsbeleid wordt nog onvoldoende afgestemd op onder meer het onderwijsbeleid. In 2004 heeft een intern auditteam aan de hand van het evaluatie-instrument EVINAC een onderzoek ingesteld naar de onderwijskwaliteit en de conditionele onderwijskwaliteit van de opleiding CMV. Het interne auditteam had een overwegend positief eindoordeel maar heeft ook een aantal tekortkomingen geconstateerd: het cyclisch maken van de Plan-Do-Check-Act cirkel in de bedrijfsvoering; een vergroting van de externe oriëntatie; het doen van onderzoek naar de relatie tussen studiebelasting, onderwijsrendementen en studieloopbaanbegeleiding bij een competentiegericht opleidingsprogramma. Ter voorbereiding op de audit, in het kader van de accreditatie in 2006 voor de opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming van Hogeschool De Horst, heeft er in het voorjaar van 2005, door een intern auditteam van de hogeschool, een zogenaamde Quick Scan plaatsgevonden. Doel: het vaststellen welke risico s een succesvolle audit de opleiding in de weg staan. Naar aanleiding van deze Quick Scan kan men concluderen dat de fundamenten van de opleiding: Doelstelling en Programma van deugdelijke kwaliteit zijn. De studeerbaarheid en het instroommanagement zijn in deze onderwerpen de zwakke schakels. Bij het onderwerp Personeel wordt een visie gemist op hoe de opleiding haar ambitie met een klein team wil waarmaken. Het houden aan afspraken en het concretiseren van voornemens moet de risico s bij de onderwerpen Voorzieningen en Interne Kwaliteitszorg grotendeels weg kunnen nemen. Het rendement van de opleiding is laag ondanks alle studiebegeleiding. Van de opleiding mag hierop een visie en actie verwacht worden. Naar de mening van het auditteam heeft de opleiding een goede aansluiting gevonden op de aandachtspunten van de verschillende visitatie- en interne auditcommissies. Er is een aantoonbare verbetering van het cyclisch maken van de PDCA-cyclus in de bedrijfsvoering geconstateerd. Dit geldt voor alle hierboven genoemde aandachtspunten en tekortkomingen. Tevens is een vergroting van de externe oriëntatie geconstateerd. Bij de diverse onderwerpen in dit adviesrapport worden de diverse aspecten nader belicht Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de betreffende opleidingsvarianten voltijd, deeltijd en duaal is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 3

7 Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de betreffende opleidingsvarianten geldt het volgende: De opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming voltijd, deeltijd en duaal heeft zich voor wat betreft beroepsprofiel, opleidingscompetenties en doelstelling tenminste gebaseerd op het landelijk beroepsprofiel en de opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de betreffende opleidingen en het beroepenveld. (Zie onder facet 1.1.: Domeinspecifieke Eisen ). Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en passend is voor een opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming op HBO-niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1. De Hogeschool Utrecht heeft een set van ijkpunten (EVINAC) ontwikkeld, die (o.a.) dienen als de instellingsspecifieke vertaling van het NVAO-accreditatiekader en die op een aantal aspecten een eigen (streef-)norm bevatten. De opleiding heeft in haar Management Review aangegeven hoe zij zich tot deze normstelling verhoudt. Ook dit instellingsspecifieke kader heeft het auditteam in zijn beoordeling betrokken. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van door Culturele en Maatschappelijke Vorming aangeleverde schriftelijke informatie: Management Review MR; Studiegids; Onderwijs- en Examen Reglement OER; Mensenwerk, eindrapport visitatiecommissie CMV 2001; Rapportage interne audit opleiding CMV 2004 ; Quick Scan CMV 2005 ; Onderliggende documentatie betrekking hebbend op bijvoorbeeld: - strategische keuzen en de positie in de markt, - interne organisatie, - de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende interne managementrapportages en verbetermaatregelen, - ontwikkelingen in het beroepenveld, - beroeps- en opleidingsprofielen, - (validatie) eindkwalificaties, - curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, - werkvormen, - toetsing en beoordeling, - kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, - internationalisering, - instroombeleid, - studiebegeleiding, - onderwijsrendement. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 4

8 Op basis van de door CMV aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de opleidingsvarianten. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de visitatie (zie hieronder) werd het management van de betreffende opleidingen op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie 1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten twee externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van Culturele en Maatschappelijke Vorming / Social Work, één student, één lead auditor, één auditor onderwijs vanuit Hobéon Certificering en één secretaris, eveneens vanuit Hobéon Certificering. Onder controle moet hier worden verstaan, dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en de materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie behelsde ondermeer: overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de opleiding(en) overleg voeren; verslagen van die bijeenkomsten met het werkveld; overzicht CV s van (gast)docenten; netwerkoverzicht docenten; verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; verslagen van docentevaluaties; verslagen van studievoortgangsgesprekken met studenten; detailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; stageverslagen en -beoordelingen; de beroepsproducten die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; de eindproducten van studenten. Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van de opleidingsprogramma s en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de opleidingen werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. 1 Visitatie heeft op 9 en 10 oktober plaatsgevonden. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 5

9 Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd Beslisregels Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een onderwerp slechts onvoldoende of voldoende scoren. Een facet kan evenwel, volgens diezelfde regels, onvoldoende, voldoende, goed of excellent scoren. Met dit als uitgangspunt, heeft Hobéon onderstaande beslisregels toegepast. Onderwerp A. Een onderwerp scoort voldoende, indien alle facetten van dat onderwerp tenminste voldoende hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp onvoldoende en de overige tenminste voldoende hebben gescoord, mits een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende. B. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord en voor dit facet geen acceptabel verbeterplan beschikbaar is. C. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien meer dan één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. Facet D. Binnen de beoordeling van een facet is ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie: beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven, dan omgekeerd; primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. Extra aantekening E. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, wordt dat als extra aantekening vermeld en wel met inachtneming van onderstaande regels: een onderwerp krijgt de extra aantekening goed, indien alle facetten van dat onderwerp goed hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; 2 een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent, indien alle facetten van dat onderwerp excellent hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening, indien één van de facetten van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord. 2 Het NVAO-Accreditatiekader onderscheidt bij onderwerp 2 ( Programma ) acht facetten. Eén ervan betreft de duur van de opleiding. Het daarbij vermelde criterium (240 ECTS) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een opleiding a priori moet voldoen, wil zij überhaupt in aanmerking kunnen komen voor een HBO Bachelor accreditatie. Duur is derhalve van een andere orde dan -bijvoorbeeld- Kwaliteit Personeel of Onderwijsrendement. Bij de beslissing of het onderwerp Programma een extra aantekening goed dan wel excellent verdient, wordt het facet Duur dan ook buiten beschouwing gelaten. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 6

10 Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Leden: Secretaris: Drs. W.G. van Raaijen Prof. dr. Th. Wubbels G. van Dijk Drs. R.F.H.M. Stapert E. Kroon Drs. E.R.J. Rijnen Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen, dat de voor de beoordeling van de opleiding CMV noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke domein). De heer Van Raaijen heeft een groot aantal (accreditatie-)audits binnen en buiten het hoger onderwijs geleid, een aantal malen als onderwijsdeskundige, maar in de regel als voorzitter. De werkvelddeskundigen de heren Wubbels en Van Dijk hebben zich in hun beoordeling, vanuit respectievelijk het vakgebied en het werkveld, met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud en (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld. Bovendien hebben zij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. De heer Wubbels heeft op grond van zijn (theoretische) kennis van het vakgebied goed zicht op recente ontwikkelingen in het vakgebied. De heer van Dijk heeft op grond van zijn ervaring en positie in het werkveld een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionals op het terrein van cultureel maatschappelijk werk op HBO-niveau. De deskundige onderwijs, Stapert, heeft zich vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. Hij heeft een grote onderwijservaring opgebouwd die hem in staat stelt de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt, te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan HBOopleidingen gesteld worden. Mevrouw Kroon studeert thans Culturele Maatschappelijke Vorming aan de Haagse Hogeschool, zij is 4 e jaars student. Zowel haar stage, werkervaring en maatschappelijke functies hebben in de regel een relatie met haar huidige studie. Mevrouw Rijnen heeft tijdens haar studie Bestuurs- en Organisatiewetenschappen aan de UU ervaring opgedaan met bestuurlijke vraagstukken, organisatieverandering en strategisch management. Tevens heeft zij in haar huidige functie ervaring in kwaliteitsmanagement opgebouwd. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 7

11 Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleidingen: management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II Programma visitatie CMV op 9 en 10 oktober 2006 Zie Bijlage II. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 8

12 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie HBO. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen CMV Utrecht en CMV Amersfoort Binnen het werkterrein van Culturele en Maatschappelijke Vorming (CMV) staat agogische dienstverlening centraal. Een CMV er ondersteunt en begeleidt mensen bij een aantal van hun culturele en maatschappelijke activiteiten: leren, recreëren, zich organiseren en belangen behartigen, deelname aan activiteiten gericht op kunst en cultuur. Doel van deze ondersteuning en begeleiding is mensen beter in staat te stellen, hun leven in cultureel en maatschappelijk opzicht vorm te geven. CMV richt zich daarbij in de eerste plaats op de ontwikkeling van kennis, vaardigheden en houding ( competenties ) van personen en groepen. De opleiding CMV geeft aan een aantal beroepsaspecten specifieke aandacht: de bevordering van de ondernemende vermogens van de beroepskracht. De opleiding ziet de CMV er als het ware als een zelfstandig ondernemer, al dan niet binnen een bepaalde organisatie en bevordert deskundigheid op dit gebied. Verder besteedt de opleiding speciaal aandacht aan bedrijfsmatig handelen en aan de toegevoegde waarde van CMV-inzet in commerciële context De eindkwalificaties van de opleiding zijn zowel in Utrecht (voltijd, deeltijd) als in Amersfoort (voltijd, deeltijd, duaal) gebaseerd op het landelijke opleidingsprofiel dat in 1999 is vastgesteld onder de titel: CMV, Alert en ondernemend. Dit landelijke profiel is tot stand gekomen onder verantwoordelijkheid van het Landelijk Opleidingsoverleg CMV in overleg met het beroepenveld. In het landelijk opleidingsprofiel CMV zijn de gemeenschappelijke eindkwalificaties gedefinieerd als competenties voor een beginnend beroepsbeoefenaar. Overeenkomstig het landelijk vastgestelde opleidingsprofiel onderscheidt de hogeschool vier specifieke domeinen: - recreatie/toerisme; - kunst/cultuur; - educatie; - samenlevingsopbouw. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 9

13 Van oudsher vindt de dienstverlening van CMV ers plaats in instellingen voor sociaal-cultureel werk, opbouwwerk, vormings- en ontwikkelingswerk en kunstzinnige vorming. De laatste jaren ontwikkelde het CMV-werk zich ook in organisaties en instellingen in de sector kunst en cultuur en in de recreatiesector. Steeds vaker is het CMV-werk opgenomen in brede welzijnsorganisaties. Er is een toenemende vraag naar betrokkenheid van CMV-professionals bij maatschappelijke thema s als: versterking van de maatschappelijke infrastructuur, de culturele diversiteit, vrijetijdsbesteding en levenlang leren. De opleiding wil hierop inspelen door aandacht te besteden aan de volgende onderwijsdoelen: ondersteunen van leerprocessen in buitenschoolse situaties, zoals musea en culturele manifestaties; ontwikkelen van de creatieve identiteit bij de beroepskracht; versterken van de ondernemende vermogens; werken in een multimediale omgeving De opleiding CMV geeft de samenwerking met het beroepenveld verder vorm door een netwerk van contacten met vertegenwoordigers uit instellingen te onderhouden die als opdrachtgever, gastdocent of medebeoordelaar optreden bij diverse (afstudeer-) projecten en onderwijsprogramma s. Het auditteam is van mening, dat de opleiding CMV contacten onderhoudt met verschillende organisaties binnen het domein CMV en deze contacten frequent inzet voor de uitvoering van het onderwijsprogramma CMV Utrecht beschikt over een instituutsbrede Raad van Advies. In de Raad van Advies hebben diverse vertegenwoordigers uit de geledingen van de CMV-beroepspraktijk zitting. De CMV-opleiding in Amersfoort heeft een eigen beroepenveldcommissie (BvC), die periodiek bijeenkomt. De aanvullingen op het landelijk opleidingsprofiel zijn in samenspraak met het beroepenveld tot stand gekomen. Uit de verslaglegging van bijeenkomsten van de Raad van Advies en de beroepenveldcommissie blijkt dat zij beide invloed uit oefenen op de richting en hoofdlijnen van het opleidingsprogramma (zie ) Het internationaliseringbeleid van de opleiding CMV maakt deel uit van het beleid van het Instituut voor Social Work. CMV heeft een samenwerkingsverband met opleidingen in Engeland, Duitsland en Finland. Studenten kunnen hier een deel van hun opleiding volgen, zowel binnen- als buitenschools. Hieraan gaat een voorbereidingstraject vooraf. Als voorbeeld wordt gegeven dat de opleiding ook samenwerkt met de Karel de Grote Hogeschool in Antwerpen. Studenten kunnen voor een stage of afstudeeropdracht o.a. naar Aberdeen, Schotland, Antwerpen, Turkije, Marokko en Suriname. Studenten die naar het buitenland gaan, kunnen bij CMV een drie maanden durend Engelstalig programma van 25 studiepunten volgen. Daarnaast organiseert de opleiding jaarlijks een internationale week. Buitenlandse gastsprekers houden dan voordrachten over uiteenlopende onderwerpen. Het internationaliseringbeleid behoeft nog wel nadere aandacht. Zo is er weinig sprake van internationale benchmark terwijl de CMV-student moet weten hoe in Europese context CMV er uit- ziet De CMV-opleiding in Utrecht heeft de landelijke competenties ondergebracht in vijf competentieclusters en daar nog specifieke competenties aan toegevoegd. De CMV-opleiding in Amersfoort heeft het landelijk opleidingsprofiel als uitgangspunt genomen en hierin specifieke accenten aangebracht. CMV Utrecht en CMV Amersfoort geven kortom beide een specifieke invulling aan het landelijke competentieprofiel. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 10

14 CMV Utrecht De opleiding heeft de competenties ondergebracht in de volgende vijf competentieclusters: Competentiecluster: 1. Sociaal cultureel wetenschappelijke kennis 2.1. Methodische vermogens 2.2. Onderzoeksvermogens 3. Communicatie en relationele vermogens 4.1. Organisatie 4.2. Beroepsontwikkeling 5. Persoonlijk professionele vermogens Specifieke competenties m.b.t.: Vrije tijd, recreatie en toerisme Kunst en educatie Samenlevingsopbouw en sociaal beleid Enkele voorbeelden van competenties van de beginnende CMV er: Sociaal cultureel wetenschappelijke kennis De student is op de hoogte van aspecten van de: - grondinzichten van de sociologie; - kunstgeschiedenis en kunstbeschouwing; - onderwijskunde, opleidingskunde en pedagogie; - psychologische wetenschap; - voor het beroep relevante ethische grondvragen. Methodische vermogens De student is op de hoogte van aspecten van: - agologie. De student kan: - zaken ontwikkelingsgericht benaderen op alle vier domeinen; - op methodische wijze contacten leggen; - vaststelbare doelen bepalen en formuleren; - competentie (sub) cluster 2.2: onderzoeksvermogens. Communicatie en relatie De student is bekend met een breed scala aan communicatietheoretische kwesties: - de student is vaardig in woord en geschrift; - de student kan zich in verschillende communicatieve situaties begeven en aldaar van toepassing zijnde middelen inzetten; - de student kan in interculturele verbanden opereren. Organisatie en beroepsontwikkeling De student heeft een algemeen overzicht van de basisbevindingen van de organisatiekunde (marketing): - de beginnende beroepskracht kan zich aandienende kwesties organiseren; - kan omgaan met vrijwilligers in werkverbanden waar vrijwilligers opereren; - de aankomende beroepskracht kan een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het beroep. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 11

15 Persoonlijk professionele vermogens (traits) De student: - kan beïnvloeden en heeft impact (naar cliënten, groepen, organisatie); - kan ontwikkelingsgericht benaderen; - kan omgaan met mensen (inlevingsvermogen, luisteren en antwoorden); - bezit zelfvertrouwen en zelfcontrole. Specifieke competenties - Kunst en Cultuureducatie: de beginnende beroepskracht heeft specifiek inzicht in -en is specifiek bekwaam op- het gebied van Kunst en Educatie; - Vrije tijd, recreatie en toerisme: de beginnende beroepskracht heeft specifiek inzicht in -en is specifiek bekwaam op- het gebied van vrije tijd, recreatie en toerisme; - Samenlevingsopbouw en Sociaal Beleid: de beginnende beroepskracht heeft specifiek inzicht in -en is specifiek bekwaam op- het gebied van de samenlevingsopbouw en sociaal beleid. De opleiding onderscheidt zes competentieniveaus, waarvan niveau 5 het HBO-niveau is. Voor de deeltijdvariant is gekozen voor dezelfde invalshoek. Er is ook sprake van een niveau 6: de student ontwerpt zelf handelingsmethoden en verricht onderzoek naar effectiviteit van handelingsstrategieën (WO-niveau). CMV Amersfoort De opleiding heeft zoals in de inleiding van is aangegeven het landelijk opleidingsprofiel als uitgangspunt genomen en hierin specifieke accenten aangebracht. Thema s als diversiteit, empowerment en betrokkenheid bij kwetsbare groepen zijn omgezet in (deel-)competenties. De CMV-opleidingscompetenties worden ingedeeld in drie segmenten die elk een taakgebied van de professional voorstellen: Segmenten en taakgebieden Subsegmenten Segment 1: Agogische dienstverlening Oriënteren en contacten leggen Programmeren en organiseren Begeleiden en leidinggeven Segment 2: Bedrijfsvoering Organisatie en beheer Segment 3: Beroepsontwikkeling Beleid en ontwikkeling Enkele voorbeelden van competenties van de beginnend CMV er: Agogische dienstverlening: - de CMV er is in staat de situaties en de achtergronden van diverse klanten te verkennen en te analyseren; - de CMV er is in staat om activiteiten en programma s te ontwerpen en daarbij verbindingen te leggen tussen het educatieve, het culturele en kunstzinnige, het recreatieve en de samenlevingsopbouw; - de CMV er is in staat om interactieprocessen in en tussen individuen, groepen, organisaties en gemeenschappen te initiëren en stimuleren en daarin structurerend op te treden. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 12

16 Bedrijfsvoering: - de CMV er is in staat te functioneren in en vanuit een organisatie en weet daarbij productief om te gaan met de eigen grenzen en mogelijkheden; - de CMV er is in staat een bijdrage te leveren aan het beheer en het beleid van de instelling, de organisatie, het project of initiatief waarin men werkzaam is; - de CMV er is in staat professionele relaties met overheden en andere organisaties te ontwikkelen. Beroepsontwikkeling: - de CMV er is in staat de eigen professionaliteit te ontwikkelen en zo de eigen loopbaan te sturen; - de CMV er is in staat een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling en vernieuwing van het beroepsmatig handelen vanuit interactie met klantgroepen, collega s, leidinggevenden en beroepsorganisaties; - de CMV er is in staat om een bijdrage te leveren aan de maatschappelijke profilering en legitimering van CMV en daarbij positie te bepalen in het maatschappelijk debat over de reikwijdte, plaats en functie van CMV. Samenvattend: de CMV opleiding in Utrecht heeft de landelijke competenties ondergebracht in vijf competentieclusters en daar nog specifieke competenties aan toegevoegd. De CMV opleiding in Amersfoort heeft het landelijk opleidingsprofiel als uitgangspunt genomen en hierin specifieke accenten aangebracht. CMV Utrecht en CMV Amersfoort geven beide een specifieke invulling aan het landelijke competentieprofiel. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor alle varianten van de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: de opleiding Culturele en Maatschappelijke Vormgeving biedt een curriculum aan dat geënt is op landelijk overeengekomen eindkwalificaties, die aantoonbaar met collega sociaal-agogische opleidingen zijn afgesproken en door het beroepenveld zijn gevalideerd; de opleiding CMV-Utrecht heeft de competenties ondergebracht in vijf competentieclusters. De opleiding CMV-Amersfoort heeft het landelijk opleidingsprofiel als uitgangspunt genomen en hierin specifieke accenten aangebracht. Beide opleidingsprofielen zijn getoetst door het werkveld; de opleiding onderhoudt gestructureerde contacten met het beroepenveld, onder andere via deelname aan relevante vormen van overleg op landelijk en regionaal niveau zoals via de beroepenveldcommissie en de Raad van Advies. Contacten die aantoonbaar effect hebben op de richting en hoofdlijnen van het opleidingsprogramma; de opleiding heeft diverse contacten met opleidingen in het buitenland, buitenlandse gastsprekers en internationale stage-organisaties. Het internationaliseringbeleid behoeft wel nadere aandacht met betrekking tot de benchmark. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 13

17 Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet Niveau Bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen CMV Utrecht en CMV Amersfoort Het auditteam heeft de competentiematrix ingezien en de eindkwalificaties gevisualiseerd. Daarbij heeft het auditteam de eindkwalificaties van de opleiding geanalyseerd om te bepalen of deze kwalificaties beantwoorden aan het niveau bachelor zoals weergegeven in de zogeheten Dublin Descriptoren. In de Dublin Descriptoren worden de onderstaande vijf dimensies onderscheiden Kennis en Inzicht Toepassen Kennis en Inzicht Oordeelsvorming Communicatie Leervaardigheden, bij elk waarvan hieronder een beschrijving wordt gegeven in relatie tot de respectieve eindkwalificaties Binnen het domein Social Work wordt onderscheid gemaakt in vijf generieke CMVcompetentieclusters (zie 1.1.) Deze competentieclusters vormen het uitgangspunt van de analyse door het auditteam. De dimensies van de Dublin Descriptoren Kennis en inzicht De eindkwalificaties waarop de opleiding zich richt, zijn zodanig dat zij niet verworven kunnen worden zonder gedegen kennis en inzicht in bijvoorbeeld: leefsituaties en achtergronden van diverse cliënten; kunstzinnige technieken; de culturele en maatschappelijke context van de cliënten en de agogische dienstverlening; interactieprocessen in en tussen individuen, groepen, organisaties en gemeenschappen; methoden en technieken voor het werken met klantgroepen. In de competentiematrix van de opleiding CMV wordt de dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet gekoppeld aan het competentiecluster Sociaal Wetenschappelijke kennis. Daarmee laat de opleiding zien, dat zij deze Dublin Descriptoren uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Toepassen Kennis en inzicht De beroepsspecifieke (deel-)competenties zijn alle gericht op het uitvoeren van de kerntaken van een cultureel maatschappelijk werker. Iets wat zichtbaar gemaakt wordt in de gevarieerde didactische settings maar ook in de beroepsproducten die daar resultaat van zijn. Bijvoorbeeld: projectverslagen; presentaties; practicumopdrachten; stageverslagen. In de beroepsspecifieke competenties wordt expliciet naar deze en andere beroepsproducten verwezen. De vermelde producten impliceren een professionele toepassing door de student van zijn verworven kennis en inzicht. In de competentiematrix wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet gekoppeld aan competentiecluster 2: methodische vermogens en de specifieke competenties: kunst en educatie, sociaal beleid en samenlevingsopbouw, vrije tijd, recreatie en toerisme. Daarmee laat de opleiding zien, dat zij deze Dublin Descriptoren uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 14

18 Oordeelsvorming Zowel de algemene HBO-kernkwalificaties als de beroepsspecifieke (deel-)competenties behelzen de competentieclusters 2.1.: onderzoeksvermogen en competentiecluster 4.2.: beroepsontwikkeling. De daarmee verband houdende vaardigheden zijn expliciet gericht op het maken van keuzen. Dit veronderstelt, dat de student in staat is problemen te analyseren en mogelijke oplossingsstrategieën tegen elkaar af te wegen, uit te voeren en daarna te evalueren. In de competentiematrix wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet gekoppeld aan een aantal competenties. Daarmee laat de opleiding zien, dat zij deze Dublin Descriptor uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Communicatie Een cultureel maatschappelijk medewerker moet multidisciplinair kunnen samenwerken. Interactieprocessen tussen individuen, groepen en organisaties zijn van groot belang. Ook het aangaan van samenwerkingsrelaties, het ontwikkelen en onderhouden daarvan zijn erg belangrijk. Alle bovengenoemde punten zijn een wezenlijk kenmerk van de agogische sector. In de competentiematrix wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet geplaatst in het perspectief van (i) sociaal-communicatieve bekwaamheid (overleggen, vergaderen, informeren, adviseren e.d.) en (ii) basis managementbekwaamheid (leiding geven, organiseren, delegeren, stimuleren). Koppeling met competentieclusters 3 en 4.1. Daarmee laat de opleiding zien, dat zij deze Dublin Descriptor uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Leervaardigheden Voor de opleiding geldt, dat de te verwerven competenties een aantal metavaardigheden van de studenten veronderstellen die expliciet op het eigen leren zijn gericht opdat de student in staat is (i) zich tijdens de beroepsuitoefening verder te professionaliseren en (ii) vervolgstudies op een hoger niveau te doorlopen. Tijdens de opleiding moet de student zelf -steeds meer- verantwoordelijkheid nemen voor zijn of haar leren en keuzes maken. In de competentiematrix wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet gekoppeld aan competentiecluster 5: persoonlijke en professionele vaardigheden. Daarmee laat de opleiding zien, dat zij deze Dublin Descriptor uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor alle varianten van de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: de eindkwalificaties van de opleiding voldoen aan het niveau bachelor zoals weergegeven in de Dublin Descriptoren; de eindkwalificaties zijn uitgewerkt in competenties die een concreet referentiekader vormen dat aansluit bij en gevalideerd is door de beroepspraktijk; de eindkwalificaties zijn aantoonbaar verankerd in het CMV-programma: de competenties zijn rechtstreeks in verband gebracht met het opleidingsprogramma en met de daarbinnen gehanteerde werkvormen. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 15

19 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet Oriëntatie HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen CMV Utrecht en CMV Amersfoort Oriëntatie HBO kent twee dimensies. Hoger onderwijs enerzijds, beroepsonderwijs anderzijds Hoger Onderwijs Het beroepsprofiel en de daarmee samenhangende beroepscompetenties (eindkwalificaties) van de opleiding beschrijven een hoog niveau van beroepsuitoefening en sluiten aantoonbaar aan bij de beschrijving van het bachelor niveau in de Dublin Descriptoren. Daarmee is aangegeven dat de CMVopleiding gerekend kan worden tot het hoger onderwijs. De wijze waarop de opleiding de Dublin Descriptoren heeft uitgewerkt en in het programma heeft opgenomen, beoordeelde het auditteam reeds als voldoende (zie facet 1.2.) Beroepsonderwijs De competenties van de opleiding zijn geformuleerd in termen van beroepscompetenties die aantoonbaar (zie 1.1.) in samenspraak met het beroepenveld zijn opgesteld en door dat beroepenveld zijn gevalideerd zowel landelijk via de werkveldcommissie (Amersfoort) en de Raad van Advies (Utrecht) als regionaal. Daarmee is op het niveau van opleidingsdoelstellingen de oriëntatie op het voor Cultureel Maatschappelijke Vorming relevante werkveld geborgd. De wijze waarop de opleiding de beroepscompetenties in samenspraak met collega-opleidingen en het ( landelijke en regionale ) beroepenveld heeft uitgewerkt, beoordeelde het auditteam reeds als voldoende (zie 1.1.) Voor het overige blijkt de Oriëntatie HBO ook uit het programma van de opleiding. Zie daarvoor de bevindingen onder facet 2.1. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor alle varianten van de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: de opleiding heeft de eindkwalificaties rechtstreeks en volledig ontleend aan het door het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofiel en daar eigen accenten aan toegevoegd; in de van dit beroepsprofiel afgeleide opleidingsspecifieke kwalificaties en competenties wordt ook het niveau van de beginnend beroepsbeoefenaar geformuleerd. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 16

20 SAMENVATTEND OORDEEL DOELSTELLINGEN OPLEIDING : VOLDOENDE Het auditteam beoordeelt het Onderwerp Doelstellingen Opleiding voor alle opleidingsvarianten als voldoende: de opleiding heeft goed zicht op de actuele ontwikkelingen binnen het CMV domein. Het werkveld wordt uitdrukkelijk betrokken bij het opstellen van opleidingsdoelstellingen en beroepscompetenties; de opleidingsdoelstellingen voldoen aantoonbaar aan de niveaueisen die aan een HBO bachelor gesteld worden. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 17

21 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen hbo; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing. Facet 2.1. Eisen HBO Criteria Het facet Eisen HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Bevindingen CMV Utrecht en CMV Amersfoort Het programma is afgestemd op de eisen van de praktijk en wetenschap. Het programma is op beide locaties sterk gestuurd door praktijkbehoeften en problemen en bereidt studenten voor op het functioneren in de praktijk. Studenten beschikken over voldoende competenties zowel in het uitvoerende als het planmatige deel van het beroep. Wat minder lijkt dat te gelden voor het onderzoekende, evaluerende deel, waarbij de vestiging Amersfoort het laatste beter doet dan de vestiging Utrecht. In Utrecht wordt het programma veel minder ingericht vanuit een systematische presentatie van het domein CMV en dat is volgens het auditteam terug te zien in de praktijkopdrachten en het afstudeerwerk. De keuze voor een brede propedeuse Social Work is goed doordacht en wordt gedragen door coördinatoren en docenten. De zorg die in Utrecht ontstond met betrekking tot de betrokkenheid van docenten bij de ontwikkeling van het curriculum voor het tweede en derde jaar, is weggenomen door een helder plan dat HU Amersfoort aan het auditteam presenteerde (zie 1.3). De aanbevelingen op basis van de externe evaluatie van de invoering van het nieuwe curriculum (Projectplan Onderwijs Innovatie) in het eerste jaar, zijn door het management overgenomen. Zo heeft het management besloten een curriculumcommissie in te stellen, maatregelen te nemen om de interne communicatie te verbeteren en studiedagen te organiseren De actualiteit van het onderwijsprogramma krijgt specifiek voeding vanuit de lectoraten. In 2002 zijn binnen het instituut twee lectoraten ingesteld om actuele kennis te genereren: Maatschappelijke (re-)integratie en community support: Drs. J. Wilkens Msc (onderdeel van het Expertisecentrum voor Maatschappelijke Zorg en Sociaal Beleid); Sociaal beleid, innovatie en beroepsontwikkeling: Dr. J. van Ewijk: (onderdeel van het Expertisecentrum voor Maatschappelijke Zorg en Sociaal Beleid). Vanuit Hogeschool de Horst is het volgende lectoraat ingebracht: Diversiteit en de multiculturele competentie: Dr. L. Kortram (onderdeel van het Expertisecentrum voor Maatschappelijke Zorg en Sociaal Beleid). Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 18

22 Tezamen vormen zij één expertisecentrum. De verbinding met het onderwijs komt tot uitdrukking door de inbreng van het lectoraat bij de ontwikkeling van het studieprofiel. In het nieuwe curriculum zullen studenten in de laatste fase van hun studie participeren in onderzoek van de sociaalagogische lectoraten / kenniskring in de faculteit Het auditteam heeft ook inzage gehad in de door de opleiding gehanteerde vakliteratuur / handboeken. Naar het oordeel van het auditteam is de gebruikte literatuur up to date Ongeveer drie keer per jaar komt de Raad van Advies (RvA) bijeen en één keer per jaar is er een contactdag waarbij een grote groep vertegenwoordigers uit de beroepspraktijk van CMV en docenten overleggen over de aansluiting tussen de opleiding en de praktijk. Uit de verslaglegging van de bijeenkomsten van de RvA blijkt inderdaad, dat het in de RvA vertegenwoordigde beroepenveld een belangrijke rol speelt in de opleiding via het inbrengen van actuele voor het werkveld relevante ontwikkelingen. Voorts blijkt uit deze verslaglegging, dat de opleiding en de RvA gezamenlijk optrekken daar waar het gaat om het verder ontwikkelen van het onderwijs. Zowel in termen van beleid en kwaliteit, alsook in termen van inhoud. Naast de RvA zijn er (per vestiging twee) werkvelddeskundigen voor CMV gecontracteerd om als adviseur op te treden, met name met betrekking tot de curriculumontwikkeling Wat betreft internationalisering wordt verwezen naar de bevindingen onder facet 1.1. CMV Utrecht In de propedeuse komen met name de kwalificaties van segment 1 (Agogische dienstverlening) uit het landelijk profiel aan bod. De hoofdfase is opgebouwd uit drie jaar. In jaar 2 komen CMV- generieke kwalificaties en overwegend segment 1 en in beperkte omvang segment 2 (Bedrijfsvoering) aan bod. In het derde jaar wordt gedurende de eerste helft aandacht besteed aan kwalificaties van segment 1 en segment 2, waarbij de kern van het onderwijs ligt bij competenties rond werken in een instelling en onderzoek, geflankeerd door onderwijseenheden die methodische reflectie thematiseren. In de tweede helft van het derde studiejaar lopen de studenten stage. In het vierde jaar loopt de student stage gedurende de eerste periode, worden onderwijseenheden op het gebied van beleid en beroepsontwikkeling aangeboden en verricht de student een zelf verworven afstudeerproject Binnen de opleiding wordt de beroepsgerichtheid bevorderd door: Thematische onderwijseenheden: in elk thema wordt een bepaald aspect van de beroepspraktijk belicht. Alle programmaonderdelen zijn afgestemd op dit thema. Opdrachten uit de beroepspraktijk: In veel onderwijseenheden vindt het leren van de student plaats aan de hand van opdrachten uit de beroepspraktijk. Praktijkleren: is een doorlopende leerlijn in het curriculum. In de propedeuse loopt elke student per week één dag stage. In de hoofdfase is in alle jaren ruimte voor stage en supervisie. Deelname van CMV-profesionals aan het onderwijsprogramma: gastdocenten uit de beroepspraktijk verlenen regelmatig hun medewerking (15 à 20 per jaar, waarvan 5 à 6 voor gehele onderwijsprogramma s). Opdrachten uit de praktijk: de praktijkcontacten hebben geleid tot het verwerven van de opdrachten die studenten in het kader van hun opleiding uitvoeren. Praktijkvertegenwoordigers zijn betrokken bij de beoordeling van deze activiteiten. Deeltijdstudenten voeren de studieopdrachten voor een belangrijk deel uit in hun eigen beroepspraktijk, waarna zij hun ervaringen inbrengen in de bijeenkomsten op school. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding CMV - HU 19