Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding. Werktuigbouwkunde - WtB voltijd - duaal

Transcriptie

1 Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Werktuigbouwkunde - WtB voltijd - duaal Hogeschool van Utrecht Faculteit Natuur en Techniek Instituut voor Innovatie, Industrie en Informatica

2 Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Werktuigbouwkunde - WtB voltijd - duaal CROHO nr Hogeschool van Utrecht Faculteit Natuur en Techniek Instituut voor Innovatie, Industrie en Informatica Hobéon Certificering BV September 2005 Auditteam: Drs. W.G. van Raaijen Prof.dr. A.A.O Eger Dr. J.A.B. Berendse M. Brussee Drs. R.F. Stapert

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Bereik van de beoordeling 1.2. Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie 27 april BEVINDINGEN EN BEOORDELING 7 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 7 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 7 Facet 1.2. Niveau Bachelor 11 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Onderwerp 2: Programma Facet 2.1. Eisen HBO 16 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma 19 Facet 2.3. Samenhang Programma 21 Facet 2.4. Studielast 23 Facet 2.5. Instroom 26 Facet 2.6. Duur 29 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 30 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 32 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 35 Facet 3.1. Eisen hbo 35 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 37 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel 38 Onderwerp 4: Voorzieningen 40 Facet 4.1. Materiële Voorzieningen 40 Facet 4.2. Studiebegeleiding 42 Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 45 Facet 5.1. Evaluatie Resultaten 45 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering 47 Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld 48 Onderwerp 6: Resultaten 50 Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau 50 Facet 6.2. Onderwijsrendement SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema Werktuigbouwkunde, voltijd Oordeelschema Werktuigbouwkunde, duaal Integraal oordeel/advies aan NVAO 56 BIJLAGE I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaring externe auditoren 57

4 1. INLEIDING 1.1. Bereik van de beoordeling De Hogeschool van Utrecht, 1 in casu het Instituut voor Innovatie, Industrie en Informatica, verzorgt de HBO bachelor opleiding Werktuigbouwkunde. Het Instituut voor Innovatie, Industrie en Informatica (hierna te noemen: I3) is een afdeling van de Faculteit Natuur en Techniek Het onderhavige rapport heeft betrekking op de opleiding Werktuigbouwkunde. De opleiding Werktuigbouwkunde wordt uitgevoerd als voltijdopleiding en als duale opleiding Hobéon Certificering heeft zijn oordeel over de voltijd- en de duale variant van de opleiding Werktuigbouwkunde in één rapport samengevat omdat beide gericht zijn op dezelfde eindkwalificaties en binnen één gemeenschappelijk beleids- en uitvoeringskader aangeboden worden. Niettemin wordt in het rapport, daar waar nodig, het onderscheid tussen de twee varianten zichtbaar gemaakt De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review van de HBO opleiding Werktuigbouwkunde (voltijd en duaal) Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de opleiding Werktuigbouwkunde (WtB-opleiding) is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een HBO-opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van de betreffende opleiding als voldoende kan worden beoordeeld Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de WtB-opleiding (voltijd en duaal) geldt het volgende: (i) De Hogeschool van Utrecht heeft een set van ijkpunten (EVINAC) ontwikkeld, die (o.a.) dienen als een instellingsspecifieke vertaling van het NVAO-accreditatiekader en die op een aantal aspecten een eigen (streef-)norm bevatten. Het Instituut I3 heeft in zijn Management Review (2005) aangegeven hoe de WtB-opleiding zich tot deze normstelling verhoudt. (ii) De WtB-opleiding heeft zich voor wat betreft beroepsprofiel, doelstelling en opleidingscompetenties tenminste gebaseerd op het landelijk WtB-beroepsprofiel en op de daaraan gerelateerde opleidingscompetenties, zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen verwante HBO-opleidingen enerzijds en het WtB-beroepenveld anderzijds. (Zie onder facet 1.1.: Domeinspecifieke Eisen ). (iii) Het auditteam heeft het instellingsspecifieke (EVINAC) referentiekader en het opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vervolgens vastgesteld, dat deze in voldoende mate gespecificeerd zijn en ook passend zijn voor een WtB-opleiding op HBO-niveau. Het auditteam heeft deze kaders in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet Met ingang van 1 september 2005 heeft de hogeschool haar naam gewijzigd in: Hogeschool Utrecht. In rapporten met betrekking tot audits die vóór 1 september 2005 hebben plaatsgevonden, wordt de oude naamgeving (Hogeschool van Utrecht) gebruikt. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie WtB - HvU 1

5 De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van de door het Instituut I3 en de WtB-opleiding aangeleverde schriftelijke informatie: Management Review; de in het kader van de interne sturingscyclus opgeleverde managementrapportages ; onderliggende documentatie betrekking hebbend op bijvoorbeeld: - strategische keuzen en de positie in de markt; - interne organisatie; - de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende verbetermaatregelen; - ontwikkelingen in het beroepenveld; - beroeps- en opleidingsprofielen; - (validatie) eindkwalificaties; - curriculum en de interne en externe evaluatie daarvan; - werkvormen; - toetsing en beoordeling; - kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid; - externe relaties; - internationalisering; - instroombeleid; - studiebegeleiding; - rendement. Op basis van deze door het Instituut I3 en de WtB-opleiding (voltijd en duaal) aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de WtB-opleiding. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de visitatie (zie hieronder) werd het management van het Instituut I3 op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een ééndaagse visitatie 2, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten twee externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van Werktuigbouwkunde, één student, één lead auditor vanuit Hobéon Certificering en één auditor (onderwijsdeskundige), eveneens vanuit Hobéon Certificering. Laatstgenoemde trad ook op als secretaris. Onder controle moet hier worden verstaan dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. 2 Visitatie heeft plaatsgevonden op 27 april Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie WtB - HvU 2

6 Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door hetzelfde onderwerp meerdere malen en met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele (tijdens de visitatie verstrekte) documentatie en -daar waar het de ruimtelijke en materiële voorzieningen betreftook door eigen waarneming. Hieronder volgen enkele voorbeelden van de door het auditteam tijdens de visitatie geraadpleegde additionele documentatie: overzicht van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de WtB-opleiding overleg voert; verslagen van bijeenkomsten met het werkveld; overzicht CV s van (gast)docenten; netwerkoverzicht docenten; verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; verslagen van docentevaluaties; verslagen van studievoortgangsgesprekken met studenten; detailbeschrijving van modules; detailbeschrijving van cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; portfolio s van studenten en de (schriftelijke weergave van de) beoordeling daarvan door docenten; stageverslagen en -beoordelingen; literatuurlijst; de zogeheten beroepsproducten die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; de eindproducten van studenten. Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het WtB-opleidingsprogramma (voltijd en duaal) en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische en materiële voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs vermelde facetten beoordeeld op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan het Instituut I3 en de WtB-opleiding werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggende rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie WtB - HvU 3

7 Beslisregels Met als uitgangspunt de Beslisregels Accreditatie zoals vastgelegd in het NVAO-Accreditatiekader 3 heeft Hobéon Certificering onderstaande beslisregels toegepast. A. De scores op de per onderwerp gerubriceerde facetten leiden tot een score op het betreffende onderwerp en wel volgens de regels onder C. B. Binnen de beoordeling van een facet is er ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie; (beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven dan omgekeerd); primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. C. Van facetten naar onderwerp. Hier geldt het volgende: een onderwerp krijgt de score voldoende indien alle facetten tenminste voldoende hebben gescoord of indien één facet onvoldoende en de overige tenminste voldoende hebben gescoord, mits er een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende ; een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien één facet onvoldoende heeft gescoord en er geen acceptabel verbeterplan voor dit facet beschikbaar is; een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien meer dan één facet onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. D. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, dan wordt dat met inachtneming van de regels onder E, als extra aantekening vermeld. E. Met betrekking tot de extra aantekening geldt het volgende: een onderwerp krijgt de extra aantekening goed indien alle facetten van dat onderwerp goed hebben gescoord of indien één facet voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; 4 een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent als alle facetten van dat onderwerp excellent hebben gescoord of indien één facet goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening indien één van de facetten van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord. 3 Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een Onderwerp uitsluitend onvoldoende of voldoende scoren; een Facet kan volgens diezelfde regels onvoldoende, voldoende, goed of excellent scoren. 4 In het NVAO-Accreditatiekader worden bij onderwerp 2 ( Programma ) acht facetten onderscheiden. Eén van die facetten (facet 2.6.) betreft de duur van de opleiding. Het daarbij behorende criterium (240 ECTS) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een opleiding a priori moet voldoen, wil die opleiding überhaupt in aanmerking kunnen komen voor een HBO Bachelor accreditatieonderzoek. Duur is derhalve van een andere orde dan - bijvoorbeeld- Rendement of Kwaliteit Personeel. Bij de beslissing of het onderwerp Programma een extra aantekening goed dan wel excellent verdient, wordt het facet Duur dan ook buiten beschouwing gelaten. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie WtB - HvU 4

8 Auditteam Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen, dat de voor de beoordeling van de opleiding Werktuigbouwkunde noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (programma in relatie tot het WtB-domein) en expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context). De werkvelddeskundigen Berendse en Eger hebben zich in hun beoordeling uitdrukkelijk gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties / eindcompetenties, (iii) de programma-inhoud, (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld, (v) de deskundigheid van docenten en (vi) het gerealiseerde niveau. Dit betekent overigens niet, dat zij zich geen oordeel over andere onderwerpen en/of facetten hebben gevormd. Berendse en Eger hebben op grond van hun ervaring en positie in het werkveld een goed zicht op de ontwikkelingen en trends binnen het WtB-domein en op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden binnen dit domein gesteld worden aan WtB-ingenieurs op HBO-niveau. De deskundigen onderwijs, Van Raaijen en Stapert, hebben zich vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het opleidingsprogramma raken. Beiden hebben in hun vorige en huidige functies een aanmerkelijke ervaring opgebouwd die hen in staat stelt de programma-opbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt, te beoordelen in het perspectief van de kwaliteitseisen die aan HBO-opleidingen worden gesteld. Brussee, studentlid, studeert thans Werktuigbouwkunde aan de Haagse Hogeschool/TH Rijswijk en heeft vanuit die achtergrond zijn studentexpertise en -ervaring ingebracht. Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Drs. W.G. van Raaijen, senior adviseur Hobéon Certificering. Leden: Prof.dr. A.A.O Eger, werkvelddeskundige, hoogleraar Industrieel Ontwerpen, Universiteit Twente; Dr. J.A.B. Berendse, werkvelddeskundige, oud-directeur Festo Holding B.V.; oprichter/ouddirecteur Tooltechnic Systems B.V.; bestuurslid Technologie Centrum Haaglanden ; eduployment consultant voor technisch onderwijs en ondermeer VNO-NCW; bestuurslid Landelijk Platform Mechatronica; (namens VNO-NCW) lid Evaluatiecommissie Lectoraten Hogescholen; M. Brussee, studentlid, student Werktuigbouwkunde Technische Hogeschool Rijswijk; Drs. R.F. Stapert, onderwijsdeskundige en secretaris, senior adviseur Hobéon Certificering. Voor curricula vitae: zie Bijlage I Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de WtB-opleiding (voltijd en duaal): management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie bijlage II. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie WtB - HvU 5

9 Programma visitatie 27 april 2005 Zie Bijlage II. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie WtB - HvU 6

10 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie HBO. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen De eindkwalificaties van de WtB-opleiding (voltijd en duaal) zijn aantoonbaar ontleend aan de door de landelijke projectgroep Competent HTNO opgestelde competenties voor de Werktuigbouwkundig ingenieur (WtB-ingenieur). In deze projectgroep waren verwante HBOopleidingen alsmede het (technisch)bedrijfsleven vertegenwoordigd. In deze landelijk op 15 november 2000 overeengekomen competenties wordt een onderscheid gemaakt tussen: algemene competenties waarover alle WtB-ingenieurs moeten beschikken: deze hebben betrekking op het vermogen (i) te functioneren in een multidisciplinaire context, (ii) initiatieven te nemen, (iii) kennis en vaardigheden op peil te houden en over te dragen, (iv) om te gaan met beroepsmatige en ethische dilemma s, (v) effectief te communiceren, (vi) resultaatgericht te werken, in teamverband en zelfstandig, (vii) leiding te geven, (viii) op eigen gedrag te reflecteren, (ix) te functioneren onder tijdsdruk, (x) bij te dragen aan de verdere ontwikkeling van het beroep. specifieke beroepscompetenties die gerelateerd zijn aan de onderscheiden functies/rollen van de WtB-ingenieur binnen de ontwerp cyclus van een technisch product of een technisch proces: - de WtB-ingenieur als degene die technische producten en -processen ontwerpt: de competenties hebben betrekking op bijvoorbeeld: (i) analyse van technische processen, (ii) opstellen van functionele en technische specificaties, (iii) planning van ontwerpprocessen, (iv) ontwerpen van technische oplossingen, (v) toepassing van actuele ontwerpmethodieken en natuurwetenschappelijke en informatietechnologische principes; - de WtB-ingenieur die sturing geeft aan technische processen: de competenties hebben betrekking op bijvoorbeeld: (i) analyse van aan techniek gerelateerde bedrijfsprocessen, (ii) begeleiding bij het installeren en in bedrijf stellen van een technisch ontwerp, (iii) het inrichten van techniek gerelateerde bedrijfsprocessen met inachtneming van externe voorschriften en normen, (iv) leiding geven aan mensen, werkzaam in techniek-gerelateerde bedrijfsprocessen; - de WtB-ingenieur als intermediair tussen product en proces enerzijds en de toepassing ervan anderzijds: de competenties hebben betrekking op bijvoorbeeld: (i) effectieve communicatie, (ii) analyse van techniek-gerelateerde processen op basis van technische en bedrijfseconomische aspecten, (iii) initiëren van productinnovaties, (iv) het toegankelijk maken van productinformatie. De landelijk overeengekomen WtB-competenties, waarvan er hierboven enkele zijn genoemd, zijn niet alleen geformuleerd binnen technische en bedrijfsmatige contexten, maar ook en uitdrukkelijk binnen de maatschappelijke context (bijvoorbeeld: wetgeving, veiligheid, milieu). Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie WtB - HvU 7

11 Het auditteam is van oordeel dat de landelijk overeengekomen WtB-competenties een goed en volledig beeld schetsen van het totale domein waarin de WtB-ingenieur functioneert en dat zij voorts recht doen aan de professionele eisen die aan een WtB-ingenieur worden gesteld. De WtB-opleiding heeft deze landelijk overeengekomen WtB-competenties zorgvuldig uitgewerkt en voor wat betreft Ontwerpen en Productontwikkeling nader aangevuld en wel vanuit haar visie, dat ontwerpen en productontwikkeling de kern vormen van het -om in de termen van het Instituut I3 te spreken- ingenieurs spel. De WtB-opleiding heeft op deze wijze bewust gekozen voor een beperking binnen het brede Werktuigbouwkundig vakgebied. Een en ander is tot stand gekomen na overleg met het werkveld en heeft vervolgens geleid tot een vernieuwd studieprogramma dat met ingang van september 2005 wordt ingevoerd. Dit programma kent drie profielen: major: Product Design & Engineering PDE; major: Integrated Product Development IPD met drie uitstroomprofielen: Integraal Ontwerpen IO, Fijnmechanische Techniek FT en Engineering Product Design EPD (Engelstalig); duale variant: Werktuigbouwkunde Duaal. De keuze voor (deze) drie profielen is duidelijk gebaseerd op (i) de verschillende beroepsrollen van de WtB-ingenieur en op (ii) de wijze waarop een product wordt ontworpen, ontwikkeld, gemaakt en beheerd. Bij de majors PDE en IPD staat productontwerp & -ontwikkeling centraal, bij de variant Duaal productrealisatie & -beheer. Afhankelijk van de gekozen major of variant wordt een bepaalde fase van de levenscyclus van een product nader uitgediept. Voor elk van deze profielen heeft de WtB-opleiding de landelijk overeengekomen competenties (inclusief haar eigen additionele competenties) onderverdeeld in 4 categorieën, te weten: levenscyclus-competenties, sturingscompetenties, zelfsturende competenties en sociale en communicatieve competenties. In totaal heeft de opleiding 20 competenties vastgesteld die zij nader heeft gespecificeerd en geconcretiseerd volgens een vast stramien: context, beroepsdomein, activiteiten, hulpmiddelen, resultaat, kritieke situaties /dilemma s, prestatie-indicatoren. Bij de prestatie-indicatoren wordt telkens het niveau aangegeven waarop de betreffende competentie moet zijn verworven. Daarbij worden vier niveaus onderscheiden (i) effectief gedrag vertonen als de omgeving daartoe aanleiding geeft, (ii) effectief gedrag vertonen op basis van eigen initiatief, (iii) effectief gedrag van anderen versterken, (iv) effectief gedrag van anderen inspireren om het competentieniveau van de organisatie te verhogen. Om de relatie tussen de afzonderlijke competenties en de programma-onderdelen inzichtelijk te maken heeft de WtB-opleiding een competentie-matrix opgesteld waarin alle competenties (i) onderling met elkaar in verband worden gebracht en (ii) op modulen-niveau zijn geoperationaliseerd. Samenvattend constateert het auditteam, dat de WtB-opleiding (voltijd en duaal) de landelijk overeengekomen competenties onverkort en op inzichtelijke wijze in haar eigen opleidingsprofiel heeft opgenomen en aantoonbaar in haar programma heeft verankerd en dat zij daarenboven, vanuit een bewuste keuze, op het gebied van Ontwerpen en Productontwikkeling additionele competenties heeft vastgesteld Zowel de landelijk overeengekomen en landelijk gevalideerde competenties als de Utrechtse toevoegingen zijn ook gevalideerd door het College van Toezicht (CvT), de Beroepenveldcommissie (BvC) en de Klankbordgroep. Deze gremia zijn samengesteld uit externe deskundigen uit het WtBwerkveld, uit vertegenwoordigers van de stagebiedende organisaties, uit studenten en uit alumni. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie WtB - HvU 8

12 Uit de samenstelling van CvT, Beroepenveldcommissie en Klankbordgroep, waar het auditteam inzage in heeft gehad, blijkt dat het WtB-werkveld goed is vertegenwoordigd in termen van positie en ervaring van de betreffende leden. Dat de WtB-opleiding naast een College van Toezicht (met name gericht op de opleidingsstrategie en -beleid) en naast een Beroepenveldcommissie (gericht op de hoofdlijnen van het opleidingsprogramma) ook een Klankbordgroep als gesprekspartner uit het werkveld heeft, wordt door het auditteam als een zinvolle aanvulling beschouwd, omdat de Klankbordgroep dicht op de huid van de opleiding zit en aldus als een werkelijke sparringpartner functioneert zowel op inhoudelijk gebied als wat betreft netwerkontwikkeling Naar het oordeel van het auditteam heeft de WtB-opleiding op deze wijze een helder, goed uitgewerkt, samenhangend en werkvelddekkend referentiekader voor haar programma (voltijd en duaal) ontworpen, met een, naar het oordeel van het auditteam, terechte accentuering van het deelgebied Ontwerpen en Productontwikkeling. Voorts doet dit referentiekader, naar het oordeel van het auditteam, recht aan het hoge professionele niveau van de WtB-ingenieur: bijvoorbeeld de WtBingenieur als productontwikkelaar en -ontwerper, als productmanager, als technisch adviseur, als product life-cycle engineer en als procestechnoloog Analyse van het huidige curriculum en van de modulenbeschrijvingen daarbinnen, laat zien dat alle onderdelen van dit referentiekader ook voor het huidige WtB-opleidingsprogramma (voltijd en duaal) expliciet de grondslag vormen. (Zie ook onder facet 2.) Met betrekking tot internationalisering geldt (o.a.) het volgende. Het Instituut I3 onderhoudt samenwerkingsverbanden met de Fachhochschule Zweibrücke en de Fachhochschule Gelsenkirche. Deze samenwerking betreft de uitwisseling van studenten en docenten. Tenminste eenmaal per jaar organiseert de WtB-opleiding een buitenlandse excursie voor studenten. PDE-studenten gaan bijvoorbeeld naar Beurzen in Stuttgart en Milaan. FT-studenten naar Zwitserland Voor wat betreft het opleidingsprogramma zelve, is de opleiding enige jaren geleden gestart met een Engelstalige afstudeerrichting Engineering & Product Design. Het aantal studenten bedroeg gemiddeld circa 30. In het schooljaar is er geen instroom geweest. Het is nog onzeker of de WtB-opleiding deze afstudeerrichting zal voortzetten. De WtB-opleiding onderzoekt de mogelijkheden voor docentstages in het buitenland. Eén docent FT heeft een stage in Duitsland gelopen. De minor Integraal Ontwerpen wordt aangepast om ook buitenlandse studenten de mogelijkheid te bieden deze opleiding te volgen. Naar het oordeel van het auditteam blijkt uit het bovenstaande, dat internationale samenwerking binnen de WtB-opleidingsstrategie wel aandacht krijgt, maar nog geen substantiële plaats heeft. De prioriteiten van de opleiding liggen elders: o.a. bij de verdere uitwerking van het opleidingsprogramma en bij optimalisering van de interne kwaliteitszorg. Het auditteam kan zich vinden in de gekozen prioriteitstelling en hecht voorlopig meer gewicht aan de opleidingsinspanningen gericht op (bijvoorbeeld) de interne kwaliteitszorg dan aan acties richting buitenlandse partners. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie WtB - HvU 9

13 Niettemin zou de opleiding er, naar het oordeel van het auditteam, goed aan doen in het programma expliciet aandacht te besteden aan het Technisch Engels. Dat is in ieder geval een eerste concrete aanzet om aan de opleiding een zekere internationale dimensie te geven zonder dat dit een groot beslag doet op de beschikbare menskracht en financiële middelen. Op deze wijze worden studenten in staat gesteld zich zodanig te scholen in het Engels, dat zij later met buitenlandse collega s over hun vakgebied kunnen communiceren. Dit is overigens een competentie waarover, naar het oordeel van het auditteam, HBO-abituriënten in het algemeen zouden moeten beschikken Samenvattend is het auditteam voordeel dat, de eindkwalificaties van de WtB-opleiding (voltijd en duaal) goed aansluiten op de eisen van het werkveld. De (in 2004) in gang gezette actualisering, wordt gedegen aangepakt. Oordeel: goed Het auditteam beoordeelt dit facet voor de WtB-opleiding (voltijd en duaal) als goed. De eindkwalificaties van de WtB-opleiding (voltijd en duaal) zijn aantoonbaar de resultante van het landelijk overeengekomen beroepsprofiel en opleidingsprofiel, waarmee de WtB-opleiding voldoet aan de eisen die door vakgenoten uit andere verwante opleidingen worden gesteld. Deze landelijk overeengekomen kwalificaties zijn voorts door het beroepenveld gevalideerd: landelijk, maar ook door het College van Toezicht verbonden aan het Instituut I3 alsmede door de WtB-Beroepenveldcommissie. Aldus voldoen de WtB-eindkwalificaties ook aan de eisen die het werkveld stelt aan WtB-ingenieurs. De Utrechtse inkleuring is gebaseerd op een keuze die recht doet aan de huidige ontwikkelingen binnen het WtB-domein. De Utrechtse inkleuring is aantoonbaar door het beroepenveld (i.c. het College van Toezicht en de WtB-Beroepenveldcommissie) gevalideerd. De eindkwalificaties van de WtB-opleiding (voltijd en duaal) zijn concreet en gedetailleerd uitgewerkt en vormen daardoor, naar het oordeel van het auditteam, een helder referentiepunt voor het curriculum van de WtB-opleiding. De eindkwalificaties zijn aantoonbaar in het opleidingsprogramma verankerd, zo leert analyse van de competentiematrix en de beschrijving van het opleidingsprogramma. De internationale dimensie van de WtB-opleiding is zeker aanwezig, maar nog weinig ontwikkeld in termen van structurele en duurzame samenwerking met buitenlandse partners, maar dat is een bewuste keuze van de WtB-opleiding die haar prioriteiten voorlopig -en naar het oordeel van het auditteam terecht- legt bij de optimalisering van de interne kwaliteitszorg en bij het dóórontwikkelen van het programma naar een volledig competentiegerichte opleiding. Naar het oordeel van het auditteam heef de WtB-opleiding -in samenspraak met het beroepenveldeen helder, goed uitgewerkt, samenhangend, werkvelddekkend èn innovatief referentiekader voor haar voltijd en duaal programma ontworpen, dat zoals boven reeds vermeld expliciet in het programma is ingebed. Dat is de reden waarom het auditteam uiteindelijk tot zijn oordeel goed komt, ook al zal in de toekomst de internationale dimensie van de opleiding versterkt moeten worden. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie WtB - HvU 10

14 Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet Niveau Bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen Het auditteam heeft de eindkwalificaties van de WtB-opleiding (voltijd en duaal) geanalyseerd om te bepalen of deze kwalificaties beantwoorden aan het niveau bachelor zoals weergegeven in de zogeheten Dublin Descriptoren. In de Dublin Descriptoren worden de volgende dimensies onderscheiden, bij elk waarvan hieronder een beschrijving wordt gegeven in relatie tot de WtBeindkwalificaties. Voor zover het sectoroverstijgende kwalificaties betreft, zijn de WtB-eindkwalificaties aantoonbaar gebaseerd op de 10 generieke kwalificaties zoals door de commissie Franssen vastgelegd in haar rapport Prikkelen, presteren en profileren. (Deze worden binnen de HTNO-sector aangeduid met de termen algemene HBO ingenieur competenties, sociaal communicatieve competenties en zelfsturing competenties.) Kennis en inzicht De eindkwalificaties waarop de WtB-opleiding (voltijd en duaal) zich richt, zijn zodanig dat zij niet verworven kunnen worden zonder gedegen kennis en inzicht in bijvoorbeeld: actuele ontwerpmethodieken en de daarmee verbandhoudende natuurwetenschappelijke en informatietechnologische principes; modellerings-, simulatie-, meet- en beproevingstechnieken; ontwerptechnologie; product- en procestechnologie; planningssystemen m.b.t. life-cycle engineering & concurrent engineering; quality function design. In de WtB-competentie-matrix wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet geplaatst in het perspectief van brede professionalisering : vakoverstijgend denken gericht op integratie van kennis, inzicht en vaardigheden in uiteenlopende professionele situaties. Daarmee laat de opleiding zien, dat zij deze Dublin Descriptor uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Toepassen Kennis en inzicht De beroepsspecifieke (deel)competenties zijn alle gericht op het uitvoeren van de kerntaken van de WtB- ingenieur. Iets wat zichtbaar gemaakt wordt in de beroepsproducten die studenten tijdens de opleiding geacht worden te maken. Bijvoorbeeld: (i) conceptuele ontwerpen, (ii) functionele en technische specificaties (iii) detail-ontwerpen, (iv) product-modellen, (v) productie-schema s, (vi) installatie-schema s. In de beroepsspecifieke (deel)competenties wordt expliciet naar deze en andere beroepsproducten verwezen. De vermelde producten impliceren een professionele toepassing door de student van zijn verworven kennis en inzicht. In de WtB-competentie-matrix wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet geplaatst in het perspectief van probleemgericht werken, (wetenschappelijke) toepassing en complexiteit in het Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie WtB - HvU 11

15 professioneel handelen. Daarmee laat de opleiding zien, dat zij deze Dublin Descriptor uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Omdat het WtB-programma is opgebouwd rond aan de praktijk ontleende projecten, is het verwerven van kennis en inzicht vanaf het eerste tot en met het laatste jaar gericht op het ontwikkelen van beroeps-producten en -dus- op toepassing. Oordeelsvorming Zowel de (algemene) HBO-competenties als de beroepsspecifieke (deel)competenties behelzen het hele spectrum van (i) analyse/probleemdefinitie, (ii) productdefinitie, (iii) conceptueel ontwerp, voorlopig ontwerp, definitief ontwerp: functioneel, technisch, ergonomisch, financieel, (iv) realisering: constructie, productie, montage, installatie, (v) evaluatie. De daarmee verband houdende vaardigheden zijn expliciet gericht op het maken van keuzen. Dit vooronderstelt dat de student in staat is problemen te analyseren en mogelijke oplossingsstrategieën tegen elkaar af te wegen, uit te (laten) voeren en daarna te evalueren. In de WtB-competentie-matrix wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet geplaatst in het perspectief van methodisch en reflectief denken en handelen en besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid. Daarmee laat de opleiding zien, dat zij deze Dublin Descriptor uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Communicatie In de competenties waar de WtB-opleiding zich op richt, is communiceren als afzonderlijke competentiegebied van de WtB-ingenieur opgenomen en in een drietal deelcompetenties uitgewerkt: communiceren, leidinggeven en samenwerken. In de WtB-competentie-matrix wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet geplaatst in het perspectief van sociaal-communicatieve bekwaamheid (overleggen, vergaderen, presenteren, informeren, adviseren e.d.) en basis managementbekwaamheid (leiding geven, organiseren, delegeren, stimuleren). Daarmee laat de opleiding zien, dat zij deze Dublin Descriptor uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Leervaardigheden Voor de WtB-opleiding geldt, dat de te verwerven competenties een aantal metavaardigheden van de studenten veronderstellen die expliciet op het eigen leren zijn gericht opdat de student in staat is (i) zich tijdens de beroepsuitoefening verder te professionaliseren en (ii) vervolgstudies op een hoger niveau te doorlopen. Deze metavaardigheden staan in de competenties vermeld in termen van zelfsturing. In de WtB-competentiematrix is deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet geplaatst in het perspectief van kennistransfer, brede inzetbaarheid en professionalisering : ontwikkelen van cognitieve vaardigheden. Daarmee laat de opleiding zien, dat zij deze Dublin Descriptor uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie WtB - HvU 12

16 Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert het facet Niveau Bachelor voor de WtB -opleiding (voltijd en duaal) als goed en wel op grond van de volgende observaties: de eindkwalificaties van de WtB-opleiding bevatten alle elementen waar de Dublin Descriptoren betrekking op hebben en wel met een bereik en diepgang die overeenkomen met het niveau waar de Dublin Descriptoren naar verwijzen; de WtB-opleiding heeft (in haar competentie-matrix) de Dublin Descriptoren zorgvuldig uitgewerkt naar deelcompetenties en deze onderling met elkaar in verband gebracht; de WtB-opleiding heeft de Dublin Descriptoren en de nadere uitwerking daarvan in deelcompetenties, aantoonbaar in een rechtstreeks verband gebracht met het opleidingsprogramma en met de daarbinnen gehanteerde werkvormen. Sterk punt acht het auditteam, dat de WtB-opleiding (voltijd en duaal) elke afzonderlijke Dublin Descriptor aantoonbaar als referentiepunt hanteert, waardoor alle WtB-opleidingskwalificaties direct herleidbaar zijn tot de internationaal geaccepteerde bachelor-kwalificaties. Iets, wat bovendien op programma-niveau zichtbaar wordt gemaakt, zo blijkt uit de modulenbeschrijvingen. Anders gezegd, de internationaal geaccepteerde bachelor-kwalificaties zijn ook in het programma zelve verankerd. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie WtB - HvU 13

17 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet Oriëntatie HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Oriëntatie HBO kent twee dimensies. Hoger onderwijs enerzijds, beroepsonderwijs anderzijds. Hoger Onderwijs Het beroepsprofiel en de daarmee samenhangende beroepscompetenties van de WtB-opleiding (voltijd en duaal) beschrijven een hoog niveau van beroepsuitoefening (zie onder facet 1.1.) en sluiten aantoonbaar aan (zie onder facet 1.2.) bij de beschrijving van het bachelor niveau in de Dublin Descriptoren. Daarmee is aangegeven dat de WtB-opleiding gerekend kan worden tot het hoger onderwijs. De wijze waarop de WtB-opleiding de Dublin Descriptoren heeft uitgewerkt en in het programma heeft opgenomen, beoordeelde het auditteam reeds als goed. Zie daarvoor facet 1.2. Beroepsonderwijs De competenties van de WtB-opleiding (voltijd en deeltijd) zijn geformuleerd in termen van beroepscompetenties die aantoonbaar (zie 1.1) in samenspraak met het WtB-beroepenveld zijn opgesteld en door dat beroepenveld zijn gevalideerd zowel landelijk als (via de CvT, BvC en Klankbordgroep) regionaal. Daarmee is op het niveau van opleidingsdoelstellingen de oriëntatie op het voor de WtB-ingenieur relevante werkveld geborgd. Anders gezegd: de WtB-opleiding is een beroepsopleiding. De wijze waarop de WtB-opleiding de beroepscompetenties in samenspraak met collega-opleidingen en het (landelijk en regionale ) beroepenveld heeft uitgewerkt, beoordeelde het auditteam reeds als goed. Zie daarvoor facet 1.1. Voor een nadere uitwerking van de relatie tussen de WtB-eindkwalificaties en het WtB-programma: zie de bevindingen bij facet 2.1. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie WtB - HvU 14

18 Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert het facet Oriëntatie HBO voor de WtB-opleiding (voltijd en duaal) als goed en wel op grond van de volgende observaties: de WtB-opleiding heeft de eindkwalificaties rechtstreeks, volledig en op zorgvuldige wijze ontleend aan de door het relevante beroepenveld opgestelde WtB-beroepsprofiel. (Zie onder facet 1.1.); in de van dit beroepsprofiel afgeleide opleidingsspecifieke kwalificaties en competenties wordt ook het niveau van de beginnende beroepsbeoefenaar geformuleerd; de WtB-opleiding heeft de relatie tussen enerzijds inhoud, bereik en niveau van de eindkwalificaties en anderzijds het programma en de daarbinnen gepositioneerde blokken en gehanteerde werkvormen volledig en inzichtelijk in kaart gebracht en daaruit blijkt, dat de opleiding (voltijd en duaal) het landelijk overeengekomen WtB-beroepsprofiel in haar programma heeft verankerd en daarbij ook het beroepenveld (CvT en Beroepenveldcommissie) heeft betrokken. Meer nog, zij heeft er een sterk innovatieve (en actuele) dimensie aan toegevoegd door de accentuering van het deelgebied Ontwerpen en Productontwikkeling. SAMENVATTEND OORDEEL DOELSTELLINGEN OPLEIDING : VOLDOENDE Het auditteam beoordeelt het Onderwerp Doelstellingen Opleiding voor de opleiding Werktuigbouwkunde (voltijd en duaal) als voldoende. De WtB-opleiding heeft goed zicht op de ontwikkelingen in het WtB-domein en zij heeft haar inzicht qua bereik, thematiek en diepgang op voortreffelijke wijze vertaald naar opleidingsdoelstellingen en naar de voltijd- en duale programma-onderdelen (!), waarbij zij het WtB-werkveld uitdrukkelijk heeft betrokken. Tevens anticipeert de WtB-opleiding door haar gerichtheid op Ontwerpen en Productontwikkeling expliciet op een belangrijke ontwikkeling in het (brede) werkveld van de Werktuigbouwkunde. Conform de Beslisregels Accreditatie zoals vastgelegd in het NVAO Accreditatiekader, kan een Onderwerp niet hoger scoren dan voldoende. Het auditteam beoordeelt evenwel alle facetten van het onderwerp Doelstellingen Opleiding als goed. Dit rechtvaardigt (zie onder D en E) een kwalificatie goed voor dit onderwerp. Reden voor het auditteam deze kwalificatie als extra aantekening aan zijn oordeel toe te voegen. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie WtB - HvU 15

19 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen HBO; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing. Facet 2.1. Eisen HBO Criteria Het facet Eisen HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Bevindingen De programmabeschrijving van de opleiding laat zien, dat de opleidingsstructuur veel openingen biedt naar de WtB-beroepspraktijk: in de propedeuse wordt elk jaar tenminste één excursie georganiseerd om het beroepsbeeld bij de studenten te versterken. Voorts is met ingang van het studiejaar een module beroepsoriëntatie in het programma opgenomen; in de propedeuse en in de hoofdfase is elk onderwijsblok (duur: 10 weken) ingericht rond een thema (bijvoorbeeld: Constructie en beweging, dat telkens wordt vertaald naar een project waar studenten werken aan een opdracht die rechtstreeks is ontleend aan de beroepspraktijk. Deze opdrachten worden veelal binnengebracht door gastdocenten die in elk blok door de WtBopleiding worden ingeschakeld. Aan deze projecten zijn telkens practica gekoppeld door middel waarvan studenten in de gelegenheid worden gesteld de voor de uitvoering van de projectopdrachten noodzakelijke (deel)vaardigheden te verwerven; in het 3e jaar volgen de studenten een stage van 100 dagen. Deze stage wordt uitgevoerd op basis van een op schrift gestelde opdracht ( Opdrachtformulier ) die door de student wordt opgesteld in samenspraak met de opleiding en de stagebiedende organisatie. In het Opdrachtformulier staat concreet aangegeven welke competenties de student tijdens te stage dient te verwerven en op welke wijze (via welke concrete acties en opdrachten) hij zulks realiseert. Op deze wijze en via de afspraken met betrekking tot de begeleiding door de stagebegeleider en de werkbegeleider wordt de interactie tussen opleiding en werkveld gestructureerd; het laatste semester van het 4 e jaar is geheel gewijd aan het zogeheten afstudeerproject, dat de studenten uitvoeren in opdracht van een externe organisatie. In dat kader voeren studenten in de betreffende organisatie bepaalde opdrachten uit (die overigens vooraf de goedkeuring behoeven van de opleiding). Bijvoorbeeld: Mobiliteitshulpmiddel, Redesign Spiraaltoren, Universele Dispenser, Combopomp Het opleidingsprogramma is (en wordt) ontwikkeld en uitgevoerd door docenten met een sterke relatie met het beroepenveld, zo blijkt uit het netwerkoverzicht van het docentencorps, waar het auditteam inzage in heeft gehad. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie WtB - HvU 16

20 De lectoraten Integraal Ontwerpen en Product Design & Engineering zijn rechtstreeks betrokken bij het verder ontwikkelen en bij de uitvoering van de WtB-opleiding, hetgeen ertoe bijdraagt dat ook via die weg de interactie met de beroepspraktijk wordt verstevigd en verruimd. Ook, bijvoorbeeld, door het inbrengen van opdrachten voor toegepast onderzoek. Zoals : Intelligente Stoeptegel en Onderzoek naar Product Lifecycle Management. Toch is het auditteam van oordeel, dat de opleiding moet streven naar een steviger inbedding van de lectoraten in de het opleidingsprogramma. Weliswaar zijn zij, zoals gezegd, betrokken bij de programma-ontwikkeling en -uitvoering, maar totnogtoe te incidenteel. Bovendien is tot op heden onvoldoende geborgd, dat het toegepast onderzoek ook werkelijk in de opleiding landt Voor de duale variant geldt, dat de studenten gedurende de opleiding in de beroepspraktijk werkzaam zijn. De verhouding tussen het binnenschools en het buitenschools programma is 1:1. Centraal in het duale programma staan de zogeheten werkervaringsprojecten (WEP) waarmee de dagelijkse werkpraktijk van de student het object van zijn studie vormt. Het auditteam acht dit een sterk punt van de duale opleiding omdat daardoor de interactie tussen theorie en praktijk op een natuurlijke en voor de student direct herkenbare wijze plaatsvindt. Bovendien worden dankzij deze WEP-aanpak de noodzaak tot en de functie van (theoretische) kennisverwerving voor de student onmiddellijk manifest, wat de intrinsieke motivatie en -dus- het leerproces alleen maar ten goede komt. Bij de vaststelling van de specialisaties binnen het duale programma is (en wordt) het bedrijfsleven betrokken. Bijvoorbeeld Corus en Stork Maintenance. Ook wordt daarbij de expertise van brancheorganisaties ingezet. Bijvoorbeeld: De Metaalunie, de Bond van Materialenkennis, Nederlands Instituut voor Lastechniek, Nederlandse Vereniging voor Kwaliteitstoezicht Samenvattend concludeert het auditteam, dat de WtB-opleiding (voltijd en duaal) meer dan voldoende gereguleerde mogelijkheden creëert voor de student om zichzelf te scholen (en geschoold te worden) in frequente en gestructureerde interacties met de beroepspraktijk De interactie tussen de opleiding en de beroepspraktijk vindt ook plaats via bijeenkomsten (tenminste eenmaal per jaar) met het CvT en (driemaal per jaar) met de Beroepenveldcommissie. De bijeenkomsten met de Klankbordgroep vinden tenminste viermaal per jaar plaats en dan veelal naar aanleiding van een WtB-relevant thema of naar aanleiding van een concrete vraagstelling van de opleiding inzake (vooral) de in houd van het curriculum. Uit de verslaglegging van deze bijeenkomsten blijkt inderdaad, dat het in deze gremia vertegenwoordigde beroepenveld een belangrijke rol speelt in de opleiding via het inbrengen van actuele voor het werkveld relevante ontwikkelingen. Voorts blijkt uit deze verslaglegging, maar ook uit de gesprekken tijdens de visitatie, dat opleiding en genoemde commissies gezamenlijk optrekken daar waar het gaat om het verder ontwikkelen van het WtB-onderwijs. Zowel in termen van beleid, kwaliteit en inhoud Daarnaast beschikt de opleiding over een, naar het oordeel van het auditteam, voldoende ruim en gedifferentieerd netwerk van relaties (bedrijven en personen) uit het WtB-werkveld, waarvan zij -en daar gaat het natuurlijk om- systematisch gebruik maakt. Bijvoorbeeld: als opdrachtgever en aanbieder van onderwijsprojecten, als externe beoordelaar, als gastdocent, als praktijkdocent, als begeleider van afstudeerprojecten, als werkgever (en begeleider) van duale studenten. Hierbij tekent het auditteam aan, dat de duale variant méér uit haar gastdocenten zou kunnen halen indien zij hun Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie WtB - HvU 17

21 de gelegenheid zou bieden zelf een serie colleges samen te stellen en te verzorgen. Tot op heden worden gastdocenten in de duale variant uitsluitend ingezet om hun ervaring binnen bestaande modulen in te brengen. Bij de voltijdopleidingen worden gastdocenten ingezet bij projectcolleges Het auditteam heeft ook inzage gehad in de door de opleiding gehanteerde vakliteratuur. Naar het oordeel van het auditteam is de gebruikte literatuur relevant, actueel en zeer wel passend binnen het HBO-niveau Voor wat betreft internationalisering wordt verwezen naar de bevindingen onder facet 1.1. Thans voegt het auditteam daaraan toe, dat de lectoraten een belangrijke rol kunnen spelen in de vorming van een internationaal netwerk. Daar zouden de lectoraten, naar het oordeel van het auditteam, meer aandacht aan moeten besteden. Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert voor de WtB-opleiding (voltijd en duaal) dit facet als goed en wel op grond van de volgende observaties: het programma van de opleiding biedt via de projecten, de practica en via de stages en de afstudeerfase aan de student ruime en goed gestructureerde mogelijkheden om zijn kennis te ontwikkelen in interactie met het beroepenveld; de interactie tussen het binnenschools WtB-programma en de stage-werkplek is goed geregeld en gestructureerd via het systeem van door de student op te stellen reflectieverslagen en via de afspraken tussen de opleiding, de student en de stagebiedende organisatie met betrekking tot de studentbegeleiding; het opleidingsprogramma is aantoonbaar ontworpen in nauwe en frequente samenspraak met het WtB-beroepenveld; de gebruikte vakliteratuur en het studiemateriaal zijn exemplarisch voor de state of the art in het WtB-domein; de opleiding schakelt gedurende het hele programma gastdocenten uit het WtB-werkveld in. Dit zou overigens verder moeten worden uitgebreid en wel zodanig dat gastdocenten ook zelf colleges ontwerpen en uitvoeren en niet alleen maar worden ingeschakeld bij reeds bestaande modulen; de WtB-opleiding maakt veelvuldig gebruik van WtB-specialisten (de zogeheten PNIL ers, personeel niet in looondioenst; zie daarvoor facet 3.1.); al het bovenstaande geldt ook voor de duale opleiding; voor de duale opleiding geldt voorts, dat de interactie tussen de opleiding en de werkplek van de duale student via de zogeheten werkervaringsprojecten (WEP) voortreffelijk is geborgd. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie WtB - HvU 18