Saxion Hogeschool IJselland Instituut Informatica en Informatiemanagement

Transcriptie

1 Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Bedrijfskundige Informatica voltijd en deeltijd (Croho 34404) En Informatiedienstverlening en -management voltijd en deeltijd (Croho 34649) Saxion Hogeschool IJselland Instituut Informatica en Informatiemanagement

2 Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Bedrijfskundige Informatica voltijd en deeltijd En Informatiedienstverlening en -management voltijd en deeltijd Saxion Hogeschool IJselland Instituut Informatica en Informatiemanagement Hobéon Certificering BV 27 december 2004 Auditteam: W.L.M. Blomen G.J. Stoltenborg J.C. Frowein A. Vanca R.M. Visscher JV. Stittelaar

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Bereik van de beoordeling Beoordelingsprocedure en werkwijze Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie (gesprekspartners uit de beide opleidingsvarianten) Programma visitatie 4 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING 5 Onderwerp 1: Doelstelling opleiding 5 Facet 1.1. Domeinspecifieke eisen 5 Facet 1.2. Niveau bachelor 7 Facet 1.3. Oriëntatie hbo 9 Onderwerp 2: Programma 11 Facet 2.1. Eisen hbo 11 Facet 2.2. Relatie tussen doelstelling en inhoud programma 13 Facet 2.3. Samenhang programma 15 Facet 2.4. Studielast 17 Facet 2.5. Instroom 19 Facet 2.6. Duur 21 Facet 2.7. Afstemming tussen vormgeving en inhoud 22 Facet 2.8. Beoordeling en toetsing 24 Onderwerp 3: Inzet van personeel 26 Facet 3.1. Eisen hbo 26 Facet 3.2. Kwantiteit van het personeel 27 Facet 3.3. Kwaliteit van het personeel 28 Onderwerp 4: Voorzieningen 30 Facet 4.1. Materiële voorzieningen 30 Facet 4.2. Studiebegeleiding 31 Onderwerp 5: Interne kwaliteitszorg 33 Facet 5.1. Evaluatie resultaten 33 Facet 5.2. Maatregelen tot verbetering 35 Facet 5.3. Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld 36 Onderwerp 6: Resultaten 38 Facet 6.1. Gerealiseerd niveau 38 Facet 6.2. Onderwijsrendement SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema voltijd BI Oordeelschema deeltijd BI Oordeelschema voltijd IDM Oordeelschema deeltijd IDM Overall oordeel/ advies aan NVAO 45 BIJLAGE 1: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen externe auditoren BIJLAGE 2: Programma visitatie 26 mei 2004

4 1. INLEIDING 1.1. Bereik van de beoordeling De Saxion Hogeschool IJselland verzorgt een hbo bachelor opleiding Informatiedienstverlening en - management (IDM) in een voltijd en een deeltijd variant en een hbo bachelor opleiding Bedrijfskundige Informatica (BI) in een voltijd en deeltijd variant. Deze opleidingen zijn allen ondergebracht in het instituut Informatica en Informatiemanagement (I&I). Hobéon Certificering heeft als Visiterende en Beoordelende Instantie (VBI) deze opleidingsvormen in één gezamenlijk traject beoordeeld. Deze beoordeling is gericht op een accreditatiebeslissing met betrekking tot de hbo bachelor opleiding voltijd en deeltijd Informatiedienstverlening en -management en hbo bachelors opleiding voltijd en deeltijd Bedrijfskundige Informatica. De basis voor de beoordeling van Hobéon Certificering vormde de Zelfevaluatie die door het instituut I&I is uitgevoerd voor zowel de voltijd als deeltijd varianten. Deze opleidingsvarianten leiden op tot dezelfde eindkwalificaties. Daar waar zij verschillen, betreft het de didactische vormgeving in verband met de specifieke kenmerken (leeftijd, achtergrond, werkervaring) van de onderscheiden doelgroepen. Een en ander is voor Hobéon Certificering reden geweest zijn oordeel over deze opleidingsvarianten in één rapport samen te vatten. Daar waar nodig, zal niettemin het onderscheid tussen deze opleidingsvarianten zichtbaar zijn Beoordelingsprocedure en werkwijze Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de betreffende opleiding is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van de betreffende opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Om de beoordeling voor alle partijen inzichtelijker te maken heeft Hobéon Certificering bovengenoemd Accreditatiekader nader uitgewerkt in een checklist ( Checklist Accreditatie HBO Bachelor ) waarin per facet het betreffende NVAO criterium nader is gespecificeerd in zogeheten deelvragen. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het betreft hier een analyse en beoordeling van de door de opleidingen BI en IDM geleverde schriftelijke informatie. Ten eerste de aangeleverde Management Reviews / Zelfevaluaties van de opleidingen BI (voltijd en deeltijd) en IDM (voltijd en deeltijd) aan de hand van het opleidingsspecifieke referentiekader. Ten tweede de daaraan gerelateerde documentatie. Deze documentatie had betrekking op bijvoorbeeld: strategische keuzen en de positie in de markt, interne organisatie, de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende verbetermaatregelen, ontwikkelingen in het beroepenveld, beroeps- en opleidings-profielen, (validatie) eindkwalificaties, curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, werkvormen, toetsing en beoordeling, kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, internationalisering, instroombeleid, studiebegeleiding, rendement. 1

5 Met betrekking tot het opleidingsspecifieke referentiekader geldt het volgende. Saxion Hogescholen hebben zelf in overleg met de opleidingen een set van ijkpunten ontwikkeld, die dienen als een instellingsspecifieke vertaling van het accreditatiekader van de NVAO en die op een aantal aspecten een eigen (streef-)norm bevatten. De opleidingen hebben in de zelfevaluatie aangegeven hoe zij zich verhouden tot deze normstelling. Voorts hebben de opleidingen die in dit rapport worden beoordeeld zich voor wat betreft doelstellingen, beroepsprofiel en opleidingscompetenties in belangrijke mate gebaseerd op de landelijke beroepsprofielen en opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de opleidingen en het (internationale) beroepenveld. Voor IDM betreft het hier het landelijk opleidingsprofiel Focus op Kennis (FoK) en voor BI geldt het landelijke beroeps - en opleidingsprofiel dat door het HBO-I is opgesteld. Het auditteam heeft zowel de instellingsspecifieke als opleidingsspecifieke referentiekaders beoordeeld, vastgesteld dat deze in voldoende mate gespecificeerd zijn en passend voor de opleidingen die nu geaccrediteerd moeten worden en heeft deze kaders in de beoordeling betrokken. Op basis van de door de opleiding aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de opleidingen Bedrijfskundige Informatica en Informatiedienstverlening en -management. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie 1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten één externe onafhankelijke deskundige op het gebied van Bedrijfskundige Informatica en één externe onafhankelijke deskundige op het gebied van Informatiedienstverlening en -management, één student, één auditor vanuit Hobéon Certificering en één secretaris eveneens vanuit Hobéon Certificering. Onder controle moet hier worden verstaan dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en materiële voorzieningen betreftdoor eigen waarneming. De additionele documentatie behelsde ondermeer: - overzichten van de samenstelling van de gremia uit het werkveld waarmee de opleiding overleg voert; - verslagen van die bijeenkomsten met het werkveld; - overzicht CV s van (gast)docenten; - netwerkoverzicht docenten; - verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; - verslagen van docentevaluaties; - verslagen van studievoortgangsgesprekken met studenten; - détailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; - portfolio s van studenten en de (schriftelijke weergave van de) beoordeling daarvan door docenten; - stageverslagen en beoordelingen; 1 Visitatie heeft op 26 mei 2004 plaatsgevonden. 2

6 - de zogeheten beroepsproducten die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; - de eindproducten van studenten; - eigen waarneming van huisvesting en materiële voorzieningen; Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedétailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische en materiële voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs vermelde facetten beoordeeld op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop die oordelen zijn gebaseerd Beslisregels Met als uitgangspunt de Beslisregels Accreditatie zoals vastgelegd in het NVAO Accreditatiekader heeft Hobéon Certificering de volgende beslisregels toegepast. A. Alle in de Checklist Accreditatie HBO Bachelor vermelde deelvragen worden bij de beoordeling betrokken. B. Het oordeel op de per facet gerubriceerde deelvragen leidt tot een score op het betreffende facet. Zie onder D. C. De scores op de per onderwerp gerubriceerde facetten leiden tot een score op het betreffende onderwerp en wel volgens de regels onder E. D. Van deelvraag naar facet. Hier is ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie; (beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven dan omgekeerd); primaire processen wegen zwaarder dan secundaire; E. Van facetten naar onderwerp. Hier geldt het volgende: een onderwerp kan volgens de NVAO Beslisregels Accreditatie slechts voldoende of onvoldoende scoren; een onderwerp krijgt de score voldoende indien alle facetten tenminste voldoende hebben gescoord of indien één facet onvoldoende en de overige tenminste voldoende hebben gescoord, mits er een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende ; een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien één facet onvoldoende heeft gescoord en er geen acceptabel verbeterplan voor dit facet beschikbaar is; een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien meer dan één facet onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. F. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, dan wordt dat met inachtneming van de regels onder G, als extra aantekening vermeld. G. Met betrekking tot de extra aantekening geldt het volgende: een onderwerp krijgt de extra aantekening goed indien alle facetten goed hebben gescoord of indien één facet voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; 3

7 een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent als alle facetten excellent hebben gescoord of indien één facet goed en de overige facetten excellent hebben gescoord. Een onderwerp krijgt geen extra aantekening indien één van de facetten onvoldoende heeft gescoord; Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld. Voorzitter: W.L.M. Blomen directeur Hobéon Certificering; Leden: J.C. Frowein partner bij M&I/Partners, een onafhankelijk adviesbureau voor vraagstukken op het gebied van strategie, bestuur en management van ICT; A. Vanca partner van I.M. United b.v., organisatie- en management adviesbureau; J.V. Stittelaar student aan de Haagse Hogeschool: Bestuurskunde / Overheidsmanagement, duale opleidingsvariant; G.J. Stoltenborg senior adviseur Hobéon Certificering; Secretaris: R.M. Visscher adviseur Hobéon Certificering bv. Voor de curricula vitae zie Bijlage Deelnemers visitatie (gesprekspartners uit de beide opleidingsvarianten) Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding: management, coördinatoren, docenten, studenten en staf Programma visitatie Zie Bijlage 2. 4

8 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstelling opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie hbo. Facet 1.1. Domeinspecifieke eisen Criteria Het facet Domeinspecifieke Eisen van het onderwerp Doelstelling Opleiding is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen De eindkwalificaties van de opleidingen BI en IDM zijn gebaseerd op landelijke beroeps - en opleidingsprofielen. Voor de HBO-bacheloropleiding IDM is door het beroepenveld in juni 2000 een vernieuwd landelijk beroeps- en opleidingsprofiel Focus op Kennis (FoK) vastgesteld. FoK definieert de beroepsspecifieke en algemene competenties die de beginnende beroepsbeoefenaar moet bezitten. Deze competenties zijn gevalideerd door het werkveld. De eindkwalificaties van de opleiding BI sluiten aan bij het landelijk beroeps- en opleidingsprofiel dat door het HBO-I platform is opgesteld. Het profiel is opgesteld in samenwerking met nationale en internationale instanties en ter validering voorgelegd aan 33 toonaangevende bedrijven en organisaties. Op basis van de eindkwalificaties vastgesteld in het landelijk overleg hebben de opleidingen een competentiegebouw ontwikkeld dat alle competenties beschrijft die een student moet ontwikkelen om het bachelor niveau te bereiken. Deze competenties zijn meetbaar gemaakt door het niveau en de criteria te formuleren. De afstemming met het beroepenveld van beide opleidingen gebeurt voornamelijk via het landelijk overleg. Waarbij bij IDM de hulp is ingeroepen van Kluwer en Cap Gemini Ernst en Young om een bijdrage te leveren aan de vernieuwing van het IDM-curriculum binnen het project Kennismanagement in Vorm. Afstemming van domeinspecifieke competenties aan het beroepenveld gebeurt voor BI alleen in het kader van het HBO-I. Geen van beide opleidingen beschikt op dit moment over een werkende beroepenveldcommissie die naar de afstemming van de eindkwalificaties op het regionale beroepenveld kijkt. Wel hebben de opleiding tot eind 2003 een werkveldadviescommissie gehad die naar de beroepsgerichtheid van de opleiding heeft gekeken en wordt het beroepenveld betrokken bij het evalueren van de domeinspecifieke eindkwalificaties en competenties via gesprekken naar aanleiding van stage en afstudeeropdrachten. Internationaal is er wel afstemming met andere opleidingen. Het instituut Informatica en Informatiemanagement (I&I) werkt samen met de Fachhochschule Hannover in de vorm van gemeenschappelijke projecten voor studenten. Tevens onderhoudt het Instituut I&I contacten met buitenlandse partners, hetgeen leidt tot een aantal gastcolleges van docenten aan deze hogescholen. 5

9 Oordeel Het auditteam heeft bovenstaande bevindingen vastgesteld aan de hand van documentbeoordelingen en gesprekken met verantwoordelijken van de opleiding. Het auditteam heeft de eindkwalificaties van de opleiding kunnen beoordelen, alsmede de competenties die daarvan afgeleid zijn. Het oordeel van het auditteam is dat de eindkwalificaties van de opleidingen BI en IDM overeenkomen met de eindkwalificaties zoals vastgelegd in de landelijke profielen en helder omschreven zijn. Het auditteam heeft aan de hand van gesprekken en notulen van vergaderingen de inbreng van het beroepenveld bij de vaststelling van de eindkwalificaties van IDM en BI kunnen beoordelen. Het auditteam komt tot het oordeel dat de competenties weliswaar landelijk goed zijn vastgesteld maar dat de opleiding de eindkwalificaties nog te weinig heeft afgestemd met het regionale beroepenveld. De opleidingen beschikken op dit moment geen van beide over een beroepenveldcommissie, maar hebben tot eind vorig jaar wel met werkveldadviescommissies gewerkt. Uit analyse van de notulen komt echter te weinig naar voren dat de eindkwalificaties ook daadwerkelijk zijn afgestemd op de regionale arbeidsmarkt. Al hebben beide opleidingen via de evaluatie van stage en afstudeeropdrachten contact met het bedrijfsleven, een systematisch contact met het bedrijfsleven op het niveau van de behoeftes en afstemming van de eindkwalificaties moeten beide opleidingen ontberen naar het oordeel van het auditteam. Dit heeft tot gevolg dat de opleidingen naar het oordeel van het auditteam te weinig inzicht hebben in de behoeftes van de regionale arbeidsmarkt en de relevantie voor de toekomst van beide deeltijdopleidingen. Het auditteam beoordeelt dit facet als onvoldoende voor de opleidingen BI en IDM voor zowel de voltijd als de deeltijd variant. De afstemming op het beroepenveld is adequaat door afstemming op de landelijk gevalideerde beroepsprofielen, waarbij sprake is van regelmatige actualisatie. De afstemming op de wensen in de regio, door bijvoorbeeld de beroepenveldcommissie, is op dit moment onvoldoende door het ontbreken van een beroepenveldcommissie. Deze is op dit moment in oprichting, de deelnemende partijen zijn nog niet vastgesteld. De opleidingen missen mede hierdoor een herkenbare en relevante visie op de professie, met als gevolg dat ook een adequate visie voor de opleidingen ontbreekt. 6

10 Facet 1.2. Niveau bachelor Criteria Het facet niveau bachelor van het onderwerp doelstelling opleiding wordt beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen De verschillende varianten van de opleidingen BI en IDM gaan uit van de respectievelijke beroeps- en opleidingsprofielen die in landelijk overleg zijn vastgesteld. Beide opleidingen hebben op basis van de eindkwalificaties een competentiebouwwerk ontwikkeld waarbij het bachelorniveau is gedefinieerd voor alle competenties in het bouwwerk. Uitgangspunt bij het definiëren van het bachelor niveau waren de Dublin-descriptoren en generieke HBO-competenties. De opleidingen hebben de opleidingscompetenties naast de Dublin-descriptoren en de HBO-competenties gelegd ter verificatie van het niveau. De opleidingen hebben de competenties expliciet getoetst aan de Dublin descriptoren. Per descriptor is vastgesteld waar en hoe deze terug komt in de opleidingen. In de Dublin descriptoren worden een aantal dimensies onderscheiden waarvan hieronder een specificatie wordt gegeven in relatie tot de respectieve eindkwalificaties. Kennis en inzicht: De landelijke eindkwalificaties zijn geformuleerd in competenties die niet kunnen worden verworven zonder gedegen kennis en inzicht in bijvoorbeeld Information retrieval, documentaire informatiesystemen en multimediale informatiediensten voor IDM en Bedrijfskunde, systeemontwikkeling en informatieplanning voor BI. Toepassen kennis en inzicht: De beroepsspecifieke competenties zijn alle gericht op het uitvoeren van de kerntaken van een IDM er of BI er. Iets wat zichtbaar gemaakt wordt in de beroepsproducten, waarnaar de beroepsspecifieke competenties verwijzen. De vermelde producten impliceren een professionele toepassing door de student van zijn verworven kennis en inzicht. Omdat het programma van beide opleidingen is opgebouwd rondom activerende onderwijsvormen zoals aan de praktijk cases, is het verwerven van kennis en inzicht vanaf de eerste tot en met het laatste jaar gericht op het ontwikkelen van beroepsproducten. Oordeelsvorming: Zowel de (algemene) hbo-competenties als de beroepsspecifieke competenties behelzen het hele spectrum van de beroepsuitoefening door een IDM er of BI er. De daarmee verband houdende vaardigheden zijn expliciet gericht op het maken van keuzen. Dit veronderstelt dat de student in staat is problemen te analyseren en mogelijke oplossingsstrategieën tegen elkaar af te wegen en daarna te evalueren. Dit wordt in elk van de opleidingscompetenties zichtbaar gemaakt. Voorts wordt in alle opleidingen expliciet aandacht besteed aan het ontwikkelen van het vermogen van de student tot reflectie op het beroep en het verder ontwikkelen van het beroep. Communicatie: Uit het programma en de gekozen werkvormen blijkt dat communicatie grote aandacht krijgt. Tevens is communicatie een algemene competentie waar in het programma aandacht aan wordt besteed. Leervaardigheden: Voor alle opleidingsvarianten geldt dat de te verwerven competenties een aantal metavaardigheden van de student veronderstellen die niet alleen zijn gericht op het professioneel handelen maar ook op het eigen leren zodat de student in staat is vervolgstudies op een hoger niveau te doorlopen. 7

11 Internationaal vindt een vorm van afstemming van het bachelor-niveau plaats onder andere door contacten van het instituut I&I met de Fachhochschule Hannover in de vorm van gemeenschappelijke projecten voor studenten. Tevens onderhoudt het Instituut I&I contacten met buitenlandse partners, hetgeen leidt tot een aantal gastcolleges van docenten aan deze hogescholen. Oordeel Het auditteam heeft bovenstaande bevindingen vastgesteld aan de hand van documentbeoordelingen en gesprekken met verantwoordelijken van de opleiding. Het auditteam heeft de beschreven eindkwalificaties en competenties van de opleiding kunnen beoordelen. Tevens heeft het auditteam kunnen inzien hoe de eindkwalificaties en competenties zich verhouden tot de Dublin-descriptoren en de generieke HBO-competenties. Op basis van die informatie heeft het auditteam kunnen constateren dat de eindkwalificaties voldoen aan internationaal geaccepteerde beschrijvingen van het bachelorniveau. Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende voor de opleidingen BI en IDM voor zowel de voltijd als de deeltijd variant. De eindkwalificaties van beide opleidingsvarianten van beide opleidingen sluiten aantoonbaar aan bij de beschrijving van het niveau bachelor zoals weergegeven in de Dublindescriptoren en de generieke HBO-competenties. 8

12 Facet 1.3. Oriëntatie hbo Criteria Het facet oriëntatie hbo van het onderwerp doelstellingen opleiding wordt beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in het relevante beroepenveld waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen De eindkwalificaties van de opleidingen BI en IDM zijn gebaseerd op landelijke beroeps - en opleidingsprofielen. Voor de HBO-bacheloropleiding IDM is door het beroepenveld in juni 2000 een vernieuwd landelijk beroeps- en opleidingsprofiel Focus op Kennis (FoK) vastgesteld. De eindkwalificaties van de opleiding BI sluiten aan bij het landelijk beroeps- en opleidingsprofiel dat door het HBO-I platform is opgesteld. Het profiel is opgesteld in samenwerking met nationale en internationale instanties en ter validering voorgelegd aan 33 toonaangevende bedrijven en organisaties. De landelijke beroeps-en opleidingsprofielen beschrijven de beroepsspecifieke en algemene competenties die de beginnende beroepsbeoefenaar moet bezitten. Op basis van deze eindkwalificaties vastgesteld in het landelijk overleg hebben de opleidingen een competentiegebouw ontwikkeld die alle competenties beschrijft die een student moet ontwikkelen om het bachelor niveau te bereiken. Deze competenties zijn meetbaar gemaakt door het niveau en de criteria te formuleren. Het bachelor niveau sluit daarbij aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar. De opleidingen beschikken op dit moment nog niet over een beroepenveldcommissie waar afstemming over eindkwalificaties en invulling van het curriculum kan worden afgestemd met het regionale beroepenveld. De beroepenveldcommissie is nog in oprichting. Tot 2003 beschikte de opleidingen over werkveldadviescommissies, deze zijn echter opgeheven ten behoeve van de beroepenveldcommissies. In deze werkveldadviescommissies werd geadviseerd over de beroepsgerichtheid van de opleidingen. Tevens evalueren de opleidingen de aansluiting op de arbeidsmarkt door evaluatie van stage en afstudeeropdrachten. Hieruit komt een positief beeld naar voren. Oordeel Het auditteam heeft bovenstaande bevindingen vastgesteld aan de hand van documentbeoordelingen en gesprekken met verantwoordelijken van de opleiding. Het auditteam heeft het programma in zijn geheel ingezien en naast de landelijke eindkwalificaties gelegd. Het oordeel van het auditteam is dat de eindkwalificaties van de opleiding overeenkomen met het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar, een adequate uitoefening van de professie mogelijk maken en goed aansluiten op het beroep. Het auditteam mist wel de afstemming van de eindkwalificaties op de eisen van het regionale beroepenveld van een beginnend beroepsbeoefenaar. Uit analyse van de notulen van de werkveldadviescommissie is dit te weinig gebleken. Wel vindt deze afstemming plaats door evaluatie van de stage en afstudeeropdrachten. Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende voor de opleidingen BI en IDM voor zowel de voltijd als de deeltijd variant. De eindkwalificaties van elk van beide opleidingsvarianten van beide opleidingen zijn ontleend aan de beroepsprofielen die opgesteld zijn door het beroepenveld. De daarmee samenhangende competenties waarover een beginnende beroepsbeoefenaar moet beschikken zijn daarvan afgeleid. 9

13 De opleiding gaat nog onvoldoende na in hoeverre de eindkwalificaties aansluiten bij het regionale beroepenveld, dit gebeurt wel sporadisch maar nog onvoldoende systematisch. SAMENVATTEND OORDEEL VAN DIT ONDERWERP Op basis van de oordelen op de facetten komt het auditteam tot een voldoende beoordeling op het onderwerp Doelstelling Opleiding voor de opleidingen BI en IDM voor zowel de voltijd als deeltijd varianten. De afstemming op het beroepenveld is adequaat door afstemming op de landelijk gevalideerde beroepsprofielen, waarbij sprake is van regelmatige actualisatie. De afstemming op de wensen in de regio, door bijvoorbeeld de beroepenveldcommissie, is op dit moment onvoldoende door het ontbreken van een beroepenveldcommissie. Deze is op dit moment in oprichting, de deelnemende partijen zijn nog niet vastgesteld. De opleidingen missen mede hierdoor een herkenbare en relevante visie op de professie, met als gevolg dat ook een adequate visie voor de deeltijd opleidingen ontbreekt. De eindkwalificaties van beide opleidingsvarianten van beide opleidingen sluiten aantoonbaar aan bij de beschrijving van het niveau bachelor zoals weergegeven in de Dublin-descriptoren en de generieke HBO-competenties. De eindkwalificaties van elk van beide opleidingsvarianten van beide opleidingen zijn ontleend aan de beroepsprofielen die opgesteld zijn door het beroepenveld. De daarmee samenhangende competenties waarover een beginnende beroepsbeoefenaar moet beschikken zijn daarvan afgeleid. De opleiding gaat nog onvoldoende na in hoeverre de eindkwalificaties aansluiten bij het regionale beroepenveld, dit gebeurt wel sporadisch maar nog onvoldoende systematisch. 10

14 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen hbo; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing. Facet 2.1. Eisen hbo Criteria Het facet eisen HBO van het onderwerp programma wordt beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Bevindingen In de onderwijsvisie van de opleiding BI leren de studenten door opdrachten uit te voeren die ontleend zijn aan de praktijk. De opleiding is onderverdeeld in thema s die een clustering van competenties vormen, en geoperationaliseerd kunnen worden in een beroepsspecifieke context. Binnen de thema s krijgt de student te maken met praktijkopdrachten en ondersteunende literatuur. Thema s vullen een semester en in dat semester werkt de student in een team gedurende de gehele looptijd aan de uitwerking van een op de beroepspraktijk gebaseerde casus. Tijdens de studie neemt het waarheidsgetrouwe karakter van de casus toe totdat uiteindelijk de student in de daadwerkelijke beroepspraktijk zelfstandig een project uitvoert. De opdrachten die per semesterthema uitgevoerd worden zijn afkomstig uit de actuele beroepspraktijk. Tevens krijgen de studenten ieder jaar een vernieuwde lijst met actuele relevante literatuur om over de benodigde kennis en inzicht te beschikken om de benodigde competenties te kunnen ontwikkelen. Via de praktijkopdrachten, stages en afstuderen komt de student steeds meer in direct contact met de beroepspraktijk. De opleiding IDM heeft een nieuwe onderwijsvisie ontwikkeld en ingevoerd in het studiejaar 2003/2004. Centraal in de nieuwe onderwijsvisie is de onderwijsleerplaats waar studenten samen aan taken en opdrachten uit de beroepspraktijk werken. Voor de inrichting van de werkplaats wordt samengewerkt met organisaties uit de beroepspraktijk die garant staan voor het aanleveren van authentieke, actuele taken. Via deze opdrachten in de werkplaats, afkomstig uit de actuele beroepspraktijk, wordt de relatie met actuele ontwikkelingen gelegd. Gaandeweg de opleiding verplaatst de werkplaats zich meer naar de praktijk. Naast de onderwijswerkplaats is er ondersteunend onderwijs dat de student helpt bij het verwerven van de benodigde kennis en vaardigheden als onderdeel van het ontwikkelen van de competenties die nodig zijn bij het uitvoeren van de werkplaatstaken. Interactie met beroepspraktijk en aan beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal is geborgd. Het oude programma was weliswaar probleem gestuurd maar niet opgebouwd rondom daadwerkelijke praktijkopdrachten. Aangezien het nieuwe programma dit jaar voor het eerst is ingevoerd moeten de banden met de beroepspraktijk nog wel verder worden aangehaald. Uit onderwijsevaluaties blijkt dat de studenten van beide opleidingen tevreden zijn over de interactie die zij hebben met de beroepspraktijk. 11

15 Oordeel Het auditteam heeft bovenstaande bevindingen vastgesteld aan de hand van documenten en gesprekken met verantwoordelijken van de opleiding en met studenten. Het auditteam heeft het onderwijsprogramma en het gebruikte studiemateriaal bekeken. Tevens is er gekeken naar de opdrachten die studenten uit moeten voeren. Naar het oordeel van het auditteam is het onderwijsprogramma actueel, biedt het studenten de gelegenheid tot interactie met de beroepspraktijk en wordt gebruik gemaakt van relevant en actueel studiemateriaal. Tevens zijn de projecten en de gebruikte literatuur en andere middelen voldoende. Naar het oordeel van de auditors ontwikkelt de opleiding de juiste beroepsvaardigheden en heeft het duidelijke verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende voor de opleidingen BI en IDM voor zowel de voltijd als de deeltijd variant. De opleidingen hebben een goed onderwijsprogramma opgebouwd rondom de landelijke opleidingskwalificaties. Het nieuwe programma zorgt voor een goede interactie met de beroepspraktijk. Deze interactie wordt aantoonbaar ingezet om de relevantie, de actualiteit en de kwaliteit van de opleidingen te waarborgen. De ontwikkeling van kennis en beroepsvaardigheden van de studenten vindt plaats via vakliteratuur, via door de beroepspraktijk ingebrachte projecten en casussen en via aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal. 12

16 Facet 2.2. Relatie tussen doelstelling en inhoud programma Criteria Het facet Relatie doelstelling en inhoud van het onderwerp Programma wordt beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Is het programma een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen? Zijn de eindkwalificaties adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma? Bevindingen Het onderwijsprogramma van BI is een concretisering van de eindkwalificaties die in landelijk overleg van HBO-I zijn overeengekomen. De eindkwalificaties die overeengekomen zijn, zijn qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen in overeenstemming met het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar. Het onderwijsprogramma is zodanig ontworpen dat de clustering van competenties uit het opleidingsprofiel samen worden genomen in een beroepsspecifiek thema van steeds een semester onderwijs. Elk van de competenties is in het competentiebouwwerk naar 5 niveaus uitgewerkt en in beoordelingscriteria geconcretiseerd. De eindniveaus zijn per competentie vastgelegd. Alle thema s van elk niveau komen terug in de 8 thema s die het programma maken. Zo kan de student bij het doorlopen van de opleiding alle eindkwalificaties bereiken. Het onderwijsprogramma van IDM is een concretisering van de eindkwalificaties die in landelijk overleg zijn overeengekomen. De eindkwalificaties die overeengekomen zijn, zijn qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen in overeenstemming met het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar. Het onderwijsprogramma is onderverdeeld in thema s waaraan beroepsspecifieke competenties uit het opleidingsprofiel zijn toegewezen. De algemene competenties komen in elk thema aan de orde. Tevens dekken de thema s de functiegroepen die informatieprofessionals vervullen. Elk van de competenties is in het competentiebouwwerk naar 5 niveaus uitgewerkt en in beoordelingscriteria geconcretiseerd. De eindniveaus zijn per competentie vastgelegd. Per programmaonderdeel van de BI en IDM opleidingen zijn de leerdoelen vastgelegd in de vorm van te bereiken competenties. Voor elke competentie is het eindniveau vastgelegd, alsmede het te bereiken niveau per programmaonderdeel. De student kan in de themaboeken per competentie nagaan welk niveau hij/zij dient te bereiken voor dat thema. Via studieloopbaanbegeleiding wordt de student begeleid bij het behalen van de leerdoelen. De deeltijd varianten van de BI en IDM opleidingen hebben geen specifieke inhoudelijke eisen geformuleerd waaraan een werkplek moet voldoen en hebben geen procedure opgesteld om te verifiëren of aan deze eisen is voldaan. Oordeel Het auditteam heeft bovenstaande bevindingen vastgesteld aan de hand van documentbeoordelingen en gesprekken met verantwoordelijken van de opleiding. Om tot een oordeel te komen op dit facet heeft het auditteam gekeken naar het onderwijsprogramma, onderwijs-eenheden en onderwijsevaluaties. Tevens is gekeken naar het gebruikte onderwijsmateriaal, onder andere in de vorm van themaboeken. Aan de hand van deze documenten heeft het auditteam kunnen constateren dat het programma is opgezet op basis van de eindkwalificaties. De opleiding heeft de eindkwalificaties in leerdoelen vertaald voor de onderwijseenheden en heeft deze leerdoelen 13

17 aangegeven in de themaboeken. Naar het oordeel van het auditteam zijn de leerdoelen duidelijk terug te vinden in de themaboeken en zijn zij adequaat. De opleidingen stellen geen inhoudelijke eisen aan de deeltijd werkplekken, noch hanteert de opleiding een procedure om deze werkplekken te evalueren. Het auditteam acht dit onvoldoende om de werkplek in voldoende mate bij het onderwijs te kunnen betrekken. Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende voor de opleidingen BI en IDM voor de voltijd variant. Het programma en de leerdoelen van de programmaonderdelen zijn een adequate concretisering van de geformuleerde eindkwalificaties. Inhoud, vormgeving en de faciliteiten die de docenten bieden, stellen de student in de gelegenheid de geformuleerde eindkwalificaties te verwerven. Voor de deeltijd opleiding moet echter meer aandacht worden besteed aan de eisen die aan de werkplek worden gesteld en moet een procedure opgesteld worden ter controle van deze eisen. Voor de deeltijd variant is dit facet weliswaar voldoende op basis van bovenstaande argumentatie, maar het ontbreken van eisen aan de werkplek en een procedure voor het beoordelen van deze werkplek acht het auditteam een verbeterpunt. 14

18 Facet 2.3. Samenhang programma Criteria Het facet samenhang programma van het onderwerp programma wordt beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Is het studieprogramma inhoudelijk samenhangend? Bevindingen De samenhang van de opleiding BI komt terug in een aantal zaken. Zo is ieder thema opgebouwd rondom een thema met een duidelijke relatie met de beroepspraktijk en een bijbehorende set competenties. Binnen elk thema wordt een project uitgevoerd met een samenhangend geheel aan projecttaken die gerelateerd zijn aan de beroepspraktijk. De projecten kunnen zowel intern als in de beroepspraktijk plaatsvinden. Daarnaast is er binnen elk thema ondersteunend theorie onderwijs dat studenten nodig hebben bij het uitvoeren van de projecten. Tot slot is elk van de opeenvolgende programmaonderdelen op elkaar afgestemd qua niveau en inhoud. De student bepaalt samen met de studieloopbaanbegeleider hoe de gewenste niveaus gehaald kunnen worden. In de thema s komen alle competenties aan bod en krijgen studenten van te voren informatie over de te verwerven competenties en het niveau dat bereikt dient te worden. Alle thema s tezamen zorgen ervoor dat de student alle competenties op het juiste niveau haalt. De thema s vormen overigens een geheel maar zijn onafhankelijk van elkaar te volgen zodat individuele leerwegen mogelijk zijn. De opleiding heeft de studieloopbaanbegeleiding opgezet om studenten bij het ontwikkelen van een persoonlijke leerweg te begeleiden. De opleiding IDM is vormgegeven rondom thema s en kerntaken die een IDM er in de praktijk zal vervullen. In de visie op beroep wordt het beroep van informatiespecialist en informatiemanager ingevuld aan de hand van een aantal rollen. Deze rollen zijn leidend geweest bij de inrichting van het onderwijsprogramma en hebben de keuze voor thema s in grote mate bepaald. Vervolgens zijn aan de thema s kerncompetenties toegewezen. De beroepsrollen zorgen zo voor de samenhang. Daarnaast verwerft de student het theoretisch kader in het ondersteunend onderwijs en wordt de theorie geïntegreerd met de praktijk. In de thema s komen alle competenties aan bod en krijgen studenten van tevoren informatie over de te verwerven competenties en het niveau dat bereikt dient te worden. Alle thema s tezamen zorgen ervoor dat de student alle competenties op het juiste niveau haalt. De thema s vormen overigens een geheel maar zijn onafhankelijk van elkaar te volgen zodat individuele leerwegen mogelijk zijn. De opleiding heeft de studieloopbaanbegeleiding opgezet om studenten bij het ontwikkelen van een persoonlijke leerweg te begeleiden. De student bepaalt samen met de studieloopbaanbegeleider hoe de gewenste niveaus gehaald kunnen worden. Het gebruikte onderwijsconcept integreert de praktijk met het onderwijs rondom een thema, waarbij de student via opdrachten de competenties verwerft. Of de competenties in de voltijdopleiding in een praktijkopdracht worden eigen gemaakt of in de werkplek maakt dan geen verschil. De studenten blijken volgens de onderwijsevaluaties tevreden te zijn over de samenhang van het onderwijsprogramma. Dit geldt zowel voor de voltijd als de deeltijd opleidingen BI en IDM. Oordeel Het auditteam heeft bovenstaande bevindingen vastgesteld aan de hand van documentbeoordelingen en gesprekken met verantwoordelijken van de opleiding. Het auditteam heeft aan de hand van het onderwijsprogramma, de beschrijving in de studiegids en de diverse onderwijsmodulen kunnen constateren dat het programma inhoudelijk samenhangend is. 15

19 Het auditteam heeft kunnen constateren dat de onderwijsonderdelen binnen de thema s zijn afgestemd en er is gezorgd voor een afstemming over de thema s heen. Daarnaast is er een goede afstemming tussen praktijk en theorie, die een goede inpassing van deeltijd onderwijs mogelijk maakt. Gesprekken met studenten en docenten ondersteunden deze constatering. Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende voor de opleidingen BI en IDM voor zowel de voltijd als de deeltijd variant. De inhoud en planning van de programma s zijn op doordachte en consistente wijze op elkaar afgestemd waardoor de onderscheiden programmaonderdelen (modules) tezamen een coherent geheel vormen. 16

20 Facet 2.4. Studielast Criteria Het facet studielast van het onderwerp programma wordt beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Is het programma studeerbaar doordat studievoortgang belemmerende factoren zoveel mogelijk worden weggenomen? Bevindingen De opleiding BI neemt een aantal maatregelen die de studeerbaarheid vergroot. Onder andere worden studenten vooraf in het jaar in grote lijnen geïnformeerd over de planning en inhoud van het onderwijs. Er is spreiding van de onderwijsactiviteiten, zoals praktijkopdrachten en contact-uren. Tevens is er een mix van werkvormen zodat studenten evenwichtig geconfronteerd worden met hun zwakten en hun sterkten. Het onderwijs is flexibel ingericht waarbij de student in overleg met de studieloopbaanbegeleider competenties kan toevoegen of verwijderen als aangetoond is dat hij deze al eerder heeft verworven. De thema s zijn zoveel mogelijk onafhankelijk van opzet zodat studenten deze in eigen gekozen volgorde kunnen doorlopen. Een student die een thema mist kan hierdoor zijn studie ongehinderd voortzetten. De studielast voor deeltijd BI wordt door studenten als hoog maar goed gespreid aangegeven. De opleiding heeft een aantal maatregelen genomen om de studielast voor deeltijd te beperken. Ten eerste is voor deeltijd het aantal contacturen voor studieloopbaanbegeleiding, coaching en ondersteunend onderwijs beperkt tot één halve middag en avond per week (16:00 21:45). Daarnaast wordt de werksituatie zoveel mogelijk als leeromgeving gebruikt ter compensatie van projectwerk die voltijd studenten moeten uitvoeren. De opleiding maakt geen gebruik van het meewegen van eerder verworven competenties (EVC). Studenten van de opleiding IDM krijgen een overzicht van de jaarplanning van de onderwijseenheden en toetsingsmomenten, zowel formatief als summatief. Studenten krijgen binnen dagen (afhankelijk van het soort toets) de resultaten van de toetsen, om het inplannen van een inhaaltoets mogelijk te maken. Per programmaonderdeel (module in het oude of thema in het nieuwe curriculum) is een detailplanning beschikbaar zodat de student deze in kan plannen. De opleiding evalueert de studielast en neemt maatregelen als blijkt dat deze te zwaar is. Evaluaties van dit onderwerp laten zien dat de voltijdstudenten de geplande studielast reëel en acceptabel vinden. Tevens zal in de toekomst gebruik worden gemaakt van EVC s voor het opstellen van een persoonlijk leerplan met een studieloopbaanbegeleider. Hiermee kunnen belemmerende factoren weg worden genomen in het nieuwe curriculum door flexibeler en eventueel versneld doorlopen van het programma mogelijk te maken. Betere verspreiding van studielast door 3 momenten van summatieve toetsing per semester te plannen en een meer individuele benadering van het onderwijs moeten verder zorgen voor het wegnemen van studievoortgang belemmerende factoren. Deeltijdstudenten IDM beleven, anders dan hun voltijd collegae, de reële studielast hoger dan de geplande. Tijdens jaargroepevaluaties stellen deeltijdstudenten dat de zelfstudietijd van 20 uur wordt overschreden. De opleiding gaat ervan uit dat eerder verworven competenties het mogelijk maken voor studenten om sneller door het traject te kunnen gaan dan voltijd studenten. Echter, door het ontbreken van een goed werkend EVC traject is het voor studenten onmogelijk om vrijstellingen te kunnen krijgen. 17

21 Oordeel Het auditteam heeft bovenstaande bevindingen vastgesteld aan de hand van documentbeoordelingen en gesprekken met verantwoordelijken van de opleiding. Aan de hand van tentamenroosters, het onderwijsprogramma en onderwijsevaluaties en notulen van vergaderingen en gesprekken met studenten heeft het auditteam kunnen constateren dat de studielast en de inspanning die de voltijd variant van de opleidingen zich getroost belemmerende factoren weg te nemen adequaat zijn. Uit de evaluaties en gesprekken die het auditteam gevoerd heeft, blijkt dat studenten het onderwijsprogramma studeerbaar vinden. Het auditteam onderschrijft de noodzaak van een goed werkend EVC traject bij competentiegericht onderwijs maar stelt tevens vast dat deze nog niet ontwikkeld is. De opleidingen hebben echter wel concrete plannen om dit ten uitvoer te brengen. Naar het oordeel van het auditteam is de afstemming tussen praktijkdeel en onderwijsdeel voor de deeltijdvariant IDM niet in overeenstemming met de werkelijke studiebelasting. Wel verwacht het auditteam dat de inzet van EVC s dit probleem zal verhelpen. Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende voor de opleidingen BI voltijd en deeltijd en IDM voor de voltijd variant. De opleidingen besteden systematisch aandacht aan de relatie tussen de formele en feitelijke studielast, zowel op module niveau als op het niveau van het programma. De opleidingen hebben derhalve een instrument om op die beide niveaus studievoortgang- belemmerende factoren weg te nemen. Het oordeel voor de deeltijd variant van IDM is voor dit facet onvoldoende door klachten van studenten over de studiebelasting en het ontbreken van een goede systematiek om eerder verworven competenties mee te wegen. 18

22 Facet 2.5. Instroom Criteria Het facet instroom van het onderwerp programma wordt beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluit het programma qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit een toelatingsonderzoek? Bevindingen De opleidingen BI en IDM passen de in de WHW vastgelegde vooropleidingseisen toe. Voor BI houdt dat in dat leerlingen vanuit ieder HAVO/VWO-profiel toelaatbaar zijn, evenals MBO ers met een middenkader- of specialistenopleiding. Daarnaast sluit het nieuwe curriculum qua vormgeving uitstekend aan bij HAVO en VWO; door invoering van de tweede fase en het studiehuis zijn leerlingen gewend aan onderwijs met (meer) samenhang tussen de vakken en (meer) zelfstandig en actief leren. Tevens sluit het onderwijs van BI aan bij het MBO waar men al langer met competenties en projectmatig onderwijs bezig is. Voor IDM houdt dat in dat leerlingen vanuit ieder HAVO/VWO-profiel toelaatbaar zijn, evenals MBO ers met een middenkader- of specialistenopleiding. Tevens is IDM betrokken bij een invoeringstraject van een MBO-opleiding Medewerker Informatiedienstverlening Bibliotheken (MIB), welke de basis zal vormen voor afspraken over doorlopende leerlijnen. Conform het ruime toelatingsbeleid zijn de opleidingen zo ingericht dat alle algemene en inhoudelijke competenties behaald kunnen worden door een student met HAVO-denkniveau, zonder specifieke voorkennis. Daarnaast geldt voor het nieuwe programma s dat de verscheidenheid aan werkvormen en de geboden studiebegeleiding voor een nog betere aansluiting zorgen. Het instituut I&I werkt samen met enkele ROC s in de regio om te komen tot een doorlopende leerroute MBO HBO voor de opleidingen die het instituut verzorgt. Studenten blijken niet tevreden te zijn over de aansluiting en de opleidingen hebben daarom besloten om intake-assessments te gebruiken om een individuelere benadering van de student mogelijk te maken en om aansluitingsproblemen op te lossen via persoonlijke studieloopbanen. Daarnaast wordt in het nieuwe onderwijsprogramma een combinatie van werkvormen gebruikt die aan kan sluiten bij verschillende studenten. Door de combinatie van studiebegeleiding en verschillende werkvormen werken de opleidingen al aan een verbetering van de aansluiting. Voor studenten van de beide opleidingen is het mogelijk om op basis van relevante en aantoonbare werkervaring op HBO-niveau toegelaten te worden. Tot nu toe geschiedt de controle door middel van het overleggen van bewijsstukken. In het vervolg zal hier een intakegesprek en assessment aan gekoppeld worden. De opleiding is bezig met het ontwikkelen van een EVC procedure. Deze procedure is vooral gericht op de deeltijd studenten. 19

23 Oordeel Het auditteam heeft bovenstaande bevindingen vastgesteld aan de hand van documentbeoordelingen en gesprekken met verantwoordelijken van de opleiding. Het auditteam heeft aan de hand van de onderwijs- en examenregeling de gestelde eisen kunnen nagaan. Het auditteam is van mening dat de opleidingen aansluiten op het eindniveau van de instromende studenten na het bestuderen van enkele modules uit het onderwijsprogramma en de gehanteerde wekvormen. Naar het oordeel van het auditteam zal een intake-assessment de klachten van studenten dat de aansluiting onvoldoende is, verminderen. Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende voor de opleidingen BI en IDM voor zowel de voltijd als de deeltijd variant. Door inzet van intakeassessments, verscheidenheid aan werkvormen en door middel van goede studiebegeleiding houden de opleidingen goed rekening met de verschillen in de kwalificaties van de instromende studenten en is in veel gevallen een persoonlijk studietraject mogelijk. 20