Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding & Diëtetiek voltijd

Transcriptie

1 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding & Diëtetiek voltijd Haagse Hogeschool

2 Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding & Diëtetiek voltijd CROHO nr Haagse Hogeschool Hobéon Certificering BV December 2005 Auditteam: Dhr. drs. W.G. van Raaijen Mw. dr. J.H.M. de Vries Dhr. T.P.M.M. Timmerman Mw. Ing. E. Eaglestone

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie 16 juni Enkele karakteristieken van Voeding en Diëtetiek van de Haagse Hogeschool 5 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING 6 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 6 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 6 Facet 1.2. Niveau Bachelor 10 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 11 Onderwerp 2: Programma 13 Facet 2.1. Eisen HBO 13 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma 16 Facet 2.3. Samenhang Programma 19 Facet 2.4. Studielast 22 Facet 2.5. Instroom 24 Facet 2.6. Duur 26 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 27 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 29 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 31 Facet 3.1. Eisen HBO 31 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 33 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel 35 Onderwerp 4: Voorzieningen Facet 4.1. Materiële Voorzieningen Facet 4.2. Studiebegeleiding 38 Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 40 Facet 5.1. Evaluatie Resultaten 40 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering 42 Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld 43 Onderwerp 6: Resultaten 44 Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau Facet 6.2. Onderwijsrendement SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema HBO bachelor opleiding Voeding en Diëtetiek, voltijd Integraal oordeel/ advies aan NVAO 49 Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen externe auditoren Bijlage II: Programma visitatie

4 1. INLEIDING 1.1. Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de in paragraaf 1.2 genoemde HBO bachelor opleiding Bereik van de beoordeling De Haagse Hogeschool/TH Rijswijk 1, in casu de opleiding Voeding en Diëtetiek, deel uitmakend van de Afdeling Gezondheidszorg van deze onderwijsinstelling Het onderhavige rapport heeft betrekking op de opleiding Voeding en Diëtetiek welke wordt uitgevoerd in voltijd De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review van de opleiding Voeding en Diëtetiek, voltijd Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de betreffende opleidingsvariant is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Voorafgaand aan het accreditatieonderzoek heeft Hobéon Certificering de opleiding voorbereid op de audit door een inhoudelijke toelichting te geven op het NVAO- Accreditatiekader. Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de betreffende opleidingsvarianten geldt het volgende: De opleiding Voeding en Diëtetiek heeft zich voor wat betreft beroepsprofiel, opleidingscompetenties en doelstelling tenminste gebaseerd op het landelijk beroepsprofiel en de opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de betreffende opleidingen en het beroepenveld (zie onder facet 1.1.: Domeinspecifieke Eisen ). Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en passend is voor een opleiding Voeding op HBO-niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: 1 Omdat de opleiding Voeding en Diëtetiek uitsluitend verzorgd wordt aan de Haagse Hogeschool, zullen wij het hierna uitsluitend verwijzen naar de Haagse Hogeschool. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding en Diëtetiek, Haagse Hogeschool 1

5 Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van (i) de door de opleiding Voeding en Diëtetiek aangeleverde Management Review met betrekking tot de voltijdse variant van de opleiding Voeding en Diëtetiek, (ii) de in het kader van de interne sturingscyclus opgeleverde managementrapportages en (iii) de onderliggende documentatie die o.a. betrekking had op: verschillende managementrapportages, de Dublin Descriptoren en de eindtermen, het competentieprofiel van de opleiding, managementovereenkomst, de studiegids, toetsnotitie, studiehandleidingen, de stagehandleiding, de handleiding afstuderen en PR en voorlichtingsbeleid. Op basis van de door de opleiding Voeding en Diëtetiek van de Haagse Hogeschool geleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de voltijdopleiding Voeding en Diëtetiek. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de visitatie (zie hierna) werd het management van de betreffende opleiding op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie 2, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten een externe onafhankelijke deskundige op het gebied van Voeding, één student, één lead auditor, één auditor onderwijs en secretaris vanuit Hobéon Certificering. Onder controle moet hier worden verstaan, dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en de materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie behelsde ondermeer: detailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; stageverslagen en -beoordelingen; de beroepsproducten die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; de eindproducten van studenten. Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma/de opleidingsprogramma s en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. 2 Visitatie heeft op 16 juni 2005 plaatsgevonden. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding en Diëtetiek, Haagse Hogeschool 2

6 Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de opleiding(-en) werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd Beslisregels Met als uitgangspunt de Beslisregels Accreditatie zoals vastgelegd in het NVAO-Accreditatiekader 3 heeft Hobéon Certificering de volgende beslisregels toegepast. A. De scores op de per onderwerp gerubriceerde facetten leiden tot een score op het betreffende onderwerp en wel volgens de regels onder C. B. Binnen de beoordeling van een facet is er ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie; (beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven dan omgekeerd); primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. C. Van facetten naar onderwerp. Hier geldt het volgende: een onderwerp krijgt de score voldoende indien alle facetten tenminste voldoende hebben gescoord of indien één facet onvoldoende en de overige tenminste voldoende hebben gescoord, mits er een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende ; een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien één facet onvoldoende heeft gescoord en er geen acceptabel verbeterplan voor dit facet beschikbaar is; een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien meer dan één facet onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. D. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, dan wordt dat met inachtneming van de regels onder E, als extra aantekening vermeld. E. Met betrekking tot de extra aantekening geldt het volgende: een onderwerp krijgt de extra aantekening goed indien alle facetten van dat onderwerp goed hebben gescoord of indien één facet voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; 4 een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent als alle facetten van dat onderwerp excellent hebben gescoord of indien één facet goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening indien één van de facetten van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord. 3 Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een Onderwerp uitsluitend onvoldoende of voldoende scoren; een Facet kan volgens diezelfde regels onvoldoende, voldoende, goed of excellent scoren. 4 In het NVAO-Accreditatiekader worden bij Onderwerp 2 ( Programma ) acht Facetten onderscheiden. Eén van die Facetten (Facet 2.6.) betreft de duur van de opleiding. Het daarbij behorende criterium (240 ECTS) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een opleiding a priori moet voldoen, wil die opleiding überhaupt in aanmerking kunnen komen voor een HBO Bachelor accreditatieonderzoek. Duur is dus van een andere orde dan -bijvoorbeeld- Rendement of Kwaliteit Personeel. Bij de beslissing of het Onderwerp Programma een extra aantekening goed dan wel excellent verdient, wordt het Facet Duur dan ook buiten beschouwing gelaten. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding en Diëtetiek, Haagse Hogeschool 3

7 Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Werkvelddeskundige Studentlid Secretaris/ Onderwijsdeskundige: Dhr. Drs. W. G. van Raaijen Mw. Dr. J.H.M. de Vries Mw. Ing. A.M. Eaglestone Dhr. T.P.M.M. Timmerman Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen, dat de voor de beoordeling van de opleiding Voeding en Diëtetiek noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke domein). De heer Van Raaijen heeft de audit geleid. Hij heeft ruime ervaring binnen het onderwijs als leidinggevende en als (senior) adviseur waardoor hij beschikt over kennis van en inzicht in zowel onderwijsprocessen als onderwijsproducten. De afgelopen twee jaar heeft hij als (lead)auditor deelgenomen aan een groot aantal audits t.b.v. accreditatie. De werkvelddeskundige mw. dr. J.H.M. de Vries heeft zich in haar beoordeling met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud en (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld. Bovendien heeft zij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. De werkvelddeskundige heeft op grond van haar ervaring en positie in het werkveld een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionals afgestudeerd van een hbo-opleiding op het terrein van voeding. Mevrouw De Vries is voedingsdeskundige en werkt als universitair docent en onderzoeker aan de afdeling Humane Voeding en Epidemiologie van de Universiteit Wageningen. Tot begin 2005 was zij tevens werkzaam aan het Universitair Medisch Centrum in Utrecht als wetenschappelijk medewerker binnen de afdeling Diëtetiek. In haar werkzaamheden richt zij zich thans op voedselconsumptie, voedingsgedrag en klinische voeding. Zij is projectleider van verschillende onderzoeken op het terrein van voeding en gezondheid. Daarnaast heeft ze enkele tientallen publicaties op haar naam staan als (co)auteur waaronder een artikel over Voedings- en dieetleer in de Codex Medicus. Mevrouw E. Eaglestone is thans student Sociaal Culturele Wetenschappen aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Zij heeft inmiddels een hbo-studie afgerond en is als studentlid de afgelopen twee jaar bij verschillende audits betrokken geweest. De deskundige onderwijs, de heer Timmerman heeft zich vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. Hij is afkomstig uit de onderwijswereld. Zo was hij onder andere hoofd van de Academie voor Gezondheidszorg aan de Hogeschool Haarlem, directeur van de Haarlem School of Management en directeur Economie, Communicatie en Kennisproductiviteit van de Contractgroep INHOLLAND. Daarnaast was hij lid van diverse commissies en hield hij zich bezig met projecten op het gebied van onderwijsvernieuwing en internationalisering. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding en Diëtetiek, Haagse Hogeschool 4

8 Voor de curricula vitae verwijzen wij naar bijlage I Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding(en): management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II Programma visitatie 16 juni 2005 Zie Bijlage II Enkele karakteristieken van Voeding en Diëtetiek van de Haagse Hogeschool De opleiding Voeding en Diëtetiek van de Haagse Hogeschool bestaat al meer dan zestig jaar. In 2002 is de organisatiestructuur van de Haagse Hogeschool/Technische Hogeschool Rijswijk veranderd, vijf sectoren zijn 15 onderwijsafdelingen geworden. De opleiding Voeding en Diëtetiek vormt samen met de opleiding tot Verpleegkundige en de opleiding tot Verpleegkundige in de Maatschappelijke Gezondheidszorg één afdeling. De drie opleidingen functioneren als zelfstandige eenheden binnen de afdeling. Elke opleiding heeft een eigen karakter en gekozen voor een eigen organisatiestructuur, passend bij de cultuur van de opleiding. De afdeling wordt geleid door een afdelingsmanager. Zij is integraal verantwoordelijk voor de onderwijskwaliteit en voor de kwaliteit en kwantiteit van het personeel, de financiën en de instroom van studenten. De afdelingsmanager houdt zich met name bezig met de hoofdlijnen van de opleiding. Op het terrein van operationeel management wordt de afdelingsmanager ondersteund door een team van coördinatoren per opleiding. In 2004/2005 zijn 300 studenten (50% van de afdeling) ingeschreven. Zeventien medewerkers zijn betrokken bij de directe uitvoering van het onderwijs. In verschillende opleidingsvergaderingen Voeding en Diëtetiek is in 2002/2003 gebouwd aan een nieuwe structuur voor de opleiding. Op grond van door de afdelingsmanager gestelde kaders voor de nieuwe organisatiestructuur (de hoofdlijnen van de organisatiestructuur), zijn verschillende uitgangspunten en knelpunten geformuleerd die tot het vormgeven van de nieuwe organisatiestructuur hebben geleid. In de opleidingsvergadering van januari 2003 is voor de huidige organisatiestructuur van de opleiding gekozen. De opleiding Voeding en Diëtetiek kent één opleidingsvariant: de voltijd-opleiding. Studenten kiezen in het derde jaar voor een afstudeerprogramma gericht op: Voeding/Diëtetiek of Voeding. De richting Voeding/Diëtetiek leidt na afstuderen tot de beroepsaanduiding diëtist, de richting Voeding leidt op voor verschillende functies op het gebied van voeding en gezondheid buiten de gezondheidszorg. Het beleid wordt door de afdelingsmanager bepaald, na overleg met en voorbereid door de Beleidscommissie. Adviserend naar de afdelingsmanager zijn de Opleidingscommissie en de Beroepenveldcommissie. In diverse overlegvormen, die op verschillende niveaus plaatsvinden, worden de medewerkers geïnformeerd en hebben zij een adviserende rol. De verantwoording voor de uitvoering van het onderwijs ligt bij het team van coördinatoren. De dagelijkse gang van zaken wordt door dit team verzorgd, ondersteund door het afdelingssecretariaat en de managementassistent. Het Coördinatorenteam heeft het inhoudelijke overzicht over de opleiding. De Examencommissie is belast met de organisatie en coördinatie van tentamens en het afnemen van examens. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding en Diëtetiek, Haagse Hogeschool 5

9 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie HBO. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen De eindkwalificaties van de opleiding Voeding en Diëtetiek zijn in 1997 landelijk samengesteld en vastgesteld door de vier HBO-opleidingen Voeding en Diëtetiek. Het ontwerp van de eindkwalificaties is tot stand gekomen in samenwerking met vertegenwoordigers uit de verschillende disciplines van het beroepenveld en is daarnaast gebaseerd op het Beroepsprofiel Diëtist 1991 van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD). De eindkwalificaties zijn uitgewerkt rond vier onderwijsgebieden. Een onderwijsgebied is een cluster van eindtermen: Onderwijsgebied 1 Algemeen: wetenschappelijke grondslagen van de voeding- en dieetadvisering; Voedings- en dieetadvisering aan individuele personen. Onderwijsgebied 2 Voedings- en dieetadvisering aan functionarissen in voedingsdiensten van instellingen, foodservice-afdelingen van (bedrijfs)-restaurants, voedselproductiebedrijven, (huis)-artsen, verpleegkundigen en diëtisten. Onderwijsgebied 3 Preventieve zorg en voorlichting. Onderwijsgebied 4 Organisatie, onderzoek en ontwikkeling van het beroep. De opleiding Voeding en Diëtetiek van de Haagse Hogeschool heeft in 1998 de landelijke eindkwalificaties van 1997 vertaald in een eigen "Haags" opleidingsprogramma en deze geconcretiseerd naar beroepsvaardigheden door middel van het formuleren van hoofd- en deelvaardigheden. De ordening van de vier onderwijsgebieden is hierbij gehandhaafd. Het Haagse opleidingsprogramma is in 1998 gestart onder de naam "curriculum 2002". Deze naam is toen gekozen, omdat het eerste cohort studenten van het nieuwe curriculum in 2002 zou afstuderen. De landelijke eindkwalificaties beslaan minimaal 70% van het curriculum. De 30% vrije ruimte kan elke opleiding naar eigen inzicht invullen en gebruiken om zich daarmee te profileren. De Haagse opleiding Voeding en Diëtetiek geeft invulling aan de vrije ruimte met keuzemodulen en keuze uit twee afstudeerprogramma s met een afstudeerproject. Het "curriculum 2002" vormt in wezen qua inhoud en didactisch concept nog altijd het huidige curriculum. In de loop der jaren is dit curriculum geactualiseerd en zijn aanpassingen en verschuivingen doorgevoerd. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding en Diëtetiek, Haagse Hogeschool 6

10 Voor het beroep van diëtist is in 2003 door de NVD een nieuw geactualiseerd beroepsprofiel vastgesteld. In dit beroepsprofiel staan zowel de werkzaamheden van de afgestudeerde diëtist beschreven als de competenties waarover deze dient te beschikken. Omdat de beroepspraktijk breder is dan die van de diëtist als paramedicus en omdat afgestudeerden ook werkzaam zijn buiten de gezondheidszorg, hebben de vier HBO-opleidingen Voeding en Diëtetiek een projectgroep ingesteld om een landelijk competentieprofiel op te stellen dat de volle breedte van het werkveld dekt en aangeeft op welke punten de werkzaamheden en competenties uit het NVD Beroepsprofiel aanvulling behoeven. Het landelijk competentieprofiel 2004 beschrijft dan ook de competenties waarover afgestudeerden dienen te beschikken om zowel in het paramedische als het niet-paramedische werkveld werkzaam te kunnen zijn (als behandelaar, adviseur, voorlichter, manager voeding, ondernemer en onderzoeker). Voor het opstellen van dit landelijke competentieprofiel is mede gebruik gemaakt van het jaarlijkse werkveldonderzoek dat de Stichting voor Economisch Onderzoek verricht. De opleiding heeft de inhoud van dit competentieprofiel met praktijkbegeleiders van stage- en afstudeeropdrachten en met de Beroepenveldcommissie besproken. In het overleg met de Beroepenveldcommissie is tevens door het benoemen van de accenten voor de Haagse regio de eigen profilering vastgesteld. Klantgericht denken, ondernemen, onderzoeken en publiceren worden door de Beroepenveldcommissie belangrijke regionale competenties gevonden om het beroep verder te professionaliseren. Het voornemen is om de regionale accenten te benadrukken in het nieuw te ontwikkelen competentiegerichte curriculum Uit het (nieuwe) NVD Beroepsprofiel en uit de daaruit afgeleide competenties blijkt dat er sprake is van een toenemende professionalisering van het beroep diëtist. De afgestudeerde HBO-diëtist moet meer dan vroeger zelfstandig, resultaatgericht en evidence based kunnen handelen. Naast de ontwikkeling van de toenemende invloed van de cliënt in de gezondheidszorg, draagt het werken in commerciële settings er toe bij dat de diëtist cliënt- en consumentgericht denkt en handelt. De verdere professionalisering van het beroep is ook terug te zien in de behoefte aan eenheid van handelen. Dit betekent het systematisch werken met behulp van bijvoorbeeld richtlijnen, kwaliteitsborgingnormen, classificatie, registratie en diagnosebehandelcombinaties. Professionalisering vraagt van de diëtist dat hij/zij zich voortdurend blijft ontwikkelen. In dit kader kan van levenslang leren worden gesproken (zie ook de Dublin Descriptoren). Het competentieprofiel voedingskundige/diëtist (v/d) is afgestemd op het NVD Beroepsprofiel zoals opgesteld door de Nederlandse Vereniging van Diëtisten. Competentieprofiel v/d en Beroepsprofiel vullen elkaar goed aan. Het NVD Beroepsprofiel is gedetailleerder in de beschrijving van de diëtist als behandelaar. Het competentieprofiel v/d is gedetailleerder in de beschrijving van de andere rollen en de daarmee verbonden competenties. Bestudering van het beroepsprofiel, competenties en curriculum leidt tot de volgende constatering. Voor het uitoefenen van zijn/haar vakgebied hanteert de afgestudeerde HBO-diëtist verschillende werkwijzen om de professionaliteit, deskundigheid en eigenheid van het vakgebied kenbaar te maken. Het gaat er niet alleen om wat de diëtist doet, maar meer nog om de wijze waarop hij/zij dit doet. Het beroepsmatig handelen van de diëtist kenmerkt zich door een combinatie van de volgende werkwijzen: de diëtist werkt vraaggericht, methodisch, evidence based en hanteert een coachende benadering. De HBO-diëtist heeft als primaire doelgroep de cliënt met als belangrijkste doel om een bijdrage te leveren aan het voorkomen, opheffen, verminderen of compenseren van met voeding samenhangende of met voeding beïnvloedbare stoornissen, beperkingen en participatieproblemen. Daarmee wil de diëtist gezondheid en de kwaliteit van leven van de cliënt bevorderen en/of in stand houden. Om bovenstaand doel te bereiken richt het curriculum zich op de facetten: Signaleert ongezond voedingsgedrag en ongezonde voeding; Stimuleert gezond voedingsgedrag en een gezonde leefwijze; Begeleidt de cliënt bij en motiveert tot een gezond voedingsgedrag en leefwijze; Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding en Diëtetiek, Haagse Hogeschool 7

11 Signaleert aan ziekte gerelateerde voedingsproblemen en complicaties; Geeft voorlichting en advies op het gebied van voeding en diëtetiek; Coacht de cliënt bij gedragsverandering en gedragsbehoud ten aanzien van voeding en leefwijzen. De kwalificaties zijn, zo blijkt uit de documentatie die het auditteam heeft bestudeerd, in overleg met het beroepenveld tot stand gekomen en waarborgen de breedte van het beroep voedingskundige/diëtist op HBO-niveau. Bij het samenstellen van het beroepsprofiel en de competenties is gebruik gemaakt van: Documentenanalyse; Groepsbijeenkomst met diëtisten; Interviews met diëtisten; Bijeenkomsten met de begeleidingscommissie; Consultatie diëtisten via website NVD; Consultatie organisaties en overige deskundigen. Het auditteam stelt na bestudering van het competentieprofiel vast, dat het werkveld in ruime mate betrokken is geweest bij het samenstellen van het beroepsprofiel en de competenties. Zo bestond de begeleidingscommissie uit personen niet alleen afkomstig van universitaire instellingen en bijvoorbeeld Unilever en Numico, maar ook uit vrijgevestigde diëtisten en deelnemers aan de expertmeeting afkomstig uit bedrijfsleven, gezondheidszorginstellingen en het hoger onderwijs. Ook zijn acht diëtisten geïnterviewd die verbonden zijn aan gezondheidszorginstellingen of werkzaam zijn binnen het bedrijfsleven De opleiding Voeding en Diëtetiek heeft een duidelijke visie op het beroep waarvoor wordt opgeleid, zo blijkt uit documenten. Deze visie komt tot uiting in de competenties van de opleiding, uitgebreid beschreven in het eindtermendocument. In dit document is beschreven over welke kwalificaties een beginnende beroepsbeoefenaar ten minste moet beschikken. Zowel uit de documentatie als tijdens de audit is gebleken dat kennisontwikkeling van studenten plaatsvindt door middel van een duidelijke interactie met het werkveld. Voorbeelden hiervan zijn de frequente bijeenkomsten van de Beroepenveldcommissie met vertegenwoordigers van de opleiding. Uit de gesprekken van het auditteam met het management van de opleiding blijkt dat er direct wordt ingespeeld op veranderingen binnen het beroepenveld. Waar nodig worden competenties en curriculum aangepast. De opleiding houdt duidelijk een vinger aan de pols wat betreft het werkveld en is zich zeer bewust van haar verantwoordelijkheid inzake de band met het werkveld, zo bleek uit de gesprekken tijdens de audit, Op basis van de bestudeerde documenten constateert het auditteam dat het beroepsprofiel en de daaraan gelieerde competenties op voortreffelijke wijze de ontwikkelingen binnen de beroepspraktijk van de diëtist beschrijven. Tevens is de plaatsbepaling van de diëtist goed beschreven en wordt aandacht besteed aan de specifieke taken en werkzaamheden van de diëtist De Beroepenveldcommissie is tevens betrokken bij beleidsontwikkeling. Ook worden er regelmatig gastsprekers uitgenodigd van goed Nederlands niveau. De Commissie van Toezicht waarin de industrie en de algemene en academische ziekenhuizen goed vertegenwoordigd zijn, ziet toe op het niveau van de opleiding Zoals elke maatschappelijke en economische sector is ook het werkveld van de voedingskundige / diëtist in beweging. Het competentieprofiel (eindversie 22/6-2004) volgt de analyse die de visitatiecommissie 5 van het brede domein van voeding geeft. De analyse geeft een adequaat en omvattend beeld van de ontwikkelingen. Weliswaar zijn er in de laatste paar jaren al weer nieuwe ontwikkelingen gesignaleerd, maar de vijf dominante ontwikkelingen die de visitatiecommissie in het rapport (zie voetnoot 5 Voeding verantwoord. Eindrapport van de visitatiecommissie Voeding en Voedsel. September Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding en Diëtetiek, Haagse Hogeschool 8

12 5) schetst, hebben nog niets aan actualiteit ingeboet: marktontwikkeling, informatisering, internationalisering, organisatieontwikkeling, overheidsbeleid en wet- en regelgeving. In het competentieprofiel worden deze vijf dominante ontwikkelingen vervolgens verder uitgewerkt. Hieruit blijkt dat het beroepenveld van voeding en diëtetiek zowel de gezondheidszorg als het bedrijfsleven omvat. Het werkveld vraagt daarom een breed scala aan kennis en ervaring, met als gemeenschappelijk kenmerk voeding. Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties:. De opleiding Voeding en Diëtetiek heeft een duidelijke en uitgebreid beschreven visie op het beroep waarvoor wordt opgeleid en volgt aantoonbaar en nauwgezet de ontwikkelingen in het beroepenveld. Uit de documentatie en tijdens de auditgesprekken is gebleken, dat de opleiding een set competenties hanteert die in nauw overleg met het brede werkveld geformuleerd is en gebaseerd is op het door de beroepsvereniging opgestelde nieuwe beroepsprofiel. Het competentieprofiel is zeer actueel en anticipeert nadrukkelijk op de jongste ontwikkelingen in het domein. De Haagse opleiding maakt daarnaast goed gebruik van de expertise en kennis van de Beroepenveldcommissie om te komen tot de eigen, regionaal ingekleurde, profilering. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding en Diëtetiek, Haagse Hogeschool 9

13 Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet Niveau Bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen Bij de invoering van de BAMA-structuur in 2002 is door de opleiding een inhoudelijke vergelijking van de landelijke eindtermen met de Dublin Descriptoren en algemene HBO-competenties gemaakt en weergegeven in de vorm van een schema Van Dublin Descriptoren tot beroepsspecifieke competenties. De eindkwalificaties van de opleiding zijn geanalyseerd om te bepalen of deze kwalificaties beantwoorden aan het niveau bachelor zoals weergegeven in de zogeheten Dublin Descriptoren. Hierna volgt een aantal concrete voorbeelden waaruit volgens het auditteam de relatie blijkt tussen competenties van de opleiding Voeding en Diëtetiek en de algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor opleiding: De competentie: De voedingskundige/diëtist stelt een diëtistische diagnose vast op basis van een analyse en interpretatie van gegevens die hij/zij samen met de cliënt verzamelt om diens situatie en vraag in kaart te brengen, sluit aan bij de Dublin Descriptor Kennis en inzicht. De competentie: De voedingskundige/diëtist vertaalt een voedings- of dieetadvies in voedingsmiddelen volgens geldende normen, wetenschappelijke inzichten en door de beroepsgroep ontwikkelde richtlijnen en geeft hierover informatie die aansluit bij het kennisniveau en de cultuur van de cliënt, sluit aan bij de Dublin Descriptor Toepassen kennis en inzicht. De competentie: De voedingskundige/diëtist evalueert de behandeling met de cliënt, beoordeelt de effectiviteit van de behandeling en sluit de behandeling af met een rapportage aan de verwijzer, sluit aan bij de Dublin Descriptor Oordeelsvorming. De competentie: De voedingskundige/diëtist stelt met behulp van een welomschreven onderzoeksmethodiek en recente wetenschappelijke inzichten een voedingskundige analyse op en vertaalt deze in een voedingskundig advies aan de opdrachtgevende organisatie, dat bijdraagt aan het welzijn en de prestaties, sluit aan bij de Dublin Descriptor Communicatie. De competentie: De voedingskundige/diëtist participeert in voeding gerelateerd onderzoek onder consumenten en draagt mede zorg voor verzameling en verwerking van gegevens en vastlegging van bevindingen, conclusies en aanbevelingen in een onderzoeksrapport, sluit aan bij de Dublin Descriptor Leervaardigheden. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding Voeding en Diëtetiek als voldoende en wel op grond van de volgende observatie: De opleiding heeft zelf in voldoende mate de relatie uitgewerkt tussen de competenties en de eisen, geformuleerd in de vorm van de Dublin Descriptoren, die gesteld worden aan een bachelor opleiding. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding en Diëtetiek, Haagse Hogeschool 10

14 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet Oriëntatie HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Oriëntatie HBO kent twee dimensies. Hoger onderwijs enerzijds, beroepsonderwijs anderzijds. Hoger Onderwijs Het beroepsprofiel en de daarmee samenhangende eindkwalificaties van de opleiding Voeding en Diëtetiek van de Haagse Hogeschool beschrijven een hoog niveau van beroepsuitoefening (zie facet 1.1) en sluiten aantoonbaar aan (zie facet 1.2) bij de beschrijving van het bachelor-niveau in de Dublin Descriptoren. Daarmee is aangegeven dat de opleiding Voeding en Diëtetiek gerekend kan worden tot het hoger onderwijs. Beroepsonderwijs De competenties van de opleiding (zowel de landelijk overeengekomen kwalificaties als de specifieke uitwerking daarvan door de opleiding Voeding en Diëtetiek van de Haagse Hogeschool) zijn aantoonbaar in samenspraak met het beroepenveld resp. de Beroepenveldcommissie van de opleiding Voeding en Diëtetiek tot stand gekomen. Daarmee is op het niveau van de opleidingsdoelstellingen de oriëntatie op het relevante werkveld geborgd. Anders gezegd: de opleiding Voeding en Diëtetiek is een beroepsopleiding. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: Zowel uit de beschikbaar gestelde documentatie als tijdens de audit is gebleken dat de opleiding Voeding en Diëtetiek beschikt over een voldoende uitgewerkt beeld van de eisen die het actuele werkveld stelt aan afgestudeerden van de opleiding. Bij het bepalen van de inhoud van de opleiding heeft men zich laten leiden door de behoeften en belangstelling van het werkveld. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding en Diëtetiek, Haagse Hogeschool 11

15 SAMENVATTEND OORDEEL DOELSTELLINGEN OPLEIDING : VOLDOENDE Het auditteam beoordeelt het Onderwerp Doelstellingen Opleiding van de opleiding Voeding en Diëtetiek als voldoende. De eindkwalificaties van de opleiding Voeding en Diëtetiek sluiten goed en aantoonbaar aan bij de eisen zoals die in en door het brede domein Voeding worden gesteld, waarbij er ruimte is gecreëerd voor een deels eigen, regionaal ingekleurde, profilering. Daarnaast sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aantoonbaar aan bij de generieke en internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de bachelor-kwalificaties. De opleiding volgt nauwgezet de ontwikkelingen in het werkveld, past het curriculum in samenspraak met de relevante partijen in het brede domein aan en betrekt hierbij tevens de eigen Beroepenveldcommissie voor de regionale inkleuring. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding en Diëtetiek, Haagse Hogeschool 12

16 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen hbo; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing. Facet 2.1. Eisen HBO Criteria Het facet Eisen HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Het doel van de opleiding Voeding en Diëtetiek is om studenten op te leiden tot breed inzetbare professionals, die zowel in het voedingskundig als paramedisch werkveld kunnen functioneren. De opleiding biedt een breed onderwijsprogramma aan waar de studenten eigen accenten kunnen leggen. De afgestudeerden komen in een breed scala aan functies binnen en buiten de gezondheidszorg terecht. Het is de visie van de opleiding dat een curriculum uitgaande van beroepsvaardigheden dé basis vormt om studenten op te leiden tot beginnende beroepsbeoefenaren die de landelijke eindtermen op het gewenste niveau beheersen. Aan iedere eindterm is een taxonomiecode toegevoegd die aangeeft op welk niveau de afgestudeerde de betreffende eindterm wat betreft gedrag, inhoud en transfer moet beheersen. De landelijke eindtermen zijn door de Haagse opleiding vertaald naar hoofd- en deelvaardigheden. Deze vaardigheden zijn zowel beroepsgericht als gericht op persoonlijke ontwikkeling. Kennisontwikkeling van studenten vindt in de opleiding plaats door het gebruik van beroepsgerelateerde probleemsituaties en vakliteratuur. Tevens worden via bedrijfsopdrachten, stages en de afstudeeropdracht actuele praktijksituaties vanuit het werkveld in de opleiding geprogrammeerd. In alle studiejaren worden gastsprekers uit het werkveld uitgenodigd. Bij de eindgesprekken zijn leden van de Commissie van Toezicht als toehoorder betrokken. Deze commissie geeft in evaluatieverslagen aan dat het niveau en de relevantie voor de beroepspraktijk passend is voor een beginnend beroepsbeoefenaar. De relatie met de beroepspraktijk komt in het onderwijsprogramma verder goed tot uitdrukking door gebruik te maken van PGO-onderwijs in combinatie met projecten en het vaardigheidsonderwijs. De studenten geven aan door de casuïstiek en de opdrachten geprikkeld te worden en dat de actuele ontwikkelingen daarbij worden meegenomen. De actualiteit komt de opleiding binnen via het netwerk van de docenten, de eigen beroepsdeskundigheid maar ook via de studenten tijdens PGO- bijeenkomsten. De invloed van het beroepenveld is concreet doordat alle opdrachten die de studenten krijgen aan de praktijk gerelateerde opdrachten zijn. De docenten werven actief in hun netwerk om deze opdrachten (b.v. uit psychiatrie over borderline-patiënten). Ook betrekken zij gastdocenten bij de uitvoering van onderdelen van het programma Studenten worden gestimuleerd om beroepsgerichte vakliteratuur te bestuderen en actualiteit op te sporen door te leren omgaan met literatuur en berichten op het web. In dat kader is er een module Omgaan met informatie ontwikkeld. Engelstalig materiaal is onder studenten niet populair maar krijgt door deze module ook meer aandacht. Nieuwe ontwikkelingen in de beroepspraktijk, zoals b.v. Functional Foods Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding en Diëtetiek, Haagse Hogeschool 13

17 komen in de vorm van casuïstiek aan bod. Zowel de HBO-monitor 2003 als het eigen alumni-onderzoek laten zien dat de studenten de aansluiting tussen opleiding en werk ruim voldoende vinden (tabel 2.7, 3.32 uit de HBO-monitor 2003). De opleiding heeft stappen gepland om de transfer van kennis uit het lectoraat Grootstedelijke ontwikkeling naar het opleidingscurriculum mogelijk te maken. De presentatie van de docent uit het lectoraat in het opleidingsoverleg wordt vervolgd door een studiemiddag met het team in juni De steeds verder voortschrijdende internationalisering van de Nederlandse samenleving en daarmee het toekomstige beroepenveld van de student, vraagt kennis en inzicht van vele culturen. Internationale aspecten zijn op verschillende wijze binnen het curriculum geïntegreerd. In de opleiding zijn programmaonderdelen over de multiculturele samenleving opgenomen. Interculturele communicatie, adviseren en begeleiden van cliënten uit ander culturen staan centraal in een module in het derde studiejaar (zie hierna). Door de criteria gesteld in de AMvB van de Wet-BIG is het niet gemakkelijk om in het buitenland stage te lopen. De AMvB schrijft voor dat de stage uitgevoerd moet worden in een instelling voor de volksgezondheid onder begeleiding van een diëtist. Internationalisering binnen de opleiding door bijvoorbeeld het organiseren van buitenlandse stages vindt nauwelijks plaats. Niet op de laatste plaats ten gevolge van het feit dat de status van het beroep in Nederland anders is dan elders in Europa. De diëtisten hebben ten gevolge van een professionaliseringsslag een goede zelfstandige positie ten opzichte van de artsen. Naast de vraag wat er in het buitenland kan worden gehaald, maken ook de eisen van de BIG-wet met betrekking tot stage-eisen het organiseren van een studieperiode in het buitenland lastig. Op beperkte schaal (2 à 5 per jaar) volgen studenten stage in Curaçao en Afrika. Geschikte landen voor stage zijn daarnaast Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. Internationalisering at home geeft wel een goede input met betrekking tot het curriculum. Zo wordt er met name aandacht geschonken aan mediterrane eetgewoonten en de multiculturele samenstelling van het toekomstige patiëntenbestand. De opleiding heeft een samenwerkingsverband met de opleiding Voedings- en Dieetkunde van de Erasmushogeschool te Brussel. Elk studiejaar is er een uitwisselingsprogramma van studenten uit Brussel en Den Haag. Docenten van beide opleidingen begeleiden studenten daarbij en reizen met de studenten mee naar Brussel. Het auditteam constateert dat er, binnen de beperkte mogelijkheden van de opleiding, meer aandacht voor internationalisering mag zijn: méér studenten naar het buitenland en uitwisseling met landen buiten België. In de HHS/THR enquête, de Reflector (2004) geven studenten aan dat ze onvoldoende mogelijkheden krijgen om in het buitenland stage te lopen. De opleiding kiest ervoor om het curriculum verder te internationaliseren aan de hand van het beleidsdocument Notitie internationalisering@home 2004 van de HHS/THR, als onderdeel van het competentiegerichte curriculum. Het doel is dat studenten het beroep in een internationale en multiculturele context kunnen uitoefenen. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet van de opleiding als voldoende op grond van de volgende observaties: Uit het studiemateriaal en uit gesprekken met studenten is gebleken dat de relatie met het werkveld als voldoende gekwalificeerd kan worden. Studenten krijgen tijdens de studie de gelegenheid zich te oriënteren binnen het werkveld. De opleiding beschikt over voldoende banden met de praktijk en is in staat ook nieuwe ontwikkelingen een plaats te geven binnen het curriculum. Zo is de actualiteit van het curriculum en daarmee de Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding en Diëtetiek, Haagse Hogeschool 14

18 beroepsgerichtheid voldoende geborgd en garandeert het onderwijsprogramma het leren van beroepsvaardigheden op basis van actuele kennis. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding en Diëtetiek, Haagse Hogeschool 15

19 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma Criteria Het facet Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Is het programma een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen? Zijn de eindkwalificaties adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma? Biedt de inhoud van het programma studenten de mogelijkheid de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken? Bevindingen Om een goede beheersing van alle eindkwalificaties tot het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar mogelijk te maken, zijn de van de eindtermen afgeleide hoofdvaardigheden verdeeld over de totale opleidingsduur. De hoofdvaardigheden, beschreven in het document Verdeling hoofd- en deelvaardigheden, zijn over het studieprogramma verdeeld in deelvaardigheden en gerangschikt vanuit het methodisch handelen. Deelvaardigheden komen overeen met doelstellingen. Uitgangspunt bij de verdeling van hoofd- en deelvaardigheden is een concentrische opbouw. Een vaardigheid wordt op een laagcomplex niveau aangeleerd om tenslotte in de buitenschoolse componenten van de opleiding een integratie en toepassing te krijgen, zodat een hoogcomplex niveau wordt bereikt Het curriculum is thematisch opgebouwd en georganiseerd in modulen. In elke module staat een gezondheidsprobleem centraal. Ook is in elke module aandacht voor de ontwikkeling van het beroep zichtbaar in attitude, beroepshouding en onderzoek. Hierdoor is een koppeling tussen beroepsvaardigheden en leerdoelen gewaarborgd. Voor de opzet van de studiehandleidingen worden formats gebruikt waarin richtlijnen worden gegeven voor het ontwerp van de modulen. In het begin van elk module wordt aangeven aan welke hoofd- en deelvaardigheden wordt bijgedragen De opleiding Voeding en Diëtetiek heeft het studieprogramma uitgebreid beschreven in documentatie zoals de studiegids en het document Basisdocument hoofd- en deelvaardigheden. De opleiding heeft per eindterm de verschillende hoofd- en deelvaardigheden beschreven waardoor het voor het auditteam mogelijk was een vergelijking te maken tussen de eindkwalificaties/competenties en de hoofd- en deelvaardigheden. Ter adstructie geven wij twee voorbeelden: i) De student kan: Eindterm bij voeding- en dieetadvisering volgens de geldende beroepshouding handelen. Hoofdvaardigheid met van de cliënt verkregen informatie zorgvuldig omgaan. Deelvaardigheden: uitleggen hoe men zorgvuldigheid kan betrachten bij het omgaan met gedragsregels in organisaties. de wettelijke voorschriften voor het omgaan met gegevens van cliënten uitleggen. de noodzaak en het belang in zien van het zorgvuldig omgaan met gegevens van cliënten. alleen de relevante gegevens voor de behandeling registreren. cliënt informeren over welke gegevens en met welk doel deze geregistreerd worden en op welke wijze deze gegevens gebruikt/bewaard worden. geheimhoudingsplicht houden. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding en Diëtetiek, Haagse Hogeschool 16

20 toestemming vragen aan de cliënt voor overleg met andere hulpverleners dan de verwijzend arts. cliënt inzage geven in dossier als deze daarom vraagt. cliëntgebonden gegevens bewaren op een niet toegankelijke wijze voor anderen, bijvoorbeeld in een gesloten kast of in een computersysteem met toegangsbeveiliging. na beëindiging van de behandeling het dossier niet langer dan noodzakelijk is bewaren. voor adequate vernietiging zorgen, indien dossier niet langer bewaard hoeft te worden. ii) De student kan: Eindterm problemen van cliënten in het kader van de diëtistische behandeling analyseren. Hoofdvaardigheid gegevens voor diëtistische behandeling verzamelen, d.w.z een diëtistische anamnese afnemen. Deelvaardigheden: het begrip 'diëtistische anamnese' omschrijven. de delen waaruit een diëtistische anamnese bestaat, noemen. factoren waarmee rekening gehouden moet worden bij het afnemen van een diëtistische anamnese, noemen. over elementaire sociale vaardigheden beschikken, dat wil hier zeggen een twee-, drie- of viergesprek voeren (cliënt met eventuele partner of verzorgers). communicatie aanpassen aan situatie van cliënt. creëren van een veilige omgeving voor de cliënt. betrokken zijn bij de cliënt en zijn omgeving. openheid betrachten ten opzichte van de cliënt en zijn omgeving. respect opbrengen ten opzichte van cliënt en zijn omgeving. stimuleren en respecteren van de eigen verantwoordelijkheid van de cliënt. hanteren van eigen beroepsgrenzen. kennis maken met cliënt. informeren over doel, inhoud en werkwijze van anamnese Uit de voorhanden informatie kan het auditteam zich een volledig beeld vormen over de inhoud van de studie. Duidelijk is dat de opleiding leerdoelen heeft geformuleerd die aansluiten bij de eindkwalificaties en dat vervolgens de leerdoelen in de studiegids op een heldere wijze zijn uitgewerkt. Het curriculum bestuderend, zoals beschreven in onder andere de studiegids, constateert het auditteam dat na afronding van de studie de bachelor de vereiste eindkwalificaties van de opleiding Voeding en Diëtetiek bereikt heeft Op basis van enquêtes onder alumni is zichtbaar dat de studenten de breedte van opleiding voldoende beoordelen evenals de aansluiting op de beroepspraktijk. Echter de mate van diepgang wordt niet als voldoende beoordeeld (tabel 2.7 HBO-monitor 2001, 2002, 2003). Als verbeteractie is een module literatuursearch aan het onderwijsprogramma toegevoegd, verplicht voor alle studenten. In deze module leren studenten relevante internationale literatuur met voldoende diepgang te zoeken en te gebruiken. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet van de opleiding als voldoende op grond van de volgende observaties: Via verdeling van hoofd- en deelvaardigheden volgens een concentrische opbouw die loopt van laagnaar hoogcomplex niveau, worden de eindkwalificaties adequaat geconcretiseerd en in leerdoelen in het programma vertaald. Studenten geven aan dat zij door de inhoud van het programma in staat worden gesteld de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken en dat zij voldoende gelegenheid krijgen om zich in de Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Voeding en Diëtetiek, Haagse Hogeschool 17