Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs voltijd deeltijd - duaal. Saxion Hogeschool Deventer

Transcriptie

1 Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs voltijd deeltijd - duaal Saxion Hogeschool Deventer

2 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs voltijd - deeltijd - duaal CROHO nr Saxion Hogeschool Deventer Hobéon Certificering BV Datum: 6 november 2006 Auditteam: De heer W.L.M. Blomen De heer M.J.A. Hielkema De heer H.W. Wierda De heer G.J. Stoltenborg Mevrouw H.J. Oude Hergelink Secretaris: Mevrouw G.C. Versluis

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Karakteristiek van de opleiding Visitatierapport Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie 19 april BEVINDINGEN EN BEOORDELING 9 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 9 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 9 Facet 1.2. Niveau Bachelor 11 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 13 Onderwerp 2: Programma 15 Facet 2.1. Eisen HBO 15 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma 19 Facet 2.3. Samenhang Programma 23 Facet 2.4. Studielast 25 Facet 2.5. Instroom 27 Facet 2.6. Duur 30 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 31 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 33 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 37 Facet 3.1. Eisen HBO 37 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 39 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel Onderwerp 4: Voorzieningen Facet 4.1. Materiële Voorzieningen 45 Facet 4.2. Studiebegeleiding 47 Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 51 Facet 5.1. Evaluatie Resultaten 51 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering 53 Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld 55 Onderwerp 6: Resultaten Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau Facet 6.2. Onderwijsrendement SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs 63 voltijd- deeltijd- duaal Integraal oordeel/ advies aan NVAO 64 Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen auditoren Bijlage II: Programma visitatie 19 april 2006

4 1. INLEIDING 1.1. Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de in paragraaf 1.2 genoemde HBO bachelor opleiding Bereik van de beoordeling Saxion Hogeschool Deventer, in casu de Academie Hospitality Business School, verzorgt de HBO bachelor opleidingen Hoger Hotelonderwijs, Facility Management en Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs Het onderhavige rapport heeft betrekking op de opleiding Hoger Hotelonderwijs. De opleiding Hoger Hotelonderwijs wordt uitgevoerd in een voltijd, deeltijd en duale variant Hobéon Certificering heeft zijn oordeel over de voltijd, deeltijd en duale varianten van de opleiding Hoger Hotelonderwijs in één rapport samengevat omdat alle varianten gericht zijn op dezelfde eindkwalificaties en binnen één gemeenschappelijk beleids- en uitvoeringskader aangeboden worden. Niettemin wordt in het rapport, daar waar nodig, het onderscheid tussen de drie varianten zichtbaar gemaakt De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review van de opleiding Hoger Hotelonderwijs voltijd, deeltijd en duaal. In deze rapportage is de beoordeling omschreven van de opleiding Hoger Hotelonderwijs die door de Hospitality Business School van Saxion in de volgende varianten wordt aangeboden: Hoger Hotelonderwijs, voltijd crohonummer Hoger Hotelonderwijs, deeltijd crohonummer Hoger Hotelonderwijs, duaal crohonummer Hobéon Certificering heeft zijn oordeel over de verschillende varianten in één rapport samengevat omdat alle gericht zijn op dezelfde eindkwalificaties en binnen één gemeenschappelijk beleids- en uitvoeringskader aangeboden worden. Niettemin wordt in het rapport, daar waar nodig, het onderscheid tussen de verschillende varianten zichtbaar gemaakt Karakteristiek van de opleiding De opleiding Hoger Hotelonderwijs maakt deel uit van de Academie Hospitality Business School van Saxion. De academie is gevestigd in Deventer en Apeldoorn. Naast Hoger Hotelonderwijs in Apeldoorn worden de opleidingen Facility Management (sinds 1975) en Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs (sinds 2002) aangeboden in Deventer. De drie opleidingen bereiden stuk voor stuk voor op werkvelden waarin hospitality en het werken met en voor mensen centraal staat. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs, Hogeschool Saxion 1

5 De opleiding Hoger Hotelonderwijs is in 2001 van start gegaan met een voltijd variant. Met ingang van 2005/2006 wordt ook de deeltijd variant aangeboden. De duale variant is in blauwdruk gereed en zal met ingang van 2006/2007 aangeboden worden. De varianten voltijd, deeltijd en duaal gaan uit van hetzelfde onderwijsconcept met een aantal afwijkingen op specifieke punten. Het onderwijs van de drie varianten is gebaseerd op dezelfde competentiematrix (met onderliggende opleidingsprofielen) en wordt op dezelfde wijze beoordeeld ten aanzien van het eindniveau door middel van scripties. De onderwijsmethode Action Learning wordt in alle drie de varianten toegepast. Dit houdt in dat opdrachten uit de werkomgeving dienen als uitgangspunt voor het onderwijs. In de voltijd variant gebeurt dat tijdens de praktijkperiode in de stage. In de deeltijd en duale variant gebeurt dat eveneens in de praktijkperiode met dat verschil dat deze niet wordt uitgevoerd als een stage maar als een combinatie van leren en werken op de eigen werkplek. Op dit punt verschillen de deeltijd en duale varianten dus van de voltijd variant. (zie 2.7.) De deeltijd en duale variant van het Hoger Hotelonderwijs (HHO) zijn ten aanzien van de combinatie Action Learning en eigen werkplek afgeleid van de deeltijd- en duale varianten van de opleiding Facility Management. Het HHO verwacht dat binnen een jaar of vijf het onderscheid tussen de voltijd-deeltijd-duale variant verdwenen is. Het aanbod zal dan geheel cursorisch zijn en studenten kunnen dan op maat een keuze maken in welke vorm zij de opleiding willen volgen In de strategienota van Saxion staat dat zij naast de landelijke en internationale dekking nadrukkelijk haar regionale verankering wil versterken. Het vergroten van deelname aan het HBO wil Saxion bereiken door het verbeteren van de afstemming met het voortgezet onderwijs, het MBO en het WO. In de onderwijsvisie staat verbreding, maatwerk en keuzevrijheid centraal. Dit dient zich te vertalen in het meer gezamenlijk ontwikkelen en aanbieden van onderwijsonderdelen en meer keuzevrijheid voor studenten (persoonlijke leerweg, major-minor model) De Academie Hospitality Business School heeft het Saxion Strategisch Plan vertaald in haar Business plan Daarin staat dat de academie anticipeert en reageert op de behoefte en de vraag van de nationale en internationale beroepspraktijk met opleidingen en kennisdiensten op bachelor en masterniveau. Marktgerichtheid, een bijdrage leveren aan innovatie, intensieve samenwerkingsrelaties met het afnemend beroepenveld vormen de slagader om de optimale match te maken tussen de vraag en behoefte van de beroepspraktijk en de deskundigheid van de academie. (zie 1.1. en 2.1) De missie van de academie is nationale studenten voor te bereiden op de Europese arbeidsmarkt en de instroom van internationale studenten te vergroten. De opleidingen zijn dan ook nadrukkelijk internationaal gericht. Als de student dat wil kan hij zelfs al een deel van de opleiding in het buitenland volgen door het internationaal semester in het tweede jaar. Zowel de eerste als de tweede stage kan in het buitenland worden gevolgd. Ook kan het afstudeeronderzoek gedaan worden in opdracht van een bedrijf in het buitenland. Binnen de bijzondere routes bachelor HHO valt ook de mogelijkheid tot een voltijds internationale bi-diplomeringsroute BA(HONS) International Hospiltality Management in partnership met de London Metropoltitan University, University of Brighton en Ferris State University (USA) (zie ) De opleiding Hoger Hotelonderwijs heeft een projectplan opgesteld voor een zogenaamd English stream, bedoeld voor buitenlandse studenten om tezamen met Nederlandse studenten te studeren aan een internationaal georiënteerde Hoger Hotel Management programma. De drie opleidingen van de Hospitality Business School leiden op voor de internationale erkende titel Bachelor of Business Administration (BBA) Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs, Hogeschool Saxion 2

6 Om te zorgen voor een goede instroom en doorstroom heeft de academie samen met de ROC s een projectplan opgesteld Uitgangspunten voor doorstroomarrangementen. Deelnemers van de MBOopleidingen Horeca van ROC Aventus kunnen met ingang van het studiejaar 2004/2005 deelnemen aan een module die hen voorbereidt op het studeren bij de opleiding hoger Hotelonderwijs. (zie 2.5.) Naast de voltijd, deeltijd en duale varianten is er voor de student die reeds de MBO opleiding restaurateur, Horeca ondernemer/manager of afdelingsmanager op niveau 4 heeft gevolgd recht op vrijstellingen. (zie 2.5.) Omdat de arbeidsmarkt steeds meer vraagt om bredere expertise en minder om smalle functiegerichte opleidingen heeft de academie haar programma opgedeeld in een major deel (210 EC s) en een minor deel (30 EC s). (zie 2.2. en 2.6). Studenten krijgen de mogelijkheid om zich na de propedeuse te specialiseren binnen het eigen beroepenveld of juist een kijkje te nemen in een ander beroepenveld (differentiatie). In de Persoonlijke Leerweg worden studenten door een studiebegeleider begeleid in de voortgang van de studie. (zie 4.2.) Een belangrijk onderdeel van het eerste en tweede studiejaar is het organiseren van evenementen. Saxion Hogescholen heeft een eigen Evenementenbureau: SaxEvents. Studenten van de Academie Hospitality Business Schools voeren voor dit bureau onder begeleiding van docenten tal van bijzondere opdrachten uit en zorgen daarbij indien gewenst voor locaties & ruimtes, catering, audiovisuele middelen, gastvrouwen en gastheren, aankleding, muziek & entertainment Visitatierapport Daar de opleiding Hoger Hotelonderwijs in 2001 van start is gegaan heeft een eerdere visitatie niet plaatsgevonden. Wel heeft binnen de Academie HBS in 2004 accreditatie van de opleiding Facility Management plaatsgevonden. Daar meerdere processen op academieniveau zijn geformuleerd, heeft de opleiding Hoger Hotelonderwijs kunnen profiteren van academiebreed ingezet verbeterbeleid op basis van aanbevelingen die uit deze visitatie zijn voortgekomen. De aanbevelingen ie ook voor het HHO zijn overgenomen zijn: Duaal onderwijs herstructureren door een competentiegerichter curriculum op te zetten(fm). Het HHO is naar aanleiding daarvan gestart met het opzetten van een competentiegericht curriculum voor een duale en een deeltijd variant en betrekt de werkgever bij de beoordeling. Vastleggen van een toetsbeleid. Het HHO heeft haar toetsbeleid beschreven in een notitie toetsbeleid en recent een analyse gemaakt van toetscriteria. Daaruit blijkt dat toetsen op competenties gemeengoed is, maar dat de validiteit van de toetsen nog verder ontwikkeld moet worden. Verbeteren van de digitale leeromgeving voor de stages. Dit is gerealiseerd door over te gaan op het gebruiksvriendelijker Quickplace. Informatievoorziening via intranet was onvoldoende en intranet was onvoldoende toegankelijk. Inmiddels zijn hierin veel verbeteringen aangebracht en biedt het de studenten een compleet overzicht van onderwijsaanbod, roosters, regelingen en procedures. Ook zijn er pagina s over evenementen, stages, afstuderen en minoren. De registreren en afhandelen van klachten liet te wensen over. De centrale klachtenprocedure van Saxion wordt nu beter onder de aandacht gebracht. Daarnaast is er een HBS klachten, ideeën- en wensenprocedure in ontwikkeling, waarin studenten ook op een minder formele wijze en rechtstreeks zaken kenbaar kunnen maken. De terugkoppeling van resultaten van evaluaties vond onvoldoende plaats (FM). Inmiddels is de evaluatiesystematiek academiebreed verder ontwikkeld. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs, Hogeschool Saxion 3

7 De onderzoekscomponent kwam in de afstudeeropdrachten niet voldoende tot uitdrukking (FM). Het HHO heeft in haar curriculum de module Onderzoek verder naar voren gehaald van leerjaar 4 naar leerjaar 2 en in leerjaar 4 wordt nu de module Onderzoek 2 aangeboden ter voorbereiding op de afstudeeropdracht. Ook de afstudeeropdracht zelf is qua onderzoeksmatige opzet zwaarder aangezet. Hiervoor zijn beoordelingsformulieren aangepast. Het werkveld (de opdrachtgever) heeft een rol gekregen in de beoordeling van de afstudeeropdracht. Als onderdeel van het Saxion kwaliteitszorgsysteem en ter voorbereiding op de audit door Hobéon heeft in december 2005 een interne audit plaatsgevonden. In het algemeen heeft het interne auditteam positief geoordeeld over de kwaliteit van de opleiding HHO en over de ontwikkelingen die zich binnen de opleiding voordoen. De belangrijkste aanbevelingen van de interne audit en de manier waarop het HHO daarmee is omgegaan heeft de opleiding beschreven in haar Kwaliteitsrapport ten behoeve van de accreditatie. Het auditteam van Hobéon Certificering heeft kennisgenomen van het Kwaliteitsrapport, dat is opgesteld ten behoeve van de audit op 19 april 2006, de onderliggende documenten en het verbeterbeleid. In onderhavig rapport is bij de verschillende onderwerpen/facetten aangegeven wat de bevindingen zijn van het auditteam naar aanleiding van de audit die op 19 april 2006 heeft plaatsgevonden Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de betreffende opleidingsvarianten voltijd, deeltijd en duaal is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de betreffende opleidingsvarianten geldt het volgende: De opleidingen voltijd, deeltijd en duaal hebben zich voor wat betreft beroepsprofiel, opleidingscompetenties en doelstelling tenminste gebaseerd op het landelijk beroepsprofiel en de opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de betreffende opleidingen en het beroepenveld. (Zie onder facet 1.1.: Domeinspecifieke Eisen ) Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en passend is voor een hoger hotelonderwijsopleiding op HBO-niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van door de opleiding Hoger Hotelonderwijs aangeleverde schriftelijke informatie: Kwaliteitsrapport; Studiegids; Onderwijs- en Examen Reglement OER; Onderliggende documentatie betrekking hebbend op bijvoorbeeld: Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs, Hogeschool Saxion 4

8 - strategische keuzen en de positie in de markt, - interne organisatie, - de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende interne managementrapportages en verbetermaatregelen, - ontwikkelingen in het beroepenveld, - beroeps- en opleidingsprofielen, - (validatie) eindkwalificaties, - curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, - werkvormen, - toetsing en beoordeling, - kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, - internationalisering, - instroombeleid, - studiebegeleiding, - onderwijsrendement. Op basis van de door de opleiding Hoger Hotelonderwijs aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de drie opleidingsvarianten. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de visitatie (zie hieronder) werd het management van de betreffende opleidingen op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie 1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten twee externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van hospitality management, één student, één lead auditor, één auditor onderwijs vanuit Hobéon Certificering en één secretaris, eveneens vanuit Hobéon Certificering. Onder controle moet hier worden verstaan, dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en de materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie behelsde ondermeer: overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de opleiding overleg voert; verslagen van die bijeenkomsten met het werkveld; overzicht CV s van (gast)docenten; netwerkoverzicht docenten; verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; 1 Visitatie heeft op 19 april 2006 plaatsgevonden. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs, Hogeschool Saxion 5

9 verslagen van docentevaluaties; verslagen van studievoortgangsgesprekken met studenten; detailbeschrijving van modulen, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; stageverslagen en -beoordelingen; de beroepsproducten die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; de eindproducten van studenten. Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander is vastgelegd in een conceptrapport dat aan de opleiding werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd Beslisregels Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een onderwerp slechts onvoldoende of voldoende scoren. Een facet kan evenwel, volgens diezelfde regels, onvoldoende, voldoende, goed of excellent scoren. Met dit als uitgangspunt, heeft Hobéon onderstaande beslisregels toegepast. Onderwerp A. Een onderwerp scoort voldoende, indien alle facetten van dat onderwerp tenminste voldoende hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp onvoldoende en de overige tenminste voldoende hebben gescoord, mits een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende. B. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord en voor dit facet geen acceptabel verbeterplan beschikbaar is. C. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien meer dan één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. Facet D. Binnen de beoordeling van een facet is ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie: beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven, dan omgekeerd; primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. Extra aantekening E. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, wordt dat als extra aantekening vermeld en wel met inachtneming van onderstaande regels: Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs, Hogeschool Saxion 6

10 een onderwerp krijgt de extra aantekening goed, indien alle facetten van dat onderwerp goed hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; 2 een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent, indien alle facetten van dat onderwerp excellent hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening, indien één van de facetten van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Leden: Secretaris: W.L.M. Blomen M.J.A. Hielkema Drs. G.J. Stoltenborg Drs. H.W. Wierda H.J. Oude Hergelink G.C. Versluis Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen, dat de voor de beoordeling van de opleiding Hoger Hotelonderwijs noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke domein). De heer W.LM. Blomen is lead auditor en heeft inmiddels een groot aantal audits in het kader van accreditatie geleid binnen verschillende domeinen. De werkvelddeskundige M.J.A. Hielkema heeft zich in zijn beoordeling met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud en (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld. Bovendien heeft hij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. De heer Hielkema is na jarenlang werkzaam geweest te zijn in de hotelbranche in het buitenland sinds 2005 Manager Marketing & Sales Support bij Bilderberg Hotels & Restaurants. De heer Hielkema heeft op grond van zijn ervaring en positie in het werkveld een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionals hospitality management op HBO-niveau in zowel in Nederland als internationaal. De vakdeskundige, de heer H.W. Wierda, heeft zich in zijn beoordeling gericht op de kwaliteit van de opleiding, de actualiteit en relevantie van het richtinggevend domeinspecifieke kader. Hij heeft als vakinhoudelijk deskundige binnen het domein van de business administration in zijn carrière, waaronder jarenlange betrokkenheid als leidinggevende bij HBO-opleidingen binnen het economisch domein, ruime ervaring opgebouwd die hem concreet in staat stelt de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt, te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan HBO-opleidingen gesteld worden. 2 Het NVAO-Accreditatiekader onderscheidt bij onderwerp 2 ( Programma ) acht facetten. Eén ervan betreft de duur van de opleiding. Het daarbij vermelde criterium (240 ECS) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een opleiding a priori moet voldoen, wil zij überhaupt in aanmerking kunnen komen voor een HBO Bachelor accreditatie. Duur is derhalve van een andere orde dan -bijvoorbeeld- Kwaliteit Personeel of Onderwijsrendement. Bij de beslissing of het onderwerp Programma een extra aantekening goed dan wel excellent verdient, wordt het facet Duur dan ook buiten beschouwing gelaten. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs, Hogeschool Saxion 7

11 De heer G. J. Stoltenborg heeft zich als deskundige onderwijs vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. Hij heeft in zijn vorige en huidige functie ervaring opgebouwd die hem in staat stelt de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan HBO-opleidingen gesteld worden. Mevrouw H.J. Oude Hergelink studeert momenteel zowel Vastgoed & Makelaardij bij IPD opleidingen te Leeuwarden als International Hospitality Management aan de Christelijke Hogeschool te Leeuwarden. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding(en): management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II Programma visitatie 19 april 2006 Zie Bijlage II. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs, Hogeschool Saxion 8

12 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie HBO. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen De eindkwalificaties van het Hoger Hotelonderwijs (HHO) zijn oorspronkelijk ontleend aan het landelijk beroeps en opleidingsprofiel hoger hotelonderwijs (1999) en de internationale beroepscompetenties: de Hotel & Catering International Management Association (HCIMA) corpus of management exellence (2000). Het profiel uit 1999 is in 2004 omgezet in een landelijk competentieprofiel Competentieprofiel Hoger Hotelonderwijs. Daarbij heeft men zich mede gebaseerd op de HCIMA corpus of management exellence. Het landelijk profiel betreft een gemeenschappelijk product van de vijf hogere hotelscholen in Nederland. Het competentieprofiel dient als kompas voor alle vijf de instellingen die de opleiding aanbieden. Het competentieprofiel is bij de HBO-raad vastgelegd en geaccordeerd door Koninklijke Horeca Nederland Parallel aan het opstellen van het landelijk competentieprofiel heeft het HHO een opleidingsspecifieke competentiematrix HHO vastgesteld en vastgelegd in het document Gastvrijheid in Bedrijf voor de periode Deze competentiematrix bestaat uit 10 kerncompetenties en bevat de domeincompetenties van Business Administration met daarnaast de specifieke hotellerie competentie (gastvrijheid) en commerce competentie (ondernemen). De 10 kerncompetenties die de opleiding HHO heeft vastgesteld zijn: beleid ontwikkelen, managen, relatienetwerk ontwikkelen, communiceren, leiding geven, professioneel handelen, financieel managen, concepten ontwikkelen, veranderingen managen, ondernemen, gastvrij (en professioneel) handelen. De inhoud van het document Gastvrijheid in Bedrijf is afgestemd met de beroepencommissie HHO. Het auditteam heeft kennisgenomen van de eindkwalificaties zoals opgenomen in het document Gastvrijheid in bedrijf. Het auditteam is van mening dat de eindkwalificaties goed aansluiten bij de eisen die door de (internationale) beroepspraktijk worden gesteld en corresponderen met de kerntaken van de beginnend beroepsbeoefenaar. Het auditteam heeft kennisgenomen van de verslagen van de overleggen met de beroepenveld commissie en is van mening, dat het HHO op een adequate manier het eigen werkveld betrekt bij het opstellen van de eindtermen Het HHO zal eens in de 3-5 jaren het opleidingsprofiel bijstellen. Dit gebeurt volgtijdelijk op herziening van het landelijk competentieprofiel. De huidige competentiematrix van het HHO is vastgesteld voor de periode Het HHO is in 2001 gestart en heeft dus reeds eenmaal op basis van de herziening van het landelijk profiel in 2004 haar eigen profiel aangepast. In 2005/2006 is een Academie Hospitality Business School brede kenniskring ingesteld die structureel trendanalyse en veldonderzoek uitvoert om het opleidingsprofiel en de opleidingsspecifieke competenties te kunnen actualiseren. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs, Hogeschool Saxion 9

13 De internationale beroepscompetenties liggen aan de basis van de opleiding HHO. De internationale component komt tot uiting binnen het landelijk profiel dat zich mede heeft gebaseerd op de HCIMA corpus of management exellence. (zie ) Het eigen competentieprofiel van het HHO is parallel hieraan opgesteld. Binnen de opleiding zijn er op verschillende momenten mogelijkheden om internationale ervaring op te doen. Dit gebeurt o.a. door buitenlandse stages, door te studeren aan een partner universiteit en door een interculturele stage waarin de student werkt in mixed groups. Binnen de bijzondere routes bachelor HHO valt de mogelijkheid tot een voltijds internationale bidiplomeringsroute BA (HONS) International Hospitality Management in partnership met de London Metropolitan University, University of Brighton, Ferris State University (USA). Op dit moment zijn er nauwe contacten met de twee universiteiten in Engeland. Het HHO bezoekt deze twee universiteiten twee keer per jaar en bekijkt en bespreekt daarbij de inhoud van de modulen op deze universiteiten. Ook is er een voltijdse route met een Engelstalig international semester in partnership met een aantal hogescholen in Finland, Duitsland, Zwitserland, Denemarken en Zweden. Studenten die naar het buitenland willen worden ondersteund vanuit de Dienst International Office van Saxion. Op dit moment zijn er nog niet veel studenten die naar het buitenland gaan voor een internationale stage of om er een semester te studeren. Volgens het HHO heeft dit o.a. te maken met het feit, dat de mogelijkheden van het opdoen van management ervaring in het buitenland beperkter zijn dan in Nederland tijdens een stage. In het buitenland start men vaak weer op operationeel niveau en is management informatie niet altijd voorhanden. Toch acht het HHO het opdoen van ervaringen in het buitenland van belang en zal de opleiding studenten blijven stimuleren te gaan. Een andere oorzaak ligt mogelijk in het feit, dat op dit moment de drempel voor studenten om naar het buitenland te gaan wellicht nog te hoog ligt. Wanneer meer studenten kiezen voor een buitenlandse stage en/of studie kunnen ervaringen worden doorgegeven en zullen steeds meer studenten die drempel durven nemen om ook naar het buitenland te gaan. Voor de deeltijd studenten ligt de situatie nog weer anders, daar het voor velen van hen lastig is om er een periode tussenuit te gaan voor stage of om elders te studeren. Het HHO constateert wel een groei in het aantal stages in het buitenland van 31,6 % in 2003/2004 naar 43,3% in 2005/2006. Het auditteam is van mening, dat het HHO op een adequate wijze omgaat met de internationale component binnen de opleiding door er op verschillende manieren en op verschillende momenten in het curriculum aandacht aan te besteden en studenten te ondersteunen die naar het buitenland willen via de Dienst International Office van Saxion. Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor alle varianten van de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: De opleiding baseert zich op het landelijk competentieprofiel Competentieprofiel Hoger Hotelonderwijs, dat mede is gebaseerd op de HCIMA corpus of management exellence. Dit landelijk profiel is een gemeenschappelijk product van de vijf hogere hotelscholen in Nederland en zijn gevalideerd door het landelijke beroepenveld. Het HHO heeft de van het landelijk vastgestelde competentieprofiel afgeleide opleidingsspecifieke 10 kerncompetenties opgenomen in het document Gastvrijheid in bedrijf. Deze sluiten aan bij de eisen die door de (internationale) beroepspraktijk worden gesteld en corresponderen met de kerntaken van de beginnend beroepsbeoefenaar. Het HHO heeft het eigen werkveld betrokken bij het opstellen van de eindtermen. Het HHO gaat op adequate wijze om met de internationale component binnen de opleiding door er op verschillende manieren en op verschillende momenten in het curriculum aandacht aan te besteden. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs, Hogeschool Saxion 10

14 Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet Niveau Bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen De wijze waarop het bachelor niveau, afgeleid van de tien generieke HBO-kwalificaties en de Dublin Descriptoren, tot uitdrukking komt in het curriculum van de opleiding HHO is opgenomen in het document van de academie: Didactisch concept Hospitality Business School (HBS). Daarin wordt een relatie gelegd tussen de Dublin descriptoren en de 10 kerncompetenties van het HHO. De dimensies van de Dublin Descriptoren 1. Kennis en inzicht. De student heeft aantoonbare kennis en inzicht van het vakgebied. Vele modulen in propedeuse en postpropedeuse streven kennis en inzicht na, zowel op het terrein van management en organisatie als op het vakinhoudelijke terrein van de opleidingsspecifieke diensten en producten (body of knowledge). Directe toetsing van voorwaardelijke kennis en inzicht vindt in de beginfase van de opleiding plaats. In het vervolg van de opleiding vindt die toetsing meer indirect plaats via beroepsgerichte taken. 2. Toepassen. Vakliteratuur, handboeken, wetteksten en (bedrijfs)informatie via internet zijn instrumenten om toe te passen in projectonderwijs. De projecten zijn veelal ontleend aan de reële beroepspraktijk, zodat getoetst kan worden of gevonden oplossingen haalbaar en realistisch zijn. Indien mogelijk, worden de producten ook gepresenteerd voor een forum van beroepsbeoefenaren. Bijvoorbeeld in het kader van: Evenementenservice, Onderzoek, Stage, Afstudeeropdracht. 3. Oordeelsvorming. Onderzoek (HF1) en research (HF2) bereiden de studenten voor op het systematisch verzamelen van gegevens, het analyseren en het beoordelen van deze gegevens. Oordeelsvorming wordt veelal getoetst doordat de student een adviesnotitie schrijft waarbij de adviezen dienen te passen binnen de context van de organisatie- en onderzoeksomgeving. 4. Communicatie. Communicatietraining (Nederlands, Engels en/of MVT) vindt plaats gedurende alle fasen van de opleiding al dan niet in de beroepspraktijk. Toetsing van gepaste communicatie vindt in de beginfase in binnenschoolse assessments of evenementen plaats. Later vindt toetsing van adequate communicatie plaats in de stages en de bedrijfsprojecten. 5. Zelfstandig leren. Naarmate de studie vordert wordt de student meer en meer op z n zelfstandig leren aangesproken. Dit ligt ook besloten in de niveaucriteria per fase. Projecten en casussen worden complexer van aard en zijn minder voorgestructureerd. De student dient dan zelf voor een fasering en voor relevante bronnen te zorgen. Toetsing hiervan vindt plaats in de Action Learningprojecten van het deeltijdse, duale en voltijdse onderwijs en in de hoofdfaseprojecten zoals o.a. strategisch management en de afstudeeropdracht. Met name de Action Learningprojecten zijn vormgegeven als vraaggestuurd onderwijs. De projectthema s vormen de kaders, waarna de studenten zelfstandig literatuur bestuderen en opdrachten doen in de eigen werkomgeving. De studenten bepalen de inhoud van de intervisiebijeenkomsten (subset) en kwalificeren de dilemma s en issues voor de paneldiscussies (set) met deskundigen (setadvisors) In een competentiematrix is vervolgens voor elk van de 10 vastgestelde kerncompetenties beschreven bij welke onderdelen van het curriculum hieraan wordt gewerkt. Het auditteam heeft kennis genomen van het Didactisch Concept HBS en is van mening, dat de eindkwalificaties die daarin staan vermeld aansluiten bij de algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen Bachelor. Het HHO heeft op een duidelijke wijze aangetoond hoe de relatie wordt gelegd tussen de 10 kerncompetenties en de Dublin Descriptoren. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs, Hogeschool Saxion 11

15 Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor alle varianten van de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: De eindkwalificaties zoals die staan vermeld in het Didactisch Concept HBS sluiten aan bij de algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen Bachelor. Het HHO heeft op een duidelijke wijze aangetoond hoe de relatie wordt gelegd tussen de 10 kerncompetenties uit het Didactisch Concept HBS en de Dublin Descriptoren. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs, Hogeschool Saxion 12

16 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet Oriëntatie HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Oriëntatie HBO kent twee dimensies. Hoger onderwijs enerzijds, beroepsonderwijs anderzijds Hoger Onderwijs Hoe de tien generieke HBO-kwalificaties en de Dublin Descriptoren tot uitdrukking komen in het curriculum van het HHO is opgenomen in het document van de academie: Didactisch Concept Hospitality Business School (HBS). (zie ook 1.2.1) Het auditteam is van mening op basis van hetgeen in het Didactisch Concept HBS staat geformuleerd, dat het HHO voldoet aan de eis dat de opleiding hoger onderwijs biedt Beroepsonderwijs Het HHO stelt, dat het competentieprofiel is opgesteld op basis van competenties, beroepstaken, diensten en producten, die van toepassing zijn voor de beginnend beroepsbeoefenaar (tot 3 jaar na afstuderen). Er is een opleidingsspecifieke competentiematrix HHO vastgesteld en vastgelegd in het document Gastvrijheid in Bedrijf. De inhoud van dit document is afgestemd met de beroepencommissie HHO. (zie verder onder 1.1.2) Het auditteam is van mening, dat op basis van hetgeen in het document Gastvrijheid in Bedrijf staat beschreven het HHO voldoet aan de eis dat de opleiding een beroepsopleiding is. Voor het overige blijkt de Oriëntatie HBO ook uit het programma van de opleiding. Zie daarvoor de bevindingen onder facet 2.1. Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor alle varianten van de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: In het Didactisch Concept HBS is duidelijk verwoord hoe de 10 generieke HBO kwalificaties en de Dublin Descriptoren tot uitdrukking komen in het curriculum van het HHO. De eindkwalificaties/kerncompetenties zoals opgenomen in het document Gastvrijheid in Bedrijf zijn afgeleid van het landelijk opgestelde competentieprofiel, sluiten goed aan bij de eisen die door de (internationale) beroepspraktijk worden gesteld en zijn gevalideerd door het (eigen) beroepenveld. De eindkwalificaties corresponderen met de kerntaken van de beginnend beroepsbeoefenaar. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs, Hogeschool Saxion 13

17 SAMENVATTEND OORDEEL DOELSTELLINGEN OPLEIDING : VOLDOENDE Het auditteam beoordeelt het Onderwerp Doelstellingen Opleiding voor alle opleidingsvarianten als voldoende. De opleiding heeft haar eindtermen gebaseerd op het landelijk opgestelde Competentieprofiel Hoger Hotelonderwijs, dat mede is gebaseerd op de HCIMA corpus of management exellence. Deze sluiten goed aan bij de eisen die door de (internationale) beroepspraktijk worden gesteld en corresponderen met de kerntaken van de beginnend beroepsbeoefenaar. Het HHO heeft de eindkwalificaties duidelijk vastgelegd in het document Gastvrijheid in Bedrijf. De opleiding heeft met het eigen werkveld adequaat overleg gehad over de eindkwalificaties. De eindkwalificaties zoals die staan vermeld in het Didactisch Concept HBS sluiten aan bij de algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen Bachelor. Extra aantekening: Conform de Beslisregels Accreditatie zoals vastgelegd in het NVAO-Accreditatiekader, kan een Onderwerp niet hoger scoren dan voldoende. Het auditteam beoordeelt evenwel twee facetten van het onderwerp Doelstellingen opleiding als goed en één als voldoende. Dit rechtvaardigt (zie Beslisregels onder E) een kwalificatie goed voor dit onderwerp. Reden voor het auditteam de kwalificatie goed als extra aantekening aan zijn oordeel toe te voegen. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs, Hogeschool Saxion 14

18 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen hbo; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing. Facet 2.1. Eisen HBO Criteria Het facet Eisen HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Bevindingen In de opleiding HHO vindt kennisontwikkeling op verschillende manieren plaats. Naast het aanleren van een aantal algemene vaardigheden/competenties staat een groot deel van het curriculum in het teken van het opdoen van kennis en vaardigheden, die nodig zijn voor de beroepspraktijk. Zo worden er excursies georganiseerd en komt in diverse modulen binnen het curriculum toegepast onderzoek aan de orde. Voorbeelden daarvan zijn: modulen onderzoek in het 2 e jaar, action learning thema s in beide stages en toegepast onderzoek bij de afstudeeropdracht. Ook worden regelmatig gastdocenten ingezet. Daarnaast wordt voor de kennisontwikkeling gebruik gemaakt van vakliteratuur. Het auditteam heeft kennis genomen van de gebruikte vakliteratuur in de lessen en de boeken die op de boekenlijst staan vermeld. Het auditteam heeft kunnen constateren dat de gebruikte literatuur recent is en van goede kwaliteit. Er is een duidelijke opbouw aangebracht in eenvoudig studiemateriaal voor de eerste jaars student naar een relatief hoog niveau in het laatste jaar. In het studiemateriaal zijn vakrelevante moderne cases opgenomen van goed niveau die als oefenmateriaal en als theorieondersteunend materiaal worden gebruikt Curriculum en modulen zijn afgestemd met de beroepspraktijk. Er zijn verschillende borgingsmechanismen die ervoor zorgen dat actuele ontwikkelingen in het vakgebied aan de orde komen in het programma. Afspraken daarover zijn vastgelegd in het document Relatie met de beroepspraktijk. In samenspraak met het beroepenveld is door de opleiding HHO vastgelegd dat elke leeractiviteit start vanuit een (reële)beroepstaak, zo mogelijk op locatie. Ook de internationale oriëntatie is daarin opgenomen. In de propedeuse vindt een werkveldoriëntatie, een zogenaamde snuffelstage plaats, die volgt op de module entrepreneurship-introductie. Bovendien wordt er in het kader van de beroepspraktijkgerichtheid in nagenoeg elke moduul één gastles gegeven en/of een excursie gemaakt. Van diverse modulen maken opdrachten in de praktijk een wezenlijk onderdeel uit, bv. Principles of Marketing in jaar 1 en Human Resource Management in jaar 2. Actuele culturele aspecten zijn in de modulen verweven. De module International Hospitality Management is ingekocht van Brighton University en bevat elementen op het gebied van culture management. Een ontwikkelteam bestaande uit een gedifferentieerd team van ervaren docenten eventueel aangevuld met experts vanuit de praktijk ontwikkelen de modulen. Jaarlijks worden de bestaande modulen bekeken op onderdelen als gebruikte literatuur, opdrachten, werkvormen. Indien nodig vinden herzieningen plaats. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs, Hogeschool Saxion 15

19 In sommige gevallen wordt een module geheel opnieuw geschreven en/of worden nieuwe modulen toegevoegd aan het curriculum. Aan de werkvelddeskundigheid van de docenten wordt aandacht besteed door het aannamebeleid van personeel met praktijkervaring en door docentstages. Veel docenten hebben recente werkervaring. (zie verder 3.1) Het auditteam heeft kennisgenomen van de wijze waarop de opleiding actualiteit borgt in het curriculum o.a. via de contacten in het werkveld, door middel van het aannamebeleid van het personeel en door de docentstages. Het auditteam heeft ook kennisgenomen van de afspraken die daarover zijn vastgelegd in het document Relatie met de Beroepspraktijk en van de inhoud van verschillende modules waarin deze actuele ontwikkelingen worden aangeboden. Het auditteam is van mening, dat de opleiding hiermee aantoont dat binnen het programma veel verbanden worden gelegd met actuele ontwikkelingen in het vakgebied Op academieniveau is een Kenniskring opgezet, die zich richt op majeure trends & ontwikkelingen: waar moeten de opleidingen zich op de langere termijn mee bezig houden. Daartoe heeft het HHO bijvoorbeeld afgelopen najaar een bijeenkomst met de Koninklijke Horeca Nederland (KHN) georganiseerd. Op dit moment is de Kenniskring nog in de opstartfase, maar het is de bedoeling dat er vanuit deze kring projecten worden opgestart en/ of aanbevelingen komen voor het ontwikkelen van nieuwe/aangepaste modulen. Daarom moet de Kenniskring ook nauwe contacten onderhouden met de Leerplancommissie. Vanuit het HHO hebben twee docenten zitting in deze Kenniskring De wijze waarop de tien generieke bachelor-hbo competenties tot uitdrukking komen in het curriculum van de opleiding HHO is beschreven in het document Didactisch Concept HBS. Dit didactisch concept vormt de uitwerking van de eindkwalificaties zoals vastgelegd voor de opleiding HHO in het document Gastvrijheid in Bedrijf. De inhoud van dit document is afgestemd met de beroepencommissie HHO. (zie ook ) In het didactisch concept is in een matrix weergegeven hoe de beroepsgerichte competenties aan diverse modulen zijn toebedeeld. Bij het vormgeven van het onderwijs staat de beroepspraktijk centraal. Zoals onder al staat aangegeven maken toegepast onderzoek en stages deel uit van het curriculum. Studenten worden gedurende de gehele opleiding dagelijks geconfronteerd met een High Quality Hospitality Environment en worden geacht de kwaliteit van deze omgeving ook zelf te onderhouden. Het auditteam heeft kennisgenomen van de competentiematrix die in het document Didactisch Concept is opgenomen en de inhoud van de modulen in het curriculum. Op basis hiervan is het auditteam van mening, dat het HHO door middel van haar werkvormen en opdrachten de student de mogelijkheid biedt om de beroepsspecifieke competenties te verwerven. Ook wordt in de modulen adequaat ingespeeld op actuele ontwikkelingen als bijvoorbeeld revenu management en culture management. Gedurende de audit heeft het auditteam zelf kunnen ervaren, dat er zeer veel aandacht is voor de High Quality Hospitality Environment. De bedrijfsmatige sfeer binnen de opleiding, waar de studenten dagelijks mee te maken krijgen en waaraan ze zelf ook moeten mee werken, draagt er mede toe bij, dat het HBOniveau van de opleiding is geborgd Voor het volgen van actuele ontwikkelingen in het vakgebied en het opdoen van internationale ervaring biedt het HHO mogelijkheden voor stages in het buitenland. Ook kunnen studenten door samenwerking met internationale partners curriculumonderdelen volgen aan Europese of Amerikaanse partneruniversiteiten. Daarnaast is er de mogelijkheid tot het volgen van een interculturele stage waarin de student werkt in mixed groups. (Zie voor een beschrijving van de internationale component en de bevindingen onder ) Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs, Hogeschool Saxion 16

20 Het werkveld is op verschillende manieren bij het onderwijs betrokken. In het Businessplan van de academie staat, dat zij wil anticiperen en reageren op de behoefte en de vraag van de nationale en internationale beroepspraktijk. Marktgerichtheid, een bijdrage leveren aan innovatie en een intensieve samenwerkingsrelaties met het afnemend beroepenveld vormen de slagader om de optimale match te maken tussen de vraag en de behoefte van de beroepspraktijk en de deskundigheid van de academie. Binnen de opleiding HHO vindt buitenschools leren o.a. plaats tijdens de stageperioden, tijdens excursies en bij de uitvoering van afstudeeropdrachten. Binnenschools vinden er regelmatig gastcolleges plaats. De opbouw en inhoud van modulen wordt per moduul extern gelegitimeerd. Bovendien worden leersituaties (bijvoorbeeld bij de Afstudeeropdracht en het talenonderwijs) ook voorgelegd aan de beroepenveldcommissie ter beoordeling. Het auditteam heeft kennisgenomen van de wijze waarop het beroepenveld wordt betrokken bij het onderwijs. Het auditteam is van mening dat dit op een adequate geschiedt Deeltijd: De leerprocessen in de deeltijdopleiding zijn behalve competentiegericht volgens de Action-learning methode vormgegeven. In dat geval is de reële beroepstaak, waar de student in z n dagelijkse werk mee geconfronteerd wordt altijd vertrekpunt van het leren Duaal: De duale trajecten worden in het jaar 2005/2006 ontwikkeld en zullen in de propedeuse voornamelijk gebaseerd zijn op het voltijdse onderwijs en in de hoofdfase op het deeltijdse onderwijs. Het ligt in de bedoeling om de duale variant vanaf 2006/2007 te gaan aanbieden. Het auditteam heeft kennisgenomen van de wijze waarop het programma voor de deeltijd en duale student wordt ingericht. Het auditteam is van mening, dat het programma van de deeltijd student de ontwikkeling van beroepsvaardigheden door middel van Action Learning voldoende borgt en aantoonbare verbanden heeft met de actuele beroepspraktijk. Op basis van hetgeen reeds bekend is voor de voltijd opleiding en de deeltijd opleiding heeft het auditteam er vertrouwen in dat ook het programma van de duale student de ontwikkeling van beroepsvaardigheden voldoende borgt. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs, Hogeschool Saxion 17