Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Chemische Technologie voltijd. Haagse Hogeschool

Transcriptie

1 Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Chemische Technologie voltijd Haagse Hogeschool

2 Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Chemische Technologie voltijd CROHO nr Haagse Hogeschool Hobéon Certificering BV Augustus 2005 Auditteam: Dhr. Dr. N.T.M. Klooster Dhr. Drs. W.G. van Raaijen Mw. Ing. A. Eaglestone Dhr. W.L.M. Blomen Dhr. Ing. M. in t Veld

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie 13 en 27 september BEVINDINGEN EN BEOORDELING 6 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 6 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 6 Facet 1.2. Niveau Bachelor 9 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 11 Onderwerp 2: Programma 13 Facet 2.1. Eisen HBO 13 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma 16 Facet 2.3. Samenhang Programma 17 Facet 2.4. Studielast 20 Facet 2.5. Instroom 22 Facet 2.6. Duur 24 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 25 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 27 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 29 Facet 3.1. Eisen HBO 29 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 31 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel 33 Onderwerp 4: Voorzieningen 35 Facet 4.1. Materiële Voorzieningen 35 Facet 4.2. Studiebegeleiding 37 Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 39 Facet 5.1. Evaluatie Resultaten 39 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering 41 Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld 42 Onderwerp 6: Resultaten 44 Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau 44 Facet 6.2. Onderwijsrendement SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema HBO bachelor opleiding Chemische Technologie, voltijd Integraal oordeel/ advies aan NVAO 49 Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen externe auditoren Bijlage II: Programma visitatie 13 en 27 september 2004

4 1. INLEIDING 1.1. Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de in paragraaf 1.2 genoemde HBO bachelor opleiding Bereik van de beoordeling De Haagse Hogeschool, in casu de afdeling Engineering, verzorgt de HBO bachelor opleiding Chemische Technologie. Het onderhavige rapport heeft betrekking op de opleiding Chemische Technologie. De opleiding Chemische Technologie wordt uitgevoerd in een voltijd-variant. De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review van de voltijd-opleiding Chemische Technologie. In deze rapportage is de beoordeling omschreven van de opleiding Chemische Technologie die door de afdeling Engineering van de Haagse Hogeschool in de volgende varianten wordt aangeboden: Chemische Technologie, voltijd, CROHO nr Onder de afdeling Engineering waaronder de opleiding Chemische Technologie valt, vallen ook de opleidingen: Bouwkunde, Civiele Techniek, Werktuigbouwkunde en Elektrotechniek. De beoordelingen van de opleidingen Bouwkunde en Civiele Techniek zijn in afzonderlijke rapporten omschreven. De opleidingen Werktuigbouwkunde en Elektrotechniek vielen buiten het bereik van deze accreditatie. De audit heeft verspreid over twee dagen plaats gevonden. Omdat de opleiding deel uit maakt van de afdeling Engineering, de opleidingen (Bouwkunde, Civiele Techniek en Chemische Technologie) onderling (ondermeer qua programmaopbouw) overeenkomsten vertonen en een deel van de met name ondersteunende processen afdelingsbreed worden uitgevoerd, is ervoor gekozen de audit van deze drie opleidingen te combineren Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de betreffende opleiding is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Voorafgaand aan het accreditatieonderzoek heeft Hobéon Certificering de opleiding voorbereid op de audit door een inhoudelijke toelichting te geven op het NVAO-Accreditatiekader. Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de betreffende opleidingsvarianten geldt het volgende: Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie opleiding Chemische Technologie - Haagse Hogeschool versie 2 1

5 De opleiding heeft zich voor wat betreft beroepsprofiel, opleidingscompetenties en doelstelling tenminste gebaseerd op het landelijk beroepsprofiel en de opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de betreffende opleidingen en het beroepenveld. (Zie onder facet 1.1.: Domeinspecifieke Eisen ). Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en passend is voor een Chemische Technologie opleiding op HBO-niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van (i) de door opleiding aangeleverde Management Review / Zelfevaluatie, (ii) de in het kader van de interne sturingscyclus opgeleverde managementrapportages en (iii) de onderliggende documentatie die betrekking had op bijvoorbeeld: strategische keuzen en de positie in de markt, interne organisatie, de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende verbetermaatregelen, ontwikkelingen in het beroepenveld, beroeps- en opleidingsprofielen, (validatie) eindkwalificaties, curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, werkvormen, toetsing en beoordeling, kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, internationalisering, instroombeleid, studiebegeleiding, rendement. Op basis van de door opleiding aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermoge n, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de visitatie (zie hieronder) werd het management van de betreffende opleiding op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie 1, uitgevoerd door een auditte am waarvan deel uitmaakten één externe onafhankelijke deskundige op het gebied van Chemische Technologie, één student, één lead auditor, één auditor onderwijs vanuit Hobéon Certificering en één secretaris, eveneens vanuit Hobéon Certificering. Onder controle moet hier worden verstaan, dat het auditte am op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van aan het auditteam overlegde documentatie en -daar waar het de huisvesting en de materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie behelsde ondermeer: Informatie betreffende o.a. het personeelsbestand, vrijstellingen en de examencommissie; 1 Visitatie heeft op 13 en 27 september 2004 plaatsgevonden. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie opleiding Chemische Technologie - Haagse Hogeschool versie 2 2

6 Scholingsplan Engineering; Overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de opleiding overleg voert; Verslagen van bijeenkomsten met het werkveld; Overzicht CV s van (gast)docenten; Netwerkoverzicht docenten; Verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; Verslagen van docentevaluaties; Verslagen van studievoortgangsgesprekken met studenten; Detailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; Stageverslagen en -beoordelingen; De beroepsproducten die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; De eindproducten van studenten. Aldus had het auditteam voldoende informatie om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de opleiding(-en) werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd. Tijdens de audit is er geconstateerd dat de opleiding op verschillende onderwerpen meer relevante informatie tot haar beschikking had dan ter voorbereiding op de audit aan het auditteam was overlegd. Vanuit efficiencyoverwegingen is ervoor gekozen deze informatie na de audit aan het auditteam toe te laten komen, zodat de bestudering op een later moment plaats kon vinden. Deze informatie is medebetrokken bij de onderbouwing van de oordelen in de rapportage Beslisregels Met als uitgangspunt de Beslisregels Accreditatie zoals vastgelegd in het NVAO-Accreditatiekader 2 heeft Hobéon Certificering de volgende beslisregels toegepast. A. De scores op de per onderwerp gerubriceerde facetten leiden tot een score op het betreffende onderwerp en wel volgens de regels onder C. B. Binnen de beoordeling van een facet is er ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie; (beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven dan omgekeerd); primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. C. Van facetten naar onderwerp. Hier geldt het volgende: een onderwerp krijgt de score voldoende indien alle facetten tenminste voldoende hebben gescoord of indien één facet onvoldoende en de overige tenminste voldoende hebben gescoord, mits er een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende ; 2 Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een Onderwerp uitsluitend onvoldoende of voldoende scoren; een Facet kan volgens diezelfde regels onvoldoende, voldoende, goed of excellent scoren. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie opleiding Chemische Technologie - Haagse Hogeschool versie 2 3

7 een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien één facet onvoldoende heeft gescoord en er geen acceptabel verbeterplan voor dit facet beschikbaar is; een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien meer dan één facet onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. D. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, dan wordt dat met inachtneming van de regels onder E, als extra aantekening vermeld. E. Met betrekking tot de extra aantekening geldt het volgende: een onderwerp krijgt de extra aantekening goed indien alle facetten van dat onderwerp goed hebben gescoord of indien één facet voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; 3 een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent als alle facetten van dat onderwerp excellent hebben gescoord of indien één facet goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening indien één van de facetten van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord. 3 In het NVAO-Accreditatiekader worden bij Onderwerp 2 ( Programma ) acht Facetten onderscheiden. Eén van die Facetten (Facet 2.6.) betreft de duur van de opleiding. Het daarbij behorende criterium (240 ECTS) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een opleiding a priori moet voldoen, wil die opleiding überhaupt in aanmerking kunnen komen voor een HBO Bachelor accreditatieonderzoek. Duur is dus van een andere orde dan -bijvoorbeeld- Rendement of Kwaliteit Personeel. Bij de beslissing of het Onderwerp Programma een extra aantekening goed dan wel excellent verdient, wordt het Facet Duur dan ook buiten beschouwing gelaten. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie opleiding Chemische Technologie - Haagse Hogeschool versie 2 4

8 Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Dhr. W.L.M. Blomen Directeur Hobéon Certificering; Leden: Dhr. Dr. N.T.M. Klooster, werkvelddeskundige Dhr. Drs. W.G. van Raaijen, onderwijsdeskundige Mw. Ing. A. Eaglestone, student Manager Analytical Services Division bij Intertek Caleb Brett; Senior Adviseur Hobéon Certificering; Student Sociaal Culturele Wetenschappen aan de Vrije Universiteit te Amsterdam; Secretaris: Dhr. Ing. M. in t Veld Kwaliteitscoördinator Hobéon Certificering; Het auditteam is zo samengesteld dat het zich een volledig beeld heeft kunnen vormen op alle van toepassing zijnde onderwerpen van het accreditatiekader. De verschillende leden van het team hebben op het gebied van hun expertise onderzoek gedaan naar de verdiensten, feiten, ontwikkelingen en resultaten van de opleiding en hebben hun bevindingen als input voor deze rapportage aangedragen. De onderwerpen die door de verschillende auditoren zijn beoordeeld, zijn omschreven in het programma dat als bijlage is opgenomen. Dhr. Blomen heeft zich in de gesprekken met de opleiding met name gericht op de strategie, visie, het beleid en de bedrijfsvoering van de opleiding en afdeling. Dhr. Klooster heeft als werkvelddeskundige met zijn expertise, kennis en ervaring als referentiekader, de opleiding getoetst op de vakinhoudelijke en domeinspecifieke vraagstukken uit het accreditatiekader. De opleiding is op onderwijskundige aspecten tegen het licht gehouden door dhr. Van Raaijen. Mw. Eaglestone heeft als studentlid de verschillende onderwerpen beschouwd vanuit de positie van de student. Dhr. in t Veld heeft de rol van secretaris vervuld. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding(en): management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II Programma visitatie 13 en 27 september 2004 Zie Bijlage II. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie opleiding Chemische Technologie - Haagse Hogeschool versie 2 5

9 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie HBO. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen Om tot een helder beeld te komen in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de eisen die zijn gesteld in het door de NVAO opgestelde accreditatiekader, is er gesproken met de afdelingsmanager en de opleidingscoördinator. In aanvulling hierop en ter verificatie hiervan zijn de volgende documenten ingezien: De Management Review; Visie van de opleiding op het beroep; Competenties voor de Chemisch Technologisch ingenieur. De opleiding HBO Chemische Technologie van de Haagse Hogeschool is gericht op het opleiden van HBO ingenieurs voor het procestechnologische en materiaaltechnologische segment in de chemische arbeidsmarkt. In het document Competenties voor de Chemische Technologie HBO-ingenieur/ bachelor beroepsprofiel en aanzet tot Landelijk Opleidingsprofiel opgesteld in 2002, zijn de competenties omschreven die een beginnend ingenieur Chemische Technologie moet beheersen. Het beroepsprofiel is door een beroepenveldcommissie gevalideerd. Deze commissie omschreef het profiel in de notulen van haar vergadering als: een voldoende afspiegeling van de vaardigheden en competenties die een Chemisch Technologisch ingenieur met ervaring moet bezitten. Het opleidingsprofiel is met inachtneming van dit niveau opgesteld. Dat betekent dat het opleidingsprofiel is afgestemd op het niveau van een startende beroepsbeoefenaar en het beroepsprofiel op dat van een beroepsbeoefenaar met al vijf jaar ervaring. Voorbeelden van beroepsdomeinen waar afgestudeerden van de opleiding Chemische Technologie terechtkomen zijn: Research en development; Engineering en fabricage; Commercie, service en dienstverlening. Uit de documentatie en uit de gesprekken met vertegenwoordigers van de opleiding Chemische technologie is het auditteam gebleken dat: Het onderwijsprogramma van de opleiding herkenbaar gebaseerd is op de landelijk vastgestelde beroeps- en opleidingskwalificaties HBO-ingenieur. Het beroepsprofiel en de aanzet tot de landelijke opleidingsprofielen van de HBO-opleiding zijn opgesteld door het landelijke Clusteroverleg Laboratorium en Procestechniek (COLP). Vertegenwoordigers van organisaties op de terreinen research en development, engineering, fabricage, commercie, service en dienstverlening hebben, Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie opleiding Chemische Technologie - Haagse Hogeschool versie 2 6

10 geparticipeerd bij het opstellen van de landelijke kwalificaties voor de opleiding Chemische Technologie. Het internationale aspect is belangrijk voor de opleiding, met name door het internationale karakter van het vakgebied en bedrijven op het terrein van chemische technologie. Dit internationale element komt terug op meerdere plaatsen in het curriculum van de opleiding. Bijvoorbeeld daar waar het de keuze betreft van literatuur die voor een deel Engelstalig is. Zo maakt de opleiding gebruik van het boek van Price: Thermodynamics of chemical processes en het boek van Peters: Plant design and economics for chemical engineers. In aanvulling hierop wordt in het programma aandacht besteed aan de Engelse taal en cultuur. Het auditteam vindt het van belang dat deze internationale aspecten in de opleiding zijn vertegenwoordigd. Aanpassing aan de eisen van het internationale beroepenveld vindt plaats door relevante input van de beroepenveldcommissie waarin ook internationaal operende bedrijven (zoals Akzo, Unilever, ECN, Shell, DSM, e.a.) zijn vertegenwoordigd waaronder laboratoria en grote chemische concerns. Uit bestudering van het document Beroepsprofiel en aanzet tot landelijk competentieprofiel van de opleiding Chemische Technologie is gebleken dat de hierin geformuleerde kwalificaties aansluiten bij de algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van bachelorkwalificaties, de Dublin Descriptoren (zie hierna). De opleiding onderscheidt beroepscompetenties/kwalificaties op de terreinen: onderzoeken, ontwikkelen/experimenteren, beheren/coördineren, adviseren/verkopen, instrueren/begeleiden, leiding geven/managen, zelfsturing. Ter illustratie geven wij een aantal voorbeelden waaruit de relatie Dublin Descriptor (cursief) en beroepscompetentie/kwalificatie zoals geformuleerd in Beroepsprofiel en aanzet tot Landelijk Opleidingsprofiel blijkt. Kennis en inzicht de afgestudeerde chemisch technoloog beschikt over voldoende deskundigheid om binnen een biologisch/medische en/ of analytische setting (complexe) problemen op te sporen en te analyseren. de afgestudeerde chemisch technoloog beschikt over voldoende vakkundigheid door zowel op chemisch-technisch als op chemisch wetenschappelijk gebied problemen op te sporen en deze te analyseren. de chemisch technoloog beschikt over voldoende deskundigheid om problemen op te sporen in een bestaand materiaal, product of proces. Toepassen kennis en inzicht de afgestudeerde chemisch technoloog kan een onderzoeksvraag vertalen naar een adequate proefopzet inclusief werkvoorschriften. de afgestudeerde chemisch technoloog kan aanbevelingen doen op basis van onderzoeksresultaten. de afgestudeerde chemisch technoloog kan zodanig kennis, inzicht en vaardigheden tonen dat zijn werkzaamheden op een verantwoorde, veilige en kritische wijze kunnen worden uitgevoerd met de juiste methoden, technieken en apparatuur. Oordeelsvorming de afgestudeerde chemisch technoloog kan bij de keuze van de te gebruiken apparatuur rekening houden met de mogelijkheden en de beperkingen van die apparatuur. de afgestudeerde chemisch technoloog kan relevante gebieden buiten zijn specialisatie beoordelen en zich nieuwe specialisaties eigen maken. Communicatie Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie opleiding Chemische Technologie - Haagse Hogeschool versie 2 7

11 de afgestudeerde chemisch technoloog kan medewerkers adequaat informeren omtrent inhoud en toepassing van het beheersysteem en van eventuele wijzigingen. de afgestudeerde chemisch technoloog kan wensen/vragen van klanten vertalen naar oplossingen of adviezen in overleg met onderzoekers en ontwikkelaars. de afgestudeerde chemisch technoloog hanteert onderhandelingstechnieken bij inkoop en verkoop. Leervaardigheden de afgestudeerde chemisch technoloog kan zelfstandig (anderstalige) literatuur selecteren en verkrijgen om zich verder in een probleem te verdiepen. de afgestudeerde chemisch technoloog kan zich zelfstandig verdiepen in methodieken en achtergronden. de afgestudeerde chemisch technoloog kan relevante gebieden buiten zijn specialisatie beoordelen en zich nieuwe specialisaties eigen maken. De opleiding Chemische Technologie van de Haagse Hogeschool is vertegenwoordigd in werkgroepen en het clusteroverleg van het COLP. Zij beschikt daardoor uit eerste hand over kennis van en inzicht in de geactualiseerde inhoud van het vakgebied. De opleiding Chemische Technologie bevraagd het werkveld regelmatig op vakinhoudelijke aspecten om vervolgens, waar nodig, de eindkwalificaties te actualiseren. Het overleg met de beroepenveldcommissie vindt twee tot vier keer per jaar plaats. Indien gewenst worden, op basis van dit overleg, wijzigingen aangebracht in de kwalificaties, de doelstellingen van studieonderdelen en/of vakinhoudelijk in het curriculum. De beroepenveldcommissie heeft, volgens het auditteam, adequate adviezen geformuleerd met betrekking tot de verbetering van de opbouw van het programma en specifiek het onderdeel projectonderwijs. Deze waren, zo constateerde het auditteam, op het moment van de audit nog niet in de geformuleerde eindkwalificaties verwerkt. De reden hiertoe, zo geeft de opleiding aan, is dat deze adviezen kort voor de datum van de audit door de beroepenveldcommissie zijn aangedragen en dat zij nog geen tijd heeft gehad deze tot uitvoering te brengen. Dit zal, zo gaf de opleiding tijdens de audit aan, wel op korte termijn gebeuren. De notulen van de vergadering van de beroepenveldcommissie waarin de commissie de eindkwalificaties valideert, is door het auditteam ingezien. Oordeel Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: De eindkwalificaties die zijn geformuleerd in de vorm van competenties zijn opgesteld naar aanleiding van een uitgebreide arbeidsmarktanalyse. Het landelijke competentieprofiel voor de Chemisch Technologisch ingenieur is adequaat in het curriculum verwerkt. De additionele eindkwalificaties zijn geformuleerd door een relevante vertegenwoordiging van het beroepenveld en zullen in het studieprogramma worden opgenomen. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie opleiding Chemische Technologie - Haagse Hogeschool versie 2 8

12 Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet Niveau Bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan het criterium van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van de opleiding Chemische Technologie van de Haagse Hogeschool en docenten. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: Management Review over 2004, d.d. 16 juni 2004; Competentieprofiel HBO ingenieur Chemische Technologie. Naast het beroepsprofiel is door de opleiding Chemische Technologie bij het opstellen van het competentieprofiel gebruik gemaakt van de kernkwalificaties waar elke afgestudeerd HBO er aan moet voldoen. Meer specifiek betreft het de algemene HBO-kwalificaties die door de Commissie Franssen zijn samengevat in tien generieke inhoudelijke kernkwalificaties zoals brede professionaliteit, Transfer en brede inzetbaarheid en probleemgericht werken. De kernkwalificaties van de opleiding Chemische technologie komen qua niveau overeen met het bachelorniveau zoals dat in de Dublin Descriptoren is beschreven. De Dublin Descriptoren zijn internationaal geaccepteerd als maatstaf voor het niveau van een bacheloropleiding. Het bachelorniveau is door de opleiding Chemische Technologie beschreven in de vorm van competenties en onderscheidt zich duidelijk van het masterniveau, zo is het auditteam gebleken. De opleiding gaat in het onderwijs uit van zeven beroepscompetenties, met bijbehorende gedragscriteria: Onderzoeken. Experimenteren. Beheren/ coördineren. Adviseren/ verkopen. Instrueren/ begeleiden. Leiding geven. Zelfsturing. Hierin worden landelijk vier niveaus onderscheiden: - Effectief gedrag vertonen als de omgeving daar aanleiding toe geeft. - Effectief gedrag vertonen op basis van eigen initiatief. - Effectief gedrag van anderen in de directe werkomgeving versterken, in het bijzonder door voorbeeldgedrag. - Effectief gedrag van anderen binnen de organisatie inspireren en daarmee binnen de organisatie of onderdeel daarvan het niveau van de competentie verhogen. Van elke competentie zijn de kenmerkende gedragscriteria in het beroepsprofiel beschreven op het niveau van een ervaren beroepsbeoefenaar in een bepaalde functie. Het opleidingsprofiel bevat de kwalificaties die aan het einde van de opleiding Chemische Technologie verworven moeten zijn om functies binnen het werkveld op starterniveau te kunnen beoefenen. Bij oplopende niveaus is sprake van toenemende complexiteit en zelfstandigheid in de werksituatie. De kwalificaties zijn door de opleiding uitgewerkt in niveaus voor de propedeuse en de hoofdfase. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie opleiding Chemische Technologie - Haagse Hogeschool versie 2 9

13 Oordeel Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: De kernkwalificaties komen qua niveau overeen met het bachelorniveau zoals dat in de Dublin Descriptoren is omschreven. Het auditteam heeft de beschreven competenties bestudeerd en geconstateerd dat de kwalificaties vertaald worden naar doelstellingen van het programma. De opleiding heeft de HBO-kwalificaties aantoonbaar in de set kwalificaties van de opleiding Chemische Technologie verwerkt. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie opleiding Chemische Technologie - Haagse Hogeschool versie 2 10

14 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet Oriëntatie HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van de opleiding en docenten. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: Management Review over 2004; Visie op het beroep; Notulen van de beroepenveldcommissie; Competentieprofiel HBO ingenieur Chemische Technologie. De opleidingskwalificaties worden jaarlijks getoetst binnen de beroepenveldcommissie. Het auditeam heeft geconstateerd dat de opleiding, zoals eerder aangegeven, over een eigen beroepenveldcommissie beschikt. Deze commissie wordt zodanig samengesteld dat met de representanten uit het werkveld tevens alle inhoudelijke aspecten van de opleiding gedekt zijn. De volgende bedrijven zijn in de beroepenveldcommissie vertegenwoordigd: Shell, Albermarle Catalysts (voorheen AKZO Nobel Chemicals BV), en Tebodin. De functies die deze functionarissen invullen of in hebben gevuld en die relevant zijn voor de opleiding zijn: Externe deskundige Afstudeer opdrachten (2x), Head NRC-PPD1, Projectingenieur, opleidingsmanager CT en Head FCC Plant Process Technology Group. De leden van de commissie, zo is het auditteam gebleken tijdens de audit, adviseren de opleiding over de inhoud van het onderwijs en de afstemming met de beroepspraktijk. De beroepenveldcommissie participeert bijvoorbeeld in discussies over de competenties in beroepsprofielen, de stagedoelen, het curriculum en dergelijke. De beroepenveldcommissie komt een aantal keren per jaar bij elkaar, bijvoorbeeld indien nieuwe ontwikkelingen in het beroepenveld versneld moeten worden geïmplementeerd in het onderwijs. Naast het overleg met de beroepenveldcommissie staan de opleiding, zo gaven vertegenwoordigers van de opleiding tijdens de audit aan, andere opties open om de noodzakelijke betrokkenheid van het werkveld bij het onderwijs te vergroten. Dit vindt voornamelijk plaats doordat het werkveld input aan het programma geeft. Dit doet zij ondermeer door het geven van gastcolleges, excursies en het doen van voorstellen voor projectonderwerpen. Dit is het auditteam gebleken uit gesprekken en na bestudering van documenten. Medewerkers van de opleiding houden zich op de hoogte van de laatste vakinhoudelijke ontwikkelingen (zie ook onderwerp 3, personeel). De opleiding heeft het in landelijk verband opgestelde beroeps- en competentieprofiel van de Chemisch Technoloog gebruikt als basis voor de opleidingskwalificaties en doelstellingen, zo blijkt uit het document Competentieprofiel HBO ingenieur Chemische Technologie. De competenties kunnen volgens het document Beroepsprofiel HBO ingenieur Chemische Technologie op verschillende niveaus worden beheerst: Niveau 1 Effectief gedrag vertonen als de omgeving daar aanleiding toe geeft. Trefwoorden: Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie opleiding Chemische Technologie - Haagse Hogeschool versie 2 11

15 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 Uitvoeren, in opdracht van. Effectief gedrag vertonen op basis van eigen initiatief. Trefwoorden: oplossen, analyseren. Effectief gedrag van anderen in de directe werkomgeving versterken, in het bijzonder door voorbeeldgedrag. Trefwoorden hierbij zijn: integreren, ontwikkelen, transfer van kennis en vaardigheden. Effectief gedrag van anderen binnen de organisatie inspireren en daarmee binnen de (het) organisatie (onderdeel) het niveau van de competente verhogen. Trefwoord hierbij is: kennis genereren. Bij het opstellen van de opleidingsprofielen is er rekening gehouden met het verschil van niveau tussen een pas afgestudeerde Chemisch Technoloog en een Chemisch Technologisch ingenieur die vijf jaar werkervaring heeft. Concreet betekent dit dat enkel de competenties op het terrein van onderzoeken en experimenteren op een lager niveau gerealiseerd worden tijdens de studie dan vereist is om op langere termijn succesvol te functioneren in de beroepspraktijk. Tijdens de vierjarige opleiding wordt er een adequate basis gelegd om afgestudeerden in het werkveld te laten participeren bij het onder begeleiding verrichten van onderzoek. Oordeel: Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: De competenties zijn aantoonbaar ontleend aan de door het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen. Het niveau waarop de studenten hun competenties moeten bezitten, komt overeen met het niveau zoals dat van een beginnend beroepsbeoefenaar op hbo-niveau verwacht mag worden. Dit niveau is gevalideerd door de beroepenveldcommissie. SAMENVATTEND OORDEEL DOELSTELLINGEN OPLEIDING Het auditteam beoordeelt het Onderwerp Doelstellingen Opleiding als voldoende. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: Alle onderliggende facetten zijn als voldoende beoordeeld. De eindkwalificaties die de opleiding in de vorm van een set competenties heeft geformuleerd, zijn opgesteld in samenspraak met en gevalideerd door het relevante beroepenveld. Het niveau van de eindkwalificaties voldoet aantoonbaar aan de internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor, i.c. de Dublin Descriptoren. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie opleiding Chemische Technologie - Haagse Hogeschool versie 2 12

16 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen hbo; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing. Facet 2.1. Eisen HBO Criteria Het facet Eisen HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Bevindingen Om tot een helder beeld te komen in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de eisen die zijn gesteld in het door de NVAO opgestelde accreditatiekader is er gesproken met het afdelingsmanager en de opleidingscoördinator en docenten. In aanvulling hierop en ter verificatie hiervan zijn de volgende documenten ingezien: De Management Review; Startdocument beroepsvisie CT, versie 2.0; Visie op het onderwijs Chemische Technologie; Studiegids; Blokboeken; Boekenlijst. De opleiding Chemische Technologie heeft, zo is het auditteam gebleken uit de documentatie en tijdens de audit, een onderwijskundig concept gekozen waarbij de interactie met de beroepspraktijk centraal staat. Dit gebeurt onder andere door middel van praktijkgerichte opdrachten. Tijdens de studie is er interactie met de beroepspraktijk via praktijkopdrachten, stages en afstudeeropdrachten. In het studieprogramma wordt gebruik gemaakt van relevante vakliteratuur en bij nagenoeg alle modulen, zo heeft het auditteam tijdens de audit geconstateerd, wordt studiemateriaal gebruikt uit de beroepspraktijk. Veel hiervan is afkomstig uit het werkveld en biedt zo voldoende actualiteitswaarde. Het auditteam stelt vast dat op basis van het studiemateriaal dat zij heeft ingezien de aangeboden literatuur van een voldoende hbo-niveau is en voldoende diepgang biedt. Tevens is vastgesteld dat de vakgebieden voldoende breed aan bod komen. De kwaliteit van het binnen de opleiding gebruikte studiemateriaal wordt door studenten als voldoende beoordeeld. Gerelateerd hieraan constateert het auditteam dat de mate waarin actuele ontwikkelingen in het curriculum opgenomen zijn voldoende geborgd is: docenten zijn in voldoende mate op de hoogte van recente vakmatige ontwikkelingen en besteden hier tijdens hun lessen, zo blijkt uit evaluaties, aandacht aan. De visie van de opleiding is omschreven in het Startdocument beroepsvisie CT, versie 2.0. De aansluiting op de beroepspraktijk wordt door de opleiding Chemische Technologie als volgt geborgd: De opleiding Chemische Technologie gaat uit van de landelijk vastgestelde eindkwalificaties. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie opleiding Chemische Technologie - Haagse Hogeschool versie 2 13

17 Het onderwijs is gericht op het oplossen van vraagstukken uit de beroepspraktijk van de chemisch technoloog. De werkvelddeskundige geeft aan dat de readers en de literatuurverwijzingen daarbij relevant en up-todate zijn Nieuwe ontwikkelingen in het beroepenveld chemische technologie worden binnen de opleiding besproken op niveau van de team. Input voor die besprekingen zijn de contacten met het stage- /werkveld en op grond van werkervaring en literatuurstudie gesignaleerde vakinhoudelijke ontwikkelingen. De beroepenveldcommissie speelt hierbij een faciliterende rol. Docenten komen o.a. via stages, maar ook op persoonlijke titel in aanraking met de nieuwe ontwikkelingen die vervolgens na intern overleg in het studieprogramma opgenomen kunnen worden. Docenten kunnen scholingsverzoeken indienen en deelnemen aan landelijke bijeenkomsten. De stageadressen worden o.a. geselecteerd op basis van de nieuwe ontwikkelingen die er zich daar voordoen. Het mes snijdt aan twee kanten: de studenten worden er mee geconfronteerd en middels de contacten die lopen via de stagedocenten worden die ontwikkelingen ook als input gebruikt voor interne besprekingen die leiden tot actualisering van het onderwijsprogramma. Bestudering van het studieprogramma door het auditteam laat zien dat dit de student in voldoende mate in aanraking brengt met actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk. Deze invulling krijgt op de volgende wijzen vorm: De projecten die de studenten moeten realiseren zijn afkomstig uit het bedrijfsleven. Er worden excursies en gastcolleges georganiseerd door bedrijven. Deze bedrijven en de presentatie die zij tijdens excursies geven worden afgestemd op het projectonderwerp waarmee de student op dat moment bezig is en de actuele ontwikkelingen op het gebied van dat onderwerp. De stages en afstudeeropdrachten worden extern uitgevoerd. Dat betekent dat de studenten in het derde jaar twee keer een halfjaarstage lopen en in het vierde jaar een half jaar bij een bedrijf aan het afstuderen zijn. Het onderwijsprogramma is gebaseerd op projectmatig onderwijs. Ook in de beroepspraktijk wordt overwegend projectmatig gewerkt. Het projectmatig werken stimuleert de student in het ontwikkelen van de essentiële communicatieve, management en sociale vaardigheden die alle belangrijke beroepsvaardigheden zijn. Ook de overige beroepsvaardigheden zoals bijvoorbeeld het onderzoeken (door practica in het laboratorium) worden door de student door het volgen van het programma verworven. Concreet komen de volgende beroepsvaardigheden in het programma tot uiting: Ontwikkeling van ontwikkel-/ ontwerp- en productievaardigheden alsook van management en leidinggevende vaardigheden om de student op de mogelijke toekomstige functies voor te bereiden. In verband met de snelle ontwikkelingen in de beroepspraktijk, leidt de opleiding de student op zodat hij/ zij zelf kan leren om zich op die manier nieuwe competenties eigen te maken (het lerenleren-principe.) In de praktijk moeten complexe en uitdagende problemen worden opgelost. Dit vraagt om een multidisciplinaire thematisch gerichte aanpak. Hierop wordt binnen het programma (door projectmatig onderwijs en PGO (Probleem Gestuurd Onderwijs)) gestuurd. Samenwerken, als belangrijke vaardigheid in de beroepspraktijk, wordt tevens door het projectmatig onderwijs gestimuleerd. Informatie en Communicatie Technologie is een functioneel toepassingsgebied in de beroepspraktijk. Het werken met ICT is een essentiële beroepsvaardigheid en derhalve als criterium in het programma/curriculum opgenomen. De verworven vaardigheden worden door de student tijdens de stages en het afstuderen in de praktijk gebracht. Ook deze confrontatie en interactie met de beroepspraktijk stimuleert de student in de Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie opleiding Chemische Technologie - Haagse Hogeschool versie 2 14

18 ontwikkeling van beroepsvaardigheden. Oordeel Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende. Dit oordeel wordt met de volgende constateringen gemotiveerd: Het programma heeft duidelijk aantoonbare verbanden met de beroepspraktijk; De relatie met de ontwikkelingen in de beroepspraktijk is duidelijk zichtbaar; De literatuur is up-to-date en relevant in relatie tot het programma. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie opleiding Chemische Technologie - Haagse Hogeschool versie 2 15

19 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma Criteria Het facet Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Is het programma een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen? Zijn de eindkwalificaties adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma? Biedt de inhoud van het programma studenten de mogelijkheid de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken? Bevindingen Om tot een helder beeld te komen in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de eisen die zijn gesteld in het door de NVAO opgestelde accreditatiekader is er gesproken met de afdelingsmanager en de opleidingscoördinator en docenten. In aanvulling hierop en ter verificatie hiervan zijn de volgende documenten ingezien: De Management Review; Visie op het onderwijs; Studiegids ; Metablauwdruk opleiding Chemische Technologie, HHS; De doelstelling van de opleiding Chemische Technologie van de Haagse Hogeschool is om de studenten op basis van leren uit ervaringen voor te bereiden op het functioneren in de beroepspraktijk. De opleiding legt daartoe een sterke focus op kennisoverdracht door onderwijs dat praktisch relevant is. Op basis van het beroepsprofiel en de opleidingskwalificaties uit 2002 is het onderwijs op een projectmatige aanpak vormgegeven. De programmabeschrijving zoals aangetroffen in de documentatie is voldoende uitgewerkt en heeft het auditteam voldoende zicht gegeven op de inhoudelijke aspecten van de opleiding. In de blokboeken waar de opleiding gebruik van maakt, is duidelijk verwoord over welke kwalificaties de student dient te beschikken en op welk niveau. De opdrachten geven niet alleen richting voor de studenten wat betreft de te behalen eindkw alificaties door middel van de niveauvermelding maar ook wat betreft de context waarbinnen deze opdrachten zijn gepositioneerd. Daarmee vormen ze voor de studenten tevens een oriëntatie met betrekking tot het beroepsprofiel en geven zij, gerelateerd aan de geformuleerde kernkwalificaties, ook het niveau aan. De uitgangspunten voor het onderwijsprogramma zijn voldoende helder uitgewerkt. Centraal staan een of meer projecten waarin ervaringen worden opgedaan en waar in groepsverband aan een beroepsgerelateerde opdracht wordt gewerkt. De theoretische ondersteuning vindt plaats in de vorm van hoor- en werkcolleges, zelfstudie door de student en terugkoppeling van de docent. Daarnaast is er in ruime mate aandacht voor de praktische vaardigheden. De vorm en inhoud van het curriculum is in overleg met het beroepenveld vastgesteld. De relatie tussen de doelstelling en inhoud van het programma is adequaat. Het opleidingsprogramma is een duidelijke en adequate weergave van het beroepsprofiel. Het inhoudelijk opleidingskader zoals beschreven in de documenten geeft een beschrijving van de relatie tussen de opleidingskwalificaties en het curriculum. Er zijn doelstellingen geformuleerd die een adequate Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie opleiding Chemische Technologie - Haagse Hogeschool versie 2 16

20 uitwerking zijn van opleidingskwalificaties van de opleiding Chemische Technologie. Deze doelstellingen zijn voldoende geconcretiseerd, d.w.z. ze zijn goed hanteerbaar om als basis te dienen voor het opzetten van een curriculum. De opleiding heeft, zo is het auditteam gebleken op basis van de bestudering van documenten en tijdens de audit, kwalificaties geformuleerd op basis van beroepsrollen. Dit is op een heldere wijze uitgewerkt in de studiegids. Zo trof het auditteam onder het studieonderdeel Food de competentie aan: Je demonstreert dat je in staat bent om in samenwerking met groepsleden, een proeffabriek op labschaal te bouwen en hiermee eigen bier te brouwen. Competenties zijn vervolgens gekoppeld aan doelstellingen die voldoende helder uitgewerkt zijn. De opleiding heeft de verschillende beroepsrollen op voldoende wijze omgezet in beroepsdomeinen en onderwijsthema s. Dus: via de beroepsrol van de chemisch technoloog is er een relatie tussen de beschreven opleidingskwalificaties en de wijze waarop de opleiding het programma heeft opgezet en ingericht. De inhoud van het opleidingsprogramma is afgestemd op de competenties en daarbij horende niveaus die het beroepenveld van een afgestudeerde verlangt. Bij het vormgeven van het studieprogramma zijn, zo constateert het auditteam, de volgende uitgangspunten gehanteerd: Het landelijk vastgestelde beroepsprofiel en het opleidingsprofiel in competenties voor de opleiding. De onderwijsvisie van de opleiding. De propedeuse Chemische Technologie heeft een selecterende en oriënterende functie. Er is sprake van samenhang per onderwijsperiode door gebruik van een thematische opzet. Intensief contact met het beroepenveld. Bestaand programma op basis van eerdere beroepsprofielen. Onderwijs- en Examenreglement. Tijdens de uitvoering van de afstudeeropdracht maken de studenten kennis met actuele ontwikkelingen in het werkveld en op specialistische terreinen binnen chemische technologie. Voornemens die de opleiding heeft om het programma te wijzigen worden overlegd met de beroepenveldcommissie van de opleiding. In documenten is een beschrijving opgenomen van het didactisch concept. Hierbij staan zowel de kwalificaties centraal als de student. Er is door het auditteam geconstateerd dat de opleiding zodanig is opgezet en ingericht dat er sprake is van een stimulerende, gevarieerde en kwalitatief voldoende onderwijsomgeving. Bij het vormgeven van het studieprogramma is er uitgegaan van de onderwijsvisie van de opleiding Chemische Technologie waarbij de relatie van het onderwijs met de praktijk centraal staat. Oordeel Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende. Dit oordeel word als volgt gemotiveerd: Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. Hetzelfde geldt voor de vertaling van de eindcompetenties in leerdoelen die voldoende helder in het programma zijn omschreven. De landelijk vastgestelde eindkwalificaties vormen de basis voor de betreffende competentieprofielen die zijn afgeleid van de beroepsprofielen. Facet 2.3. Samenhang Programma Criterium Het facet Samenhang Programma is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Is het studieprogramma inhoudelijk samenhangend? Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie opleiding Chemische Technologie - Haagse Hogeschool versie 2 17

21 Bevindingen Om tot een helder beeld te komen in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de eisen die zijn gesteld in het door de NVAO opgestelde accreditatiekader is er gesproken met de afdelingsmanager, de opleidingscoördinator, docenten en studenten. In aanvulling hierop en ter verificatie hiervan zijn de volgende documenten ingezien: De Management Review; De studiegids; en Visie op het onderwijs, Chemische Technologie. De invulling aan het programma wordt gegeven door de leerplancommissie. Zij ziet toe op de samenhang en de indeling van het programma. De leerplancommissie is samengesteld uit docenten die de inhoudelijke kwaliteit, de opleidingscompetenties, van de opleiding bewaken. We hebben reeds eerder in deze rapportage geconstateerd dat de opleiding gericht is op kwalificaties die voor de beroepspraktijk van belang zijn. Een essentieel kenmerk van deze benadering is dat daarin aspecten van kennis, inzicht, vaardigheden en houding geïntegreerd zijn. Uit de bestudering van het studieprogramma is het auditteam gebleken dat: Ieder studiejaar een eigen hoofdthema heeft. Voor het eerste jaar is dit productgericht, voor het tweede jaar is dit procesgericht en voor het derde jaar is dit bedrijfsprocessen. Voor het vierde en laatste jaar geldt dat er per student een individueel programma mogelijk is, mits deze past in één van de volgende differentiaties: ontwerpen en maken, managen en sturen, procesindustrie en levensmiddelenindustrie. Per studieblok er één thema wordt behandeld. De belangrijkste didactische werkvorm, het projectonderwijs, wordt aangevuld door ondersteunende onderwijsonderdelen zoals excursies, lezingen en cursussen. thema project cursussen lezingen excursies De samenhang van de leerstof blijkt daarnaast uit de toepassing van, wat in de didactiek genoemd wordt, het concentrisch principe. Dit betekent voor de ordening van de leerstof dat leerstofonde rdelen meerdere keren gedurende de studie worden aangeboden maar dan in een steeds complexere situatie. Die toenemende complexiteit biedt de student de mogelijkheid tot verdere verdieping van de leerstofonderdelen over de jaren heen. Uit de bestudering van het curriculum blijkt dat de opleiding een leer- en werkomgeving creëert waarbinnen de student in staat wordt gesteld om kennis en vaardigheden in deze context te verwerven, te oefenen en toe te passen. Ook vindt de toetsing van kwalificaties zoveel mogelijk geïntegreerd plaats, in de beroepspraktijk of in een simulatie ervan. Hierin ligt in feite de samenhang in het programma besloten. Om te zorgen voor een verdere verticale samenhang in het onderwijsprogramma is gekozen voor een thematische opzet van het curriculum, zo is het auditteam gebleken bij de bestudering van het leerplan. In de verschillende thema s staat steeds een opdracht centraal. De theoretische componenten zoals colleges en instructies zijn zoveel mogelijk daarvan afgeleid. De ontwikkeling van competenties vindt plaats in de Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie opleiding Chemische Technologie - Haagse Hogeschool versie 2 18