Hoe veilig is Waddinxveen?

Transcriptie

1 Hoe veilig is Waddinxveen? Veiligheidsmonitor gemeente Waddinxveen 2013 Juni 2014

2 Colofon Uitgave I&O Research Zuiderval 70 Postbus 563, 7500 AN Enschede Rapportnummer 2014/- Datum Juni 2014 Opdrachtgever Gemeente Waddinxveen Auteurs Gijs Jan Visser Bestellingen Exemplaren zijn verkrijgbaar bij de opdrachtgever Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld.

3 Inhoudsopgave pag. Samenvatting I 1. Inleiding Over de Veiligheidsmonitor Steekproef Vragenlijst Respons Analyse Presentatie van de cijfers Leeswijzer 3 2. Leefbaarheid woonbuurt Inleiding Fysieke voorzieningen Sociale cohesie Oordeel over de woonbuurt Functioneren gemeente Overlast in de buurt Inleiding Fysieke verloedering Sociale overlast Verkeersoverlast Totale overlast Aanpak van buurtproblemen Veiligheidsbeleving Inleiding Veiligheidsbeleving in de buurt Veiligheidsbeleving in woonplaats Veiligheidsbeleving in het algemeen Verwachte kans op slachtofferschap Respectloos gedrag Slachtofferschap Inleiding Slachtofferschap geweldsdelicten Slachtofferschap vermogensdelicten Slachtofferschap vernielingen Slachtofferschap totaal Slachtofferschap cybercrime Burgers en politie Inleiding Contacten burgers met politie Functioneren politie in de buurt Functioneren politie in het algemeen Preventie Inleiding Sociopreventieve maatregelen Technopreventieve maatregelen Vrije ruimte Inleiding Brandveiligheid en brandpreventie 54

4 8.3 Risicobeleving Heterdaad Burgerparticipatie Conclusies Inleiding Conclusies 64 Bijlage 1. Achtergrondkenmerken 67 Bijlage 2. Tabellen 69 Bijlage 3. Vragenlijst 70

5 Samenvatting

6 Hoe veilig is Waddinxveen? Samenvatting Samenvatting Deelname aan de Veiligheidsmonitor De Veiligheidsmonitor is een jaarlijks terugkerend bevolkingsonderzoek naar veiligheid, leefbaarheid en slachtofferschap. De Veiligheidsmonitor wordt uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Veiligheid en Justitie, gemeenten en politie. In 2013 heeft Waddinxveen meegedaan aan de Veiligheidsmonitor. Dit rapport doet verslag van de resultaten van dit grootschalige onderzoek. Deze samenvatting beschrijft de uitkomsten op hoofdlijnen. De vragenlijsten voor dit onderzoek zijn in de periode september tot en met november 2013 aan inwoners van Waddinxveen toegestuurd. In totaal hebben 570 inwoners de Veiligheidsmonitor ingevuld. De respons in Waddinxveen was 45 procent. Belangrijkste uitkomsten De vragenlijst van de Veiligheidsmonitor 2013 bestaat uit de volgende onderwerpen: leefbaarheid woonbuurt; functioneren gemeente; overlast in de buurt; veiligheidsbeleving en onveilige plekken; respectloos gedrag; slachtofferschap; functioneren politie; preventie. Hieronder volgen de belangrijkste uitkomsten per onderwerp. De resultaten van Waddinxveen zijn vergeleken met een referentiegroep (het gemiddelde van de gemeenten Bodegraven-Reeuwijk, Hillegom, Lisse, Noordwijk, Schoonhoven, Teylingen, Waddinxveen en Zuidplas), de veiligheidsregio Hollands Midden en de landelijke cijfers. Verder wordt er onderscheid gemaakt naar vier wijken binnen de gemeente Waddinxveen: Bomenwijk/Groenswaard, Zuidplas, Vondelwijk/Oranjewijk en Zuid en Oost. Verder zijn voor Hollands Midden en Nederland ook de cijfers over 2012 in de overzichten meegenomen. Leefbaarheid woonbuurt en functioneren gemeente De waarde voor de indicator fysieke kwaliteit in Waddinxveen is 6,1. Dit is lager dan in de referentiegroep en de regio Hollands Midden. Zuidplas is de wijk met de hoogste fysieke kwaliteit. In Vondelwijk/Oranje wijk is de fysieke kwaliteit het laagst. De waarde op de schaalscore voor sociale kwaliteit is in Waddinxveen 6,1. Dat is eveneens lager dan in de referentiegroep, maar niet afwijkend van het cijfer voor Hollands Midden. Zuidplas is de wijk met de laagste sociale kwaliteit. In Waddinxveen vindt 11 procent van de inwoners dat de eigen buurt vooruit is gegaan in het afgelopen jaar, het percentage dat van mening is dat de buurt achteruit is gegaan is 14 procent. Deze cijfers zijn vergelijkbaar met de gemiddelden voor Hollands Midden en Nederland. In Vondelwijk/Oranjewijk zijn inwoners het meest positief over de buurtontwikkeling. In Bomenwijk/Groenswaard zijn inwoners het minst positief over de buurtontwikkeling. De inwoners van Waddinxveen geven een 7,4 als rapportcijfer voor de leefbaarheid van de woonbuurt. Dat is iets onder het gemiddelde van de referentiegroep en gelijk aan de gemiddelden voor Hollands Midden en Nederland. Op wijkniveau doen zich hier geen significante verschillen voor. I

7 Hoe veilig is Waddinxveen? Samenvatting Ruim eenderde (35 procent) van de inwoners is tevreden over het functioneren van de gemeente op het gebied van leefbaarheid en veiligheid. In dit oordeel wijken inwoners van Waddinxveen niet significant af van de referentiegroep. Overlast in de buurt De waarde op de indicator fysieke verloedering in Waddinxveen is 2,7. Daarmee wijkt Waddinxveen niet af van de referentiegroep, Hollands Midden en de rest van Nederland. Binnen Waddinxveen is de fysieke verloedering in Zuid en Oost lager dan gemiddeld en in Bomenwijk/Groenswaard hoger dan gemiddeld in Waddinxveen. De waarde op de indicator verkeersoverlast is 3,6. Dat is vergelijkbaar met de cijfers in de referentiegroep, Hollands Midden en de rest van Nederland. In Zuidplas is de verkeeroverlast duidelijk minder groot dan in andere wijken van Waddinxveen. De schaalscore voor totale overlast in de buurt is op gemeenteniveau 2.2. Er zijn geen noemenswaardige verschillen in sociale overlast met de referentiegroep, Midden Holland en de rest van Nederland. In de wijk Bomenwijk/Groenswaard is de totale overlast het hoogst en in Zuidplas het laagst. De drie belangrijkste buurtproblemen in Waddinxveen zijn volgens de bewoners: te hard rijden, parkeerproblemen en hondenpoep op straat. In vergelijking met de referentiegroep is hondenpoep op straat in Waddinxveen in mindere mate een probleem. In Zuid en Oost wordt te hard rijden significant vaker genoemd dan gemiddeld in Waddinxveen. In Vondelwijk/Oranjewijk is de overlast van te hard rijden het laagst. Veiligheidsbeleving, onveilige plekken en respectloos gedrag Veertien procent voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Dat is 3 procentpunten lager dan in Hollands Midden en 5 procentpunten lager dan in de rest van Nederland. In Zuidplas voelen inwoners zich minder vaak onveilig dan in andere wijken van Waddinxveen. De schaalscore voor vermijdingsgedrag is in Waddinxveen 1,2. De waarde voor Waddinxveen is hoger dan in de referentiegroep. Ten opzichte van de referentiegroep mijden inwoners van Waddinxveen dus vaker onveilige plekken. De cijfers voor Waddinxveen zijn vergelijkbaar met de cijfers voor Hollands Midden en de Rest van Nederland. In Bomenwijk/Groenswaard komt vermijdingsgedrag vaker voor dan in de andere wijken. In Waddinxveen voelt ruim eenderde van de inwoners zich in het algemeen wel eens onveilig. Dit is vergelijkbaar met cijfers uit de referentiegroep en Hollands Midden en iets lager dan het Nederlands gemiddelde. Slachtofferschap Van de inwoners van Waddinxveen is 17 procent in de afgelopen twaalf maanden slachtoffer geworden van een bepaald voorval of delict. Er zijn geen grote verschillen tussen de wijken, met de referentiegroep en met Hollands Midden. Slachtofferschap ligt in Waddinxveen wel 3 procentpunten onder het Nederlands gemiddelde. Van de drie soorten voorvallen of delicten (geweld, diefstal en vernielingen) komen vermogensdelicten (diefstal) het meeste voor in Waddinxveen: 11 procent werd hiervan de afgelopen twaalf maanden het slachtoffer. Dat is 3 procentpunten lager dan het landelijk gemiddelde en vergelijkbaar met de andere referentiegebieden. Een op de tien (11 procent) van de inwoners van Waddinxveen werd het slachtoffer van cybercrime. Dit is vergelijkbaar met de referentiegebieden. II

8 Hoe veilig is Waddinxveen? Samenvatting Burgers en politie Ruim een kwart van de inwoners heeft de afgelopen twaalf maanden contact gehad met de politie. Tweederde (63 procent) van de inwoners die contact hebben gehad met de politie, zijn hier tevreden over. Dit is hoger dan in de referentiegroep. Een kwart van de inwoners is tevreden over het functioneren van de politie in de eigen woonbuurt. De algemene tevredenheid is iets hoger. Er zijn geen verschillen met de referentiegroep en de wijken. Preventie De somscore voor sociopreventieve maatregelen is in Waddinxveen hoger dan in de referentiegroep. Ook het aantal genomen maatregelen is hoger. De waarde voor Waddinxveen op de somscore voor technopreventieve is hoger dan in de referentiegroep. Vrije ruimte Drie op de tien inwoners (31 procent) van Waddinxveen maakt zich wel eens zorgen om de brandveiligheid. Het gaat dan vooral om brandveiligheid thuis, in uitgaansgelegenheden en in openbare gebouwen. In vergelijking met de referentiegroep hebben Waddinxveners minder vaak een brandblusser in huis. Men noemt als verbeterpunt voor de brandveiligheid relatief vaak een brandblusser. In vergelijking met de referentiegroep zijn de inwoners van Waddinxveen minder vaak beducht op het risico van extreem weer en overstromingen. Een op de acht inwoners is in de afgelopen twaalf maanden ooggetuige geweest van een misdrijf. Men zag vooral mishandelingen, bedreigingen met lichamelijk geweld en woninginbraken. III

9 Hoofdstuk 1 Inleiding

10 Hoe veilig is Waddinxveen? Inleiding 1. Inleiding 1.1 Over de Veiligheidsmonitor De Veiligheidsmonitor is een jaarlijks terugkerend bevolkingsonderzoek naar veiligheid, leefbaarheid en slachtofferschap. De Veiligheidsmonitor wordt uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Veiligheid en Justitie, gemeenten en politie. In 2013 heeft Waddinxveen meegedaan aan de Veiligheidsmonitor. Dit rapport doet verslag van dit grootschalige onderzoek. Achtereenvolgens bespreken we in dit inleidende hoofdstuk de steekproef (paragraaf 1.2), de vragenlijst (par. 1.3), de respons (par. 1.4), weging en analyse (par. 1.5), presentatie van de cijfers (par. 1.6) en de leeswijzer (par. 1.7). Het Ministerie van Veiligheid en Justitie laat jaarlijks enquêtes onder de Nederlandse bevolking afnemen door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en I&O Research. Politiekorpsen, die verder willen inzoomen binnen de regio, en individuele gemeenten kunnen zich aansluiten bij de Veiligheidsmonitor (deelnemers). Deelnemers aan de VM kopen enquêtes in bij I&O Research voor een vast bedrag per enquête, bovenop de enquêtes die vanuit het landelijke deel voor hun eigen gebied beschikbaar zijn. Daarbij kunnen deelnemers zelf kiezen met welke frequentie ze aan de VM willen deelnemen (jaarlijks, één keer in de twee jaar of anders). Ook kunnen extra vragen aan de standaard vragenlijst worden toegevoegd. Meer informatie over de Veiligheidsmonitor is na te lezen op de website van de Veiligheidsmonitor ( 1.2 Steekproef Voor dit onderzoek is door het CBS een aselecte steekproef getrokken van inwoners 1 uit de GBA van gemeente Waddinxveen. Bij het trekken van de steekproef is rekening gehouden met het schaalniveau waarop de gemeente Waddinxveen informatie wenst te ontvangen. De gemeente wil graag inzicht in de ervaren veiligheid in de gemeente en op wijkniveau. Voor dit onderzoek zijn in de periode september tot en met november 2013 de vragenlijsten uitgezet. De geselecteerde inwoners kregen een brief thuis met een persoonlijke uitnodiging voor deelname aan het onderzoek en konden vervolgens online de vragenlijst invullen. Aan non-responders is tweemaal een herinnering met papieren vragenlijst per post gestuurd. Als zij niet reageerden, werden zij nagebeld en telefonisch gemotiveerd om alsnog deel te nemen. 1.3 Vragenlijst De vragenlijst van de Veiligheidsmonitor bestaat uit 12 vragenblokken waarin verschillende onderwerpen op het gebied van leefbaarheid en veiligheid aan bod komen. Daarnaast kunnen deelnemers aan de Veiligheidsmonitor gebruik maken van de vrije ruimte van de vragenlijst om eigen vragen over leefbaarheid en/of veiligheid toe te voegen. Op deze manier kan de VM optimaal worden ingezet naar de eigen behoefte. Tabel 1.1 geeft een overzicht van de verschillende onderwerpen in de vragenlijst van Waddinxveen. De in Waddinxveen afgenomen vragenlijst van de Veiligheidsmonitor (zie bijlage 3) betreft de standaardvragenlijst plus extra vragen in de vrije ruimte over brandveiligheid en -preventie, risicobeleving, heterdaad en burgerparticipatie. 1 Het betreft inwoners van 15 jaar en ouder in particuliere huishoudens. Dit is exclusief inwoners die verblijven in instellingen, inrichtingen en tehuizen. 1

11 Hoe veilig is Waddinxveen? Inleiding Tabel 1.1 Overzicht van vraagblokken in vragenlijst Veiligheidsmonitor. nr. vraagblokken 1 leefbaarheid woonbuurt 2 beleving overlast in de buurt 3 veiligheidsbeleving 4 slachtofferschap 5 tevredenheid laatste politiecontact 6 oordeel functioneren politie in de buurt 7 oordeel functioneren politie algemeen 8 oordeel functioneren gemeente 9 preventie 10 onveilige plekken 11 respectloos gedrag 12 brandveiligheid en brandpreventie 13 risicobeleving 14 heterdaad 15 burgerparticipatie 16 achtergrondkenmerken 1.4 Respons In totaal hebben 570 van de geselecteerde inwoners een volledige vragenlijst ingevuld. Dit komt neer op een respons van 45 procent. Daarnaast hebben 51 inwoners van Waddinxveen deelgenomen aan de landelijke Veiligheidsmonitor. Deze zijn toegevoegd aan het respondentenbestand. De totale respons in Waddinxveen komt daarmee uit op 621. Daarvan heeft 48 procent de vragenlijst online ingevuld en 52 procent schriftelijk. In bijlage 1 zijn de achtergrondkenmerken van de respondenten opgenomen. 1.5 Analyse Voor steekproefonderzoek is het van groot belang dat de steekproef op grond waarvan uitspraken worden gedaan zo veel mogelijk representatief is voor de populatie waarnaar wordt gegeneraliseerd. Dit is in de meeste gevallen een ideaal dat niet geheel kan worden bereikt. Verschillende factoren kunnen ervoor zorgen dat de behaalde respons in samenstelling afwijkt van de populatie als geheel. Deze afwijking kan geminimaliseerd worden door de respons te wegen. Weging is een rekenkundige bewerking, die ervoor zorgt dat een eventuele scheefheid van de respons ten opzichte van de populatie wordt gecorrigeerd. Dit gebeurt door bevolkingsgroepen die in de respons onder- dan wel oververtegenwoordigd zijn zwaarder of juist minder zwaar in de resultaten mee te laten tellen. Aan het databestand van de Veiligheidsmonitor is door het CBS een weging toegevoegd. In deze weging zijn onder andere de volgende kenmerken meegenomen: leeftijd, geslacht, huishoudgrootte, stedelijkheidsgraad en herkomst. 2

12 Hoe veilig is Waddinxveen? Inleiding Voor de analyse in de hoofdstukken 2 tot en met 7 is gebruik gemaakt van het door het CBS aangeleverde databestand. De presentatie van de resultaten in dit rapport is afgestemd met de wijze waarop het CBS dit heeft gedaan in de landelijke rapportage. Bureau Veiligheidsmonitor heeft, in opdracht van de Raad voor de Veiligheidsmonitor, voor het jaar 2012 aanpassingen gedaan in het onderzoeksdesign (o.a. veldwerkmethode) en de vragenlijst van de Veiligheidsmonitor. Door deze methodebreuk adviseert Bureau Veiligheidsmonitor de uitkomsten van de Veiligheidsmonitor niet zonder meer te vergelijken met de uitkomsten van de Integrale Veiligheidsmonitor Presentatie van de cijfers In dit rapport wordt een deel van de resultaten gepresenteerd in de vorm van percentages, bijvoorbeeld het percentage personen dat ergens tevreden over is. Bij de berekening van de percentages in deze rapportage is de werkwijze van het CBS gevolgd: de weigert - en weet niet - antwoorden zijn niet buiten beschouwing gelaten. In dit rapport wordt veel gebruik gemaakt van zogenoemde schaalscores. Dit zijn cijfermatige samenvattingen van meerdere met elkaar samenhangende vragen. Bij de berekening van deze scores is de werkwijze van het CBS gevolgd: de waarde van iedere schaalscore varieert op een schaal tussen 0 en 10. Let op! Deze schaalscore staat niet gelijk aan een rapportcijfer, omdat de indicatoren zijn samengesteld op basis van percentages en niet op basis van rapportcijfers. Bij de berekening van de schaalscores zijn de weigert - en weet niet -antwoorden, eveneens conform CBS-werkwijze, wel buiten beschouwing gelaten. De resultaten van Waddinxveen zijn vergeleken met een referentiegroep (het gemiddelde van de gemeenten Bodegraven-Reeuwijk, Hillegom, Lisse, Noordwijk, Schoonhoven, Teylingen, Waddinxveen en Zuidplas), de veiligheidsregio Hollands Midden en de landelijke cijfers. Verder wordt er onderscheid gemaakt naar vier wijken binnen de gemeente Waddinxveen: Bomenwijk/Groenswaard, Zuidplas, Vondelwijk/Oranjewijk en Zuid en Oost. Verder zijn voor Hollands Midden en Nederland ook de cijfers over 2012 in de overzichten meegenomen. De uitkomsten van de politie-eenheid Hollands Midden zijn opgenomen in bijlage 2. Verschillen tussen de resultaten van de gemeente Waddinxveen en de referentiegebieden worden beschreven als deze groter of gelijk zijn dan 3 procent (bij percentages) en 0,3 punt (bij rapportcijfers en indicatoren). Dit uitgangspunt is ook gehanteerd bij de beschrijving van de ontwikkeling van Hollands Midden tussen 2012 en Er is voor deze gradaties gekozen omdat deze het dichtst in de buurt komen van de standaard betrouwbaarheidsmarge van de resultaten. Verschillen in de landelijke cijfers tussen 2012 en 2013 worden beschreven als deze groter of gelijk zijn dan 1 procent (bij percentages) en 0,1 punt (bij rapportcijfers en indicatoren). Verschillen tussen wijken en tussen Waddinxveen en het gemiddelde van de referentiegemeenten worden beschreven als deze statistisch significant zijn. 1.7 Leeswijzer In de hoofdstukken 2 tot en met 5 worden de resultaten gepresenteerd over achtereenvolgens de leefbaarheid van de woonbuurt, beleving van buurtoverlast, veiligheidsbeleving en slachtofferschap. In hoofdstuk 6 komt het functioneren van de politie aan bod en hoofdstuk 7 geeft een beeld van genomen preventiemaatregelen. Hoofdstuk 8 gaat in op de vrije ruimte, met onder meer brandveiligheid en informatievoorziening over risico s. In hoofdstuk 9 worden enkele conclusies geformuleerd. 3

13 Hoe veilig is Waddinxveen? Inleiding In bijlage 1 worden de achtergrondkenmerken van de respondenten weergegeven en in bijlage 2 zijn tabellen met alle uitkomsten van de Veiligheidsmonitor opgenomen. In de bijlage 3 staat de vragenlijst. 4

14 Hoofdstuk 2 Leefbaarheid woonbuurt 5

15 Hoe veilig is Waddinxveen? Leefbaarheid woonbuurt 2. Leefbaarheid woonbuurt 2.1 Inleiding Dit hoofdstuk gaat over de leefbaarheid van de woonomgeving in Waddinxveen. In paragraaf 2.2 wordt de door inwoners ervaren kwaliteit van voorzieningen in de woonbuurt beschreven (onderhoud, verlichting en voorzieningen voor kinderen en jongeren). In paragraaf 2.3 staat de betrokkenheid van inwoners bij de woonbuurt (oftewel de sociale cohesie) in Waddinxveen centraal. Paragraaf 2.4 beschrijft hoe de bewoners de ontwikkeling van de buurt ervaren. Paragraaf 2.5 sluit af met de tevredenheid over het functioneren van de gemeente als het gaat om leefbaarheid en veiligheid. 2.2 Fysieke voorzieningen De aanwezigheid van fysieke voorzieningen en het onderhoud ervan kan van invloed zijn op de leefbaarheid en het veiligheidsgevoel in de buurt. Inwoners konden aan de hand van de volgende stellingen het voorzieningenniveau in hun buurt beoordelen: 1. in de buurt zijn de wegen, fietspaden en pleintjes goed onderhouden; 2. in de buurt zijn de perken, plantsoenen en parken goed onderhouden; 3. in de buurt is het buiten goed verlicht; 4. in de buurt zijn goede speelplekken voor kinderen; 5. in de buurt zijn goede voorzieningen voor jongeren. Hiervan is een schaalscore berekend voor fysieke voorzieningen. Figuur 2.1 geeft een overzicht van de tevredenheid over deze voorzieningen in Waddinxveen en de wijken. In Zuidplas is de tevredenheid over de fysieke voorzieningen hoger, en in Vondelwijk/Oranjewijk lager dan in de gemeente. De hogere waarde voor Zuidplas wordt onder meer verklaard door de hoge tevredenheid over het onderhoud van wegen, straten en pleintjes. Ook over de voorzieningen voor jongeren en het onderhoud van perken, plantsoenen en parken is men in Zuidplas vaker tevreden dan in Waddinxveen gemiddeld. De lagere waarde voor Vondelwijk/Oranjewijk komt door de lagere tevredenheid over de speelvoorzieningen voor kinderen en over de voorzieningen voor jongeren. Figuur 2.1 Fysieke kwaliteit (schaalscore): wijken en gemeente. 6

16 Hoe veilig is Waddinxveen? Leefbaarheid woonbuurt De schaalscore voor fysieke kwaliteit in de gemeente Waddinxveen is lager dan in de referentiegroep. Dit komt onder meer door de lagere tevredenheid over de jongerenvoorzieningen in Waddinxveen. Ook zijn de Waddinxveners minder vaak tevreden over het onderhoud van perken, plantsoenen en parken. Nederlanders zijn in 2013 iets kritischer over de fysieke kwaliteit dan in Figuur 2.2 Fysieke kwaliteit (schaalscore): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. 2.3 Sociale cohesie De leefbaarheid van buurten wordt niet alleen bepaald door de kwaliteit van de aanwezige voorzieningen, maar ook door de onderlinge verstandhouding van buurtbewoners, oftewel de sociale cohesie. De schaalscore sociale cohesie wordt bepaald aan de hand van de volgende stellingen: 1. de mensen kennen elkaar in deze buurt nauwelijks; 2. de mensen gaan in deze buurt op een prettige manier met elkaar om; 3. ik woon in een gezellige buurt, waar mensen elkaar helpen en dingen samen doen; 4. ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen. De onderstaande figuren geven een overzicht van de schaalscores voor sociale cohesie in Waddinxveen, de wijken, de veiligheidsregio, referentiegroep en het Nederlandse gemiddelde. De waarde voor Zuidplas is lager dan het gemeentelijke gemiddelde. Dit komt onder meer omdat men in Zuidplas vaker dan gemiddeld in Waddinxveen vindt dat de inwoners van de wijk elkaar nauwelijks kennen. Men heeft ook minder vaak contact met andere buurtbewoners dan in de gemeente en is relatief gezien kritisch over de gezelligheid van de buurt en het samen dingen ondernemen. 7

17 Hoe veilig is Waddinxveen? Leefbaarheid woonbuurt Figuur 2.3 Sociale cohesie (schaalscore): wijken en gemeente. De schaalscore voor sociale cohesie is in Waddinxveen lager dan in de referentiegroep. Dit komt mede omdat Waddinxveen op drie van de vier onderliggende stellingen (met uitzondering van de stelling ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen ) lagere waarden laat zien dan de referentiegroep. Het verschil is het grootst bij de stelling de mensen in de buurt gaan op een prettige manier met elkaar om. Figuur 2.4 Sociale cohesie (schaalscore): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. 2.4 Oordeel over de woonbuurt De inwoners van Waddinxveen is ook een aantal algemene vragen voorgelegd over de ontwikkeling van hun eigen woonbuurt. Vindt men dat de eigen buurt in het afgelopen jaar vooruit of achteruit is gegaan? Het oordeel over de ontwikkeling van de woonbuurt wordt in figuur 2.5 en 2.6 uitgedrukt in het aandeel inwoners dat zegt dat de buurt vooruit is gegaan en het aandeel dat vindt dat de buurt achteruit is gegaan. Inwoners van Vondelwijk/Oranjewijk zijn het meest positief over de buurtontwikkeling. In Zuidplas is men hierover het minst positief. 8

18 Hoe veilig is Waddinxveen? Leefbaarheid woonbuurt Figuur 2.5 Ontwikkeling van de buurt in het afgelopen jaar (percentage genoemd): wijken en gemeente. Er zijn geen grote verschillen tussen de gemeente Waddinxveen, de referentiegroep en de veiligheidsregio op het gebied van de ontwikkeling van de buurt. In Nederland is in procent van de inwoners positief over de ontwikkeling van de buurt (men ziet een vooruitgang), in 2012 was dit nog 11 procent (figuur 2.6). Figuur 2.6 Ontwikkeling van de buurt in het afgelopen jaar (percentage genoemd): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. Ook is aan inwoners van Waddinxveen gevraagd naar een oordeel over hoe prettig men het vindt om in de buurt te wonen. Het oordeel kon worden uitgedrukt in een rapportcijfer van 1 tot en met 10, en is voor Waddinxveen een 7,4. Er zijn geen noemenswaardige verschillen tussen dit gemeentelijke cijfer en de waarderingen in de wijken (figuur 2.7). 9

19 Hoe veilig is Waddinxveen? Leefbaarheid woonbuurt Figuur 2.7 Oordeel over de leefbaarheid in de buurt (rapportcijfer): wijken en gemeente. Inwoners van de referentiegroep zijn iets positiever over de leefbaarheid in hun buurt (7,5) dan inwoners van de gemeente Waddinxveen (7,4). Verder zijn er geen noemenswaardige verschillen. Figuur 2.8 Oordeel over de leefbaarheid in de buurt (rapportcijfer): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. 2.5 Functioneren gemeente De inwoners is gevraagd om een oordeel te geven over het functioneren van de gemeente Waddinxveen op het gebied van leefbaarheid en veiligheid (figuur 2.9). Ruim eenderde (35 procent) van de inwoners van Waddinxveen is hier (zeer) tevreden over. In de wijk Zuidplas is deze tevredenheid een stuk hoger. 10

20 Hoe veilig is Waddinxveen? Leefbaarheid woonbuurt Figuur 2.9 Oordeel over het functioneren van de gemeente met betrekking tot leefbaarheid en veiligheid (percentage (zeer) tevreden): wijken en gemeente. De verschillen tussen Waddinxveen en de referentiegroep zijn niet significant. Het Nederlandse gemiddelde is in 2013 (37 procent), dat is lager dan in 2012 (39 procent). Figuur 2.10 Oordeel over het functioneren van de gemeente met betrekking tot leefbaarheid en veiligheid (percentage (zeer) tevreden): wijken en gemeente. 11

21 Hoofdstuk 3 Overlast in de buurt 12

22 Hoe veilig is Waddinxveen? Overlast in de buurt 3. Overlast in de buurt 3.1 Inleiding In dit hoofdstuk staat de door de inwoners van Waddinxveen ervaren overlast in hun buurt centraal. De diverse verschijningsvormen van overlast zijn geclusterd tot drie schaalscores: fysieke verloedering, sociale overlast en verkeersoverlast. Deze zijn op hun beurt samengevoegd tot de schaalscore totale overlast. 2 Elk van deze schaalscores kan een waarde tussen 0 en 10 aannemen. Hierbij geldt dat een score van 0 wijst op het geheel ontbreken van overlast en een score van 10 maximale overlast aanduidt. Achtereenvolgens worden in dit hoofdstuk eerst de onderzoeksresultaten voor fysieke verloedering (paragraaf 3.2), sociale overlast (par. 3.3) en verkeersoverlast (par. 3.4) beschreven. Daarna volgen de resultaten voor de schaalscore totale overlast (par. 3.5). Dit hoofdstuk sluit af met antwoord op de vraag welke buurtproblemen volgens inwoners met voorrang aangepakt moeten worden (par. 3.6). 3.2 Fysieke verloedering Eén van de problemen waar een woonbuurt mee te maken kan hebben, is fysieke verloedering. In de Veiligheidsmonitor zijn daarover vier mogelijke buurtproblemen voorgelegd aan de respondenten. Deze vier hebben betrekking op: 1. bekladde muren of gebouwen; 2. rommel op straat; 3. hondenpoep op de stoep, straat of in de perken; 4. straatmeubilair, zoals vuilnisbakken, bankjes of bushokjes, dat vernield is. Voor de fysieke verloedering van de woonomgeving is een schaalscore berekend op basis van de vier hierboven genoemde buurtproblemen. Figuur 3.1 toont een overzicht van deze indicator in Waddinxveen en de wijken. Inwoners van Bomenwijk/Groenswaard zijn negatiever over de mate van verloedering dan in de gemeente. In de wijk Zuid en Oost zijn inwoners juist positiever. In Bomenwijk/Groenswaard komt dit vooral doordat bewoners aangeven dat vernield straatmeubilair vaak voorkomt. Ook de persoonlijk ervaren overlast hierdoor is in Bomenwijk/Groenswaard hoger dan het gemeentelijke gemiddelde. In Zuid en Oost komt vernield straatmeubilair juist veel minder vaak voor dan in heel Waddinxveen, hetzelfde geldt voor bekladde muren of gebouwen. Tot slot valt nog op dat er volgens inwoners van Vondelwijk/Oranjewijk ook vaak sprake is van bekladde muren of gebouwen. 2 Hierbij is ook de overlast van horecagelegenheden meegenomen. Zie bijlage 2 voor de scores. 13

23 Hoe veilig is Waddinxveen? Overlast in de buurt Figuur 3.1 Fysieke verloedering (schaalscore): wijken en gemeente. De schaalscore voor Waddinxveen is ten opzichte van de referentiegroep minder positief (figuur 3.2). De verklaring hiervoor is dat bekladde muren of gebouwen, rommel op straat en de vernieling van straatmeubilair in Waddinxveen vaker voorkomen dan in de referentiegroep. Nederlanders zijn in 2013 positiever over de mate van verloedering dan in Figuur 3.2 Fysieke verloedering (schaalscore): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. 3.3 Sociale overlast In de Veiligheidsmonitor is gevraagd naar vijf vormen van sociale overlast in de buurt die zouden kunnen voorkomen. Deze zijn: 1. dronken mensen op straat; 2. rondhangende jongeren; 3. drugsgebruik of drugshandel, bijvoorbeeld op straat of in coffeeshops; 4. mensen die op straat worden lastiggevallen; 5. overlast door buurtbewoners. Op basis van de antwoorden op vier van de vijf vormen van sociale overlast (dronken mensen op straat, rondhangende jongeren, drugsgebruik of drugshandel en mensen die op straat worden lastig gevallen) is een schaalscore samengesteld. Figuur 3.3 toont een overzicht van deze schaalscore voor sociale overlast in Waddinxveen. In de wijken Bomenwijk/Groenswaard en Vondelwijk/Oranjewijk is men negatiever over de sociale overlast dan in de gemeente, in Zuidplas juist positiever. 14

24 Hoe veilig is Waddinxveen? Overlast in de buurt De hogere waarde van Bomenwijk/Groenswaard zal onder meer worden verklaard door het hogere overlastpercentage van dronken mensen op straat ten opzichte van de gemeente Waddinxveen. Inwoners van Vondelwijk/Oranjewijk ervaren vaker overlast door rondhangende jongeren. Ook ervaren mensen in deze wijk dat er vaker in drugs wordt gehandeld en dat er vaker drugs worden gebruikt. De lagere score voor Zuidplas kan onder meer worden verklaard doordat drugsgerelateerde overlast hier juist minder vaak voorkomt dan het gemeentelijke gemiddelde. In de wijk Zuid en Oost is tot slot minder vaak overlast door rondhangende jongeren dan gemiddeld in Waddinxveen. Figuur 3.3 Sociale overlast (schaalscore): wijken en gemeente. Er zijn geen noemenswaardige verschillen in sociale overlast tussen Waddinxveen, de referentiegroep en de veiligheidsregio (figuur 3.4). In Waddinxveen ervaren inwoners wel vaker overlast door rondhangende jongeren dan in de referentiegroep. Van overlast door dronken mensen op straat is in Waddinxveen minder vaak sprake dan in de referentiegroep (24 procent) en de veiligheidsregio. In Nederland is de waarde voor sociale overlast in 2013 iets negatiever dan in Figuur 3.4 Sociale overlast (schaalscore): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. 3.4 Verkeersoverlast Een ander probleem van een woonbuurt betreft de mate van verkeersoverlast in de buurt. In de Veiligheidsmonitor zijn daarover drie buurtproblemen voorgelegd aan de respondenten. 15

25 Hoe veilig is Waddinxveen? Overlast in de buurt Deze drie buurtproblemen hebben betrekking op: 1. te hard rijden; 2. parkeerproblemen, bijvoorbeeld fout geparkeerde voertuigen of drukte; 3. agressief gedrag in het verkeer. Van de hierboven genoemde vormen van verkeersoverlast is een schaalscore berekend. Figuur 3.5 toont een overzicht van deze indicator in Waddinxveen, in vergelijking met de wijken. In Zuidplas is beduidend minder vaak sprake van verkeersoverlast, wat vooral komt doordat agressief verkeersgedrag in deze wijk minder vaak voorkomt dan elders in Waddinxveen. Inwoners van Zuidplas ervaren zelf ook minder vaak overlast door te hard rijden dan in de gemeente. Figuur 3.5 Verkeersoverlast (schaalscore): wijken en gemeente. De verschillen tussen de gemeente Waddinxveen, de referentiegroep en de veiligheidsregio zijn klein (figuur 3.6). Dit geldt ook voor de onderliggende stellingen. Figuur 3.6 Verkeersoverlast (schaalscore): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. 3.5 Totale overlast Op basis van de hierboven beschreven vormen van overlast en overlast van horecagelegenheden is een indicator voor totale overlast in de buurt voor Waddinxveen en de referentiegebieden berekend. Deze is weergegeven in figuur 3.7 en 3.8. In de wijk Bomenwijk/Groenswaard is vaker sprake van overlast dan elders in Waddinxveen. Voor Zuidplas geldt juist het omgekeerde. 16

26 Hoe veilig is Waddinxveen? Overlast in de buurt Figuur 3.7 Gemiddelde score totale overlast (schaalscore): wijken en gemeente. De mate van totale overlast in Waddinxveen verschilt nauwelijks van de referentiegebieden. In Nederland is in 2013 sprake van een lichte daling (van 2,3 naar 2,2). Figuur 3.8 Gemiddelde score totale overlast (schaalscore): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. 3.6 Aanpak van buurtproblemen In de laatste paragraaf van dit hoofdstuk is er aandacht voor de aanpak van buurtproblemen. De inwoners van Waddinxveen is gevraagd welke buurtprobleem zij als eerste aangepakt zouden willen zien. Hieruit komt een top 3 van buurtproblemen die het meest genoemd zijn als belangrijkste probleem (tabel 3.1). In Waddinxveen vormen te hard rijden, parkeerproblemen en hondenpoep de top drie. Naar wijk valt op dat in Zuidplas parkeerproblemen het meest urgent worden gevonden, gevolgd door hondenpoep. In Bomenwijk/Groenswaard en Zuid en Oost wordt te hard rijden vaker een probleem gevonden dan in de gemeente Waddinxveen. De volgorde van belangrijkste buurtproblemen is in Waddinxveen gelijk aan de referentiegroep. 17

27 Hoe veilig is Waddinxveen? Overlast in de buurt Tabel 3.1 Belangrijkste buurtproblemen (2013). belangrijkste probleem eerste tweede derde Bomenwijk/Groenswaard Te hard rijden (23%) Parkeerproblemen (13%) Hondenpoep (9%) Zuidplas Parkeerproblemen (17%) Te hard rijden (17%) Hondenpoep (12%) Vondelwijk/Oranjewijk Te hard rijden (14%) Hondenpoep (14%) Parkeerproblemen (12%) Zuid en Oost Te hard rijden (27%) Parkeerproblemen (16%) Hondenpoep (10%) Waddinxveen Te hard rijden (20%) Parkeerproblemen (14%) Hondenpoep (11%) Referentiegroep Te hard rijden (19%) Parkeerproblemen (15%) Hondenpoep (15%) Hollands Midden Te hard rijden (18%) Hondenpoep (15%) Parkeerproblemen (14%) Nederland Te hard rijden (19%) Hondenpoep (14%) Parkeerproblemen (10%) 18

28 Hoofdstuk 4 Veiligheidsbeleving 19

29 Hoe veilig is Waddinxveen? Veiligheidsbeleving 4. Veiligheidsbeleving 4.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt de veiligheidsbeleving van inwoners van Waddinxveen beschreven. Paragraaf 4.2 zoomt in op de veiligheidsbeleving in de eigen woonbuurt, in paragraaf 4.3 komt de veiligheidsbeleving in de woonplaats aan de orde en paragraaf 4.4 behandelt de veiligheidsbeleving in het algemeen. Afgesloten wordt met paragrafen over de verwachte slachtofferkans (par. 4.5) en respectloos gedrag (par. 4.6). 4.2 Veiligheidsbeleving in de buurt Gevoelens van onveiligheid In figuur 4.1 en 4.2 worden de onveiligheidsgevoelens in de eigen woonbuurt weergegeven. Inwoners van de wijk Zuidplas voelen zich minder vaak onveilig in hun eigen buurt dan het gemeentelijke gemiddelde. Figuur 4.1 Voelt zich wel eens onveilig in de eigen woonbuurt/voelt zich vaak onveilig in de eigen buurt (percentage genoemd): wijken en gemeente. Er zijn geen verschillen tussen Waddinxveen en de referentiegroep (figuur 4.2). Zowel in de veiligheidsregio Hollands Midden en in Nederland voelen mensen zich in 2013 vaker onveilig in de eigen buurt. 20

30 Hoe veilig is Waddinxveen? Veiligheidsbeleving Figuur 4.2 Voelt zich wel eens onveilig in de eigen woonbuurt/voelt zich vaak onveilig in de eigen buurt (percentage genoemd): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk Vermijdingsgedrag In deze paragraaf wordt ingegaan op vermijdingsgedrag. Dit wordt uitgedrukt in een schaalscore op basis van het vaak voorkomen van de volgende situaties: 1. doet s avonds niet open omdat u het niet veilig vindt; 2. loopt of rijdt om in eigen buurt om onveilige plekken te vermijden; 3. voelt zich onveilig s avonds in de buurt op straat; 4. voelt zich onveilig s avonds alleen thuis; 5. is bang zelf slachtoffer te worden van criminaliteit. In de wijk Bomenwijk/Groenswaard is vaker dan gemiddeld in Waddinxveen sprake van vermijdingsgedrag door de inwoners. Opvallend genoeg zijn er op de onderliggende situaties geen grote verschillen tussen deze wijk en de gemeente Waddinxveen. In vergelijking met de gemeente doen inwoners van Zuidplas minder vaak s avonds niet open omdat men dit niet veilig vindt. Figuur 4.3 Vermijdingsgedrag (schaalscore): wijken en gemeente. In vergelijking met de referentiegroep vertonen inwoners van de gemeente Waddinxveen vaker vermijdingsgedrag (figuur 4.4). Er wordt in Waddinxveen bijvoorbeeld vaker s avonds niet open gedaan dan in de referentiegroep. Ook voelen Waddinxveners zich vaker onveilig als ze s avonds alleen thuis zijn. 21

31 Hoe veilig is Waddinxveen? Veiligheidsbeleving Figuur 4.4 Vermijdingsgedrag (schaalscore): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk Voorkomen en ontwikkeling criminaliteit in de buurt Figuur 4.5 en 4.6 tonen het percentage inwoners dat het idee heeft dat criminaliteit in de buurt veel voorkomt. De verschillen tussen Waddinxveen en de wijken zijn niet significant. Figuur 4.5 Aandeel inwoners dat het idee heeft dat er veel criminaliteit in de buurt voorkomt (percentage ja ): wijken en gemeente. Er zijn geen noemenswaardige verschillen tussen Waddinxveen en de referentiegroep op het gebied van criminaliteit in de buurt (figuur 4.6). In heel Nederland neemt het idee onder inwoners dat er veel criminaliteit in de buurt voorkomt in 2013 licht toe. 22

32 Hoe veilig is Waddinxveen? Veiligheidsbeleving Figuur 4.6 Aandeel inwoners dat het idee heeft dat er veel criminaliteit in de buurt voorkomt (percentage ja ): gemeente en referentiegebieden. Vervolgens is gevraagd naar het oordeel van de inwoners over de ontwikkeling van de criminaliteit in Waddinxveen (figuur 4.7 en 4.8).De verschillen tussen Waddinxveen en de wijken zijn niet significant. In alle wijken is de ontwikkeling (toegenomen-afgenomen) negatief. Figuur 4.7 Ontwikkeling toe- en afname van de criminaliteit in de afgelopen 12 maanden (percentage genoemd): wijken en gemeente. De ontwikkeling van de criminaliteit is in Waddinxveen exact gelijk aan het Nederlandse gemiddelde in In 2013 vinden Nederlanders iets vaker dan in 2012 dat de criminaliteit is toegenomen. In vergelijking met de referentiegroep geven Waddinxveners vaker aan dat de criminaliteit juist gelijk is gebleven. 23

33 Hoe veilig is Waddinxveen? Veiligheidsbeleving Figuur 4.8 Ontwikkeling toe- en afname van de criminaliteit in de afgelopen 12 maanden (percentage genoemd): gemeente en referentiegebieden Rapportcijfer veiligheid in de woonbuurt De inwoners is gevraagd om een algemeen rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de eigen buurt (figuur 4.9). De inwoners van Bomenwijk/Groenswaard geven een lager cijfer dan gemiddeld in Waddinxveen. In de wijk Zuid en Oost is het rapportcijfer voor de veiligheid van de woonomgeving juist hoger dan gemiddeld in Waddinxveen. Figuur 4.9 Oordeel veiligheid woonomgeving (rapportcijfer): wijken en gemeente. Het cijfer voor de veiligheid van de woonomgeving is in Waddinxveen lager dan in de referentiegroep (figuur 4.10). Verder zijn er geen noemenswaardige verschillen. 24

34 Hoe veilig is Waddinxveen? Veiligheidsbeleving Figuur 4.10 Oordeel veiligheid woonomgeving (rapportcijfer): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. 4.3 Veiligheidsbeleving in woonplaats In deze paragraaf wordt ingegaan op onveilige plekken in de eigen woonplaats: 1. uitgaansgelegenheden; 2. plekken waar groepen jongeren rondhangen; 3. het centrum van de gemeente; 4. het winkelgebied of -centrum in de eigen buurt; 5. het openbaar vervoer; 6. bij het treinstation; 7. in het eigen huis. Figuur 4.11 geeft per plek het percentage inwoners in Waddinxveen dat zich hier wel eens onveilig voelt. Hierbij is er in de berekening van het percentage geen rekening mee gehouden of een bepaalde plek niet voorkomt in de woonplaats of niet wordt bezocht. In vergelijking met de veiligheidsregio Hollands Midden valt vooral op dat inwoners van Waddinxveen zich vaker onveilig velen bij het treinstation. Dit geldt ook voor het openbaar vervoer en op plekken waar groepen jongeren rondhangen. Rondom uitgaansgelegenheden en het in het centrum van de gemeente voelt men zich in de veiligheidsregio juist vaker onveilig. Tot slot is het percentage Nederlanders dat zich onveilig voelt op plekken waar groepen jongeren rondhangen, iets lager dan gemiddeld in Waddinxveen. Er is een plek waar Nederlanders zich vaker onveilig voelen dan Waddinxveners: dat is het centrum van de gemeente. 25

35 Hoe veilig is Waddinxveen? Veiligheidsbeleving Figuur 4.11 Onveilige plekken (percentage dat zich vaak/soms onveilig voelt). 4.4 Veiligheidsbeleving in het algemeen Naast de veiligheidsbeleving in de eigen buurt en in de woonplaats is gevraagd of men zich wel eens onveilig voelt in het algemeen. In figuur 4.12 en 4.13 worden deze onveiligheidsgevoelens weergegeven. De verschillen tussen Waddinxveen en de wijken zijn niet significant. Figuur 4.12 Voelt zich wel eens onveilig in het algemeen/voelt zich vaak onveilig in het algemeen (percentage genoemd): wijken en gemeente. 26

36 Hoe veilig is Waddinxveen? Veiligheidsbeleving Ook tussen Waddinxveen en de referentiegebieden zijn de verschillen in het algemene onveiligheidsgevoel niet significant. Figuur 4.13 Voelt zich wel eens onveilig in het algemeen/voelt zich vaak onveilig in het algemeen (percentage genoemd): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio. 4.5 Verwachte kans op slachtofferschap In deze paragraaf gaan we in op de verwachte kans van inwoners om slachtoffer te worden van een delict of voorval (figuur 4.14). In vergelijking met de referentiegroep denken inwoners van Waddinxveen vaker dat zij het slachtoffer worden van mishandeling en beroving op straat met geweld. In Nederland denken de inwoners vaker dan in 2012 te maken te krijgen met inbraken in hun eigen woning. Figuur 4.14 Percentage inwoners dat de verwachte kans op deze delicten (heel) groot acht. 4.6 Respectloos gedrag Nieuw in de Veiligheidsmonitor zijn vragen over het voorkomen van respectloos gedrag. Figuur 4.15 geeft de resultaten voor de gemeente Waddinxveen. Het gaat om respectloos gedrag door: 1. onbekenden op straat; 2. onbekenden in het openbaar vervoer; 3. personeel van winkels of bedrijven; 4. personeel van overheidsinstanties; 5. bekenden zoals partner, familie of vrienden. 27

37 Hoe veilig is Waddinxveen? Veiligheidsbeleving De mate waarin inwoners van Waddinxveen te maken krijgen met respectloos gedrag zijn nagenoeg gelijk aan de referentiegroep. In vergelijking met de veiligheidsregio Hollands Midden heeft men in Waddinxveen minder vaak te maken met respectloos gedrag door onbekenden op straat, personeel van winkels of bedrijven en personeel van overheidsinstanties. Figuur 4.15 Percentage inwoners dat van mening is dat respectloos gedrag door. vaak/soms voorkomt. 28

38 Hoofdstuk 5 Sl achtofferschap 29

39 Hoe veilig is Waddinxveen? Slachtofferschap 5. Slachtofferschap 5.1 Inleiding Dit hoofdstuk gaat over slachtofferschap van veel voorkomende delicten en voorvallen. Dat is afgemeten aan het percentage inwoners van Waddinxveen dat in de twaalf maanden voorafgaand aan dit onderzoek slachtoffer is geworden van een delict. Achtereenvolgens komen aan de orde slachtofferschap van geweldsdelicten (paragraaf 5.2), vermogensdelicten (par. 5.3), vernielingen (par. 5.4) slachtofferschap totaal (par. 5.5) en cybercrime (par. 5.6). 5.2 Slachtofferschap geweldsdelicten Voor het slachtofferschap van geweldsdelicten is berekend hoeveel inwoners één keer of vaker slachtoffer zijn geweest van mishandeling, bedreiging of geweld met seksuele bedoelingen. Figuur 5.1 geeft het percentage inwoners van Waddinxveen dat in de twaalf maanden voorafgaand aan dit onderzoek slachtoffer is geworden van een geweldsdelict. Er is geen noemenswaardig verschil in slachtofferschap tussen de wijken en de gemeente Waddinxveen. Wel worden gemeentebreed meer geweldsdelicten gemeld dan in de wijken Bomenwijk/Groenswaard, Zuidplas en Vondelwijk/Oranjewijk. In Zuid en Oost wordt de helft van het aantal delicten gemeld. Bij deze cijfers over meldingen is er wel sprake van minder dan 50 waarnemingen. Figuur 5.1 Slachtofferschap geweldsdelicten in de afgelopen twaalf maanden (percentage genoemd): wijken en gemeente. Ook in vergelijking met de referentiegebieden zijn de verschillen in Waddinxveen niet groot (figuur 5.2). In Waddinxveen vinden minder incidenten per 100 inwoners plaats dan in heel Nederland. Geweldsdelicten worden in Waddinxveen minder vaak gemeld dan in de referentiegroep. 30

40 Hoe veilig is Waddinxveen? Slachtofferschap Figuur 5.2 Slachtofferschap geweldsdelicten in de afgelopen twaalf maanden (percentage genoemd): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. 5.3 Slachtofferschap vermogensdelicten Voor het slachtofferschap van vermogensdelicten is berekend hoeveel inwoners één keer of vaker slachtoffer zijn geweest van poging tot woninginbraak, fietsendiefstal, diefstal uit/vanaf auto s, autodiefstal, diefstal ander motorvoertuig, (poging tot) zakkenrollerij/beroving of overige diefstal. Figuur 5.3 geeft het percentage inwoners van Waddinxveen dat in de twaalf maanden voorafgaand aan dit onderzoek slachtoffer is geworden van een vermogensdelict. De verschillen in slachtofferschap tussen Waddinxveen en de wijken zijn klein. In de wijken Vondelwijk/Oranjewijk en Zuid en Oost worden vermogensdelicten vaker gemeld dan in de hele gemeente. In Zuidplas worden minder vermogensdelicten gemeld. In Zuidplas worden inwoners vaker slachtoffer van overige diefstal dan gemiddeld in Waddinxveen. Figuur 5.3 Slachtofferschap vermogensdelicten in de afgelopen twaalf maanden (percentage genoemd): wijken en gemeente. 31

41 Hoe veilig is Waddinxveen? Slachtofferschap De verschillen tussen de gemeente Waddinxveen en de referentiegebieden zijn klein. In Waddinxveen worden vermogensdelicten vaker gemeld dan in de referentiegroep. Inwoners van Waddinxveen worden vaker slachtoffer van woninginbraak dan in de referentiegroep en minder vaak van fietsendiefstal. Ook worden er in Waddinxveen vaker pogingen tot beroving en zakkenrollerij gedaan dan in de referentiegroep. Figuur 5.4 Slachtofferschap vermogensdelicten in de afgelopen twaalf maanden (percentage genoemd): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk gemiddelde. 5.4 Slachtofferschap vernielingen Voor het slachtofferschap van vernielingen is berekend hoeveel inwoners één keer of vaker slachtoffer zijn geweest van vernielingen aan voertuigen, zoals auto en fiets, en overige vernielingen (figuur 5.5). De verschillen tussen Waddinxveen en de wijken zijn niet significant. In Bomenwijk/Groenswaard en Zuid en Oost worden vernielingen wel vaker gemeld dan gemiddeld in Waddinxveen. In Zuidplas gebeurt dit juist minder vaak. Figuur 5.5 Slachtofferschap vernielingen in de afgelopen twaalf maanden (percentage genoemd): wijken en gemeente. 32

42 Hoe veilig is Waddinxveen? Slachtofferschap Het slachtofferschap van vernielingen in de gemeente Waddinxveen verschilt niet noemenswaardig van de referentiegroep en de veiligheidsregio. In de referentiegroep worden delicten wel vaker gemeld dan gemiddeld in Waddinxveen. In 2013 zijn landelijk gezien minder Nederlanders slachtoffer geworden van vernielingen dan in Figuur 5.6 Slachtofferschap vernielingen in de afgelopen twaalf maanden (percentage genoemd): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. 5.5 Slachtofferschap totaal Voor het totale slachtofferschap is berekend hoeveel inwoners slachtoffer zijn geweest van bovengenoemde delicten. Figuur 5.7 en 5.8 geeft het percentage inwoners van Waddinxveen dat in de twaalf maanden voorafgaand aan dit onderzoek slachtoffer is geworden van een geweldsdelict, vermogensdelict en/of vernielingen. De verschillen tussen de gemeente Waddinxveen en de vier wijken zijn niet significant. In de gemeente wordt een derde (33 procent) van de delicten gemeld. In de wijk Zuidplas is dit een stuk minder, en in Zuid en Oost juist meer. Het aantal delicten per 100 inwoners is in Waddinxveen (afgerond) 28. Figuur 5.7 Slachtofferschap totaal in de afgelopen twaalf maanden (percentage genoemd): wijken en gemeente. Het totale slachtofferschap in de gemeente Waddinxveen is vergelijkbaar met de referentiegroep. Het slachtofferschap van delicten is op landelijk niveau constant (figuur 5.8). 33

43 Hoe veilig is Waddinxveen? Slachtofferschap Figuur 5.8 Slachtofferschap totaal in de afgelopen twaalf maanden (percentage genoemd): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. 5.6 Slachtofferschap cybercrime Nieuw in de Veiligheidsmonitor zijn vragen over cybercrime. Het gaat hierbij om de volgende vormen: 1. identiteitsfraude via internet; 2. koop- of verkoopfraude via internet; 3. hacken; 4. pesten via internet. Figuren 5.9 en 5.10 tonen het slachtofferschap van deze vormen van cybercrime in Waddinxveen en de referentiegebieden. De verschillen tussen Waddinxveen en de wijken zijn niet significant. Het meldingspercentage bij de politie van cybercrimegevallen is in de wijken Vondelwijk/Oranjewijk en Zuid en Oost hoger en in de andere wijken lager dan in de gemeente. Inwoners van de wijk Zuid en Oost werden vaker dan gemiddeld slachtoffer van pesten via internet. Figuur 5.9 Slachtofferschap cybercrime in de afgelopen twaalf maanden (percentage genoemd): wijken en gemeente. 34

44 Hoe veilig is Waddinxveen? Slachtofferschap Het slachtofferschap van cybercrime in de gemeente Waddinxveen verschilt niet noemenswaardig van de referentiegroep, de veiligheidsregio en het landelijk gemiddelde. In Nederland nam het slachtofferschap in 2013 licht toe. Wel worden delicten in Waddinxveen minder vaak gemeld dan in de referentiegroep. Figuur 5.10 Slachtofferschap cybercrime in de afgelopen twaalf maanden (percentage genoemd): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. 35

45 Hoofdstuk 6 Burgers en politie 36

46 Hoe veilig is Waddinxveen? Burgers en politie 6. Burgers en politie 6.1 Inleiding In dit hoofdstuk staat de tevredenheid over het functioneren van de politie centraal. Allereerst wordt de tevredenheid over contacten tussen burgers en de politie beschreven (paragraaf 6.2). Daarna beschrijft dit hoofdstuk het functioneren van de politie in de buurt (par. 6.3) en het functioneren van de politie in het algemeen (par. 6.4). 6.2 Contacten burgers met politie Deze paragraaf beschrijft de contacten van de inwoners van Waddinxveen met de politie. Achtereenvolgens gaan we in op het percentage dat contact heeft gehad, de reden(en) hiervoor en de tevredenheid over dit contact. Figuur 6.1 laat zien dat ruim een kwart van de inwoners van Waddinxveen contact heeft gehad met de politie. Er zijn geen noemenswaardige verschillen tussen de gemeente en de wijken. Figuur 6.1 Contact met politie in de gemeente in de afgelopen 12 maanden (percentage ja ): wijken en gemeente. Ook de in figuur 6.2 getoonde verschillen tussen de gemeente Waddinxveen, de referentiegroep en de veiligheidsregio zijn niet significant. In Nederland hadden in 2013 minder inwoners contact gehad met de politie dan in Figuur 6.2 Contact met politie in de afgelopen twaalf maanden: gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. 37

47 Hoe veilig is Waddinxveen? Burgers en politie Tabel 6.1 gaat verder in op het contact dat inwoners hebben gehad met de politie. Waarom hebben zij contact gehad, op wiens initiatief en op welke manier(en)? In de meeste gevallen ging het om een andere vorm van contact dan handhaving (bekeuring/waarschuwing) of aangifte/melding. De contacten waren in Waddinxveen vooral op initiatief van de burger, en vonden in de meeste gevallen telefonisch of persoonlijk plaats. In vergelijking met de referentiegroep hebben inwoners van Waddinxveen vaker persoonlijk contact. Het percentage telefonisch contact is in Waddinxveen juist weer lager dan in de referentiegroep. Tabel 6.1 Reden contact, initiatief, wijze van contact (percentage genoemd van inwoners met contact). reden contact % initiatief contact % wijze contact % bekeuring/waarschuwing 17% politie 17% persoonlijk 72% aangifte/melding 43% burger 83% telefonisch 19% andere contacten 40% via sociale media op internet, bijv. twitter 1% geen reden bekend 4% anders via internet, bijv. via de website van de politie 4% anders niet via internet (bijv. schriftelijk) of niet bekend 4% anders onbekend Figuur 6.3 toont hoe tevreden de burgers - die contact hebben gehad met de politie - waren over dit laatste politiecontact. De cijfers over de wijken hebben betrekking op minder dan 50 waarnemingen. Inwoners van Bomenwijk/Groenswaard zijn minder vaak tevreden over de politie dan het gemeentelijke percentage. Daar staat tegenover dat men in Zuidplas juist vaker tevreden is over de politie. Figuur 6.3 Hoe tevreden is men over het contact? (percentage (zeer) tevreden): wijken en gemeente. Inwoners van Waddinxveen zijn vaker tevreden over het contact met de politie dan in de referentiegroep (figuur 6.4). In de veiligheidsregio Hollands Midden en in Nederland nam in 2012 de tevredenheid over het contact met de politie (licht) af. 38

48 Hoe veilig is Waddinxveen? Burgers en politie Figuur 6.4 Hoe tevreden is men over het contact? (percentage (zeer) tevreden): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. Tabel 6.2 diept de tevredenheid over het contact met de politie verder uit. Het gaat hier alleen om inwoners van Waddinxveen. De tevredenheid over het contact naar aanleiding van een bekeuring of waarschuwing is een stuk lager dan in het geval van een aangifte/melding of een andersoortig contact. Ook contacten op initiatief van de burger kunnen op een hogere tevredenheid rekenen dan als de politie het voortouw voor contact nam. Inwoners van Waddinxveen zijn in vergelijking met de referentiegroep vaker tevreden over contacten op initiatief van henzelf. Het percentage minder tevreden is in Waddinxveen lager dan in de referentiegroep. Tabel 6.2 Tevredenheid naar reden en naar initiatief contact politie (percentage (zeer) tevreden). reden contact % (zeer) tevreden bekeuring-waarschuwing 42% aangifte-melding 64% andere contacten 70% initiatief contact % (zeer) tevreden contact op initiatief politie 43% contact op initiatief burger 67% Tot slot is nog gekeken naar de reden(en) waarom burgers niet tevreden waren over het contact dat ze hadden met de politie (tabel 6.3). Ook deze cijfers hebben alleen betrekking op de gemeente Waddinxveen. De voornaamste reden tot ontevredenheid is dat de politie volgens de inwoners onvoldoende informatie gaf, of onverschillig was. Al deze waarden zijn gebaseerd op minder dan 50 waarnemingen. 39

49 Hoe veilig is Waddinxveen? Burgers en politie Tabel 6.3 Redenen ontevredenheid contact politie (percentage genoemd ). redenen % te lang wachten 21% politie gaf onvoldoende informatie 24% politie was onverschillig 36% problemen niet opgelost 45% andere reden 33% 6.3 Functioneren politie in de buurt Allereerst is inwoners gevraagd een algemeen oordeel te geven over het functioneren van de politie in de buurt. Vervolgens is aan de inwoners een aantal stellingen voorgelegd op basis waarvan twee indicatoren voor het functioneren van de politie in de buurt zijn gemaakt: de beschikbaarheid van de politie (par ) en het functioneren van de politie (par ) Tevredenheid Aan de inwoners van Waddinxveen is gevraagd een oordeel te geven over het functioneren van de politie in de woonbuurt. Figuur 6.5 geeft dit weer. In Waddinxveen is ruim een kwart tevreden over het functioneren van de politie in de buurt, een op de tien is ontevreden. De verschillen tussen de gemeente en de woonwijken zijn niet significant. Figuur 6.5 Tevredenheid over functioneren politie in de woonbuurt (percentage (zeer) ontevreden/(zeer) tevreden): wijken en gemeente. Er zijn geen noemenswaardige verschillen in zowel tevredenheid als ontevredenheid over het functioneren van de politie in de woonbuurt tussen de gemeente Waddinxveen en de referentiegebieden. 40

50 Hoe veilig is Waddinxveen? Burgers en politie Figuur 6.6 Tevredenheid over functioneren politie in de woonbuurt (percentage (zeer) ontevreden/(zeer) tevreden): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk Beschikbaarheid van de politie Op basis van de onderstaande vijf stellingen is een indicator samengesteld voor de beschikbaarheid van de politie: 1. je ziet de politie in de buurt te weinig; 2. de politie komt hier te weinig uit de auto; 3. de politie is hier te weinig aanspreekbaar; 4. de politie heeft hier te weinig tijd voor allerlei zaken; 5. de politie komt niet snel als je ze roept. In de wijk Zuid en Oost zijn inwoners kritischer over de beschikbaarheid van de politie dan gemiddeld in Waddinxveen. Dit komt vooral omdat men vaker vindt dat de politie niet snel komt als je ze roept. In Zuidplas is men het meest positief over deze stelling. Inwoners van Zuidplas zijn ook het meest positief over de stelling dat de politie te weinig tijd heeft voor allerlei zaken. Figuur 6.7 Beschikbaarheid politie in de buurt (schaalscore): wijken en gemeente. 41

51 Hoe veilig is Waddinxveen? Burgers en politie De waarde op deze indicator in Waddinxveen verschilt niet veel van de referentiegebieden. In 2013 zijn inwoners van Nederland iets positiever over de beschikbaarheid van de politie dan in Figuur 6.8 Beschikbaarheid politie in de buurt (schaalscore): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk Functioneren van de politie Vervolgens is aan de inwoners een aantal stellingen voorgelegd over het functioneren van de politie, namelijk: De politie. 1. biedt de burgers in deze buurt bescherming; 2. heeft hier contact met de bewoners uit de buurt; 3. reageert op problemen hier in de buurt; 4. doet in deze buurt haar best; 5. pakt de zaken in deze buurt efficiënt aan; 6. bekeurt hier te weinig; 7. neemt je serieus. Op basis van de eerste vijf stellingen is een indicator samengesteld voor het functioneren van de politie (figuur 6.9). In de wijk Zuid en Oost is men negatiever dan in de gemeente. Dit wordt verklaard doordat de inwoners van Zuid en Oost negatiever oordelen over de stellingen 3 tot en met 5. In Bomenwijk/Groenswaard pakt de politie de problemen in de efficiënter aan dan gemiddeld in Waddinxveen en in de wijk Zuid en Oost. Inwoners van Bomenwijk/Groenswaard zijn het meest kritisch over de stelling dat de politie te weinig bekeurt in de buurt. 42

52 Hoe veilig is Waddinxveen? Burgers en politie Figuur 6.9 Functioneren van de politie in de buurt (schaalscore): wijken en gemeente. De waarde van Waddinxveen op de indicator over het functioneren van de politie in de buurt verschilt nauwelijks van de referentiegebieden (figuur 6.10). Dit geldt ook voor de onderliggende stellingen. Figuur 6.10 Functioneren van de politie in de buurt (schaalscore): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. 6.4 Functioneren politie in het algemeen In deze laatste paragraaf van dit hoofdstuk staat het functioneren van de politie in het algemeen centraal. We beginnen met het algemene tevredenheidpercentage, gevolgd door enkele schaalscores met betrekking tot het algemene functioneren van de politie Tevredenheid De algemene tevredenheid over de politie valt in Waddinxveen positief uit. Ditzelfde beeld is te zien in de vier wijken. De verschillen zijn echter niet significant. 43

53 Hoe veilig is Waddinxveen? Burgers en politie Figuur 6.11 Tevredenheid over het functioneren van de politie in het algemeen (percentage (zeer) ontevreden/(zeer) tevreden): wijken en gemeente. Ook voor de vergelijking tussen Waddinxveen en de referentiegebieden op een hoger schaalniveau dan de gemeente geldt dat de verschillen niet significant zijn (figuur 6.12). In Nederland is men in 2013 iets minder vaak tevreden over het functioneren van de politie in het algemeen dan in Figuur 6.12 Tevredenheid over het functioneren van de politie in het algemeen (percentage (zeer) ontevreden/(zeer) tevreden): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk Schaalscores De schaalscore voor het vertrouwen van de politie is opgebouwd uit de volgende stellingen: 1. Als het er echt om gaat dan is de politie er voor je. 2. Als het er echt om gaat zal de politie het uiterste doen om je te helpen. De inwoners van Zuid en Oost zijn negatiever over beide onderliggende stellingen, waardoor men in deze wijk kritischer is over het vertrouwen in de politie dan gemiddeld in Waddinxveen. 44

54 Hoe veilig is Waddinxveen? Burgers en politie Figuur 6.13 Vertrouwen in de politie (schaalscore): wijken en gemeente. Inwoners van Waddinxveen hebben meer vertrouwen in de politie dan in de referentiegroep, de veiligheidsregio en het landelijk gemiddelde (figuur 6.14). Dit komt met name omdat de Waddinxveners vaker vinden dat de politie als het er echt om gaat zijn uiterste best doet om de inwoners te helpen. Figuur 6.14 Vertrouwen in de politie (schaalscore): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. Figuur 6.8 toont de schaalscore van de indicator de politie als crimefighter. Deze is opgebouwd uit de volgende onderliggende stellingen: 1. De politie weet hoe ze boeven moet vangen. 2. De politie bestrijdt succesvol de criminaliteit. Inwoners van Vondelwijk/Oranjewijk oordelen het meest positief over de politie als crimefighter. In deze wijk vindt men vaker dat de politie de criminaliteit succesvol bestrijdt dan gemiddeld in Waddinxveen. In Zuidplas is men juist negatiever over de wijze waarop de politie de criminaliteit bestrijdt. 45

55 Hoe veilig is Waddinxveen? Burgers en politie Figuur 6.15 De politie als crimefighter (schaalscore): wijken en gemeente. Er is nauwelijks verschil tussen de waarden van Waddinxveen en de referentiegebieden op de score van de politie als crimefighter. Dat geldt ook voor de onderliggende stellingen. Figuur 6.16 De politie als crimefighter (schaalscore): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. De schaalscore voor interactie (wederkerigheid) tussen burgers en politie is opgebouwd uit de volgende stellingen: 1. De politie houdt rekening met de wensen van de samenleving. 2. De politie werkt goed samen met de bewoners. De inwoners van Zuid en Oost zijn minder positief over de wederkerigheid tussen politie en burgers dan de inwoners van Waddinxveen. Wel gaat het in deze wijk om minder dan 50 waarnemingen. Over beide stellingen is men in Zuid en Oost negatiever dan gemiddeld in Waddinxveen. In Zuidplas vinden de inwoners vaker dat de politie rekening houdt met de wensen van de samenleving dan gemiddeld in Waddinxveen. 46

56 Hoe veilig is Waddinxveen? Burgers en politie Figuur 6.17 Interactie (wederkerigheid) tussen burgers en politie (schaalscore): wijken en gemeente. De verschillen tussen Waddinxveen en de referentiegebieden zijn klein. Waddinxveners zijn wel vaker van mening dat de politie rekening houdt met de wensen van de samenleving dan inwoners van de referentiegroep. Figuur 6.18 Interactie (wederkerigheid) tussen burgers en politie (schaalscore): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. De laatste schaalscore over de politie betreft de mate van communicatie tussen politie en burgers. Deze bestaat uit de onderstaande stellingen: 1. De politie wil contact hebben met burgers. 2. De politie is benaderbaar. 3. De politie informeert de burgers. De verschillen tussen de waarden van Waddinxveen en de wijken zijn niet significant. De inwoners van Vondelwijk/Oranjewijk vinden wel vaker dat de politie contact wil hebben met de burgers. In Zuid en Oost is men kritischer over het contact tussen politie en burgers dan gemiddeld in Waddinxveen. In Bomenwijk/Groenswaard is de politie volgens de bewoners minder benaderbaar dan in Zuidplas en in de gemeente. 47

57 Hoe veilig is Waddinxveen? Burgers en politie Figuur 6.19 Communicatie tussen burgers en politie (schaalscore): wijken en gemeente. In Waddinxveen is men positiever over de communicatie met de politie dan in de referentiegroep. Dit verschil komt vooral omdat inwoners van Waddinxveen vaker vinden dat de politie hen informeert dan in de referentiegroep. Figuur 6.20 Communicatie tussen burgers en politie (schaalscore): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. 48

58 Hoofdstuk 7 Pr eventie 49

59 Hoe veilig is Waddinxveen? Preventie 7. Preventie 7.1 Inleiding In dit voorlaatste hoofdstuk wordt ingegaan op het preventiegedrag tegen criminaliteit, voornamelijk in de woonomgeving. Burgers hebben immers ook een eigen verantwoordelijkheid om te voorkomen dat zij slachtoffer worden van criminaliteit. Als het gaat om specifieke maatregelen is criminaliteitspreventie onder te verdelen in technopreventie (par. 7.3; zoals veiligheidssloten, buitenverlichting en alarminstallaties) en sociopreventie (par. 7.2; zoals geen waardevolle spullen achterlaten, licht laten branden s avonds en fiets in bewaakte fietsenstalling plaatsen). 7.2 Sociopreventieve maatregelen Aan de inwoners is een lijst met vier voorzorgsmaatregelen voorgelegd die betrekking hebben op sociopreventie. Hierbij is gevraagd of zij wilden aangeven welke maatregelen zij hebben genomen. Dit zijn: 1. ik neem waardevolle spullen mee uit de auto; 2. ik laat s avonds wanneer er niemand thuis is, het licht branden; 3. ik zet, indien mogelijk, mijn fiets in een bewaakte fietsenstalling; 4. ik laat als ik ergens naartoe ga waardevolle spullen thuis om diefstal of beroving op straat te voorkomen. Op basis van het gebruik van deze vier maatregelen is een somscore voor sociopreventie berekend. Deze somscore geeft een totaalbeeld van het gebruik van de vier beschreven maatregelen. Daarmee verschilt de score van de eerder toegepaste schaalscores. Voor de somscore geldt: hoe hoger de somscore, des te hoger het gebruik van sociopreventieve maatregelen. De minimale waarde van de somscore is 0. De maximale waarde is 4. De verschillen tussen de gemeente en de wijken zijn klein. Op maatregelniveau is te zien dat inwoners van Zuidplas vaker waardevolle spullen meenemen uit de auto dan in de gemeente Waddinxveen, en ook vaker s avonds als er niemand thuis is het licht laten branden. In Vondelwijk/Oranjewijk laten inwoners minder vaak dan gemiddeld 's avonds wanneer er niemand thuis is het licht branden. Figuur 7.1 Sociopreventieve maatregelen (somscore): wijken en gemeente. 50

60 Hoe veilig is Waddinxveen? Preventie Inwoners van Waddinxveen namen vaker sociopreventieve maatregelen dan in de referentiegroep. Het aantal maatregelen is in Waddinxveen ook hoger dan in de referentiegroep. In vergelijking met het Nederlandse gemiddelde laten inwoners van Waddinxveen vaker s avonds het licht aan als er niemand thuis is. Figuur 7.2 Sociopreventieve maatregelen (somscore): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. 7.3 Technopreventieve maatregelen Vervolgens is aan de inwoners een lijst met vier maatregelen voorgelegd die betrekking hebben op technopreventie. Hierbij is gevraagd of zij wilden aangeven welke voorzieningen bij hen thuis aanwezig zijn. Het gaat om de volgende vier voorzieningen: buitenverlichting; extra veiligheidssloten of grendels op buitendeuren; alarminstallatie in huis; (rol)luiken voor ramen of deuren. Op basis van de aanwezigheid van deze vier voorzieningen zijn somscores voor technopreventie berekend. De somscore voor technopreventie geeft het gemiddelde aantal aanwezige technopreventieve maatregelen per huishouden weer. De waarde van de somscore is minimaal 0 en maximaal 4. In Zuidplas hebben de inwoners meer technopreventieve maatregelen genomen, en in Vondelwijk/Oranjewijk juist minder dan in de gemeente Waddinxveen. In Zuidplas zijn vaker extra veiligheidssloten of grendels of buitendeuren aangebracht. Inwoners van Vondelwijk/Oranjewijk hebben minder vaak de buitenverlichting aan, of de beschikking over een alarminstallatie dan gemiddeld in Waddinxveen. 51

61 Hoe veilig is Waddinxveen? Preventie Figuur 7.3 Technopreventieve maatregelen (somscore): wijken en gemeente. In Waddinxveen worden meer technopreventieve maatregelen genomen dan in de referentiegroep. Dit geldt voor drie van de vier maatregelen, met uitzondering van een alarminstallatie in huis. In vergelijking met de referentiegroep hebben Waddinxveners vaker de beschikking over buitenverlichting. Figuur 7.4 Technopreventieve maatregelen (somscore): gemeente, referentiegroep, veiligheidsregio en landelijk. 52

62 Hoofdstuk 8 Vrije ruime 53

63 Hoe veilig is Waddinxveen? Vrije ruimte 8. Vrije ruimte 8.1 Inleiding In de gemeenten van de Veiligheidsregio Hollands Midden zijn aan de vragenlijsten van de Veiligheidsmonitor eigen vragen toegevoegd, de zogenaamde vrije ruimte. In dit laatste hoofdstuk worden de belangrijkste resultaten beschreven van de vrije ruimte in de vragenlijst van Waddinxveen. Daarbij komen de volgende thema s aan bod: brandveiligheid en brandpreventie (paragraaf 8.2), risicobeleving (par. 8.3), heterdaad (par. 8.4) en burgerparticipatie (par. 8.5). 8.2 Brandveiligheid en brandpreventie Aan de inwoners van Waddinxveen is gevraagd of zij zich wel eens zorgen maken over de brandveiligheid. Figuur 8.1 geeft het aandeel inwoners dat heeft gezegd zich soms of regelmatig zorgen te maken over de brandveiligheid. In alle drie de gebieden maakt circa eenderde van de inwoners zich wel eens zorgen over de brandveiligheid. Figuur 8.1 Maakt u zich wel eens zorgen over de brandveiligheid? (percentage regelmatig/soms). Aan de inwoners die hebben aangegeven zich wel eens zorgen te maken over hun brandveiligheid is gevraagd in welke situatie zij zich dan wel eens zorgen maken over de eigen brandveiligheid. Figuur 8.2 geeft dit weer. Zowel in Waddinxveen als in de veiligheidsregio maakt men zich vooral zorgen om de brandveiligheid thuis. Ook in de referentiegroep is dit het geval (66 procent). In Waddinxveen is meer zorg over de brandveiligheidssituatie in openbare gebouwen dan in de veiligheidsregio. Het omgekeerde is zichtbaar voor de brandveiligheid op het werk. Ook in de referentiegroep maken inwoners zich vaker (20 procent) zorgen om de brandveiligheid op het werk. 54

64 Hoe veilig is Waddinxveen? Vrije ruimte Figuur 8.2 In welke situatie maakt u zich dan wel eens zorgen over de eigen brandveiligheid? (percentage genoemd). Een ruime meerderheid is tevreden over de brandveiligheid van de woning. In Waddinxveen is het percentage zeer veilig met 15 procent lager dan in de referentiegroep (21 procent). In de wijk Bomenwijk/Groenswaard zijn de inwoners minder positief over de brandveiligheid van hun woning (84 procent). De meest genomen maatregelen ter verbetering van de brandveiligheid van het eigen huis zijn de installatie van een rookmelder (77 procent in Waddinxveen), voorzichtig zijn met vuur en controleren of gas, elektrische apparaten en vuur uit zijn (in beide gevallen 76 procent). Inwoners van Waddinxveen hebben minder vaak brandblussers in huis (22 procent) dan in de referentiegroep (31 procent) en de veiligheidsregio (30 procent). Figuur 8.3 Hoe beoordeelt u de brandveiligheid in uw woning? (percentage zeer veilig/(redelijk) veilig). 55

65 Hoe veilig is Waddinxveen? Vrije ruimte De aanschaf/het gebruik van een brandblusser zijn volgens de inwoners van Waddinxveen de voornaamst verbeterpunten aan de brandveiligheid van hun woningen. Brandblussers worden in de referentiegroep door 31 procent als verbeterpunt genoemd. Inwoners van Vondelwijk/Oranjewijk noemen vaker de aanschaf van een rookmelder (23 procent). De voornaamste reden waarom de inwoners van Waddinxveen deze maatregelen nog niet genomen hebben, is dat ze er niet bij stil hebben gestaan (door 28 procent). Een op de zeven (13 procent) had geen tijd. Een op de acht (12 procent) vindt (extra) maatregelen niet nodig, omdat men naar eigen zeggen goed oplet. Figuur 8.4 Welke punten kunnen verbeterd worden aan de brandveiligheid van uw woning? (percentage genoemd). Vervolgens is aan alle inwoners gevraagd of zij behoefte hebben aan informatie over het brandveilig maken van hun woning en leefomgeving. Het gaat om een minderheid van de inwoners van zowel Waddinxveen en de vergelijkingsgebieden. De inwoners die wel behoefte hebben aan informatie over het brandveilig maken van hun woning, geven de voorkeur aan een folder in de bus (58 procent), op enige afstand gevolgd door voorlichting aan huis (18 procent). 56

66 Hoe veilig is Waddinxveen? Vrije ruimte Figuur 8.5 Heeft u behoefte aan informatie over het brandveilig maken van uw woning en leefomgeving? (percentage ja). 8.3 Risicobeleving Een explosie, wateroverlast, grieppandemie of langdurig uitval van stroom: de kans dat een dergelijk risico zich voordoet is klein. Toch is het belangrijk af en toe stil te staan bij risico's in onze omgeving. Over hoe inwoners met risico's in hun omgeving omgaan, is een aantal vragen gesteld. Allereerst is aan alle inwoners gevraagd hoe vaak zij bewust zijn van negen risico s. En van welke risico s wordt de kans groot wordt geacht dat deze zich ook kunnen voordoen (figuur 8.6). De inwoners van Waddinxveen zijn zich het vaakst bewust van risico's bij drukke evenementen (29 procent), bij grote branden en bij de uitval van nutsvoorzieningen (beide 24 procent). Men acht de kans op uitval van nutsvoorzieningen het grootst (39 procent), gevolgd door de uitval van telecommunicatie/ict (27 procent) en extreem weer en overstromingen (22 procent). In vergelijking met zowel de veiligheidsregio als de referentiegroep (elk 26 procent) zijn inwoners van Waddinxveen zich vaker bewust van de risico's van drukke evenementen. Verder denken de inwoners van Waddinxveen minder vaak dat ze getroffen worden door extreem weer en overstromingen dan in de referentiegroep (27 procent) en de veiligheidsregio (26 procent). Tot slot valt op dat de inwoners van de wijken Zuidplas (34 procent) en Zuid en Oost (33 procent) de kans op uitval van telecommunicatie en ICT groter achten dan het gemeentelijke gemiddelde (27 procent). 57

67 Hoe veilig is Waddinxveen? Vrije ruimte Figuur 8.6 Bewust zijn van risico s en de geschatte kans op een incident. Vervolgens is gevraagd of de inwoners zich wel eens zorgen maken over risico's in hun omgeving. Figuur 8.7 geeft het aandeel inwoners dat aangeeft zich soms of regelmatig zorgen te maken over risico s. De verschillen tussen de drie zijn klein. In Waddinxveen maakt men zich vooral zorgen omdat inwoners geen invloed hebben op de risico's (door 69 procent genoemd), gevolgd door onbekendheid met de risico's (23 procent). Figuur 8.7 Maakt u zich wel eens zorgen over risico s in uw omgeving? (percentage regelmatig/soms). 58

68 Hoe veilig is Waddinxveen? Vrije ruimte Mensen kunnen op verschillende manieren omgaan met de risico s in hun omgeving. Hierover zijn vijf stellingen voorgelegd (figuur 8.8). Voor alle stellingen geldt dat de volgorde in de referentiegroep en de veiligheidsregio hetzelfde is, als hieronder in Waddinxveen weergegeven. Geen enkel verschil is significant. Figuur 8.8 Stellingen over omgaan met risico s (percentage (helemaal) eens). De gemeente informeert inwoners sinds twee jaar, via haar website en de lokale krant over hoe zij zich kunnen voorbereiden op risico's. Er is aandacht besteed aan het noodpakket, transport van gevaarlijke stoffen, uitval van gas, water en licht en evenementen. De volgende figuur 8.9 toont in hoeverre deze informatie over risico s bekend is en of dit geleid heeft tot een betere voorbereiding op risico s. Meer dan de helft van de inwoners van Waddinxveen wil meer geïnformeerd worden over risico's, tegelijkertijd geeft hetzelfde deel (ook 52 procent) aan dat zij meer bekend zijn met risico's dan twee jaar geleden. Dat is hoger dan in de veiligheidsregio Hollands Midden (46 procent). Inwoners van de Waddinxveense wijk Zuidplas hebben de informatie van de gemeente over risico's vaker gezien (30 procent), in Bomenwijk/Groenswaard ligt dit percentage met 16 procent onder het gemeentelijke gemiddelde van 22 procent. De inwoners die informatie over het voorbereiden op risico's willen ontvangen, krijgen deze het liefst van de gemeente (90 procent), of het provincie/ministerie (26 procent). De wijze waarop is vooral via brieven van de gemeente (59 procent), de lokale/regionale krant en s van de gemeente (beide 38 procent). 59

69 Hoe veilig is Waddinxveen? Vrije ruimte Figuur 8.9 Informatie over voorbereiden op risico s (percentage ja). 8.4 Heterdaad Aan inwoners zijn vragen gesteld over wat zij ondernemen als een ander dan zijzelf (of eventuele huisgenoten) slachtoffer van is geworden. Daarvoor is allereerst gevraagd of men in het afgelopen jaar getuige is geweest van een misdrijf (figuur 8.10). De verschillen tussen de diverse groepen zijn niet noemenswaardig. Minder dan 50 inwoners van Waddinxveen hebben misdrijven aangegeven. Men noemt vooral woninginbraak, mishandeling en bedreiging met lichamelijk geweld (alle drie 15 procent). Figuur 8.10 Heeft u in de afgelopen 12 maanden wel eens een misdrijf zien of horen gebeuren waar een ander dan uzelf (of uw huisgenoten) slachtoffer van is geworden? (percentage ja). 60

70 Hoe veilig is Waddinxveen? Vrije ruimte Aan de inwoners die getuige van een misdrijf zijn geweest, is de vraag gesteld of zij actie hebben ondernomen, bijvoorbeeld door het te melden of door zelf in te grijpen (figuur 8.11). In vergelijking met de referentiegroep en de veiligheidsregio hebben Waddinxveners vaker geprobeerd om via praten of roepen de dader(s) te stoppen (6 procent in beide gevallen). Bijna de helft (52 procent) heeft niets gemeld of ondernomen. In de wijk Zuidplas is dit 73 procent. Men heeft vooral actie ondernomen dan wel de politie in kennis gesteld omdat men dit als zijn of haar plicht zag (door 50 procent genoemd). De politie is vooral telefonisch gealarmeerd, of via het alarmnummer (32 procent) of het algemene telefoonnummer (45 procent). In de meeste gevallen (88 procent) gebeurde dit binnen enkele minuten. In al deze gevallen is er sprake van minder dan 50 inwoners die deze vragen hebben beantwoord. Figuur 8.11 Heeft u bij dit misdrijf zelf actie ondernomen? (percentage genoemd; meerdere antwoorden mogelijk). 8.5 Burgerparticipatie In het kader van het thema burgerparticipatie in relatie tot (on)veiligheid zijn aan de inwoners vier stellingen hierover voorgelegd (figuur 8.12). Zeven op de tien inwoners van Waddinxveen voelen zich medeverantwoordelijk voor de veiligheid in hun buurt. De verschillen met de referentiegroep en de veiligheidsregio zijn niet significant. 61

71 Hoe veilig is Waddinxveen? Vrije ruimte Figuur 8.12 Stellingen over burgerparticipatie en veiligheid (percentage (helemaal) eens). 62

72 Hoofdstuk 9 Conclusies 63

73 Hoe veilig is Waddinxveen? Conclusies 9. Conclusies 9.1 Inleiding In dit hoofdstuk worden op basis van de acht voorgaande inhoudelijke hoofdstukken, enkele inhoudelijke conclusies over de leefbaarheids- en veiligheidssituatie in Waddinxveen geschetst. Deze conclusies hebben betrekking op de vergelijking van de resultaten van Waddinxveen met de referentiegroep (het gemiddelde van de gemeenten Bodegraven-Reeuwijk, Hillegom, Lisse, Noordwijk, Schoonhoven, Teylingen en Zuidplas), de veiligheidsregio Hollands Midden en op sommige plekken het landelijke gemiddelde. Omdat er geen tijdreeks beschikbaar is van Waddinxveen, zijn de conclusies gebaseerd op het jaar 2013, tenzij anders vermeld. 9.2 Conclusies Leefbaarheid woonomgeving De leefbaarheid van de woonomgeving wordt door inwoners van Waddinxveen met een 7,4 positief beoordeeld. Deze beoordeling is vrijwel gelijk aan het oordeel van inwoners uit de referentiegemeenten en Hollands Midden en is ook gelijk aan het landelijk gemiddelde. Toch zijn er aspecten van leefbaarheid waarover inwoners van Waddinxveen relatief minder tevreden zijn. Dat geldt bijvoorbeeld voor de sociale cohesie in de buurt en voor de fysieke kwaliteit. De verschillen doen zich vooral voor ten opzichte van de referentiegemeenten en in mindere mate ten opzichte van regionale en landelijke cijfers. Overlast Op het gebied van overlast en buurtproblemen wijkt Waddinxveen niet of nauwelijks af van regionale en landelijke gemiddelden. Tussen de wijken zien we wel betrekkelijk grote verschillen. Wat dat betreft is de Bomenwijk/Groenswaard een aandachtpunt omdat deze wijk er op een aantal zaken negatiever uitkomt dan andere wijken. Er is meer fysieke verloedering, meer verkeersoverlast, en ook meer sociale overlast dan in andere wijken van Waddinxveen. Verder valt op dat te hard rijden in Zuid en Oost verreweg het vaakst als een probleem wordt genoemd dat als eerste moet worden aangepakt. Onveiligheidsgevoel Vergeleken met regionale en landelijke cijfers voelen inwoners van Waddinxveen zich betrekkelijk veilig in de eigen buurt en in het algemeen. De veiligheid van de eigen woonomgeving krijgt een 7,2, wat positief genoemd mag worden. Inwoners van Waddinxveen vertonen in vergelijking met de referentiegroep wel wat vaker vermijdingsgedrag, wat vooral tot uitdrukking komt in het 's avonds de deur niet open doen, omdat men dit niet veilig genoeg vindt. Men voelt zich het meest onveilig op plekken waar groepen jongeren rondhangen. In Zuidplas is het onveiligheidsgevoel in de buurt duidelijk het laagst en in Vondelwijk/Oranjewijk het hoogst. In Bomenwijk/Groenswaard komt vermijdingsgedrag het meest voor en hebben inwoners relatief vaak het idee dat er veel criminaliteit in de buurt voorkomt. In die wijk is ook de gesignaleerde toename van de criminaliteit het sterkst. 64

74 Hoe veilig is Waddinxveen? Conclusies Slachtofferschap Het slachtofferschap in het algemeen, van vermogensdelicten, vernielingen en geweldsdelicten is in Waddinxveen met 17 procent niet hoger dan gemiddeld in de referentiegroep en de veiligheidsregio en ligt 3 procentpunten onder het landelijk gemiddelde. Van de drie genoemde delicten komen vermogensdelicten het meeste voor in Waddinxveen. Functioneren politie Inwoners van Waddinxveen zijn tevreden over contacten met de politie, zeker in vergelijking tot de referentiegroep en vergeleken met regionale en landelijke cijfers. Over het functioneren van de politie in de woonbuurt zijn inwoners betrekkelijk kritisch. Op andere aspecten is te tevredenheid over de politie vergelijkbaar met regionale en landelijke cijfers. De kritische houding ten aanzien van de politie is verreweg sterkst in Zuid en Oost. Men is met name ontevredener over het functioneren van de politie, heeft minder vertrouwen in de politie, is kritisch over de beschikbaarheid van politie en over de interactie met bewoners. Preventie Op het gebied van preventie valt op dat Waddinxveners technisch goed geëquipeerd zijn. Er is vaker dan gemiddeld buitenverlichting aangebracht, en men heeft vaker rolluiken voor de ramen, en extra veiligheidssloten op de deuren. Met name in de wijk Zuidplas zijn de huizen goed voorzien van diverse technische preventiemiddelen. Brandveiligheid Zorgen over brandveiligheid zijn er in Waddinxveen niet vaker dan gemiddeld. Wat opvalt, is dat de inwoners minder vaak de beschikking hebben over een brandblusser in huis. Overigens wordt de aanschaf van brandblussers vaker dan in de referentiegroep als een verbeterpunt op het gebied van brandveiligheid genoemd. Risico s Ook op het gebied van risico's zijn er in de regel geen afwijkende waarden in Waddinxveen te zien. Twee dingen vallen op: de inwoners zijn vaker bang voor extreem weer en overstromingen, wat misschien te maken heeft met de rivier de Gouwe, die pal langs de bebouwde kom loopt. Verder is het opmerkelijk dat inwoners van de wijken Zuidplas en Zuid en Oost vaker vrezen voor een uitval van telecommunicatie en ICT. In Bomenwijk/Groenswaard is dit juist weer minder vaak het geval. 65

75 bijlagen 66