Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Technische Bedrijfskunde hbo-bachelor Locatie: Leeuwarden Croho: Varianten: voltijd/deeltijd

Transcriptie

1 Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Technische Bedrijfskunde hbo-bachelor Locatie: Leeuwarden Croho: Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 25 september 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2008

2 2/63 NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

3 Inhoud Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 12 Deel B: Facetten 15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 17 Onderwerp 2 Programma 20 Onderwerp 3 Inzet van personeel 36 Onderwerp 4 Voorzieningen 40 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 43 Onderwerp 6 Resultaten 47 Deel C: Bijlagen 51 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 52 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 57 Bijlage 3: Bezoekprogramma 61 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 62 Bijlage 5: Domeinspecifieke referentiekader en opleidingscompetenties 63 NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 3/63

4 4/63 NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 5/63

6 6/63 NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Technische Bedrijfskunde van Noordelijke Hogeschool Leeuwarden heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in juli 2008, toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 25 september Het panel bestond uit: De heer ing. A.J.G. (Aldo) Van Tongeren (domeinpanellid, dagvoorzitter) De heer C.M (Cees) van Buuren (domeinpanellid); De heer R. (Rick) Bakhuis (studentpanellid); Mevrouw C.A.M. (Lia) van den Berg (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (oktober 2007). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Stichting Noordelijke Hogeschool Leeuwarden is een instelling voor hoger beroepsonderwijs die in 1987 is ontstaan. Aan de NHL studeren per rond de studenten en zijn ruim 950 personeelsleden (720 fte) werkzaam. De Hogeschool bestaat uit vier instituten en een Service Center voor Kwaliteit en Organisatie. De NHL heeft de economische, bedrijfskundige en bestuurskundige opleidingen voor het bedrijfsleven en de publieke sector samengebracht in het Instituut Economie en Management (ECMA). Dit instituut is op 1 januari 2003 ontstaan door de samenvoeging van NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 7/63

8 twee instituten (Economie en Management). Het Instituut Economie en Management biedt voltijdopleidingen, deeltijdopleidingen, mogelijkheden tot het combineren van werken en leren en post-hbo onderwijs. Het Instituut heeft vijf afdelingen met in totaal dertien opleidingen. De hogeschool heeft het actuele NHL beleid vastgelegd in het strategisch beleidsplan NHL In dit strategisch beleidsplan geeft de NHL aan dat ze uit wil groeien tot een Regional University of Applied Sciences, die een breed scala aan Bachelor en Master opleidingen, praktijkgericht onderzoek en contractactiviteiten aanbiedt. Kwalitatief goed onderwijs staat voorop. De NHL heeft in het strategisch plan opgenomen dat zij een brede, regionale hogeschool op hbo/wo-niveau wenst te zijn die innovatieprofessionals opleidt die internationaal georiënteerd zijn. Onderwijs, onderzoek en dienstverlening moeten daarom voldoen aan internationale standaards. De NHL heeft gekozen voor competentiegericht onderwijs, flexibilisering en persoonlijke leerroutes. Daarnaast wordt ook sterk het accent gelegd op de omgeving van de NHL en de rol die de NHL speelt in haar netwerk. Op de drie pijlers onderwijs, onderzoek en contractactiviteiten wil de NHL op actieve en motiverende wijze een kennisplatform in het Noorden opbouwen. In het vervolg op het strategisch beleidsplan NHL maakt het instituut c.q. de opleiding een ombuiging richting competentiegericht vraaggestuurd onderwijs. De volgende kernwaarden zijn benoemd en vastgelegd in de Onderwijsschets ECMA 2011: inspirerend, verbindend, ambitieus, authentiek, persoonlijk en grensverleggend. Op basis van de onderwijsschets voert het instituut in een aantal pilots uit en wordt in het nieuwe onderwijsconcept ECM-breed geïmplementeerd. Centraal in het denken staat ontwikkelen en opbouwen van het instituut als kenniscentrum en daaraan verbonden de opbouw van het instituut als kennispartner. Voor de langere termijn werkt het instituut aan een verbreding van het primaire proces dat bestaat uit het verzorgen van onderwijs en commerciële kennisdiensten in partnerships met interne en externe partijen. De afdeling Information & Organization (I&O) is een van de vijf afdelingen van het instituut en bestaat als organisatorische eenheid sinds De afdeling I&O verzorgt onderwijs op het gebied van de bedrijfskunde op hbo-niveau in zowel technische- als ICT-richting. Onder de afdeling I&O vallen de ba opleiding Technische Bedrijfskunde (voltijd en deeltijd), de ba opleiding Bedrijfskundige Informatica (voltijd en deeltijd) (BI), de ad opleiding BI IT Service Management (voltijd en deeltijd) (ad IT SM) en de kennisdienst Internetacademie. De afdeling I&O beschikt over gemeenschappelijke programma onderdelen, een gemeenschappelijk didactisch concept, één toetsbeleid, één personeelsplan en één kwaliteitszorgsysteem. De opleiding TBK van de NHL is te typeren als een bedrijfskundige opleiding met een technische invalshoek. De opleiding TBK leidt op tot beginnende beroepsbeoefenaren op hbo-niveau op het snijvlak van techniek, organisatie en economie. Bedrijfsprocessen staan centraal in de opleiding. De opleiding profileert zich als een brede hbo-opleiding, waarbinnen drie pijlers centraal staan: de bedrijfskunde, de techniek en de sociale en communicatieve 8/63 NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

9 vaardigheden. De bedrijfskunde vormt de basis van waaruit meer specifiek de bedrijfsprocessen worden belicht. De uitwerking van de major-minorstructuur, de implementatie van een competentiegericht curriculum en de afstemming binnen de verschillende opleidingen van de afdeling I&O hadden de afgelopen periode een hoge prioriteit binnen de afdeling I&O en de opleiding TBK. In telt de afdeling Information & Organization in totaal 377 ingeschreven studenten. De afdeling I&O is gehuisvest rond de Tesselschadestraat te Leeuwarden. In verband met de nieuwbouw verhuizen alle studenten van de NHL m.i.v naar een nieuwe unielocatie aan de Rengerslaan in Leeuwarden. De opleiding TBK telt 209 studenten (17 deeltijd en 192 voltijd), dit is inclusief de studenten van de Kopopleiding. De jaarlijkse instroom TBK bedraagt ca 37 voltijd en 12 deeltijdstudenten. De deeltijdvariant TBK is in 2006/2007 gestart en bevat op het moment van visitatie een eerste en tweede leerjaar. Op het moment van visitatie wordt de duale variant niet meer aangeboden. Er staan geen studenten meer voor deze variant ingeschreven. De duale variant is uit het opleidingenregister geschrapt. Naast het voltijd- en deeltijdprogramma biedt de opleiding sinds 1981 een zogenaamd Kopcursus programma van een jaar dat zich specifiek richt op de student met een hbo-diploma in de technische richting. De eindkwalificaties van de varianten gelden onverkort voor alle doelgroepen. De studenteninstroom in de kopopleiding bedroeg de afgelopen jaren ca. 30 studenten. De opleiding BI telt 160 studenten (49 deeltijd en 111 voltijd). De opleiding Ad IT Service Management telt 8 studenten (5 voltijd en 3 deeltijd). Deze opleiding is in 2007/2008 opgestart en bevat uitsluitend een eerste leerjaar. Het aantal fte van de afdeling I&O bedraagt in ,9, dit is inclusief het hoofd van de afdeling. In totaal zijn er 27 docenten werkzaam binnen de afdeling. De student-docent ratio van de afdeling I&O bedraagt 1 op 27. Recent (de afgelopen 2-3 jaar) zijn er bij de afdeling I&O geen opleidingen gevisiteerd. Tijdens de vorige visitatie van de opleiding TBK van juni 2003 had de opleiding op een aantal aspecten een lage beoordeling. Dit betrof ondermeer de onderwerpen: samenhang en doorstroming opleidingsprogramma, faciliteiten, en beoordeling en toetsing. Uit de huidige visitatie komt naar voren dat de opleiding door nieuw beleid hetgeen ondersteund wordt door het instellings- en instituutsbeleid en gerichte verbeteracties op deze onderdelen nu voldoende tot goed scoort. 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 9/63

10 NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens bereidden de panelleden zich in de periode augustus-september 2008 inhoudelijk voor op het bezoek d.d. 25 september Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in oktober 2008 een concept van het Facetrapport (deel B) en Onderwerprapport (deel A) in een keer voor een controle op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. In het Onderwerprapport (deel A) is door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in december Het visitatierapport is uiteindelijk in december 2008 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 10/63 NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

11 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. Daar waar een argumentatie/beoordeling voor de deeltijd afwijkt van de voltijd, is dit expliciet vermeld. Indien niet vermeld, gelden voor de deeltijdopleiding dezelfde argumentatie/oordelen als voor de voltijdopleiding, aangezien de deeltijdopleiding inhoudelijk voornamelijk zijn gebaseerd op dezelfde module-inhouden als de voltijdopleiding. Volgorde en onderwijsmethodieken kunnen daarbij verschillen. NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 11/63

12 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding Technische Bedrijfskunde Voltijd Deeltijd Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende Voldoende 1.2 Niveau bachelor Goed Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Voldoende Voldoende 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed Goed 2.4 Studielast Goed Goed 2.5 Instroom Goed Goed 2.6 Duur Voldaan Voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Goed 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen HBO Goed Goed 3.2 Kwantiteit personeel Goed Goed 3.3 Kwaliteit personeel Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Voldoende Voldoende 4.2 Studiebegeleiding Goed Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten Goed Goed 5.2 Maatregelen tot verbetering Voldoende Voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau Goed Goed 6.2 Onderwijsrendement Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief 12/63 NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

13 De eindoordelen gelden zowel voor de voltijd- als voor de deeltijdvariant, tenzij anders is benoemd. Doelstellingen opleiding Facet 1.1 van hoofdstuk 1 Domeinspecifieke eisen is als voldoende beoordeeld. De facetten 1.2 en 1.3 zijn met een goed beoordeeld. Het oordeel op dit onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Programma De facetten 2.1 en 2.8 van hoofdstuk 2 Programma zijn met een voldoende beoordeeld. De overige facetten 2.2, 2.3, 2,4 2.5, en 2.7 zijn met goed beoordeeld en aan facet 2.6 is voldaan. Het oordeel op dit onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Inzet van personeel De facetten 3.1, 3.2 en 3.3 van hoofdstuk 3 Personeel zijn als goed beoordeeld. Het oordeel op dit onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Voorzieningen Facet 4.1 van hoofdstuk 4 Voorzieningen is als voldoende beoordeeld. Facet 4.2 is voor de voltijd met een goed en voor de deeltijdopleiding met een voldoende beoordeeld. Het oordeel op dit onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Interne kwaliteitszorg Facet 5.1 is als goed beoordeeld en de facetten 5.2 en 5.3 van hoofdstuk 5 Kwaliteitszorg zijn met een voldoende beoordeeld. Het oordeel op dit onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Resultaten De facetten 6.1 en 6.2 van het onderwerp Resultaten zijn beiden als goed beoordeeld. Het oordeel op dit onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen positief scoort. De conclusie is dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 13/63

14 14/63 NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

15 Deel B: Facetten NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 15/63

16 16/63 NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

17 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende Criterium - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding Technische Bedrijfskunde (TBK) leidt op tot beginnende beroepsbeoefenaren op hbo-niveau op het snijvlak van techniek, organisatie en economie. Bedrijfsprocessen staan centraal in de opleiding. De opleiding profileert zich als een brede hbo-opleiding, waarbinnen drie pijlers centraal staan: de bedrijfskunde, de techniek en de sociale en communicatieve vaardigheden. De bedrijfskunde vormt de basis van waaruit meer specifiek de bedrijfsprocessen worden belicht. De opleiding TBK van de NHL is te typeren als een bedrijfskundige opleiding met een technische invalshoek. Tot 2007 hanteerde de opleiding een eigen competentieprofiel dat afgeleid was van de voorganger van het huidige landelijk profiel van de Bachelor of Engineering, opleiding Technische Bedrijfskunde. Per 2008/2009 leidt de opleiding uitsluitend op tot de Bachelor of Engineering zoals landelijk vastgesteld (Profiel Bachelor of Engineering, 2006). Daarvoor waren, afhankelijk van de specialisatie, twee uitstroomprofielen mogelijk namelijk de Bachelor of Engineering of de Bachelor of Business Administration. De opleiding heeft het landelijk profiel verder geconcretiseerd en opgenomen in het eigen Competentieprofiel TBK NHL De opleidingsspecifieke inkleuring is tot stand gekomen door aan de landelijke competenties, inzicht krijgen, ontwerpen, plannen en uitvoeren, de competenties ondernemen, adviseren en de algemene beroepscompetenties die algemene HBO-competenties afdekken toe te voegen. De opleiding heeft het Competentieprofiel TBK NHL besproken binnen de afdelingsvergaderingen, studiedagen, opleidingscommissie en werkveldcommissie. Het panel constateert uit verslagen van de werkveldcommissie ondermeer dat de vertaling van het competentieprofiel naar beroepsrollen besproken is met de commissie. Zo is door het werkveld aandacht gevraagd voor de rol van de intern ondernemer. Tegenover het panel meldt het werkveld dat er een verschuiving waarneembaar is in bedrijven van inkoop tot service en after-sale. Een TBK er moet steeds meer van alle markten thuis zijn. De afdeling is van plan het NHL Internationaliseringbeleid voor het studiejaar te concretiseren naar eigen beleidsdoelstellingen en deze te implementeren. De opleiding wenst vanaf 2009 nauwer samen te gaan werken met een aantal partnerinstellingen in het buitenland op het gebied van curriculumontwikkeling (en leerprojecten), de uitwisseling van expertise (docenten) en internationale benchmarking. Dit vergroot de mogelijkheden voor de student om zich actief te verdiepen in de internationale dimensie van de toekomstige beroepspraktijk. De partnerinstellingen die NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 17/63

18 zijn benaderd betreffen: Hochschule Wismar University of Technology, Business and Design, Fachhochschule Frankfurt am Main en Leeds Metropolitan University (zie ook facet 2.1). Er is een Final Year Programm (FYP) voor internationale studenten waar docenten van de opleiding een bijdrage aan leveren. De opleiding evalueert tweejaarlijks of studenten bekend zijn met het profiel. De score is daarbij iets onder de door de afdeling zelf opgelegde norm van 90%. Bij navraag door het panel geven studenten aan bekend te zijn met de competentiewaaier van de opleiding. In de competentiewaaier zijn alle TBK-competenties uit het beroepsprofiel opgenomen (zie hiervoor ook facet 2.2). Voor alumnionderzoek gaat de opleiding uit van gegevens uit de HBO-Monitor. Resultaten uit de HBO-Monitor 2007 laten een gemiddelde score zien over de waardering van de voorbereiding op de beroepspraktijk. Op het onderdeel het hebben van voldoende basis om competenties verder te ontwikkelen heeft de opleiding de hoogste score. In het vervolg op het NHL beleid stelt de opleiding zich ten doel de verplichte kennisbasis, zoals benoemd in de kenniselementen van de competenties, verder uit te werken. Het panel waardeert dit facet als voldoende. De concretisering van het NHL Internationaliseringbeleid is in ontwikkeling en zal in 2009 in het programma opgenomen gaan worden. Facet 1.2 Niveau bachelor Goed Criterium - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Voor dit facet gelden tevens de argumenten van facet 1.1 en 1.3. Conform het NHL beleid heeft de opleiding gekozen voor competentiegericht onderwijs. De opleiding heeft de Dublin descriptoren als uitgangspunt genomen voor het eindniveau. De descriptoren zijn opgenomen in de competentiebeschrijvingen van de body of knowledge van het TBK competentieprofiel, c.q. het competentieprofiel van de Bachelor of Engineering. De 9 algemene competenties zijn opgenomen in dit beroepsprofiel (Competentieprofiel TBK ). In het zelfevaluatierapport voor de visitatie geeft de opleiding een beschrijving over de manier waarop de algemene competenties, c.q. de Dublin descriptoren, Kennis en inzicht, Toepassing Kennis en inzicht, Oordeelsvorming, Communicatie en Leervermogen in het competentieprofiel TBK zijn verwerkt (Zelfevaluatierapport Opleiding Technische Bedrijfskunde, 2008) (zie hiervoor tevens facet 2.2). 18/63 NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

19 In een matrix heeft de opleiding de generieke kernkwalificaties van de commissie Franssen en de Dublin descriptoren met elkaar vergeleken en de vertaalslag gemaakt naar de opleiding TBK (Bijlage 2, Opleiding TBK vertaling Dublin descriptoren vastgesteld en ingevoerd in 2004). Omdat de opleiding de generieke kernkwalificaties van de hbo-bachelor van de commissie Franssen expliciet opgenomen heeft in de competentieset van het beroepsprofiel TBK-NHL zijn hiermee tevens de Dublin descriptoren afgedekt. De competentie 0, algemene beroepscompetenties is in het competentieprofiel TBK als volgt omschreven: Kan goed, prettig en professioneel omgaan met collega s, werkt projectmatig en is gericht op de eigen kwaliteit en die van zijn handelen. Houdt daarbij rekening met de omstandigheden, cultuur en omgangsvormen in zijn omgeving. Heeft een juiste attitude, is creatief en breed inzetbaar en kan diverse disciplines integreren (Studentenstatuut Technische Bedrijfskunde voltijd en deeltijd, ). Alle TBK competenties zijn in het curriculum uitgewerkt naar drie niveaus: een afgebakende context, een redelijk overzichtelijke situatie en een complexe situatie. In de beschrijving van de competenties heeft de opleiding de vereisten ten aanzien van kennis, vaardigheden en attitude vermeld. Per niveau geeft zij voorbeelden van resultaten, criteria en normen (Studentenstatuut TBK voltijd). Het beroepenveld heeft bij het voorgaande profiel in 2004 eveneens de aspecten sociaal, communicatief, professioneel, creatief/multidisciplinair en methodisch/analytisch handelen aangemerkt als kritische aspecten. Deze aspecten komen terug in de beoordelingsformulieren van stage en afstuderen (zie tevens facet 6.1). In de studentenenquête van de NHL zijn studenten positief over het niveau van de opleiding. In 2008 geeft 95% van de studenten een neutraal of positief oordeel, hetgeen boven de norm van 90% is. Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding richt zich op industriële bedrijven, op zakelijke dienstverleners en non-profit organisaties. In haar zelfevaluatierapport benoemt de opleiding de trends die van invloed zijn op de rol van een bedrijfskundige. Dit betreft ondermeer de snelle ontwikkeling van technologieën in complexe waardeketens en het loslaten van het traditioneel organisatie model; de globalisering, welke gekenmerkt wordt door wereldwijde samenwerkingsverbanden waarbij ICT en meerdere talen en culturen een belangrijke rol spelen; off shoring, waardoor mondiale verschuiving van plaats en inhoud van werk plaatsvindt; de transformatie van de maakeconomie naar kenniseconomie en het belang NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 19/63

20 van innovatie. Aansluitend hierop benoemt de opleiding de volgende kernactiviteiten voor de TBK er: o de analyse van bedrijfsprocessen; o het adviseren van beleid om de organisatie te vitaliseren, zowel strategisch als operationeel niveau; o het ontwerpen van een bedrijfsproces (productie); o het organiseren en implementeren van bedrijfsprocessen en organisatieveranderingen.; o Ondernemerschap. De opleiding heeft in het Competentieprofiel TBK de vereisten ten aanzien van kennis, vaardigheden en attitude van de Technisch Bedrijfskundige uitgewerkt in drie niveaus. Uit deze specificaties wordt een duidelijk beeld verkregen van het vereiste niveau van de beginnende beroepsbeoefenaar. De opleiding Technische Bedrijfskundige leidt beginnende beroepsbeoefenaars op die in de technische sector, maar ook daarbuiten in een lijn- of staffunctie kunnen starten. De opleiding richt zich daarbij op de rollen van intern adviseur/projectleider, manager en extern adviseur. In verband met de profilering op het gebied van ondernemerschap wordt de rol van ondernemer hieraan toegevoegd. De rol van manager houdt verband met de profilering op het gebied van sociale en communicatieve vaardigheden. Een gediplomeerd Technisch Bedrijfskundige moet, al dan niet na enkele jaren praktijkervaring, een of meer rollen kunnen vervullen. In het curriculum komen, via de projecten, de rollen aan de orde. Het nieuwe en bestaande competentieprofiel is besproken in de werkveldcommissie. Het werkveld geeft tegenover het panel aan dat zij via discussies de lijn aangeven voor de opleiding. In de studentenenquêtes van de NHL geven studenten aan goed bekend te zijn met de bedrijfstakken en beroepen waarvoor wordt opgeleid. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO Voldoende Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. 20/63 NQA - visitatie Noordelijke Hs. Leeuwarden, hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)