Hogeschool INHOLLAND. Visitatiedatum: 8 november 2006

Transcriptie

1 Hogeschool INHOLLAND Opleiding: Personeel en Arbeid, bachelor Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Locaties: Alkmaar, Amsterdam, Den Haag, Haarlem, Rotterdam en Utrecht. Visitatiedatum: 8 november 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, januari 2007

2 2 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt)

3 Inhoud... 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 15 Deel B: Facetrapport Onderwerp 1 Doelstellingen opleiding 19 Onderwerp 2 Programma 22 Onderwerp 3 Inzet van personeel 34 Onderwerp 4 Voorzieningen 37 Onderwerp 5 Interne Kwaliteitszorg 40 Onderwerp 6 Resultaten 44 Deel C: Bijlagen Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 50 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 53 Bijlage 3: Bezoekprogramma 55 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 56 Bijlage 5: Rapportage Sosa-opleidingen Hanzehogeschool Groningen, Christelijke Hogeschool Windesheim, Hogeschool Zeeland 59 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt) 3

4 4 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt)

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt) 5

6 6 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt)

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is een verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Personeel & Arbeid (P&A) van de Hogeschool INHOLLAND heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, bevindingen en conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in juli 2006, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij NQA heeft aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek was er een panelbezoek aan de opleiding. Dit bezoek vond plaats op 8 november In het panel hebben de volgende personen zitting genomen: De heer drs. G.J. Miltenburg MHA (dagvoorzitter); Mevrouw M. Snel BHRM (NQA-auditor). Het onderzoek betreft een herbeoordeling van de opleiding P&A van de Hogeschool INHOLLAND (visitatie van 2004). De beoordeling is gebaseerd op een eerder beoordelingsrapport van de opleiding P&A (NQA, 2004), daaruit gedestilleerde verbeterpunten (NQA, 2005) en het onthouden besluit van de NVAO met betrekking tot accreditatie van de opleiding P&A (1 februari 2006) waarin de NVAO aangeeft op basis van het VBI-rapport niet tot een besluitvorming heeft kunnen komen. Op basis van deze uitkomst hebben NQA en INHOLLAND een plan van aanpak voor de herbeoordeling opgesteld. Hierop heeft de NVAO gereageerd (5 januari 2006). Dat heeft geleid tot een hieronder beschreven aanpak. Als voorbereiding op de visitatie heeft INHOLLAND een volledig geactualiseerd zelfevaluatierapport geschreven. De werkwijze bij deze visitatie is vastgelegd in communicatie tussen enerzijds NQA, INHOLLAND en NVAO en anderzijds tussen INHOLLAND en NVAO (Brief kenmerk NVAO/ /SL, d.d. 5 januari 2006). NQA heeft (middels deskresearch) de opleiding P&A geheel opnieuw beoordeeld. Het panel heeft de geformuleerde kritische punten waar in de correspondentie de NVAO naar wordt verwezen opnieuw beoordeeld. Aanleiding voor de herbeoordeling van de opleiding P&A was het besluit van de NVAO het ingediende rapport (visitatie 2004) af te keuren. De NVAO kon op basis van het rapport niet tot een deugdelijke besluitvorming komen. De reden voor dit besluit betrof onder andere de complexiteit van de opleiding en de doorwerking daarvan in de beoordeling. Voornamelijk bevatte het rapport onvoldoende informatie om een oordeel te kunnen geven over de afzonderlijke locaties en varianten (Besluit, kenmerk NVAO/ /CT, d.d. 1 februari 2006). Inmiddels zijn de zogenoemde Sosa-opleidingen P&A van de vestigingen Groningen, Vlissingen en Zwolle verkocht aan respectievelijk de Hanzehogeschool, Hogeschool Zeeland en de Christelijke Hogeschool Windesheim. Op de andere vestigingen van INHOLLAND waar de opleiding P&A wordt aangeboden is de Sosaopleiding P&A per september 2006 ondergebracht bij de deeltijdvariant. In bijlage 5 rapporteert NQA over de Sosa-opleidingen van de Hanzehogeschool Groningen, Hogeschool Zeeland en de Hogeschool Windesheim, waaruit blijkt welke verbeteringen zij hebben ingevoerd. NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt) 7

8 Het panel dat het heronderzoek heeft uitgevoerd, voldoet aan de eisen zoals vastgelegd in correspondentie tussen NQA, NVAO en INHOLLAND. Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid. Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleidingen op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van een vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. Dit rapport is een nieuw rapport dat volledig is gebaseerd op het zelfevaluatierapport 2006 van de P&A opleiding, de bijlagen, het ter inzage gelegde en nagestuurde materiaal en de gesprekken tijdens de visitatiedag. 1.2 Inleiding Hogeschool INHOLLAND telt ruim studenten en circa personeelsleden. Hogeschool INHOLLAND biedt verschillende bacheloropleidingen aan, ondergebracht bij zestien Schools. Elke school bestrijkt een kennisgebied en heeft een eigen directie. Het onderwijs is ingericht volgens de Europese bachelor-masterstructuur en volgt het majorminor systeem. In de majors zijn de gemeenschappelijke competenties van vergelijkbare opleidingen bijeengebracht. Studenten volgen hun opleiding voor de helft (120 studiepunten) in een major. Naast de majors zijn er twee minoren (ieder 60 studiepunten): een specialisatieminor, vooral gericht op de beroepsspecifieke kwalificaties, en een differentiatieminor, die studenten in staat stelt zich te ontwikkelen tot breed georiënteerde professionals. Hogeschool INHOLLAND biedt per 1 januari 2006 de opleiding Personeel & Arbeid aan in de School of Economics te Rotterdam, de School of Economics te Den Haag (Zuid) en de School of Social Work te Haarlem (Noord). De opleiding wordt in de drie Schools aangeboden binnen de Major Management. De vestiging te Haarlem kent drie dislocaties: Alkmaar, Amsterdam en Utrecht. Deze laatste locatie heeft alleen deeltijdstudenten. Samenwerking binnen de drie Schools en de zes locaties De drie Schools die de opleiding P&A verzorgen, hanteren dezelfde eindkwalificaties met dezelfde toetscriteria en hebben dezelfde onderwijs- en examenregeling (OER). De Schools werken nauw samen bij het opstellen van gezamenlijke kaderdocumenten. Iedere School is 8 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt)

9 verantwoordelijk voor de uitwerking van de kaderdocumenten en de uitvoering daarvan op de eigen School. De organisatie en uitvoering van de examens is in handen van de examencommissies per locatie. Met ingang van het studiejaar 2006/2007 is er een gezamenlijke centrale examencommissie. De toetscommissies zijn per locatie, waarbij Noord één toetscommissie telt. De centrale opleidingscommissie werkt eveneens over de drie Schools heen en ziet toe op de uitvoering van de OER. Gedurende de laatste jaren vonden belangrijke onderwijsontwikkelingen plaats. De samenwerking tussen de Schools leidde tot de implementatie van een nieuw curriculum dat per 2004 wordt aangeboden binnen het programma management (Major Management) aan de hand van competentiegericht onderwijs. Het onderwijs binnen de drie Schools op de verschillende locaties (Noord en Zuid) komt volgens de opleidingen sterk overeen doordat binnen de Schools gewerkt wordt met dezelfde periodeboeken, toetsblauwdrukken, toetsen en onderwijseenheden. Dat laatste wordt ook duidelijk uit de drie studiegidsen. Afstemming in de uitvoering van het programma binnen de Schools vindt plaats via de opleidingsmanagers en in teamvergaderingen voorafgaand aan de uitvoering van een blok. Binnen het Instellingsbeleid is vanaf 2005/2006 uitgesproken dat Schools die eenzelfde opleiding aanbieden dezelfde competenties en criteria dienen te hanteren, maar dat zij vrij zijn om op basis van de criteria zelf het programma in te richten. De SoE s (Zuid) en de SoSW (Noord) ontwikkelen vanaf 2004/2005 dezelfde periodeboeken en toetsen. Opleidingsvarianten De opleiding P&A wordt in voltijd-, deeltijd en duale variant aangeboden. In het evaluatierapport van de opleiding wordt, gezien de studentaantallen de nadruk gelegd op de voltijd en deeltijdopleiding. Waar er significante verschillen optreden tussen de voltijdse- en deeltijdse variant enerzijds en de duale variant anderzijds wordt dat vermeld. De opleiding P&A van de drie Schools telt in het studiejaar 2005/2006 (oktober 2005) in totaal 1056 studenten. Daarvan zijn er in totaal 25 duale studenten en 403 deeltijd. In volgend schema zijn locaties, varianten en aantal studenten aangegeven. Schema: studentaantallen per locatie en variant School SoE (zuid) SoE (zuid) SoSW (noord) Totaal Locatie Rotterdam Den Haag Alkmaar Amsterdam Haarlem Utrecht Voltijd Deeltijd Duaal Totaal NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt) 9

10 De vroegere Sosa-opleiding is op de locaties Alkmaar, Amsterdam, Haarlem en Utrecht ondergebracht in de deeltijdopleiding P&A van INHOLLAND en valt per september 2006 onder dezelfde OER. Dat betekent dat de deeltijdvariant op de noordelijke locaties twee stromingen kent, de oude Sosa-opleiding tot en met cohort 2005/2006 en de vierjarige deeltijdopleiding P&A welke gelijk is aan de locaties Den Haag en Rotterdam waarbij de onderwijsontwikkeling een jaar later is ingevoerd (vanaf september 2005). De oude Sosaopleiding is in afbouw en is daarom niet meegenomen in de herbeoordeling. Met vrijstellingen op basis van eerder behaalde diploma s blijft het voor de Sosa-doelgroep mogelijk om de vierjarige deeltijdopleiding P&A in drie jaar te doorlopen. Op het moment van visitatie (november 2006) zijn de nieuwe curricula tot en met het tweede jaar op alle locaties gerealiseerd (met uitzondering van deeltijd P&A op Noord) en is het nieuwe derde jaar gestart. Dit jaar omvat een stage. Het vierde jaar (cohort 2003) is het laatste studiejaar dat in 2006/2007 volgens het oude programma wordt doorlopen. 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding P&A heeft plaatsgevonden volgens de werkwijze zoals die is afgesproken tussen INHOLLAND, NQA en NVAO. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. De visitatie vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in de werkwijze: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor deskresearch uitgevoerd waaraan gekoppeld de controle van het zelfevaluatierapport op kwaliteit en compleetheid (de informatieanalyse) en daarmee de bruikbaarheid voor de visitatie. Nadat het zelfevaluatierapport met de bijlagen in orde was bevonden, heeft de auditor een conceptrapport geschreven op basis van het zelfevaluatierapport en de bijlagen (deskresearch). Het panel heeft zich inhoudelijk voorbereid op het bezoek en het conceptrapport besproken en geaccordeerd (oktober 2006). Het geaccordeerde conceptrapport is een week voor het visitatiebezoek toegestuurd naar de opleiding. Daardoor konden de opleiding en het visitatiepanel zich voorbereiden op dit bezoek. Het panel heeft op basis van het zelfevaluatierapport (en bijlagen) en het conceptrapport kernvragen geformuleerd en prioriteiten vastgesteld voor het materialenonderzoek en de gesprekken met de opleiding (8 november 2006). Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. Het panel heeft bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. 10 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt)

11 Het bezoek door het panel NQA heeft in overleg met de opleiding een bezoekprogramma opgesteld (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten en studenten. Aan het begin en tijdens het bezoek is ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel zogenaamde schakelmomenten ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-) oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport wordt door de opleiding accreditatie aangevraagd bij de NVAO. In het facetrapport wordt door NQA gerapporteerd op facetniveau. De opleiding heeft in december 2006 een concept van het beoordelingsrapport voor een check op feitelijke onjuistheden ontvangen. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in januari Het visitatierapport is uiteindelijk in januari 2007 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. Daar waar een argument of beoordeling voor de deeltijd en óf duale opleiding afwijkt van de voltijd, is dit expliciet vermeld. Indien niet vermeld, gelden voor de deeltijdopleiding en de duale opleiding dezelfde argumentatie/oordelen als voor de voltijdopleiding, aangezien de deeltijd en duale opleiding inhoudelijk gebaseerd zijn op dezelfde onderwijseenheden als de voltijdopleiding. Volgorde en onderwijsmethodieken kunnen daarbij verschillen. NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt) 11

12 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding Voor de beoordeling van het onderwerp Doelstellingen opleiding van de opleiding P&A geldt voor de drie varianten op de zes locaties dat aan het facet niveau bachelor het oordeel goed is toegekend en dat aan de twee facetten domeinspecifieke eisen en oriëntatie hbo bachelor het oordeel voldoende is toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding P&A voor de drie varianten op de zes locaties derhalve positief Programma Voor de beoordeling van het onderwerp Programma van de opleiding P&A geldt voor de drie varianten op de zes locaties dat aan het facet duur het oordeel goed is toegekend en dat aan de zeven facetten eisen hbo, relatie doelstellingen en inhoud programma, samenhang in opleidingsprogramma, studielast, instroom, afstemming tussen vormgeving en inhoud en beoordeling en toetsing het oordeel voldoende is toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding P&A voor de drie varianten op de zes locaties derhalve positief Inzet van personeel Voor de beoordeling van het onderwerp Inzet van personeel van de opleiding P&A geldt voor de drie varianten op de zes locaties dat aan het facet kwaliteit personeel het oordeel goed is toegekend en dat aan de twee facetten eisen hbo en kwantiteit personeel het oordeel voldoende is toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding P&A voor de drie varianten op de zes locaties derhalve positief Voorzieningen Voor de beoordeling van het onderwerp Voorzieningen van de opleiding P&A geldt voor de drie varianten op de zes locaties dat aan de twee facetten het oordeel voldoende is toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding P&A voor de drie varianten op de zes locaties derhalve positief Interne kwaliteitszorg Voor de beoordeling van het onderwerp Interne kwaliteitszorg van de opleiding P&A geldt voor de drie varianten op de zes locaties dat aan de drie facetten het oordeel voldoende is toegekend.het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding P&A voor de drie varianten op de zes locaties derhalve positief Resultaten Voor de beoordeling van het onderwerp Resultaten van de opleiding P&A geldt voor de drie varianten op de zes locaties dat aan de twee facetten het oordeel voldoende is toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding P&A voor de drie varianten op de zes locaties derhalve positief. 12 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt)

13 1.6 Schematisch overzicht oordelen Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding Personeel & Arbeid, School of Social Work Haarlem (noord): Haarlem, Alkmaar, Amsterdam en Utrecht (alleen deeltijd) Locatie/variant Voltijd Haarlem/ Alkmaar/Amsterdam Deeltijd Haarlem/Alkmaar/ Duaal Haarlem/ Alkmaar/Amsterdam Amsterdam/Utrecht 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende Voldoende Voldoende 1.2 Niveau bachelor Goed Goed Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief 2.1 Eisen HBO Voldoende Voldoende Voldoende 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende Voldoende Voldoende 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voldoende Voldoende Voldoende 2.4 Studielast Voldoende Voldoende Voldoende 2.5 Instroom Voldoende Voldoende Voldoende 2.6 Duur Goed Goed Goed 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Voldoende Voldoende Voldoende 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief 3.1 Eisen HBO Voldoende Voldoende Voldoende 3.2 Kwantiteit personeel Voldoende Voldoende Voldoende 3.3 Kwaliteit personeel Goed Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Positief 4.1 Materiële voorzieningen Voldoende Voldoende Voldoende 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief 5.1 Evaluatie resultaten Voldoende Voldoende Voldoende 5.2 Maatregelen tot verbetering Voldoende Voldoende Voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief 6.1 Gerealiseerde niveau Voldoende Voldoende Voldoende 6.2 Onderwijsrendement Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt) 13

14 Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding Personeel & Arbeid, School of Economics Den Haag (zuid) Locatie/variant Voltijd Den Haag Deeltijd Den Haag Duaal Den Haag 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende Voldoende Voldoende 1.2 Niveau bachelor Goed Goed Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief 2.1 Eisen HBO Voldoende Voldoende Voldoende 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende Voldoende Voldoende 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voldoende Voldoende Voldoende 2.4 Studielast Voldoende Voldoende Voldoende 2.5 Instroom Voldoende Voldoende Voldoende 2.6 Duur Goed Goed Goed 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Voldoende Voldoende Voldoende 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief 3.1 Eisen HBO Voldoende Voldoende Voldoende 3.2 Kwantiteit personeel Voldoende Voldoende Voldoende 3.3 Kwaliteit personeel Goed Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Positief 4.1 Materiële voorzieningen Voldoende Voldoende Voldoende 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief 5.1 Evaluatie resultaten Voldoende Voldoende Voldoende 5.2 Maatregelen tot verbetering Voldoende Voldoende Voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief 6.1 Gerealiseerde niveau Voldoende Voldoende Voldoende 6.2 Onderwijsrendement Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief 14 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt)

15 Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding Personeel & Arbeid, School of Economics Rotterdam (zuid) Locatie/variant Voltijd Rotterdam Deeltijd Rotterdam Duaal Rotterdam 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende Voldoende Voldoende 1.2 Niveau bachelor Goed Goed Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief 2.1 Eisen HBO Voldoende Voldoende Voldoende 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende Voldoende Voldoende 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voldoende Voldoende Voldoende 2.4 Studielast Voldoende Voldoende Voldoende 2.5 Instroom Voldoende Voldoende Voldoende 2.6 Duur Goed Goed Goed 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Voldoende Voldoende Voldoende 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief 3.1 Eisen HBO Voldoende Voldoende Voldoende 3.2 Kwantiteit personeel Voldoende Voldoende Voldoende 3.3 Kwaliteit personeel Goed Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Positief 4.1 Materiële voorzieningen Voldoende Voldoende Voldoende 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief 5.1 Evaluatie resultaten Voldoende Voldoende Voldoende 5.2 Maatregelen tot verbetering Voldoende Voldoende Voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief 6.1 Gerealiseerde niveau Voldoende Voldoende Voldoende 6.2 Onderwijsrendement Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief 1.7 Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema voor de drie opleidingsvarianten van de opleiding P&A op de zes locaties en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5, waaruit blijkt dat de opleiding P&A op de zes onderwerpen positief scoort, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleiding op deze zes locaties positief is. NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt) 15

16 16 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt)

17 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt) 17

18 18 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt)

19 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende Criterium: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De competenties die de opleiding nastreeft zijn gebaseerd op landelijke beroepsprofielen, zoals opgesteld in het Landelijke Overleg P&A (LOPA). Vanaf het cohort 2000/2001 fungeerde het document Format P&A als referentiekader voor de eindkwalificaties. In 2004 is dat profiel in het LOPA geactualiseerd op basis van ontwikkelingen in werkveld en onderwijs: Format P&A Beide profielen zijn opgesteld in het LOPA en gevalideerd door de Landelijke Werkveld Adviesraad (LWA) en de Nederlandse Vereniging voor Personeelsbeleid (NVP). Het geactualiseerde profiel vormt vanaf 2004/2005 het referentiekader voor de te bereiken competenties voor alle openingsvarianten op alle locaties. De cohorten daaraan voorafgaand zijn gebaseerd op de competenties uit het Format P&A In het studiejaar 2006/2007 betreft dit uitsluitend de vierdejaars groepen. Een vergelijking tussen beide profielen door de commissie curriculumonderhoud heeft geleid tot uitbreiding van het programma in het bijzonder waar het gaat om een sterkere internationale gerichtheid. De opleiding kent een breed beroepsdomein: zowel organisatieontwikkeling als persoonlijke ontwikkeling zijn er onderdeel van. Afgestudeerden komen in diverse functies terecht: zoals personeelsfunctionaris, personeelsconsulent, personeelsadviseur, Human Resource Manager, reïntegratieconsulent, loopbaanbegeleider, vakbondsbestuurder (Format P&A 2004+). De taken en competenties zoals die voor de HRM-professional landelijk zijn geformuleerd, hebben betrekking op de HRMprofessional die werkt op het continuüm van het individuele en organisatorische perspectief binnen de veranderende maatschappelijke, economische en politieke context. Hij zal een actieve bijdrage moeten leveren aan het bereiken van de organisatiedoelstellingen vanuit de optiek van Human Resources. Afhankelijk van de kenmerken van de organisatie(ontwikkeling) en organisatiecultuur zal de HRMprofessional activiteiten ontwikkelen. HRM-professionals moeten in staat zijn vanuit verschillende contexten te opereren waarbij de belangen van de verschillende stakeholders in acht worden genomen. Uit Format P&A blijkt verder dat opleidingen P&A in Nederland veelal hebben gekozen voor een P&A breed curriculum. De aan het beroepsprofiel (Format P&A 2004+) ontleende eindkwalificaties zijn vastgelegd in een competentiekaart Major Management. De competentiekaart onderscheidt drie segmenten: werken aan de klant (zij), werken aan de organisatie (wij) en werken aan jezelf (ik). Daarnaast worden er zes competentiegebieden onderscheiden: klanten, interne processen, mensen, omgeving, professionaliteit en bijdrage leveren aan professionalisering beroepsgroep. NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt) 19

20 De competentiegebieden worden gedekt door vijftien competenties uit het profiel (2004). De segmenten en de competentiegebieden komen ook in het profiel uit 2000 aan de orde. De opleiding heeft beroepenveldcommissies (BVC s) om de verankering tussen de opleiding en het werkveld te borgen. Per locatie is een BVC actief. Een BVC komt ieder halfjaar bijeen. Daarnaast is recent een centrale BVC gestart. Daarin hebben andere vertegenwoordigers uit het werkveld zitting. Zij bespreken overeenkomstige thema s (lijst leden centrale BVC, agenda en notulen 20 maart 2006). Het panel heeft notulen van de verschillende BVC s gezien. Hieruit blijkt dat de onderwijsontwikkeling en de majorminorstructuur in enkele BVC s is besproken, waaronder de centrale BVC. De opleiding werkt samen met onderwijsinstellingen in Antwerpen, Zweden (Gavle), Litouwen, Edinburgh, Noorwegen (Bergen), Krakow en Suriname. Hiermee vindt programma-, student- en docentuitwisseling plaats (zie ook 2.1). Daarnaast heeft de opleiding de doelstellingen niet internationaal vergeleken. De implementatie van het nieuwe onderwijs heeft voor de opleiding prioriteit. Het panel komt tot de conclusie dat actualisatie van het uitstroomprofiel heeft plaatsgevonden doordat de opleiding de competenties uit het geactualiseerde profiel van het LOPA hanteert (Format P&A 2004+). Deze eindkwalificaties zijn landelijk met werkveld overeengekomen. De onderwijsvernieuwing is in enkele BVC s aan bod gekomen. Facet 1.2 Niveau bachelor Goed Criterium: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De eindkwalificaties die de opleiding hanteert, zijn afgeleid van het beroepsprofiel uit Format P&A In dit profiel zijn beroepstaken en -competenties gedefinieerd voor een HRM-professional aan de hand van de tien generieke kwalificaties voor een hbobachelor. Als referentiekader voor de bepaling of de eindkwalificaties aansluiten bij internationaal geaccepteerde beschrijvingen, hanteert de opleiding de Dublin descriptoren. In een matrix wordt overtuigend de relatie gelegd tussen de generieke kwalificaties en de nagestreefde eindcompetenties (2004). In deze matrix relateert de opleiding tevens de tien generieke kwalificaties hbo-bachelor aan de Dublin descriptoren. Uit de zelfevaluatie blijkt dat de Dublin descriptoren ten grondslag liggen aan de indeling in fase-niveaus die worden onderscheiden in de opbouw van de nieuwe curricula: beroepsgeschikt, stagebekwaam, beroepsgevormd en startbekwaam. Deze fases worden in een bijlage nader omschreven en voorzien van leer- en toetsingselementen. Het panel herkent hierin een toename van complexiteit. 20 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt)

21 Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Voldoende Criteria: - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De eindkwalificaties zijn ontleend aan het landelijk vastgestelde beroepsprofiel dat met het beroepenveld is overeengekomen (zie 1.1) en de taakgebieden en competenties in het profiel zijn gerelateerd aan de tien generieke kernkwalificaties hbo-bachelor (zie 1.2). De opleiding participeert in het LOPA. Daarnaast wordt halfjaarlijks op locatie- en overstijgend niveau gesproken met het beroepenveld in de diverse BVC s. Daarin komen het niveau en de oriëntatie van de opleiding aan bod. De beroepsprofielen (2000 en 2004) laten zien dat het beroep van de P&A-er een breed terrein bestrijkt en wordt gekenmerkt door de bijdrage aan de realisering van de doelen van een organisatie, instelling of bedrijf. In de praktijk houdt de P&A-er zich bezig met vier kernvraagstukken: het werken aan zinvolle en productieve arbeidsrelaties, het vaststellen van competenties voor zinvolle en productieve arbeid, het tot stand brengen van en afbouwen van arbeidsrelaties, het management van arbeidsrelaties. Dit gebeurt binnen een drietal terreinen: management en organisatie, personeelsinstrumenten en arbeidsmarkt, en loopbaanontwikkeling. Het panel heeft vernomen dat in het nieuwe onderwijsprogramma de drie terreinen in de specialisatieminor worden aangeboden waarin de student afstudeert. De opleiding P&A van INHOLLAND heeft een achttal kenmerken van een startbekwame P&A-student geformuleerd, bijvoorbeeld: in het beroepsmatig handelen persoonlijke, beroepsmatige en maatschappelijke verantwoording tonen, oorspronkelijke oplossingen bieden voor complexe, afdelingsoverstijgende problemen, aantoonbare kennis van en inzicht hebben in het vakgebied. De acht kenmerken zijn aldus het panel in overeenstemming met de eindkwalificaties zoals in het beroepsprofiel zijn geformuleerd. De geformuleerde kenmerken worden als uitgangspunt gehanteerd om het niveau te borgen. Inzicht in het gerealiseerde niveau krijgt de opleiding vanuit de contacten van studenten en docenten met instellingen en bedrijven en de uitkomsten van de HBO- Monitor. Het panel stelt vast dat de kenmerken gehanteerd worden op het nieuwe programma. NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt) 21

22 Onderwerp 2 Programma Met ingang van het studiejaar 2004 wordt de opleiding P&A aangeboden binnen de Major Management met daarbij de verplichte specialisatieminor P&A. Binnen de noordelijke locaties van de SoSW wordt de opleiding per 2005 volgens de major-minorstructuur aangeboden. Op alle locaties worden dezelfde eindkwalificaties gehanteerd met dezelfde toetscriteria, competentiekaarten en toetsblauwdrukken. Er is sprake van een gemeenschappelijk OER, een gezamenlijke BVC, een afgestemd personeelsbeleid en een nagenoeg uniforme programmering. De opleidingen worden aangestuurd vanuit de Schools. De drie opleidingsmanagers voeren locatieoverstijgend afstemmingsoverleg. De drie opleidingsvarianten komen sterk overeen. De studenten moeten dezelfde opleidingscompetenties behalen en volgen dezelfde programmaonderdelen. Het verschil ligt in de leeromgeving en de invulling van de studieloopbaanbegeleiding. Voltijd Alle studiejaren van de voltijdopleiding kennen een binnenschools en een buitenschools deel. Het buitenschoolse programma op de locaties Den Haag en Rotterdam begint in het derde jaar waarin de student 30 weken stage loopt in de beroepspraktijk. Op de noordelijke locaties is dit anders verdeeld. De studenten starten in het tweede jaar in de beroepspraktijk met een stage van tien weken en lopen in het derde jaar een stage van twintig weken. Het vierde jaar vindt vanaf 2007/2008 op alle locaties voor de helft (twintig weken) plaats in de beroepspraktijk. Deeltijd Uitgangspunt is dat de helft van het onderwijs binnenschools en de andere helft buitenschools plaatsvindt. Zoals gezegd in de inleiding kennen de deeltijdopleidingen nog twee stromingen, de vroegere Sosa-opleidingen op de vier locaties van Noord en de vierjarige deeltijdopleiding als variant van de voltijdopleiding. De Sosa-instroom volgt een verkort deeltijd-programma van drie jaar doordat zij op basis van een relevant mbo-diploma (niveau 4) en werkervaring vrijstelling krijgen voor de propedeuse. De vierjarige deeltijdvariant wordt per september 2006 op de vier locaties in Noord aangeboden en valt sindsdien onder de nieuwe OER waarin de gemeenschappelijk uitgangspunten zijn vastgelegd. Duaal De duale route is voornamelijk gericht op een instroom vanuit het mbo en jong volwassenen die niet meer voltijd naar school willen, maar werkend willen leren. De opleiding geeft aan dat het programma gelijk is aan dat van de voltijd. Studenten stromen op de locaties Noord in vanaf de tweede helft van het tweede studiejaar. Dat houdt in dat de student vanaf dan 4 dagen in de praktijk werkzaam is en 1 dag per week naar school gaat. 22 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt)

23 Voor de locaties Zuid geldt dat vanaf het derde jaar. De opdrachten in het duale programma zijn vertaald vanuit het voltijdprogramma naar de werkplek van de student. Het duale onderwijs wordt gekenmerkt door de relatie tussen opleiding, werkplek en de student. De samenwerking met de praktijk is essentieel. De opleiding stelt duidelijke eisen aan de werkplek. De opleiding sluit een contract, de Tripartite-overeenkomst, met de werkplek van de student en de student zelf. De werkplek stelt zich zo medeverantwoordelijk voor de opleiding van de student. Facet 2.1 Eisen HBO Voldoende Criteria: - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het opleidingsmateriaal dat het panel heeft bestudeerd, omvatte de eerste twee studiejaren van het nieuwe onderwijsprogramma (periodeboeken, toetsen en producten) en de laatste twee studiejaren van het oude onderwijsprogramma (stage- en afstudeerhandleidingen, toetsen en producten). Op het moment van visitatie is het derde studiejaar net geoperationaliseerd waardoor het panel daarvan nog geen resultaten heeft kunnen inzien. Het panel stelt vast dat er gebruik wordt gemaakt van vakliteratuur. Naast de voorgeschreven vakliteratuur, vastgelegd in boekenlijsten, die niet ouder mag zijn dan vijf jaar, wordt er in de periodeboeken verwezen naar verdere bronnen: artikelen uit vaktijdschriften, standaardwerken en publicaties op internet. Het panel acht de literatuur actueel en voldoende relevant. Het panel heeft in het nieuwe onderwijsmateriaal van de drie Schools voorbeelden gezien van casuïstiek, opdrachten (bijvoorbeeld een mobiliteitsonderzoek bij de NS) en materiaal dat ontleend is aan de beroepspraktijk, waaronder verslagen, rapporten, sheets, software, die als studiemateriaal wordt gebruikt. Het panel concludeert op basis van de periodeboeken en de studiegidsen dat het onderwijs voor de eerste twee studiejaren op de verschillende locaties volgens de dezelfde uitgangspunten wordt uitgevoerd en dat casuïstiek en volgorde waarin perioden aan bod komen, kunnen verschillen per locatie (Studiegidsen 2005/2006 en 2006/2007). Het panel vindt deze colour locale een logisch gevolg van de verankeringen met de verschillende lokale beroepenvelden en acht dit wenselijk voor de relatie van de opleiding op locatie met het veld waarin zij opereert. In de deeltijd- en duale opleidingen brengen studenten hun eigen authentieke beroepssituaties in in de lessituatie. Duale studenten moeten daarbij ook opdrachten die zijn afgeleid van de voltijd in de praktijk uitvoeren. NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt) 23

24 Uit bestudering van het programma blijkt dat voltijdstudenten vanaf het begin van hun studie ervaring opdoen met de beroepspraktijk door middel van projecten, bedrijfsbezoeken en opdrachten. De student loopt 30 weken stage (hoofdfase) en voert in de tweede helft van het vierde jaar een afstudeeropdracht in de praktijk uit in de vorm van een bedrijfsopdracht. Studenten van Noord voeren in het eerste jaar ook een snuffelstage uit. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van gastdocenten die de inhoud plaatsen in de context van authentieke beroepssituaties. Voltijdstudenten zoeken zelf een stageplek of maken gebruik van het MKB-loket van de Hogeschool waar een databank met stageplaatsen aanwezig is. De docent keurt een stageplaats goed aan de hand van criteria die in stagehandleidingen zijn vastgelegd. Het panel heeft stagehandleidingen voor de diverse locaties ingezien. Deze bieden inzicht in de beoogde doelstellingen middels de geformuleerde stagecriteria en richtlijnen. Van studenten verneemt het panel dat voor hen duidelijk is waaraan hun stage moet voldoen. Duale studenten stromen vanuit de voltijdopleiding in de hoofdfase van de duale opleiding. Dat gebeurt in het tweede of derde jaar (locatieverschillend) aan de hand van een geschikte werkplek waar zij minimaal 32 uur per week moeten werken. De geschiktheid van de werkplek wordt met de functieomschrijving van de student door een docent gecheckt op mogelijkheden voor de gewenste competentieontwikkeling. Op dezelfde wijze wordt de werkplek van deeltijdstudenten gecontroleerd. Deeltijdstudenten dienen vanaf het tweede jaar te beschikken over een relevante werkplek van minimaal 20 uur per week. De eisen aan de werkplek nemen in de loop van de opleiding toe, gelet op de complexiteit van de te toetsen competenties. Een belangrijk uitgangspunt bij de werkplek van duale en deeltijd studenten is dat de taken op hbo-niveau kunnen worden uitgevoerd en dat er een directe relatie bestaat met de ontwikkeling van de door de opleiding vastgestelde competenties. De werkervaring komt tijdens supervisie aan de orde. Uit bestudering van het programma blijkt dat studenten vanaf de propedeuse onderwijs volgen op het gebied van methoden en technieken van onderzoek. Het curriculum besteedt aandacht aan bronnenonderzoek en beoordeling, analyse en beoordeling van onderzoeken, ontwerpen en uitvoeren van (kleinschalig) onderzoek en uiteindelijk het voorbereiden en uitvoeren van toegepast onderzoek in de afstudeerfase. In de nieuwe situatie bestaat het afstudeerproject uit een onderzoek voor een bedrijf. Daarvoor doet de student een voorstel dat door de afstudeerbegeleider goedgekeurd moet worden op grond van de startbekwaamheidscriteria (Major Management en specialisatieminor P&A). Studenten kunnen ook deelnemen aan een internationaal onderzoek in het kader van een Intensive Programm (IP) Flexem. In de huidige oude situatie is er op de locaties Noord in de afstudeerfase sprake van toegepast onderzoek in de praktijk dat leidt tot een beroepsproduct. Dit is in mindere mate van toepassing bij het afstuderen op de locaties Zuid binnen de afstudeerrichting Procesbegeleiding. Het panel constateert dat aandacht voor conceptualisering en beleidsmatig denken en werken blijkt uit de gebruikte theoretische modellen van bijvoorbeeld Mintzberg (interne structuuranalyse) in periode 2 (jaar 1), Offman (kernkwadranten) en Kolb (leerstijlen) beide in periode 7 (jaar 2). De curriculumonderhoudscommissie bewaakt de actualiteit van het programma. Deze commissie bestaat uit zes docenten van de drie Schools. Zij vertalen de geluiden die de 24 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt)

25 docenten via bedrijfsbezoeken en/of scholing signaleren in het werkveld of die via de studenten binnenkomen naar adviezen voor de opleidingsmanagers en het ontwikkelteam over mogelijke gevolgen voor het curriculum. Het panel stelt vast dat het programma voldoende aandacht schenkt aan de ontwikkeling van beroepsvaardigheden. Dit vindt plaats in de projectopdrachten, workshops, stage- en werkplekopdrachten en het afstuderen. Voorbeelden van opdrachten waarbinnen aan de ontwikkeling van beroepsvaardigheden wordt gewerkt, zijn: Presenteren en adviseren (jaar 1, periode 2), Training loopbaanbegeleiding (jaar 2, periode 5) en Werving en selectie (jaar 2, periode 6). In de studieloopbaanbegeleiding wordt met reflectieverslagen van studenten aandacht besteed aan de eigen ontwikkeling van de beroepsvaardigheden. Om de Engelse taalvaardigheid van studenten te verbeteren wordt een aantal programmaonderdelen in de Engelse taal aangeboden. In het kader van een sterkere nadruk op internationalisering (zie 1.1) vanuit Format P&A is op alle locaties aangestuurd op een intensievere samenwerking met buitenlandse instellingen. Reeds hebben drie studenten een stage in het buitenland uitgevoerd en hebben er uitwisslingen plaatsgevonden voor vier studenten en drie docenten (locaties Noord). Uit het STO 2006 blijkt dat studenten (alle varianten) van de drie Schools tevreden zijn over de mate waarin het studiemateriaal is ontleend aan de beroepspraktijk en dat studenten het programma voldoende actueel vinden. Studenten bevestigen in gesprek met het panel dat zij de actualiteit van het onderwijsprogramma positief vinden evenals het aan de beroepspraktijk ontleende studiemateriaal. De tevredenheid van studenten over de mate waarin zij contacten hebben met de actuele beroepspraktijk wisselt. Studenten uit Rotterdam en de noordelijke locaties zijn hierover zeer tevreden (3,5 op een vijfpuntsschaal en hoger, waarbij wordt uitgegaan van de norm 3,0). Echter studenten uit Den Haag oordelen hierover negatiever (score 2,8). Het panel vindt dit opvallend omdat de programma s van Den Haag en Rotterdam gelijk oplopen. Evenmin kan de opleiding deze uitkomst verklaren. Het panel concludeert dat het verschil in casuïstiek en volgorde niets afdoet aan de mate waarin kennis en beroepspraktijk aan bod komen in het nieuwe programma. Dit is op iedere locatie gelijk doordat dezelfde uitgangspunten (indicatoren) worden gehanteerd. De curriculumcommissie en de planmatige invoering van de onderwijsontwikkeling borgen dat de varianten en locaties vanaf cohort 2004 hetzelfde P&A programma uitvoeren. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt) 25

26 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: P&A-studenten volgen binnen het huidige curriculum de Major Management (120 studiepunten), de specialisatieminor P&A (60 studiepunten) en differentiatieminors (60 studiepunten). In de major worden de domeincompetenties ontwikkeld. De specialisatieminor P&A (60 studiepunten) betreft de competenties die alleen voor P&Astudenten gelden en wordt ook alleen gevolgd door studenten P&A. Elke eindkwalificatie (beroepscompetentie) is uitgewerkt in een competentieformulering, een beschrijving van een werksituatie en een zogenoemde uitdaging. Die uitdaging, die geformuleerd is op het niveau van de beginnende beroepsbeoefenaar, beschrijft wat de student moet kennen en kunnen om de competentie te demonstreren. Daarbij gaat het zowel om kennis- en vaardigheids- als houdingsaspecten (toetsblauwdrukken). Het panel herkent de uitwerking van de competenties P&A (taakgebieden en taakcompetenties, LOPA Format 2004+) in de competentiekaart Major Management en de toetsblauwdrukken. Het panel constateert dat vanaf de cohorten 2004/2005 (deeltijd Noord: vanaf de cohorten 2005/2006) de toetsblauwdrukken weergeven welke competentietaak en taakgebied in welke onderwijseenheid aan bod komt. Dit is voor de eerste twee studiejaren uitgewerkt. Voordat de major-minorstructuur en het competentiegerichte onderwijs werden ingevoerd was het curriculum gericht op studieresultaten die beschreven werden op drie niveaus: academisch, vakgericht en persoonsgericht. Het onderwijs werd afgewisseld met thema s of projecten gebaseerd op praktijksituaties. In de studiehandleidingen werd vermeld aan welke aan het beroepsprofiel ontleende kwalificaties het onderdeel bijdroeg. Het programma bood daarbij 25% vrije keuzeruimte conform de beroepsprofielen 2000 en In het nieuwe programma bieden de differentiatieminors verdieping of verbreding binnen het domein management, waarmee de student een accent op zijn profiel legt. Differentiatieminors worden binnen de Schools ontwikkeld en door de Hogeschool goedgekeurd alvorens ze worden aangeboden. De examencommissie van de opleiding bewaakt de aansluiting tussen de opleiding en de differentiatieminors die de student kiest. De student moet goedkeuring hebben van de examencommissie voor het volgen van een differentiatieminor. Hiervoor gelden vastgestelde richtlijnen. Voorbeelden van differentieminors die door P&A ontwikkeld zijn internationaal-hrm, Balanceren tussen mens en organisatie en Kwaliteit Arbo en Milieu. Op basis van het beroepsprofiel (2004) heeft de opleiding thema s gekozen die in het nieuwe programma multidisciplinair zijn uitgewerkt. Leerdoelen zijn afgeleid van competenties. Om die vertaling richting te geven zijn eerst competentie-indicatoren opgesteld die zijn opgenomen in de toetsblauwdrukken. De competenties met bijbehorende indicatoren zijn zo gestructureerd dat alle competenties elk jaar aan de orde komen. Het panel heeft de toetsblauwdrukken ingezien en acht de vertaling van de competenties naar het programma adequaat en zichtbaar in de periodeboeken (eerste twee studiejaren). Van de studenten verneemt het panel dat zij de periodeboeken duidelijk vinden en een goed beeld geven waarvoor zij worden opgeleid. Studenten geven in het STO 2006 aan een duidelijk beeld te hebben van het beroepenveld waarvoor zij worden opgeleid. Door de opbouw en transparantie van het curriculum zijn studenten bekend met de nog af te leggen weg. Het panel herkent dit in het nieuwe programma. Uit evaluaties van de onderwijsperioden blijkt dat studenten aan het begin 26 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt)

27 van elke periode beter geïnformeerd kunnen worden over de competenties die in de betreffende periode centraal staan. In het vierde jaar heeft het panel twijfel bij de wijze waarop de eindkwalificaties zijn uitgewerkt voor de afstudeerrichting Procesbegeleiding te Rotterdam (Inhoudelijke kader afstuderen Procesbegeleiding 2005/2006). De relatie tussen de eindkwalificaties en de leerdoelen acht het panel binnen deze afstudeerrichting dusdanig abstract dat in de uitwerking aan de beoogde economische, juridische en organisatorische aspecten voorbij kan worden gegaan. De opleiding heeft naar aanleiding van de kritiek van het panel na het visitatiebezoek het afstudeerprogramma inhoudelijk aangepast voor het laatste cohort van het studiejaar 2006/2007 (zie verder 6.1). Voor alle cohorten vanaf 2004 constateert het panel dat de vertaling van de competenties (Format P&A 2004+) zichtbaar is gemaakt in de toetsblauwdrukken en dat de competentie-indicatoren herleidbaar zijn terug te vinden in de periodeboeken. Zo is duidelijk welke competentie op welk niveau (per leerjaar) en in welke periode aan bod komt. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voldoende Criterium: - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De verticale samenhang krijgt als volgt vorm: - Er is sprake van een concentrische opbouw; alle eindkwalificaties komen in opeenvolgende jaren aan bod; - Er is sprake van een toenemende zelfsturing en een toenemende complexiteit die expliciet tot uiting komt in de faseniveaus; - De thema s geven samen een volledig beeld van het vakgebied. In het oude curriculum bieden de leerlijnen in verticale zin een duidelijke samenhang. Horizontale samenhang wordt bewerkt door de thematische aanpak. Binnen een onderwijsperiode van tien weken werken studenten in een thema aan een opdracht en een daaruit voortkomend beroepsproduct. Het daarvoor benodigde kennis-vaardigheidsen attitudegericht onderwijs wordt flankerend aangeboden. In het realiseren van het beroepsproduct wordt integratie van die onderdelen bereikt. Dit wordt nog duidelijker beoogd in de stage en het afstudeeronderzoek. In de periodeboeken wordt duidelijk gemaakt hoe het betreffende thema en de inhoud van een periode zich tot elkaar verhouden en hoe dit zich tot de andere periode van het studiejaar verhoudt. Het panel herkent deze samenhang in de bestudeerde periodeboeken (blokken 1 tot en met 7) en oordeelt hierover positief. NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid (vt, du, dt) 27