Avans Hogeschool, Breda

Transcriptie

1 Avans Hogeschool, Breda Opleidingen: Bedrijfskundige Informatica (BI) Informatiedienstverlening en management (IDM) Informatica (INF) Technische Informatica (TI) Varianten: Alle opleidingen voltijd, deeltijd en duaal Visitatiedata: 20 en 21 oktober 2004 NQA (Netherlands Quality Agency) Utrecht, juni 2005

2 2

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 17 Deel B: Facetten 19 Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding 21 Onderwerp 2 Programma 25 Onderwerp 3 Inzet van personeel 39 Onderwerp 4 Voorzieningen 43 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 48 Onderwerp 6 Resultaten 52 Deel C: Bijlagen 57 Bijlage 1 Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 59 Bijlage 2 Deskundigheden panelleden 61 Bijlage 3 Bezoekprogramma 65 3

4 4

5 Deel A: Onderwerpen 5

6 6

7 Onderwerpen 1.1 Voorwoord In dit rapport doet het panel, dat in opdracht van NQA de bacheloropleidingen Bedrijfskundige Informatica (BI) Informatiedienstverlening en management (IDM) Informatica (INF) en Technische Informatica (TI) heeft gevisiteerd, verslag van zijn werkwijze, bevindingen en conclusies. Het onderzoek vond plaats met het oog op accreditatie van de opleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in juli 2004, het moment waarop de opleidingen hun zelfevaluatierapport bij de NQA aanleverde. Een visitatiebezoek vond plaats op woensdag 20 en donderdag 21 oktober 2004 en werd uitgevoerd door een panel dat bestond uit de volgende personen: De heer prof. dr. S.K.Th. Boersma (voorzitter, domein/werkveld Informatica, i.h.b. BI en IDM); De heer A. van der Hoeff (domein/werkveld Informatica en onderwijskundige); De heer ing. A.A. Vreven Msc. (domein/werkveld Informatica in het bijzondere BI); De heer dr. C.L.M. Pouw (domein/werkveld Informatica i.h.b Technische Informatica); De heer D.A. Kenbeek (studentlid); De heer drs. G.J.H. Vermeulen (NQAauditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (12 mei 2003). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken en de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. deel B: een detailrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan hier uit van de vierpuntsschaal zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit detailrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Hogeschool Brabant en de Hogeschool shertogenbosch zijn op 1 januari 2001 bestuurlijk gefuseerd in de Stichting Brabantse Hogescholen, met vestigingen in Breda, Tilburg en shertogenbosch. Per 1 januari 2004 vond een instellingenfusie plaats en is de naam gewijzigd in Avans Hogeschool. 7

8 Binnen de hogeschool is sprake van een tweelagenstructuur, met een hogeschoolbreed opererende Raad van Bestuur en 18 academies die elk door een eigen directie worden aangestuurd. In iedere academie zijn één en meer bacheloropleidingen ondergebracht. Per september 2004 omvat Avans Hogeschool met ruim 50 opleidingen nagenoeg alle segmenten van het hoger beroepsonderwijs. De hogeschool telt ruim studenten en medewerkers. Behalve de reguliere opleidingen verzorgt de hogeschool ook contractactiviteiten, posthboopleidingen, masteropleidingen en bedrijfsspecifieke cursussen. Daarnaast heeft Avans Hogeschool elf lectoraten. Het onderwijs wordt verzorgd in de plaatsen Breda, Tilburg en shertogenbosch. Per september 2004 is een nieuwe organisatiestructuur geïmplementeerd waarbij de ondersteunende diensten zijn gecentraliseerd. De Academie voor ICT en Management (AIM) is in januari 2001 binnen de toenmalige Hogeschool Brabant te Breda opgericht. De naam is per september 2004 gewijzigd in de Academie voor ICT en Media. De oprichting van de academie had onder andere een concentratie van ICTgerelateerde opleidingen binnen de hogeschool ten doel. Thans telt de academie ongeveer 1500 studenten en 140 medewerkers. De academie biedt in zijn huidige vorm een breed scala aan ICTopleidingen, namelijk Bedrijfskundige Informatica (BI), Informatiedienstverlening en management (IDM), Informatica (INF), Technische Informatica (TI) en Communication & Multimedia Design (CMD). De opleiding CMD is ontwikkeld in samenwerking met de Academie voor kunst en vormgeving St. Joost en is in 2001 gestart. De opleiding CMD is geen onderwerp van deze visitatie. De opleiding CMD is van belang voor de inbreng op het gebied van design binnen de vier andere opleidingen. De vier gevisiteerde opleidingen worden in voltijd, deeltijd en duale vorm aangeboden. De academie spreekt in dit verband over leeromgevingen. Vanaf 2001 wordt gewerkt aan vernieuwing van de opleidingen. Het ontwikkeltraject van AIM heeft een looptijd van vier jaar met als start januari 2001 en als einddatum januari Gelijktijdig worden de oude opleidingen BI, IDM en HIO afgebouwd. De eerste AIMstudenten die binnen het nieuwe curriculum zijn opgeleid zullen in het studiejaar 2004/2005 afstuderen. Het beoogde resultaat is een brede bachelor of ICT, met in de drie leeromgevingen (voltijd, deeltijd, duaal) een drietal majors, elk met diverse minors. Het onderwijs is competentiegericht. In de visie van AIM staat centraal dat studenten leren kennen en kunnen te verbinden aan hun handelen en leren rekening houden met de gevolgen van hun handelen. Vanaf september 2001 is er sprake van een gemeenschappelijke propedeuse voor de vier opleidingen. Studenten dragen na hun afstuderen de titel Bachelor of Information & Communication Technology. AIM onderscheidt binnen de brede bachelor een drietal profielen: BI/IDM, INF en TI (Bedrijfskundige Informatica & Informatiedienstverlening en Management, Informatica en Technische Informatica). De omvang van de duale leeromgeving is zeer beperkt (in 2002 staan er in totaal 13 duale studenten ingeschreven). Duaal maakt om efficiencyredenen gebruik van onderwijseenheden van de deeltijd. 8

9 1.3 Werkwijze De visitatie van de opleidingen door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA, die hieronder in concreto wordt beschreven. Dit houdt tevens in dat het panel heeft vastgesteld dat het zelfevaluatierapport plus de bijlagen een voldoende basis bood voor het visitatiebezoek en dat de visitatie plaats vond op basis van het voor de opleidingen geldende domeinspecifieke referentiekader (zie hieronder). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke visitatiebezoek en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft de NQAauditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de screening) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. De screening gaf aanleiding voor het opvragen van enige nadere informatie voorafgaand aan de visitatie. Op basis van het zelfevaluatierapport zijn de panelleden zich inhoudelijk gaan voorbereiden op het bezoek. Zij lazen het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten, die doorgegeven werden aan de NQAauditor. Hoewel ieder panellid alle onderwerpen en facetten onder de loep nam, is er sprake geweest van een taakverdeling, waarbij bepaalde onderwerpen en facetten door een bepaald panellid extra grondig bestudeerd zijn. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQAauditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het visitatiebezoek concreet voorbereid. De opleidingen hebben in het zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiezen. Het panel heeft dit getoetst aan de landelijke beroeps en opleidingsprofielen (zie Detailrapport). Het visitatiebezoek NQA heeft een Raamwerk bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag)indeling van het visitatiebezoek dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleidingen. Tijdens het visitatiebezoek is gesproken met (een representatieve) vertegenwoordiging van docenten, studenten, werkveld, afgestudeerden en met het opleidings/academiemanagement. Het bezoekprogramma was als volgt: Woensdag 20 oktober 2004: voorbereidend overleg van het panel bestudering van ter inzage gelegd materiaal een eerste gesprek met het opleidingsmanagement Donderdagochtend 21 oktober 2004: een gesprek over Bijzondere Kwaliteitskenmerken (niet opgenomen in deze rapportage) een gesprek met werkveldvertegenwoordigers een gesprek met afgestudeerden een gesprek met studenten BI en IDM en parallel met studenten I en TI 9

10 een gesprek met docenten BI en IDM en parallel met docenten I en TI. Het middagprogramma van de tweede dag had een meer open karakter. In het begin van de middag hebben panelleden in een onderlinge taakverdeling: nader materiaal bestudeerd zich een beeld gevormd van de faciliteiten. Het tweede deel van de middag is benut om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen)oordelen. Aan het einde van de middag heeft het panel een tweede gesprek gevoerd met het management van de opleidingen/academie. De fase van rapporteren De NQAauditor heeft, op basis van de bevindingen van het panel, een conceptrapportage opgesteld en die voorgelegd aan de panelleden. Het panel heeft vervolgens het definitieve concept vastgesteld. Het definitieve conceptrapport is aan de opleidingen voorgelegd ter correctie van feitelijke onjuistheden. Naar aanleiding daarvan zijn door de NQAauditor enkele wijzigingen aangebracht en is het definitieve rapport door het panel vastgesteld. Het visitatie of beoordelingsrapport is uiteindelijk ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In hoofdstuk 1.5 wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken. Het oordeel komt tot stand op basis van een weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels, zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor Oordeelsvorming, een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere opleidingen Informatica, Bedrijfskundige Informatica, Technische Informatica en IDM op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als er sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overstijgen; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De wegingen zullen in dit rapport niet overal diepgaand zijn, omdat de opleidingen op de meeste facetten een voldoende of goed hebben gehaald. De argumentatie daarvoor is te vinden in het detailrapport. De oordelen, zowel in het onderwerprapport als het detailrapport, betreffen de voltijd deeltijd en de duale varianten van de opleidingen. Bij de facetten wordt in de argumentatie, daar waar relevant, expliciet ingegaan op de vier opleidingen en de drie varianten. Waar dat niet gebeurt komt de argumentatie voor de drie varianten overeen. Afgezien van de facetten 10

11 Domeinspecifieke eisen, Niveau bachelor, Oriëntatie HBObachelor, Instroom en Onderwijsrendement zijn er geen verschillen tussen opleidingen of varianten. Zoals is opgemerkt in de Inleiding werkt AIM aan een nieuw curriculum. De beoordeling heeft zich voornamelijk gericht op het AIMcurriculum. Alleen bij de beoordeling van de resultaten zijn afstudeerwerken bestudeerd van de oude opleidingen. Het panel komt tot de beoordeling voldoende op een facet als er sprake is van basiskwaliteit, maar er wel kantekeningen zijn. Als daar aanleiding toe is worden deze als expliciet punt genoemd. Ze kunnen echter ook onderdeel zijn van argumenten die op zich genomen het positieve oordeel ondersteunen. Als er geen sprake is van zwaarwegende kanttekeningen is het oordeel goed toegekend. 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding Aan het eerste facet van dit onderwerp is voor de opleidingen Informatica, Bedrijfskundige informatica en Technische informatica een goed toegekend. Voor het tweede en derde facet werd eveneens het oordeel goed toegekend. Voor de opleiding IDM zijn de drie facetten van dit onderwerp met voldoende gewaardeerd. Het oordeel op dit onderwerp is voor de vier opleidingen derhalve positief. De opleidingen hanteren evenals de andere door NQA gevisiteerde informaticaopleidingen de landelijke opleidingskwalificaties uit Beroepsen opleidingsprofiel HBOI d.d. augustus Daarin zijn de landelijke eisen voor startbekwame beroepsbeoefenaars beschreven. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen algemene kwalificaties voor de ICT er en domeinspecifieke kwalificaties voor de opleidingen BI, INF en TI. Op basis daarvan en een aantal externe bronnen is door AIM een eigen competentiematrix samengesteld die voor alle opleidingen geldt. Alle opleidingen hebben nadrukkelijk een relatie met het vakgebied bedrijfskunde. De competenties van de opleiding IDM zijn mede gebaseerd op het beroepsen opleidingsprofiel Focus op kennis (2000). Door de opleidingen is aangetoond hoe de Dublindescriptoren vertaald zijn naar onderdelen van het curriculum. Door uit te gaan van de landelijke set van eindkwalificaties kunnen de opleidingen rekenen op een brede steun vanuit het werkveld Programma Voor de vier opleidingen zijn de facetten Samenhang in het opleidingsprogramma, Duur en Afstemming tussen vormgeving en inhoud gewaardeerd met het oordeel goed. De facetten Relatie doelstellingen en inhoud programma en Instroom zijn voor INF, BI en TI met een goed en bij IDM met een voldoende beoordeeld. Aan de facetten Eisen HBO, Studielast en Beoordeling en toetsing zijn de oordelen voldoende toegekend. Het oordeel op dit onderwerp is voor de opleidingen derhalve positief. Dat de opleidingen deze positieve score hebben behaald, is deels te danken aan de heldere visies op beroep en onderwijs die expliciet zijn vastgelegd en in de praktijk worden 11

12 gerealiseerd. Daarnaast is een sterk punt de consequente wijze waarop de inhoud van de curricula zijn afgestemd op de doelstellingen (competenties) en het daarachter liggende competentiematrix. Deze consequente werkwijze heeft geleid tot een aantrekkelijk en adequaat beroepsen praktijkgericht programma met een eigen inkleuring en een sterke samenhang. Gevolg is ook dat studenten een goed beeld hebben van de eindkwalificaties waar zij naar toe werken. Veel aandacht wordt via verschillende procedures ook besteed aan het tegemoet komen aan wensen en behoeften van instromende studenten, in het bijzonder ook de deeltijdstudenten. Toetsing en onderwijs tenslotte zijn voldoende met elkaar verbonden Inzet van personeel De vier opleidingen scoren voldoende op de facetten Eisen hbo en Kwaliteit personeel en goed op het facet Kwantiteit personeel. Het oordeel op dit onderwerp is voor de opleidingen derhalve positief. Het docerend personeel is in het algemeen voldoende toegerust voor het onderwijs. AIM stelt een beleid voor dat medewerkers in staat stelt hun eigen ambities om te zetten in competenties die passen binnen de doelstellingen van de organisatie. Om talenten zo goed mogelijk te benutten, worden de docenten bij meerdere opleidingen ingezet. Ook wordt uitwisseling tussen voltijd en deeltijd bevorderd. Medewerkers worden in de gelegenheid gesteld zich te scholen door middel van kennisteams en trainingonthejob, aangevuld met externe trainingen en cursussen. Intervisie wordt gestimuleerd en toegepast. Er wordt 10% van de beschikbare tijd gereserveerd voor scholing. De beschikbare formatie maakt het mogelijk het aantal benodigde DBU daadwerkelijk invulling te geven en past binnen de budgettaire kaders van de hogeschool Voorzieningen Voor de vier opleidingen zijn de facetten Materiële voorzieningen en Studiebegeleiding met een voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleidingen derhalve positief. De materiële voorzieningen zijn voldoende afgestemd op de gekozen vorm van onderwijs. De studiebegeleiding en de informatievoorziening zijn adequaat Interne kwaliteitszorg Voor de vier opleidingen zijn de facetten Evaluatie resultaten en Maatregelen tot verbetering met voldoende beoordeeld. Het facet Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld is als goed beoordeeld. Het eindoordeel op dit onderwerp is voor de opleidingen derhalve positief. De Academie beschikt over een degelijk kwaliteitszorgplan waarin ook wordt aangegeven welke evaluatieinstrumenten worden gebruikt en met welke frequentie wordt geëvalueerd. Er wordt ook daadwerkelijk periodiek gemeten en gesignaleerde tekortkomingen leiden aantoonbaar tot verbeteracties. De verschillende relevante geledingen worden goed bij de kwaliteitszorg betrokken. 12

13 1.5.6 Resultaten Het facet Onderwijsrendement is bij de verschillende opleidingen en opleidingsvarianten verschillend beoordeeld. De opleiding BI kreeg een voldoende voor de voltijdopleiding, de opleiding IDM voor de voltijden de deeltijdopleiding. De opleiding TI kreeg een onvoldoende voor de voltijdopleiding, wat ook geldt voor BIdeeltijd. Voor Informatica heeft het panel geen oordeel kunnen geven. Dat geldt ook voor de duale varianten. Het aantal studenten is daar zo gering dat er geen uitspraken over rendementen mogelijk zijn. De opleiding Informatica is pas in 2000 gestart. Daardoor zijn beschikbare kengetallen beperkt, waardoor uitspraken over rendement op basis van cijfers nauwelijks mogelijk zijn. Het facet Gerealiseerd niveau is bij de vier opleidingen met een voldoende beoordeeld. Het eindoordeel op dit onderwerp is voor de opleidingen positief. Hoewel aan het facet Opleidingsrendement in een aantal gevallen een onvoldoende is toegekend, vindt het panel het onderwerp als geheel toch voldoende. Een deel van de rendementsproblematiek wordt veroorzaakt door het gegeven dat opleidingen en varianten recent zijn ontwikkeld of door de geringe studentenaantallen (duaal) waardoor relevante informatie nog niet beschikbaar is. De Academie geeft zelf aan dat juist de tegenvallende rendementen een van de redenen is geweest om AIM in te richten. De eerste resultaten van de eerste lichting AIMstudenten zijn bemoedigend. Een aantal streefnormen (propedeuserendementen, verblijfduur studiestakers) wordt gehaald. Verder blijkt dat de afgestudeerden in de praktijk voldoen en de beoogde kwalificaties beheersen. Gezien het feit bovendien dat het panel, in lijn met de Handreiking voor oordeelsvorming van NQA, het meer kwalitatieve gerealiseerde niveau zwaarder laat wegen dan de kwantitatieve resultaten, acht het panel voor het onderwerp Resultaten het totaaloordeel positief gerechtvaardigd. Kengetallen opleidingen: Informatica,Bedrijfskundige Informatica, Technische Informatica en IDM Voltijd, deeltijd en duaal Tabel 1: Algemene gegevens opleidingen Vt Dt/Du Vt Dt/Du Vt Dt/Du Vt Dt/Du Totaal aantal ingeschreven BI / / / /5 studenten INF / /3 TI /2 IDM /3 Omvang docerend personeel in BI 15,4 4,5 16,2 6,0 14,8 0,42 13,8 2,3 fte INF 2,5 3,5 0,05 6,1 0,6 TI 13,5 12,8 13,8 14,1 0,15 IDM 4,52 4, ,65 Student/ fte ratio BI 27,9 62,4 24,1 59,0 23,8 114,3 22,3 172,6 INF 6,8 23,1 64,0 24,6 90,0 TI 23,1 26,4 24,7 23,6 0,15 IDM 6,19 5,9 15, ,4 Totaal aantal docenten BI INF TI IDM * 1999 betekent het studiejaar 1999/2000. Idem voor de andere jaartallen 2003 Vt Dt/Du 13

14 Tabel 2: Instroomgegevens opleidingen (instroomcohort eerste keer hogeschool) Instroom vt dt/du vt dt/du vt dt/du vt dt/du vt dt/du vt dt/du vt dt/du vt dt/du Totaal ingestroomde studenten BI INF TI IDM vt t/du Vergelijking van de kengetallen van de opleidingen met landelijke kengetallen De gegevens van de opleidingen worden hieronder vergeleken met landelijke gegevens, voorzover die via de website van de HBOraad beschikbaar zijn (CRIHO). In de tabellen 3a en 3b worden rendementsgegevens, uitvalgegevens en gegevens met betrekking tot de gemiddelde studieduur vergeleken. Voltijdopleidingen Tabel 3a: Gegevens opleidingen (instroomcohort eerste keer hogeschool) Percentage diploma behaald na 5 jaar (instroomcohort)* Gemiddelde studieduur van gediplomeerden uitstroomcohort jaar x (in maanden) Percentage uitval na 1 jaar (instroomcohort)* Percentage uitval na 3 jaar (instroomcohort)* Gemiddelde studieduur studiestakers in maanden van het uitstroomcohort in jaar x (in jaren) Bron: Kengetallen AIM Avans BI dt INF TI IDM BI dt INF TI IDM BI dt INF dt TI IDM BI dt INF TI IDM BI dt INF dt TI IDM ,6 39,6 51, ,6 16, ,2 45,6 49, ,4 25, ,4 32, ,6 16,8 20, , ,4 22,8 16, ,6 32,4 38,4 51, ,8 7,2 9,6 24 2,4 14

15 Tabel 3b: Landelijke gegevens (instroomcohort eerste keer hogeschool) voltijd Percentage diploma behaald na 5 jaar (instroomcohort) Gemiddelde studieduur van gediplomeerden uitstroomcohort jaar x (in maanden) Percentage uitval na 1 jaar (instroomcohort) Percentage uitval na 3 jaar (instroomcohort)* Gemiddelde studieduur studiestakers in maanden van het uitstroomcohort in jaar x (in maanden) * BI INF TI IDM BI INF TI IDM BI INF TI IDM BI INF TI IDM BI INF TI IDM 48,3 51,8 44,0 49,2 43,2 53,4 46,4 44,2 41,1 50,6 45,1 45,6 35,2 48,5 40,8 38,2 51,7 * huidige kengetallen hbo maken geen onderscheid tussen volen deeltijd Bron: 44,0 47,1 33,0 44,2 47,5 51,0 53,7 31,7 27,0 36,5 46,6 37,7 54,1 48,1 37,6 40,9 35,5 35,9 46,4 50,6 43,3 50,4 35,0 28,0 35,1 40,4 47,2 41,8 55,1 57,8 17,4 19,4 17,3 21,4 47,6 53,0 48,5 47,2 41,7 30,0 43,2 36,9 52,9 41,9 55,8 58,1 17,4 17,3 17,3 19,9 48, ,7 49,3 34,6 34,0 30,0 49,6 44,2 44,7 40,3 17,0 20,0 17,6 20,6 49,9 49,3 48,7 48,1 32,5 33,0 27,7 32,7 20,6 21,0 17,6 20,1 Deeltijd Tabel 3b: Landelijke gegevens (instroomcohort eerste keer hogeschool) deeltijd Percentage diploma behaald na 5 jaar (instroomcohort) Gemiddelde studieduur van gediplomeerden uitstroomcohort jaar x (in maanden) Percentage uitval na 1 jaar (instroomcohort) Percentage uitval na 3 jaar (instroomcohort)* Gemiddelde studieduur studiestakers in maanden van het uitstroomcohort in jaar x (in maanden) * * *geen landelijke cijfers aanwezig Bron: BI INF TI** IDM BI INF TI** IDM BI INF TI IDM BI INF TI IDM BI INF TI IDM 28,0 30,2 9,8 32,9 32,8 17,9 39,7 25,6 19,1 35,4 59,2 62,9 45,1 27,9 18,6 26,7 29,4 26,2 34,5 47,1 46,4 43,9 49,1 39,7 50,4 34, ,7 59,0 63,5 64,9 57, ,3 49,1 39,7 44,1 63,2 48,3 62, ,0 64,8 72, ,5 42,6 44,6 53,4 58,4 46,4 40,9 71,6 63,9 55,7 45,2 46,4 50,4 33,0 41,7 37,7 15

16 Conclusies naar aanleiding van de vergelijking van de kengetallen Voltijd: De opleidingsrendementen na 5 jaar zijn moeilijk te vergelijken, omdat de opleidingen kengetallen hebben aangeleverd over de periode 1998/2002, terwijl de landelijke cijfers de periode 1994/1999 bestrijken. Dus alleen de jaren 1998 en 1999 overlappen. Op grond van de geldende cijfers scoort de opleiding BI aanzienlijk onder het landelijk gemiddelde. Voor Informatica zijn er nog geen cijfers bekend en een vergelijking is dus niet mogelijk. Voor TI geldt dat eveneens in de jaren 1998/1999 voor de voltijdopleiding aanzienlijk onder het landelijke gemiddelde gescoord wordt. Bij IDM geldt het gegeven getal voor 2002 wat niet is te vergelijken met een landelijk resultaat. De uitvalpercentages na één jaar liggen bij BI, behalve in 2000, aanzienlijk onder het landelijke gemiddelde. Dat geldt, behalve in 1998, ook voor de deeltijdopleiding. Voor Informatica is er alleen een cijfer over Dat ligt aanzienlijk onder het landelijke resultaat. Dat geldt eveneens voor de deeltijdopleiding. Bij TI is het beeld wisselend. Het ene jaar liggen de resultaten onder, het andere jaar boven de landelijke cijfers. Voor de deeltijdopleiding zijn er geen cijfers. Ook voor IDM zijn die er niet, zodat een vergelijking niet gemaakt kan worden. Alleen voor BI en TI zijn er resultaten bekend over de uitval na drie jaar. Deze cijfers wijken dermate af van de landelijke getallen, dat een vergelijking niet zinvol is. De gemiddelde studieduur van gediplomeerden laat voor BI een gunstig beeld zien. De opleiding scoort, behalve in 2002, onder het landelijke gemiddelde. Het zelfde geldt voor de deeltijdopleiding, die wijkt alleen in 2000 in negatieve zin af. De opleiding TI heeft, behalve in 1999, voor de voltijdopleiding een kortere studieduur van gediplomeerden dan het landelijke gemiddelde. Voor de deeltijdopleiding zijn er geen landelijke cijfers bekend. Voor Informatica zijn er geen opleidingscijfers, voor IDM alleen over De opleiding scoort dan iets boven het landelijke gemiddelde. De gemiddelde studieduur van studiestakers ligt bij BI eerst onder, maar vanaf 2001 boven het landelijke gemiddelde. Informatica heeft alleen een resultaat over 2002; dat ligt een stuk onder het landelijke cijfer. Dat geldt ook voor IDM. Bij TI liggen de resultaten, behalve in 2001 iets boven de landelijke cijfers. Duaal: Gezien de lage aantallen studenten is een vergelijking van de cijfers voor de duale varianten weinig zinvol. 16

17 1.6 Schematisch overzicht oordelen Totaaloverzicht oordelen op facet en onderwerpniveau Opleidingen : Informatica, Bedrijfskundige Informatica, Technische Informatica en IDM Onderwerp/Facet Informatica Bedrijfskundige Technische IDM Informatica Informatica vt dt du vt dt du vt dt du vt dt du Doelstellingen 1.1 G G G G G G G G G V V V 1.2 G G G G G G G G G V V V 1.3 G G G G G G G G G V V V Totaaloordeel Positief Positief Positief Positief Programma 2.1 V V V V V V V V V V V V 2.2 G G G G G G G G G V V V 2.3 G G G G G G G G G G G G 2.4 V V V V V V V V V V V V 2.5 G G G G G G G G G V V V 2.6 G G G G G G G G G G G G 2.7 G G G G G G G G G G G G 2.8 V V V V V V V V V V V V Totaaloordeel Positief Positief Positief Positief Personeel 3.1 V V V V V V V V V V V V 3.2 G G G G G G G G G G G G 3.3 V V V V V V V V V V V V Totaaloordeel Positief Positief Positief Positief Voorzieningen 4.1 V V V V V V V V V V V V 4.2 V V V V V V V V V V V V Totaaloordeel Positief Positief Positief Positief Kwaliteitszorg 5.1 V V V V V V V V V V V V 5.2 V V V V V V V V V V V V 5.3 G G G G G G G G G G G G Totaaloordeel Positief Positief Positief Positief Resultaten 6.1 V O O V V V V V V V V V V V V V V Totaaloordeel Positief Positief Positief Positief 1.7 Totaaloordeel Op grond van bovenstaand schema en de onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5, waaruit blijkt dat de opleidingen op alle zes onderwerpen positief scoren, is de conclusie dat het totaaloordeel over de vier opleidingen POSITIEF is. De opleidingen voldoen op vrijwel alle facetten aan de basiskwaliteit en gaan daar op meerdere facetten met name waar het gaat om het onderwerp Programma bovenuit. 1 Voor duale variant niet van toepassing 17

18 18

19 Deel B: Facetten 19

20 20

21 Facetten De oordelen op facetniveau worden steeds per opleiding gegeven. In het geval er verschillen zijn tussen de opleidingen en de varianten worden deze in de tekst toegelicht. Indien dit niet het geval is, wordt in de beschrijving geen onderscheid gemaakt naar opleidingen en varianten. Onderwerp 1 DOELSTELLINGEN VAN DE OPLEIDING Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen BI: goed IDM: voldoende INF: goed TI: goed Criteria: De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). De oordelen zijn gebaseerd op de volgende argumenten: Het doel van AIM is studenten goed voor te bereiden op hun professionele toekomst in het domein ICT en management. Afgestudeerden moeten over de vereiste competenties beschikken om in het beroepenveld te functioneren voor tenminste de eerste drie à vijf jaar na hun afstuderen. De opleidingen schenken specifieke aandacht aan de professionele ontwikkeling van studenten. AIM werkt met één competentiematrix (2004) voor alle opleidingen en alle leeromgevingen. De matrix bevat in totaal 71 competenties die ieder aan een of meer opleidingen worden toebedeeld. De niveaus waarop afgestudeerden de competenties verwerven kunnen verschillen per opleiding. Voor iedere opleiding is vastgesteld op welk niveau een competentie moet worden verworven. Kaderstellend voor de competentiematrix zijn de opleidingskwalificaties die zijn geformuleerd door het landelijke HBOI platform en zijn beschreven in het document Het beroepsprofiel en opleidingsprofiel HBOI (augustus 2000). In het document wordt een onderscheid gemaakt tussen algemene kwalificaties die voor elke ICT er gelden en domeinspecifieke kwalificaties voor de opleidingen BI, INF en TI. In een bijlage van het zelfevaluatierapport wordt de samenhang zichtbaar gemaakt tussen de AIMcompetentiematrix en het profiel van het HBOI platform. Dit overzicht toont aan dat er sprake is van een grote mate van overeenstemming tussen de AIMcompetenties en de kwalificaties van het HBOI platform. Alle competenties van het HBOI platform worden afgedekt. Het landelijk document beschrijft opleidingsspecifieke kwalificaties en algemene opleidingskwalificaties waaraan elke informaticus moet voldoen. De centrale activiteiten van de informaticus richten zich op softwaresystemen, 21

22 informatiesystemen, en computersystemen. Kenmerkend voor deze systemen zijn: omvang, complexe architectuur, interfacing tussen systemen, mensmachine interactie, database managementsystemen, en software componenten. Naast de eindkwalificaties van het HBOI platform is als referentiekader gebruik gemaakt van een aantal externe bronnen zoals de competentieprofielen van internationaal opererende bedrijven (KPN, Ericsson, ABNAMRO en INfoSupport). AIM maakt deel uit van het HBOI platform, een samenwerkingsverband van de I opleidingen. AIM heeft binnen dit platform een aantoonbare bijdrage geleverd bij het opstellen van de competentiegerichte profielbeschrijving van de Bachelor of ITC. Het beroepenveld heeft het landelijke profiel van het HBOI platform gevalideerd. Bij deze validering waren 33 (voor een deel internationaal opererende) organisaties en bedrijven betrokken. AIM onderscheidt naast vakinhoudelijke competenties professionele en ontwikkelcompetenties (P&OC s). P&OC s gelden voor alle studenten. Het zijn competenties die nodig zijn om te kunnen studeren en te kunnen werken gegeven vakinhoudelijke kennis. Belangrijke P&OC s zijn samenwerken, schriftelijke en mondelinge communicatie, leervermogen, oordeelsvorming, zelfontwikkeling en projectmatig werken. De structuur van de competentiematrix is gebaseerd op het L_PASOraamwerk. Dit raamwerk bevat de structuur van het ICTdomein en de begrippen die nodig zijn om beroepen, functie, certificering te beschrijven. De opleidingen binnen AIM hebben nadrukkelijk een relatie met het vakgebied bedrijfskunde. Om dit tot uitdrukking te brengen is het L_PASO raamwerk uitgebreid met een kolom organisatie. De breedte van de opleidingen gaat in technische zin verder dan het L_PASO domein softwaresystemen en infrastructuur. Het raamwerk is daarom uitgebreid met een kolom hardwaresystemen. Voorts is het domein informatiesystemen nader uitgewerkt. De beroepspraktijk en het vakgebied komen (afgezien van de competenties zelf) tot uitdrukking in de structuur van de matrix: er wordt gebruik gemaakt van de rubrieken organisatie, bedrijfsprocessen, informatiesystemen, softwaresystemen/infrastructuur en hardwaresystemen. Voorts wordt onderscheid gemaakt tussen de processen: architectureren, ontwikkelen, implementeren en beheren. De competentiematrix is voorjaar 2004 met de Onderwijsadviesraad AIM besproken. Deze raad heeft de competenties goedgekeurd. Het kwaliteitszorgsysteem van AIM voorziet in een instrument waarmee de competentiematrix tweejaarlijks kan worden geactualiseerd. In de AIMcompetentiematix wordt in tegenstelling tot de drie andere opleidingen de opleiding IDM niet expliciet onderscheiden. Dit betekent dat de IDMspecifieke competenties niet herkenbaar zijn in de matrix. In het zelfevaluatierapport is vermeld dat de competenties van de opleiding IDM zijn gebaseerd op het landelijke beroepsen opleidingsprofiel Focus op kennis (2000). Een aantal van deze competenties zoals beschreven in Focus op kennis zijn volgens AIM niet eenduidig in het L_PASOraamwerk onder te brengen. Ook wordt gesteld dat IDMcompetenties voor 75% gelijk aan BI en voor 25% specifiek. AIM maakt in de zelfevaluatie echter niet 22

23 inzichtelijk waarop deze uitspraak is gebaseerd. De IDMspecifieke competenties zijn ontwikkeld in samenwerking met een aantal gespecialiseerde bedrijven. In een notitie is vastgelegd hoe de 30 competenties zoals die zijn vastgelegd in het landelijke profiel door de opleiding IDM zijn ingedeeld naar leerjaar en niveau. Voor de andere drie opleidingen is deze informatie in het L_PASO schema verwerkt. Het landelijke beroeps en opleidingsprofiel Focus op kennis is tot stand gekomen in samenwerking met 13 vertegenwoordigers van het werkveld. In december 2004 worden de landelijke competenties voor de bachelor of ICT vastgesteld. Naar aanleiding van dit profiel neemt AIM zich voor de IDMcompetenties in een uitgebreidere versie van het L_PASO schema te verwerken. Er is een internationale standaard voor IDM. Deze is op 8 mei 2004 vastgesteld door de Europese beroepsvereniging: European Association for Library & Information Education and Reseach (EUCLID). IDM is evenals EUCLID niet specifiek gericht op het bibliotheekwezen. Afgestudeerden van IDM kunnen in allerlei organisaties werken. De eindkwalificaties van de opleidingen zijn niet opgenomen in de studiegidsen. Desalniettemin stellen de studenten goed te weten waarvoor zij worden opgeleid. Facet 1.2 Niveau bachelor BI: goed IDM: voldoende INF: goed TI: goed Criteria: De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. De oordelen zijn gebaseerd op de volgende argumenten: AIM heeft de Dublin descriptoren (kennis en inzicht, toepassen van kennis en inzicht, oordeelsvorming, communicatie en leervaardigheden) in een overzichtelijk schema gekoppeld aan de beroepscompetenties zoals die in 2000 zijn opgesteld door het HBOI platform en de eigen competentiematrix. Evenzo zijn de tien generieke kernkwalificaties van de Commissie Franssen in een schema gerelateerd aan de beroepscompetenties zoals die in 2000 zijn opgesteld door het HBOI platform en aan de eigen competentiematrix. Het panel stelt vast dat de competentiematrix AIM voldoet aan de generieke kernkwalificaties. De competenties zoals vastgelegd in de matrix sluiten aan bij de internationaal geaccepteerde beschrijving van het HBObachelor niveau (Dublin descriptoren). De specifieke IDMcompetenties zijn echter niet in de competentiematrix van AIM opgenomen (zie ook 1.1). Voor de P&OC s worden voor iedere competentie vijf niveaus onderscheiden. Het hoogste niveau is de expert. De expert is deskundig en is in staat anderen te begeleiden en te leren. Voor iedere competentie is een duidelijke beschrijving 23

24 beschikbaar waarin de onderscheiden niveaus nader worden geconcretiseerd. De P&OCcompetenties zijn ook voor IDM van toepassing. Het panel stelt vast dat de eindkwalificaties adequaat en expliciet zijn geformuleerd en daadwerkelijk zijn gerelateerd aan de internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een HBObachelor. Na het visitatiebezoek heeft AIM een schema beschikbaar gesteld waarin de relatie tussen de Dublindescriptoren, de generieke kernkwalificaties en de beroepscompetenties IDM in kaart is gebracht. Dit schema is de IDMspecifieke aanvulling op de informatie in de zelfevaluatie. De landelijke beroepscompetenties zoals beschreven in het document Focus op kennis (2000) zijn hierin als uitgangspunt genomen. Uit het schema blijkt dat de landelijke beroepscompetenties in voldoende mate aansluiten bij de Dublin descriptoren (kennis en inzicht, toepassen van kennis en inzicht, oordeelsvorming, communicatie en leervaardigheden) en de tien generieke kernkwalificaties van de Commissie Franssen. Facet 1.3 Oriëntatie HBObachelor BI: goed IDM: voldoende INF: goed TI: goed Criteria: De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBOopleiding vereist is of dienstig is. De oordelen zijn gebaseerd op de volgende argumenten: De opleidingen hebben hun eindkwalificaties gebaseerd op onder meer de landelijke opleidingskwalificaties zoals beschreven in het document Het beroepsprofiel en opleidingsprofiel HBOI (2000). Het beroepenveld heeft het landelijke profiel van het HBOI platform gevalideerd. Het beroepsprofiel en opleidingsprofiel HBOI (2000) bevat voorbeeldfuncties met kenmerkende taken en verrichtingen die gelden voor startfuncties en doorgroeifuncties. De HBObachelor wordt opgeleid om wetenschappelijke theorieën, concepten, methoden en technieken te kunnen toepassen, niet om ze te ontwikkelen. Om recht te doen aan het brede ICTberoepenveld omvat iedere opleiding van AIM (behalve IDM) drie uitstroomprofielen. Ook is een korte typering gegeven van het beroepenveld en het soort functies bij ieder uitstroomprofiel. Het panel heeft geen argumentatie aangetroffen voor de keuze van de uitstroomprofielen. 24

25 Voor ieder uitstroomprofiel is een profielbeschrijving gemaakt. Deze beschrijving bestaat uit een visie op het beroepenveld, een beschrijving van de werkzaamheden, de kerntaken en voorbeelden van concrete functies. De opleiding IDM voorziet in één uitstroomprofiel (Kennis & informatie). Het panel vindt de profielbeschrijving van IDM nogal globaal. Centraal in de beroepsuitoefening staan het ontsluiten, opslaan, leveren en doorgeven van informatie en kennisbronnen in bedrijfssituaties. De opleiding maakt in het zelfevaluatierapport echter onvoldoende inzichtelijk dat informatie en kennis verschillende begrippen zijn. Waar het in de BI gaat om informatie en de systemen die informatie kunnen leveren, gaat het in de IDM in de eerste plaats om het faciliteren en innoveren van kennis en informatieprocessen binnen de kennisorganisatie. Om een beeld te geven van de breedte van het werkveld waarvoor IDM opleidt, heeft de opleiding een 25tal advertenties verzameld. Het betreft advertenties voor vacatures als documentalist, informatiebemiddelaar, researcher, kennisbeheerder en coördinator digitalisering. De vacatures zijn afkomstig van uiteenlopende overheidsen particuliere organisaties. Onderwerp 2 PROGRAMMA Facet 2.1 Eisen HBO BI: voldoende IDM: voldoende INF: voldoende TI: voldoende Criteria: Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. De oordelen voldoende zijn gebaseerd op de volgende argumenten: Ter oriëntatie van de student is de eerste helft van de propedeuse van de voltijdopleidingen voor alle student gelijk. De nadruk ligt op het verkennen van de vier opleidingen en de wijze van studeren binnen AIM. In het derde kwartaal maakt de studenten een keuze tussen BI/IDM, INF en TI profiel. Studenten waarderen de brede opzet van de propedeuse en het keuzeproces voor een van de opleidingen positief. De deeltijdopleidingen kennen een gemeenschappelijk propedeusejaar, gevolgd door drie opleidingsspecifieke jaren. 25

26 Bij de ontwikkeling van het onderwijs is de voltijd variant leidend geweest. Het deeltijdprogramma is afgeleid van de voltijd en vertaald naar specifieke kenmerken van de deeltijdstudent. De leeromgeving duaal is gestart als pilot in deeltijd in De profielmanagers (BI/IDM, INF en TI) sturen het ontwikkelen en onderhouden van de curricula aan. Het is hun taak het onderwijs actueel te houden. Hiertoe maken de profielmanagers gebruik kennisteams, de Onderwijsadviesraad (OAR) van AIM en externe deskundigen. De kennisteams hebben een rol in het waarborgen dat actuele ontwikkelingen in het onderwijs aan bod komen. Het zelfevaluatierapport bevat enkele voorbeelden van vakinhoudelijke onderwerpen die door de kennisteams zijn ingebracht. De kennisteams verzorgen tevens de keuzeeenheden in het derde en vierde studiejaar. Dit zijn meestal projecten op het gebied van toegepast onderzoek. In de OAR hebben relevante vertegenwoordigers van het werkveld zitting. Het betreft voor een deel alumni. De OAR toetst het onderwijs aan de actuele beroepspraktijk adviseert zowel de voltijd als de deeltijdvarianten over ondermeer het beroepsprofiel, de aansluiting op de arbeidsmarkt en relevante nieuwe ontwikkelingen. Daartoe zijn binnen de OAR een drietal werkgroepen gevormd waaraan ook de profielmanagers deelnemen. Het panel heeft vastgesteld dat de OAR een waardevolle bijdrage levert en voldoende gezaghebbend is. Er wordt gebruik gemaakt van externe deskundigen in de vorm van docenten bij de deeltijdopleidingen (veel docenten hebben hun hoofdfunctie in het werkveld), als gastdocent bij de voltijdopleidingen en als expert voor advisering bij de onderwijsontwikkeling. Hun inbreng heeft een positieve invloed op de praktijkgerichtheid van het onderwijs. In het eerste en tweede leerjaar van de voltijdopleidingen is het ervaringsleren vormgegeven door casussen die zijn ontleend aan de beroepspraktijk. Deze worden voor een belangrijk deel binnen het instituut uitgevoerd. Verder reflecteren studenten aan de hand van individuele praktijkopdrachten (IPR) op het buitenschoolse leren (dus leren in de praktijk, bijvoorbeeld bijbanen). In elke onderwijsperiode van het eerste en tweede jaar staat een proftaak centraal. Deze proftaken worden uitgevoerd door een groep van 6 studenten en zijn soms praktijksimulaties en soms volledig gericht op actuele bedrijfssituaties. In het laatste geval toetsen studenten de theorie aan de praktijk door een (beperkt) onderzoek te verrichten bij een bedrijf. In het derde en vierde leerjaar voert de student ook praktijkopdrachten uit in opdracht van bedrijven en de kennisteams van AIM. Gastdocenten en werkbezoeken spelen hierbij een belangrijke rol. Voltijdstudenten komen vooral in de studiejaren drie en vier in aanraking met toegepast onderzoek. Studenten die nog de oude programma s volgen kunnen hiervoor de vrije ruimte benutten. In de nieuwe AIMopleidingen verzorgen kennisteams in het derde en vierde jaar onderzoeksprojecten. Het betreft veelal meerjarige projecten op het gebied van toegepast onderzoek, geregisseerd door docenten en mede gerealiseerd door studenten. Ook kan het gaan om projecten die het bedrijfsleven aandraagt en die worden uitgevoerd tijdens de stage of de afstudeerperiode. 26

27 AIMmedewerkers participeren actief in de kenniskringen van het lectoraat Duurzame Bedrijfsvoering en het lectoraat Enterprise Resource Planning (ERP). Voor ICT is een lectoraat ICT Servicemanagement verkregen. De betrokkenheid van AIM bij het lectoraat ERP heeft vooruitlopend op een ERPminor geleid tot twee programmaonderdelen. Beroepsvaardigheden staan centraal in de Professionele en OntwikkelCompetenties (P&OC s). Deze P&OC s worden geïntegreerd in de onderwijseenheden zodat studenten leren deze in een context toe te passen. De programma s voorzien in trainingen en begeleiding door leerprocesbegeleiders. De training Persoonlijke effectiviteit is hiervan een voorbeeld. Ook tijdens de stage en het afstuderen hebben P&OC s de aandacht. Deeltijdstudenten zijn werkzaam in de beroepspraktijk. In het instituut werken zij aan een groepstaak (proftaak bij voltijd) waarbij studenten hun ervaringen kunnen inbrengen en het programma aan de praktijk kunnen toetsen. De IPR heeft een vergelijkbare invulling als bij voltijd. Het derde jaar van de voltijd opleidingen begint met een half jaar stage (Werkend Leren 1) (omvang 28 EC s). Tijdens deze periode toetst de student de verworven competenties aan de praktijk en realiseert enkele persoonlijke leerdoelen. De examencommissie bepaalt de stagefiattering. Voorafgaand aan de stage schrijft de student een persoonlijk ontwikkelplan (POP). De student doet maandelijks schriftelijk verslag van zijn werkzaamheden. De stage wordt afgesloten met een stagerapport. Studenten zijn tevreden over hun stagewerkzaamheden. Zij zijn van mening dat het niveau van de stageopdracht goed is. Voorts vinden de studenten dat het eerste en tweede leerjaar voldoende praktijkgericht is als voorbereiding op de stage. Het panel heeft aan de hand van de stageverslagen vastgesteld dat de studenten werken aan relevante praktijkopdrachten bij organisaties die representatief zijn voor het werkveld. In het gesprek met een vertegenwoordiging van het werkveld heeft het panel vastgesteld dat men tevreden is over het niveau en de praktijkgerichtheid van de stagiaires. Voor deeltijd en duaalstudenten bestaat het Werkend Leren 1 uit het hebben van een baan, terwijl ze daarnaast studeren. Deeltijdstudenten behalen per studiejaar 12 EC s op hun werkplek. In het eerste jaar dienen de studenten een half jaar werkervaring te hebben. In het tweede en derde leerjaar moeten de studenten eveneens een half jaar werkervaring opdoen en hierover in een verslag rapporteren. In het vierde jaar dienen de deeltijdstudenten een half jaar werkervaring op te doen op HBOniveau. De eisen die aan de werkervaring van de deeltijdstudenten worden gesteld zijn nader beschreven in de studiegids. Aan het werkend leren van de duaalstudenten worden identieke eisen gesteld. Duaalstudenten werken altijd in een voor de opleiding betekenisvolle omgeving en zijn aldus in staat de vereiste competenties te verwerven. Per student wordt vastgesteld welke competenties aanwezig zijn en wat de student nog aanvullend moet kunnen aantonen. Door deeltijdstudenten die geen of onvoldoende praktijkervaring hebben, moeten toch aantonen dat zij theoretische kennis in de praktijk kunnen toepassen. Dit betekent dat de deeltijdstudent een of meer stages moet lopen. De stage heeft als doel een praktijkleemte te vullen waardoor aan de eis van praktijkervaring wordt 27

28 voldaan. Een stage is niet nodig als een student op het vereiste niveau werkzaam is of in het recente verleden de noodzakelijk ervaring heeft opgedaan. Dit wordt getoetst aan de hand van een werkgeversverklaring met een nauwkeurige beschrijving van de werkzaamheden, de plaats van de functie in de organisatie en de relaties met andere medewerkers. De verklaring wordt beoordeeld door het hoofd opleidingen en de examencommissie. Het programma van de voltijdopleidingen voorziet in extra curriculaire activiteiten. Dit zijn activiteiten die buiten het curriculum van AIM plaatsvinden. Het algemene doel van deze activiteiten is het uitwisselen van competenties (van binnen naar buiten AIM en andersom, tussen studenten, onderwijs en bedrijfsleven) en nemen bijvoorbeeld de vorm aan van het in samenwerking met specialisten in het bedrijfsleven organiseren van een seminar of themadag. Aldus nemen studenten hun maatschappelijke verantwoordelijkheid en leveren een bijdrage aan de samenleving op het gebied van ICT. In het laatste jaar ronden de studenten de studie af met de afstudeeropdracht (Werkend Leren 2). Tijdens de afstudeeroriëntatie die plaatsvindt in het derde jaar wordt gewerkt aan een globale opzet van de afstudeeropdracht. De afstudeeropdracht moet passen binnen de afstudeerrichting en moet een bijdrage leveren aan de oplossing van een praktisch probleem, dan wel voortbouwen op theorievorming. De onderwijseenheideigenaar bepaalt samen met de profielmanager welke vakliteratuur wordt gebruikt. Het panel vindt het studiemateriaal actueel is en stelt vast dat het goed aansluit op ontwikkelingen in de beroepspraktijk. Studenten met wie het panel heeft gesproken, bevestigen dat het programma actueel is. Vakliteratuur is in toenemende mate toegankelijk via internet. In de missie van de academie staat dat AIM zich onderscheidt op het vlak van de professionele competenties van haar afgestudeerden en haar internationale gerichtheid. Het panel stelt vast dat internationalisering niet duidelijk zichtbaar is in het onderwijs; wel stellen de opleidingen studenten die dit ambiëren in staat in het buitenland stage te lopen of een afstudeeropdracht uit te voeren. Uit de literatuuroverzichten in de studiegidsen blijkt dat gebruik wordt gemaakt van Engelstalig studiemateriaal, maar het meeste materiaal (boeken, dictaten, readers) is Nederlandstalig. IDMers volgen voor een belangrijk deel het programma van de BIopleiding. Volgens AIM zijn de uitstroomprofielen gepositioneerd als specialisatie van een profiel. Er is sprake van een gemeenschappelijk BI/IDM profiel. IDM fungeert als een uitstroomprofiel van het BI/IDMprofiel. Dit is volgens de opleiding in lijn met de ontwikkeling van het vakgebied. Het panel concludeert op basis van na het visitatiebezoek beschikbaar gesteld materiaal dat IDMstudenten en BIstudenten voor een deel een identieke studieroute volgen (met name gedurende de eerste twee jaar); het onderscheid tussen BI en IDM concentreert zich op de diepte van de competenties die betrekking hebben op het opsporen en toegankelijk maken van informatie door middel van trefwoordsystemen, thesauri en classificatie. BIers kunnen volstaan met basiskennis; IDMers leren deze systemen ook zelf te ontwerpen en te testen. Een dergelijk onderscheid geldt ook voor information 28