Ontwerpkaders: Leeruitkomsten. Versie 1.0/ november Ontwerpkaders: Leeruitkomsten/versie 1.0/november

Transcriptie

1 Ontwerpkaders: Leeruitkomsten Versie 1.0/ november

2 Flexibel onderwijs Flexibel Onderwijs kenmerkt zich door tijd, plaats en tempo-onafhankelijk studeren. De route is individueel en past bij de uitgangssituatie van de student. Voorkennis, werkervaring, leefsituatie en leerstijl van de student bepaalt mede de leerroute. De student is niet verplicht een van te voren uitgeschreven pad te volgen. Er is een veelheid van inhouden, leerstijlen, werkwijzen, attitudes en verwachtingen. Het eindniveau is gelijk aan het eindniveau van een voltijdopleiding. De weg ernaar toe is flexibel en wordt afgestemd op de kennis, ervaring en ambitie van de student. Pijlers flexibel onderwijs Heldere leeruitkomsten Een leeruitkomst is een meetbaar resultaat van een leerervaring op basis waarvan vastgesteld kan worden in welke mate, tot op welk niveau en volgens welke standaard een bepaalde competentie is ontwikkeld en beschrijft een zichtbaar effect in functioneren, gerelateerd aan een leerervaring. Het werken met leeruitkomsten in combinatie met leerwegonafhankelijke toetsing maakt het mogelijk om los te komen van aanbodgestuurde en vastgelegde onderwijsprogramma s. Gepersonaliseerd leerarrangement Een leerproces is niet een van te voren te programmeren route. Tussen deelnemers en binnen werkvelden en opleidingen is sprake van veelvormigheid als het gaat om inhouden, leerstijlen, werkwijzen, attitudes, verwachtingen et cetera. De opleiding wil hier rekening mee houden en speelt hier op in door middel van flexibel onderwijs en een leerarrangement op maat. De student is de regisseur en cocreator van zijn eigen leerproces. Collaborative learning Dit concept gaat uit van leren binnen al dan niet heterogene learning communities (kleinschalige leergemeenschappen), waarin studenten met anderen samen leren door beroepsgerichte producten, handelingen en ideeën te ontwerpen en te toetsen aan de praktijk en/of theorie. Een learning community kan zich digitaal en/of face to face organiseren. Blended learning Een leerarrangement wordt samengesteld volgens het principe van blended learning. Dat wil zeggen we willen werken met een voor de student optimale combinatie van werkplekleren, online leren en contactonderwijs. Het biedt mogelijkheden voor tijd- en plaatsonafhankelijk leren en leren in diverse settings. Een goede mix draagt bij aan de efficiency en de kwaliteit. Leerwegonafhankelijk toetsen De leeruitkomsten zijn tevens de basis voor leerwegonafhankelijk toetsen. De leeruitkomsten zijn zo geformuleerd dat de student op verschillende manieren de leeruitkomst kan aantonen. In de toetsing maakt het niet uit waar het leren heeft plaats gevonden. Het gaat er om of de student kan aantonen dat een leeruitkomst is gerealiseerd. Op die manier is validering van eerder verworven kwalificaties mogelijk. Co-creatie Onderwijs is een samenwerkingsverband tussen de opleiding, de student en het werkveld. Opleidingsdoelen worden binnen leerarrangementen verbonden met leerdoelen van de student en vraagstukken vanuit het werkveld / de werkgever. Op deze wijze wordt in co-creatie een brede professionaliteit ontwikkeld die nodig is voor de toekomstige kennissamenleving. 2

3 Wat is een leeruitkomst? Een leeruitkomst is een meetbaar resultaat van een leerervaring op basis waarvan vastgesteld kan worden in welke mate, tot op welk niveau en volgens welke standaard een bepaalde kwalificatie is ontwikkeld en beschrijft een zichtbaar effect in functioneren. De eindkwalificaties zoals beschreven in een (inter-)nationaal beroeps- en competentieprofiel zijn de basis voor de leeruitkomsten. Een opleiding maakt in de uitwerking van de leeruitkomst duidelijk aan welke kwalificaties de leeruitkomst bijdraagt. Alle leeruitkomsten tezamen dekken de (eind)kwalificaties van een opleiding volledig af. De eindkwalificaties van een opleiding binnen het programma Flexibel Onderwijs veranderen niet en zijn identiek in voltijd en deeltijd. Deze eindkwalificaties worden vertaald naar leeruitkomsten. Hoe formuleer je leeruitkomsten? Leeruitkomsten formuleren is een gezamenlijk proces van het opleidingsteam en het relevante werkveld. Het is een continue proces van aanscherpen, bijstellen, doorontwikkelen op basis van de actualiteit van het beroepenveld. Voor de formulering van leeruitkomsten hanteert de hogeschool de Tuning systematiek. Tuning is een internationaal project waarbinnen afspraken zijn vastgelegd voor het formuleren van leeruitkomsten voor instellingen van hoger onderwijs. De Tuning formule met uitleg is: verb + type + subject + standard + context Verb Werkwoord (actief) Wat wil je iemand zien doen? Gebruik hiervoor actieve werkwoorden gekoppeld aan taxonomieën (methoden van indeling, zoals cognitief, psychomotorisch of affectief), NLQF descriptoren of Dublindescriptoren. Type Type/soort Type leeruitkomst / aard van de competenties: Welke opleidings- of generieke competentie(s) betreft dit? Aan welke eindkwalificatie levert deze leeruitkomst een bijdrage? Subject Onderwerp Over welk(e) onderwerp(en) uit de Kennisbasis / BoKS gaat het? Denk hierbij ook aan belangrijke actualiteiten. Hier kan ook verwezen worden naar literatuur. Standard Standaard Welke richtlijnen, standaarden, methodiek, benaderingen moet of mag iemand hanteren? (bijvoorbeeld een door de beroepsgroep erkend model). Wat is de indicatie van het niveau van het beoogde leerresultaat? Scope/context HBO niveau / Omvang / reikwijdte / context Wat Hoe breed moet de scope zijn waarbinnen iemand de leerresultaten toe kan passen en / of hoe complex de context? Op welk niveau is de leeruitkomst? Deze zaken komen naar voren in de NLQF descriptoren waar per niveau (Ad, Ba, Ma) een toelichting staat over context, kennis, vaardigheden en verantwoordelijkheid en zelfstandigheid. Of in de Dublin descriptoren. 3

4 Voorbeeld van een leeruitkomst Voorbeeld Leeruitkomst "Organisatiediagnose" AD ITSM Je onderzoekt organisatievraagstukken vanuit verschillende bedrijfskundige invalshoeken zoals organisatie, strategie, financiën, mensen en ICT. Dit doe je volgens een passende onderzoeksaanpak en met aandacht voor het draagvlak bij de betrokkenen. Na de analyse van de bestaande situatie deel je je bevindingen en adviezen met de opdrachtgever en overige betrokkenen. Werkwoord (actief) Type/soort Onderwerp Standaard HBO niveau / Omvang / reikwijdte / context Wat kennen; begrijpen; toepassen; analyseren; beoordelen; adviseren; onderzoeken; inleven analyseren; adviseren; professionaliseren organisatie & management; bedrijfsprocessen; psychologie; methoden van onderzoek; financiën; economie Niveau 1 competenties; tevreden opdrachtgever; juist toegepaste onderzoeksmethode; draagvlak; navolgbare argumentatie Op de eigen werkplek / de eigen organisatie of bij het ontbreken van een werkplek via een opdracht vanuit de opleiding. (al dan niet bij een externe organisatie uitgevoerd Checklist formuleren leeruitkomsten Deze checklist is te gebruiken als hulpmiddel bij het formuleren van leeruitkomsten en ook als controle instrument achteraf. Verzamel benodigde informatie, bijvoorbeeld - Eindkwalificaties - Leerdoelen, competenties - Beroepstaken - Mogelijke activiteiten - Literatuur - Toetsvorm en toetsmatrijs Vul het Tuning schema in (NB: het is geen norm dat ieder vak altijd gevuld is). Missen er nog belangrijke zaken? Voldoen de leeruitkomsten aan de landelijke en/of internationale kaders: - niveau (Ad, Bachelor, Master): - NLQF - vastgesteld profiel - vastgesteld kennisbasis Voldoende abstract: haal onnodige, concrete invulling weg. Alle leeruitkomsten tezamen dienen de (eind)kwalificaties van een opleiding volledig af te dekken. Alle leeruitkomsten zijn zodanig geformuleerd dat deze tijd-, plaats en leerwegonafhankelijk behaald kunnen worden. De uitdaging bij het formuleren van leeruitkomsten is het vinden van een balans tussen houvast en ruimte. De leeruitkomsten moeten voldoende concreet en specifiek zijn, maar niet zo dichtgetimmerd dat ze de flexibiliteit in de invulling van de leerarrangementen in de weg staan. Onderstaande checklist geeft handvatten om deze balans te vinden. De leeruitkomsten worden getoetst bij meerdere stakeholders. Leerwegonafhankelijk toetsen Biedt de leeruitkomst de basis voor vormen van valideren die effectief zijn, flexibel en efficiënt (voor de student en de opleiding)? 4

5 5