Hogeschool Zuyd, Sittard

Transcriptie

1 Hogeschool Zuyd, Sittard Opleiding: Personeel en arbeid (voltijd en deeltijd) Visitatiedata: 6 en 7 oktober 2004 NQA (Netherlands Quality Agency

2 2 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 17 Deel B: Facetten 19 Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding 21 Onderwerp 2 Programma 24 Onderwerp 3 Inzet van personeel 35 Onderwerp 4 Voorzieningen 39 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 42 Onderwerp 6 Resultaten 45 Deel C: Bijlagen 49 Bijlage 1 Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 51 Bijlage 2 Deskundigheden panelleden 53 Bijlage 3 Bezoekprogramma 61 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid 3

4 4 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid 5

6 6 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid

7 Deel A: Onderwerpen 1.1 Voorwoord In dit rapport doet het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Personeel en Arbeid van Hogeschool Zuyd heeft gevisiteerd, verslag van zijn werkwijze, bevindingen en conclusies. Het onderzoek vond plaats in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in juni 2004, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij de NQA aanleverde. Een visitatiebezoek vond plaats op woensdag 6 en donderdag 7 oktober 2004 en werd uitgevoerd door een panel dat bestond uit de volgende personen: Mevrouw J. Monker (voorzitter en domeindeskundige); Mevrouw C.M. Pollmann (domeindeskundige); Mevrouw M. Snel (student-lid); De heer drs. G.J.H. Vermeulen (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (12 mei 2003). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2 bij dit rapport). Het rapport bestaat uit drie delen: deel A: een hoofdrapport, het onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken en de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. deel B: een detailrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan hier uit van de vierpuntsschaal zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit detailrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Hogeschool Zuyd is in 2001 ontstaan uit een fusie van de Hogeschool Limburg en de Hogeschool Maastricht. De Hogeschool Zuyd telt zo n studenten en biedt werkgelegenheid aan circa medewerkers. Bij de fusie is gekozen voor een tweelagenstructuur waarbij het college van bestuur het dagelijks bestuur van de hogeschool vormt en de faculteitsdirecties de opleidingen en de ondersteunende diensten aansturen. De faculteitsdirecteur delegeert inhoudelijke taken betreffende de inhoud en ontwikkeling van het programma aan de opleidingscoördinator. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid 7

8 De hogeschool omvat 53 bacheloropleidingen en drie masteropleidingen. De opleidingen omvatten de sectoren economie, gezondheidszorg, kunst, onderwijs, sociaal-agogisch en techniek. Deze zijn geclusterd in 24 faculteiten die gehuisvest zijn in de plaatsen Heerlen, Maastricht en Sittard. Voorts verricht de hogeschool toegepast onderzoek in ongeveer tien lectoraten/kenniskringen (enkele zijn nog in ontwikkeling). Er wordt naar gestreefd dat elke faculteit bij minimaal één kennisdomein is betrokken. De opleiding Personeel en Arbeid (P&A) maakt, samen met de opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening, deel uit van de Faculteit Arbeid en Recht. De faculteit wil conform de visie van de hogeschool de natuurlijke partner zijn voor bedrijven en instellingen in de (Eu)regio op het gebied van samenwerking en kennisuitwisseling. De faculteit Arbeid en Recht is met twee andere faculteiten (de Faculteit Sociaal Werk en de Faculteit Sociaal Pedagogische Hulpverlening en Creatieve Therapie) gevestigd in Sittard op de locatie Sportcentrumlaan. Deze faculteiten hebben een lange samenwerkingstraditie. De opleiding P&A in Sittard telt najaar 2003 in totaal 310 studenten. De opleiding biedt zowel een voltijd- als een deeltijdvariant aan. De voltijdopleiding heeft op basis een nieuw landelijke profiel en de keuze voor het leren-leren haar curriculum in de periode vernieuwd. Nieuwe ontwikkelingen maken dat de opleiding een volgende stap gaat zetten met de invoering van competentiegericht onderwijs. Aan deze vernieuwing liggen het geactualiseerde beroepsprofiel en eindtermen zoals verwoord in het Format P&A 2004plus ten grondslag. Een van de speerpunten voor de komende jaren is het vernieuwen van de deeltijdopleiding analoog aan de vernieuwing in de voltijdvariant. De opleiding is voor het laatst gevisiteerd in december De bevindingen zijn opgenomen in het rapport Ambities gewogen, P&A geadviseerd (1998). 1.3 Werkwijze De visitatie van de opleiding P&A door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het beoordelingsprotocol van NQA en die hieronder meer in concreto wordt beschreven. Dit houdt tevens in dat het panel heeft vastgesteld dat het zelfevaluatierapport plus de bijlagen en de aanvullende informatie een voldoende basis bood voor het visitatiebezoek en dat de visitatie plaats vond op basis van het voor het P&A geldende domeinspecifieke referentiekader (zie hieronder). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke visitatiebezoek en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft de NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de screening) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Nadat het zelfevaluatierapport in orde was bevonden, zijn de panelleden zich inhoudelijk gaan voorbereiden op het bezoek. Zij lazen het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een Beoordelingsformat voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten die doorgegeven werden aan de NQA-auditor. Hoewel ieder panellid alle onderwerpen en facetten onder de loep nam, is er sprake geweest van een taakverdeling, 8 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid

9 waarbij bepaalde onderwerpen en facetten door een bepaald panellid extra grondig bestudeerd zijn. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundige(n) in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het detailrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het visitatiebezoek NQA heeft een Raamwerk bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het visitatiebezoek dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding. Tijdens het visitatiebezoek is gesproken met (een representatieve) vertegenwoordiging van: docenten, studenten, werkveld en afgestudeerden. Daarnaast vonden er aan het begin en aan het eind van het visitatiebezoek gesprekken plaats met het management van de opleiding (het operationeel management). Ook vond er, voor meer opleidingen tegelijk, een gesprek plaats met het college van bestuur (het strategisch management). Aan het begin van het bezoek is er ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. In het raamwerk bezoekprogramma kende het ochtendprogramma een vaste structuur, maar was het middagprogramma vrij. In deze tijd heeft het panel zogenaamde schakelmomenten ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn, volgens de afgesproken taakverdeling, door ieder panellid, schriftelijk beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling aan vertegenwoordigers van de opleiding gegeven van de bevindingen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren De NQA-auditor heeft, op basis van de bevindingen van het panel, een conceptrapportage opgesteld en die voorgelegd aan de panelleden. Het panel heeft vervolgens het definitieve concept vastgesteld. In het visitatie- of beoordelingsrapport is expliciet ingegaan op de verschillende varianten en/of locaties. Het definitieve conceptrapport is aan de opleiding voorgelegd ter correctie van feitelijke onjuistheden. Naar aanleiding daarvan zijn door de NQA-auditor enkele wijzigingen aangebracht en is het definitieve rapport door het panel vastgesteld. Het visitatie- of beoordelingsrapport is uiteindelijk ter beschikking gesteld aan de opleiding die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid 9

10 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere P&A opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als er sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking (vergelijking met externe kengetallen); generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. Wat betreft de benchmarking wordt de opleiding bij de onderwerpen 1 en 6 specifiek vergeleken met twee opleidingen die ongeveer gelijktijdig door NQA gevisiteerd zijn (voor het gemak aangeduid met opleiding Y en opleiding X). Bij onderwerp 6 worden de kengetallen van de opleiding vergeleken met de landelijke kengetallen. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De wegingen zullen in dit rapport doorgaans niet diepgaand zijn, omdat de opleiding op de meeste facetten minimaal een voldoende heeft gehaald. De (uitgebreide) argumentatie daarvoor is te vinden in het detailrapport. 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding De facetten Niveau bachelor en Oriëntatie hbo-bachelor zijn met een voldoende beoordeeld. Aan het facet Domeinspecifieke eisen is het oordeel goed toegekend. Het oordeel op het onderwerp is derhalve positief. De beschrijving van de drie facetten is vergeleken met die van enkele andere opleidingen Personeel en Arbeid. De eindkwalificaties van de opleiding zijn ontleend aan het landelijke opleidingsprofiel Format P&A 2000plus, een uitgave van het Landelijk Opleidingsoverleg Personeel en Arbeid (LOPA). Ook de andere opleidingen baseren zich hierop. Positief is de landelijke validering van dit format door het beroepenveld middels miniconferenties en de inzet van een speciale werkgroep. Verschillen tussen de opleidingen hebben ten eerste betrekking op toevoegingen aan de landelijke eindkwalificaties; soms wordt in aanvulling op deze eindkwalificaties gewerkt met een eigen set van competenties. Zo heeft een opleiding heeft op basis van het landelijke profiel een eigen competentieprofiel ontwikkeld. De opleiding P&A van de Hogeschool Zuyd legt een aantal eigen accenten door in de eindkwalificaties extra nadruk te leggen op vraagstukken die samenhangen met het organiseren en managen van veranderingsprocessen in organisaties en door bijzondere aandacht te besteden aan de persoonlijke professionele ontwikkeling van studenten. De 10 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid

11 opleiding kiest hiervoor omdat in haar opvatting de personeelsfunctionaris bij uitstek als change agent moet fungeren. Het landelijk opleidingsprofiel is herijkt en vervangen door het Format P&A 2004plus. Het format is vernieuwd vanwege nieuwe ontwikkelingen in werkveld en de wens de set van eindkwalificaties terugbrengen naar een beter te hanteren aantal Programma Aan de meeste tot dit onderwerp behorende facetten is het oordeel voldoende toegekend. De facetten Instroom en Duur zijn als goed beoordeeld. Aan het facet Relatie doelstellingen en inhoud programma is voor de deeltijdvariant het oordeel onvoldoende toegekend. Voorts is aan het facet Beoordeling en toetsing het oordeel onvoldoende toegekend. Het oordeel op het onderwerp is positief. De voltijdopleiding heeft op basis van het landelijke profiel en de keuze voor leren-leren haar curriculum in de periode vernieuwd. De opleiding is erin geslaagd een studentgericht programma te ontwikkelen met een sterke oriëntatie op de beroepspraktijk. Nieuwe ontwikkelingen maken dat de opleiding een volgende stap gaat zetten met de invoering van competentiegericht onderwijs. Een van de speerpunten voor de komende jaren is het vernieuwen van de deeltijdopleiding. De opleiding heeft hiermee in 2003/2004 een begin gemaakt en de hoofdlijnen van het nieuwe deeltijdprogramma zijn vastgelegd. De voltijdopleiding heeft de samenhang tussen de doelstellingen en de inhoud van het programma zichtbaar gemaakt in een uitlijndocument en een matrix. De samenhang tussen de eindkwalificaties en het programma van de deeltijdopleiding is niet gedocumenteerd. Vandaar dat het panel het oordeel onvoldoende heeft toegekend. Wel heeft het management het programma globaal getoetst. Ook vertonen de programma s van de voltijd en de deeltijd een grote mate van gemeenschappelijkheid. Verder heeft het panel geen aanwijzingen dat een of meer eindkwalificaties niet of niet afdoende in het programma van de deeltijdopleiding aan bod komen. Het panel is dan ook van mening dat er geen sprake is van een zware onvoldoende. Het facet Beoordeling en toetsing is zowel voor de voltijd- als de deeltijdopleiding als onvoldoende beoordeeld. De reden hiervan is dat het toetsbeleid nog niet in z n geheel is ingevoerd binnen de opleiding. Hierdoor is de toetsing onvoldoende geborgd. Dit blijkt met name uit de soms docent-gebonden invulling van de toetsing. Anderzijds heeft het panel vastgesteld dat de opleiding gebruik maakt van gevarieerde toetsvormen en studenten stellen vast dat de inhoud en het niveau van de toetsen doorgaans goed aansluiten op de stof. Dit blijkt ook uit het gerealiseerde niveau van de opleiding. Maar het panel heeft met haar kritische oordeel over de toetsing een signaal willen afgeven over het gebrek aan borging. Het oordeel over het onderwerp als geheel is positief ondanks de onvoldoende beoordeelde facetten. De reden is dat zij hun oorsprong vinden in een gebrek aan aantoonbare samenhang en een gebrek aan borging; niet in een wezenlijk tekortschieten van het onderwijsaanbod. Tenslotte staan er tegenover de onvoldoende voor Relatie doelstellingen en inhoud programma en Beoordeling en toetsing enkele oordelen goed op facetten binnen het onderwerp Programma. Het oordeel op het totale onderwerp is daarom positief. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid 11

12 1.5.3 Inzet van personeel De drie facetten van het onderwerp Personeel zijn met een voldoende beoordeeld. Het oordeel op dit onderwerp is derhalve positief Voorzieningen De beide facetten Materiële voorzieningen en Begeleiding zijn als voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is derhalve positief Interne kwaliteitszorg Op twee facetten, namelijk Evaluatie resultaten en Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld van dit onderwerp is een voldoende gegeven. Aan het facet Maatregelen tot verbetering is een onvoldoende toegekend. Het oordeel op dit onderwerp is positief. De opleiding evalueert periodiek in hoeverre de streefdoelen worden gerealiseerd. Bij de interne kwaliteitszorg worden relevante partijen als studenten, medewerkers, alumni en werkveld nadrukkelijk betrokken. Het panel heeft aan het facet Maatregelen tot verbetering een onvoldoende toegekend. De opleiding heeft in het jaarplan vastgelegd welke verbeteracties zijn gepland, maar het aantal acties is beperkt en de acties komen niet zichtbaar voort uit evaluatieonderzoek. De opleiding werkt wel aan verbetering van het onderwijs, maar dit gebeurt vooral op informele wijze. Verbeteringen worden niet gedocumenteerd aangezien hieraan vanwege de geringe omvang van het team minder behoefte is. Kern van de kritiek is dat de opleiding vooral op informele wijze werkt aan kwaliteitsverbetering en een planmatige aanpak van het verbeterbeleid onvoldoende is vastgelegd. Anderzijds bewijst bijvoorbeeld de Stand van zaken notitie (2004) dat de opleiding wel degelijk werkt aan kwaliteitsverbetering. Daarom is het oordeel over het onderwerp Interne Kwaliteitszorg als geheel naar de mening van het panel positief Resultaten Op het facet Onderwijsrendement is een onvoldoende gegeven. Aan het facet Gerealiseerd niveau is een voldoende toegekend. Het oordeel op het onderwerp is positief. Hiernavolgend vergelijkt NQA, op basis van diverse bronnen, de opleiding met het landelijk beeld op het punt van behaalde rendementen en met de twee andere P&A-opleidingen op het punt van de gehanteerde streefnormen. 12 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid

13 Tabel 1: Algemene gegevens Opleiding P&A Hogeschool Zuyd Totaal aantal ingeschreven studenten 193 (opl) (HBOraad ) 235 (opl) 258 (HBOraad) 266 (opl) 296 (HBOraad) 283 (opl) 303(HBOraad) 311 (opl) 318 (HBOraad) Omvang docerend personeel in fte 11,0 8,3 9,1 10,6 Student/fte-ratio 1:17,54 1: 28,31 1:29,23 1:26,70 Totaal aantal docenten Tabel 2: Instroomgegevens Instroom Totaal ingestroomde studenten P&A 3 Land. 4 P&A Land. P&A Land. P&A Land. P&A Land (opl) (opl) (opl) (opl) (opl) (HBOraadraadraadraad) (HBO- (HBO- (HBO- (HBOraad) Op de website van de HBO-raad staan de cijfers voor alle P&A-opleidingen vermeld. Deze cijfers zijn gemiddeldes van alle aanwezige varianten. Gezien de verschillen tussen de cijfers waarover de opleiding beschikt en die van de HBO-raad, is in verband met de vergelijkbaarheid in tabel 3 uitgegaan van de cijfers van de HBO-raad. 1 Aantallen door de opleiding zelf opgegeven. 2 Aantallen van de HBO-raad, zie 3 P&A Hogeschool Zuyd Sittard 4 P&A landelijk NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid 13

14 Tabel 3: Opleidingsrendement in percentages van de instroom Rendement P&A-Z Land. P&A-Z Land. P&A-Z Land. P&A-Z Land. P&A-Z Land. Diploma 69,8% 60,9% 68,4% 60,8% 48,0% 61,3% 57,7% 58,7% 50,8% 56,8% behaald na 5 jaar P&A-Z Land. P&A-Z Land. P&A-Z Land. P&A-Z Land. P&A-Z Land. Gemiddelde 51,0 44,2 47,8 44,6 49,6 43,8 47,4 44,2 50,3 44,7 studieduur van gediplomeerden in maanden P&A-Z Land. P&A-Z Land. P&A-Z Land. P&A-Z Land. P&A-Z Land. Percentage 28,6% 26,1% 25,3% 30,0% 25,5% 32,3% 25,2% 31,3% 30,2% 36,0% uitval na 1 jaar 7 Percentage 39,7% 35,4% 34,3% 39,6% 40,8% 42,0% uitval na 3 jaar 8 Gemiddelde studieduur studiestakers in maanden 9 19,8 18,8 17,8 18,8 16,2 18,3 20,3 17,8 20,2 19,1 Uit een vergelijking tussen de landelijke gemiddelden van P&A-opleidingen en de opleiding P&A Hogeschool Zuyd Sittard in tabel 3 blijkt dat: Het diplomarendement na vijf jaar van de opleiding P&A Hogeschool Zuyd Sittard is de afgelopen jaren afgenomen en ligt in tegenstelling tot 1994 en 1995 de laatste jaren onder het landelijke gemiddelde. De gemiddelde studieduur van afgestudeerden van de opleiding P&A Hogeschool Zuyd ligt enkele maanden boven het landelijke gemiddelde. Het percentage studenten van de opleiding P&A Hogeschool Zuyd dat na één jaar de studie staakt, is de afgelopen jaren lager dan het landelijke gemiddelde. De uitval na drie jaar fluctueert en ligt soms hoger, maar meestal iets lager dan het landelijke gemiddelde. De gemiddelde studieduur van studiestakers ligt in Sittard rond het landelijke gemiddelde; de laatste twee jaren is er sprake van een stijging en ligt de verblijfsduur van studiestakers boven het landelijke gemiddelde. 5 De cijfers komen uit 6 id. 7 id. 8 id. 9 id. 14 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid

15 Tabel 4: Streefcijfers van de opleiding Personeel en Arbeid Hogeschool Zuyd ten opzichte van andere opleidingen Streefnormen P&A Hogeschool Opleiding Y Opleiding X Zuyd Uitvalpercentage propedeuse Maximaal 25% (na twee jaar) Maximaal 40% (na twee jaar) Uitvalpercentage hoofdfase Maximaal 5% Maximaal 15% minder dan 1 procent vanaf derde jaar Percentage diploma behaald na 5 jaar (per cohort) Gemiddelde studieduur geslaagden 4,5 4,0 4,5 Gemiddelde studieduur studiestakers 1,35 1,7 1,35 Uit tabel 4 blijkt dat er bij de bekeken P&A-opleidingen in de formulering van de streefnormen niet gedifferentieerd is naar voltijd- en deeltijdopleiding. Daarnaast ontbreken de streefnormen voor het percentage behaalde diploma s na 5 jaar. Verder valt op dat de gehanteerde norm voor het percentage uitval in de propedeuse door de Hogeschool Zuyd relatief ambitieus is. De streefnormen ten aanzien van gemiddelde studieduur geslaagden en studiestakers komen redelijk met elkaar overeen. Wat betreft het gerealiseerde niveau heeft het panel vastgesteld dat zowel alumni als vertegenwoordigers van het werkveld tevreden zijn over het gerealiseerde niveau. Verder blijkt uit onderzoek dat de alumni positief oordelen over de aansluiting van de opleiding op het beroep en de verworven competenties. Voorts heeft het panel vastgesteld dat de afstudeerscripties voldoende niveau hebben. Het panel vindt het lastig om de facetten Onderwijsrendement en Gerealiseerd niveau tegen elkaar af te wegen. Het zijn namelijk onvergelijkbare grootheden. Het panel hecht evenwel meer belang aan het facet Gerealiseerd niveau. Ook vindt het panel dat de onvoldoende voor het facet Onderwijsrendement geen zware onvoldoende is. Alles afwegende vindt het panel dat het oordeel over het onderwerp Resultaten positief is. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid 15

16 1.6 Schematisch overzicht Oordelen Tabel 5 biedt een totaaloverzicht van de oordelen op facet- en onderwerpniveau. Tabel 5: Opleiding P&A Hogeschool Zuyd Sittard Onderwerp/Facet Voltijd Deeltijd Doelstellingen 1.1 V V 1.2 G G 1.3 V V Totaaloordeel Positief Positief Programma 2.1 V V 2.2 V O 2.3 V V 2.4 V V 2.5 G G 2.6 G G 2.7 V V 2.8 O O Totaaloordeel Positief Positief Personeel 3.1 V V 3.2 V V 3.3 V V Totaaloordeel Positief Positief Voorzieningen 4.1 V V 4.2 V V Totaaloordeel Positief Positief Kwaliteitszorg 5.1 V V 5.2 O O 5.3 V V Totaaloordeel Positief Positief Resultaten 6.1 O O 6.2 V V Totaaloordeel Positief Positief 16 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid

17 1.7 Totaaloordeel Op grond van bovenstaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 blijkt dat de opleiding op alle zes de onderwerpen positief scoort. De conclusie is dat het totaaloordeel over de opleiding POSITIEF is. De opleiding is accreditatiewaardig. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid 17

18 18 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid

19 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid 19

20 20 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid

21 Deel B: Facetten N.B. Het oordeel voor de voltijd- en de deeltijdopleiding wordt alleen gesplitst als er sprake is van verschillende oordelen. Onderwerp 1 DOELSTELLINGEN VAN DE OPLEIDING Facet 1.1 Niveau bachelor Voldoende Criteria: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel voldoende wordt als volgt beargumenteerd: De eindkwalificaties van de opleiding zijn ontleend aan het landelijke opleidingsprofiel Format P&A 2000plus uit 1999, een uitgave van het Landelijk Opleidingsoverleg Personeel en Arbeid (LOPA). Het kader geldt voor de twee varianten van de opleiding: voltijd en deeltijd. In het Format P&A 2000plus wordt de professionaliteit van de P&A er als volgt omschreven: een visie hebben, methoden en technieken hebben en die kunnen inzetten, verschillende rollen kunnen vervullen, en producten maken zodat de klant die kan gebruiken. Het hbo-niveau blijkt volgens Format P&A 2000plus uit vier samenhangende kenmerken van de beroepsuitoefening: verantwoording, complexiteit, transfer en wetenschappelijk gehalte. Deze vier begrippen worden in het format nader uitgewerkt en toegelicht. De eindkwalificaties zijn geordend in drie segmenten waarin de HRM-professional actief is: (1) werken voor klant(systemen); (2) werken in en vanuit een arbeidsorganisatie; (3) werken aan professionaliteit en professionalisering. Volgens het Format P&A 2000plus zijn afgestudeerde HRM-professionals van veel marken thuis en breed inzetbaar. Zij kunnen in allerlei functies, in diverse organisaties, op operationeel en beleidsmatig niveau, hun werk verrichten. De professionaliteit van afgestudeerden van de opleiding P&A wordt als volgt omschreven: een visie hebben, beschikken over methoden en technieken en deze kunnen inzetten, verschillende rollen kunnen vervullen en producten maken die de klant kan gebruiken. In het zelfevaluatierapport beschrijft de opleiding de volgende zes hbo-competenties: een brede, multi-disciplinaire basis, probleemgericht kunnen werken, methodisch en reflectief denken en handelen, sociaal-communicatief bekwaam, professionalisering en doorgroeicompetenies. De opleiding maakt in het zelfevaluatierapport echter niet inzichtelijk in hoeverre de eindkwalificaties van het Format P&A 2000plus hieraan voldoen. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid 21

22 De opleiding brengt het niveau van de eindkwalificaties niet in verband met de Dublin-descriptoren of andere internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Wel bevat het kwaliteitshandboek van de faculteit een document waarin een expliciete koppeling wordt gemaakt tussen de Dublindescriptoren en de hbo-kwalificaties. Een internationaal referentiekader is voor deze opleiding niet voorhanden. Het domein is uniek in Europa. Dit is een gevolg van de specifieke Nederlandse arbeidsverhoudingen. Facet 1.2 Domeinspecifieke eisen Goed Criteria: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel goed wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding heeft er voor gekozen om studenten op te leiden tot startende beroepsbeoefenaren op het terrein van personeelsmanagement en daarmee verwante sectoren en werkvelden. Ook leidt de opleiding studenten op die beschikken over voldoende doorgroeicompetenties die hen in staat stellen gedurende hun beroepsbeoefening door te leren en zich verder te ontwikkelen. De uitwerking van dit algemene doel naar meer specifieke competenties is te vinden in Format P&A 2000plus dat in 1999 is vastgesteld door het Landelijke Opleidingsoverleg Personeel en Arbeid. De eindtermen zijn ingedeeld in drie segmenten: werken voor klantsystemen, werken in en vanuit een arbeidsomgeving en werken aan professionaliteit en professionalisering. De opleiding schrijft in de studiegids dat het werk zich vooral richt op alle aspecten die te maken hebben met arbeidsomstandigheden en het functioneren van mensen in en rond arbeidsorganisaties in een snel veranderende samenleving. Kerntaken liggen op het terrein van het tot stand brengen, onderhouden en afbouwen van zinvolle arbeidsrelaties tussen werkgever en werknemer. In dit proces adviseert en ondersteunt de P&Afunctionaris. Veel van de werkzaamheden vergen tactvol handelen op basis van overtuigingskracht. De opleiding schrijft in de studiegids dat een beginnend beroepsbeoefenaar generalistisch is opgeleid, maar nog niet meteen in een generalistische functie hoeft terecht te komen. In de eerste vijf jaar na zijn afstuderen ontwikkelt de P&A-functionaris zich tot een echte generalist of tot een echte specialist die van enkele activiteiten een grondige kennis en ervaring heeft opgedaan. Het Format P&A 2000plus is in nauw overleg met het werkveld tot stand gekomen, zowel in de voorbereidingsfase als bij de totstandkoming van het document. Daarvoor heeft het LOPA twee miniconferenties georganiseerd. Daarnaast heeft het discussies met 22 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid

23 opleidingen en vertegenwoordigers van het beroepenveld gevoerd. Een werkgroep van het LOPA heeft een notitie Arbeidsmarktontwikkelingen en perspectieven P&A opgesteld die mede als basis voor het format is gebruikt. Vertegenwoordigers van de Hogeschool Zuyd waren hierbij betrokken. De eindkwalificaties en de visie op het beroep zijn gelegitimeerd door de eigen beroepenveldcommissie (BVC). De opleiding geeft een aantal eigen accenten aan door extra nadruk te leggen op vraagstukken die samenhangen met het organiseren en managen van veranderingsprocessen in organisaties. Alsmede door bijzondere aandacht te schenken aan de persoonlijke professionele ontwikkeling van studenten. De opleiding kiest hiervoor omdat in haar opvatting de personeelsfunctionaris bij uitstek als change agent moet fungeren. Daarvoor is nodig dat de studenten leren te reflecteren op en dienen te werken aan competenties op het terrein van communicatie, onderhandelen, adviseren, conflicthantering en strategische beïnvloeding. Het Format P&A 2000plus is herijkt en vervangen door het Format P&A 2004plus vanwege de dynamiek en snelle ontwikkelingen in het werkveld. Een internationaal referentiekader is voor deze opleiding niet voorhanden. Het domein Personeel en Arbeid bestaat in het buitenland niet als een samenhangend beroepenveld. Facet 1.3 Oriëntatie hbo-bachelor Voldoende Criteria: - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hboopleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel voldoende wordt als volgt beargumenteerd: In het Format P&A 2000plus wordt een beschrijving van de veranderingen en ontwikkelingen in het beroep gegeven. Dit is de basis voor het beroepsprofiel en de eindkwalificaties. Het Format P&A 2000plus is in nauw overleg met het werkveld tot stand gekomen, zowel in de voorbereidingsfase als bij de totstandkoming van het document. In het Format wordt voor drie gedefinieerde segmenten de beginnende beroepsbeoefenaar beschreven: - werker/dienstverlener: hij kan zelfstandig eenvoudige operationele P&Aactiviteiten uitvoeren en durft fouten te maken; - medewerker/collega: idem; - lid van de beroepsgroep: hij moet een bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van het beroep. Daarnaast moet hij in elk segment over de nodige doorgroeicompetenties beschikken. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid 23

24 In het zelfevaluatierapport wordt gesteld dat het werkveld divers is. Voorbeelden van functies die kunnen worden vervuld zijn: personeelsconsulent, arbeidsconsulent, arbeidsbemiddelaar, intercedent, loopbaanadviseur, personeelsmanager, arbeidsdeskundige en organisatieadviseur. Hierbij maakt een opleiding een duidelijk onderscheid tussen functies die worden vervuld door beginnende beroepsbeoefenaren en functies die worden vervuld door gevorderde beroepsbeoefenaren. De opleiding let structureel op de kwaliteit en beroepsrelevantie van haar eindkwalificaties. Dit doet de opleiding door haar betrokkenheid bij het LOPA, lidmaatschap van de NVP en (in)formele contacten met het werkveld. Sommige docenten van de opleiding ervaren het als een gemis dat in de eindkwalificaties geen expliciete melding wordt gemaakt van het feit dat personeelsfunctionarissen in toenemende mate over hun werk cijfermatig verantwoording moeten afleggen (Human Resource Accounting). Onderwerp 2 PROGRAMMA Facet 2.1 Eisen hbo Voldoende Criteria: - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel voldoende wordt als volgt beargumenteerd: De voltijdopleiding is vanaf 1999 grondig vernieuwd. Deze vernieuwing is in 2003 afgerond. Doelstelling van deze vernieuwing was het realiseren van studentgericht onderwijs, meer gericht op het aanleren van vaardigheden, het verwerven van een adequate beroepshouding en een betere oriëntatie op de beroepspraktijk. In het studiejaar 2003/2004 is begonnen met de vernieuwing van de deeltijdopleiding. De hoofdlijnen van de nieuwe deeltijdopleiding zijn vastgelegd in de notitie Eindrapportage ontwikkelopdracht uitlijning vernieuwd curriculum deeltijd (juni 2004). Het eerste studiejaar van de opleiding bevat veel theorie. Er vindt door middel van het programma Wandelen door het werkveld oriëntatie op het beroep plaats. In het tweede jaar wordt meer aandacht besteed aan de praktijk in de vorm van een stage van zes weken en aan de praktijk ontleende opdrachten. In het tweede jaar zijn studenten in staat zich een compleet beeld te vormen van het beroep. Voltijdstudenten lopen in het derde studiejaar gedurende 10 maanden stage bij twee bedrijven. Afspraken en procedures zijn vastgelegd in de Stagenota. In deze nota is 24 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid

25 ook vastgelegd aan welke eisen een stageplaats moet voldoen (aanwezigheid p- functionaris, een stageopdracht, tijd voor begeleiding, toetsing van de verslagen). De opleiding beschikt over voldoende geschikte stageplaatsen. Ook is het mogelijk in het buitenland stage te lopen. De stagecoördinator is verantwoordelijk voor het niveau en de inhoud van de stageplaatsen. De stagedocent heeft de taak om de kwaliteit van de stageplaats mee te bewaken. Tijdens de stage maken de studenten gebruik van een stagewerkboek waarin vier opdrachten zijn opgenomen. Op grond van de stageverslagen en de gesprekken oordeelt het panel positief over het niveau en de relevantie van de stages. Ook is er sprake van voldoende diversiteit. Wel heeft het panel signalen van het werkveld gekregen dat de studenten te zeer op hun stageopdracht/stageverslag zijn gericht waardoor zij zich minder identificeren met de bedrijfsdoelstellingen. Afgezien van de stages komen de studenten regelmatig in contact met de beroepspraktijk: de opleiding organiseert excursies, studenten voeren opdrachten in bedrijven uit en binnen de opleiding wordt veelvuldig gebruik gemaakt van casussen. Mede hierdoor ervaren de studenten de opleiding als praktijkgericht. De meeste casussen komen tot stand in onderling overleg met de docenten, al dan niet met inbreng van externe deskundigen. In het vierde jaar werken de voltijdstudenten in een team van ongeveer vier studenten gedurende twintig weken aan een opdracht die door het team zelf is geworven in het werkveld. Daarna werkt de studenten nog individueel gedurende tien weken aan een theorie of praktijkopdracht. Studenten voeren in hun afstudeerperiode enerzijds voor organisaties en instellingen een project uit waarbij zij gebruik maken van de uitkomsten van onderzoek, anderzijds moeten zij zelfstandig als opdracht een nieuw actueel probleem onderzoeken en in kaart brengen. Deze opdracht resulteert in het meesterwerkstuk (voltijd) of afstudeerscriptie (deeltijd). Informatie over de opzet van de voorbereiding, de afstudeeropdracht, de verslaglegging en de beoordeling is opgenomen in de nota Afstuderen bij P&A (2004). Deeltijdstudenten doen praktijkervaring op via hun werk. De werkkring van de student wordt gewaardeerd met in totaal 72 oude studiepunten (18 studiepunten per jaar). De werkervaring die in samenhang met de binnenschoolse activiteiten bijdraagt aan de professionele vorming van de student is in het curriculum opgenomen als praktijktijd. Afspraken over de invulling van dit curriculumonderdeel en de eisen die hieraan door de opleiding worden gesteld zijn duidelijk beschreven in de nota Praktijktijd (2004). De opleiding onderkent dat de inhoud en het niveau van het werk van belang is, maar is niet altijd in staat hierop te sturen aangezien er sprake is van een werkgever en een werknemer relatie. Volgens de studenten stelt de opleiding duidelijke eisen aan het werk; bovendien stelt de opleiding in de loop van de studie hogere eisen. Zo moet een deeltijdstudent in het vierde studiejaar beleidsmatige taken uitoefenen. Toetsing vindt achteraf plaats aan de hand van een verslag (praktijkleerverslag inclusief leerdoelen) door de student, aangevuld met een functiebeschrijving. De werkgever dient hiervoor ieder jaar te tekenen. Het panel heeft vastgesteld dat de opleiding soms aanvullende eisen stelt en dat de opleiding soms werkplekken afkeurt. Zowel ten aanzien van het niveau als de inhoud is er sprake van voldoende borging. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid 25

26 Binnen de deeltijdopleiding worden de studenten aangemoedigd tijdens de lessen hun praktijkervaring in te brengen. Ook maken de studenten gebruik van hun praktijkervaring bij het schrijven van werkstukken en nota s. De studenten zijn van mening dat zij op deze wijze veel leren van hun medestudenten. Bestudering van het studiemateriaal laat zien dat vakliteratuur (boeken, artikelen, studiehandleidingen, readers) wordt gebruikt bij het verwerven van kennis. De studenten maken over het algemeen gebruik van actuele edities van Nederlandse literatuur. Het panel constateert dat de opleiding doorgaans gebruik maakt van actueel materiaal. Studiehandleidingen en readers maken een verzorgde indruk. De opleiding maakt (te) weinig gebruik van Engelstalige of Duitse literatuur. De opleiding geeft de voorkeur aan vertalingen van buitenlandse auteurs in het vakgebied. In het studielandschap is alle verplichte literatuur in meervoud beschikbaar. Studenten raadplegen in toenemende mate internet om kennis te nemen van actuele vakliteratuur. De docenten zijn verantwoordelijk voor het screenen en kiezen van de vakliteratuur. Door middel van evaluaties en besprekingen in opleidingscommissies, de werkveldcommissie en het teamoverleg wordt de actualiteit van de vakliteratuur bijgehouden. De opleiding speelt in op actuele ontwikkelingen. Zo hebben aanpassingen plaatsgevonden c.q. zullen plaatsvinden met betrekking tot de thema s flexibilisering, fusies/reorganisatie, arbeidsmarkt en economische groei, en veranderingen in performance-eisen en sturing van Human Resources. De opleiding is van plan het curriculum bij te stellen door een accentverschuiving naar Human Resource Accouting en studenten vertrouwd te maken om problemen te benaderen vanuit een bedrijfskundig perspectief. Het curriculum voorziet in een vrije ruimte met een omvang van negen oude studiepunten. Hiervoor zijn een aantal keuzemodulen ontwikkeld, bijvoorbeeld op het gebied van vreemde talen. Het panel is van mening dat het eigen accent van de opleiding, namelijk change agent, onvoldoende herkenbaar is terug te vinden in het curriculum. Opvallend is dat alleen deeltijdstudenten op de hoogte zijn van dit accent. Voltijdstudenten dringen aan op meer aandacht in het programma voor personeelsinformatiesystemen; deeltijdstudenten pleiten voor meer aandacht voor het schrijven van beleidsstukken. De opleiding beschikt over een goed functionerende beroepenveldcommissie (BVC). De leden hebben een sterke binding met de opleiding en zijn representatief voor het werkveld in de regio. De BVC komt vier keer jaar bijeen en op de agenda staan standaard nieuwe ontwikkelingen binnen de opleiding en ontwikkelingen in het werkveld. Recent heeft de BVC de opleiding gewezen op het belang van competentiemanagement, projectgebonden werken en beloningssystematiek. De opleiding gaat volgens betrokkenen zorgvuldig om met de adviezen van de BVC. Uit de personeelsmonitor 2002/2003 blijkt dat docenten het item Het programma heeft aantoonbare verbanden met de ontwikkelingen in de beroepspraktijk met het cijfer 7,0 waarderen (10-puntsschaal). 26 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid

27 Uit de studentenmonitor 2002/2003 blijkt dat studenten van de voltijdopleiding de mogelijkheden tot oriëntatie op het werkveld met het cijfer 6,4 waarderen (10- puntsschaal). Deeltijdstudenten geven het cijfer 6,1. Uit de studentenmonitor 2002/2003 blijkt dat studenten van de voltijdopleiding de tijd voor oefening van praktische vaardigheden met het cijfer 6,2 waarderen (10- puntsschaal). Deeltijdstudenten geven het cijfer 6,1. Uit de studentenmonitor 2002/2003 blijkt dat studenten van de voltijdopleiding de stimulering tot zelfstandig denken en een kritische instelling met het cijfer 6,9 waarderen (10-puntsschaal). Deeltijdstudenten geven het cijfer 7,2. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Vt: voldoende Dt: onvoldoende Criteria: - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het panel beoordeelt de relatie doelstellingen en inhoud programma voor de voltijdopleiding als voldoende. De relatie doelstellingen en inhoud programma voor de deeltijdopleiding wordt als onvoldoende beoordeeld. De onderbouwing van het oordeel is als volgt: De studie is opgebouwd uit vier fasen (studiejaren). Iedere fase is onderverdeeld in drie onderwijsperioden. Elke periode staat in het teken van een thema waarop de verschillende onderdelen in die periode zijn afgestemd. In de studiehandleidingen is voor ieder curriculumonderdeel aangegeven welke leerdoelen gerealiseerd dienen te worden. De leerdoelen zijn geformuleerd in termen van kennis, vaardigheden en inzicht. Over het algemeen is er sprake van duidelijke en voldoende concrete leerdoelen. Het panel heeft aan de hand van het studiemateriaal vastgesteld dat de inhoud van de curriculumonderdelen de studenten in staat stellen de beoogde leerdoelen te realiseren. De opleiding heeft in de studiegids voor de propedeuse (globale) eindtermen geformuleerd die betrekking hebben op basiskennis en -vaardigheden die nodig zijn voor het uitoefenen van het beroep en vaardigheden die nodig zijn om de opleiding te kunnen vervolgen. Het Uitlijndocument geeft inzicht in hoe de opleidingskwalificaties in het curriculum zijn verwerkt. Het Uitlijndocument heeft alleen betrekking op de voltijdopleiding. Op basis van de opleidingskwalificaties heeft de opleiding per leerjaar fasedoelen geformuleerd. Deze zijn rechtstreeks afgeleid van de eindtermen. De fasedoelen zijn per onderwijsperiode weer uitgewerkt in periodedoelen, maar deze zijn nog niet NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid 27

28 consequent vastgelegd voor de hogere leerjaren. Met het document maakt de opleiding per opleidingskwalificatie inzichtelijk welke (sub)doelen worden gehanteerd in de propedeuse en de drie jaren van de hoofdfase. Het Uitlijndocument maakt niet inzichtelijk hoe de fase- en periodedoelen zijn vertaald naar de leerdoelen van de verschillende programmaonderdelen. Op verzoek van het panel heeft de opleiding een matrix eindkwalificaties - curriculumonderdelen samengesteld. Uit de matrix blijkt dat alle eindkwalificaties afdoende aan de orde komen in het curriculum. De opleiding maakt hiermee aannemelijk dat aan het einde van het vierde jaar de student alle eindkwalificaties beheerst op het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar. De borging van het niveau is vastgelegd in de nota Afstuderen bij P&A (2004). Het panel stelt vast dat het programma van de voltijdopleiding een adequate concretisering is van de eindkwalificaties. Dit geldt niet voor eigen accent van de opleiding, namelijk change agent. Het programma van de deeltijdopleiding is niet gekoppeld aan de eindkwalificaties. Er is geen uitlijndocument zoals voor de voltijdopleiding en er is geen matrix. Volgens het management is de inhoud van de deeltijdprogramma marginaal getoetst aan de eindkwalificaties. Maar aangezien de programma s van de voltijd en de deeltijd een aanzienlijke mate van gemeenschappelijkheid kennen, veronderstelt het management dat ook het programma van de deeltijd een adequate concretisering is van de eindkwalificaties. Het panel stelt vast dat de overlap tussen de programma s van de voltijd en de deeltijd niet in kaart is gebracht en de samenhang tussen de eindkwalificaties en het programma niet is gedocumenteerd. Studenten en afgestudeerden ervaren dat door het volgen van het programma de eindkwalificaties kunnen worden bereikt. Facet 2.3 Samenhang in het opleidingsprogramma Voldoende Criteria: - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Op grond van de volgende argumenten is het oordeel voldoende tot stand gekomen: De opleiding streeft naar inhoudelijke en volgtijdelijke samenhang binnen het programma. In de voltijdopleiding komen de eindkwalificaties via de drieslag periodedoel - fasedoel - eindkwalificaties meerdere keren in de verschillende studiejaren aan bod. Hierbij is sprake van een oplopende moeilijkheidsgraad. In het leerplan van de voltijdopleiding worden zes onderwijslijnen onderscheiden: Organisatie en personeelsmethodieken, Elementaire beroepsvaardigheden, Organisatieverandering en management, Gedrag en maatschappij, Buitenschools leren en Persoonlijke professionele ontwikkeling. Het gaat hier om een algemene groepering van modulen op grond van hun inhoud. Opleidingslijnen vormen een 28 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid

29 samenhangende beschrijving van leerinhouden en eindkwalificaties op een specifiek competentiegebied van de opleiding. Het modulair systeem van de deeltijdopleiding gaat gepaard met een minder duidelijke samenhang in het programma. De opleiding is zelf ook van mening dat de samenhang tussen de programmaonderdelen in de deeltijdopleiding beter kan. Bij de vernieuwing van de deeltijdopleiding wordt hiermee rekening gehouden. Ook wordt gewerkt aan verdere integratie tussen de vakgebieden. Binnen de deeltijdvariant is in het studiejaar 2002/2003 de PPO-lijn (Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling) ingevoerd. De PPO-lijn zal ook in de hoofdfase van de deeltijd ingevoerd gaan worden. Hiermee kan een betere koppeling tussen fase- en periodedoelen worden gerealiseerd. De horizontale samenhang wordt door de opleiding bewaakt in het blokoverleg. Studenten oordelen positief over de volgtijdelijke samenhang binnen het programma. De onderdelen sluiten veelal goed op elkaar aan. Er is sprake van een toenemende complexiteit in de opdrachten en curriculumonderdelen en de curriculumonderdelen bouwen voort op eerder verworven kennis en vaardigheden. Ook oordelen de studenten positief over de samenhang tussen het binnenschools curriculum en de stages. Het panel stelt op basis van het bestudeerde materiaal en de gesprekken vast dat er sprake is van een ontwikkeling: vanuit het verwerven van basiskennis (met name in de propedeuse) naar verdieping en van het oplossen van eenvoudige problemen naar het oplossen van complexe en aan de praktijk ontleende problemen. De integratie van vakgebieden en de integratie van kennis, vaardigheden en inzichten worden bevorderd door: (groeps)opdrachten en het werken aan oplossingen voor problemen die zijn ontleend aan de beroepspraktijk. Dit geldt in het bijzonder voor stageperiode, de projectperiode in het vierde jaar en de afstudeeropdracht. Door de uitvoering van verschillende typen praktijkopdrachten kan bovendien de theorie direct worden toegepast in de praktijk. Uit de studentenmonitor 2002/2003 blijkt dat studenten van de voltijdopleiding het item Samenhang tussen de vakken en programmaonderdelen met het cijfer 6,6 waarderen (10-puntsschaal). Deeltijdstudenten geven het cijfer 7,3. Facet 2.4 Studielast Voldoende Criteria: - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Op grond van de volgende argumenten is het oordeel voldoende tot stand gekomen: De opleiding werkt met leerperioden van 14 weken: tien weken onderwijs en vier weken afronding en toetsing. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel en Arbeid 29