Hanzehogeschool Groningen

Transcriptie

1 Hanzehogeschool Groningen Opleidingen: Sociaal Juridische Dienstverlening, hbo-bachelor; Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedata: 26 april 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2006

2 2 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 12 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 18 Onderwerp 3 Inzet van personeel 30 Onderwerp 4 Voorzieningen 34 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 37 Onderwerp 6 Resultaten 41 Deel C: Bijlagen 45 Bijlage 1 Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 46 Bijlage 2 Deskundigheden panelleden 51 Bijlage 3 Bezoekprogramma 54 Bijlage 4 Kengetallen 56 Bijlage 5 Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 59 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening 3

4 4 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening 5

6 6 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening van de Hanzehogeschool Groningen heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in maart 2006, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij NQA heeft aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek was er een panelbezoek aan de opleiding. Dit bezoek vond plaats op 26 april In het panel hebben de volgende personen zitting genomen: Mevrouw mr. K.E. van Dam (domeinpanellid en dagvoorzitter); De heer mr. H.J.L.M. van de Luytgaarden (domeinpanellid ); De heer P. van Achteren (studentpanellid); De heer drs. J.H. Boerke (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Hanzehogeschool is in 1993 ontstaan door een fusie van de Rijkshogeschool Groningen en de Hanzehogeschool Groningen. De hogeschool omvat ruim 60 bacheloropleidingen en telt ruim studenten en personeelsleden. Tot september 2004 kende de Hanzehogeschool een faculteitsstructuur. Vanaf september 2004 zijn de faculteiten opgeheven en zijn de bacheloropleidingen ondergebracht bij 18 Schools. Binnen deze Schools hebben inhoudelijk verwante opleidingen een plaats gekregen. De missie van de hogeschool is verwoord in de beleidsnota Versterkt Verder: De Hanzehogeschool Groningen leidt studenten op in inspirerende werkplaatsen tot verantwoordelijke, ondernemende professionals en bereidt ze voor op beroepsuitoefening in internationaal perspectief. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening 7

8 In het nieuwe strategische plan Focus 2010 (2005) zijn de kennissamenleving en internationalisering centrale thema s. Binnen de hogeschool lopen drie vernieuwingsprojecten: het competentiegericht maken van de curricula, inclusief het toetsen van competenties (CompAss), invoering van een elektronische leeromgeving (HELO) en versterking van de doorstroom mbo-hbo (Beroepskolom). Voor de hele hogeschool zijn in het HG-Onderwijskader afspraken vastgelegd ten aanzien van onderwijsaanbod, programmering, studieloopbaanbegeleiding, onderwijsorganisatie en de ontwikkeling van de brede bachelors. De opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening (SJD) bestaat sinds mei 1996 in Groningen als een eigenstandige opleiding. Daarvoor maakte de opleiding deel uit van de afdeling Maatschappelijk Werk en Dienstverlening. De opleiding is onderdeel van het Instituut voor Rechtenstudies. Dit instituut leidt twee soorten Bachelors of Laws op: de bachelor HBO-Rechten en de bachelor SJD. De bachelor SJD richt zich vooral op organisaties die regelgeving uitvoeren of de gevolgen daarvan in het maatschappelijk verkeer begeleiden. De opleiding wordt in vol-en deeltijd aangeboden. Het Instituut voor Rechtenstudies telt bijna 1000 studenten en 80 personeelsleden. Het instituut staat onder leiding van de dean. Het managementteam bestaat uit de dean en de vier teamleiders. Per september 2005 zijn er in totaal 531 studenten bij de opleiding SJD ingeschreven. De instroom bedroeg toen 156 voltijd- en 42 deeltijdstudenten. Bij de voltijdopleiding zijn 26 docenten betrokken verdeeld over 16,5 fte; bij de deeltijdopleiding 9 docenten verdeeld over 5,0 fte. De docent-studentratio is respectievelijk 1:26 en 1: Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. De visitatie vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de validatie documentatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Nadat het zelfevaluatierapport met de bijlagen in orde was bevonden, kon het visitatiepanel zich op inhoudelijk voorbereiden op het bezoek (26 april 2006). Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen 8 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening

9 inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel concreet voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundige(n) in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met opleidingsmanagement, met docenten, studenten, afgestudeerden, werkveldvertegenwoordigers en met het college van bestuur. Met deeltijddocenten is een apart gesprek gevoerd. Aan het begin en tijdens het bezoek is ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel zogenaamde schakelmomenten ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-) oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport wordt door de opleiding accreditatie aangevraagd bij de NVAO. In het facetrapport wordt door NQA gerapporteerd op facetniveau. De opleiding heeft in juni 2006 een concept van dit rapport voor een check op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het onderwerprapport wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in september 2006 voor een check op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in september Het visitatierapport is uiteindelijk ook in september 2006 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening 9

10 gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding Alle drie de facetten van het onderwerp zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Programma Alle acht facetten van dit onderwerp zijn als goed beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Inzet van personeel Het facet Kwantiteit personeel is beoordeeld als voldoende, de facetten Eisen hbo en Kwaliteit personeel als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Voorzieningen Het facet Materiele voorzieningen is beoordeeld als voldoende, het facet Studiebegeleiding als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Interne kwaliteitszorg Het facet Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld is beoordeeld als voldoende, de facetten Evaluatie resultaten en Maatregelen tot verbetering als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Resultaten De beide facetten van dit onderwerp zijn beoordeeld als voldoende. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. 10 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening

11 1.6 Schematisch overzicht oordelen Onderwerp/Facet Sociaal Juridische Dienstverlening Voltijd Deeltijd Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Goed 1.2 Niveau bachelor Goed Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Goed Goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud Goed Goed programma 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed Goed 2.4 Studielast Goed Goed 2.5 Instroom Goed Goed 2.6 Duur Goed Goed 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Goed 2.8 Beoordeling en toetsing Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 3 Inzet van Personeel 3.1 Eisen HBO Goed Goed 3.2 Kwantiteit personeel Voldoende Voldoende 3.3 Kwaliteit personeel Goed Goed Totaaloordeel Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Voldoende Voldoende 4.2 Studiebegeleiding Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 5.1 Evaluatie resultaten Goed Goed 5.2 Maatregelen tot verbetering Goed Goed 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerde niveau Voldoende Voldoende 6.2 Onderwijsrendement Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening 11

12 1.7 Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleidingen op de zes de onderwerpen positief scoren, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleidingen positief is. 12 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening 13

14 14 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Mede n.a.v. de visitatie in 2001 heeft het landelijk overleg SJD (LOO SJD), in samenwerking met een landelijke werkveldadviesraad, gewerkt aan een actualisering van de bestaande eindkwalificaties. Dat heeft geresulteerd in de landelijke kerncompetenties. De werkveldadviescommissie kende een vertegenwoordiging uit het brede werkveld (vakbonden, rechtbanken, UWV en gehandicaptenzorg). Tot 2005 wordt door de opleiding gewerkt met een combinatie van de 10 generieke hbokwalificaties en 6 kerncompetenties SJD. De kerncompetenties zijn weer vertaald naar resultaatgebieden SJD. Daarnaast zijn er persoonlijke competenties geformuleerd. Vanwege het ontstaan van het domein Laws heeft het LOO SJD een eerste opzet voor domeincompetenties Laws gemaakt waarna in samenwerking met het LOO HBO- Rechten tot een gezamenlijk document gekomen is. Deze domeincompetenties Laws sluiten zowel bij de landelijke kerncompetenties van SJD als bij die van HBO-Rechten aan. Bij de ontwikkeling van een nieuw programma in het kader van de Bachelor of Laws in 2005 heeft de opleiding SJD er voor gekozen de resultaatgebieden te formuleren als een achttal beroepscompetenties. Hierbij is aansluiting gezocht bij de beroepscompetenties van HBO-Rechten. Daarnaast zijn er 43 gedragscompetenties, verdeeld over drie gebieden, geformuleerd die een concretisering zijn van de algemene hbo-kwalificaties. In november 2005 heeft de opleiding SJD aan de werkveldadviescommissie (WAC) de nieuwste versie van het beroeps- en opleidingsprofiel voorgelegd. Na enkele inhoudelijke aanvullingen heeft de WAC, zoals uit notulen die het panel heeft gezien blijkt, een positief advies uitgebracht. In het buitenland bestaat geen vergelijkbare hbo-opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening binnen een domein Laws, waarin zowel sociale als juridische aspecten samenkomen. SJD-Groningen werkt vanaf 2002 samen met een aantal buitenlandse hbo-opleidingen. De betreffende hogescholen hebben opleidingen op het gebied van maatschappelijk werk (social work) waarbinnen studenten een juridische basis aangereikt krijgen. Het betreft de hogescholen in Bremen (opleiding Economie en Openbaar Bestuur), Keulen (opleiding Maatschappelijk Werk/Sociaal Werk en Masteropleiding Vertretung im NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening 15

16 Socialen Recht), Freiburg (opleiding Maatschappelijk werk/sociaal Werk) en Leuven (opleiding tot Maatschappelijk Assistent, afstudeerrichting Maatschappelijke advisering). Het panel is van mening dat zowel de oude kwalificaties, als de nieuwe competenties goed aansluiten bij de beroepspraktijk van de SJD er. Het panel vindt ze bovendien adequaat, relevant en volledig. Facet 1.2 Niveau bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Hierboven is beschreven welke eindkwalificaties en competenties de opleiding gebruikt voor de verschillende leerjaren. De opleiding hanteert ter definiëring van het bachelorniveau de hiervoor genoemde tien generieke hbo-kwalificaties. Deze zijn expliciet uitgewerkt in gedragscompetenties en verwerkt in de beroepscompetenties. Als referentiekader voor de bepaling of de eindkwalificaties aansluiten bij internationaal geaccepteerde beschrijvingen, hanteert de opleiding de Dublin descriptoren. Het LOO SJD heeft de domeincompetenties gekoppeld aan de Dublin descriptoren en de hbo-kwalificaties. Het betreffende document was tijdens de visitatie aanwezig. In een bijlage bij het rapport laat de opleiding in een uitgebreide tabel zien hoe de generieke kwalificaties aansluiten bij de Dublin descriptoren en hoe de nieuwe domeincompetenties aansluiten bij de generieke kwalificaties en de Dublin descriptoren. Andere matrixen laten zien hoe respectievelijk domein- en beroepscompetenties en beroepscompetenties en oude resultaatgebieden zich tot elkaar verhouden. Indirect wordt daarmee aangegeven dat ook die beroepscompetenties en resultaatgebieden door de Dublin descriptoren gedekt worden. Het panel concludeert dat de nagestreefde kernkwalificaties en competenties aantoonbaar aansluiten bij de Dublin descriptoren en daarmee bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor. Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. 16 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening

17 - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Hierboven is reeds aangegeven welke eindkwalificaties/competenties de opleiding hanteert en hoe die aansluiten op door het relevante werkveld opgestelde beroepsprofielen en competenties. Het werkveld is betrokken geweest bij het opstellen van de eindkwalificaties. Zowel de WAC van SJD en de landelijke werkveldadviescommissie hebben hierbij een belangrijke rol gespeeld (zie ook paragraaf 1.1). Met het opgaan van de opleiding in het Instituut voor Rechtenstudies wordt tegemoet gekomen aan een verschuiving van SJD in een meer zakelijke/juridische richting. Daarmee aandacht besteed aan deze verschuiving van sociaal-agogische hulpverlening naar meer juridische dienstverlening, een beweging die zij overigens herkent. De nadruk is nu sterk op communicatie (communicatief vermogen) komen te liggen, waarbij het sociaal agogische niet verdwenen is, maar meer functioneel in bepaalde onderdelen wordt ingezet, bijvoorbeeld bij trainingen voor het onderdeel schuldhulpverlening. In het kader van de verschuiving is ook de relatie met de opleiding HBO-Rechten uitgebreid aan de orde geweest, omdat er duidelijk sprake is van een bepaalde overlap. Toch is er een duidelijk verschil als het gaat om de latere beroepspraktijk. SJD ers zullen in eerste instantie in frontofficefuncties terechtkomen waar een 1 op1-relatie met de klant centraal staat. HBO-Rechten afgestudeerden zullen veel meer in backofficefuncties terechtkomen bij organisaties als IND, vakbonden,mkb, CWI etcetera. De opleiding SJD leidt op voor een breed werkveld. De SJD-bachelor kan in beginsel dienstverlenend werken op ieder snijvlak waar wet- en regelgeving en de belangen van burgers, overheden en organisaties elkaar raken. Daarbij kan de SJD-er zowel aan de zijde van het private belang als aan de zijde van het publieke belang werken. De organisaties zijn niet altijd vergelijkbaar, maar de werkzaamheden binnen de organisaties hebben een sterke overlap. De accenten in de opleiding liggen daarom steeds op de sociaal-juridische aspecten qua taakstelling van de organisatie Daarbij speelt op de achtergrond steeds het ruimere kader van de zich steeds veranderende samenleving een belangrijke rol. De SJD-bachelor kan werkzaam zijn bij zowel non-profitorganisaties als profitorganisaties: gemeentelijke sociale diensten m.b.t. werk en inkomen (sociale diensten, schuldhulpverlening), uitvoeringsinstanties werknemersverzekeringen, CWI, vakbonden, juridisch loket en sociaal raadsliedenwerk, consumentenorganisaties, woningbouwcorporaties, bewindvoering notariaat en/of schuldhulpverlening, organisaties voor arbeidsreïntegratie, aan het strafrecht gelieerde organisaties als reclassering, bureau Halt en penitentiaire inrichtingen, slachtofferhulp, verslavingszorg, overheidsdiensten justitie (IND), sociale zaken, advocatenkantoren en uitzendbureaus. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening 17

18 Ook andere, meer commercieel georiënteerde organisaties, komen in toenemende mate in aanraking met het sociale recht, de regulering van overheidswege en de mondigheid van de consument/burger. De opleiding heeft een aantal instrumenten waarmee geborgd wordt dat de eindkwalificaties/competenties het niveau van de beginnende beroepsbeoefenaar weerspiegelen De voornaamste zijn: - de landelijk samenwerking in het LOO-SJD; - de inbreng van de Werkveld adviescommissie (WAC) die drie a vier keer per jaar bii elkaar komt; - het werkgeverstevredenheidsonderzoek en de HBO-Monitor; - de rol van het lectoraat Arbeidsverhoudingen dat op basis van onderzoek de ontwikkeling van nieuwe curriculumonderdelen stimuleert. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO VT: goed Dt: goed Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Op Blackboard is bij alle onderwijsblokken en/of onderdelen daarbinnen aangegeven welke literatuur en welk ander studiemateriaal van toepassing is. Als bijlage bij het zelfevaluatierapport is de Boekenlijst toegevoegd. Jaarlijks wordt het materiaal dat in een onderwijsblok wordt gebruikt, door de betreffende docenten van het onderwijsblok gecheckt op actualiteit. De keuze voor eventueel nieuwe vakliteratuur wordt gemaakt in het blokteam, het team van docenten dat betrokken is bij de onderwijsontwikkeling en -uitvoering van het onderwijsblok. Het panel heeft op grond van wat zij heeft gezien aan materiaal in concreto en op Blackboard een zeer positief beeld gekregen van de gebruikte literatuur. Deze is omvangrijk, van hoog niveau, relevant en actueel. 18 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening

19 Er wordt veel met casuïstiek gewerkt, die ontleend is aan en/of ingebracht is vanuit de beroepspraktijk. Met name in de specialisaties wordt alle casuïstiek in nauw overleg met de beroepspraktijk opgezet en uitgevoerd. Het panel heeft daar goede voorbeelden van gezien. Studenten gaven aan dat ze juist door het werken in de integrale opdrachten, waarin daadwerkelijk bijvoorbeeld een verweer -of bezwaarschrift moet worden gemaakt met het beroep bezig zijn. Ook op een casus gebaseerde toetsen gaan in een aantal gevallen uit van praktijksituaties. Verder is de afstudeeropdracht van minimaal 15 credits, altijd gekoppeld aan een praktijkprobleem. De studenten van de deeltijdopleiding zijn daadwerkelijk werkzaam in de praktijk en nemen daaruit veel ervaring mee, waar in het deeltijdonderwijs gebruik van wordt gemaakt, o.a. in action learning opdrachten. Studenten zijn daar heel enthousiast over. Van de ingebrachte kennis wordt vervolgens weer gebruik gemaakt bij de ontwikkeling van de voltijdopleiding. Zowel in de stage (minimaal 30 credits) als tijdens het afstuderen (minimaal 15 credits) zijn studenten werkzaam in de praktijk. Ongeveer 5-10% van de voltijdstudenten volgt een stage in het buitenland, met name in Suriname, Nederlandse Antillen en Zuid-Afrika. Het is ook mogelijk stage te doen bij één van de hogescholen in Duitsland of België waar samenwerkingsverbanden mee zijn. In dat geval wordt gekeken of het mogelijk is dat deze studenten onderwijs volgen aan deze hogeschool. Er wordt regelmatig gebruik gemaakt van gastdocenten die onderdelen van het onderwijs verzorgen en het merendeel van de docenten heeft werkveldervaring of is naast het werk bij het instituut in het werkveld werkzaam. Bij een aantal studieonderdelen zijn excursies opgenomen in het programma. Zo kende Internationaal recht een excursie naar Den Haag (o.a. naar het Joegoslavië-tribunaal) en Europees recht een meerdaagse excursie naar Brussel. Het panel is, ook op grond van de gesprekken met studenten en afgestudeerden van oordeel dat er sprake is van een goede interactie van de studenten met de beroepspraktijk. Door die sterke praktijkcomponent zijn er in het curriculum aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied. Docenten in de voltijdopleiding zijn tevens begeleider tijdens de stage en gebruiken hun ervaringen in het onderwijs. Tevens wordt volgens de studenten intensief gebruik gemaakt van nieuwsberichten en krantenartikelen, worden jaarlijks boeken aangepast en wordt er besproken wat er veranderd is (bijvoorbeeld WAO wordt WIA). Ook gastdocenten en de vertegenwoordigers van de werkveldadviesraad brengen hun actuele kennis binnen. Het lectoraat organiseert drie keer per jaar een inhoudelijk seminar voor docenten van de HG, werkveld, alumni, en (latere jaars) studenten. In een aanvulling op het zelfevaluatierapport heeft de opleiding een aantal voorbeelden gegeven van actuele ontwikkelingen in verschillende blokken; bijvoorbeeld de NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening 19

20 prominente plaats van het onderdeel conflictmanagement, de integrale opdracht in blok 1 die opgehangen is aan de analyse van organisaties in het werkveld en de ontwikkelingen die daar spelen, in blok vier de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van ontslagrecht. Onderzoeksvaardigheden komen in het hele curriculum aan de orde. In het eerste jaar wordt begonnen met een (eenvoudig) exploratief onderzoek; in het tweede jaar worden in verschillende modules onderzoeksvaardigheden aangeleerd die vervolgens worden toegepast in opdrachten, stage en met name in de afstudeeropdracht. Gestimuleerd wordt om de afstudeeropdracht uit te voeren in samenhang met het lectoraat. Er wordt gestreefd naar een jaarprogramma met een onderzoekslijn waarin studenten in onderzoek participeren. Hierboven is al aangegeven hoe via het lectoraat zicht gegeven wordt op resultaten van toegepast onderzoek. Beroepsvaardigheden komen aan bod in de zogenoemde vaardighedenleerlijn waarin vaardigheden worden geoefend die noodzakelijk zijn voor het uitoefenen van een beroepstaak. Zij worden vervolgens toegepast en verbeterd in integrale opdrachten en stages. Deeltijdstudenten SJD werken minimaal 16 uur per week in het werkveld. Zij ontwikkelen een deel van de beroepsvaardigheden op deze werkplek. Uit de SSA-enquête (december 2005) blijken voor dit facet de volgende scores: - de stages bereiden mij goed voor op de arbeidsmarkt: 88% tevredenheid, gemiddeld rapportcijfer 6,9. - de praktijkgerichte aanpak in de opleiding: 90% tevredenheid, gemiddeld rapportcijfer 6,7. - de manier waarop studieonderdelen bijdragen aan de beroepsvoorbereiding: 88% tevredenheid, gemiddeld rapportcijfer 6,5. - de inhoudelijke kwaliteit van het schriftelijk studiemateriaal: 85% tevredenheid, gemiddeld rapportcijfer 6,4. - de mate waarin in het studieprogramma wordt ingespeeld op nieuwe ontwikkelingen: 91% tevredenheid, gemiddeld rapportcijfer 6,7. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma VT: goed Dt: goed Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. 20 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening

21 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het programma bestaat uit een propedeuse en een hoofdfase. Het is als volgt opgebouwd: jaar 1: oriënteren en reflectie jaar 2: verdiepen en kiezen jaar 3 specialiseren en verbreden jaar 4 integreren en professionaliseren. De nieuwe propedeuse kent een gezamenlijk eerste half jaar met HBO-Rechten. De hoofdfase kende in het 'oude; curriculum in het vierde jaar een aantal keuzemogelijkheden; in het nieuwe curriculum ligt dat in het derde jaar en vierde jaar. Er kunnen dan minoren gekozen worden. Studenten kunnen in hun keuzeprogramma kiezen voor deelname aan een uitwisselingsprogramma of aan een Europa-excursie. De stage en het afstuderen omvatten minimaal 45 credits. Elk studiejaar zowel bij vol- als bij deeltijd is onderverdeeld in vier blokken die steeds een bepaald aspect (thema) van de SJD-praktijk behandelen. In de meeste blokken van SJD-voltijd en SJD-deeltijd staan dezelfde beroepsvaardigheden centraal. Bij SJD-deeltijd worden de blokken echter op een andere manier aangeboden, zodat deeltijdstudenten zoveel mogelijk hun eigen werkervaring en werksituatie benutten in het onderwijs. De onderwijskundig opleidingsplannen van SJD-voltijd en SJD-deeltijd geven aan welke beroeps- en gedragscompetenties in het curriculum voorkomen en hoe het curriculum is opgebouwd. Verder wordt uit de studiewijzers per blok duidelijk welke beroeps- en gedragscompetenties er worden aangeleerd, In studiewijzers van latere jaren gaat het dan om resultaatgebieden en kerncompetenties. Bij integrale opdrachten worden ook leerdoelen in termen van studentgedrag geformuleerd. De curriculumoverzichten van cohort 2005 geven per onderdeel aan op welk moment de student welke competenties kan verwerven. Daarnaast wordt met behulp van tabellen wordt duidelijk gemaakt welke beroepscompetenties en welke gedragscompetenties in welk blok aan de orde komen. Gezien het feit dat internationalisering volgens de opleiding een belangrijk aspect van de opleiding is, heeft het panel daar veel aandacht aan besteed. Gebleken is dat internationalisering niet alleen een kwestie van een cursus Engels en uitwisselingsprogramma s is, maar dat er ook de mogelijkheid is van buitenlandse stages en het volgen van buitenlandse programma s. Daarnaast is ook in de inhoud van het curriculum aandacht voor internationale aspecten: regelgeving vanuit Brussel en de verwerking daarvan in verschillende landen: aandacht voor verschillende systemen, verschillen in aanpak etc. Op korte termijn komt er een Engelstalige minor European law en wordt er een leerlijn Internationalisering en Engels in het tweede jaar ingevoerd. Studenten bevestigden de aandacht voor internationalisering, maar gaven tevens aan dat met name internationale excursies en elders studeren nog weinig animo vinden. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening 21

22 Expliciet heeft het panel ook gevraagd naar de rol van multiculturele aspecten in het curriculum. Duidelijk is geworden dat daar geen aparte module aan is gewijd, maar dat er wel in verschillende blokken aandacht aan wordt besteed. De curriculumcommissie bewaakt, mede in het kader van het project Brede Bachelor, de ontwikkeling van de curricula en toetst per blok of de competenties en leerdoelen op de juiste wijze in de onderwijseenheden van het blok worden verwerkt. Volgens de Keuzegids (laatste meting 2003) scoren studenten 6,9 op de inhoud van het onderwijs (scores van alle SJD- opleidingen op dit item tussen 7,1 en 6,7). Volgens de blokenquêtes ( ) zijn de studenten tevreden blijkens het item: 'Dit studieonderdeel was voor mij qua moeilijkheid goed te doen.' Bij SJD-voltijd is gemiddeld 89% tevredenheid gescoord, bij SJD-deeltijd 86%. Uit de gesprekken met vertegenwoordigers van het werkveld en afgestudeerden is gebleken dat het programma daadwerkelijk de mogelijkheid biedt om nagestreefde kwalificaties/competenties te behalen. Op grond van bovenstaande is het panel van oordeel dat het curriculum zowel dat van de vol- als van de deeltijdopleiding een adequate uitwerking geeft van de beoogde eindkwalificaties. Hbo-niveau, -oriëntatie en domeinspecifieke eisen komen er goed in tot uiting. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma VT: goed Dt: goed Criteria - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De verticale samenhang krijgt als volgt vorm: - er is een ontwikkeling van oriëntatie via verdieping en verbreding naar toepassing en integratie culminerend in de afstudeeropdracht; - competenties komen terug in het curriculum en nemen in moeilijkheidsgraad/niveau toe en moeten ook toegepast worden in steeds complexere situaties. Daarbij wordt tevens een steeds grotere zelfstandigheid gevraagd. - door het hele curriculum heen lopen vijf didactische (integrale, conceptuele, vaardigheden- studieloopbaanbegeleidings- en ervaringsreflectieleerlijn) en vier inhoudelijke leerlijnen (juridische, communicatie, management en organisatie en schrijfleerlijn). De beroepstaken staan centraal in de opleiding. Ze vormen als het ware de rode draad door het curriculum heen en sturen in sterke mate het leerproces. Dat wordt door studenten blijkens de gesprekken ook zo ervaren. De student verwerft de competenties 22 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening

23 door het werken aan de beroepstaken. Daarvoor is het nodig dat de student zich verdiept in de kennis die nodig is voor de beroepstaak en de benodigde vaardigheden traint. Horizontale samenhang ontstaat in de blokken die gecentreerd zijn rond een bepaald thema de er in te verwezenlijken competenties en de erin te maken beroepstaken. Het werken aan competenties in de vorm van beroepstaken zit met name in de integrale opdrachten/projecten en in de deeltijd in de action- learningopdrachten. Studenten geven aan dat vakken en trainingen daar herkenbaar terugkomen. Met name daarom wordt door hen een sterke mate van samenhang ervaren. De horizontale samenhang wordt in het derde en vierde jaar en in de deeltijdopleiding sterk bepaald door de afwisseling van binnen en buitenschools curriculum. In de studiewijzers voor de blokken worden ook indicaties van samenhang gegeven. Zo is er een item vereiste voorkennis waarmee dus terugverwezen wordt naar een eerder blok en soms wordt bij een opdracht aangegeven welke kennis van eerdere opdrachten relevant is. De curriculumcommissie (bestaande uit fasecoördinatoren (propedeuse, middenfase en stage/afstuderen), de teamleider voltijd en de teamleider deeltijd) is belast met het in onderlinge samenhang ontwikkelen en bijstellen van het curriculum van SJD-voltijd en SJD-deeltijd. Zij bewaakt ook de juiste uitvoering en samenhang van het curriculum en heeft een belangrijke rol bij het initiëren van verbeteringen. Er wordt daarbij ook gebruik gemaakt van de evaluaties onder studenten. Volgens de Keuzegids (laatste meting 2003) scoren studenten 7,2 op de samenhang van het onderwijs (scores van alle SJD-opleidingen op dit item tussen 7,2 en 6,7). Volgens de SSA-enquête (december 2005) scoort de samenhang in het studieprogramma tussen studieonderdelen: 86% tevredenheid, gemiddeld rapportcijfer 6,5. Volgens de verschillende blokenquêtes ( ) wordt de samenhang tussen de verschillende onderdelen in het algemeen goed beoordeeld door studenten: tussen de 64% en 100% van de studenten van de blokken 1 t/m 7 was tevreden over de samenhang in het blok. Facet 2.4 Studielast VT: goed Dt: goed Criteria - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Docenten maken voor hun onderwijseenheid een inschatting van de studielast. In de omschrijvingen van de onderwijseenheden en in de credittabellen in de Studiegids staat de NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening 23

24 studielast uitgedrukt in credits en staat de contacttijd genoemd. De door studenten feitelijk gerealiseerde studielast wordt bevraagd in de blokenquête. Het curriculum is verdeel over een aantal blokken met een bepaald thema. Ieder blok bestaat uit 15 EC s. Daarmee wordt een goede spreiding bereikt; het panel; heeft op dit punt dan ook geen klachten van de studenten vernomen. De opleiding biedt, blijkens de opleidingsplannen en de Studiegids helder opgebouwde curricula voor studenten met maximale keuzevrijheid. Er zijn standaard studieroutes met veel individuele mogelijkheden. De sterk individuele studiebegeleiding speelt bij het uitstippelen van een studieroute door de studenten een belangrijke rol; de studieloopbaanbegeleiding is een leerlijn door het hele curriculum heen. De propedeuse start met twee gemeenschappelijke blokken, waarin o.a. aandacht besteed wordt aan de overeenkomsten en de verschillen tussen SJD en HBO-Rechten. Studenten die een verkeerde keuze gemaakt hebben kunnen na het eerste half jaar zonder studievertraging overstappen naar de andere opleiding binnen het Instituut voor Rechtenstudies. Uit het gesprek met het management is naar voren gekomen dat een overstap slechts enkele keren is voorgekomen. De overstap van HBO-Rechten naar SJD komt vaker voor dan andersom. In de voltijdopleiding zijn semesters in studiejaar 2 en 3 onderling uitwisselbaar. Het is voor voltijdstudenten bovendien mogelijk de stage en afstudeeropdracht te combineren. Studenten mogen starten met de stage, als zij stagerijp zijn. Dit wil zeggen dat een kwalitatieve toets plaatsvindt in relatie tot de eventuele stageplaats en dat zij afhankelijk van de studieduur van hun opleiding een minimaal aantal credits en een aantal verplichte studieonderdelen hebben behaald. Binnen de opleiding SJD wordt sinds twee jaar gewerkt met het Bindend Studieadvies (BSA). Voltijdstudenten mogen doorstromen naar het 2 e studiejaar als zij in hun eerste studiejaar minimaal 40 credits hebben behaald, het tentamen Algemene Inleiding Recht (AIR) óf Bestuurskunde én het tentamen Juridische Methoden en Technieken 1 óf 2 (JMT1 óf JMT2) hebben behaald. Studenten die niet aan deze eisen hebben voldaan, krijgen een bindend studieadvies en moeten de opleiding verlaten. Deeltijdstudenten mogen doorstromen naar het 2 e studiejaar als zij in hun eerste studiejaar minimaal 40 credits hebben behaald en minimaal twee van de volgende vier cursussen met een voldoende hebben afgerond: Algemene Inleiding Recht (AIR), Privaatrecht 1, Juridische Methoden en Technieken 1 (JMT1) en Sociaal recht. Studenten die niet aan deze eisen hebben voldaan, krijgen een bindend studieadvies en moeten de opleiding verlaten. Studenten die aan het eind van hun tweede studiejaar de propedeuse niet hebben behaald, krijgen een bindend studieadvies en moeten de opleiding verlaten. Volgens de Keuzegids (laatste meting 2003) scoren studenten 6,8 op het item studeerbaarheid (scores van alle SJD-opleidingen op het item studeerbaarheid tussen de 7,5 en 6,8). 24 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening

25 Uit blokenquêtes ( )blijkt dat studenten de moeilijkheid van opdrachten/projecten in een onderwijsblok als goed ervaren. De gerealiseerde studielast bedraagt tussen de 20 en 30 uur per week. Het panel vindt dat niet al te zwaar, maar in het gesprek met het management is duidelijk geworden dat uit aanvullende panelgesprekken een ander beeld naar voren is gekomen. Het blijkt dat studenten moeite hebben om de daadwerkelijke inzet in de opdrachten goed te middelen over een week. Dit werd bevestigd in het gesprek met de studenten. Met name de eerste twee jaar worden als zwaar ervaren. De ander jaren zijn te doen, maar er moet wel degelijk flink tijd in gestoken worden. De deeltijdstudenten gaven aan dat de studielast op zich goed is, maar dat de opleiding zwaar is door de combinatie met werken en het opnieuw leren leren. Facet 2.5 Instroom VT: goed Dt: goed Criteria - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In de voorlichting, onder andere op middelbare scholen, bij mbo-instellingen en tijdens de meeloopdagen van het instituut, wordt een helder beeld geschetst over de opleidingen, de beroepspraktijk en de benodigde kwaliteiten, zodat aankomend studenten zelf kunnen inschatten of de opleiding geschikt is. De opleiding volgt de wettelijke toegangseisen. Om goed aan te sluiten bij de doelgroep biedt de opleiding, afhankelijk van de instroomkenmerken van de student vier verschillende leerroutes aan. Met de RuG zijn afspraken gemaakt over de instroom van studiestakers van de faculteit Rechten in de opleidingen HBO-Rechten en SJD. Het instituut ontwikkelt met de RuG (faculteit Rechten) tevens schakeltrajecten (omvang 30 credits) om doorstroom naar het wo beter te laten verlopen Studenten kunnen deze schakelprogramma's volgen binnen de minor-ruimte. Studenten die op een ander moment dan in september met de studie willen starten, worden beschouwd als zij-instromers. Voor hen kunnen specifieke leerroutes vastgesteld worden. Dit resulteert in sommige gevallen in verkorting van de opleidingsduur, omdat een student beschikt over eerder verworven competenties, waarvoor hij vrijstelling krijgt. Alle deeltijdstudenten doorlopen de EVC-procedure: instroomassessment hbo SJD deeltijd Deze EVC-procedure wordt tevens ingezet bij voltijdstudenten die aangeven over EVC's te beschikken. Volgens studenten die er bij betrokken zijn geweest, gaat het om een degelijke NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening 25

26 procedure. Deeltijdstudenten met een voor de opleiding relevante werkplek hoeven geen stage te lopen; deze studenten kunnen daardoor in 3 jaar hun studie afronden. Samen met de Noordelijke mbo-instellingen ontwikkelt SJD-deeltijd schakeltrajecten om de mbo ers beter te laten aansluiten bij het hbo (in het kader van de beroepskolom). Er wordt altijd geprobeerd om alle mbo ers bij elkaar in een groep in de propedeuse in te delen, zodat specifieke aandacht aan de aansluiting op de mbo-opleiding kan worden besteed. Het instituut wil komen tot een verhoging van de instroom vanuit het vwo en daarmee van de kwaliteit van studenten en afgestudeerden, wat gunstig is voor het opleidingsrendement. De afspraken met de RuG zijn daar een voorbeeld van. Het instroomniveau van studenten ten aanzien van schrijfvaardigheden is te laag om in de opleiding tot het gewenste niveau te komen. Daarom wordt binnen het instituut gewerkt aan het opzetten van een eigen Schrijfcentrum. In dit Schrijfcentrum kunnen studenten terecht voor individuele hulp bij schrijfopdrachten. Hierbij worden de betere studenten opgeleid als schrijftutor. Het panel vindt dit een uitstekend initiatief. De gehanteerde werkvormen sluiten voor een groot deel aan bij die van het studiehuis. Studenten werken zelfstandig aan groepsopdrachten. Daarbij wordt een steeds grotere zelfstandigheid verwacht. Met name het eerste half jaar wordt dat sterk begeleid door de coaches van de integrale opdrachten. Blijkens panelgesprekken blijkt dat mbo-studenten een duidelijk niveauverschil zien met hun vooropleiding. In het gesprek met het panel gaven zij aan dat de aansluiting van de opleiding op hun vooropleiding goed was. Ook andere studententen zijn zonder meer positief over de aansluiting. Studenttevredenheid volgens de SSA-enquête (december 2005): De aansluiting van de studie op de vooropleiding: 66% tevredenheid, gemiddeld rapportcijfer 5,7. De studenten zijn zeer wisselend tevreden over het item: Dit blok sloot qua vorm en inhoud goed aan op mijn vooropleiding. Scores in de blokenquêtes bij SJD-voltijd en SJD-deeltijd variëren van 33% tot 91%. In panelgesprekken worden deze resultaten besproken en leiden tot verbeteracties. Het panel heeft deze evaluatieresultaten gezien. Er zijn inderdaad blokken die lager scoren, maar over het geheel genomen en gezien de vele maatregelen die de opleiding neemt om een goede aansluiting te bevorderen is het panel van oordeel dat er sprake is van een goede aansluiting op de diverse vooropleidingen. Facet 2.6 Duur Goed Criteria - De opleiding voldoet aan formele eisen m.b.t. de omvang van het curriculum: hbobachelor: 240 studiepunten. 26 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening

27 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het curriculum voldoet aan de formele eis van 240 studiepunten. Elk studiejaar zijn er voor de studenten 60 studiepunten te behalen. Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud VT: goed Dt: goed Criteria - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De didactische aanpak van de opleiding is gebaseerd op de hogeschoolbrede onderwijsvisie. Belangrijke uitgangspunten zijn: - beroepstaken staan centraal; - onderwijs staat in directe communicatie met de praktijk; - leerproces is een proces van competentieontwikkeling; - studenten leren individueel én samenwerkend; - studenten profileren zichzelf - docenten inspireren; - docenten en studenten zijn partners in onderwijs en kwaliteitszorg; - HG biedt een effectieve onderwijsomgeving. De didactische visie is vastgelegd in het document Didactische randvoorwaarden onderwijsontwikkeling en in de opleidingsplannen voor voltijd en deeltijd. Er worden zowel voor de voltijd- als voor de deeltijdopleiding randvoorwaarden beschreven De opleiding hanteert voor de opbouw van het curriculum vier uitgangspunten: - toenemende complexiteit in de beroepstaken; - toenemende zelfsturing door de studenten - afnemende begeleiding - de rol van docent verandert van leidinggevende en expert tot adviseur. Bij de vormgeving van het curriculum is gebruik gemaakt van het leerlijnenmodel met vijf leerlijnen Zie par Het panel is van oordeel dat er sprake is van een heldere en goed onderbouwde visie. Om de didactische uitgangspunten vorm te geven, is er sprake van een aantrekkelijke mix aan werkvormen. In het zelfevaluatierapport geeft de opleiding een overzicht van werkvormen per leerlijn. Belangrijk is het werken aan de integrale opdrachten, maar daarnaast zijn er ook:hoorcolleges, werkcolleges, spreekuren, individuele of groepsconsulten, schriftelijke instructies, practica, trainingen, demonstraties, stage- en afstudeerproject. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening 27

28 In de deeltijdopleiding wordt veel gebruik gemaakt van action learning in de integrale leerlijn. Dat betekent dat in onderlinge samenwerking tussen student, opleiding en werkgever een geschikte opdracht wordt geformuleerd, die kan worden uitgevoerd op de werkplek en die bijdraagt aan het verwerven van de competenties in het betreffende onderwijsblok. Omdat van deeltijdstudenten verwacht wordt, dat zij gemiddeld 20 uur per week werken, zijn de werkvormen zoveel mogelijk afgestemd op hun wensen en mogelijkheden. Dit betekent in concreto dat de contacttijd beperkt is en daarnaast de communicatie vooral verloopt via e- mail en Blackboard. Studenten blijken volgens het gesprek met het panel daar tevreden over te zijn. Uit de de HBO-Monitor (2004) blijkt dat 65% van de afgestudeerden SJD-voltijd (landelijk ook 65%) en 69% van de afgestudeerden SJD-deeltijd (landelijk 63%) vindt de nadruk op de werkvormen precies goed is. Volgens de Keuzegids (meting 2003) scoren studenten 6,7 op de werkvormen in het onderwijs (scores van alle SJD-opleidingen op dit item tussen 7,0 en 6,7). De tevredenheid bij voltijd- en deeltijdstudenten in de blokenquêtes ( ) in het 1 e en 2 e jaar zijn over het algemeen hoog tot zeer hoog (veel scores tussen 80% en 100%) ten aanzien van het item: De gehanteerde werkvormen passen bij de doelen die nagestreefd worden. Het panel vindt op grond van bovenstaande dat de didactische uitgangspunten van de opleiding goed aansluiten bij de geformuleerde eindkwalificaties/competenties die zij nastreeft en dat er in dat kader gebruik gemaakt wordt van een adequate set aan werkvormen. Het panel is gecharmeerd van de opzet van de integrale opdrachten in de voltijd- en de action-learningopdrachten in de deeltijdopleiding. Het gaat om een mooi evenwicht tussen het cognitieve/conceptuele en het projectmatige werken. Facet 2.8 Beoordeling en toetsing VT: goed Dt: goed Criteria - Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het toetsbeleid is vastgelegd in het document Toetsbeleid Instituut voor Rechtenstudies (2005), maar wordt ook helder beschreven in de opleidingsplannen. Daarin wordt aandacht besteed aan criteria voor toetsbeleid, kwaliteitseisen voor toetsen, ontwerpeisen, toetsscenario's en toetsvormen. Het panel vindt het een zeer gedegen stuk. De curriculumcommissie vervult tevens de taak van toetscommissie. Er wordt voortdurend bekeken of het niveau van de toetsen congruent is met het onderwijs en of de toets bijdraagt 28 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, Sociaal Juridische Dienstverlening