AVANS Hogeschool, Tilburg

Transcriptie

1 AVANS Hogeschool, Tilburg Opleiding: Technische Bedrijfskunde; hbo-bachelor Croho: Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 9 oktober 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2008

2 2/65 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 11 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 18 Onderwerp 3 Inzet van personeel 30 Onderwerp 4 Voorzieningen 33 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 38 Onderwerp 6 Resultaten 42 Deel C: Bijlagen 45 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 46 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 51 Bijlage 3: Bezoekprogramma 55 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 56 Bijlage 5: Domeinspecifieke referentiekader en opleidingscompetenties 60 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 3/65

4 4/65 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 5/65

6 6/65 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Technische Bedrijfskunde te Tilburg van de AVANS Hogeschool heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in juli 2008, toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 9 oktober Het panel bestond uit: De heer dr. F.M. van Eijnatten (dagvoorzitter, domeinpanellid); De heer ir. H. Wagter (domeinpanellid); De heer J.P. Bakhuis (studentpanellid); Mevrouw drs. I.G.A. Smid (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (oktober 2007). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding Avans Hogeschool bestaat officieel onder deze naam vanaf januari Haar vestigingsplaatsen zijn Tilburg, s-hertogenbosch en Breda. Avans Hogeschool is ontstaan uit een fusie van de Hogeschool s-hertogenbosch en de Hogeschool Brabant. Deze waren al sinds 2002 bestuurlijk gefuseerd onder de naam Stichting Brabantse Hogescholen (SBH). Bij de hogeschool staan circa studenten ingeschreven en werken medewerkers. De hogeschool biedt, verspreid over de vestigingsplaatsen Tilburg, NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 7/65

8 s-hertogenbosch en Breda, onderdak aan 40 bacheloropleidingen. Naast deze reguliere bacheloropleidingen (in voltijd, deeltijd en duaal) verzorgt de hogeschool ook post hboopleidingen, masteropleidingen en bedrijfsspecifieke cursussen. De hogeschool heeft 18 lectoraten. De Avans organisatie bestaat uit een tweelagige bestuursstructuur: een hogeschoolbreed opererende Raad van Bestuur en negentien academies, elk geleid door een academiedirecteur. Iedere academie bestaat uit een aantal bacheloropleidingen. Avans Hogeschool heeft in het Meerjarenbeleidsplan haar missie geformuleerd: Wij willen als Avans Hogeschool een topinstituut zijn dat toekomstige beroepsbeoefenaren opleidt tot excellente professionals, die zichzelf en hun beroep voortdurend blijven ontwikkelen. Daarnaast willen wij voor specifieke bedrijven en organisaties een vanzelfsprekende partner zijn in het ontwikkelen en delen van kennis (MJB, p.3). De opleiding Technische Bedrijfskunde maakt deel uit van de Academie voor Technologie en Management (ATM). De ATM verzorgt, naast de opleiding Technische Bedrijfskunde, de bacheloropleidingen Werktuigbouwkunde en Elektrotechniek. Vanaf september 2008 zijn daaraan de opleidingen Gezondheidszorgtechnologie, Integrale Veiligheid en Technische Informatica toegevoegd. De opleidingen van de ATM zijn verdeeld over de lesplaatsen Breda en Tilburg. De opleiding Technische Bedrijfskunde wordt in Tilburg aangeboden. De opleiding Technische Bedrijfskunde leidt studenten op als technisch bedrijfskundig engineer. Afgestudeerden van de opleiding ontvangen de titel Bachelor of Engineering en zijn breed inzetbaar en werkzaam in een industriële omgeving en/of de zakelijke dienstverlening. De opleiding Technische Bedrijfskunde wordt in Tilburg aangeboden als voltijd- en deeltijdopleiding. De voltijdopleiding bestaat sinds 1972, de deeltijdopleiding sinds De opleiding telt in totaal 239 studenten, waarvan 177 studenten de voltijdopleiding en 62 studenten de deeltijdopleiding volgen. De opleiding heeft 12 docenten met een aanstellingsomvang van 9,3 fte. De student/docentratio van de gecombineerde voltijdopleiding- en deeltijdopleiding is 1:25,8 (cursusjaar ). De gemiddelde jaarlijkse instroom ( ) van de voltijdstudenten is 61 en van de deeltijdstudenten Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens 8/65 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

9 bereidden de panelleden zich in de periode augustus-september 2008 inhoudelijk voor op het bezoek van 9 oktober Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in december 2008 een concept van het Onderwerprapport (deel A) en het Facetrapport (deel B) voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. Het rapport is in december 2008 nogmaals voor een controle op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in december Het visitatierapport is uiteindelijk in december 2008 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 9/65

10 Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. Daar waar een argumentatie/beoordeling voor de deeltijd afwijkt van de voltijd, is dit expliciet vermeld. Indien niet vermeld, gelden voor de deeltijdopleiding dezelfde argumentatie/oordelen als voor de voltijdopleiding, aangezien de deeltijdopleiding inhoudelijk voornamelijk zijn gebaseerd op dezelfde module-inhouden als de voltijdopleiding. Volgorde en onderwijsmethodieken kunnen daarbij verschillen. 10/65 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

11 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding Technische Bedrijfskunde Varianten Voltijd Deeltijd Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende Voldoende 1.2 Niveau bachelor Goed Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Voldoende Voldoende 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed Goed 2.4 Studielast Voldoende Voldoende 2.5 Instroom Goed Goed 2.6 Duur Voldaan Voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Goed 2.8 Beoordeling en toetsing Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 3 Inzet van Personeel 3.1 Eisen HBO Goed Goed 3.2 Kwantiteit personeel Goed Goed 3.3 Kwaliteit personeel Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Voldoende Voldoende 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 5.1 Evaluatie resultaten Goed Goed 5.2 Maatregelen tot verbetering Voldoende Voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerde niveau Voldoende Voldoende 6.2 Onderwijsrendement Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 11/65

12 Doelstellingen opleiding Aan het facet Domeinspecifieke eisen is het oordeel voldoende toegekend. Aan de facetten Niveau bachelor en Oriëntatie HBO-bachelor is het oordeel goed toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Programma Aan de facetten Eisen HBO en Studielast is het oordeel voldoende toegekend. Aan de facetten Relatie doelstellingen en inhoud programma, Samenhang in opleidingsprogramma, Instroom, Afstemming tussen vormgeving en inhoud en Beoordeling en toetsing is het oordeel goed toegekend. Het facet Duur is met voldaan beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Inzet van personeel Aan de facetten Eisen HBO, Kwantiteit personeel en Kwaliteit personeel is het oordeel goed toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Voorzieningen Aan de facetten Materiële voorzieningen en Studiebegeleiding is het oordeel voldoende toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Interne kwaliteitszorg Aan de facetten Evaluatie resultaten en Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld is het oordeel goed toegekend. Aan het facet Maatregelen tot verbetering is het oordeel voldoende toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Resultaten Aan de facetten Gerealiseerd niveau en Onderwijsrendement is het oordeel voldoende toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve derhalve positief. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen positief scoort. De conclusie is dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. 12/65 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 13/65

14 14/65 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen vt: Voldoende dt: Voldoende Criterium - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het landelijk opgestelde Profiel van de Bachelor of Engineering (2006) omvat de generieke competenties voor sturende, voortbrengende en ondersteunende processen in het domein van de Bachelor of Engineering. Er worden vier generieke competenties onderscheiden: (1) inzicht krijgen (in de opdracht of probleemsituatie), (2) ontwerpen (van het product, de dienst of de sturing), (3) plannen (van de uitvoering) en (4) uitvoeren (van het plan van aanpak). Deze competenties zijn voorzien van diverse illustraties en in een beroepscontext geplaatst. Dit stelt de opleidingen Bachelor of Engineering in staat de toepassing van de algemene competenties af te stemmen op de eigenheid van de opleiding. Het profiel is ontworpen ten behoeve van iedere opleiding die recht geeft op het voeren van de titel Bachelor of Engineering. Bij de ontwikkeling ervan zijn zowel vertegenwoordigers van bedrijven als vertegenwoordigers van het georganiseerd bedrijfsleven betrokken geweest (Raad van Advies landelijk Cluster Engineering). De competenties kunnen flexibel worden toegepast: afstemming is mogelijk op zowel de aard van de opleiding als de aard van het regionale bedrijfsleven. Op basis van het Profiel van de Bachelor of Engineering (2006) heeft de Academie voor Technologie en Management (ATM) een eigen beroeps- en opleidingsprofiel opgesteld. In het document Beroeps- en opleidingsprofiel Bachelor of Engineering ATM (2006) is het resultaat vastgelegd. Hierin wordt het gezamenlijke profiel beschreven voor alle engineeropleidingen van de ATM. Het beroeps- en opleidingsprofiel geeft een gedetailleerde beschrijving van de kenmerkende beroepscontexten. Deze beschrijving vindt plaats op het niveau van mogelijke branches, (beroeps)rollen, taken en veranderingen. Voor de opleiding Technische Bedrijfskunde zijn deze geënt op de landelijke Opleidingseisen Technische Bedrijfskunde voor Hogescholen in Nederland (2002). In het profiel worden vier rollen onderscheiden: manager bedrijfsonderdeel, projectmanager, intern/extern adviseur en ondernemer. Er worden vijf taken onderscheiden: initiëren, vormgeven, implementeren, handhaven en verbeteren. Deze taken worden, gekoppeld aan de vier rollen, voor de opleiding Technische Bedrijfskunde beschreven en nader uitgewerkt in een aparte bijlage bij het Beroeps- en opleidingsprofiel Bachelor of Engineering ATM (2006). Het profiel beschrijft daarnaast vier mogelijke branches waarin een technisch bedrijfskundig engineer werkzaam is: (1) metaalindustrie, (2) grafische industrie, (3) kunststofindustrie en (4) installatiebedrijven. NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 15/65

16 Het Beroeps- en opleidingsprofiel Bachelor of Engineering ATM (2006) is tot stand gekomen op basis van input van het (regionale) werkveld en docenten en is besproken en goedgekeurd door de Werkveldadviesraad van de ATM (notulen Werkveldadviesraad ATM 3 oktober 2006 en 28 februari 2007). Deze academiebrede adviesraad bestaat uit vertegenwoordigers uit het relevante werkveld. De ATM en de opleiding doen veel aan het actueel houden van de (competenties van de) opleiding. Door verschillende contacten met vertegenwoordigers van het beroepenveld, de Werkveldadviesraad en door participatie in het landelijk Cluster Engineering houdt de opleiding voeling met actuele ontwikkelingen en veranderingen in het beroepenveld en vakgebied en onderhoudt zij contacten met het bedrijfsleven en andere hogescholen in Nederland. In het document Internationalisering (2007) heeft de ATM haar keuzes, doelen en activiteiten in het kader van internationalisering vastgelegd. De opleiding schrijft in het zelfevaluatierapport dat een programmavergelijking heeft plaatsgevonden met de opleiding Betriebschaftslehre van de Rheinisch Westfälische Technische Hochschule Aachen, de opleiding Management Studies and Manufacturing Engineering van de University of Nottingham en met de opleiding Industrial Management van de Lappeenranta University of Technology in Finland. Voor de afstudeerdifferentiatie Media Management is een programmavergelijking gemaakt met de opleiding Bachelor in de grafische en digitale media van de Arteveldehogeschool Gent. Uit de programmavergelijkingen blijkt dat de opleiding grotendeels overlapt met de buitenlandse opleidingen. Het belangrijkste verschil (naast de verschillen op basis van de regionale context) is dat de buitenlandse opleidingen meer managementgericht zijn, daar waar de Tilburgse opleiding engineering gericht is. De opleiding geeft in het zelfevaluatierapport aan dat zij, ten opzichte van andere opleidingen in de regio, een duidelijk eigen profiel heeft dat is afgestemd op de vraag van het regionale werkveld. Het keuzeaanbod van minoren, de afstudeerdifferentiatie Media Management en de goede en nauwe banden van de opleiding met het regionale bedrijfsleven en de grafische lycea geven hier volgens de opleiding blijk van. Het panel stelt vast dat de opleiding beweert zich uitdrukkelijk regionaal te profileren door het accent te leggen op de grafische industrie, en de afstudeerdifferentiatie media management. Deze specifieke profilering vindt het panel echter minder relevant. Het regionale werkveld heeft in haar ogen niet een speciaal accent dat om verbijzondering van het aanbod vraagt. Integendeel, wat betreft de aanwezigheid van grafische industrie doet de regio Tilburg juist onder ten opzichte van Eindhoven en Breda. In werkelijkheid draagt de opleiding in de ogen van het panel eerder een nogal algemeen profiel uit. Dat blijkt ook uit de samenstelling van de beroepenveldcommissie. Op grond van voorgaande komt het panel voor dit facet tot het oordeel voldoende in plaats van goed. 16/65 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

17 Facet 1.2 Niveau bachelor vt: Goed dt: Goed Criterium - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding heeft een overzicht opgesteld waarin de Dublin descriptoren en de generieke hbo-kwalificaties (Commissie Franssen) worden afgezet tegen de domein- en beroepscompetenties van de bachelor of engineering (Opleidingskader ATM 2008, bijlage 1). Op basis van dit overzicht concludeert het panel dat de eindkwalificaties het hbo-bachelorniveau weerspiegelen. Een voorbeeld voor de Dublin descriptor Toepassen kennis en inzicht is: maak een ontwerpvoorstel voor een productiebedrijf voor een niet-complex samengesteld product. Een voorbeeld voor de Dublin descriptor Communicatie is: verklaar de prestaties van een bedrijf en vergelijk deze met de prestaties van andere bedrijven. Uit het overzicht wordt duidelijk dat alle Dublin descriptoren en generieke hbo-kwalificaties vertegenwoordigd zijn in de opleidingscompetenties. Het bachelorniveau wordt ook geborgd door de door de studenten op te leveren beroepsproducten en de afstudeeropdracht, waarin de opgedane beroepskennis, beroepsvaardigheden en houding worden getoetst en bewezen. Het panel komt op grond van genoemd overzicht tot de conclusie dat de eindkwalificaties aansluiten bij de Dublin descriptoren en de generieke hbo-kwalificaties. Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor vt: Goed dt: Goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Voor dit facet gelden ook de argumenten zoals genoemd bij de facetten 1.1 en 1.2. De kern van het beroep van de technisch bedrijfskundig engineer is in het Beroeps- en opleidingsprofiel Bachelor of Engineering ATM (2006) als volgt omschreven: Een technisch bedrijfskundig engineer initieert, geeft vorm aan, implementeert, handhaaft en verbetert bedrijfsprocessen, met name in ontwikkeling en voortbrenging, vanuit klantgerichtheid en ketenperspectief ten behoeve van de continuïteit en het maatschappelijk bestaansrecht van een technische onderneming. Daarbij integreert de engineer vanuit een holistische benadering verschillende disciplines zoals NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 17/65

18 productietechniek, logistiek, organisatiekunde, ICT en (bedrijfs)economie. Het Beroepsen opleidingsprofiel Bachelor of Engineering ATM (2006) bevat een nadere aanduiding van bijbehorende taken en rollen. De technisch bedrijfskundig engineer is, zoals eerder aangegeven bij facet 1.1, vooral werkzaam in de metaalindustrie, grafische industrie, kunststofindustrie en bij installatiebedrijven, en vervult daarbij een rol als adviseur (intern/extern), ondernemer, manager van een bedrijfsonderdeel of projectmanager. De aan de rollen gekoppelde taken zijn, zoals gezegd, gespecificeerd in het Beroeps- en opleidingsprofiel Bachelor of Engineering ATM (2006). De hbo-oriëntatie wordt geborgd in het landelijk overleg en in het overleg met het beroepenveld. De opleiding neemt deel aan de HBO-Monitor en voert een eigen alumnien werkveldonderzoek uit om zicht te houden op de mate waarin de (beoogde en gerealiseerde) eindkwalificaties aansluiten op de eisen van de beroepspraktijk en het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar weerspiegelen. Uit de gegevens hiervan blijkt dat alumni vinden dat de opleiding een goede basis vormt om te starten op de arbeidsmarkt en dat zij tevreden zijn over de functies waarin zij terecht komen (zeven van de tien afgestudeerden van de voltijdopleiding hebben een baan waarvoor de eigen of een verwante richting is vereist). Alumni met wie het panel sprak, bevestigden dit beeld. Het profiel van de opleiding is gebaseerd op een gevalideerd beroeps- en opleidingsprofiel en is op haar beurt gevalideerd door de Werkveldadviesraad van ATM. Het panel concludeert dat de eindkwalificaties van de opleiding zijn ontwikkeld in samenspraak met het relevante beroepenveld en stelt vast dat deze een adequaat beeld geven van de taken en rollen doe een beroepsbeoefenaar moet kunnen vervullen. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO vt: Voldoende dt: Voldoende Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Kennisontwikkeling van de studenten vindt plaats aan de hand van vakliteratuur en vaktijdschriften en aanvullende literatuur in de vorm van artikelen. Het panel vindt de kwaliteit van de gebruikte literatuur over het algemeen goed. Het zijn voor de opleiding Technische Bedrijfskunde relevante en degelijke titels. Hoewel het panel vindt dat de 18/65 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

19 gebruikte literatuur, met name door de combinatie met de aanvullende literatuur, actueel is, vindt zij wel dat er veel herdrukken en daarmee weinig nieuwe boeken worden gebruikt en dat daardoor de literatuur actueel wordt gehouden. Het panel is van mening dat de Literatuurlijst Technische bedrijfskunde studiejaar compleet is en dat de boeken tezamen met de aanvullende literatuur voor ieder vak voldoende gevarieerde leerstof bieden. Het panel stelt vast dat de opleiding gebruik maakt van Engelstalige literatuur, maar dat de nadruk ligt op Nederlandstalige literatuur: 5 van de in totaal 37 boeken zijn Engelstalig. De opleidingen van de ATM zijn zo opgezet dat studenten op diverse manieren in aanraking komen met de beroepspraktijk: binnen de school door opdrachten en projecten die ontleend zijn aan de beroepspraktijk, buiten de school door middel van excursies, bedrijfsbezoeken, stages en afstuderen. Naast de vaste docenten, leveren gastdocenten afkomstig uit het werkveld hieraan een belangrijke bedrage. Het panel heeft een positieve indruk van de wijze waarop de interactie met de beroepspraktijk plaatsvindt. Allereerst door, zoals hiervoor beschreven, de gastcolleges die regelmatig worden verzorgd door personen uit de beroepspraktijk. Zo verzorgt het in Tilburg gevestigde bedrijf Campina een workshop in de minor Supply Chain Management. Daarnaast werken de studenten door de opleiding heen aan projectopdrachten die afkomstig zijn uit de praktijk en gaan zij op excursies (onder andere naar de DRUPA beurs). Tevens vindt in het derde jaar een externe beroepsgerichte stage plaats, waarin studenten van de voltijdopleiding kennis maken met de beroepspraktijk. In het vierde jaar van de opleiding wordt een afstudeeropdracht uitgevoerd. Dit betreft een praktijkonderzoek dat in beginsel voor een bedrijf in het werkveld wordt uitgevoerd en waarbij de student de tijdens de opleiding verworven kennis en vaardigheden toepast. Docenten van de opleiding blijven op de hoogte van actuele ontwikkelingen binnen het vakgebied en het werkveld door middel van het begeleiden van stages en afstudeeropdrachten, het bijhouden van vakliteratuur, contacten met de Werkveldadviesraad en door het volgen van docentstages. De opleiding geeft in het zelfevaluatierapport aan dat de curriculumcommissie van de opleiding ieder studiejaar het studiemateriaal controleert op actualiteit, relevantie en de relatie met de beroepspraktijk. Dit beeld wordt bevestigd door de notulen van de commissie die het panel tijdens het bezoek heeft ingezien. De opleiding voert regelmatig overleg met de academiebrede Werkveldadviesraad over actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk en de afstemming hiervan op het onderwijs (inclusief het beroeps- en opleidingsprofiel van de bachelor of engineering). De raad bestaat uit elf werkveldvertegenwoordigers en zes vertegenwoordigers van de ATM. Het panel heeft notulen van de bijeenkomsten van de Werkveldadviesraad gezien en stelt vast dat deze frequent bijeenkomt en dat onder meer gesproken wordt over de ontwikkelingen in het werkveld. De opleiding participeert in diverse kenniskringen en is betrokken bij activiteiten van het lectoraat Innovatief Ondernemen en het Avans Ondernemerscentrum. Docenten die hieraan deelnemen dragen zorg voor de transfer van kennis naar het curriculum. NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 19/65

20 De opleiding geeft in het zelfevaluatierapport aan dat toegepast onderzoek een integraal onderdeel van het curriculum van de opleiding dient te vormen. Zij heeft hiervoor een aantal concrete doelen geformuleerd. De aandacht voor toegepast onderzoek komt onder meer tot uitdrukking in de module onderzoeksmethodologie en de doorstroomminor van de TUe. Voor de minoren geldt dat deze zijn ontwikkeld en uitgevoerd in samenwerking met het bedrijfsleven. De academie heeft hiertoe convenanten gesloten met elf bedrijven. De opleiding geeft in het zelfevaluatierapport aan in de verschillende leerlijnen aandacht te besteden aan de ontwikkeling van vaardigheden. Zo komen binnen opdrachten kennisen houdingsaspecten en sociaal-communicatieve vaardigheden aan de orde. Het panel stelt op basis van de periodematrices vast dat dat het geval is. Wel constateert zij op basis van het gesprek dat zij voerde met een aantal werkveldvertegenwoordigers (van wie een aantal tevens stage- of afstudeerbegeleider is) en alumni dat de sociale en commerciële vaardigheden en de presentatie van studenten voor verbetering vatbaar zijn. Uit evaluatiegegevens (Studenttevredenheidsonderzoek 2006/2007/2008) komt naar voren dat de studenten over het algemeen tevreden zijn over de beroeps- en praktijkgerichtheid van de opleiding en over de voorbereiding op de beroepspraktijk. Tevens blijkt dat studenten tevreden zijn over de inhoudelijke kwaliteit van het studiemateriaal en de aansluiting van het programma bij actuele ontwikkelingen. Hoewel het panel vindt dat de opleiding een aantoonbare sterke praktijkcomponent heeft, komt zij op basis van de bij dit facet geplaatste kanttekeningen met betrekking tot de actualiteit van de vakliteratuur en de beroepsvaardigheden tot het oordeel voldoende in plaats van goed. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma vt: Goed dt: Goed Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het curriculum van de opleiding is ontwikkelings- en beroepsgericht. Dit wil zeggen dat het onderwijs zich richt op de ontwikkeling van studenten via beroepsrollen, -taken en contexten naar zelfstandige beroepsbeoefenaars. Het curriculum is gebaseerd op de uitgangspunten van het beroeps- en opleidingsprofiel Bachelor of Engineering (2006). De hiervoor geformuleerde rollen, taken en generieke competenties zijn getoetst aan de Dublin descriptoren. De door de opleiding geformuleerde rollen, taken en competenties 20/65 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

21 en de daaronder liggende vakinhouden en vaardigheden zijn geconcretiseerd in leerdoelen per studieonderdeel en per periode. Het vierjarige programma van de opleiding bestaat uit zes fasen: (1) propedeuse, (2) 2 e studiejaar, (3) stage, (4) minor, (5) minor en (6) afstuderen. De propedeuse heeft een oriënteerde, selecterende en verwijzende functie, waarin de student een goed beeld moet krijgen van de inhoud van de opleiding, het toekomstige werkveld, de beroepsmogelijkheden en de geschiktheid om de opleiding binnen een redelijke termijn af te ronden. Voor de hoofdfase geldt een verdieping op het gebied van kennis en vaardigheden. Voor zowel de voltijd- als de deeltijdopleiding geldt dat het programma is opgebouwd uit perioden, 16 in totaal. Iedere periode telt 10 weken. Voor iedere periode is, volgens een vast format, een periodematrix opgesteld. De periodematrix is een vertaling van het beroeps- en opleidingprofiel naar het onderwijs en de onderwijsuitvoering van de opleiding Technische Bedrijfskunde. Per periode is aangegeven welke taken/competenties centraal staan. Ook zijn leerdoelen geëxpliciteerd. Uitgangspunt is dat elke beroepshandeling wordt beschreven in termen van (1) inzicht krijgen, (2) ontwerpen, (3) plannen en (4) uitvoeren, en leidt tot een beroepsproduct. De verzameling van periodematrices geeft het profiel van de opleiding weer. Ook via deze weg is gewaarborgd dat het hbo-niveau een plaats krijgt in de opleiding doordat de hbokwalificaties zijn benoemd in de periodematrices. Daarnaast bevat de periodematrix een aantal onderwerpen dat specifiek organisatorisch of onderwijskundig van aard is, zoals bijvoorbeeld de periode waarin het onderwijs plaatsvindt, de modulecode, het aantal EC en de benodigde voorkennis. Het competentieniveau dat een student kan bereiken wordt bepaald door de complexiteit van de beroepscontext(en) en de mate van begeleiding die de student krijgt. De opleiding maakt daarbij een onderscheid van gestuurd naar zelfsturend en van operationeel verklarend (leerjaar 1) naar tactisch verbeterend (leerjaar 2) naar strategisch vernieuwend (leerjaar 3 en 4). Op grond van het door de opleiding verstrekte document Groot Curriculum Overzicht Technische Bedrijfskunde (2008) heeft het panel kennis genomen van periodematrices en de wijze waarop uitleg en invulling wordt gegeven aan de verschillende onderdelen van de matrix. Het panel vindt de periodematrices een duidelijke leidraad voor de structuur en uitvoering van het onderwijs en vindt deze uitgebreid, inhoudelijk helder en overzichtelijk van aard. Duidelijk wordt onder meer aan welke competenties en hbokwalificaties door de student in de betreffende periode wordt gewerkt en wat de leerdoelen zijn. Het panel is van mening dat het beroeps- en opleidingsprofiel hiermee wordt afgedekt. In combinatie met de Toetsoverzichten, welke zijn gekoppeld aan de periodematrices en waarin onder andere werkvormen, docent, leermiddelen en wijze van beoordelen is aangegeven, wordt het hele onderwijsplaatje in beeld gebracht. Uit de resultaten van het Studenttevredenheidsonderzoek 2007 en 2008 komt naar voren dat zowel de voltijd- als deeltijdstudenten tevreden zijn over de inhoud van het studieprogramma en het niveau van de opleiding. NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 21/65

22 Het panel is positief over de opzet van het onderwijs en het gebruik van de periodematrices. Het panel is van mening dat het beroeps- en opleidingsprofiel aan de hand waarvan de opleiding haar onderwijs heeft ingericht, voldoet aan de eisen wat betreft het domein, niveau en hbo-oriëntatie. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma vt: Goed dt: Goed Criterium - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het programma van de opleiding is (verticaal) samenhangend vormgegeven door het gebruik van zogenoemde leerlijnen in het onderwijs. Een leerlijn legt de nadruk op het aanbieden van kennis of vaardigheden of houdingen of de integratie van een of meerdere van deze onderdelen. De opleiding onderscheidt zes leerlijnen: (1) integrale leerlijn, (2) gekoppelde conceptuele leerlijn, (3) gekoppelde vaardigheden, (4) nietgekoppelde conceptuele leerlijn, (5) niet-gekoppelde vaardigheden leerlijn en (6) studieloopbaanontwikkeling leerlijn. In het document Opleidingskader ATM 2008 wordt een nadere toelichting gegeven op de inhoud van deze leerlijnen. Het programma is zo opgezet dat naarmate de studie vordert, de integrale leerlijn steeds sterker wordt en de gekoppelde en niet-gekoppelde leerlijn afneemt. Naast bovengenoemde zes leerlijnen kent het programma een aantal expertiselijnen. De expertiselijnen zijn gekoppeld aan de minoren. In het onderwijs worden de volgende expertiselijnen onderscheiden: maintenance en ontwerpprocessen (en de ondersteuning daarvan door ICT). Beide lijnen komen terug in zowel het reguliere programma als in de minoren. De horizontale samenhang wordt bereikt doordat er in elke periode wordt gewerkt aan een beroepsopdracht/taak die de student binnen een bepaalde beroepscontext (zoals branche en rol) moet uitvoeren. Daarnaast worden ondersteunende vakken gegeven die in relatie staan met de opdracht. Voor ieder periode zijn periodematrices opgesteld waarin de beroepsopdrachten/taken en contexten zijn beschreven. Het panel stelt op basis van de periodematrices vast dat voor alle perioden van het programma geldt dat de beroepshandelingen leidend tot een beroepsproduct zijn beschreven in termen van (1) inzicht krijgen, (2) ontwerpen, (3) plannen en (4) uitvoeren. De projecten en minoren die worden aangeboden door de opleiding worden veelal opgesteld in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven. Met deze opzet vergroot de opleiding de samenhang tussen theorie en praktijk. De samenhang tussen het binnen- en buitenschools curriculum krijgt vorm doordat studenten de opgedane kennis en vaardigheden toepassen in stages en afstudeeropdrachten. 22/65 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

23 In het onderwijs wordt gestreefd naar een toenemende zelfsturing door studenten gedurende de opleiding. Dit houdt in dat naarmate de opleiding vordert, de complexiteit van onderwerpen, beroepstaken, beroepsproducten en beroepscontexten waarmee de student geconfronteerd wordt toeneemt en de docentbegeleiding afneemt. De curriculumcommissie van de ATM is verantwoordelijk voor de horizontale afstemming en borging van de samenhang (Opleidingskader ATM 2008). Tijdens de vergaderingen van de curriculumcommissie, die eens in de twee weken plaatsvindt, is de samenhang en de borging van de samenhang een belangrijk punt van aandacht en besluitvorming. Uit de resultaten van het Studenttevredenheidsonderzoek 2007 en 2008 komt naar voren dat zowel de voltijd- als deeltijdstudenten tevreden zijn over de samenhang in het onderwijsprogramma. Ook de aansluiting van de stage bij het overige onderwijs wordt door de voltijdstudenten positief beoordeeld, zo blijkt uit de resultaten van het Studenttevredenheidsonderzoek 2007 en Facet 2.4 Studielast vt: Voldoende dt: Voldoende Criterium - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding geeft in het zelfevaluatierapport aan een studeerbaar programma te bieden, dat studenten met voldoende inzet, motivatie en de juiste vooropleiding in staat stelt het programma in vier jaar te doorlopen. In overeenstemming met het beleid op academieniveau streeft zij naar het maximaliseren van de studeerbaarheid door het minimaliseren van belemmerende factoren. Dit streven is door de academie geconcretiseerd in elf ontwikkelings- en structureringsprincipes, welke de basis vormen voor de inrichting van het opleidingsprogramma. Voorbeelden van deze ontwikkelings- en structureringsprincipes zijn onder andere het onderwijs in een periode is ingericht volgens 6, 6 en 3 EC. Uitwisseling tussen majors vindt plaats op het niveau van 6, 6 en 3 EC en de bachelor omvat 240 EC, waarvan 210 EC beroepsprofilering en 30 EC individuele profilering. In de Onderwijs- en Examenregeling is opgenomen dat iedere propedeusestudent voor 1 februari van de academiedirecteur een voorlopig schriftelijk studieadvies ontvangt over de voortzetting van de studie binnen of buiten de opleiding. De academiedirecteur brengt voor iedere voltijdstudent, voor het einde van zijn/haar eerste jaar van inschrijving voor de propedeutische fase, een schriftelijk definitief studieadvies uit over de voortzetting van de studie. De Onderwijs- en Examenregeling bevat een voortgangsregeling waarin een aantal voorwaarden is opgenomen gericht op het bevorderen en waarborgen van de kwaliteit van de doorstroom en uitstroom in de voltijdopleiding. Hierin is onder andere NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 23/65

24 opgenomen dat de student toegang heeft tot de hoofdfase indien hij/zij geen negatief bindend studieadvies heeft gekregen. Om de studeerbaarheid van het programma zoveel mogelijk te waarborgen, is ieder studiejaar verdeeld in vier perioden van elk tien weken. Elke periode kent een vaste opbouw: zeven lesweken gevolgd door drie weken voor zelfstudie en toetsing. Per periode zijn 15 EC (verdeeld volgens EC) geprogrammeerd. Voor iedere periode is een lessentabel opgesteld, waarin een overzicht is gegeven van onder andere de modulen die in een periode aan de orde komen, het aantal te behalen EC per module en het aantal contacturen. De lessentabellen worden gepubliceerd op Blackboard en in Onderwijs- en Examenregeling Daarnaast is voor iedere periode een handleiding beschikbaar met informatie over de beoogde kennis, vaardigheden en houdingen, de opdracht, de op te leveren beroepsproducten, planning, begeleiding en toetsing. Het aantal contacturen in de propedeuse voor de voltijdopleiding is gemiddeld uur per week, in de hoofdfase gemiddeld 10 uur per week. De lessentabellen geven hier volgens het panel blijk van. Voor de deeltijdopleiding is het aantal contacturen gemiddeld 8 uur per week. Via intranet (Blackboard en Osiris), de Onderwijs- en Examenregeling en tussentijds e- mailverkeer worden studenten geïnformeerd over de lesroosters, studiematerialen, tentamen- en inzageroosters. Om tegemoet te komen aan de wens van deeltijdstudenten om slechts eenmaal per week naar de hogeschool te komen, wordt het onderwijs van de deeltijdopleiding aangeboden op twee aaneengesloten vaste dagdelen (middag en avond). Deeltijdstudenten met wie het panel heeft gesproken, geven aan dat deze vaste dag in de week in overleg met hen is vastgesteld. De curriculumcommissie ziet er op toe dat het curriculum voldoet aan de eis dat per studieonderdeel normen voor de studielast zijn opgesteld. Zij controleert de lessentabellen op gelijke spreiding van EC en studiebelastingsuren. De ervaren studielast is een vast onderdeel in de periode-evaluaties en het studenttevredenheidsonderzoek. Met ingang van het studiejaar is in de module-evaluaties een vraag opgenomen over het feitelijk aantal uren dat de student heeft besteed aan de module. Uit het Studenttevredenheidsonderzoek 2008 blijkt dat zowel voltijd- als deeltijdstudenten tevreden zijn over de studielast (de score is voor beide opleidingen 3.4 op een vijfpuntsschaal) en de spreiding van de studiebelasting over het jaar (de score is respectievelijk 3.5 en 3.1 op een vijfpuntsschaal). Uit het Studenttevredenheidsonderzoek 2008 blijkt tevens dat voltijd- en deeltijdstudenten niet tevreden zijn over het aantal wekelijkse contacturen. De score is respectievelijk 2.6 en 2.7 op een vijfpuntsschaal. In het zelfevaluatierapport is aangegeven dat naar aanleiding van de lage score op het aantal wekelijkse contacturen door de opleiding verbetermaatregelen zijn genomen. In het document Verbeteracties naar aanleiding van studenttevredenheidsonderzoeken 2008 TB worden in dit kader door de opleiding twee verbeteracties genoemd. In de eerste plaats de discussie in de fasecoördinatieteams over het aantal contacturen: waar liggen mogelijkheden en wat ziet de opleiding als 24/65 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)

25 ideaal. In de tweede plaats zijn de contacturen regelmatig onderwerp van gesprek met studenten, waarbij deze kunnen aangeven wat de knelpunten zijn. Uit het Studenttevredenheidsonderzoek 2008 blijkt dat de deeltijdstudenten in tegenstelling tot de voltijdstudenten niet tevreden zijn over de tijdige bekendmaking van lesroosters, roosters voor toetsing, roosterwijzigingen en resultaten (de score is voor deze aspecten respectievelijk 2.6, 2.6, 2.6 en 2.7 op een vijfpuntsschaal). Dit beeld wordt bevestigd in het gesprek dat het panel voerde met de deeltijdstudenten. Zij noemden de gebrekkige informatieverstrekking een negatief punt van de opleiding in het licht van hun ervaren studielast. Het panel maakt uit het zelfevaluatierapport op dat de informatievoorziening, ondanks diverse door de academie geleverde inspanningen, een belangrijk aandachtspunt blijft voor de academie. Het panel stelt vast dat op academieniveau en binnen de opleiding aantoonbaar aandacht is en wordt besteed aan de studeerbaarheid van het programma: er is een visie en er is veel vastgelegd in diverse documenten. Echter op basis van de verstrekte evaluatiegegevens met betrekking tot het aantal contacturen en de informatievoorziening aan deeltijdstudenten en de gevoerde gesprekken komt zij bij dit facet tot het oordeel voldoende in plaats van goed. Facet 2.5 Instroom vt: Goed dt: Goed Criterium - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De eisen die de opleiding stelt aan de vooropleiding van studenten staan beschreven in de Onderwijs- en Examenregeling en het document Opleidingskader ATM De opleiding wil met haar onderwijs in eerste instantie aansluiten bij studenten met een havo-diploma. Zij dienen over één van de volgende profielen te beschikken: Natuur en Techniek of Natuur en Gezondheid. Aan vwo-instromers worden geen profieleisen gesteld, maar voor degenen met het profiel Cultuur en Maatschappij geldt als aanvullende eis dat zij wiskunde A1 en 2 en natuurkunde 1 in het pakket moeten hebben gehad. Indien in het profiel van de aspirant-student de vereiste wiskunde en/of natuurkunde ontbreekt, biedt de ATM, voorafgaand aan de studie, een voorbereidende cursus wiskunde of natuurkunde aan. Naast bovengenoemde reguliere instroom maakt de opleiding onderscheid naar nog twee categorieën instromende studenten: (1) studenten die 21 jaar of ouder zijn en niet voldoen aan de vooropleidingseisen en (2) studenten die beschikken over een buitenlands diploma. Deze studenten komen voor een toelatingsonderzoek in aanmerking. Dit onderzoek richt zich op de geschiktheid om het onderwijs te volgen en op de mate van beheersing van de Nederlandse taal (minimaal NT2 niveau 4). NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt) 25/65

26 Voor studenten met een mbo-diploma (niveau 4) is er een verkort traject van drie jaar. Ook voor studenten met een vwo-diploma is er een verkort traject van drie jaar. De vrijstellingen en resulterende lessentabellen van de verkorte leerroutes staan beschreven in de Onderwijs- en Examenregeling De opleiding heeft met drie ROC s in de regio (Markiezaat College, Radius College en ROC Midden-Brabant) afspraken gemaakt over een schakelprogramma voor geïnteresseerde mbo-leerlingen. Leerlingen die in het tweede of derde jaar van hun opleiding de keuze maken om een hbo-opleiding te volgen, kunnen in het laatste semester van hun opleiding een doorstroomprogramma volgen dat specifiek voorbereidend is voor het onderwijs van de opleiding Technische Bedrijfskunde. Studenten van de voltijdopleiding ontvangen na inschrijving bij de opleiding een intakeformulier, waarop zij hun vooropleiding en profiel, de motivatie voor de opleiding en het toekomstig beroepsbeeld aangeven. De informatie is bedoeld voor docenten die betrokken zijn bij het studieloopbaanontwikkelingstraject. Aspirant-studenten van de deeltijdopleiding voeren, voor inschrijving bij de opleiding, een intake-gesprek met de opleidingscoördinator Technische Bedrijfskunde. Dit gebeurt aan de hand van een intake-formulier. Met het gesprek wordt vastgesteld of de student over voldoende bagage beschikt om de opleiding met succes te kunnen volgen. Procedures voor vrijstellingen staan beschreven in de Onderwijs- en Examenregeling Studenten kunnen bij de examencommissie van de opleiding op basis van het overleggen van schriftelijk materiaal een schriftelijk verzoek indienen voor het verlenen van één of meer vrijstellingen. De Examencommissie van de opleiding beslist over de toekenning van de vrijstelling(en). De EVC-procedure is voor het deeltijdonderwijs opgenomen in het document Buitenschools leerprogramma deeltijd- 2 e en 3 e leerjaar. Voor de voltijdopleiding is vooralsnog geen EVC-procedure beschikbaar, maar kent de examencommissie vrijstellingen toe op basis van EVC. De studenten met wie het panel heeft gesproken, vertelden dat de opleiding overeenkomstig hun verwachtingen is. Ook uit het Studenttevredenheidsonderzoek 2008 blijkt dat studenten tevreden zijn over de aansluiting op de vooropleiding. De opleiding kent verschillende werkvormen. Het panel is van oordeel dat de opleiding er goed in is geslaagd om met haar werkvormen, competentiegericht onderwijs en projectonderwijs, aan te sluiten bij de vooropleiding van de instromende studenten. De website van de hogeschool biedt informatie over onder meer de inhoud van de opleiding, de opbouw van het programma, de toelatingseisen en het toekomstig werkveld. Daarnaast zijn er mogelijkheden voor proefstuderen, meeloopdagen en deelname aan de techniekweek, het profielevent en mbo-middag. Daarnaast zijn er door het jaar heen diverse open dagen en avonden. Avans Hogeschool heeft een internationale Code of Conduct getekend. Deze is ook van toepassing op de opleiding Technische Bedrijfskunde. Het panel concludeert dat de opleiding diverse maatregelen heeft getroffen om het programma te laten aansluiten bij de kwalificaties van de instromende studenten. Het panel beoordeelt het facet als goed. 26/65 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, Tilburg: hbo-bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde (vt/dt)