Hogeschool Windesheim

Transcriptie

1 Hogeschool Windesheim Opleiding: Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, hbo-bachelor Croho: Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 26 april 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2007

2 2/61 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du)

3 Inhoud Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 12 Deel B: Facetten 15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 17 Onderwerp 2 Programma 19 Onderwerp 3 Inzet van personeel 29 Onderwerp 4 Voorzieningen 32 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 34 Onderwerp 6 Resultaten 37 Deel C: Bijlagen 43 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 44 Bijlage 2 Deskundigheden panelleden 49 Bijlage 3: Bezoekprogramma 53 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 55 Bijlage 5 Documenten eindkwalificaties opleiding MWD 61 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du) 3/61

4 4/61 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du)

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du) 5/61

6 6/61 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du)

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening van de Christelijke Hogeschool Windesheim heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in februari 2007, toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 26 april Het panel bestond uit: De heer L.J.J. van der Ark (domeinpanellid); Mevrouw prof. dr. M.A.O. Bouverne-De Bie (domeinpanellid); Mevrouw K. Dirks (studentpanellid); De heer drs. ing. A.G.M. Horrevorts (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Christelijke Hogeschool Windesheim (CHW) telt studenten en circa 1400 medewerkers. De school biedt onderdak aan 50 opleidingen, waarvan 44 hbo-bachelors. Hogeschool Windesheim profileert zich als een toonaangevend, breed en innovatief kennisen expertisecentrum dat individuen en mensen in arbeidsorganisaties uitdaagt zich te NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du) 7/61

8 ontwikkelen tot verantwoordelijke, waarde(n)volle en zelfbewuste professionals, die willen functioneren op hoger professioneel niveau in beroepen en maatschappij. De hogeschool hecht belang aan onderwijs op maat. Uitgangspunten daarbij zijn vraagsturing en competentieleren en een persoonlijk ontwikkelingsplan voor iedere student. In 2002 is Christelijke Hogeschool Windesheim gefuseerd met de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam. De hogeschool kiest en handelt vanuit een identiteit die zijn oorsprong vindt in de christelijke godsdienst en cultuur en de daarin wortelende levensbeschouwelijke overtuigingen en inspiraties. De hogeschool heeft haar 50 opleidingen ondergebracht in tien schools. Eén daarvan is de School of Social Work, waar drie opleidingen gevolgd kunnen worden: Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH), Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) en Culturele en Maatschappelijke Vorming (CMV). De drie opleidingen ontwerpen gezamenlijk het nieuwe curriculum van de School. Dit is gestart in september Het curriculum bestaat uit een gemeenschappelijke major en verdiepende beroepsspecifieke minors voor de drie opleidingen. De opleiding profileert zich met aandacht voor technisch instrumentele vaardigheden, normatieve aspecten van de beroepsuitoefening en het persoonlijk professioneel handelen. De opleiding schrijft in het zelfevaluatierapport dat zij op deze wijze werkt aan het opleiden van de drievoudige professional. De School hecht er aan naast onderwijs praktijkgericht onderzoek en maatschappelijke dienstverlening verder te ontwikkelen. Dit sluit aldus de opleiding aan bij de missie van de hogeschool om een toonaangevend kennis- en expertisecentrum te zijn in de regio. De opleiding MWD wordt aangeboden in voltijd, deeltijd en duaal en telt in studiejaar studenten (1 oktober 2007) en er werken 35 docenten (30 fte s). De opleiding heeft een docent-/studentratio 1:23,8 (voltijd: 1:25,6; deeltijd/duaal: 1:20,4). Dat ligt onder het gemiddelde van Windesheim (1:27,5) Met de introductie van de bachelor/master-structuur in het hoger onderwijs, is op 1 september 2006 de School of Social Work van start gegaan, waarin de studenten starten met een brede bachelor. Vanwege de veranderingen in het curriculum als gevolg van de invoering van het BaMasysteem zijn er vier verschillende versies van het opleidingsprogramma: Voltijd: 1 hoofdfase gevolgd door studenten gestart in het studiejaar 2005/2006 of eerder. Deeltijd: 2 hoofdfase gevolgd door studenten gestart in het studiejaar 2005/2006 of eerder. 3 laatste twee jaar van de hoofdfase MWD deeltijd SOSA-programma (studenten van voorheen INHOLLAND). Deze drie versies faseren uit. Voltijd, deeltijd en duaal nieuwe curriculum: 4 propedeuse en het eerste deel van de hoofdfase van de bachelor Social Work volgens het major-minor systeem. 8/61 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du)

9 In alle programma s wordt gewerkt met vier onderwijsperioden per jaar van 10 weken. Per periode staat een thema of kenmerkende beroepssituatie centraal. De programma s staan beschreven in de diverse studiegidsen van de opleiding. 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens bereidden de panelleden zich in de periode maart 2007 inhoudelijk voor op het bezoek. Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du) 9/61

10 De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in juni 2007 een concept van het Facetrapport (deel B) voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het totaalrapport dat bestaat uit deel B en het Onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in augustus 2007 voor een controle op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Naar aanleiding hiervan heeft er op 25 september 2007 een gesprek plaatsgevonden tussen de opleiding, de voorzitter van het panel en de NQA auditor. Op basis van dat gesprek heeft de opleiding aanvullende informatie verstrekt aan het panel. Deze informatie is verwerkt in het eindrapport. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in november Het visitatierapport is uiteindelijk in november 2007 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. Daar waar een argumentatie/beoordeling voor de deeltijd en/of duale variant afwijkt van de voltijd, is dit expliciet vermeld. Indien niet vermeld, gelden voor de deeltijdopleiding en de duale variant dezelfde argumentatie/oordelen als voor de voltijdopleiding, aangezien de deeltijd- en duale opleiding inhoudelijk voornamelijk zijn gebaseerd op dezelfde module-inhouden als de voltijdopleiding. Volgorde en onderwijsmethodieken kunnen daarbij verschillen. De deeltijdopleiding is in 2002 gestart als variant van de voltijdopleiding, waarbij het buitenschools leren een grote onderwijseenheid is (60%). Sinds 1 september 2006 wordt de opleiding MWD ook in duale variant aangeboden, met 60% buitenschools leren. De duale variant is afgeleidt van de voltijdvariant. 10/61 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du)

11 Het leerplan is op het niveau van de onderwijseenheden hetzelfde en er is een gezamenlijk OnderwijsExamenReglement voor de drie varianten. Het docententeam MWD verzorgt het onderwijs in alle drie de varianten. NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du) 11/61

12 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Voltijd Deeltijd Duaal Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Goed Goed 1.2 Niveau bachelor Goed Goed Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Goed Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Goed Goed Goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende Voldoende Voldoende 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed Goed Goed 2.4 Studielast Goed Goed Goed 2.5 Instroom Goed Goed Goed 2.6 Duur Voldoet Voldoet Voldoet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Goed Goed 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen HBO Goed Goed Goed 3.2 Kwantiteit personeel Goed Goed Goed 3.3 Kwaliteit personeel Goed Goed Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Goed Goed Goed 4.2 Studiebegeleiding Goed Goed Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten Voldoende Voldoende Voldoende 5.2 Maatregelen tot verbetering Voldoende Voldoende Voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Goed Goed Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerde niveau Voldoende Voldoende Voldoende 6.2 Onderwijsrendement Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief 12/61 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du)

13 Doelstellingen opleiding De facetten behorend bij dit onderwerp scoren voor alle varianten goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Programma De facetten behorend bij dit onderwerp scoren voor alle varianten goed of voldoende. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Inzet van personeel De facetten behorend bij dit onderwerp scoren voor alle varianten goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Voorzieningen De facetten behorend bij dit onderwerp scoren voor alle varianten goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Interne kwaliteitszorg De facetten behorend bij dit onderwerp scoren voor alle varianten goed of voldoende. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Resultaten De facetten 6.1 en 6.2 scoren voldoende. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Totaaloordeel De opleiding scoort op alle onderwerpen positief. Het totaaloordeel over de opleiding is derhalve positief. NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du) 13/61

14 14/61 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du)

15 Deel B: Facetten NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du) 15/61

16 16/61 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du)

17 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De eindkwalificaties van de opleiding zijn gebaseerd op het beroependomeinprofiel Maatschappelijke Dienstverlening dat opgesteld is door de sociale partners in de sector Zorg en Welzijn. De landelijke MWD opleidingen hebben het opleidingsprofiel in nauw overleg met het werkveld ontwikkeld (Opleidingsprofiel Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, Herkenbaar en Toekomstgericht, april 2000). Het opleidingsprofiel MWD is erkend door de overlegpartners in het werkveld (sociale partners MWD) en het Sectoraal Advies College HSAO (Hoger Sociaal Agogische Opleidingen) en is getoetst door de HBO-raad. De eindkwalificaties van de opleiding zijn onderverdeeld in drie segmenten: hulp- en dienstverlening aan cliëntsystemen, werken in en vanuit een arbeidsomgeving, en professionalisering van het beroep. Bij de invoering van het bachelor master systeem in het hoger onderwijs. Heeft het hbo samen met landelijke welzijnsorganen opnieuw de eindkwalificaties van de opleidingen in het HSAO onder de loep genomen. Het overleg tussen de sector HSAO en het werkveld leidde tot de nota Profilering Agogisch Domein (PAD), april Het PAD beschrijft de competenties van een Bachelor of Social Work en de competenties die tot het sociaalagogische domein behoren. In het PAD-document zijn de HSAO-domeincompetenties onderverdeeld in gemeenschappelijke (van toepassing op alle agogische opleidingen), equivalente (van toepassing op alle agogische opleidingen, maar verschillend van aard in de beroepscontext) en specifieke competenties (alleen van toepassing op de opleidingen CMV, SPH, MWD, Creatieve Therapie en Pedagogiek). Het beroepenveld en de sociale partners hebben een belangrijke rol gehad in het valideren van de opleidingsprofielen en het valideren van het PAD-document. De nota PAD is mede gebaseerd op onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut. (Toekomstverkenning ten behoeve van een beroepenstructuur in zorg en welzijn, maart 2004) en het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn (NIZW). Een belangrijke input is geleverd door het project Beroepenstructuur. De beroepenstructuur beschrijft welke beroepskrachten er de komende jaren in de sector nodig zijn en over welke competenties deze dienen te beschikken. In de periode wordt in opdracht van het Sectoraal Advies College van de HSAO-opleidingen gewerkt aan een vertaling van nieuwe beroepenstructuur naar nieuwe opleidingsprofielen voor de Bachelor of Social Work. Bij dit proces worden ook andere documenten betrokken, zoals het beroepsprofiel ontwikkeld door de Nederlandse Vereniging voor Maatschappelijk Werk. NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du) 17/61

18 Het panel heeft kunnen vaststellen dat de opleiding de opleidingsdoelen en het curriculum van de opleiding en de ontwikkelingen daarin voor heeft gelegd aan de consultatiecommissie MWD en, wat het nieuwe MWD-BSW-programma betreft, aan de gezamenlijke consultatiecommissie van de drie opleidingen CMV, MWD en SPH. Facet 1.2 Niveau bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Voor de beschrijving van het niveau van de afgestudeerde bachelor gebruikt de opleiding de door de commissie Franssen geformuleerde tien generieke kernkwalificaties van het hbo-niveau. De Hogeschool Windesheim heeft hier een elfde kernkwalificatie aan toegevoegd: zelfsturing op de eigen opleiding en loopbaan. De generieke hbokernkwalificaties van Franssen zijn in overeenstemming met de internationaal beschreven standaard van het bachelorniveau (Dublin-descriptoren). Het niveau van de opleiding is vastgelegd in basisdocumenten die leidend zijn voor het curriculum. Het ontwerp van het curriculum is gebaseerd op: o de Dublin-descriptoren en de tien algemene hbo-competenties plus de elfde kernkwalificatie Zelfsturing op de eigen opleiding en loopbaan ; o het opleidingsprofiel; o de nota PAD met de eindkwalificaties en competenties. Het panel stelt vast dat de eindkwalificaties van de opleiding sporen met de beschrijving in de hierboven genoemde basisdocumenten. De opleiding onderscheidt drie competentieniveaus, te weten het basisniveau (weinig complex, zelfsturend en wendbaar), het gevorderd niveau (meer complex, zelfsturend en wendbaar) en het bachelorniveau (geheel complex, zelfsturend en wendbaar). De generieke kernkwalificaties en de relatie met de eindkwalificaties van de opleiding zijn uitgewerkt in de Ontwikkelgids Domein Sociale Studies (december 2005 en supplement januari 2007). Het panel heeft kunnen vaststellen dat de generieke kernkwalificaties van het hbo-niveau en de daarop gebaseerde Dublin-descriptoren adequaat zijn verwerkt in de eindkwalificaties van de opleiding. 18/61 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du)

19 Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De eindkwalificaties van de huidige MWD opleiding zijn ontleend aan het landelijk en mede door het werkveld in 1998 opgesteld opleidingsprofiel voor maatschappelijk werkenden op hbo-niveau (zie facet 1.1). Het document Profilering Agogisch Domein (PAD), april 2004 is de basis voor het vormgeven van het onderwijs vanaf het studiejaar Resultaat is een gezamenlijke major (MWD, CMV en SPH) en vijf beroepsspecifieke, verdiepende minors. De overlegpartners in het werkveld (sociale partners MWD), het Sectoraal Advies College HSAO en de toetsing door de HBO-raad zijn, aldus de opleiding, de eindcompetenties landelijk geborgd. De werkveldadviescommissie van de opleiding onderschrijft de eindkwalificaties zoals die door de opleiding worden gehanteerd en zijn beschreven in de Ontwikkelgids Domein Sociale Studies. Het panel heeft kunnen vaststellen dat de eindkwalificaties van de opleiding op het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar zijn geformuleerd. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO Goed Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding maakt gebruik van een verplichte literatuurlijst, die jaarlijks wordt geactualiseerd. Tevens maakt zij gebruik van digitale media, vaktijdschriften (onder andere Maatwerk) en (semi)wetenschappelijke artikelen. Het panel stelt vast dat in het NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du) 19/61

20 programma actuele thema s aan bod komen zoals geestelijke gezondheidszorg en interculturele communicatie. Studenten moeten in het afstudeeronderzoek en het eindgesprek laten zien dat zij gebruik kunnen maken van (wetenschappelijke) vakliteratuur. Het panel stelt vast dat dit het geval is. Er is wel verschil in de mate waarin studenten dit toepassen (zie ook facet 6.1). Het panel stelt vast dat in het studiemateriaal de thema s en beroepssituaties ontleend zijn aan de beroepspraktijk. Er wordt gewerkt op basis van casuïstiek en vraagstukken uit de beroepspraktijk en actuele maatschappelijke thema s zoals integratie, vergrijzing en nieuwe wetgeving. In de deeltijd en de duale variant wordt de eigen beroepspraktijk van studenten centraal gesteld. De kwaliteit van de werkplek wordt vastgesteld voorafgaand aan de inschrijving van een deeltijdstudent op basis van een formulier functieomschrijving. Bij aanvang van de laatste praktijkfase (bachelorniveau) wordt de werkplek opnieuw beoordeeld op basis van de werkplekscan. Uitgangspunt is dat de taken en werkzaamheden voldoende mogelijkheden moeten bieden om het bachelorniveau af te ronden. De praktijk wordt tevens binnen de opleiding gehaald door het inzetten van gastdocenten. De inzet van gastdocenten varieert van 1x per week (keuzemodule) tot 1x per maand (workshops en gastlessen). De voltijdopleiding bestaat voor ten minste 30% uit praktijkleren (stage, excursie). In de deeltijdopleiding is dit percentage 60%. In de duale opleiding is het aandeel werkplekleren ook 60%. Er bestaat de mogelijkheid voor studenten om stage te lopen in ontwikkelingsprojecten in onder andere Suriname en Afrika. In de afgelopen 4 jaar hebben 42 studenten een stage of afstudeerproject gedaan in het buitenland (Nota Internationalisering). De School of Social Work heeft in een brochure beschreven waaraan stageverslagen en afstudeerverslagen (stages en projecten in het buitenland) moeten voldoen. Studenten komen in aanraking met toegepast onderzoek in het afstudeeronderzoek (voltijdprogramma), het essay (deeltijdprogramma) en het project (SOSA). Studenten kunnen kiezen voor een onderzoek in opdracht van een instelling, het formuleren van een eigen onderzoeksvraag of participeren in een onderzoek in het kader van één van de kenniscentra, zoals Veiligheid en Sociale Cohesie Het aanleren en trainen van beroepsvaardigheden is in het programma van de opleiding opgenomen. Het programma besteedt aandacht aan het aanleren van technischinstrumentele vaardigheden, reflectie op de beroepspraktijk en het ontwikkelen van kennis en inzicht op het gebied van maatschappelijke en beroepsethische onderwerpen (de opleiding noemt dit de drievoudige professional). Het ontwikkelen van technisch-instrumentele vaardigheden gebeurt onder andere in de methodieklessen, lessen Nederlands (rapporteren), theorievakken en verschillende trainingen. Het ontwikkelen van de eigen opvattingen in de maatschappelijke, beroepsethische en politieke context komt onder andere aan de orde in de programmaonderdelen politicologie, beroepsethiek en legitimering. 20/61 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du)

21 Uit evaluaties blijkt dat studenten vinden dat het onderdeel methodisch onderzoek voor verbetering vatbaar is. De opleiding heeft de begeleiding bij het afstuderen vooral op dit punt aangepast (zie facet 4.2). Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding heeft in het zelfevaluatierapport de relatie tussen de eindkwalificaties en het programma voor alle varianten van de opleiding inzichtelijk gemaakt. Het panel heeft kunnen vaststellen dat de opleiding de relatie tussen inhoud en doelstellingen globaal per onderwijseenheid heeft uitgewerkt. Het panel heeft de beschrijving van de onderwijseenheden bestudeerd en stelt vast dat voor elke studieonderdeel doelen zijn geformuleerd In de oude onderwijseenheden is de relatie tussen de onderwijseenheden en competenties matig uitgewerkt. In de nieuwe BSW is de relatie tussen de doelstellingen van de opleiding en de inhoud van het programma goed uitgewerkt. Voor de propedeuse en de major Social Work zijn de domeincompetenties Social Work richtinggevend. De domeincompetenties Social Work zijn een clustering van de competenties die de opleidingen SPH, CMV en MWD gemeen hebben. De specifieke MWD competenties worden aangeboden in de minor Integraal Maatschappelijk Werk. In de Ontwikkelgids Domein Sociale Studies is nader uitgewerkt hoe de ontwikkelteams het nieuwe BSW programma dienen uit te werken. Het panel stelt vast dat de ontwikkelgids een goede handreiking biedt voor het systematisch ontwikkelen van het nieuwe curriculum. Daarbij wordt consequent uitgegaan van de domeincompetenties en de specifieke MWD competenties. Leerdoelen die studenten formuleren in het vraaggestuurde programma worden gecheckt op de koppeling met de opleidingskwalificaties. Dit gebeurt in het kader van studieloopbaanbegeleiding (SLB). In de drie varianten (voltijd, deeltijd en duaal) wordt SLB op vergelijkbare wijze ingevuld. SLB draagt bij aan het koppelen van de leerdoelen van het programma en de persoonlijke leerdoelen van de studenten (in het vraaggerichte programma) aan de eindkwalificaties van de opleiding. (zie facet 2.3 en 4.2) Het panel stelt vast dat de relatie tussen de doelstellingen en het opleidingsprogramma aanwezig is. In het nieuwe BSW programma is de relatie zeer goed uitgewerkt (eerste en tweede jaar). Het panel heeft kunnen vaststellen dat de ontwikkeling van het nieuwe programma zeer systematisch en doordacht gebeurt. Het derde en vierde jaar van het nieuwe BSW programma is nog in ontwikkeling. De discussie over hoe de laatste twee NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du) 21/61

22 jaren van de BSW worden ingericht (verhouding major-minor) is nog niet afgerond. Het panel komt tot het oordeel voldoende. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed Criteria - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De samenhang in het programma wordt gerealiseerd door de thematische opbouw. In elke onderwijsperiode van tien weken staat een beroepsrelevant thema of een kenmerkende beroepssituatie centraal. Studenten voeren opdrachten en projecten uit in het kader van het thema. Deze studieactiviteiten worden ondersteund met onderwijswerkgroepen, (methodiek)trainingen en colleges. In de programmaonderdelen Persoonlijke Professionele Ontwikkeling (PPO), praktijkbegeleiding en studieloopbaanbegeleiding wordt het leerproces van de student gevolgd en begeleid. Met de toenemende vraagsturing in het programma is het de student (voltijd, deeltijd en duaal) die samen met de begeleider mede het programma vormgeeft. De inhoudelijke samenhang van het vraaggestuurde deel van het programma (keuzeruimte, minoren) wordt bewaakt via de Persoonlijke Ontwikkelingsplannen (POP) en -actieplannen (PAP). Elke student verantwoordt daarin zijn keuzes. De examencommissie beslist op basis van een PAP of de gewenste studieroute voldoende samenhang biedt. De inhoudelijke samenhang van het programma komt tot stand door de logische volgorde van studieonderdelen, de opbouw van minder naar meer complex, de opbouw in niveau en de opbouw van minder naar meer zelfsturing. In het OnderwijsExamenReglement (OER) is opgenomen welke entreevoorwaarden gelden voor bijvoorbeeld toelating tot de jaarstage, toelating tot een volgend studiejaar of volgend semester. Het oude onderwijsprogramma kent een niveauopbouw: van minder naar meer complex en van minder naar meer zelfsturend. In de (nieuwe) BSW-opleiding worden drie competentieniveaus onderscheiden: basis-, gevorderd en bachelorniveau. Het panel heeft de toename in complexiteit in het studiemateriaal en in de opdrachten en werkstukken kunnen vaststellen. Studenten tonen zich tevreden over de samenhang van het programma. Facet 2.4 Studielast Goed Criteria - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. 22/61 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du)

23 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding bevordert de studeerbaarheid van het programma onder andere door in de studiehandleidingen en in de studiegidsen te vermelden hoeveel studentbelastingsuren (sbu) het onderdeel gemiddeld vergt (contacttijd en zelfstudietijd) en door de studiebelasting gelijkmatig over het jaar te spreiden. De student kan voor alle onderwijseenheden twee maal per jaar een toets afleggen. Er zijn strikte termijnen voor bekendmaken van uitslagen en procedures voor het inzien van toetsen. Studenten kunnen onderdelen van het praktijkjaar herkansen binnen het praktijkjaar. Procedures daarvoor zijn beschreven in de praktijkgidsen. In geval van het afbreken van het praktijkjaar voltijd kan de student studieonderdelen uit het vierde jaar volgen. De student maakt hiervoor een POP en een PAP. Deeltijdstudenten die hun werkplek kwijt raken, krijgen twee maanden de tijd om een nieuwe werkplek te zoeken. Het panel heeft kunnen vaststellen dat de opleiding zorgvuldig omgaat met studenten die in hun stageperiode vastlopen. Er wordt zorgvuldig gezocht naar passende oplossingen en zonodig wordt een overstap naar een andere opleiding geadviseerd. Vertegenwoordigers van het werkveld, met wie het panel sprak, beamen dat de opleiding zorgvuldig omgaat met minder goed functionerende stagiairs. Er zijn regelingen voor studenten met een functiebeperking (bijvoorbeeld dyslexie, visuele beperkingen) in de vorm van extra toetstijd of een aangepaste toetsvorm. Studenten en opleiding hebben zicht op de behaalde resultaten door het studievoortgangsysteem CAAS. Studenten kunnen doorlopend via intranet een overzicht van hun studieresultaten opvragen. Bij reguliere evaluaties wordt standaard de studielast als onderdeel meegenomen en waar nodig bijgesteld. De studielast wordt door studenten als goed ervaren. Hoewel er ook pieken worden ervaren. Het aantal contacturen voor de voltijdopleiding (oud en nieuw onderwijs) ligt in de eerste twee studiejaren tussen 15 en 18 lesuren per week. Daarnaast is 1 dag(deel) gereserveerd voor praktijkleren en de rest van de week voor zelfstudie en het werken aan groepsopdrachten. In het praktijkjaar is 1 dag per week gereserveerd voor onderwijs, begeleiding en zelfstudie naast 4 dagen per week praktijkleren. In het vierde jaar ligt het aantal contacturen in de eerste onderwijsperiode rond de 15 lesuren, daarna per student verschillend, afhankelijk van de invulling van het vraaggestuurde opleidingsdeel. In de deeltijdse en duale opleiding is er 1 (volle) lesdag per week en 1 dag zelfstudie naast 3 dagen per week praktijkleren. Facet 2.5 Instroom Goed Criteria - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du) 23/61

24 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding MWD biedt verschillende programmavarianten aan voor diverse doelgroepen: o een vierjarige voltijdse opleiding, vooral gericht op havisten, vwo ers en studenten uit niet-verwant mbo; o een verkorte voltijdse opleiding voor studenten met een verwante mbo-opleiding; o volwassenenonderwijs in deeltijdse of duale variant (zowel vierjarig als een verkorte route) voor ervaren werkers die naar een hbo-functie willen doorgroeien. De opleiding biedt mbo-studenten de mogelijkheid om tijdens het laatste mbo-jaar een brugmodule te volgen om kennis te maken met het hbo-onderwijs. Er zijn contacten met diverse mbo-opleidingen in de regio Zwolle in verband met de doorgaande leerlijn. Mbo-instromers met een verwante BSW opleiding volgen een verkorte route van 3 of 3,5 jaar waarin ze 30 tot 60 studiepunten vrijstelling krijgen op grond van hun mbo-diploma. Deze vrijstelling geldt zowel voor voltijdse, als deeltijd-/duale studenten. De verkorte route houdt in een verkorte propedeuse Social Work van 30 studiepunten (een half jaar) waarna de studenten in het eerste semester van de hoofdfase starten. Op basis van curriculumonderzoek en programmavergelijking volgen studenten met een mbo-sjm, mbo-spw en mbo-scw een 3 jarig traject: half jaar propedeuse en een vrijstelling van 30 studiepunten in de hoofdfase. Studenten met een propedeusediploma van een verwante hbo-opleiding kunnen instromen in de hoofdfase. Studenten met een hbo-diploma van een verwante opleiding kunnen de hoofdfase in een verkorte route volgen. Op basis van eerder verworven competenties (evc) wordt een maatwerkprogramma samengesteld. De opleiding participeert in het landelijke evc-project (Kenniscentrum EVC) om maatwerktrajecten te kunnen aanbieden die aansluiten bij de kwalificaties van instromende studenten. De School of Social Work heeft de evc-procedure uitgewerkt volgens de landelijke evc-code. Studenten met een relevante werkplek (betaald of onbetaald) van ten minste 20 uur per week kunnen onderwijs volgen in een duale of deeltijdvariant. Voltijdstudenten die gedurende de opleiding een baan verwerven, krijgen de gelegenheid over te stappen naar de deeltijdvariant. Studenten zonder de vereiste vooropleiding kunnen worden toegelaten via een 21+-toets. De criteria daarvoor zijn beschreven in het OER. Vrijstellingen worden door de examencommissie verleend op grond van vooropleiding en evc. Vrijstellingen worden onderbouwd en gearchiveerd in het studentendossier. Deeltijdstudenten met wie het panel sprak melden dat de opleiding (soms) te schools is door het strikt volgen van het programma. Studenten willen meer op een volwassen manier benaderd worden en eigen zaken aan de orde stellen in het programma of vanwege hun ervaringskennis onderdelen van het programma in kortere tijd behandelen. Dit punt is bij de opleiding aangekaart. Studenten melden dat de opleiding hier serieus op in gaat en beziet hoe het programma aangepast kan worden. Het panel beoordeelt dit positief. Instromers met een vwo-diploma kunnen vanaf een versneld programma doorlopen. Dit programma is nu in ontwikkeling. 24/61 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du)

25 Facet 2.6 Duur Voldoet Criteria - De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: hbo-bachelor: 240 studiepunten. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding voldoet qua omvang (240 studiepunten) aan de wettelijke eisen voor hbo-bachelor en biedt de mogelijkheid om binnen de nominale studieduur van 4 jaar de voltijdse, deeltijd-of duale opleiding MWD te volgen (een propedeusefase van 60 studiepunten en een hoofdfase van 180 studiepunten), waarbij er een evenwichtige verdeling is over de vier perioden. Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Criteria - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het didactisch concept competentieleren is beschreven in de Ontwikkelgids domein Sociale Studies. De vraagsturing van het onderwijs, het competentiegericht leren, de visie op beoordelen en begeleiden worden in dit document beschreven. Deze visie is ontleend aan het hogeschoolbrede kader Windesheimorganisatieontwikkelplan (WOOP). In het programma van de oude opleiding komt de integratie van kennis en vaardigheden tot uiting in de thematische aanpak, de praktijkopdrachten, stage en afstuderen. In het BSW-programma wordt integratie tussen kennis, houding en vaardigheden gerealiseerd via de opdrachten rond de kenmerkende beroepssituaties van BSW. In het kader van competentieleren wordt binnen de opleiding gewerkt met een variatie aan werkvormen: colleges voor conceptueel onderwijs, werkcolleges en practica voor trainingen en methodiekonderwijs, begeleiding en intervisie bij het werken aan integrale opdrachten en beroepsproducten, supervisie ter ondersteuning van praktijkleren. Het panel onderschrijft dat deze werkvormen aansluiten bij de uitgangspunten van de opleiding. In het kader van vraagsturing worden studenten gedurende de opleiding begeleid (studieloopbaanbegeleiding). Voorbeelden zijn: begeleiden bij het uitvoeren van integrale opdrachten en beroepsproducten (onderwijswerkgroep, werkgroep beroepsproduct) en het maken van een POP (PPO, studieloopbaanbegeleiding, praktijkbegeleiding). Praktijkleren (voltijd) en werkplekleren (deeltijd/duaal) sluiten aan bij de didactische concepten competentieleren en vraagsturing. In de stage en op de werkplek demonstreert de student de competenties en er is ruimte voor een grote mate van eigen invulling van de opdrachten (vraagsturing). NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du) 25/61

26 In alle studiehandleidingen, themaboeken en praktijkgidsen staan de werkvormen toegelicht. De opleiding besteedt aandacht aan de ontwikkeling van de professionele MWD er (hulpverlener): methodisch-technische ontwikkeling (objectief, zakelijk), normatieve ontwikkeling (sociaal en moreel) en persoonlijke ontwikkeling (subjectief, eigen beleving). De opleiding noemt dit de drievoudige professional. Studenten wordt geleerd deze drie aspecten van het MWD-werk te onderscheiden en te analyseren. Doel is dat de MWD er zich zelf goed moet kennen om (op een professionele manier) een hulpverleningsrelatie met een cliënt aan te kunnen gaan. Werkvormen die hierbij horen zijn supervisie, reflectieverslagen, discussiegroepen. Het panel stelt vast dat de werkvormen goed zijn afgestemd op de visie op het opleiden van MWD ers. Facet 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Criteria - Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding heeft in het Toetsbeleidsplan MWD (april 2004) de uitgangspunten voor (competentiegericht) toetsen geformuleerd. Het beleidsplan bevat, aldus het panel een genuanceerde visie op competentietoetsen en vraaggestuurd onderwijs. De opleiding gaat er van uit dat studenten pas zinvol een beroepssituatie kunnen uitvoeren als er een bepaald niveau van kennis, inzicht en vaardigheden aanwezig zijn. Er zal in de opleiding dus altijd eerst een aanbod aan kennis en vaardigheden zijn (body of knowledge en body of skills) die worden getoetst via een mix van toetsvormen (kennis, inzicht, vaardigheid, casuïstiek en levensechte geïntegreerde toetsen). De wijze van toetsen sluit, aldus de opleiding, aan bij de doelstellingen en werkvormen van de programmaonderdelen. De opleiding beoordeelt met verschillende toetsinstrumenten: centraal schriftelijke tentamens (open vragen en/of meerkeuzevragen), vaardigheidstoetsen/practica, integrale themaopdrachten en beroepsproducten, (peer)assessments, praktijktoetsen en zelfassessments. Een overzicht van alle toetsvormen is opgenomen in de studiegidsen. Er wordt zowel in de oude, als in de nieuwe opleiding competentiegericht getoetst. In de oude opleiding zijn daarbij de themaopdrachten, praktijkopdrachten en het afstudeerproject belangrijke toetsmomenten. In de nieuwe opleiding worden beroepstaken en beroepsproducten getoetst. De School of Social Work is thans bezig het toetsbeleid van de drie opleidingen (MWD, CMV en SPH) te integreren in één beleidsnotitie. Daarbij gaat de School uit van het toetskader van de hogeschool. In de propedeuse BSW zijn in ervaringen opgedaan met het nieuwe toetsbeleid. Uit evaluaties blijkt dat studenten in de BSW het instrument portfolio nog niet voldoende kunnen plaatsen (te weinig instructie over het 26/61 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du)

27 opzetten van het portfolio aldus de studenten). Het portfolio wordt aldus de opleiding in deze fase van de opleiding niet ingezet als instrument voor beoordeling van de competenties, maar als instrument voor de student om zijn competentieontwikkeling in kaart te brengen. Alle onderwijseenheden in de opleiding worden getoetst op basis van vooraf geformuleerde doelstellingen. De wijze van toetsen en de beoordelingscriteria zijn beschreven in de studiehandleidingen. De studiegids beschrijft dat elke toets of opdracht ten minste één maal per jaar aangeboden wordt met een herkansingmogelijkheid na ongeveer 8 weken. Het toetsbureau van de hogeschool geeft docenten feedback op de validiteit en betrouwbaarheid van centrale tentamens (meerkeuze). Bij opdrachten worden de beoordelingsprocedure en -criteria door de docenten onderling besproken om tot eenduidige beoordelingen te komen. Bij het nieuwe onderwijs (major-minorstructuur) worden vooraf afspraken gemaakt over toetsvormen en criteria. Docenten krijgen tijdens studiedagen deskundigheidsbevordering op het gebied van toetsing. In het gesprek met docenten bleek dat docenten deze trainingen als zeer waardevol ervaren. De opleiding heeft een examencommissie. Deze bespreekt in voorkomende gevallen de gehanteerde procedure van een toets, fraude enzovoort. De examencommissie beoordeelt tevens of de student in aanmerking kan komen voor een afwijkende toetsvorm of een ander toetsmoment. Studenten kunnen bezwaar indienen bij de examencommissie als ze het niet eens zijn met een beoordeling. In de eindfase van de opleiding is het werkveld nauw betrokken bij de beoordeling van onderwijseenheden. Bij de praktijktoetsen (voltijd en deeltijd/duaal) is de werkbegeleider van de instelling aanwezig bij de evaluatiegesprekken. Hij heeft een adviserende stem. Bij de afstudeeronderzoeken in opdracht van een instelling vindt de eindevaluatie plaats op de instelling en heeft de opdrachtgever een adviserende stem in de beoordeling. Bij de eindexamengesprekken is een werkveldvertegenwoordiger aanwezig uit het maatschappelijk werk. Het eindniveau wordt getoetst aan de hand van drie (voltijd) of vier (deeltijd) toetsmomenten of producten. Voor de voltijd zijn dit: eindevaluatie praktijkfase (praktijkverslag), het afstudeeronderzoek (scriptie of project) en het eindexamengesprek op basis van stellingen. Voor de deeltijd: eindevaluatie praktijkfase (praktijkverslag), het mesoproject (schriftelijke opdracht), essay (verkorte scriptie) en het eindexamengesprek op basis van stellingen. Voor een bachelordiploma moeten alle bovengenoemde onderdelen met een voldoende worden afgesloten (OnderwijsExamenReglement). Vanuit het oogpunt van zorgvuldig toetsen zijn bij de beoordeling van de verschillende onderdelen van het eindniveau ten minste vier verschillende docenten betrokken In het gesprek met docenten blijkt dat één docent het afstudeeronderzoek van de voltijdse opleiding beoordeelt. De scriptie- of projectbegeleider is tevens beoordelaar. Dit geldt echter alleen voor de ervaren, gekwalificeerde docenten die de studiedagen rond toetsing en beoordeling hebben gevolgd. In het geval van nieuwe of onervaren docenten wordt altijd een tweede beoordelaar toegewezen die tevens de nieuwe docent coacht bij NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du) 27/61

28 de begeleiding van het afstudeeronderzoek. In het studiejaar zijn in dit kader negen afstudeeronderzoeken door twee docenten beoordeeld. Daarnaast wordt jaarlijks een intercollegiale bespreking voorafgaand aan de beoordeling van de afstudeerwerkstukken en eindexamens gehouden met alle betrokken docenten. Na afloop van de beoordelingen wordt een eindexamenvergadering belegd waarin met de werkveldvertegenwoordigers de gang van zaken rond de examens en het eindniveau van de afstudeerwerkstukken wordt besproken. Het panel heeft toetsen, verslagen en opdrachten ingezien en stelt vast dat de beoordeling zorgvuldig gebeurt. Het panel komt bij de toetsen en opdrachten die zij heeft ingezien tot een vergelijkbaar oordeel als de beoordelaar. De supervisiebeoordeling is naar het oordeel van het panel adequaat. Het panel concludeert dat het toetsbeleid goed is vastgelegd en dat de praktijk van het toetsen in het algemeen voldoende is, maar volgens het panel is de praktijk van het toetsen van de eindwerkstukken voor verbetering vatbaar. Van enkele eindwerkstukken die door de opleiding met een voldoende (5,5-6) werden beoordeeld vindt het panel het basisniveau discutabel. Deze bevinding van het panel is besproken met de opleiding. De opleiding heeft maatregelen genomen om de ondergrens van het bachelorniveau beter te bewaken. Zo is er in de startfase van het afstuderen een beoordelingsmoment toegevoegd (beoordeling onderzoeksopzet). De beoordeling wordt vanaf het studiejaar standaard gedaan door een docent beoordelaar en niet door de begeleidende docent. Een tweede beoordelingsmoment vindt plaats tijdens het bespreken van het concept afstudeerrapport met de afstudeerbegeleider. De conceptbeoordeling kan de student gebruiken als feed-back voor het uiteindelijke rapport. Het eindrapport wordt door de docent-beoordelaar beoordeeld. In geval van twijfel wordt een tweede docentbeoordelaar ingeschakeld. Er is een nieuw beoordelingsformat opgesteld waarin expliciet de link wordt gelegd naar de Dublin-descriptoren en de eindkwalificaties van de opleiding. Een schriftelijke onderbouwing van het oordeel is verplicht gesteld. In oktober 2007 is een nieuwe versie van de Studiehandleiding Afstudeeronderzoek verschenen, waarin bovenstaande aanpassingen zijn opgenomen. De studiehandleiding is met ingang van september 2007 van kracht. Voor de beoordeling van de stage is een nieuw beoordelingsformat opgesteld, in lijn met het format voor het eindwerkstuk. Het panel is positief over de opzet van het toetsbeleid en de interne monitoring van de praktijk van het toetsen (interne scholing, begeleiding vanuit onderwijskundig bureau van Windesheim). De bevindingen met betrekking tot het bewaken van de ondergrens van het eindniveau hebben geleid tot bijstellingen op dit punt. De combinatie van monitoring van het toetsbeleid, voortgaande scholing en passende maatregelen zorgen ervoor dat het panel vertrouwen heeft in het feitelijk aanscherpen van de toetspraktijk en daarmee de bewaking van de ondergrens van het eindniveau. Het panel komt tot het oordeel voldoende. 28/61 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Windesheim, hbo-bacheloropleiding MWD (vt, dt, du)