Hogeschool Zuyd, Sitard

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hogeschool Zuyd, Sitard"

Transcriptie

1 Hogeschool Zuyd, Sitard Opleiding: MZD bachelor; deeltijd Croho: Opleiding: PBM, bachelor; voltijd Croho: Visitatiedatum: 14 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober 2007

2 2/53 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM

3 Inhoud Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 11 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 20 Onderwerp 3 Inzet van personeel 31 Onderwerp 4 Voorzieningen 34 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 36 Onderwerp 6 Resultaten 39 Deel C: Bijlagen 41 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 42 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 43 Bijlage 3: Bezoekprogramma 50 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 52 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM 3/53

4 4/53 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM 5/53

6 6/53 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleidingen MZD dt en PBM vt van de Hogeschool Zuyd heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in april 2007, toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 14 juni Het panel bestond uit: Mevrouw W.M. Mulder- van der Stoel MA (voorzitter, domeinpanellid); De heer drs. K. Boonstra (domeinpanellid); Mevrouw L.J. Inklaar (studentpanellid); Mevrouw drs. M. Honigh (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over brede vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Hogeschool Zuyd is op 1 januari 2000 ontstaan door een fusie tussen de Hogeschool Limburg en de Hogeschool Maastricht. De Hogeschool telt ruim 50 bacheloropleidingen en zes masteropleidingen verdeeld over zes sectoren: economie, gedrag & maatschappij, gezondheidszorg, kunsten, onderwijs en techniek. Er zijn 19 faculteiten, ruim studenten, 1250 personeelsleden en locaties in Heerlen, Maastricht en Sittard. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM 7/53

8 De opleiding MZD deeltijd komt voort uit de oude kaderopleiding, is gestart in het cursusjaar , bestaat nu bijna twee jaar, en kent dus nog geen afgestudeerden. Het aantal instromende studenten ligt de afgelopen twee jaar rond de 34 studenten per jaar. De opleidingen MZD en Logopedie vormden tot 1 september 2006 de faculteit Logopedie. Deze maakte onderdeel uit van de sector Gezondheidszorg. De opleiding MZD is een (maximaal) driejarige bacheloropleiding in deeltijd. Een belangrijk element van de opleiding is het flexibele vraaggestuurde curriculum, gericht op maatwerk voor de studenten. Een tweede belangrijk kenmerk is de koppeling van werken en leren. De studenten werken in een instelling/organisatie/bedrijf in de sector zorg en/of dienstverlening. Elke twee weken zijn twee achtereenvolgende dagen gereserveerd voor de opleiding. Dit houdt in dat de opleiding een belangrijke waarde heeft voor de werkgever die de opleiding (deels) betaalt én dat de student competenties ontwikkelt in en voor de eigen beroepspraktijk. Hierdoor is de MZD- opleiding een grotendeels vraaggestuurde opleiding, gekoppeld aan het HRD-beleid van zorg- en/of dienstverleningsinstellingen. De Hogeschool Zuyd heeft besloten een gezamenlijke brede Bachelor of Business Administration te ontwikkelen, te vestigen in Sittard. Per september 2006 zijn daartoe de opleidingen MZD, Management, Economie en Recht (MER) en de opleiding Personeel en Arbeid (P&A), samengevoegd tot één nieuwe faculteit tevens opleiding: People & Business Management (P&BM). De opleiding MZD is één van de drie uitstroomprofielen. Daarnaast behoort ook de niet rijksbekostigde masteropleiding MBA PLIC (Personal Leadership in Innovation and Change) tot de nieuwe faculteit alsook een groot aantal commerciële trajecten, welke ondergebracht worden onder twee verschillende expertisecentra, zoals die van Quality of Live en Ondernemerschap. De opleiding PBM is een voltijdopleiding met twee varianten: een dag- en avondvariant. De opleiding PBM start per september 2007 met de eerste instroom. Er is sprake van een planningsneutrale conversie waarbij tenminste 60% van de doelstellingen en het programma te herleiden is naar de deelnemende opleidingen. De brede bachelor bestaat uit een gemeenschappelijke basis van ongeveer 50%, daarna zijn er de afzonderlijke uitstroomprofielen van rond de 50%. De differentiaties worden aangeboden in de vorm van minoren. De drie opleidingen kenden in september 2006 een laatste instroommoment; m.a.w. ze zijn in september 2006 voor de laatste keer in hun huidige vorm van start gegaan. De studenten van de huidige opleidingen MZD, P&A en MER maken het bestaande onderwijsprogramma af en daarom dienen deze opleidingen geaccrediteerd te zijn. De Hogeschool Zuyd heeft met het ministerie van OCW en de NVAO afgesproken dat de drie opleidingen via een conversie één opleiding PBM kunnen worden. Echter, zolang een opleiding diploma s afgeeft, dient deze opleiding ook geaccrediteerd te zijn. Dat betekent dat de opleiding MZD, die in 2007 onderdeel van de brede bachelor wordt, in ieder geval uiterlijk 31 december 2008 opnieuw geaccrediteerd moet worden, omdat er de komende jaren nog steeds studenten als MZD er gaan afstuderen. 8/53 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM

9 Dit rapport bevat geen toets nieuwe opleiding, maar een toets van de conversie van bestaande opleidingen tot één brede bacheloropleiding. Er is voor een aanpak gekozen waarbij de conversie tot brede bachelor PBM in de accreditatie van MZD is meegenomen. De visitatie betreft: De opleiding MZD (deeltijd) Een marginale toets van de conversie van MZD, P&A en MER naar de nieuwe opleiding PBM. De opdracht aan het panel is dus de bestaande MZD opleiding te beoordelen en tevens de nieuwe opleiding PBM. Aangezien het om een conversie gaat die op het moment van visiteren nog geen uitvoering kent, heeft het panel zich voor de brede bachelor vooral gericht op onderwerpen 1 en 2 (doelstellingen en programma). Het panel dient op basis van een bestudering van de documenten van PBM en de gesprekken ter plekke vertrouwen in de ontwikkeling van de opleiding te krijgen. Input voor het programma PBM wordt geleverd vanuit de bestaande opleidingen MZD, P&A en MER. Rapportage In dit rapport zullen de oordelen over de opleidingen MZD en PBM apart worden weergegeven. Het panel doet in de rapportage uitspraken over de doelstellingen en het programma van de opleiding PBM. Verder doet het panel op basis van aanwezige plannen uitspraken over de conversie van MZD, MER en P&A naar een brede bacheloropleiding PBM. Omdat de opleiding PBM feitelijk nog niet bestaat, wordt bij de beoordeling ervan gewerkt met de criteria voldoet of voldoet niet of nog niet beoordeelbaar. 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens bereiden de panelleden zich in de periode mei 2007 inhoudelijk voor op het bezoek op 14 juni Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM 9/53

10 De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in augustus 2007 een concept van het rapport voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het Onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in september Het visitatierapport is uiteindelijk in oktober 2007 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. 10/53 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM

11 In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet MZD dt PBM vt 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Voldoende 1.2 Niveau bachelor Goed Voldoende 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Voldoende Totaaloordeel Positief Positief 2.1 Eisen HBO Goed Voldoende 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Voldoende 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed Voldoende 2.4 Studielast Goed Voldoende 2.5 Instroom Goed Voldoende 2.6 Duur Voldaan Voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Voldoende 2.8 Beoordeling en toetsing Goed Voldoende Totaaloordeel Positief Positief 3.1 Eisen HBO Goed Voldoende 3.2 Kwantiteit personeel Goed Voldoende 3.3 Kwaliteit personeel Goed Voldoende Totaaloordeel Positief Positief 4.1 Materiële voorzieningen Voldoende Voldoende 4.2 Studiebegeleiding Goed Voldoende Totaaloordeel Positief Positief 5.1 Evaluatie resultaten Voldoende Voldoende 5.2 Maatregelen tot verbetering Voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Goed Totaaloordeel Positief Positief 6.1 Gerealiseerde niveau Voldoende 6.2 Onderwijsrendement Voldoende Totaaloordeel Positief Positief NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM 11/53

12 1.5.1 Doelstellingen opleiding De drie facetten van het onderwerp Doelstellingen zijn voor de opleiding MZD dt met een goed beoordeeld. Voor de opleiding PBM vt zijn de drie facetten met een voldoet beoordeeld. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen derhalve positief Programma Het facet Duur is bij de opleiding MZD dt met een voldoende beoordeeld. De overige facetten met een goed. Alle facetten bij de opleiding PBM vt zijn met een voldoet beoordeeld. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen derhalve positief Inzet van personeel De facetten Eisen HBO en Kwaliteit personeel zijn bij de opleiding MZD dt met een goed beoordeeld evenals het facet Kwantiteit personeel. Bij de opleiding PBM vt zijn de drie facetten met een voldoet beoordeeld. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen derhalve positief Voorzieningen Het facet Materiële voorzieningen wordt bij de opleidingen MZD dt en PBM vt met een voldoende/voldoet beoordeeld. Het facet Studiebegeleiding wordt bij de opleiding MZD dt met een goed beoordeeld en bij de opleiding PBM vt met een voldoet. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen derhalve positief Interne kwaliteitszorg De facetten Evaluatie resultaten en Maatregelen tot verbetering zijn bij de opleiding MZD dt met een voldoende beoordeeld. Het facet Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld met een goed. Bij de opleiding PBM vt is het facet Evaluatie resultaten met een voldoet beoordeeld. De overige twee facetten zijn nog niet van toepassing en nog niet beoordeelbaar. Het panel gaat er op basis van de informatie van uit dat de interne kwaliteitszorg bij de opleiding PBM een voortzetting zal zijn van de huidige (voldoende) praktijk. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen derhalve positief Resultaten De facetten Gerealiseerd niveau en Onderwijsrendement is voor de opleiding MZD dt met een voldoende beoordeeld. Voor de opleiding PBM vt zijn nog geen resultaten beschikbaar. Het panel verwacht dat de opleiding de basiskwaliteit voor de brede bachelor zal realiseren. Zij baseert dat vertrouwen op de aangetroffen praktijk in de opleidingen. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen derhalve positief. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de opleidingen MZD dt en PBM vt op de zes de onderwerpen positief scoort, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. 12/53 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM 13/53

14 14/53 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen MZD dt: goed PBM vt: voldoet Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: MZD Het panel stelt vast dat de opleiding haar eindkwalificaties heeft afgeleid van het Landelijk vastgesteld beroepsprofiel en opleidingskwalificaties, Bachelor MZD, juni 2004 Landelijk Overleg Kaderopleiding (LOK). Dit profiel is tot stand gekomen na de invoering van de Bachelor-Masterstructuur en na onderzoek op landelijk niveau (Hobéon-Arbeidsmarktonderzoek) en in het regionale werkveld. Uit dit onderzoek bleek onder meer dat er in de zorgsector behoefte bestaat aan een manager op tactisch en operationeel niveau. Dit heeft geleid tot verbreding en upgrading van de bestaande Kaderopleiding tot een volwaardige Bacheloropleiding Management in Zorg en Dienstverlening (MZD). In 2003 en 2004 heeft overleg plaatsgevonden over genoemde ontwikkelingen in het landelijk overleg tussen vertegenwoordigers van het LOK en werkgeversvertegenwoordigers. Het in 2002 door het LOK geactualiseerde en ontwikkelde beroepsprofiel en de opleidingskwalificaties zijn mede op grond van bevindingen uit dit onderzoek en uit conclusies uit het overleg met de werkgeversvertegenwoordigers verder aangepast (onder regie van het LOK). De eerste stap was het verhelderen van de belangrijkste begrippen en het ontwikkelen van een competentiemodel. Vervolgens is een beschrijvingsformat voor de beroepsspecifieke opleidingskwalificaties toegevoegd. De opleiding leidt op tot Bachelor of Business Administration (BBA). Het panel leidt uit de documenten en gesprekken af dat de opleiding heeft geparticipeerd in de totstandkoming van het landelijk beroepsprofiel. Op basis van dit profiel is door het LOK een competentieprofiel opgesteld op macro-, meso- en microniveau (Competentiematrix LOK). Deze is landelijk vastgesteld. Het panel heeft geconstateerd dat de opleiding hier haar eigen elf competenties/ opleidingskwalificaties op baseert (MZD competentiematrix basis). Uit de matrix blijkt dat een beroepskwalificatie soms wordt uitgewerkt in één opleidingscompetentie, soms in meerdere. Deze uitwerking heeft plaatsgevonden in nauw overleg met de eigen, regionale werkveldcommissie. Het panel heeft geconstateerd dat de eindcompetenties van de opleiding alle competenties en opleidingskwalificaties die door het LOK worden beschreven, omvatten. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM 15/53

16 De opleiding heeft een eigen werkveldcommissie die bestaat uit twee docentleden, de faculteitsdirecteur en negen externe leden vanuit ziekenhuizen, verzorgings- en verplegingshuizen en thuiszorginstellingen. Volgens het onderwijsmanagement is het werkveld enthousiast over de nadruk die de opleiding legt op zelfsturing, er is behoefte aan managers die breed en zelfstandig zijn opgeleid. Het panel constateert dat het profiel en de eindkwalificaties het resultaat vormen van gedegen onderzoek en diverse feedbackrondes met het betrokken werkveld. Het panel stelt vast dat de opleiding MZD haar huidige curriculum baseert op dat beroepsprofiel. Sterker dan bij de kaderopleiding ligt het accent nu op tactische aspecten en integrale resultaatverantwoordelijkheid. Ook de programmering is veranderd: er is een sterk accent op coaching en zelfsturing, mede gezien de vraag uit het (regionale) werkveld. Het panel constateert dat de opleiding studenten opleidt die breed inzetbaar zijn in het werkveld. De student wordt voorbereid op de uitoefening van het beroep in contexten waar managers in de zorg en dienstverlening werkzaam kunnen zijn zoals in ziekenhuizen, zorginstellingen en gevangenissen. Het panel constateert dat de opleiding goed overleg heeft met het betrokken werkveld mede in verband met het actueel houden van het programma. De opleiding is mede daardoor sterk regionaal gekleurd. Het panel heeft geen vergelijking van de opleidingscompetenties aangetroffen in internationaal perspectief. PBM Uit de diverse documenten die het panel heeft ingezien concludeert zij dat het competentieprofiel PBM bestaat uit een aantal domeinen: - de zes domeincompetenties BBA: landelijk geformuleerde competentiegebieden, april 2006; - algemene competenties (sociale en communicatieve competentie, interpersoonlijk, organisatie) en - zelfsturende competenties (intrapersoonlijk, beroepsbeoefenaar of professional) - en de competenties van de betrokken opleidingen. Op basis van deze competenties zijn er opleidingscompetenties PBM geformuleerd. Uitgangspunt hierbij is dat van de oorspronkelijke afzonderlijke competenties van MZD, MER en P&A een overlap van 60% als gezamenlijk beschouwd kan worden (vooral de generieke competenties). In de uitstroomprofielen worden dan de overige beroepsspecifieke competenties gerealiseerd. Uit de documenten die zij heeft ingezien, leidt het panel af dat de opleiding PBM opleidt tot mensen die in staat zijn kern- en ondersteunende processen te realiseren en veranderingen daarin door te voeren vanuit een bedrijfskundige achtergrond, rekening houdend met de specifieke branche waarvan de organisatie deel uitmaakt. De nadruk ligt op het kunnen analyseren, onderzoeken, oefenen en op het verantwoorden van beslissingen en ontwikkelen van mogelijke strategieën. PBM omvat de vakgebieden HRM/HRD, management, economie en recht. Deze vakken vormen de gezamenlijk brede basis (major). 16/53 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM

17 Het panel heeft een uitgebreide competentiematrix aangetroffen met twee ingangen: de zes BBA competenties en de drie uitstroomprofielen beschreven in de vorm van rollen/competenties die de afgestudeerde in de beroepspraktijk zal gaan vervullen. Uit een vergelijking van deze matrix met de landelijk vastgestelde competenties van de afzonderlijke opleidingen MER, MZD en P&A blijkt dat er geen echte afwijkingen zijn tussen de competentiematrix PBM en de drie afzonderlijke competentieprofielen. In het document Aanzet tot een planningsneutrale conversie, People & Business Management, 2006 wordt duidelijk aangegeven op welke wijze rekening is gehouden met de hbo-kenmerken en de Dublin descriptoren. Het panel constateert dat de nieuwe opleiding PBM gebruik maakt van reeds landelijk vastgestelde competenties, zowel van het domein BBA als de van de beroepsspecifieke competenties van de drie betrokken opleidingen die tot stand zijn gekomen in overleg met het betrokken werkveld en landelijk zijn vastgesteld. De competenties van PBM zijn voorgelegd aan het werkveld, dat de nieuwe opleiding ondersteunt. Facet 1.2 Niveau bachelor MZD dt: goed PBM vt: voldoet Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: MZD Het panel heeft de eindkwalificaties/ competenties van de opleiding aangetroffen in het document MZD Eindcompetenties, basis. De opleiding heeft haar elf eindcompetenties naast de Dublin descriptoren gelegd zodat het te bereiken bachelor niveau per competentie is geborgd en de studenten goed kunnen zien op welke wijze de Dublin descriptoren herkenbaar zijn in de verschillende competenties. Elke competentie is vervolgens geconcretiseerd in vier deelaspecten. De opleiding heeft in de documenten MZD-competenties nader uitgewerkt in processtappen en MZDcompetenties gekoppeld aan de Dublin descriptoren volgens het panel een zeer duidelijk totaalbeeld geschetst van de eindcompetenties, gekoppeld aan de Dublin descriptoren met behulp van processtappen van het model Nederlandse Kwaliteit. De opleiding onderscheidt in haar matrix drie processen: Resultaatgerichte processturing, Veranderen en Leren. Deze zijn vervolgens gekoppeld op verschillende niveaus: macro (gericht op de de omgeving), meso (gericht op samenwerkingsverbanden) en micro (gericht op het individu). Deze koppeling leidt tot de competenties die de student moet beheersen op vier verschillende niveaus: belichten, richten, inrichten en verrichten. Een voorbeeld: het proces Resultaatgerichte processturing kent het thema klantgericht. Dit leidt bij het niveau belichten tot de beroepshandeling: analyseert markt en stakeholders in zorg en NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM 17/53

18 dienstverlening. Deze competentie draagt dan bij aan de Dublin descriptor Kennis en Inzicht. Op deze manier is de matrix gevuld. De onderdelen van de competenties zijn verder uitgewerkt in het toetsingskader, waarbij elke Dublin descriptor per competentie expliciet wordt getoetst. Het panel heeft het beroepsprofiel en de competenties onder meer aangetroffen in het Beroepsprofiel MZD en in de studiegids. De matrix is gebruikt bij de opstelling van het programma. Het panel stelt vast dat de opleiding in een duidelijke matrix laat zien op welke wijze de generieke hbo-kernkwalificaties en de Dublin descriptoren herkenbaar zijn de beroepsgerichte kwalificaties. Het panel is van oordeel dat de opleiding met haar eindkwalificaties goed aansluit bij de beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. PBM Het panel heeft een matrix ingezien die de samenhang aangeeft tussen de hbocriteria uit het opleidingsprofiel en de generieke kwalificaties. Op basis van de documenten genoemd in 1.1 over het domein en documenten over de Dublin descriptoren en de generieke kernkwalificaties voor hbo-bacheloropleidingen heeft de opleiding een competentiematrix ontworpen om de samenhang tussen de Dublin descriptoren en eindkwalificaties te waarborgen. Het panel heeft In verschillende schema s, zoals de Competentiematrix PBM, gezien in welke onderdelen van het onderwijsprogramma de kwalificaties aan de orde komen. Aan de hand van de verschillende matrices heeft het panel geconstateerd dat de opleiding het beoogde Hbo-bachelor niveau nastreeft. Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor MZD dt: goed PBM vt: voldoet Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: MZD Zoals hierboven al beschreven, heeft de opleiding haar eindkwalificaties voor het grootste deel ontleend aan het LOK- beroepsprofiel. Deze kwalificaties zijn in samenwerking met het betreffende beroepsveld opgesteld. Het panel heeft een goede opleiding aangetroffen waarbij de verschillende hbo-kenmerken goed aan bod komen. Het panel stelt vast dat de eindkwalificaties/competenties gebaseerd zijn op principes vanuit de beroepspraktijk en gericht zijn op de verwerving van eindkwalificaties op het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar. De kwalificaties 18/53 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM

19 zijn geformuleerd in termen van beroepsbekwaamheden. De opleiding heeft de kwalificaties en het daar op gebaseerde leerplan voorgelegd aan haar werkveldcommissie. De opleiding heeft als doel beginnend beroepsbeoefenaren op te leiden in het werkveld tactisch management in zorg en dienstverlening. Daarnaast legt de opleiding een sterke nadruk op persoonlijke effectiviteit en persoonlijk leiderschap. Hiertoe heeft zij het LOK beroepsprofiel en opleidingsprofiel voor middenmanagers in de zorg geoperationaliseerd in eindtermen. Vervolgens is er overleg met de werkveldcommissie geweest om ervoor te zorgen dat deze eindtermen aansluiten bij de eisen van het regionale werkveld. Ook door de didactische aanpak (opdrachten vanuit het werkveld) is goed zicht op de vereisten vanuit de beroepspraktijk. De opleiding leidt op voor functies als: middenmanager en procesmanager met taken als budgetbeheer, bevorderen van samenwerking, initiëren van veranderingsprocessen. Het panel heeft tijdens het gesprek met het werkveld de indruk gekregen dat de studenten tijdens het leerproces op hun werkplek meestal goed voldoen als beginnend manager. De beroepskwalificaties zijn gericht op het plannen, voorbereiden, uitvoeren en evalueren van leidinggevende en managementtaken op een aantal essentiële taakgebieden in de zorg en dienstverlening. Er zijn nog geen afgestudeerden. Ter vergelijking: afgestudeerden van de kaderopleiding kwamen terecht in functies als projectmanager, procesmanager, algemeen leidinggevende, zorg-, clustermanager, locatiemanager. De opleiding verwacht dat de studenten die nu opgeleid worden in dezelfde functies terechtkomen, maar beter zullen zijn toegerust vooral op zelfstandigheid en externe gerichtheid. Volgens de studenten, zo bleek uit de gesprekken, uit het hbo-niveau zich in het feit dat zij zelfstandig kunnen functioneren, kunnen interveniëren, een helikopterview hebben en nieuwe ontwikkelingen kunnen oppakken. Gezien de diversiteit en complexiteit van de situaties waarin de middenmanager in zorg en dienstverlening moet kunnen handelen en de eisen die aan dit handelen gesteld worden gaat het hier volgens het panel om een functie op hbo-niveau met de bij dit niveau behorende generieke kwalificaties. Het panel constateert dat de opleiding met haar kwalificaties een goede invulling geeft aan het gewenste beroepsprofiel en -niveau. PBM Uit de documenten leidt het panel af dat de eindkwalificaties zijn ontleend aan algemene hbo-kwalificaties (generieke kwalificaties) en de beroepsspecifieke kwalificaties van de drie betrokken opleidingen. De opleiding PBM wil studenten afleveren voor organisaties in de private en publieke sector in managements-, beleids- of organisatieondersteunende functies. Daarbij zullen PBM ers met het profiel HRM/HRD als opleidingsfunctionaris, personeelsfunctionaris, intercedent uitzendbureau terecht komen. Met een MER-profiel bijvoorbeeld als beleidsmedewerker handhaving, belastingadviseur, accountmanager. Met een profiel MZD als middenmanager, projectmanager of procesmanager in diverse organisaties in de zorg en dienstverlening. Het panel constateert dat de opleiding PBM het hboniveau voldoende weerspiegelt. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM 19/53

20 Uit het gesprek met de drie werkveldcommissies blijkt dat zij zeer enthousiast zijn over de opleiding PBM. Er is behoefte aan afgestudeerden die breder georiënteerd zijn in het bijzonder op economisch/financieel en bedrijfsmatig gebied. Volgens het werkveld komen er meer managementfuncties waarvoor een brede managementopleiding nodig is. De opleiding PBM biedt volgens hen meerwaarde en zal de oorspronkelijke opleidingen verrijken en verzwaren: binnen het domein MZD is in toenemende mate behoefte aan kennis van financiële aspecten en arbeidsrecht; bij P&A is behoefte aan economie en bij MER is meer vraag naar sociale vaardigheden en persoonlijke effectiviteit. PBM is dus een goede synthese. Er vindt een kruisbestuiving plaats tussen personeelswerk, rechten en financiën. Ietwat aarzelend is het werkveld over PBM voltijd, afstudeerrichting MZD. Wellicht komen afgestudeerden van die variant terecht in zorgfuncties als managementassistenten of assistent-projectmanagers. De opleiding PBM dient volgens hen met de drie uitstroomprofielen te blijven werken: MZD ers komen vaker in managementfuncties terecht en afgestudeerden van P&A en MER vaker in staffuncties. Zij juichen het toe dat er nu meer praktijk komt in de afstudeerprofielen P&A en MER. Het werkveld (te weten de drie werkveldcommissies) heeft intensief geparticipeerd bij en stevig gediscussieerd over de ontwikkeling van PBM. Als voorbeelden van hun inbreng noemen zij: de eigenheid van de drie uitstroomprofielen overeind houden, geen stages in het begin van het programma, casussen bezien op relevantie en niveau en rekening houden met de verschillende doelgroepen. Volgens hen zullen de eindkwalificaties van PBM het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar weerspiegelen gezien de inhoud van de programma s, de zelfsturing, de bewuste keuzes die studenten moeten maken en de brede oriëntatie. Zij vinden de opleiding PBM versterkend zowel voor het niveau als voor de zwaarte van de opleiding. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO MZD dt: goed PBM vt: voldoet Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. 20/53 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM

21 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: MZD De opleiding streeft een hoge mate van eigen zelfsturing door de studenten na. Daarbij hanteert de opleiding de uitgangspunten van vraaggestuurd, competentiegericht maatwerkonderwijs (VCM). Hiervoor gebruikt zij onder meer het leerlijnenmodel van de BDF-adviesgroep, waarbij competentieontwikkeling plaats vindt door te werken aan realistische beroepstaken in een realistische en complexe beroepssituatie. In de studiegidsen en studiehandleidingen vindt het panel duidelijk beschreven hoe deze uitgangspunten zijn vertaald in het programma van de opleiding. De opleiding is opgebouwd uit vijf leerlijnen: de leerlijn Management Opdrachten (MO), de leerlijn management Coaching (MC), de leerlijn Management Vaardigheden (MV), de leerlijn Management Theorie (MT) en de leerlijn Management Ervaringen (ME). Het uitgangspunt is dat er wordt gewerkt aan de hand van uit de beroepspraktijk voortkomende situaties. Het panel vindt de uitgangspunten goed beschreven en het opleidingsconcept compleet en duidelijk. Om haar visie te kunnen realiseren heeft de opleiding als toelatingseis dat de student werkzaam dient te zijn in het beroepenveld waarvoor wordt opgeleid. Op die manier kan de kern van de opleiding bestaan uit het werken aan realistische opdrachten afkomstig uit de eigen beroepspraktijk: de managementopdrachten (MO-leerlijn). In elke managementopdracht is praktijkgericht onderzoek een onderdeel. Enkele voorbeelden van MO s zijn: personele planning maken, veranderplan maken, ziekteverzuimbeleid opzetten, fusieproject voorbereiden, certificatie voorbereiden. Het panel vindt de literatuur die zij heeft ingezien, voldoende actueel maar constateert dat de opleiding alleen gebruik maakt van Nederlandstalige vakliteratuur. Er zijn standaardboeken en speciaal voor het onderwijs ontwikkelde studiehandleidingen en blokboeken. Er is een mediatheek/bibliotheek met aanvullende studieboeken, tijdschriften en andere informatiedragers. Het panel is van mening dat de studenten via de managementopdrachten en de vakliteratuur, actueel studiemateriaal krijgen, dat direct ontleend is aan de beroepspraktijk. Het panel stelt vast dat de opleiding voldoende aandacht besteedt aan toegepast onderzoek. De opleiding participeert in twee kenniskringen: de Kenniskring Innovatief Ondernemen en Risicomanagement en de Kenniskring Kennisorganisaties en Kennismanagement. Een aantal docenten participeert in deze kenniskringen en de meeste docenten verzorgen contractonderwijs. De docenten verzorgen ook het onderwijs van de MBA- opleiding Personal Leadership in Innovation and Change (PLIC, niet van rijkswege bekostigd). De kennis die zij daar opdoen geven ze door aan hun collega s. In minoren van de opleiding PBM zal verdieping op onderzoek en wetenschap een ruimere plaats krijgen. Het panel constateert dat de studenten in aanraking komen met de actuele beroepspraktijk. Zij heeft geconstateerd dat er binnen de managementopdrachten voor het grootste deel gebruik gemaakt wordt van relevante opdrachten uit de praktijk. Uit de gesprekken met de studenten en docenten blijkt dat de docenten het studiemateriaal met actuele praktijkvoorbeelden aanvullen en waar nodig actuele onderwerpen in de lessen behandelen. Voorts blijkt uit het gesprek met de docenten NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM 21/53

22 dat zij de ontwikkelingen in de beroepspraktijk goed volgen en bezien welke in het curriculum moeten worden ingepast. Een aantal docenten is werkzaam in de zorg en dienstverlening, waardoor zij ook casuïstiek kunnen inbrengen. Voorts maakt de opleiding gebruik van gastdocenten. Daarnaast hebben docenten regelmatig contact met het werkveld via de opdrachtbegeleiders van de studenten. Uit het gesprek met de studenten blijkt dat zij tevreden zijn over de actualiteit van het programma. PBM Uit de documenten blijkt dat het de bedoeling is dat in de opleiding PBM vanaf het begin sterke nadruk wordt gelegd op de koppeling met de beroepspraktijk. Het panel is tevreden over de keuze om kritische beroepstaken het uitgangspunt voor de organisatie van de leeractiviteiten te laten zijn. Studenten komen in het eerste jaar met de verschillende aspecten van het werkveld in aanraking. Ook internationalisering en onderzoek krijgen een plaats in de bachelor. In elk afstudeerprofiel zit behoorlijk veel praktijk. Het eerste jaar is een breed, oriënterend jaar, ook het tweede jaar is nog breed, maar daarna maken de studenten ook een keuze voor één van de drie uitstroomprofielen. In het derde jaar is de stage en in het vierde jaar vindt de afstudeeropdracht plaats. Het projectmatig werken staat centraal wat het werkveld als groot voordeel ziet. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma MZD dt: goed PBM vt: voldoet Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: MZD Het panel heeft het onderwijsconcept onder meer aangetroffen in Leerplanschema s. daarin heeft de opleiding haar opleidingscompetenties beschreven in de vorm van competenties. Deze competenties zijn volgens een beschrijvingsformat nader uitgewerkt aan de hand van de volgende elementen: de competentie, de beroepscontext (rol), het handelen, het resultaat of product en het beoogde effect. Vervolgens zijn thema s afgeleid. De thema s van de leerlijnen worden per blok duidelijk in leerplanschema s beschreven (studiegids). Het onderwijs in de blokken wordt beschreven in de blokboeken. In deze boeken staan onder meer de doelstellingen, de inhoud, de organisatie, de studielast en de wijze van toetsing. 22/53 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM

23 De opleiding gaat uit van flexibele, individuele leerwegen. Dat betekent dat de student zelf zijn eigen leerwensen formuleert en deze vastlegt in een individueel Competentie Ontwikkelplan (COP). Voor het realiseren van het COP maakt de student gebruik van de onderdelen van de opleiding en van zijn eigen werksituatie. Hij verzamelt bewijs voor zijn competentieontwikkeling in zijn Portfolio. Het panel is van oordeel dat de leerdoelen en de beoordelingskaders binnen elke leerlijn een adequate vertaling vormen van de eindkwalificaties. Door het verrichten van leeractiviteiten in de verschillende leerlijnen en maatwerkbegeleiding vanuit de opleiding kan de student de gewenste eindkwalificaties qua niveau en inhoud bereiken. PBM Het curriculum bestaat uit vier leerjaren met elk vier periodes. Het panel heeft een curriculummatrix aangetroffen op basis waarvan studiehandleidingen en docentenhandleidingen worden gemaakt. In de matrix is een vertaling gemaakt van de eindkwalificaties naar leerdoelen. De eerste twee leerjaren zijn op deze manier ontwikkeld en gereed. In de matrix zijn de volgende onderdelen beschreven: de major- en minoropzet, de doelen, de verdeling van de studiepunten, de verdeling van de leerinhouden over de verschillende leerlijnen. Het eerste jaar is oriënterend van aard, het tweede jaar voorsorterend en het derde en vierde jaar worden de uitstroomprofielen aangeboden. Er zijn vier uitstroomprofielen: MZD, MER, P&A en een vrij uitstroomprofiel dat een combinatie is van de drie andere profielen. In het eerste jaar PBM worden vier courses aangeboden: externe omgeving van de startende onderneming, interne organisatie van een gemeentelijke instelling, organisatie beheersingsproces zorginstelling en veranderende organisatie. In elke course staat een project centraal, leidend tot een beroepsproduct, daarnaast zijn er cursussen ten behoeve van de kennisontwikkeling, trainingen in vaardigheden en SLB. Het panel vindt de wijze waarop de drie opleidingen het nieuwe programma ontwikkelen goed vormgegeven. In werkgroepen waarin de medewerkers van de drie opleidingen participeren, wordt het programma uitgewerkt aan de hand van de competentiematrix. De producten die gereed zijn voor de eerste twee jaar zijn naar het oordeel van het panel gedegen vormgegeven waarbij de eindkwalificaties duidelijk zijn vertaald naar de leerdoelen van de courses. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM 23/53

24 Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma MZD dt: goed PBM vt: voldoet Criteria - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: MZD Het panel stelt op basis van het materiaal dat zij heeft ingezien en op basis van de gesprekken met verschillende geledingen vast dat de eindkwalificaties en leerlijnen, uitgewerkt in een thematische aanpak, een goede samenhang brengen in het programma. Door de managementopdrachten leerlijn is de samenhang tussen het kennis- en praktijkgerichte onderwijs zeer sterk. Het panel constateert dat de afstemming van het individuele programma op de eindkwalificaties in eerste instantie door de student zelf dient te worden gerealiseerd. Dit houdt in dat de student in de MO- en MC-lijn opdrachten kiest waar hij aan wil werken. Uiteraard heeft de opleiding hierbij ook een rol: de samenhang wordt geborgd door coachingsgesprekken, gesprekken student-werkveldbegeleider, intervisie, begeleiding door opdrachtbegeleider en studentvoortgangsbesprekingen. De voortgang wordt continu getoetst door de toetsing van de managementopdrachten. Voor de MT-lijn geldt dit maatwerk niet: deze lijn is aanbodgericht. De keuze voor minoren moet ter beoordeling worden voorgelegd aan de examencommissie. Deze beziet of er voldoende samenhang is met het overige programma dat de student volgt. Om de samenhang tussen de programmaonderdelen en de individuele competentieontwikkeling in de gaten te houden, heeft het panel een tweetal instrumenten aangetroffen: de maatwerktriangel en het competentiewiel. Uit deze producten wordt snel zichtbaar waar de student staat in zijn competentieontwikkeling en in welke samenhang er tussen de onderdelen is. Uit het gesprek met de studenten blijkt dat zij een goede samenhang binnen het programma ervaren. Dat blijkt ook uit de evaluaties in de sub- en projectgroepen en de individuele evaluatie met de coach. Zij vinden dat de verschillende onderdelen uit de verschillende leerlijnen goed op elkaar aansluiten, vanuit hun perspectief en individuele maatwerkroutes. Dit vinden zij ook gelden voor de minoren en opdrachten. Volgens de docenten komt de samenhang goed tot uiting in het leerplanschema. Het panel vindt de samenhang goed vormgegeven. Vooral de coachingslijn en SLB zorgen goed voor de verbindingen en samenhang. Zelfs de aanbodgerichte leerlijn MT lijkt te passen, hoewel deze lijn niet is afgestemd op de andere leerlijnen. Ook het competentiewiel, de maatwerktriangel en de COP s bieden een goed inzicht in de samenhang. 24/53 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM

25 PBM De matrix vormt het kader voor de onderwijssamenhang. Het panel vindt dat het schema duidelijk maakt hoe de opleiding is vormgegeven. Elke competentie komt meerdere keren aan bod gedurende de opleiding. Tijdens de stage dient de student aan alle competenties te werken. Voor de avondvariant worden dezelfde competenties en leerplanschema gebruikt, maar zal de organisatie flexibeler zijn. Het panel vindt de uitgangspunten helder. In de uitgewerkte onderdelen is de samenhang duidelijk zichtbaar. Het panel constateert dat de structuur van het opleidingsmodel en de organisatie in werkgroepen die het curriculum ontwikkelen, de samenhang waarborgt en gaat waarborgen. Facet 2.4 Studielast MZD dt: goed PBM vt: voldoet Criteria - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: MZD De opleiding heeft de studielast (in EC s) per onderdeel vastgesteld (Studiegids). Per periode van 10 weken omvat de leerlijn MO: 6 EC, de leerlijn MT, 2 EC, de leerlijn ME 6 EC, de leerlijn MV 0 EC en de leerlijn MC 1 EC. In totaal dus 15 EC s per periode. De leerlijn MV heeft 0 EC omdat volgens het management de vaardigheden in alle leerlijnen worden geoefend. Elk jaar kent eenzelfde studiebelasting. De studielast is berekend op het verwerven van 1 competentie (4 deelaspecten) per periode van 10 weken. Omdat de competentieontwikkeling echter niet lineair verloopt en individueel kan verschillen, kunnen studenten in sommige perioden minder en in andere perioden meer competenties ontwikkelen. Binnen de opleiding kan de student aan maximaal twee competenties (6-8 deelaspecten) per periode van 10 weken werken. Als een student minder dan 46 EC heeft behaald, krijgt hij een negatief bindend studieadvies. De opleiding hanteert Osiris om de studievoortgang van de studenten te volgen. De studenten geven in het gesprek met het panel aan dat systeem, na aanvankelijke problemen, goed werkt. Volgens het Tevredenheidsonderzoek MWD 2005 is 67% van de studenten tevreden over de studielast. De studenten vinden de opleiding goed te doen, ze doen hun opdrachten ook vaak tijdens hun werk, ze werven hun eigen opdrachten en maken afspraken over het eindproduct. Er is volgens hen een regelmatige check op de voortgang en de studielast doordat ze werken volgens het PDCA-principe. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM 25/53

26 De studenten geven aan dat het eerste jaar van de opleiding ( ) een zoektocht was, voor hen en voor de docenten. In het tweede jaar zijn veel zaken steeds duidelijker geworden, zoals de toetscriteria. Om de voortgang in de competentieontwikkeling in beeld te houden, staat de student een zogenaamd competentiewiel (een Excel bestand) ter beschikking. Hij houdt hierin zijn eigen voortgang bij en bespreekt dit steeds met de coach. Via het digitale portfolio is het bijgewerkte competentiewiel ook steeds toegankelijk voor de opleiding. Het panel constateert dat er op een goede wijze aandacht wordt besteed aan de studeerbaarheid en studievoortgang van en in de opleiding. Het onderwijs is opgebouwd uit overzichtelijke onderwijseenheden. In de studiegids is de studielast voor de programmaonderdelen aangegeven. Er worden regelmatig evaluaties gehouden en, indien nodig, wijzigingen aangebracht in het programma. Er zijn adequate toetsmomenten en een systeem van SLB en coaching. Uit de gesprekken die het panel met de studenten heeft gevoerd blijkt dat zij tevreden zijn over de coaching en de SLB. PBM De inhoud en studielast van de maiorblokken staan beschreven in het leerplanschema. Per blok worden niet meer dan 5 onderwijseenheden aangeboden. Het panel vindt dat PBM haalbaar is, er is een goede structuur, waarbij voortgebouwd wordt op de verworvenheden van de drie betrokken opleidingen. Facet 2.5 Instroom MZD dt: goed PBM vt: voldoet Criteria - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: MZD Het panel heeft de wettelijke instroomeisen aangetroffen in diverse documenten: de Onderwijs- en Examenregeling, studiegidsen en voorlichtingsmateriaal. De normale opleiding duurt vier jaar. De opleiding is bedoeld voor personen in de zorg en dienstverlening die leiding willen gaan geven op middenmanagement niveau. Als vooropleidingseisen hanteert de opleiding: mbo-niveau 4, werkervaring, een dienstverband van minimaal 50% en de mogelijkheid coördinerende en leidinggevende activiteiten uit te voeren in de praktijk. Om het programma te laten aansluiten bij de beginsituatie van de studenten heeft de opleiding de volgende maatregelen getroffen (Examenreglement): studenten die aan de vooropleidingseisen voldoen krijgen een vrijstelling van 60 EC s. Studenten met een hbo-vooropleiding krijgen voorts een vrijstelling voor een minor (15 EC). 26/53 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, opleidingen MZD en PBM

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst

Nadere informatie

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs 2 december 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 pagina 2 1 Inleiding Dit beoordelingskader bevat een aantal facetten

Nadere informatie

Hogeschool Rotterdam. Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, hbo-bachelor; Visitatiedatum: 10 oktober 2006

Hogeschool Rotterdam. Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, hbo-bachelor; Visitatiedatum: 10 oktober 2006 Hogeschool Rotterdam Opleiding: Varianten: Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, hbo-bachelor; voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 10 oktober 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2006

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe College van Bestuur Hogeschool Drenthe Postbus 2080 7801 CB EMMEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool

Nadere informatie

Hogeschool Arnhem en Nijmegen

Hogeschool Arnhem en Nijmegen Hogeschool Arnhem en Nijmegen Opleiding: Management in Zorg, hbo-bachelor Locatie: Nijmegen Croho: 34538 Varianten: deeltijd Visitatiedatum: 26 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Financial Services Management HBO bachelor, locatie Arnhem Croho: 34414 Varianten: voltijd & deeltijd

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Financial Services Management HBO bachelor, locatie Arnhem Croho: 34414 Varianten: voltijd & deeltijd Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Financial Services Management HBO bachelor, locatie Arnhem Croho: 34414 Varianten: voltijd & deeltijd Visitatiedatum: 25 juni 2007 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Commerciële Economie, hbo-bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Locaties: Arnhem en Nijmegen Visitatiedatum: 19 juni 2007 Netherlands Quality

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool ,nvao r nederlands-vlaam se accreditatie organisatie S uif Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool datum

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM College van Bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Media,

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus GB ZWOLLE

Besluit. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus GB ZWOLLE College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus 10090 8000 B ZWOLLE Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Sittard

Hogeschool Zuyd, Sittard Hogeschool Zuyd, Sittard Opleiding: Small Business & Retail Management Niveau: hbo bachelor Croho: 34422 Varianten: voltijd/duaal Visitatiedatum: 26 en 27 september 2007 Netherlands Quality Agency (NQA)

Nadere informatie

Fontys Hogescholen, Tilburg en Sittard

Fontys Hogescholen, Tilburg en Sittard Fontys Hogescholen, Tilburg en Sittard Opleiding: Leraar voortgezet onderwijs 1e graad Lichamelijke Opvoeding hbo-bachelor Croho: 35025 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 2 april 2008 Netherlands

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: HBO-Rechten, bachelor Locaties: Arnhem en Nijmegen Croho: 39205 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 8 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland 17 december 2015 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Wanneer een Toets Nieuwe Opleiding? 4 3 Werkwijze Toets Nieuwe Opleiding 5 4 Aanvraagdossier ten behoeve van

Nadere informatie

Avans Hogeschool, Breda

Avans Hogeschool, Breda Avans Hogeschool, Breda Opleiding: Management in de Zorg; hbo-bachelor Varianten: deeltijd Croho: 34538 Visitatiedatum: 26 september 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2007 2/55 NQA

Nadere informatie

Bachelor of Business Administration (MER opleiding)

Bachelor of Business Administration (MER opleiding) Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, Tilburg

AVANS Hogeschool, Tilburg AVANS Hogeschool, Tilburg Opleiding: Technische Bedrijfskunde; hbo-bachelor Croho: 34421 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 9 oktober 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2008

Nadere informatie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie Breakout sessie 2-5 Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling De voorstellen beschreven in deze notitie dienen als uitwerking van (aangekondigde) wetswijzigingen. Op basis van deze wetswijzigingen

Nadere informatie

OPSTELLEN EINDKWALIFICATIES OPLEIDING

OPSTELLEN EINDKWALIFICATIES OPLEIDING OPSTELLEN EINDKWALIFICATIES OPLEIDING MARIANNE KOK/HERBERT WOLDBERG/HVA Toelichting bij opt opstelellen van eindkwalificaties van een opleiding bij de HvA 1 Het opleidingsprofiel: De beroepspraktijk draagt

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Elektrotechniek, hbo-bachelor; Croho: 34267 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 27 mei 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2008

Nadere informatie

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Hogeschool Utrecht, locatie Utrecht

Hogeschool Utrecht, locatie Utrecht Hogeschool Utrecht, locatie Utrecht Opleiding: hbo-master Dovenstudies/ Leraar Nederlandse Gebarentaal Croho: 44104 Variant: deeltijd Visitatiedatum: 18 december 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Christelijke Hogeschool Windesheim

Christelijke Hogeschool Windesheim Christelijke Hogeschool Windesheim Opleiding: Management, Economie en Recht; hbo-bachelor, croho: 34435 Locatie: Zwolle Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 16 april 2009 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

Hogeschool Zeeland, Vlissingen

Hogeschool Zeeland, Vlissingen Hogeschool Zeeland, Vlissingen Opleiding: Personeel en Arbeid, hbo-bachelor; Croho: 34609 Varianten: voltijd, deeltijd Visitatiedatum: 9 januari 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, april 2008

Nadere informatie

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V.

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. {nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. datum 29

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam

Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam Opleiding: Integrale Veiligheid, hbo-bachelor Croho: 39201 Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 3 juni 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Fiscale Economie, hbo bachelor Croho: 34409 Varianten: voltijd/deeltijd

Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Fiscale Economie, hbo bachelor Croho: 34409 Varianten: voltijd/deeltijd Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Fiscale Economie, hbo bachelor Croho: 34409 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 5 februari 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, mei 2007

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Sittard

Hogeschool Zuyd, Sittard Hogeschool Zuyd, Sittard Opleiding: Commercieel Management Niveau: hbo-bachelor Croho: 34126 Variant: voltijd Visitatiedatum: 26 en 27 september 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Hogeschool Rotterdam. Opleiding: Vrijetijdsmanagement, hbo bachelor Croho: 34438 Varianten: voltijd. Visitatiedatum: 4 juni 2007

Hogeschool Rotterdam. Opleiding: Vrijetijdsmanagement, hbo bachelor Croho: 34438 Varianten: voltijd. Visitatiedatum: 4 juni 2007 Hogeschool Rotterdam Opleiding: Vrijetijdsmanagement, hbo bachelor Croho: 34438 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 4 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2007 2/54 NQA - visitatie

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool NAO nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool Datum: 1 oktober

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch Opleiding: Varianten: Civiele Techniek voltijd en duaal Visitatiedata: 29 en 30 september 2004 NQA (Netherlands Quality Agency) 2 NQA visitatie Avans Hogeschool vestiging

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Alkmaar. Visitatiedata: 16 en 17 maart 2005

Hogeschool INHOLLAND, Alkmaar. Visitatiedata: 16 en 17 maart 2005 Hogeschool INHOLLAND, Alkmaar Opleiding: Varianten: Werktuigbouwkunde voltijd en deeltijd Visitatiedata: 16 en 17 maart 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2005 2 NQA visitatie Hogeschool

Nadere informatie

De NVAO beoordeelt het onderwerp doelstellingen opleiding derhalve voldoende.

De NVAO beoordeelt het onderwerp doelstellingen opleiding derhalve voldoende. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus 10090 8000 GB ZWOLLE Besluit datum 10 februari 2005 onderwerp Definitief besluit accreditatie hbo-bachelor Bouwkunde van de Christelijke

Nadere informatie

Teamscan op accreditatiewaardigheid

Teamscan op accreditatiewaardigheid Teamscan op accreditatiewaardigheid De Teamscan accreditatiewaardigheid (in vervolg: scan) geeft inzicht in hoe het opleidingsteam ervoor staat met betrekking tot de opleidingsaccreditatie. De scan bestaat

Nadere informatie

Hogeschool Utrecht. Huidtherapie, hbo-bachelor. Farmakunde, hbo-bachelor. Visitatiedatum: 16 maart 2006

Hogeschool Utrecht. Huidtherapie, hbo-bachelor. Farmakunde, hbo-bachelor. Visitatiedatum: 16 maart 2006 Hogeschool Utrecht Opleiding: Variant: Opleiding: Varianten: Huidtherapie, hbobachelor voltijd Farmakunde, hbobachelor voltijd en deeltijd Visitatiedatum: 16 maart 2006 Netherlands Quality Agency (NQA)

Nadere informatie

Bijlage 2. Protocol toetsing Associatedegreeprogramma. 15 december 2009

Bijlage 2. Protocol toetsing Associatedegreeprogramma. 15 december 2009 Bi Bijlage 2 Protocol toetsing Associatedegreeprogramma door de NVAO 15 december 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Toets Associate-degreeprogramma in de hbo-bachelor 4 2.1 2.2 Criteria De status van de bacheloropleiding

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Arnhem Opleiding: Bedrijfseconomie, hbo bachelor; Croho: 34401 Varianten: voltijd en deeltijd

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Arnhem Opleiding: Bedrijfseconomie, hbo bachelor; Croho: 34401 Varianten: voltijd en deeltijd Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Arnhem Opleiding: Bedrijfseconomie, hbo bachelor; Croho: 34401 Varianten: voltijd en deeltijd Visitatiedatum: 20 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool datum 29 december

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, School of Agriculture and Technology

Hogeschool INHOLLAND, School of Agriculture and Technology Hogeschool INHOLLAND, School of Agriculture and Technology Opleiding: Luchtvaarttechnologie, bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 5 en 6 april 2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Utrecht, augustus

Nadere informatie

Fontys Hogescholen, Eindhoven

Fontys Hogescholen, Eindhoven Fontys Hogescholen, Eindhoven Opleiding: Management Economie en Recht; hbo-bachelor Croho: 34435 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 16 april 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleidingen: Informatica en Technische Informatica; hbo-bachelor Locaties: Arnhem en Nijmegen Croho: 34479 (I) en 34476 (TI) Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum:

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM

Besluit. College van bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM College van bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-master Integraal Leiderschap

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Sittard. Opleiding: Commerciële Economie Niveau: hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd

Hogeschool Zuyd, Sittard. Opleiding: Commerciële Economie Niveau: hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd Hogeschool Zuyd, Sittard Opleiding: Commerciële Economie Niveau: hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 26 en 27 september Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2007

Nadere informatie

Christelijke Hogeschool Windesheim

Christelijke Hogeschool Windesheim Christelijke Hogeschool Windesheim Opleidingen: Accountancy en Bedrijfseconomie, hbo-bachelor; Varianten: Accountancy voltijd/deeltijd/duaal Bedrijfseconomie voltijd Visitatiedatum: 27 juni 2006 Netherlands

Nadere informatie

Hogeschool HBO Nederland

Hogeschool HBO Nederland Hogeschool HBO Nederland Opleiding: Variant: Locaties: Management, Economie & Recht; voltijd hbo-bachelor; Amsterdam, Arnhem, Breda, Groningen, Rotterdam, Utrecht, Weert en Zwolle Visitatiedatum: 2 november

Nadere informatie

Fontys Hogescholen Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) RAPPORTAGE

Fontys Hogescholen Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) RAPPORTAGE Fontys Hogescholen Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) RAPPORTAGE 28-03-2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Betreft: Fontys Hogescholen, Tilburg Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek

Nadere informatie

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). m ao * nederiands-viaam se accreditatie organisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Delft

Hogeschool INHOLLAND, Delft Hogeschool INHOLLAND, Delft Opleiding: Plattelandsvernieuwing, bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 20 en 21 april 2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Utrecht, augustus 2005 2 NQA - visitatie Hogeschool

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Management & Innovation, hbo-master Locatie: Nijmegen Croho: 70036 Varianten: deeltijd Visitatiedatum: 24 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, Breda

AVANS Hogeschool, Breda AVANS Hogeschool, Breda Opleiding: Management, Economie & Recht HBO-bachelor Croho: 34435 Varianten: deeltijd Visitatiedatum: 26 maart 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2009 2/55

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND Opleiding: Sociaal Juridische Dienstverlening, hbo bachelor; Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Locaties: Rotterdam/Den Haag

Hogeschool INHOLLAND Opleiding: Sociaal Juridische Dienstverlening, hbo bachelor; Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Locaties: Rotterdam/Den Haag Hogeschool INHOLLAND Opleiding: Sociaal Juridische Dienstverlening, hbo bachelor; Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Locaties: Rotterdam/Den Haag Visitatiedatum: 31 oktober 2006 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs OCW Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs 22 mei 2003/Nr. WO/BS-2003/24136-I Nederlandse Accreditatie Organisatie 1 Opbouw toetsingskader Het toetsingskader voor nieuwe opleidingen in het hoger

Nadere informatie

Hogeschool Rotterdam Cluster Paramedisch Opleidingen: Ergotherapie, Fysiotherapie en Logopedie; hbo-bachelor Variant: voltijd

Hogeschool Rotterdam Cluster Paramedisch Opleidingen: Ergotherapie, Fysiotherapie en Logopedie; hbo-bachelor Variant: voltijd Hogeschool Rotterdam Cluster Paramedisch Opleidingen: Ergotherapie, Fysiotherapie en Logopedie; hbo-bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 19 en 20 september 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor nuao nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Logistics Engineering van de NHTV internationale hogeschool Breda datum

Nadere informatie

Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg

Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg 5 Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg Master Special Educational Needs, bestaande uit 4 opleidingen: - de opleiding leraar speciaal onderwijs algemeen (LSO dt); - de opleiding leraar speciaal

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, Breda

AVANS Hogeschool, Breda AVANS Hogeschool, Breda Opleiding: Management, Economie en Recht; hbo-bachelor Croho: 34435 Varianten: voltijd/duaal Visitatiedatum: 24 september 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen, Groningen

Hanzehogeschool Groningen, Groningen Hanzehogeschool Groningen, Groningen Opleiding: Opleiding voor Logopedie; hbo-bachelor Croho: 34578 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 20 mei 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2008

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND. Visitatiedatum: 8 november 2006

Hogeschool INHOLLAND. Visitatiedatum: 8 november 2006 Hogeschool INHOLLAND Opleiding: Personeel en Arbeid, bachelor Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Locaties: Alkmaar, Amsterdam, Den Haag, Haarlem, Rotterdam en Utrecht. Visitatiedatum: 8 november 2006 Netherlands

Nadere informatie

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd Visitatiedatum: 4 juli 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor; Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Visitatiedatum: 25 april 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober

Nadere informatie

Deze versie treedt in werking op 1 september 2016 en vervangt alle voorgaande versies.

Deze versie treedt in werking op 1 september 2016 en vervangt alle voorgaande versies. III FACULTEIT COMMUNICATIE EN JOURNALISTIEK Vastgesteld door de faculteitsdirectie op 14 maart 2016. Instemming van de facultaire medezeggenschapsraad op 4 juli 2016. Deze versie treedt in werking op 1

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN College van bestuur Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Facility

Nadere informatie

2. Bevindingen met betrekking tot het VBI-rapport

2. Bevindingen met betrekking tot het VBI-rapport College van bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus 25035 3001 HA ROTTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Trade Management

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus 5375 6802 EJ ARNHEM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Besluit. Raad van bestuur. Saxion Hogescholen. Postbus KB ENSCHEDE

Besluit. Raad van bestuur. Saxion Hogescholen. Postbus KB ENSCHEDE Raad van bestuur Saxion Hogescholen Postbus 70000 7500 KB ENSCHEDE Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Informatiedienstverlening

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Heerlen

Hogeschool Zuyd, Heerlen Hogeschool Zuyd, Heerlen Opleiding: Fysiotherapie, hbo-bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 12 oktober 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2005 Inhoud 2 NQA - visitatie Hogeschool

Nadere informatie

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Mededelingen OCenW Bestemd voor: instellingen voor hoger onderwijs Voorlichting Datum: 12 juni 2003 Kenmerk: WO/BS-2003/24136-I Datum inwerkingtreding: n.v.t. Geldigheidsduur beleidsregel: n.v.t. Juridische

Nadere informatie

Concept. Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA

Concept. Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA Versie juli 2013 Concept Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders April 2012 0 Inhoud Gebruikte begrippen en afkortingen... 2 Inleiding... 5 Opbouw

Nadere informatie

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs OCW Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs 22 mei 2003/Nr. WO/BS-2003/24136- II Nederlandse Accreditatie Organisatie 1 Opbouw accreditatiekader Het accreditatiekader voor bestaande opleidingen

Nadere informatie

2. Bevindingen met betrekking tot het VBI-rapport

2. Bevindingen met betrekking tot het VBI-rapport Hogeschool Dirksen B.V. De heer D. van der Mark, directeur Postbus 3090 6802 DB ARNHEM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Nijmegen Opleiding: Ergotherapie hbo bachelor Croho: 34574 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 31 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2007

Nadere informatie

Avans Hogeschool, s-hertogenbosch

Avans Hogeschool, s-hertogenbosch Avans Hogeschool, s-hertogenbosch Opleiding: Integrale veiligheid, hbo bachelor Croho: 39201 Varianten: voltijd en deeltijd Visitatiedatum: 12 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN

Besluit. College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit datum 19 januari 2005 onderwerp Definitief besluit accreditatie hbo-bachelor Bouwkunde ons kenmerk NVAO/20050113/CT

Nadere informatie

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014 PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical

Nadere informatie

Technische Bedrijfskunde

Technische Bedrijfskunde Format samenvatting aanvraag macrodoelmatigheidstoets Associate Degree Technische Bedrijfskunde Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling Contactpersoon/contactpersonen

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND. Opleidingen: Voedingsmiddelentechnologie, bachelor Varianten: voltijd/duaal. Visitatiedata: 2 en 3 juni 2005

Hogeschool INHOLLAND. Opleidingen: Voedingsmiddelentechnologie, bachelor Varianten: voltijd/duaal. Visitatiedata: 2 en 3 juni 2005 Hogeschool INHOLLAND Opleidingen: Voedingsmiddelentechnologie, bachelor Varianten: voltijd/duaal Visitatiedata: 2 en 3 juni 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2005 2 NQA - visitatie

Nadere informatie

Bijlage A Competenties van de opleiding

Bijlage A Competenties van de opleiding Bijlage A Competenties van de opleiding A.1 Curriculum opleiding Werktuigbouwkunde Bouwstenen Stenden Hogeschool heeft de strategische keuze gemaakt om al haar opleidingen op te bouwen met behulp van (deels

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleiding: Management in de Zorg, hbo bachelor; Croho: 34538 Variant: deeltijd Visitatiedatum: vrijdag 13 april 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli 2007 2/57 NQA

Nadere informatie

AVANS Hogeschool. HBO-Bachelor Civiele Techniek

AVANS Hogeschool. HBO-Bachelor Civiele Techniek AVANS Hogeschool HBO-Bachelor Civiele Techniek Netherlands Quality Agency (NQA) December 2010 2/57 NQA - Avans Hogeschool: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen Civiele Techniek Managementsamenvatting

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Heerlen

Hogeschool Zuyd, Heerlen Hogeschool Zuyd, Heerlen Opleiding: Biometrie, hbo bachelor; Croho: 39217 Variant: Voltijd Visitatiedatum: 13 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2007 2/51 NQA - visitatie Hogeschool

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master nvao nederiands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Executive MBA van de Business School Nederland datum 28 april 2017 onderwerp

Nadere informatie

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs opleidingen hoger onderwijs Mededelingen OCenW Bestemd voor: Instellingen voor hoger onderwijs Bijlage 3: Wettelijk kader (WHW, hoofdstuk 5a: Accreditatie in het hoger onderwijs) Voorlichting Datum: 12

Nadere informatie

Ontwerpkaders: Leeruitkomsten. Versie 1.0/ november Ontwerpkaders: Leeruitkomsten/versie 1.0/november

Ontwerpkaders: Leeruitkomsten. Versie 1.0/ november Ontwerpkaders: Leeruitkomsten/versie 1.0/november Ontwerpkaders: Leeruitkomsten Versie 1.0/ november 2016 1 Flexibel onderwijs Flexibel Onderwijs kenmerkt zich door tijd, plaats en tempo-onafhankelijk studeren. De route is individueel en past bij de uitgangssituatie

Nadere informatie

Hogeschool Rotterdam, Rotterdam

Hogeschool Rotterdam, Rotterdam Hogeschool Rotterdam, Rotterdam Opleiding: Communicatie, hbo bachelor Croho: 34405 Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 10 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober 2007 2/63

Nadere informatie

(versie d.d. 28 september 2005) Protocol toetsing kort programma in de hbo-bacheloropleiding door de NVAO 13 september 2005

(versie d.d. 28 september 2005) Protocol toetsing kort programma in de hbo-bacheloropleiding door de NVAO 13 september 2005 (versie d.d. 28 september 2005) Protocol toetsing kort programma in de hbo-bacheloropleiding door de NVAO 13 september 2005 Parkstraat 28 Postbus 85498 2508 CD Den Haag P.O. Box 85498 2501 CD The Hague

Nadere informatie

Hogeschool Zeeland, Vlissingen

Hogeschool Zeeland, Vlissingen Hogeschool Zeeland, Vlissingen Opleiding: Werktuigbouwkunde; hbobachelor Varianten: voltijd, duaal en deeltijd Visitatiedata: 27 en 28 oktober 2005 Aanvullende onderzoek aug./sept. 2006 Netherlands Quality

Nadere informatie

Fontys Hogescholen, Eindhoven

Fontys Hogescholen, Eindhoven Fontys Hogescholen, Eindhoven Opleiding: Technische Bedrijfskunde; hbo-bachelor Croho: 34421 Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 24 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober

Nadere informatie

Master of Laws De Master Legal Management (MLM) is in 2014 gestart als een door de NVAO geaccrediteerde, onbekostigde masteropleiding.

Master of Laws De Master Legal Management (MLM) is in 2014 gestart als een door de NVAO geaccrediteerde, onbekostigde masteropleiding. Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling Contactpersoon/contactpersonen Nieuwe opleiding, d.w.z. voortzetting geaccrediteerde onbekostigde opleiding

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam

Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam Opleiding: Bestuurskunde & Overheidsmanagement hbo-bachelor Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Croho: 34464 Visitatiedatum: 25 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA)

Nadere informatie

Open Universiteit Nederland, locatie Heerlen Faculteit Rechtswetenschappen

Open Universiteit Nederland, locatie Heerlen Faculteit Rechtswetenschappen Open Universiteit Nederland, locatie Heerlen Faculteit Rechtswetenschappen Toets Nieuwe Opleiding: Bacheloropleiding HBO-Rechten Croho: 39205 nieuw 1 Varianten: afstandsopleiding deeltijd Visitatiedatum:

Nadere informatie

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten Document / Informatie P = Prettig ; N = Noodzakelijk Algemene input voor schrijven zelfevaluatie 1. (P) Interne rapport tussentijdse audit op onderwijskwaliteit/accre-ditatiewaardigheid Suggesties NQA

Nadere informatie

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Informatievergadering Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Wie zijn we? Besluit Vlaamse Regering Visitatieprotocol Planning ZER en beoordelingskader Visitatieproces Visitatiecommissie 23/04/2014 2

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen, Groningen

Hanzehogeschool Groningen, Groningen Hanzehogeschool Groningen, Groningen Opleiding: Elektrotechniek; hbo-bachelor Croho: 34267 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 15 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli 2008

Nadere informatie

Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem

Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem Gezondheid, Sport en Welzijn Masteropleiding Medical Imaging/ Radiation Oncology Verschillende studies laten zien dat de druk op de gezondheidszorg

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Arnhem Opleiding: Communicatie, hbo bachelor Choho: 33405 Varianten: voltijd, deeltijd, duaal

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Arnhem Opleiding: Communicatie, hbo bachelor Choho: 33405 Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Arnhem Opleiding: Communicatie, hbo bachelor Choho: 33405 Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Visitatiedatum: 16 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Fiscale Economie, HBO bachelor; Croho: 34409 Varianten: voltijd en deeltijd Locaties: Arnhem en Nijmegen Visitatiedatum: 14 juni 2007 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool ,nuao r nederlands - viaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool datum 29 september 2017 onderwerp

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen, Groningen

Hanzehogeschool Groningen, Groningen Hanzehogeschool Groningen, Groningen Opleiding: Management Economie & Recht; hbo-bachelor Croho: 34435 Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 14 mei 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie