Hogeschool Zuyd, Heerlen

Transcriptie

1 Hogeschool Zuyd, Heerlen Opleiding: Fysiotherapie, hbo-bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 12 oktober 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2005

2 Inhoud 2 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor

3 Inhoud 2 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Totaaloordeel 13 Deel B: Facetten 15 Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding 17 Onderwerp 2 Programma 20 Onderwerp 3 Inzet van personeel 29 Onderwerp 4 Voorzieningen 32 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 35 Onderwerp 6 Resultaten 37 Onderwerp 7 Bijzonder kwaliteitskenmerk: Zelfstandigheid & zelfsturing 40 Onderwerp 8 Bijzonder kwaliteitskenmerk: Wetenschappelijke oriëntatie 44 Deel C: Bijlagen 49 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 50 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 51 Bijlage 3: Bezoekprogramma 54 Bijlage 4: Kengetallen 56 Bijlage 5: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 56 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor 3

4 4 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor 5

6 6 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor

7 Onderwerpen 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Fysiotherapie van de Hogeschool Zuyd heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaats gevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in maart 2005, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij de NQA heeft aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft een panelbezoek aan de opleiding plaatsgevonden op 12 oktober In het panel hebben de volgende personen zitting genomen: Mw. drs. A.E. Spreen (voorzitter); Mw. E.J. Voskuil (domeinpanellid Fysiotherapie); Mw. N.S. Boekholt (studentpanellid); Mw. drs. M.J.J. van Beers (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol VBI s (22 augustus 2005) van de NVAO. Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een Hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Hogeschool Zuyd is in 2001 ontstaan uit een fusie van de Hogeschool Limburg en de Hogeschool Maastricht. Bij de fusie is gekozen voor een tweelagenstructuur waarbij het College van Bestuur het dagelijks bestuur van de hogeschool vormt en de faculteitsdirecteuren aanstuurt. De hogeschool telt circa studenten en 1569 medewerkers (1003 docenten, 577 fte en 566 overige medewerkers, 402 fte, teldatum ) en omvat de sectoren economie, gezondheidszorg, onderwijs, sociaal-agogisch en techniek. Deze sectoren zijn geclusterd in 20 faculteiten. De faculteitsdirecteuren zijn NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor 7

8 integraal verantwoordelijk voor de uitvoering van de werkzaamheden van de faculteit. Het betreft zowel organisatorische aspecten als de inhoud en structuur van het onderwijs. In totaal verzorgt de hogeschool 53 bacheloropleidingen en 3 masteropleidingen. Daarnaast verricht de hogeschool toegepast onderzoek in ongeveer 10 kenniskringen. De hogeschool heeft een vitale functie voor de ontwikkeling van kennis en cultuur in haar (EU)regio. In het Innovatieplan Hogeschool Zuyd worden drie trends genoemd waarop de hogeschool zich in het bijzonder richt: een groeiende kenniseconomie, globalisering en de toenemende rol van Europa en de toenemende behoefte aan transparantie en verantwoording. Vestigingsplaatsen van de hogeschool zijn Heerlen, Maastricht en Sittard. De opleiding Fysiotherapie van de Hogeschool Zuyd vindt zijn oorsprong in de Limburgse Opleiding voor Fysiotherapie (1950) en de Academie voor Fysiotherapie (1965) die in 1986 gefuseerd zijn tot de huidige opleiding Fysiotherapie. Na een reeks van instellingsfusies is de opleiding nu samen met de opleiding Biometrie ondergebracht in de Faculteit Gezondheid & Techniek van de Hogeschool Zuyd in Heerlen. Nadat de opleiding in januari 1997 zorgelijk was verklaard is in 1998 een zeer ingrijpende onderwijsvernieuwing ingevoerd. De visitatiecommissie 1999/2000 was zeer positief over deze vernieuwing. De onderwijsvernieuwing is vervolgens verder uitgebouwd. Op dit moment is de opleiding gestart met de voorbereiding van een grote curriculumvernieuwing ten behoeve van het curriculum In december 2004 / februari 2005 kwam de opleiding in aanmerking voor ministeriële subsidie in het kader van Ruim baan voor talent (zie facet 2.5). De opleiding Fysiotherapie telt 439 studenten, 47 docenten (20,2 fte). De docent/studentratio van de opleiding is 1:21,7. Studenten worden opgeleid als Bachelor of Physiotherapy. 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. De visitatie vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.2). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de informatieanalyse) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Nadat het zelfevaluatierapport met de bijlagen in orde was bevonden, heeft de auditor met de opleiding tezamen besproken welke facetten of welke thema s naar verwachting de meeste aandacht zullen krijgen tijdens het bezoek van het panel aan de opleiding (de agenderende audit). Daardoor konden de opleiding en het visitatiepanel zich op adequate wijze voorbereiden op dit bezoek. 8 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor

9 In diezelfde periode (september/oktober 2005) bereiden de panelleden zich inhoudelijk voor op het bezoek. Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel concreet voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleidingen (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, werkveld en afgestudeerden. Aan het begin en tijdens het bezoek is ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel zogenaamde schakelmomenten ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport wordt door de opleiding accreditatie aangevraagd bij de NVAO. In het facetrapport wordt door NQA gerapporteerd op facetniveau. De opleiding heeft in november 2005 een concept van dit rapport voor een check op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het onderwerprapport wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in november 2005 voor een check op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in november Het visitatierapport is uiteindelijk in december 2005 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor 9

10 notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding Het facet Domeinspecifieke eisen is beoordeeld als excellent, de andere twee facetten zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Programma Alle facetten bij het onderwerp Programma zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Inzet van personeel Het facet eisen hbo is beoordeeld als excellent, de beide andere facetten als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Voorzieningen De beide facetten zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Interne kwaliteitszorg De drie facetten bij het onderwerp interne kwaliteitszorg zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Resultaten De beide facetten bij het onderwerp resultaten zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Bijzonder kwaliteitskenmerk: Zelfstandigheid en zelfsturing De vier facetten bij het onderwerp zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. 10 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor

11 Het panel stelt vast dat de opleiding zelfstandigheid en zelfsturing als speerpunt in de opleiding hanteert. Doordat zij dit op een goede wijze weten te concretiseren in het curriculum, leidt dit tot een bijzondere kwaliteit van het onderwijs Bijzonder kwaliteitskenmerk: Wetenschappelijke oriëntatie De vier facetten bij het onderwerp zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Het panel stelt vast dat het speerpunt en bijzondere kwaliteitskenmerk wetenschappelijke oriëntatie een bijzondere kwaliteit geeft aan het onderwijs. Door de constante verwevenheid in het curriculum en hoge mate waarin de afgestudeerden wetenschappelijk georiënteerd zijn, weet de opleiding zich op dit punt sterk te onderscheiden. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor 11

12 1.6 Schematisch overzicht oordelen Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding Fysiotherapie Onderwerp 1 Doelstellingen 1.1 Domeinspecifieke eisen Excellent 1.2 Niveau bachelor Goed 1.3 Oriëntatie hbo-bachelor Goed Totaal oordeel Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen hbo Goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed 2.3 Samenhang in het opleidingsprogramma Goed 2.4 Studielast Goed 2.5 Instroom Goed 2.6 Duur Goed 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed 2.8 Beoordeling en toetsing Goed Totaal oordeel Positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen hbo Excellent 3.2 Kwantiteit personeel Goed 3.3 Kwaliteit personeel Goed Totaal oordeel Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiele voorzieningen Goed 4.2 Studiebegeleiding Goed Totaal oordeel Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten Goed 5.2 Maatregelen tot verbetering Goed 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld Goed Totaal oordeel Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau Goed 6.2 Onderwijsrendement Goed Totaal oordeel Positief Onderwerp 7 Bijzonder kwaliteitskenmerk: Zelfstandigheid & zelfsturing 7.1 Differentiatie en profilering Goed 7.2 Concretisering Goed 7.3 Kwaliteit Goed 7.4 Onderscheidend karakter Goed Totaal oordeel Positief Onderwerp 8 Bijzonder kwaliteitskenmerk: Wetenschappelijke oriëntatie 8.1 Differentiatie en profilering Goed 8.2 Concretisering Goed 8.3 Kwaliteit Goed 8.4 Onderscheidend karakter Goed Totaal oordeel Positief 12 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor

13 1.7 Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleiding op de zes de onderwerpen positief scoren, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleiding POSITIEF is. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor 13

14 14 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor

15 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor 15

16 16 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor

17 Onderwerp 1 DOELSTELLINGEN VAN DE OPLEIDING Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Excellent Criteria: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Het beroep Fysiotherapeut is in de wet BIG beschermd, waardoor de opleiding zich moet houden aan een nationaal kader. Dit landelijke kader is in 1997 nader geconcretiseerd in het beroepsprofiel van de KNGF en de landelijk vastgestelde eindtermen. Deze vormen dan ook het uitgangspunt voor de opleiding (Eindtermen voor de opleiding Fysiotherapie, 1997). Het landelijke kader is voor het curriculum 1998 geoperationaliseerd in het OMCU-rapport leren van problemen (1997). Het panel stelt vast dat de curriculumdoelstellingen en blokdoelstellingen van de opleiding een goede operationalisering zijn van de landelijke eindtermen en dat deze koppeling duidelijk zichtbaar is weergegeven in een matrix. De uitwerking ervan is in de Studiegids ( ) vastgelegd. De landelijke eindtermen van de opleiding fysiotherapie zijn geformuleerd op tien taakgebieden, hierbinnen zijn de eindtermen op verschillende subtaakgebieden geformuleerd (Studiegids ). In jaarlijkse curriculumherzieningen is het curriculum 1998 op basis van actuele ontwikkelingen in het beroep voortdurend geactualiseerd. Momenteel worden het beroepsprofiel en de opleidingscompetenties door het KNGF en het studierichtingsoverleg fysiotherapie (SROF) geactualiseerd. De opleiding is bij deze actualisatie betrokken. Voor het nieuwe curriculum (2005) heeft de opleiding een competentieprofiel opgesteld (Competentieprofiel Fysiotherapeut, 2005). Dit competentieprofiel is afgestemd op de conceptversie van het nieuwe beroepsprofiel. De curriculumcommissie die is belast met de curriculumherziening 2005, betrekt nadrukkelijk de ontwikkeling van het nieuwe beroepsprofiel bij haar werkzaamheden. Wanneer de landelijke documenten definitief worden, zal de commissie het actualiteitsgehalte van het nieuwe curriculum nogmaals screenen. Op basis van het competentieprofiel heeft de opleiding een curriculummatrix opgesteld (overzicht competenties, december 2004), waarin de competenties op drie niveaus zijn beschreven. Deze matrix is vervolgens op curriculumjaarniveau en op blokniveau verder geoperationaliseerd. Het panel stelt vast dat deze operationalisatie een goede basis is om het curriculum op te ontwikkelen. De opleiding Fysiotherapie van de Hogeschool Zuyd heeft vier speerpunten geformuleerd waarop zij zich willen onderscheiden. Dit zijn zelfstandigheid & zelfsturing; wetenschappelijke oriëntatie; internationale oriëntatie en intensieve en complexe zorg. De NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor 17

18 eerste twee zijn aangevraagd als bijzonder kwaliteitskenmerk en worden nader toegelicht in onderwerp 7 en 8. Het speerpunt intensieve en complexe zorg komt met name in de blokken 15 t/m 18 en in de stage tot uiting. Dit speerpunt is afgeleid van de toenemende vergrijzing en de toename van het aantal chronische patiënten. De problematiek van chronische en/of complexe zorg vragende patiënten moet worden beschouwd als veelzijdig en behoeft een speciale aanpak om deze patiëntengroep optimaal te begeleiden. In de meeste opleidingen Fysiotherapie krijgen deze patiënten weinig aandacht, terwijl het een steeds belangrijker deel van het vakgebied bestrijkt. In Heerlen krijgt deze groep patiënten aandacht in verschillende onderwijsblokken en de stages. Het internationale speerpunt komt tot uiting in de stageplaatsen in het buitenland, dit doet ongeveer 10% van de studenten. Ook komen verschillende buitenlandse studenten naar Heerlen, naast de Duitse instroom. Veel studenten lopen stage in de Duitse grensregio. De opleiding onderhoudt contacten in Australië en is lid van verschillende internationale organisaties (Notitie Internationalisering, 2005). In Heerlen opgeleide fysiotherapeuten kunnen gaan werken in het buitenland, in verschillende landen. Hierbij zijn geen problemen met diploma-erkenning. Het panel vindt de vier speerpunten tezamen een zeer positieve aanvulling op de landelijke eindtermen, dit zijn speerpunten die steeds belangrijker worden in het beroep en aandacht nodig hebben. Het panel heeft bij andere opleidingen gezien dat sommige ook een van deze speerpunten nastreeft, maar zij vindt het onderscheidend en ambitieus dat de opleiding vier speerpunten heeft benoemd en uitgewerkt. De vier speerpunten zijn op goede wijze verweven in het gehele curriculum, waarmee de opleiding een voorbeeld stelt voor andere opleidingen. Het werkveld geeft aan dat zij de opleiding op dit punt onderscheidend vinden. Het panel komt daarom tot het oordeel excellent. Facet 1.2 Niveau bachelor Goed Criteria: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De opleiding Fysiotherapie baseert zich voor zowel het oude als het nieuwe curriculum op de Dublin-descriptoren en de generieke kwalificaties voor de hbo-bachelor. De landelijke eindtermen voldoen aan de Dublin-descriptoren en de opleiding sluit aan bij de landelijke eindtermen. In een matrix maakt de opleiding inzichtelijk hoe de Dublin-descriptoren zijn gekoppeld aan de verschillende taakgebieden zoals deze zijn geformuleerd in de landelijke eindtermen Fysiotherapie. In het zelfevaluatierapport geeft de opleiding een uitwerking van de Dublin-descriptoren in relatie tot de landelijke eindtermen. 18 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor

19 De eindkwalificaties van de opleiding zijn in een matrix gekoppeld aan de Dublindescriptoren en de generieke kwalificaties voor de hbo-bachelor en zij zijn vergeleken met de landelijk vastgestelde eindtermen (OMCU-rapport, 1997). Er loopt een landelijk project waarin wordt gewerkt aan het competentiegericht herformuleren van het beroepsprofiel en de eindtermen/opleidingscompetenties. De nieuwe eindcompetenties worden tevens gekoppeld aan de Dublin-descriptoren en de generieke eindkwalificaties. In de meeste Europese landen wordt fysiotherapie op bachelor-niveau aangeboden, vaak in een driejarig programma. Nederlandse fysiotherapeuten hebben internationaal een goede naam. Zij kunnen daarom goed in het buitenland aan het werk, wat relatief vaak gebeurt. Nederlandse studenten kunnen goed mee bij internationaal hoog aangeschreven fysiotherapie-opleidingen (bv Australië). Deze zitten op vergelijkbaar niveau. In de Studentenmonitor (2005) beoordelen de studenten het inhoudelijk niveau van het onderwijs met een 7,4 (schaal 1-10). Facet 1.3 Oriëntatie hbo-bachelor Goed Criteria: - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hboopleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De landelijk vastgestelde eindtermen zijn gebaseerd op de kwalificaties voor een beginnend beroepsbeoefenaar en ingedeeld in een aantal taakgebieden. Beroepskwalificaties en eindtermen zijn, in nauwe samenwerking tussen de landelijke beroepsorganisatie (KNGF) en de gezamenlijke opleidingen (SROF) tot stand gekomen (Eindtermen voor de opleiding Fysiotherapie, 1997). De opleidingsvereisten zijn beschreven in de wet Beroepen Individuele Gezondheidszorg (wet BIG). De eindtermen worden gebruikt om inhoud aan het curriculum te geven: het eerste jaar is gericht op eenvoudige beroepssituaties, daarna worden de beroepssituaties complexer en de zelfstandigheid groter. Aan het eind van de opleiding moeten studenten in staat zijn wetenschappelijke inzichten (bv. uit artikelen) te vertalen naar en toe te passen in de praktijk (evidence based handelen). De kwalificaties van de taakgebieden (met uitzondering van taakgebied 7 en 10, deze zitten in het afstudeeronderzoek) zijn in een uitgebreid project en in samenspraak met het stagewerkveld geconcretiseerd tot stagebeoordelingslijsten. Aan het eind van de stages dienen studenten het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar te hebben gerealiseerd. De opleiding heeft een werkveldcommissie en een stagecommissie. De werkveldcommissie heeft een bredere samenstelling en doelstelling. Zij hebben onder andere de vertaling van de landelijke eindtermen naar zowel het oude als het nieuwe NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor 19

20 curriculum besproken en hier positief op gereageerd. De stagecommissie richt zich specifiek op de stages. De stagebegeleiders komen vier keer per jaar bijeen, waarbij ontwikkelingen rond de opleiding worden besproken en het stageveld feedback kan geven. Het werkveld en de stagebegeleiders oordelen positief over de beroepskwalificaties en het niveau van de afgestudeerden. Het panel concludeert op basis van gesprekken met het management en het werkveld dat de opleiding intensieve contacten onderhoudt met het (stage)werkveld. Onderwerp 2 PROGRAMMA Facet 2.1 Eisen hbo Goed Criteria: - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Studenten komen zowel in het oude als het nieuwe curriculum in aanraking met de beroepspraktijk door middel van aan de beroepspraktijk ontleende casuïstiek, aan de hand waarvan de studenten onder deskundige begeleiding hun leerdoelen formuleren en hun vaardigheden aanleren. In de eerste 2,7 jaar van de studie vinden kennis- en vaardigheidsontwikkeling geïntegreerd in blokken plaats aan de hand van jaarlijks geactualiseerde vakliteratuur, waaronder Engelstalige artikelen, relevante internetsites, cd-roms en video s. In de opleiding wordt veel gewerkt met simulatiepatiënten en patiëntdemonstraties. In deze eerst 2,7 jaar lopen de studenten ook een snuffelstage en maken de studenten praktijkopdrachten. De studenten dienen zelf hun literatuurbronnen bij een probleem te selecteren. Soms door breed te zoeken en vaak aan de hand van een door de opleiding opgestelde lijst. De boeken en artikelen opgenomen in deze lijst kunnen worden opgezocht in de bibliotheek. Studenten leren zo zelf geschikte literatuur te selecteren en ze leren zelfstandig te werken. Het panel is positief over het niveau en de beroepsrelevantie van de literatuurlijsten. In de laatste 1,3 jaar van de studie vindt verdere kennis- en vaardigheidsontwikkeling plaats tijdens de praktijkstages en in het afstudeerproject. Studenten komen hier in contact met de actuele beroepspraktijk door drie stages van ieder 15 weken in de beroepspraktijk, bij tenminste twee praktijksettings (één intramuraal, één extramuraal). De 20 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor

21 kwaliteit van de stages wordt geborgd door training en scholing van de begeleiders (zie ook facet 6.1). Bij het vervaardigen en screenen van onderwijsmateriaal, bij colleges, bij patiëntdemonstraties en trainingen en bij toetsing van vaardigheden wordt uitgebreid gebruik gemaakt van gastdocenten en externe deskundigen. Ontwikkelingen in de beroepspraktijk worden besproken met de werkveldcommissie en het stagewerkveld en de stagecommissie, om zo het curriculum geactualiseerd te houden. De werkveldcommissie en de werkveldbegeleiders komen, mede hiervoor, vier keer per jaar bij elkaar, de stagecommissie aan de hand van concrete vervolgvragen en -projecten. Het afstudeerproject is altijd in hoge mate praktijkgerelateerd, ofwel in de vorm van toegepast onderzoek, ofwel in de vorm van een project, waarin wetenschappelijke ontwikkelingen worden vertaald naar de beroepspraktijk (of naar het onderwijs). De opleiding kent een aantal themagebieden, waarbinnen onderwerpen aan studenten worden aangeboden. Vanaf 2005 mogen studenten alleen met een goedgekeurd, uitgewerkt voorstel hiervan afwijken. Een deel van de vraagstellingen komt rechtstreeks van (stage)praktijkinstellingen. Het panel stelt op basis van inzage in het materiaal vast dat er veel gebruik wordt gemaakt van actuele voorbeelden uit de praktijk in het onderwijs. Docenten en gastdocenten dragen veel voorbeelden aan uit hun eigen beroepspraktijk en zijn ook betrokken bij actuele ontwikkelingen. Ook komt de hbo-oriëntatie in het programma door evidence based handelen als integraal onderdeel van het curriculum aan te bieden. De studenten oordelen in de Studentenmonitor (2005) positief over het up-to-date zijn van de studiestof, dit aspect scoort een 7,3. Ook in het gesprek met het panel zijn de studenten zeer enthousiast over de actualiteit en de beroepsgerichtheid van het programma. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Criteria: - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Bij de opzet van het huidige curriculum (1998) zijn de eindtermen vertaald naar curriculumdoelstellingen en blokdoelstellingen (OMCU-rapport, 1997). In een matrix (2002) geeft de opleiding de relatie weer tussen de hbo-kwalificaties, de eindtermen en de blokdoelstellingen. Vanuit deze blokdoelstellingen zijn de blokken inhoudelijk vormgegeven. De doelstellingen van beide laatste studieonderdelen omvatten de eindtermen. Het panel stelt vast dat de eindtermen op goede wijze zijn vertaald in blokdoelstellingen en dat deze doelstellingen worden weergegeven in de studiegids en in de blokboeken. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor 21

22 De ontwikkeling van het nieuwe curriculum (2005) loopt deels parallel met de ontwikkeling van het nieuwe beroepsprofiel. In een schema is voor de eerste twee studiejaren aangegeven, waar in het curriculum de competenties terugkomen en op welk niveau. Het huidige curriculum (1998) is opgebouwd uit 22 blokken die verdeeld zijn over een vier fasen. De eerste fase is oriëntatie en selectie (blok 1-7), de tweede fase is de verdieping (blok 8-18), de derde de stage (blok 19-21) en de laatste fase is het afstudeerproject (blok 19-22). In het vierjarige curriculum komen vijf fasen of profielen aan de orde. Het eerste profiel richt zich op een introductie binnen het onderwijssysteem en de plaatsbepaling van de fysiotherapeut (blok 1 t/m 4), het twee profiel richt zich op de patiënt (blok 5 t/m 14), in het derde profiel komen ook de secundaire taken aan de orde (blok 15 t/m 18), het vierde richt zich op beroepsmatig handelen (blok 19 t/m 21) en binnen het laatste profiel dient een duidelijk probleem te worden onderzocht (blok 22). De eerste twee jaar van de opleiding zijn vooral gericht op het vakgebied van de fysiotherapie, daarna wordt er meer samengewerkt met andere opleidingen in het onderwijs en is er meer aandacht voor mulitdisciplinariteit. Met de vier gezondheidszorgopleidingen (Fysiotherapie, Ergotherapie, Logopedie en Verpleegkunde) is een gezamenlijk blok over multidisciplinair werken en zijn gezamenlijke minors ontwikkeld ( masterclass, ondernemerschap, management) of worden ontwikkeld. Per 1 januari 2006 gaat de Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie in en dienen alle fysiotherapeuten hiervoor opgeleid te zijn. De opleiding springt hier op in door het aanbieden van een cursus en in het nieuwe curriculum zal dit geïntegreerd zijn. In het oude curriculum is relatief weinig aandacht voor ondernemen, terwijl dit in de praktijk steeds meer van een fysiotherapeut wordt verwacht. In het nieuwe conceptberoepsprofiel en de nieuwe eindcompetenties is het ondernemen meer expliciet opgenomen. In het oude curriculum komt dit in de doelstellingen nog niet terug. Facet 2.3 Samenhang in het opleidingsprogramma Goed Criteria: - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De opleiding is opgebouwd uit vijf fasen of profielen. Deze profielen zijn opgebouwd van eenvoudige naar complexe kennis en vaardigheden; van uniforme leerinhoud naar differentiatie; van gezond en eenvoudige pathologie naar multiple pathologie; van solitair behandelen naar multidisciplinair behandelen; en van beperkte zelfsturing naar veel zelfsturing en zelfstandigheid (Studiegids ). Het onderwijs is modulair vormgegeven, waarbij alle vakken aan de hand van praktijkproblemen geïntegreerd zijn. Dit waarborgt de samenhang binnen blokken, omdat het gehele blok gerelateerd is aan dezelfde casuïstiek. De opleiding heeft blokplanningsgroepen ingesteld die de inhoud van de blokken samenstellen. De beleids & organisatiecommissie bespreekt de uitkomsten van evaluaties met de blokplanningsgroepen en bewaakt de samenhang tussen blokken. De 22 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor

23 lijncoördinatoren bewaken de horizontale samenhang van specifieke vak- of aandachtsgebieden (Faculteits Organisatie Besluit). De lijncoördinator bewaakt de integrale leerlijn en zorgt voor de integratie tussen theorie en praktijk. In de blokken vindt een vergaande vorm van integratie plaats, zodat naar studenten geen expliciet onderscheid tussen leerlijnen wordt gemaakt. De docenten participeren als onderwijsmaker (lid blokplanningsgroep) en onderwijsuitvoerder (tutor, trainer, stagebegeleider & afstudeerbegeleider) in meerdere blokken door het gehele curriculum heen. Dit geeft samenhang tussen de verschillende onderdelen, omdat de docenten daarmee het gehele curriculum goed kennen en aansluiting op de eigen blokken kunnen zien en kunnen laten zien. De studenten oordelen positief over de samenhang tussen vakken en programmaonderdelen. In de Studentenmonitor (2005) scoort dit een 7,4 (schaal 1-10) en ook in de gesprekken die het panel heeft gevoerd, oordelen de studenten positief over de samenhang tussen theorie en praktijk en over de vakken onderling. De rode draad in de opleiding wordt toegelicht in de blokboeken. In het nieuwe curriculum wordt de rode draad verder uitgewerkt. Praktijksituaties, EBP en klinisch redeneren worden nog centraler gesteld, waardoor de relatie tussen theorie en praktijk verder wordt ontwikkeld en de keuze voor welke diagnostische en therapeutische middelen worden toegepast, wordt verbeterd. Lijncoördinatoren proberen de opbouw tussen blokken verder te versterken. Bij het opbouwen van het nieuwe curriculum bewaakt de curriculumcommissie de samenhang. Facet 2.4 Studielast Goed Criteria: - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Het onderwijs wordt dusdanig aangeboden dat een goede spreiding van studieactiviteiten in de tijd mogelijk is en dat hierover tijdig duidelijkheid bestaat. Studenten wordt vroegtijdig duidelijkheid geboden over welke activiteiten van hen verwacht worden en over wat zij zelf kunnen doen om hun studiedruk te reguleren. Om de studeerbaarheid van de opleiding te bevorderen, streeft de opleiding naar een tijdige uitslag van toetsresultaten, een hanteerbare vorm voor hertoetsen, de mogelijkheid voor studenten om voor een hogere of eventueel lagere studiedruk te kiezen en een duidelijke studie(loopbaan)begeleiding. De beschikbaarheid van faciliteiten mag geen belemmering vormen voor de planning. Tijdens de studie is regelmatig aandacht voor de vraag hoe de studenten de studie het beste kunnen inrichten en hoe zij de studiedruk kunnen reguleren. Daarbij wordt ingegaan op de studie-opbouw en de mogelijkheden om het studiepad in te richten. Het zelf NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor 23

24 reflecteren op studieontwikkeling en het ontvangen van feedback van de docent en zorgen voor een vroege signalering van studieproblemen. Het niet tijdig beschikbaar zijn van toetsuitslagen kan een belemmering zijn voor de studeerbaarheid. Zeker omdat de hertentamens vijf weken na het tentamen zijn. De opleiding hanteert een nakijktermijn van maximaal drie weken. Naar aanleiding van klachten heeft de opleiding hierover overleg gehad met de opleidingscommissie. Het opleidingsmanagement heeft de klachten serieus genomen, maar is tot de conclusie gekomen dat een kortere nakijktermijn niet haalbaar is. De studenten in de opleidingscommissie hebben aangegeven dat zij liever niet zien dat de hertentamens later gepland worden. De studenten die het panel heeft gesproken geven aan dat de nakijktermijn slechts in enkele gevallen een belemmering is voor de studeerbaarheid. Het panel stelt vast dat de opleiding met deze nakijktermijn heeft gekozen voor kwaliteit boven snelheid. De studenten geven aan dat er bijna nooit lessen uitvallen. Wanneer een docent afwezig is, wordt de les in bijna alle gevallen overgenomen. Bij de instroom in de opleiding wordt rekening gehouden met het aantal stageplaatsen. Hierdoor hebben studenten nog nooit vertraging opgelopen door een gebrek aan stageplaatsen. In gesprek met het panel geven de studenten aan dat het een pittige opleiding is, zij studeren gemiddeld 30 tot 40 uur per week. Studenten kunnen de opleiding sneller afronden door eerder aan het afstudeerproject te beginnen. In uitzonderlijke gevallen is het mogelijk om de eerste stage te vervangen door een keuzevak, dit is echter nog niet voorgekomen. Bij studievoortgangsproblemen is er de mogelijkheid voor een individuele verlengde studierouteplanning en een remedial teaching programma wanneer studenten nog niet toelaatbaar zijn tot de stages. Ook kunnen de stages verlengd worden om aan de stagedoelen te voldoen. In de Studentenmonitor (2005) scoort de mate waarin het studieprogramma voor de gemiddelde student goed te doen is in de tijd die er voor staat een 7,1. De mate waarin het studierooster zorgt voor spreiding van tentamens en studielast scoort een 6,5. Facet 2.5 Instroom Goed Criteria: - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Studenten zijn toelaatbaar tot de opleiding wanneer zij voldoen aan de wettelijke toelatingseisen, waarbij de Nederlandse taal voldoende beheerst moet worden. Studenten met een havo- of vwo-diploma zijn toelaatbaar zonder verdere eisen aan het profiel of het vakkenpakket. Een exact profiel verdient wel de voorkeur. Tevens kunnen studenten met een mbo-diploma op kwalificatieniveau vier en studenten ouder dan 21 die hun colloquium 24 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor

25 doctum hebben behaald, worden toegelaten tot de opleiding (Onderwijs en examenregeling, ). Vanaf studiejaar moeten alle studenten die toegelaten willen worden tot de opleiding deelnemen aan een intake-assessment. In 2003 is met deze selectie begonnen bij de Duitstalige studenten. In 2004 is op basis van de instellingsfixus de helft van het aantal beschikbare studieplaatsen via decentrale selectie toegewezen. In het kader van het project 'Ruim baan voor talent' is per 2005 toestemming verleend voor volledige instroomselectie. Instroomselectie wordt gedaan om voor de schaarse opleidingsplaatsen zo vroeg mogelijk, met zo valide mogelijke argumenten, studenten te selecteren. De eerste resultaten wijzen op minder uitval en betere studieprestaties van studenten die aan het assessment hebben deelgenomen. Het intake-assessment is afgerond voor 15 mei, zodat studenten op tijd de uitslag horen om eventueel mee te loten voor een andere opleiding. De belangrijkste redenen voor de opleiding om over te gaan op centrale selectie zijn: de belangstelling is groter dan het aanbod, er worden strenge eisen gesteld aan stagetoelating (patiëntenbelang), en de eisen die worden gesteld met betrekking tot de beroepshouding en inzet. De opleiding selecteert op motivatie, sociale vaardigheden, motorische vaardigheden en ruimtelijk inzicht. De voorlopige resultaten geven aan dat er nauwelijks no-show (studenten die wel ingeloot zijn, maar toch niet aan de studie beginnen) is, er is minder naplaatsing van Nederlandse studenten en voorlopig is er een beter rendement (Presentatie intake assessment, toelating en experimentenwet ). Studenten van de opleiding Fysiotherapie hebben de mogelijkheid om, wanneer zij de juiste keuzemodulen volgen, door te stromen naar de eenjarige master Bewegingswetenschappen (BW) van de Universiteit Maastricht. De totale studieduur is dan jaar. Omgekeerd kunnen studenten BW instromen bij Fysiotherapie. Tot september 2005 konden zij in een zwaar programma in 4,3 jaar zowel de nominaal 4- jarige fysiotherapie-bachelor als de 3-jarige BW-bachelor halen. Omdat het programmeren te complex werd, zijn gedeelten van het BW-programma weggelaten, zodat studenten nu in 4,3 jaar de fysiotherapie-bachelor met een aantal BW-onderdelen doen, waarmee zij ruim voldoen aan de toelatingseisen voor de BW-master. De opleiding is gestart met het voeren van verkennende gesprekken met het CIOS in Sittard over de afstemming van door- en instroomkwalificaties. Bij studenten met een andere vooropleiding wordt individueel gekeken naar vrijstellingsmogelijkheden. De examencommissie heeft hier richtlijnen voor. Tijdens de voorlichting is aandacht voor zowel de keuze voor het beroep fysiotherapeut als voor de opleiding in Heerlen. Studenten die deelnemen aan de voorlichtingsdag, wordt de mogelijkheid geboden om ook deel te nemen aan de meeloopdag. Deze wordt door de studenten zelf georganiseerd. Naast de reguliere instroom kent de opleiding ook instroom van Duitse studenten. Deze studenten met diploma s die met havo en vwo vergelijkbaar zijn, volgen een één jarige cursus die gelijk is aan de propedeuse. Studenten kunnen worden toegelaten tot de hoofdfase wanneer zij voldoende studieresultaten hebben behaald. De Duitse studenten kunnen daarmee een volledige vierjarige opleiding volgen in het Nederlands. Het panel is zeer positief over de wijze waarop de Duitse studenten zijn geïntegreerd in het Nederlandse onderwijs. Voor Duitsers die bij een samenwerkingspartner een gezamenlijk NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor 25

26 ontwikkelde fysiotherapie opleiding op MBO+-niveau in Duitsland volgen heeft de opleiding een verkort programma, waardoor deze studenten in 4,3 jaar een Duits fysiotherapiediploma en een Nederlands fysiotherapiediploma op bachelorniveau halen. De eerste groep hiervan moet nog afstuderen. Om de overgang naar de opleiding te bevorderen, organiseert de opleidingsvereniging een introductiekamp. De mentorgroepen van de introductie blijven intact als onderwijsgroep in de eerste tien weken, aangevuld met op de introductie afwezige studenten. Bij aanvang van de opleiding is er aandacht voor de wijze van studeren, onder andere door een leerstijlentest met individuele feedback. Er is een studiepakket beschikbaar indien studenten natuurkunde en biologie willen bijspijkeren. Voor Duitse studenten is voorafgaand aan het eerste blok een intensieve taalcursus, tijdens theorietoetsen krijgen zij extra tijd en mogen ze een woordenboek gebruiken, aan het eind van het eerste jaar moeten ze NT-2 hebben gehaald. De studenten geven in gesprek met het panel aan dat de aansluiting op vooropleiding goed is. Dit wordt bevestigd in de Studentenmonitor (2005) (score 6,4). Het panel oordeelt zeer positief over de wijze waarop de opleiding omgaat met de instroom. Zij ziet de intakeassessment als een positieve ontwikkeling, hierdoor stromen niet alleen betere studenten in, maar is de keus van de studenten voor de opleiding en de hogeschool bewuster en zijn de studenten gemotiveerder. Facet 2.6 Duur Goed Criteria: - De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: hbo-bachelor: 240 studiepunten. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Het vierjarig programma is gebaseerd op 240 european credits (EC s), waarbij per studiejaar 60 EC s kunnen worden behaald. Het opleidingsprogramma omvat voor alle routes 240 EC. Elk studiejaar is verdeeld in vier blokken. In de Studiegids ( ) geeft de opleiding de verdeling van de studiepunten over de onderwijseenheden weer voor zowel het curriculum als het curriculum vanaf Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Criteria: - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. 26 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor

27 Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De opleiding hanteert PGO+ (1999) als didactisch concept. Dit concept is nader uitgewerkt in PGO+, De integratie van vaardigheden in het probleemgestuurd onderwijs als innovatieproject (1999). In PGO-onderwijs is het vaardighedenonderwijs weinig geïntegreerd, het wordt apart onderwezen naast theorieonderwijs en blijft behavioristisch van opzet. PGO+ streeft naar een verregaande integratie tussen theoretisch en vaardigheidsonderwijs. Door contextgebonden leren kunnen studenten het geleerde adequaat toepassen. In een leerproces waarbij de beroepspraktijk centraal staat wordt het onderwijs vanuit problemen en niet vanuit vakken gegeven. Dit didactisch concept legt een grote nadruk op zelfwerkzaamheid (zie ook onderwerp 7). Zo wordt een beroepsattitude ontwikkeld die is gebaseerd op het evidence based handelen. Binnen PGO+ wordt gewerkt met de zevensprong. Dit didactisch concept is ontwikkeld met het curriculum 1998, waarbij, zonder het woord te gebruiken, competentieleren het uitgangspunt was. De toekomstige beroepspraktijk wordt nadrukkelijk op de voorgrond gesteld, door de sterke integratie. Dit wordt bewerkstelligd door een verdergaande vorm van probleemgestuurd onderwijs, waarbij de klassieke tegenstelling tussen theorie en vaardigheden wordt overbrugd. Ook in het nieuwe curriculum (2005) wordt gewerkt met PGO+. In alle fasen van de studie wordt het samenwerkend leren vormgegeven, waarbij studenten als (onderwijs)groep en als individu hun leerproces vormgeven. In het curriculum wordt gevarieerd met soorten onderwijsgroepen en krijgen studenten verschillende soorten individuele (deel)taken. Het panel stelt vast dat de gebruikte werkvormen goed aansluiten bij het didactisch concept en bij het beroep op eigen verantwoordelijkheid en het werken in teams. Het panel concludeert op basis van inzage in het materiaal dat in het nieuwe curriculum deze aansluiting nog verder wordt uitgewerkt. In de eerste 2,7 jaar worden kennis en vaardigheidsontwikkeling geïntegreerd in blokken aan de hand van aan de beroepspraktijk ontleende casuïstiek, vakliteratuur, colleges, patiëntdemonstraties, simulatiepatiënten en trainingen, praktijkopdrachten en snuffelstages en buitenschoolse activiteiten. In de laatste 1,3 jaar vindt verdere kennis- en vaardigheidsontwikkeling plaats tijdens praktijkstages en het afstudeerproject. Tijdens de praktijkstages wordt de student steeds zelfstandiger en in het afstudeerproject moet een team een eigen eindproduct of scriptie ontwikkelen. Het panel oordeelt positief over het PGO+ systeem. In het nieuwe curriculum (gestart in 2005) zal het didactisch concept nog verder uitgewerkt worden. Facet 2.8 Beoordeling en toetsing Goed Criteria: - Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor 27

28 Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De opleiding hanteert gedurende het curriculum verschillende toetsvormen. Dit zijn theorietoetsen, vaardigheidstoetsen, opdrachten en verslagen, bijzondere activiteiten en de beoordeling van de stage/beroepsvoorbereidende periode. De criteria en procedures van deze verschillende toetsvormen staan uitgewerkt in de blokboeken, zodat het voor de student vooraf helder is op welke wijze en op basis van welke criteria getoetst zal worden. De toetsen vallen onder de primaire verantwoordelijkheid van de blokplanningsgroepen en sluiten aan bij het onderwijsconcept PGO+. De opleiding hanteert verschillende toetsvormen waardoor diverse aspecten van het functioneren beoordeeld worden en waardoor een opbouw aanwezig is in de aspecten die beoordeeld worden. In de eerste 2,7 jaar gaat het daarbij vooral om na te gaan of iemand geschikt is voor het beroep en de stages. In de laatste 1,3 jaar gaat het vooral om het in complexe situaties laten zien dat op het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar kan worden gefunctioneerd. De eindtermen van de opleiding krijgen vorm in de laatste studiefase in het afstudeerproject en in de praktijkstages. In de eerste 2,7 jaar worden de volgende toetsvormen gehanteerd: een zelfevaluatieverslag waarbij wordt beoordeeld op beroepshouding en inzet, opdrachten, theorietoetsen en vaardigheidstoetsen. In de laatste 1,3 jaar betreft de toetsing grotere gehelen, zoals het proces en resultaat van het afstudeerproject en het geheel van functioneren tijdens de stages. Het panel heeft verschillende toetsen ingezien en concludeert dat er voldoende variatie zit in de toetsvormen en dat de toetsvormen goed aansluiten op de leerstof. De toetsen zijn duidelijk gekoppeld aan de vooraf gestelde leerdoelen. De studenten geven aan dat de toetsen goed aansluiten op de leerstof en dat meeliftgedrag niet voorkomt, ook niet bij het afstuderen. De adequaatheid van de toetsing wordt bewaakt door de examencommissie. De verschillende taken van deze commissie zijn kwaliteitsbewaking, procedurebewaking, de aftekening van theorietoetsen. Er wordt gezorgd dat studenten feedback ontvangen op toetsen, theorietoetsen worden nabesproken met de studenten voor het vaststellen van de uitslagen. Studenten kunnen bij de examencommissie, indien noodzakelijk, bezwaar aantekenen tegen toetsuitslagen. In de bezwaarprocedures is er zo veel mogelijk in voorzien dat studenten niet afhankelijk zijn van eventuele willekeur van docenten. In de openbare mappen van Outlook staat de regeling omtrent de examencommissie evenals in het Onderwijs en Examenreglement ( ). Voor de stages en het afstuderen zijn uitgebreide criteria opgesteld. De stages worden beoordeeld aan de hand van stagebeoordelingslijsten die in samenspraak met het stagewerkveld tot stand zijn gekomen. Studenten worden beoordeeld door hun stagebegeleider. Deze beoordeling wordt besproken met de student, waarna er een evaluatiegesprek plaatsvindt met de stagedocent. Studenten die in het buitenland stage lopen, worden door een van de stagedocenten bezocht. Wanneer studenten niet voldoen aan de criteria worden ze besproken in een team van stagedocenten, zodat er vergelijkbare acties worden opgezet om toch de leerdoelen te behalen. Het stageteam legt deze acties voor aan de examencommissie. Het panel concludeert op basis van inzage in het materiaal en gesprekken met alumni en studenten dat de stages en het afstuderen op goede wijze worden beoordeeld. De beoordeling vindt plaats op basis van 28 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Heerlen, opleiding Fysiotherapie hbo-bachelor