Hanzehogeschool Groningen

Transcriptie

1 Hanzehogeschool Groningen Opleidingen: Fysiotherapie, bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 25 en 26 april 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2005

2 2 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 12 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 18 Onderwerp 3 Inzet van personeel 27 Onderwerp 4 Voorzieningen 30 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 33 Onderwerp 6 Resultaten 37 Deel C: Bijlagen 41 Bijlage 1 Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 43 Bijlage 2 Deskundigheden panelleden 45 Bijlage 3 Bezoekprogramma 49 Bijlage 4 Kengetallen 51 Bijlage 5 Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 52 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie 3

4 4 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie 5

6 6 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie

7 Onderwerpen 1.1 Voorwoord In dit rapport doet het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Fysiotherapie van de Hanzehogeschool Groningen heeft gevisiteerd, verslag van zijn werkwijze, bevindingen en conclusies. Het onderzoek vond plaats in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in april 2005, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij de NQA aanleverde. Een visitatiebezoek vond plaats op 25 en 26 april 2005 en werd uitgevoerd door een panel dat bestond uit de volgende personen: Dhr. drs. H. Noordhof (voorzitter); Mw. E.J. Voskuil (domeinpanellid Fysiotherapie); Mw. N.S. Boekholt (studentpanellid); Dhr. drs. L.S. van der Veen (NQA-auditor) Mw. drs. M.J.J. van Beers (NQA-auditor). Het panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (12 mei 2003). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken en de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Detailrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan hier uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit detailrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Hanzehogeschool is in 1993 ontstaan door een fusie van de Rijkshogeschool Groningen en de Hanzehogeschool Groningen. De hogeschool omvat ruim 60 bacheloropleidingen en telt ruim studenten en personeelsleden. Tot september 2004 kende de Hanzehogeschool een faculteitsstructuur. Vanaf september 2004 zijn de faculteiten opgeheven en zijn de bacheloropleidingen ondergebracht bij 17 Schools. Binnen deze Schools hebben inhoudelijk verwante opleidingen een plaats gekregen. De missie van de hogeschool is verwoord in de beleidsnota Versterkt Verder: De Hanzehogeschool Groningen leidt studenten op in inspirerende werkplaatsen tot verantwoordelijke, ondernemende NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie 7

8 professionals en bereidt ze voor op beroepsuitoefening in internationaal perspectief. In het nieuwe strategische plan Focus 2010 (2005) zijn de kennissamenleving en internationalisering centrale thema s. Binnen de hogeschool lopen drie vernieuwingsprojecten: het competentiegericht maken van de curricula, inclusief het toetsen van competenties (CompAss), invoering van een elektronische leeromgeving (HELO) en versterking van de doorstroom mbo-hbo (Beroepskolom). Voor de hele hogeschool zijn in het HG-Onderwijskader afspraken vastgelegd ten aanzien van onderwijsaanbod, programmering, studieloopbaanbegeleiding, onderwijsorganisatie en de ontwikkeling van de brede bachelors. De opleiding Fysiotherapie maakt sinds september 2004 deel uit van de Academie voor Gezondheidsstudies. De opdracht van de Academie is verwoord in haar visiedocument Delen is vermenigvuldigen (2004). Voorheen maakte Fysiotherapie deel uit van de Faculteit Gamma. De Academie voor Gezondheidsstudies omvat naast Fysiotherapie, de opleidingen Voeding en Diëtetiek, Logopedie, Mondhygiëne, Medisch Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken en MiddenManagement Opleiding Gezondheidszorg. De Academie telt 1800 studenten en 150 personeelsleden. De Academie wordt geleid door een directeur, die daarbij ondersteund wordt door een managementteam bestaande uit zeven teamleiders van de verschillende opleidingen. Twee daarvan dragen samen zorg voor de dagelijkse leiding van de opleiding Fysiotherapie. De opleiding Fysiotherapie heeft de doelen van Versterkt Verder geconcretiseerd in de omslag naar een organisatie met de student centraal, een effectieve onderwijsorganisatie, die aansluit bij de onderwijsvisie en een professionele cultuur. Het PGO-curriculum, wat door de huidige derde- en vierdejaars wordt gevolgd, is bijgesteld naar een competentiegericht curriculum met activerende werkvormen en een hoge mate van flexibiliteit in studieroutes. Per 1 september 2005 zal de opleiding gaan verhuizen naar de nieuwe locatie in het Wiebengacomplex. In studeren er ca. 780 studenten bij de opleiding Fysiotherapie, waarvan er circa 60 in de Engelstalige stroom (IPP) en 45 medewerkers, waarvan 37 docenten. De docentstudentratio is 1:28. Aan afgestudeerden van de opleiding wordt de titel Bachelor of Health verleend. 1.3 Werkwijze De visitatie van de opleidingen door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het beoordelingsprotocol van NQA en die hieronder wordt beschreven. Dit houdt tevens in dat het panel heeft vastgesteld dat het zelfevaluatierapport en de bijlagen een duidelijke basis bood voor het visitatiebezoek en dat de visitatie plaats vond op basis van het voor de opleidingen geldende domeinspecifieke referentiekader (zie facet 1.2). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke visitatiebezoek en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. 8 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie

9 De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de screening) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Nadat het zelfevaluatierapport met de bijlagen in maart 2005 in orde was bevonden, zijn de panelleden zich inhoudelijk gaan voorbereiden op het bezoek in april Zij lazen het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten, die doorgegeven werden aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het visitatiebezoek concreet voorbereid. Door middel van een agenderende audit zijn de belangrijkste agendaonderwerpen voor het visitatiebezoek bepaald, zodat de opleiding en het visitatiepanel zich op adequate wijze konden voorbereiden op het visitatiebezoek. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundige in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het detailrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het visitatiebezoek NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het visitatiebezoek dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleidingen (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het college van bestuur, opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en het werkveld. Aan het begin en tijdens het bezoek is ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel zogenaamde schakelmomenten ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden schriftelijk beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een detailrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport wordt door de opleiding accreditatie aangevraagd bij de NVAO. In het detailrapport wordt door NQA gerapporteerd op facetniveau. De opleiding heeft in juni 2005 een concept van dit rapport voor een check op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het onderwerprapport wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in juli 2005 voor een check op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie 9

10 Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in september Het visitatierapport is uiteindelijk in september 2005 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming, een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het detailrapport. 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding De drie facetten binnen het eerste onderwerp zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is derhalve positief. De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die zijn vastgelegd in het beroepsprofiel fysiotherapeut (1998) door het KNGF. Ze weerspiegelen het niveau van de beginnend beroepsbeoefenaar op hbo-niveau Programma De facetten studielast en beoordeling en toetsing zijn beoordeeld als voldoende; de overige zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is derhalve positief. Het programma is een adequate uitwerking van de gestelde eindkwalificaties. De diverse curriculumonderdelen zijn op goede wijze met elkaar in samenhang gebracht. In het onderwijs wordt ruime aandacht besteed aan de beroepspraktijk, onder andere via practica. De toetsen weerspiegelen in voldoende mate het niveau en de inhoud van de leerstof Inzet van personeel Het facet kwaliteit personeel is beoordeeld als voldoende, de facetten eisen hbo en kwantiteit personeel als goed. Het oordeel op het onderwerp is derhalve positief. Het docententeam legt een aantoonbaar verband met de beroepspraktijk, een aantal van hen is tevens werkzaam als fysiotherapeut. De opleiding is actief bezig met het personeelsbeleid, onder andere via Investors in People. 10 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie

11 1.5.4 Voorzieningen De facetten materiele voorzieningen en studiebegeleiding zijn beoordeeld als voldoende. Het oordeel op het onderwerp is derhalve positief. De opleiding heeft voldoende voorzieningen om het onderwijs te faciliteren. De plannen voor de verhuizing in september 2005 zien er goed uit. De studiebegeleiding verloopt op adequate wijze Interne kwaliteitszorg Het facet maatregelen tot verbeteringen is beoordeeld als voldoende; de facetten evaluatie resultaten en betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. De opleiding heeft een gedetailleerd systeem van kwaliteitszorg. Ze zet een groot aantal evaluatie-instrumenten in van goede kwaliteit en er wordt gewerkt aan verbeteringen. De verschillende belanghebbenden worden in voldoende mate bij de kwaliteitszorg betrokken Resultaten Het facet onderwijsrendement is beoordeeld als voldoende, het facet gerealiseerd niveau als goed. Het oordeel op het onderwerp is derhalve positief. Het gerealiseerde niveau sluit in voldoende mate aan op de eindkwalificaties. Werkgevers en afgestudeerden zijn te spreken over de gerealiseerde kwalificaties. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie 11

12 1.6 Schematisch overzicht oordelen Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding Fysiotherapie Onderwerp 1 Doelstellingen 1.1 Niveau bachelor Goed 1.2 Domeinspecifieke eisen Goed 1.3 Oriëntatie hbo-bachelor Goed Totaal oordeel Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen hbo Goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud Goed programma 2.3 Samenhang in het opleidingsprogramma Goed 2.4 Studielast Voldoende 2.5 Instroom Goed 2.6 Duur Goed 2.7 Afstemming tussen vormgeving en Goed inhoud 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Totaal oordeel Positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen hbo Goed 3.2 Kwantiteit personeel Goed 3.3 Kwaliteit personeel Voldoende Totaal oordeel Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiele voorzieningen Voldoende 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Totaal oordeel Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten Goed 5.2 Maatregelen tot verbetering Voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, Goed alumni en beroepenveld Totaal oordeel Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Onderwijsrendement Voldoende 6.2 Gerealiseerd niveau Goed Totaal oordeel Positief 1.7 Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleidingen op de zes de onderwerpen positief scoren, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleidingen POSITIEF is. 12 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie 13

14 14 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie

15 Facetten Onderwerp 1 DOELSTELLINGEN VAN DE OPLEIDING Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Criteria: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De beroepsvisie die ten grondslag ligt aan het PGO-curriculum (3e en 4e jaars programma), is afgeleid van het landelijk Beroepsprofiel Fysiotherapeut van 1998, opgesteld door het Koninklijk Nederlands Genootschap van Fysiotherapeuten (KNGF). Het bevat een domeinbeschrijving en een beschrijving van beroepstaken, die de kern van het beroep vormen. De beroepstaken zijn ingedeeld in vier taakgebieden: fysiotherapeutische zorg; voorlichting en preventieve zorg; administratie en beheer; organisatie, onderzoek, ontwikkeling en kwaliteitszorg. De taakgebieden bestaan uit taakclusters. Deze bestaan uit taken, die weer uiteenvallen in activiteiten. Op basis van het beroepsprofiel zijn in een samenwerking van het KNGF en de HBO-raad landelijke eindtermen opgesteld. Voor het nieuwe curriculum (1e en 2e jaars programma) heeft de opleiding de vier taakgebieden uit het landelijk beroepsprofiel 1998 vertaald in vier domeinen: fysiotherapeutische zorg; voorlichting en preventieve zorg; werken in en vanuit organisaties; en beroepsontwikkeling. Binnen deze domeinen zijn 17 competenties ontwikkeld. Voor al deze competenties zijn vijf niveaus geformuleerd. Niveau 5 is het niveau beginnend beroepsbeoefenaar (Beleidsplan afdeling Fysiotherapie ). Dit profiel is landelijk als richtinggevend erkend en vormt het uitgangspunt voor de landelijke werkgroep van het Studierichtingleidersoverleg Fysiotherapie (SROF), die een concept competentieprofiel opstelt. Op het moment van de visitatie is daarover nog geen overeenstemming bereikt. Het panel is van oordeel dat het nieuwe competentieprofiel van de opleiding goed aansluit op het landelijk vastgestelde profiel van In het Studierichtingleidersoverleg Fysiotherapie (SROF) wordt regelmatig gesproken over de ontwikkelingen in het beroep en het onderwijs. De opleiding overlegt met de werkveldadviescommissie en met stagebegeleiders, zodat iedereen op de hoogte wordt gehouden van ontwikkelingen binnen de beroepsuitoefening en/of ontwikkelingen in het onderwijs. Door inzage van verslagen heeft het panel vastgesteld dat de werkveldadviescommissie met de opleiding van gedachten wisselt over het competentiegericht werken, met name in de buitenschoolse onderdelen. De commissie stemt in met het door de opleiding opgestelde competentieprofiel. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie 15

16 Uit de HBO-Monitor 2003 blijkt dat 86% van de afgestudeerden in Groningen van mening is dat de opleiding aansluit op het beroep. Landelijk is dat 92%. De opleiding onderhoudt, door middel van deelname aan congressen, contacten met het European Network Physiotherapy Higher Education (ENPHE). Daarin wordt op basis van een internationaal beroepsbeeld gewerkt aan een internationaal competentieprofiel. In 2003 is het European Physiotherapy Benchmark Statement vastgesteld. Dat wordt gebruikt bij de ontwikkeling van het landelijk competentieprofiel. Drie medewerkers van de opleiding participeren in de kenniskringen van het lectoraat Transparante Zorgverlening, dat zich richt op ontwikkelingen in de gezondheidszorg zoals multiprofessioneel werken, taakverschuiving, substitutie, Evidence Based Handelen en de consequenties daarvan in het onderwijs. In dit verband zijn er contacten binnen de Academie voor Gezondheidsstudies en de Academie voor Verpleegkunde en met externe organisaties als het Academisch Ziekenhuis Groningen, de Rijks Universiteit Groningen een zorgverzekeraar en het doveninstituut Effatha Guyot. Op deze wijze houdt de opleiding zicht op ontwikkelingen binnen het brede veld van de zorg. Facet 1.2 Niveau bachelor Goed Criteria: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Voor het PGO-curriculum (3e en 4e jaars programma) hanteert de opleiding de landelijke eindtermen van Deze zijn ondergebracht in vier taakgebieden (vergelijk 1.1). In het zelfevaluatierapport zijn deze taakgebieden gerelateerd aan de generieke hbokwalificaties, die op hun beurt de Europese (Dublin-)descriptoren voor het bachelorniveau omvatten. Het nieuwe curriculum (1e en 2e jaars programma) is gebaseerd op 17 competenties. Deze zijn ondergebracht in vier domeinen (vergelijk 1.1). In het zelfevaluatierapport zijn deze domeinen gerelateerd aan de generieke hbo-kwalificaties, die op hun beurt de Europese (Dublin-)descriptoren voor het bachelor-niveau omvatten. De opleiding beschrijft in haar zelfevaluatierapport op heldere wijze hoe de hbokwalificaties in het curriculum zijn opgenomen. Het geeft inzicht in wat de beginnend fysiotherapeut per generieke hbo-kwalificatie moet kunnen laten zien in zijn handelen. De 17 competenties zijn geformuleerd op 5 niveaus, welke zijn beschreven in de studiegids. Niveau 5 is het niveau van de beginnende hbo-beroepsbeoefenaar. Van elk van de niveaus wordt een omschrijving gegeven en wordt aangegeven op welk moment in het studietraject het moet worden bereikt. Alle competenties komen in alle onderwijsblokken aan de orde. Volgens de HBO-Monitor 2003 vindt 85% van de afgestudeerden dat de eigen capaciteiten niet te kort schieten voor de huidige functie (landelijk 82%). 93% heeft een baan op hbo-niveau (landelijk 95%). 16 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie

17 Uit het Werkgeversonderzoek 2004 blijkt dat de afgestudeerden in voldoende tot goede mate beschikken over de generieke hbo-kwalificaties. Uitzondering daarop vormt de basiskwalificering voor managementfuncties. Facet 1.3 Oriëntatie hbo-bachelor Goed Criteria: - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hboopleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Voor het PGO-curriculum (3e en 4e jaars programma) hanteert de opleiding de landelijke eindtermen van Deze zijn ontleend aan het landelijk Beroepsprofiel Fysiotherapeut van 1998 dat door de opleiding wordt onderschreven. Het nieuwe curriculum (1e en 2e jaars programma) is gebaseerd op 17 competenties (Beleidsplan afdeling Fysiotherapie ). De opleiding kiest voor een brede basisberoepsopleiding die de studenten opleidt voor alle aspecten van het beroep (Beroepsvisie en opleidingsprofiel Fysiotherapie, Hanzehogeschool Groningen 2004). Zij moeten als beginnend beroepsbeoefenaar breed inzetbaar zijn binnen het werkveld van de fysiotherapie. Zij moeten de basistaken van de fysiotherapeut kunnen uitvoeren: fysiotherapeutische zorgverlening, voorlichting en preventieve zorgverlening, administratie en beheer, organisatie, onderzoek, ontwikkeling en kwaliteitszorg. Als fysiotherapeut vervullen zij de rollen van therapeut, coach, leraar, trainer, voorlichter, coördinator, ondernemer, innovator, ontwerper en beroepsontwikkelaar binnen de beroepsgroep. Primair is de fysiotherapeut zorgverlener voor zijn cliënt. De afgestudeerden moeten in staat zijn om praktijkervaring en theoretische onderbouwing met elkaar te verbinden en nieuwe ontwikkelingen te initiëren, te volgen en na kritische beschouwing in het fysiotherapeutisch handelen te integreren. Zij moeten in staat zijn wetenschappelijke inzichten te vertalen naar en toe te passen in de praktijk (evidence based handelen). De opleiding schetst in haar Beroepsvisie en opleidingsprofiel Fysiotherapie (Hanzehogeschool Groningen, 2004) uitvoerig haar visie op het beroep vanuit drie perspectieven: het maatschappelijk perspectief, de relatie van de fysiotherapie met andere disciplines in de gezondheidszorg, en de individuele zorgverlening/begeleiding. De opleiding kent drie specialisaties: Zorgprofilering, Preventie/ARBO/reïntegratie en Fysiotherapie in de Sport (30% van het curriculum). Voorts wordt er binnen de Academie voor Gezondheidsstudies een minor Ondernemen in de Gezondheidszorg ontwikkeld, die toegankelijk zal zijn voor de studenten van alle gezondheidszorgopleidingen. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie 17

18 Door werkveldonderzoek en door de HBO-Monitor houdt de opleiding zicht op de organisaties en functies waarnaar studenten uitstromen en op de tevredenheid over de kwaliteit van de afgestudeerden. Daaruit komt naar voren dat de aansluiting van de functie op de opleiding goed is, dat de kennis en vaardigheden worden benut in de huidige functie en dat het merendeel van de afgestudeerden een functie heeft waarvoor ten minste het eindniveau van de opleiding vereist is. Onderwerp 2 PROGRAMMA Facet 2.1 Eisen hbo Goed Criteria: - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De opleiding geeft de hbo-oriëntatie in het programma vorm door het studiemateriaal te ontlenen aan de praktijk, door te zorgen voor voldoende praktijkleerperiodes om de beroepspraktijk te leren kennen, door de praktijkleerlijn 'werken in en vanuit een organisatie' en evidence based handelen als integrale onderdelen van het curriculum aan te bieden, en door gebruik te maken van actuele literatuur. In het PGO-curriculum leert de student door het project- en probleemgestuurde onderwijs werken in de beroepspraktijk. De patiënt staat in de verschillende blokken centraal, elk studiejaar in een meer complexe situatie. Methodisch handelen is in het curriculum geïntegreerd. In het competentiegerichte curriculum maakt de student als startende fysiotherapeut - vanaf het eerste jaar kennis met de praktijk. Dat begint met een oriëntatie op het beroep en de studie. In het onderwijs staan de patiëntencategorieën centraal. Het gaat om het toepassen van klinisch redeneren en methodisch handelen aan de hand van casuïstiek. Conceptuele kennis en kennis van de praktijk gaan hand in hand. In het tweede jaar staat de student als fysiotherapeut zoekend naar zijn functie centraal, wederom aan de hand van de patiëntencategorieën als ordeningsprincipe. Het derde jaar heeft als thema de fysiotherapeut in actie en vormt de overgang naar de feitelijke praktijk, waarbij het werkveld, wetenschappelijk onderzoek en praktijkervaring meer aandacht krijgen. Het vierde jaar staat in het teken van de fysiotherapeut als professional : door stages, afstudeertraject en intervisie groeit de student door tot professioneel fysiotherapeut. Op deze wijze hebben de vier studiejaren hun eigen thema. 18 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie

19 In het programma zijn drie stages van 14 ec opgenomen, in blok 11, 12 en 13. De student leert zijn kennis en beroepsvaardigheden toe te passen. In het Werkboek stages zijn voor de drie stages de doelen uitvoerig beschreven. Deze zijn rechtstreeks afgeleid van de eindtermen. In de doelen zijn verschillen in niveau aangebracht. In het competentiegerichte curriculum zijn de leerdoelen van buitenschoolse onderdelen gekoppeld aan de geformuleerde competenties. Op basis van inzage van stageverslagen is het panel van mening dat de stage-adressen gedifferentieerd genoeg zijn om de student de mogelijkheid te geven zich in de drie periodes de beroepspraktijk voldoende eigen te maken. Twee van de competenties hebben betrekking op onderzoek: evidence based handelen en het ondersteunen van toegepast onderzoek. In de blokken 6, 7 en 8 komt wetenschappelijk onderzoek aan bod. In het eerste jaar leren studenten op een effectieve manier omgaan met informatiebronnen. Klinisch redeneren en methodisch handelen is vanaf het begin geïntegreerd in de opleiding, onder andere via de zevenstap. De opleiding checkt jaarlijks in samenwerking met de mediatheek de actualiteit van de gebruikte literatuur. Docenten hebben een cursus gevolgd over het zoeken naar literatuur. Ook studenten wordt als opdracht bij diverse studieonderdelen door specifieke zoekopdrachten geleerd literatuur te zoeken. De studiehandleidingen bevatten verwijzingen naar vakliteratuur. Op Blackboard zijn links gegeven naar relevante websites. Op basis van inzage van het materiaal is het panel van mening dat het studiemateriaal en de leerboeken actueel zijn. Zij constateert dat de studenten redelijk overweg kunnen met de verschillende zoeksystemen voor het vinden van literatuur. De opleiding voldoet aan de eisen van de wet BIG. In de uitwerking van de eindkwalificaties in het onderwijs is hiermee rekening gehouden. Via domein 3 en 4 krijgt de student voldoende informatie over de rechten en plichten van de fysiotherapeut en de klant. Evaluaties geven blijk van tevredenheid over de hbo-oriëntatie van het programma. Volgens onderzoek onder stagebegeleiders is 83% van de stage-instellingen tevreden over de afstemming van de opleiding op ontwikkelingen in het praktijkveld (Info Fysio special 2003). Stage-evaluaties geven aan dat zowel studenten als stageverleners tevreden zijn. De SSA-enquête 2002 geeft aan dat 84% van de studenten vindt dat in het studieprogramma voldoende wordt ingespeeld op actuele ontwikkelingen. Volgens de SSA-enquêtes 2002 en 2003 blijkt dat de studenten vinden dat de stages goed voorbereiden op de arbeidsmarkt, dat de opleiding motiveert door een praktijkgerichte aanpak en dat het duidelijk is hoe alle studieonderdelen bijdragen aan de beroepsvoorbereiding. Door participatie in de kenniskringen van het lectoraat Transparante Zorgverlening houdt de opleiding zicht op ontwikkelingen binnen het brede veld van de zorg (vergelijk 1.1). NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie 19

20 Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Criteria: - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De eindkwalificaties van het PGO-curriculum (3 e en 4 e jaar) zijn verdeeld naar vier taakgebieden (verg 1.1). De hoofdmodulen worden binnen deze taakgebieden aangeboden. De eindtermen staan vermeld in de studiegids en in de blokboeken, waar de doelen per studieonderdeel worden gekoppeld aan de eindtermen, zoals het panel op basis van materiaalbestudering heeft kunnen vaststellen. Daarbij wordt tevens het niveau aangeduid. In het competentiegerichte curriculum (1 e en 2 e jaar) zijn de rollen van de fysiotherapeut en de competenties uitgangspunt voor de rollen die de studenten in het onderwijs vervullen. Tijdens de opleiding maken de studenten een proces door van toenemende zelfsturing, integratie, complexiteit, competentie en afnemende bemoeizorg van de begeleider en een ruimer wordende werkpraktijk. Dat is in het onderwijs van jaar tot jaar vormgegeven aan de hand van jaarthema's, respectievelijk de startende fysiotherapeut, de fysiotherapeut zoekend naar zijn functie, de fysiotherapeut in actie, de fysiotherapeut als professional. De opleiding heeft voor het nieuwe curriculum een goed uitgewerkt competentiemodel ontwikkeld, waarbij de zeventien competenties zijn toegedeeld aan de vier domeinen. In de studiegids zijn de competenties omschreven en uitgewerkt naar vijf niveaus (verg 1.2). Er wordt voortdurend aan alle competenties uit alle domeinen gewerkt. De competenties zijn tevens opgenomen in de blokboeken, die een heldere opzet hebben. Onder meer worden vermeld het domein, de competenties en competentieniveaus, de thema's, de toetsing, de didactische werkvormen en de studieactiviteiten per week. De opleiding heeft in tabellen de verbanden aangetoond tussen de eindkwalificaties en de beide curricula. In een kruistabel zijn de eindtermen 1998 gekoppeld aan de blokken in het PGO-curriculum en op overeenkomstige wijze zijn ook de 17 competenties in relatie gebracht met de onderwijseenheden in de blokken van het nieuwe curriculum. De Inspectie heeft in 2003 geconstateerd dat het beroepsbeeld en de eindtermen zijn verwerkt in het onderwijsmateriaal in blokdoelen en weekdoelen. Daarmee is tegemoet gekomen aan de kritiek uit de vorige visitatie. Het Engelstalige curriculum is gebaseerd op dezelfde competenties als het Nederlandstalige. Het wijkt op enkele punten af in de toedeling van de competenties naar de onderwijseenheden. Het panel stelt op basis van inzage van het materiaal vast dat ook hier sprake is van een goede dekking. 20 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie

21 Het onderwijsprogramma bevat een verplicht deel van 70% en een vrije keuzedeel van 30%. Het is verdeeld in vier blokken per jaar van elk 10 à 11 weken. Er is een indeling in drie fasen: de propedeuse (blok 1-4), de hoofdfase (blok 5-10) en de afstudeerfase (blok 11-16). De propedeuse geeft een theoretische introductie, oefening in vaardigheden, oriëntatie in de gezondheidszorg en observatie van beroepssituaties. In de hoofdfase vindt verdieping plaats. In het nieuwe curriculum (blokken 5-8) is het onderwijs georganiseerd rond studieopdrachten die inhoudelijk betrekking hebben op de verschillende patiëntencategorieën. In het oude curriculum (blokken 9 en 10) wordt tijdens begeleide tutorbijeenkomsten casuïstiek behandeld. De afstudeerfase (PGO-curriculum) staat voornamelijk in het teken van stages die in de blokken plaats vindt. In blok 13 en 14 werkt de student aan de afstudeeropdracht (scriptie/afstudeerproject). De blokken 15 en 16 zijn voor keuzemodulen en presentaties van afstudeeropdrachten en voor lessen Onderzoeken en Behandelen met patiënten. Het onderwijsprogramma is uitvoerig beschreven in de Studiegids. Per onderdeel worden onder meer de competenties/doelstellingen, het niveau, de inhoud, de onderwijsvorm, de beoordeling en de kennisbronnen vermeld. Op basis van bestudering van het studiemateriaal concludeert het panel dat het goed aansluit op de doelen. De eindtermen en competenties kunnen daarmee worden bereikt. In de propedeuse wordt inzichtelijk gemaakt wat het werkterrein van een fysiotherapeut is en over welke competenties deze moet beschikken. Studenten hebben in de hoofd- en afstudeerfase via projecten, opdrachten, stage en afstudeeropdracht genoeg mogelijkheden voor een specifieke invulling van hun studieprogramma en aansluiting op de eindkwalificaties. In de propedeuse wordt inzichtelijk gemaakt wat het werkterrein van een fysiotherapeut is en over welke competenties deze moet beschikken. Facet 2.3 Samenhang in het opleidingsprogramma Goed Criteria: - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De verticale samenhang in het PGO-curriculum komt tot uitdrukking in een toenemende verdieping in de fysiotherapeutische theorie en praktijk, doordat de betreffende onderwijseenheden in de achtereenvolgende blokken terugkeren. Patiëntcasussen vormen de rode draad en worden gekenmerkt door een toenemende complexiteit. Het methodisch handelen komt gedurende het gehele curriculum aan de orde. De horizontale samenhang krijgt vorm door het probleemgestuurde en projectmatige karakter van het onderwijs. Studenten leren werken in beroepssituaties. De verschillende studieonderdelen in een periode worden daaraan gerelateerd. De verticale samenhang in het competentiegerichte curriculum ontstaat enerzijds door een opbouw in jaarthema s (vergelijk 2.1) en anderzijds door verticale leerlijnen. In de casus-thema leerlijn worden beroepsrelevante casuïstiek en/of projecten aangeboden. In de praktijkleerlijn maakt de student zich beroepsrelevante vaardigheden eigen in trainingen en practica. In de conceptuele leerlijn worden de theorieën, modellen en NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie 21

22 protocollen aangeboden die ten grondslag liggen aan de casus-, thema-, praktijk- en reflectieleerlijn. De leerinhouden worden toegepast op de casuïstiek. Daarin komt de horizontale samenhang tot uiting. Binnen een blok is een duidelijk thema tussen de verschillende onderdelen te herkennen. Vanaf blok 6 worden de casus-thema leerlijn, de praktijkleerlijn en de conceptuele leerlijn samengebracht in de integrale leerlijn. Tot slot zijn er de reflectieleerlijn, waarin de student zijn eigen professionele handelen onderzoekt en verantwoordt, en de studieloopbaanbegeleiding. Hierin werkt de student met een persoonlijk ontwikkelingsplan en een portfolio. Door deze opzet en door de competenties en de niveaus die daarin worden onderscheiden ontstaat naar de mening van het panel een goede samenhang. De onderwijsblokken worden ontwikkeld door groepen docenten, in schrijfgroepen. Per blok is er een blokoverleg dat de daadwerkelijke samenhang moet waarborgen. Studenten worden bij deze groepen betrokken door hen om feedback te vragen. De projectgroep onderwijsontwikkeling stuurt de schrijfgroepen aan en waarborgt via de blauwdruk en gerichte ontwikkelopdrachten de samenhang. Ook gezamenlijke studiedagen zorgen voor samenhang. De blauwdruk voor het competentiegerichte curriculum en het toetsplan zijn tijdens dergelijke studiedagen ontwikkeld. Studenten zijn tevreden over de samenhang in het PGO-curriculum. 81% vindt dat elke onderwijsperiode een samenhangend geheel van studieonderdelen biedt (SSA-enquête 2003) In 2004 is dit percentage 70%, waarschijnlijk door onduidelijkheden rond de veranderingen in het curriculum. Uit een evaluatie van de propedeuse van het competentiegerichte curriculum blijkt dat studenten in het algemeen tevreden zijn over de integratie van de verschillende vakken in een week. Over de afstemming van de docenten onderling zijn de studenten niet tevreden (Info Fysio oktober 2004). De gesprekken van het panel leveren het volgende beeld op. De studenten vinden de rode draad in het PGO-curriculum minder duidelijk. De zevenstap bevordert echter wel sterk de integratie. In het nieuwe curriculum zien ze een goede samenhang. Ze noemen alles casusgerelateerd. Docenten geven aan dat de samenhang de laatste jaren sterk is toegenomen. Dat is naar hun gevoel gepaard gegaan met een toenemend enthousiasme binnen het team. De Inspectie constateert in 2003 dat de samenhang verder is aangescherpt. De leerinhouden zijn volgens haar in sterkere mate gekoppeld aan de casuïstiek en de afstemming tussen de behandelende patiëntencategorieën en de vaardigheden wordt actief vormgegeven. Met het competentiegerichte curriculum werkt de opleiding volgens haar verder naar integratie. Facet 2.4 Studielast Voldoende Criteria: - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. 22 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie

23 Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Het competentiegerichte onderwijsprogramma is ontworpen vanuit het oogpunt van flexibiliteit. Als de student kan aantonen dat hij over de gewenste competenties beschikt is versnelling mogelijk. Ook vertraging is in overleg mogelijk (bijvoorbeeld voor topsporters). In de leerlijn studieloopbaanbegeleiding kan de student zijn eigen tempo sturen. In de vrije keuzeruimte is in overleg met de studieloopbaanbegeleider versnelling of vertraging mogelijk. De opleiding kent een bindend negatief studieadvies van 40 ec na 1 jaar. Daarbij worden tevens eisen gesteld aan de onderdelen die tenminste moeten zijn behaald. Na twee jaar moeten alle 60 ec van de propedeuse zijn behaald (Onderwijs- en Examenregeling). Ook aan de deelname aan de stages worden eisen gesteld. Deze zijn opgenomen in de Studiegids. De opleiding voldoet aan de eisen die in het HG-Onderwijskader zijn geformuleerd ten aanzien van onderwijsaanbod, onderwijsprogrammering, studieloopbaanbegeleiding en onderwijsorganisatie. Het studiejaar bestaat uit vier perioden, twee van tien en twee van elf weken. Elk blok heeft een studielast van 15 ec en bevat maximaal vijf onderdelen en zeven tentamens. Volgens het HG-Onderwijskader moeten tentamens binnen 15 werkdagen zijn nagekeken. Uit SSA-enquêtes blijkt dat de opleiding daar in het algemeen in slaagt. Ook het tentamenrooster is tijdig bekend (SSA %; SSA %). Studenten kunnen hun studievoortgangsresultaten op elk moment via opvragen in Progress. In de studiegids is de studielast per onderdeel vermeld. Volgens de SSA-enquête, 2002 studeren studenten gemiddeld ongeveer 28 uur per week. De opleiding wil dat verhogen. Het competentiegerichte onderwijs blijkt in dat opzicht niet het verwachte effect te hebben. Uit een analyse van de opleiding blijkt dat studenten vrij weinig tijd steken in de voorbereiding van de toetsen. Die vinden ze te gemakkelijk. Docenten hebben hierover inmiddels afspraken gemaakt. Uit de Keuzegids 2002 en 2004 blijkt dat de opleiding weliswaar voldoende, maar lager scoort (6,3) dan het landelijk gemiddelde (6,8/6,6) als het gaat om de tijdigheid van roosters en tentamens. De studeerbaarheid scoort vrijwel gelijk (6,8). In een schriftelijke enquête onder propedeusestudenten in oordelen zij negatief over de organisatie en de afname van de toetsen en over de logistiek. Afgestudeerden geven tegenover het panel te kennen dat ze de organisatie goed vinden. Uit studiestakersonderzoek komt naar voren dat de studielast geen oorzaak van uitval is. Facet 2.5 Instroom Goed Criteria: - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie 23

24 Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De vooropleidingseisen staan vermeld in het Onderwijs- en Examenregeling. Toelaatbaar zijn studenten met een diploma havo, vwo, mbo, een propedeusegetuigschrift hoger onderwijs of andere door de minister of de dean gelijkwaardig geachte (binnenlandse of buitenlandse) diploma s. De opleiding Fysiotherapie kent geen verwante mbo-opleiding. Studenten die niet aan de vooropleidingseisen voldoen, maar ouder zijn dan 21 jaar, kunnen een toelatingsonderzoek doen. Studenten stromen standaard in de vierjarige route in. Op basis van eerder verworven competenties kan het programma ook in drie jaar worden gedaan, de Verkorte Opleiding Fysiotherapie (VOF). Aan de toelating zijn in de Onderwijs- en Examenregeling voorwaarden gesteld. De examencommissie kan op verzoek vrijstellingen op maat verlenen. Tevens is er de mogelijkheid om een Engelstalige stroom te volgen. Studenten moeten hiervoor een toelatingstest doen met betrekking tot het niveau Engels. Buitenlandse diploma s moeten zijn gevalideerd door de Nuffic. Tot 2003 was er voor Fysiotherapie een landelijke numerus fixus. Vanaf 2003 is er een instellingsfixus. Instromers in het PGO-curriculum moesten biologie hebben gedaan. In het nieuwe curriculum kunnen studenten ongeacht hun profiel instromen. De biologie-eis is met ingang van komen te vervallen. Uit de gesprekken blijkt dat dit niet tot aansluitingsproblemen leidt. Om een goede aansluiting op de vooropleiding te bevorderen is studieloopbaanbegeleiding ingevoerd en is er een gevarieerdere mix van werkvormen ingevoerd. Daarmee is tegemoet gekomen aan de kritiek van de vorige visitatiecommissie. Uit het gesprek met studenten komt naar voren dat de docenten hen in geval van aansluitingsproblemen goed begeleiden. De opleiding heeft contacten met vooropleidingen via het Hanze Centrum Aansluiting. In dit overleg bespreken decanen de aansluiting. Dat leidt tot aanpassing van de voorlichting, bijvoorbeeld op open dagen en meeloopdagen. Studenten met een vooropleiding mbo blijken meer moeite te hebben met het voltooien van de studie dan andere studenten (Studiestakersonderzoek, 2004). Uit de SSA-enquête 2004 blijkt dat 64% van de studenten vindt dat de opleiding goed aansluit op de vooropleiding. Ondanks verschillen in vooropleiding vinden de studenten van de VOF dat de verkorte opleiding goed te doen is. Dat blijkt uit de Onderwijssignalering (VOF-2, 2004) en uit het gesprek met studenten. Facet 2.6 Duur Goed Criteria: - De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: hbo-bachelor: 240 studiepunten. 24 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie

25 Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Het opleidingsprogramma omvat voor alle routes 240 ec, 60 ec per studiejaar. Elk studiejaar is verdeeld in vier blokken van 15 ec. In de Studiegids en in curriculumoverzichten van het PGO-curriculum en het competentiegerichte curriculum geeft de opleiding de verdeling van de studiepunten over de onderwijseenheden weer. Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Criteria: - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De onderwijsvisie van de opleiding sluit aan op die van de Hanzehogeschool. Deze visie kent drie kernpunten: studenten op te leiden die beschikken over competenties die noodzakelijk zijn om als beginnend beroepsbeoefenaar op hbo-niveau te kunnen functioneren; de student verwerft die competenties actief lerend; en het competentiegericht leren vindt plaats in een persoonlijk leertraject met als hoofdpunten aandacht voor individu en reflectie. De student is zelf verantwoordelijk voor zijn leertraject. Gedurende de studie maakt de student een proces door dat wordt gekenmerkt door toenemende zelfsturing, integratie, complexiteit en mate van competent zijn. Er is sprake van afnemende bemoeizorg van de opleiding en een ruimer wordende werkpraktijk. In het PGO-curriculum vormt de zevenstap de rode draad. In het competentiegerichte curriculum wordt de zevenstap als werkvorm gebruikt. In het competentiegerichte onderwijs verkent de student vroegtijdig het werkveld en werkt hij aan de beroepsspecifieke en niet-beroepsspecifieke competenties. Dat gebeurt onder meer aan de hand van casuïstiek en door het werken met patiënten in praktijklessen. Er is een gezondheidswerkplaats in ontwikkeling. Daarnaast wordt er met behulp van actieve werkvormen gewerkt aan de niet-beroepsspecifieke competenties. Studenten werken zelfstandig en onder begeleiding aan de hand van opdrachten aan hun theoretische vorming en aan het trainen van fysiotherapeutische vaardigheden. Zo wordt een beroepsattitude ontwikkeld die is gebaseerd op het evidence based handelen. In het PGO-curriculum zijn de didactische werkvormen en studieactiviteiten in onderling overleg ontwikkeld door groepen docenten en bijgesteld op basis van evaluaties door studenten. Het competentiegerichte onderwijs wordt in werkgroepen ontwikkeld tijdens schrijfweken. Dat gebeurt op basis van een blauwdruk waarin de ontwerpeisen zijn geformuleerd, ook voor de werkvormen en studieactiviteiten. De werkgroepen bepalen de werkvormen en in het blokoverleg bespreken de docenten de uitvoering van het onderwijs. Ook in studiedagen, medewerkersvergaderingen en gezamenlijke scholing komt de afstemming van de werkvormen op het didactisch concept aan de orde. Docenten waarderen de opzet met de schrijfweken maar een en ander functioneert nog niet optimaal (Evaluatieverslag schrijfweken, december 2003). Er werd toen NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie 25

26 geconstateerd dat duidelijker werkafspraken nodig waren. Deze werkafspraken zijn in 2004 gemaakt en hebben tot verbetering geleid. De beschrijvingen van de onderwijseenheden in de Studiegids tonen dat er gebruik wordt gemaakt van afwisselende werkvormen: hoor- en werkcollege, projecten, practica, individuele opdrachten, vaardigheidstrainingen, praktijklessen, praktijksimulaties, tutorbijeenkomsten, stages, afstudeerproject etc. Van de studenten vindt 97% dat tijdens de opleiding zelfstandigheid wordt gestimuleerd (SSA-enquête 2002). In de Keuzegids 2004 scoort het zelfstandig leren denken voldoende (6,6-6,9), iets lager dan het landelijk gemiddelde Fysiotherapie (7,1-7,2). 89% van de werkgevers is tevreden over het zelfstandig functioneren van de studenten (Werkgeversonderzoek, 2004). Studenten zijn positief over de zevenstap als onderwijsmethode (Onderwijssignalering VOF-2, april 2004), maar ze signaleren dat docenten er verschillend mee omgaan (Info Fysio januari 2004). Naar aanleiding daarvan is de zevenstap op de agenda van de intervisiebijeenkomsten geplaatst en is er een training zevenstap voor docenten gegeven. Studenten geven tegenover het panel aan positief te zijn over de zevenstap. Die draagt sterk bij aan de integratie van de vakken. De methode werkt bovendien motiverend. Ook uit een schriftelijke enquête onder propedeusestudenten in blijkt dat zij positief zijn over de zevenstap en tevens over de casuïstiek. Het oordeel over de tutorgroep is sterk docentgebonden. Facet 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Criteria: - Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De opleiding maakt gebruik van een grote variatie aan toetsvormen, zoals schriftelijk tentamen, praktijktoets (aan de hand van een casus), presentatie (individueel of per groep), schriftelijke casusanalyse, schriftelijke rapportage, praktijktentamen, portfolio. De toetsvorm staat vermeld in de studiegids en in de moduleboeken. Het aantal toetsen is in het competentiegerichte curriculum teruggebracht ten opzichte van het PGO-curriculum. Op basis van inzage van toetsmateriaal stelt het panel vast dat de toetsen aansluiten op de leerdoelen. De studenten geven aan dat de theoretische tentamens goed haalbaar zijn. De praktijktentamens worden niet altijd eenduidig afgenomen, er blijkt tussen de docenten verschil te zitten. Voor de stagebeoordeling heeft de opleiding een uitgebreid beoordelingsformulier ontwikkeld dat is opgenomen in het Werkboek Stages. Daarin worden de beroepstaken systematisch geëvalueerd. Op basis van inzage van stageverslagen constateert het panel dat het formulier wisselend door bedrijfsbegeleiders wordt gehanteerd. Om dat te verbeteren worden deze door de opleiding getraind. Een nieuw beoordelingsformulier op basis van de competenties is in ontwikkeling. Het panel constateert dat eenduidigheid 26 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Fysiotherapie