Fontys Hogescholen, Eindhoven

Transcriptie

1 Fontys Hogescholen, Eindhoven Opleiding: Logopedie, hbo bachelor; Crohonr: Variant: voltijd Visitatiedatum: 5 april 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli 2007

2 2/59 NQA - visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt)

3 Inhoud Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordelen 12 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 18 Onderwerp 3 Inzet van Personeel 29 Onderwerp 4 Voorzieningen 33 Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 35 Onderwerp 6 Resultaten 39 Deel C: Bijlagen 43 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 44 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 49 Bijlage 3: Bezoekprogramma 52 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 55 Bijlage 5: Domeinspecifieke competenties 58 Bijlage 6: Opleidingspecifieke competenties 59 NQA visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt) 3/59

4 4/59 NQA - visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt)

5 Deel A: Onderwerpen NQA visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt) 5/59

6 6/59 NQA - visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt)

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Logopedie van Fontys Hogescholen heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in februari 2007, toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 5 april Het panel bestond uit: Mw. J.E. Hofsté (voorzitter, domeinpanellid); Mw. H. Chantrain (domeinpanellid ); Dhr. E.J.P.Drost (studentpanellid); Drs. J.H. Boerke. (NQA auditor) Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding Bij de Fontys Hogeschool staan ruim studenten ingeschreven. De school biedt, verspreid over het hele land, onderdak aan ruim 200 voltijd-, deeltijd en duale opleidingen op hbo-bachelorniveau. Fontys hogeschool biedt opleidingen op het gebied van: economie, communicatie, gezondheidszorg, kunsten, mens en maatschappij, onderwijs (lerarenopleidingen) en techniek en wetenschappen. Daarnaast verzorgen ze een groot aantal post-bachelor- en masteropleidingen. NQA visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt) 7/59

8 Tevens verzorgt Fontys cursussen, opleidingen, onderzoek en consultancy voor bedrijven en instellingen. Fontys Hogeschool is een van de grootste onderwijs instellingen in Nederland. Er werken circa personen, die samen 2800 fte s bezetten. Fontys profileert zich als een moderne hogeschool met innovatieve onderwijsproducten. Het strategisch beleid heeft zij vastgelegd in de nota Idealisme in Learning Communities (2002). De nota beschrijft wat Fontys voor haar studenten, medewerkers en haar omgeving wil zijn: een learning community, een plaats voor waardeneducatie, een kennispoort en een organisatie die groot is in kleinschaligheid. Deze kennispoort laat zich inspireren door de economische, ecologische en sociale beginselen van duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijk. Fontys oriënteert zich voortdurend op de toekomst en de koers die ze wil volgen. In 2004 is een omvangrijk veranderprogramma van start gegaan. Het programma heeft de naam Biloba gekregen. De verandering is enerzijds gericht op het verder invoeren van competentiegestuurd, vraaggericht en flexibel onderwijs en anderzijds op het invoeren van majors (180 EC) en verbredende of verdiepende minors (van elk 30 EC). Sinds 1 januari 2000 bestaat de De Fontys Paramedische Hogeschool. Deze hogeschool is gevormd door de samenvoegingen van de opleidingen Medische Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken, Fysiotherapie, Logopedie en Podotherapie. In september 2004 is de Hogeschool uitgebreid met de opleiding Audiologie. De Paramedische hogeschool kent ongeveer 120 medewerkers en reguliere studenten. Bij de Fontysopleiding Logopedie werken 16 medewerkers en staan ongeveer 250 voltijdstudenten ingeschreven. Ook volgen circa 250 personen een opleiding en/of cursus binnen de zakelijke dienstverlening. Met ingang van het studiejaar is gestart met de geleidelijke invoering van het competentiegerichte en vraaggestuurde onderwijs. De opleiding heeft als missie dat zij: een optimale werk- en leeromgeving wil zijn voor docenten, studenten en werkveld waarin kennis ontwikkelen en kennis delen centraal staan om op te leiden tot het beroep van logopedist en een bijdrage te leveren aan de verdere professionalisering van het beroep, zowel nationaal als internationaal. 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1 en bijlage 5). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. 8/59 NQA - visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt)

9 De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens bereiden de panelleden zich in de periode maart 2007 inhoudelijk voor op het bezoek op 5 april Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in april 2007 het concept van het Facetrapport (deel B) voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het Onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in juni 2007 voor een controle op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in juni Het visitatierapport is uiteindelijk in juli 2007 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. NQA visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt) 9/59

10 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Doelstellingen opleiding Het panel beoordeelt de facetten 1.1 Domeinspecifieke eisen, 1.2 Niveau Bachelor en 1.3 Oriëntatie HBO bachelor met een goed. Het oordeel over het onderwerp Doelstelling van de opleiding is derhalve positief Programma Het panel beoordeelt de facetten 2.1 Eisen HBO, 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma, 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma, 2.4 Studielast,2.5 Instroom en 2.8 Toetsing met een goed. Facet 2.6 Duur is voldaan. Het facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud wordt beoordeeld met een voldoende. Het oordeel over het onderwerp Programma is derhalve positief Inzet van personeel Het panel beoordeelt de facetten 3.1 Eisen HBO en Facet 3.3 Kwaliteit personeel met een goed. Het beoordeelt facet 3.2 Kwantiteit personeel als voldoende. Het oordeel over het onderwerp Inzet van personeel is derhalve positief Voorzieningen Het panel beoordeelt de facetten 4.1 Materiële voorzieningen met een goed en facet 4.2 Studiebegeleiding met een voldoende Het oordeel over het onderwerp Voorzieningen is derhalve positief. 10/59 NQA - visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt)

11 1.5.5 Interne kwaliteitszorg Het panel beoordeelt facet 5.1 Evaluatieresultaten, facet 5.2 Maatregelen tot verbetering en facet 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld met een goed Het oordeel over het onderwerp Interne Kwaliteitszorg is derhalve positief Resultaten Het panel beoordeelt de facetten 6.1 gerealiseerd niveau en 6.2 onderwijsrendement met een goed. Het oordeel over het onderwerp Resultaten is derhalve positief. NQA visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt) 11/59

12 1.6 Schematisch overzicht oordelen Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding Logopedie Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed 1.2 Niveau bachelor Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed 2.4 Studielast Goed 2.5 Instroom Goed 2.6 Duur Voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Voldoende 2.8 Beoordeling en toetsing Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 3 Inzet van Personeel 3.1 Eisen HBO Goed 3.2 Kwantiteit personeel Voldoende 3.3 Kwaliteit personeel Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Goed 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 5.1 Evaluatie resultaten Goed 5.2 Maatregelen tot verbetering Goed 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerde niveau Goed 6.2 Onderwijsrendement Goed Totaaloordeel Positief 1.7 Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen voldoende scoort, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. 12/59 NQA - visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt)

13 Deel B: Facetten NQA visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt) 13/59

14 14/59 NQA - visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt)

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De eindtermen die de opleiding hanteerde en deels nog hanteert, staan beschreven in het opleidingsprofiel en in de onderwijs- en examenregeling (OER). De eindtermen van de opleiding zijn overgenomen van de landelijke eindtermen logopedie. Deze eindtermen zijn gebaseerd op het Beroepsprofiel Logopedist van Dit profiel is tot stand gekomen door vertegenwoordigers van de opleidingen logopedie en afgevaardigden uit het werkveld. De opleiding heeft in 2003 de eindtermen herschreven in competenties. Naast comprimering heeft ook actualisering plaatsgevonden door het toevoegen van: - zorg verlenen op basis van principes Zorg op Maat ; - evidence based handelen. Eveneens in 2003 heeft de Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF) een nieuw beroepsprofiel logopedist ontwikkeld: Beroepsprofiel Logopedist (2003) In dit nieuwe beroepsprofiel logopedist zijn de beroepstaken herschreven in drie competentiegebieden met bijbehorende rollen. Van elk competentiegebied zijn vervolgens kerntaken, kerncompetenties en deelcompetenties uitgewerkt. De projectgroep die het landelijke beroepsprofiel heeft samengesteld, bestond uit logopedisten uit verschillende werkvelden samen met het Nederlands Paramedisch Instituut (NPI). Op grond daarvan hebben de zeven Nederlandse opleidingen Logopedie een landelijk competentieprofiel opgesteld: COMPASS: Competentieprofiel Logopediestudent. Dit profiel is door de HBO-raad goedgekeurd en in 2005 gepresenteerd. Bij de ontwikkeling van COMPASS zijn, naast vertegenwoordigers van alle Nederlandse opleidingen logopedie, afgevaardigden uit het werkveld betrokken geweest (werkveldadviescommissies van de opleidingen en vertegenwoordiging van de beroepsvereniging NVLF). De opleiding heeft vervolgens haar eindkwalificaties afgeleid van het landelijk competentieprofiel en beschreven in het Competentieprofiel Bachelor of Health/Logopedie dat als bijlage aan het zelfevaluatierapport is toegevoegd. Bij de ontwikkeling van het competentieprofiel Bachelor of Health/Logopedie is de opleiding ondersteund door een externe klankbordgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van de drie sectoren van het werkveld: Onderwijs, Intramurale Gezondheidszorg en Vrije Vestiging (OGV). NQA visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt) 15/59

16 De opleiding heeft een aantal veranderingen aangebracht. Zo is het aantal van 9 competenties teruggebracht tot 8 door de competenties initiëren van programma s en Ontwikkelen van methoden, technieken en richtlijnen samen te voegen tot de competentie Innoveren. Bovendien heeft de opleiding het aantal beheersingsniveaus, in overeenstemming met de Biloba-richtlijnen van Fontys teruggebracht van 5 naar drie (doorstroombekwaam (niveau1), basisbekwaam(niveau 2) en startbekwaam (niveau 3). De eindkwalificaties sluiten aan bij de Grensoverschrijdende Accreditatiestandaarden Logopedie 1998). In samenwerking met de Lessius Hogeschool Antwerpen heeft de Fontysopleiding Logopedie het Interreg III-project uitgevoerd, met als doel eindkwalificaties te formuleren voor de startende logopedist voor het Nederlandse taalgebied. De begeleidende adviesgroep bestond uit vertegenwoordigers van alle Nederlandse en Vlaamse logopedieopleidingen en vertegenwoordigers uit het werkveld. De eindkwalificaties van de opleiding zijn vergeleken met de Minimum Standards for Initial Education van het Comité Permanent de Liaison des Orthophonistes/Logopèdes de l Union Européenne (CPLOL). Uit de vergelijking is duidelijk geworden dat de minimumstandaarden van CPLOL de eisen beschrijven ten aanzien van het curriculum en niet in termen van eindkwalificaties van de opleiding / startende logopedist. Dit bemoeilijkt een directe vergelijking met de eindtermen van de opleiding. In de nabije toekomst zal de commissie Education van het CPLOL Europese eindkwalificaties opstellen. In een schema laat de opleiding zien in hoeverre het curriculum overeenkomt met de CPLOL standaarden. De opleiding zal in 2007 een vergelijking maken van haar eindkwalificaties met de 17 Europese partnerinstellingen van haar Socrates netwerk en de uitkomsten van CPLOL ten behoeve van verdere afstemming met betrekking tot het niveau van de opleiding. De opleiding wil zich profileren door een belangrijke rol toe te kennen aan de mogelijkheden van (nieuwe) technologie voor het vakgebied. Daarnaast ligt er door de positie binnen de Paramedische Hogeschool een nadruk op multidisciplinair samenwerken. Ook wil men de onderbouwing van het logopedisch handelen op grond van wetenschappelijk onderzoek versterken, mede door de komst van het lectoraat Health Care and Technology. Het panel vindt dat zowel de eindkwalificaties als de nieuwe competenties goed aansluiten bij de beroepspraktijk; ze zijn adequaat, relevant en zeer volledig. Facet 1.2 Niveau bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor. 16/59 NQA - visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt)

17 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Hierboven is reeds beschreven welke eindkwalificaties de opleiding hanteert in het oude en het inmiddels herziene curriculum (sinds 2005). De opleiding hanteert ter definiëring van het bachelorniveau de tien generieke kwalificaties zoals die zijn geformuleerd door de Commissie Accreditatie Hoger Onderwijs. Deze zijn een nadere operationalisering van de Dublin descriptoren. De opleiding hanteert daarvoor de door de NQA gemaakte vergelijking tussen de DD en de generieke kwalificaties. In een uitgebreide beschrijving in het zelfevaluatierapport (en het competentieprofiel) geeft de opleiding overtuigend aan hoe de nagestreefde eindkwalificaties en de tien generieke hbo-kwalificaties zijn gekoppeld. Dit wordt gevisualiseerd in een heldere tabel. Zo komen de competenties Preventie en Diagnostiek terug in alle vijf de Dublin descriptoren; de competentie Innoveren met name in de descriptoren Kennis en inzicht en Toepassen en communiceren. Daarnaast geeft het zelfevaluatierapport een uitgebreide tabel waarin de 'nieuwe' competenties worden gerelateerd aan de bestaande eindkwalificaties en beide aan de Dublin descriptoren en de 10 generieke hbo-kwalificaties. In nog een andere tabel uit het opleidingsprofiel legt de opleiding een relatie tussen de beroepssituaties die centraal staan in het curriculum en de competenties en Dublin descriptoren. Het panel is van oordeel dat zeer overtuigend is duidelijk gemaakt dat de nagestreefde eindkwalificaties (eindtermen) en competenties aantoonbaar aansluiten bij de Dublin descriptoren. Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Hierboven is reeds aangegeven welke eindkwalificaties de opleiding hanteert en gaat hanteren, hoe die tot stand zijn gekomen en hoe die aansluiten op door het relevante beroepenveld opgestelde en geactualiseerde beroepsprofielen. Het panel is daar positief over. Deze eindkwalificaties en competenties zijn te beschouwen als startkwalificaties van beginnende beroepsbeoefenaars in de functie van logopedist binnen de beroepscontext van de paramedische zorg. NQA visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt) 17/59

18 De opleiding leidt op tot beginnende beroepsbeoefenaren in de functies van therapeut, trainer en adviseur, coördinator, leidinggevende, ondernemer, coach en innovator binnen de context van de logopedische beroepspraktijk. De opleiding leidt op tot het beroep met de wettelijk (wet BIG, art. 34) beschermde titel logopedist. De volgende taken zijn kenmerkend voor de beroepscontext: - verlenen van zorg; - verstrekken van preventieve zorg; - samenwerken met andere zorgverleners; - voorlichting; - beheren; - geven van scholing en begeleiding; - verrichten van onderzoek; - ontwikkelen van het beroep. De opleiding heeft deze taakgebieden beschreven in het OER De opleiding heeft een aantal instrumenten om de actualiteit van eindkwalificaties en de afstemming op het werkveld te bewaken: - het Startbekwaamhedenonderzoek opleiding Logopedie Eindhoven; - het Landelijk overleg startbekwaamhedenonderzoek; - de opleiding overlegt, zoals het panel bevestigd heeft gekregen in het gesprek met werkveldvertegenwoordigers, zes keer per jaar met vertegenwoordigers van werkveld over de aansluiting van de doelstellingen van de opleiding en de behoeften van en ontwikkelingen in de beroepspraktijk; - een vertegenwoordiging van de beroepsvereniging NVLF is twee maal per jaar aanwezig tijdens het landelijk overleg opleidingen Logopedie (Notulen SRO-L ); - twee keer per jaar komt de opleiding met stagebegeleiders bijeen voor het optimaliseren van de onderlinge afstemming en het bespreken van verbeteracties; - de alumnivereniging logopedie FoLo-öp komt driemaal per jaar bijeen, waarbij gelegenheid is om de actuele onderwerpen van de opleiding te bespreken. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO Goed Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. 18/59 NQA - visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt)

19 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding heeft ten aanzien van de kennisontwikkeling een aantal uitgangspunten geformuleerd. Er dient onder meer sprake te zijn van: - een diversiteit aan taken; - projectopdrachten die een beroep doen op actuele onderwerpen binnen de logopedie en gezondheidszorg; - praktijktaken, opdrachten in de beroepsoriënterende periodes en een eigen stageplan; - een afstudeerproject, waarin toegepast onderzoek een plaats heeft. De opleiding biedt een variatie aan studiemateriaal aan. De gebruikte vakliteratuur staat zeer uitgebreid vermeld in de modulehandleidingen. Het panel vindt de gebruikte literatuur van goede kwaliteit: representatief, actueel en relevant voor het beroep. De belangrijkste standaardwerken staan er op. De literatuur is voornamelijk Nederlandstalig, maar er staan ook Engelstalige werken op. Studenten zijn blijkens het gesprek met het panel en evaluatiegegevens tevreden over de kwaliteit van het studiemateriaal en zijn van mening dat het goed aansluit op de beroepspraktijk. Dat komt mede doordat er veel met aan de praktijk gerelateerde of aan de beroepspraktijk ontleende opdrachten en casussen wordt gewerkt. Het panel stelt vast dat de interactie met de beroepspraktijk heel goed is geregeld. De studenten komen op verschillende manieren in contact met de beroepspraktijk. Er zijn praktijkdagen die de student uitvoert gedurende het hele eerste studiejaar door een dag per week op een praktijkadres mee te lopen. De praktijkdagen zijn gekoppeld aan het thema van de betreffende onderwijsperiode, zoals gezin, peuterspeelzaal, basisschool. In onderwijsperiode 2 wordt een week doorgebracht in een van de logopedische werkvelden. In het tweede studiejaar zijn er beroepsoriënterende activiteiten in de onderwijsperiodes 5 en 8. In onderwijsperiode 5 staat het kind centraal; de buitenschoolse activiteiten vinden dan ook plaats in een logopedische setting met kinderen. De buitenschoolse activiteiten van onderwijsperiode 8 sluiten indien mogelijk aan bij het thema volwassenen en ouderen van onderwijsperiode 7. In het derde jaar vindt de Praktijkweek akoepedie plaats. Daarnaast zijn er in het derde en vierde studiejaar stages die alle werkvelden beslaan. Om de student zo breed mogelijk op te leiden, loopt de student in deze twee jaren stage in verschillende werkvelden. De opleiding biedt de student de mogelijkheid van een stage in het buitenland, maar daar werd zoals het panel heeft begrepen tot voor kort weinig gebruik van gemaakt. Een aantal studenten kan ondersteunende activiteiten uitvoeren tijdens presentatietrainingen die in het kader van zakelijke dienstverlening door docenten van de opleiding worden verzorgd. Beroepsvaardigheden worden aangeleerd in vaardigheidstrainingen in alle relevante aspecten van het beroep: - diagnostische en behandelvaardigheden; - methodische vaardigheden; - sociale vaardigheden. De verschillende beroepsvaardigheden komen zoveel mogelijk geïntegreerd aan bod. Zo zijn de practica gesprekstechnieken ingevuld met logopedische casuïstiek. NQA visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt) 19/59

20 Tijdens de practica waarin specifieke logopedische technieken worden aangeleerd, worden aspecten van sociale vaardigheden betrokken. Daarnaast worden vaardigheden aangeleerd of uitgediept tijdens praktijkdagen, beroepsoriënterende en stageperiodes met een totale omvang van bijna 40 weken. Ten aanzien van vaardigheden op gebied van toegepast onderzoek werkt de opleiding op drie hoofdpunten vanaf de aanvang van de opleiding naar de afstudeerfase toe: - zoeken en beoordelen van relevante literatuur; - reflectie vanuit wetenschapsfilosofie/ethiek; - verslaglegging. Op vele manieren wordt de actualiteit en de beroepsgerichtheid van de opleiding geborgd. Er is een commissie Klankbord werkveld logopedie die (blijkens door het panel geraadpleegde notulen) gevraagd en ongevraagd advies geeft over de ontwikkeling van het curriculum. Tijdens de stagebegeleidersbijeenkomsten zijn de aansluiting van het programma op de beroepspraktijk en de keuze van inhoudelijke thema s binnen het programma onderwerp van bespreking. In het zogenoemde Intensive Programme bespreken coördinatoren van de 17 deelnemende opleidingen uit 11 Europese landen jaarlijks actuele ontwikkelingen en samenwerkings- en uitwisselingsmogelijkheden. In augustus 2007 zal het Intensive Programme in Eindhoven plaatsvinden met als titel: Moving towards harmonization of Speech and Language Therapy Programmes in the European context. Het panel heeft geconstateerd dat actuele ontwikkelingen ook daadwerkelijk in het curriculum terecht komen zoals bijvoorbeeld de aandacht voor ethische dilemma s, multiculturaliteit, preventie en voorlichting en het gebruik van in Amerika ontwikkelde cursussen voor articulatietherapie (PROMT) in het derde jaar. Uit de Fontys Studentenenquêtes van 2004 en 2006 wordt duidelijk dat studenten tevreden zijn over de inhoud en het niveau van de opleiding, over de kwaliteit van het studiemateriaal en de aansluiting ervan op de beroepspraktijk. Uit stage-evaluaties blijkt dat studenten zeer tevreden zijn (scores > 4 op een vijfpuntsschaal) over de inhoud van de stages en de kwaliteit van de stage-instelling. Dat geldt ook voor de afstudeerprojecten. Uit het startbekwaamhedenonderzoek van 2003 is duidelijk geworden dat de startbekwaamheden die door alumni en werkgevers relevant worden geacht, ook voldoende worden beheerst. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. 20/59 NQA - visitatie Fontys Hogescholen Eindhoven; opleiding Logopedie, hbo bachelor (vt)