Hogeschool Utrecht, Utrecht

Transcriptie

1 Hogeschool Utrecht, Utrecht Opleiding: Logopedie, hbo-bachelor Croho: Variant: voltijd Visitatiedatum: 8 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juni 2008

2 2/57 NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt)

3 Inhoud Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 10 Deel B: Facetten 15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 17 Onderwerp 2 Programma 20 Onderwerp 3 Inzet van personeel 29 Onderwerp 4 Voorzieningen 33 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 35 Onderwerp 6 Resultaten 38 Deel C: Bijlagen 41 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 42 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 43 Bijlage 3: Bezoekprogramma 47 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 49 Bijlage 5: Domeinspecifieke referentiekader en opleidingscompetenties 53 NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt) 3/57

4 4/57 NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt)

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt) 5/57

6 6/57 NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt)

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Logopedie van de Hogeschool Utrecht heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in februari 2008, toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 8 april Het panel bestond uit: Mevrouw J.E. Hofsté (voorzitter, domeinpanellid); Mevrouw H. Chantrain (domeinpanellid); De heer E.J.P. Drost (studentpanellid); Mevrouw drs. M.E. Voorthuis (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (oktober 2007). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Hogeschool Utrecht (HU) heeft zes faculteiten, verdeeld naar verschillende domeinen, waarvan de Faculteit Gezondheidszorg (FG) er één is. De FG heeft drie instituten, te weten het Instituut voor Bewegingsstudies, het Instituut voor Paramedische studies en het Instituut voor Verpleegkundige studies (IVS). De drie instituten bieden samen in totaal negen bacheloropleidingen aan en drie masteropleidingen. De instituten zijn in 2005 ingesteld, als NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt) 7/57

8 operationeel organisatiekader binnen de FG. In studeren er in totaal studenten aan de verschillende opleidingen binnen de FG. De opleiding Logopedie startte in 1930 als tweejarige parttime opleiding en werd in 1962 driejarig. In 1970 werd de opleiding als eerste logopedieopleiding in Nederland een driejarige dagopleiding, die in 1980 werd uitgebreid tot een vierjarige opleiding. Sinds september 2006 maakt de opleiding deel uit van het Instituut voor Paramedische Studies (IPS). Het IPS is één van de drie Instituten van de Faculteit Gezondheidszorg van Hogeschool Utrecht. De opleiding heeft uitsluitend een voltijdvariant van vier jaar. Wel is een aantal verkorte trajecten mogelijk (zie hiervoor deel B, facet 2.5). De opleiding verzorgt een groot logopedisch post-hbo-aanbod. Sinds 2004 werkt de opleiding aan de invoering van een nieuw competentiegericht curriculum. Begonnen is met de implementatie ervan in het vierde leerjaar. Ten tijde van de visitatie liep de implementatie ervan in het tweede leerjaar. In 2009 wordt de implementatie van het nieuwe curriculum afgerond. Sinds 2000 onderhoudt de opleiding structurele contacten met de Duitse Europa Fachhochschule Fresenius (EFF). Duitse studenten stromen in het vierde jaar in en ontvangen na het succesvol afronden van de opleiding het Nederlandse bachelordiploma (EFF). Het totale aantal ingeschreven studenten bedroeg in Er is sprake van een lichte toename van het aantal studenten dat zich inschrijft in de afgelopen jaren. Het aantal Duitse studenten dat in instroomde was 23 en in waren dat er Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De opleiding heeft voorafgaand aan de visitatie bij NQA het verzoek ingediend om de facetten 2.1 Eisen HBO en 3.1 Eisen HBO met een excellent te waarderen. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens bereidden de panelleden zich in de periode maart 2008 inhoudelijk voor op het bezoek op 8 april Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. 8/57 NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt)

9 De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welk landelijk beroeps- en opleidingsprofiel en domeinspecifieke kader de opleiding is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in mei 2008 een concept van het Onderwerprapport (deel A) en het Facetrapport (deel B) voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het Onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in juni Het visitatierapport is uiteindelijk in juni 2008 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt) 9/57

10 benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding voor Logopedie Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen goed 1.2 Niveau bachelor goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma goed 2.4 Studielast voldoende 2.5 Instroom goed 2.6 Duur voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud goed 2.8 Beoordeling en toetsing voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen HBO voldoende 3.2 Kwantiteit personeel voldoende 3.3 Kwaliteit personeel goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen voldoende 4.2 Studiebegeleiding voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten voldoende 5.2 Maatregelen tot verbetering voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau voldoende 10/57 NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt)

11 6.2 Onderwijsrendement voldoende Totaaloordeel Positief NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt) 11/57

12 Doelstellingen opleiding De facetten 1.1 Domeinspecifieke eisen, 1.2 Niveau bachelor en 1.3 Oriëntatie Hbo bachelor worden door het panel beoordeeld met een goed. Het oordeel op onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding is derhalve positief. Programma Het oordeel over de facet 2.1 Eisen HBO, facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma, facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma, facet 2.5 Instroom, facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud is goed. De facetten 2.4 Studielasten 2.8 Toetsing en beoordeling worden met een voldoende beoordeeld. Aan facet 2.6 is voldaan. De opleiding heeft vanwege haar grote mate van praktijkgerichtheid een excellent op facet 2.1 aangevraagd. Het panel is echter van oordeel, dat de opleiding er onvoldoende in is geslaagd om zich op dit facet te onderscheiden van andere logopedieopleidingen. De opleiding heeft zichzelf op dit facet ook niet vergeleken met andere logopedieopleidingen. Het panel komt op daarom tot het oordeel goed in plaats van excellent op dit facet. Het panel komt tot een positief oordeel op onderwerp 2. Programma. Inzet van personeel De facetten 3.1 Eisen HBO en 3.2 Kwantiteit Personeel worden beoordeeld met een voldoende. Facet 3.3 Kwaliteit Personeel wordt beoordeeld met een goed. De opleiding heeft voor facet 3.1 Eisen HBO het oordeel excellent aangevraagd. Het panel komt echter tot het oordeel voldoende, vanwege het feit dat meer belangstelling vanuit de opleiding voor de stageplaatsen wenselijk is. Bovendien heeft de opleiding zich wat betreft dit facet niet vergeleken met andere logopedieopleidingen. Het oordeel van het panel over onderwerp 3. Inzet van personeel is positief. Voorzieningen Het oordeel over de facetten 4.1 Materiële voorzieningen en 4.2 Studiebegeleiding is voldoende. Het oordeel over onderwerp Voorzieningen is derhalve positief. Interne kwaliteitszorg Het oordeel over de facetten 5.1 Evaluatieresultaten, 5.2 Maatregelen tot verbetering en 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld is voldoende. Het oordeel over het onderwerp Interne kwaliteitszorg is derhalve positief. Resultaten De oordelen over de facetten 6.1 Gerealiseerd niveau en 6.2 Rendement zijn voldoende. Het oordeel over het onderwerp Resultaten is derhalve positief. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen positief scoort. De conclusie is dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. 12/57 NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt)

13 NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt) 13/57

14 14/57 NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt)

15 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt) 15/57

16 16/57 NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt)

17 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen goed Criterium: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding participeert in het landelijk verband van logopedieopleidingen SRO-L (Studierichtingenoverleg Logopedie), dat contacten onderhoudt met de beroepsvereniging Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF). Het curriculum en de eindkwalificaties van de opleiding zijn gebaseerd op het landelijk vastgestelde Beroepsprofiel Logopedist (Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie, 2003), dat is vastgesteld door de HBO-raad. Daarvan afgeleid is het landelijke opleidingsprofiel, dat is beschreven in het document Competentieprofiel Compass, logopediestudent (maart 2005). De competenties, die door de opleiding worden gebruikt zijn op vijf niveaus beschreven en gelden allemaal als competenties van de startende beroepsbeoefenaar. De competenties worden onderscheiden in drie competentiegebieden: I) Preventiezorg, training en advies, II) Organisatie: het werken in en vanuit een organisatie en III) Beroep, Werken aan professionalisering. Deze competentiegebieden omvatten in totaal negen competenties: 1) Aanbieden van preventieactiviteiten, 2a) Verlenen van zorg, 2b) Trainen en adviseren en 3) Coördineren van activiteiten rondom cliënten. De voor competentiegebied I beschreven competenties zijn 1) Aanbieden van preventieactiviteiten, 2a) Verlenen van zorg, 2b) Trainen en adviseren, 3) Coördineren van activiteiten rondom de cliënten. De voor competentiegebied II onderscheiden competenties zijn: 4) Ondernemen, 5) Beheren van de praktijk, onderneming, afdeling en dienst, 6) Coachen en begeleiden van collega's en stagiaires. Competentiegebied III omvat de competenties 7) Ontwikkelen van beroepscompetenties, 8) Initiëren van programma's en 9) Ontwikkelen van methoden, technieken en richtlijnen. Elke competentie is uitgewerkt in één of meer deelcompetenties (Studiegids, ). De opleiding onderhoudt sinds 2000 contact met de Duitse Europa Fachhochschule Fresenius (EFF), onder andere over de uitwisseling van studenten. Ook kunnen studenten een stage in het buitenland volgen. In 2007 maakten veertien studenten hier gebruik van. Ook zijn er contacten met het buitenland door de uitwisseling van docenten met opleidingen in Vlaanderen, Barcelona en Rome. De opleiding positioneert zich zowel nationaal als internationaal. Regionale contacten worden onderhouden met onder andere revalidatiecentra de Trappenberg en de Hoogstraat. Besproken worden ontwikkelingen in het vakgebied. NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt) 17/57

18 Docenten nemen deel aan internationale congressen en onderhouden contact met de NVLF. De NVLF maakt op haar beurt deel uit van de International Association Logopedics & Phoniatrics (IALP) en van het Comité permanent de liaison des orthophonistes ( CPLOL). Facet 1.2 Niveau bachelor goed Criterium: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het eindniveau van de opleiding is gebaseerd op het hoogste beheersingsniveau vijf, voor wat betreft de sleutelbegrippen verantwoordelijkheid, complexiteit en transfer, en voor wat betreft de door de opleiding gehanteerde eindkwalificaties, zoals beschreven in Compass (zie ook facet 1.1). De opleiding geeft in het document: HBO-niveau Logopedie Utrecht (2007) aan welke van haar eindkwalificaties en welke Dublin Descriptoren binnen elk van de drie onderscheiden competentiegebieden aan de orde komen. Tevens wordt beschreven op welk niveau van het competentieprofiel wordt gestart met het ontwikkelen van 1 van de 5 Dublin Descriptoren: op de x-as staan de Dublin Descriptoren, op de y-as de negen competenties en het niveau waarop de Dublin Descriptoren aan de orde komen. Een voorbeeld: Competentie 4) Ondernemen is gerelateerd aan de Dublin Descriptor Kennis en Inzicht en wordt getraind vanaf niveau 2, de Dublin Descriptor:Toepassen van kennis en inzicht wordt getraind vanaf niveau 3, de Dublin Descriptor Oordeelsvorming vanaf niveau 2 en de Dublin Descriptor Communicatie vanaf niveau 2. De Dublin Descriptor Leervaardigheden komt alleen aan de orde in de competenties 7: Ontwikkelen van beroepscompetenties, 8) Initiëren van programma's en 9) Ontwikkelen van methoden, technieken en richtlijnen. In een aanvullend overzicht wordt in een matrix de relatie beschreven tussen de Dublin Descriptoren, de eindkwalificaties Logopedie en de bijbehorende hbo-criteria. Het panel heeft vernomen dat de opleiding ernaar streeft om het niveau verder te verhogen, om zo beter aan te kunnen sluiten bij de universitaire logopediewetenschappen en de masters Physician Assistant en Advanced Nursing Practice, die in het Instituut voor Verpleegkundige Studies verzorgd worden. 18/57 NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt)

19 Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor goed Criteria: - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hboopleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De eindtermen van de opleiding zijn geformuleerd in logopedische beroepscompetenties. Deze zijn afgeleid van het landelijke Beroepsprofiel en staan beschreven op niveau 5 in het opleidingsprofiel Compass, Competentieprofiel Logopediestudent. Het document beschrijft de opbouw van competenties uit het Beroepsprofiel, die dienen als handvat voor de uitwerking van het curriculum. Compass is in een landelijke project van logopediedocenten verder uitgewerkt tot een aantal beroepsproducten. Medewerkers van de opleiding hebben actief hierin geparticipeerd. De resultaten worden momenteel toegepast in het curriculum. De eindkwalificaties zijn, zoals beschreven bij facet 1.1 ontwikkeld in nauw overleg met het beroepenveld en worden ook in overleg met het beroepenveld actueel gehouden. De opleiding heeft een beroepenveldcommissie, die bestaat uit 4 leden uit verschillende sectoren van het beroepenveld. Drie maal per jaar voert de commissie overleg met de opleiding. De logopedist kan werkzaam zijn in vrij gevestigde functies of een eigen praktijk beginnen. Verder kan een logopedist terecht in de intramurale gezondheidszorg: een verpleeghuis, een revalidatiecentrum of een medisch kinderdagverblijf, in het onderwijs, zowel in het gewoon als in het speciaal basis- en voortgezet onderwijs en de volwasseneneducatie. Overige werkgebieden zijn training en advies bij bedrijven en instellingen, zoals lerarenopleidingen, de pedagogische academie of freelance werk bij bedrijven. Met de logopedist overlappende functies zijn de remedial teacher, de fysiotherapeut, de speltherapeut en de ergotherapeut. NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt) 19/57

20 Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO goed Criteria: - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding brengt de beroepspraktijk in het programma door studenten direct al in het eerste jaar een korte oriënterende stage te laten lopen. In de hoofdfase is in het tweede en derde jaar een stage van één blok (tien weken) en in het vierde jaar een stage van twintig weken geprogrammeerd. De praktijk wordt ook in de opleiding gehaald door een eigen opleidingskliniek, waarin de derdejaars studenten echte praktijkervaring kunnen opdoen in logopedisch onderzoek en behandeling. Werken in de kliniek wordt beschouwd als een goede voorbereiding en aanvulling op de stages. De coördinatie van de kliniek is in handen van een docent. Op lange termijn zal de kliniek ook een leeromgeving voor toegepast onderzoek voor de student zijn. Studieopdrachten en de toetsen zijn sterk aan de praktijk gerelateerd, dat wil zeggen dat in de themataken (PGO) in het eerste en het tweede jaar praktijksituaties worden gepresenteerd. Ook het vaardigheidsonderwijs in het eerste jaar is praktijkgericht. Studenten oefenen in dit onderwijs met logopedisch onderzoek en behandeling in rollenspelen. In het derde jaar wordt aan de hand van casuïstiek onderwijs gegeven. In het projectonderwijs zijn de projecten gebaseerd op vragen die voornamelijk door het werkveld zijn geformuleerd. De actualiteit van het programma wordt op verschillende manieren gewaarborgd: Ten eerste door de internationale inbedding (zie facet 1.1). Ten tweede zorgen docenten voor de actualiteit van het programma, doordat een deel van de docenten (acht van de zestien) werkzaam is in de praktijk, ten derde door de inzet van gastdocenten en ten vierde doordat de afstudeeropdrachten direct gerelateerd zijn aan onderzoeksvragen uit de praktijk. Gastdocenten worden voornamelijk ingezet voor het verzorgen van specialistische onderdelen. De opleiding besteedt ook aandacht aan onderzoek, onder andere n het onderdeel Capita Selecta. Het onderzoek is met name evidence based. De opleiding werkt 20/57 NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt)

21 samen met het Universitair Medisch Centrum en de Faculteit der Letteren van de Universiteit Utrecht. Tot slot is de opleiding betrokken bij drie lectoraten van de Faculteit. De lectoren verzorgen jaarlijks een leergang, waaraan docenten deelnemen. De opleiding maakt gebruik van actuele (internationale) literatuur, zo heeft het panel tijdens het bezoek vastgesteld. In het PGO (in het eerste jaar) en in het projectonderwijs wordt een beperkte lijst van verplichte literatuur gebruikt. Studenten dienen voor een groot deel zelf hun literatuur te selecteren en te zoeken. Zij worden hierin getraind in een vast onderdeel van het begeleidingstraject in PGO, in het casusonderwijs en in de projecten. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma goed Criteria: - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Sinds 2004 heeft het curriculum van de opleiding, conform het beleid op faculteitsniveau, een ingrijpende verandering ondergaan tot competentiegericht onderwijs. Begonnen is, vanuit pragmatische overwegingen, met de implementatie ervan in het vierde jaar. Ten tijde van de visitatie werd gewerkt aan de implementatie in het tweede jaar. In het eerste jaar werd ten tijde van de visitatie nog gewerkt met PGO. In september 2009 zal de implementatie van het nieuwe programma zijn voltooid. Het nieuwe curriculum bestaat uit een major van 210 EC en omvat een binnenschools en een buitenschools programma en een profileringsruimte van 30 EC. Het programma is als volgt opgebouwd: jaar 1: Expositie en ervaring van het beroep, jaar 2: Beheersing van elementaire vaardigheden, jaar 3: Beheersing van complexe vaardigheden en jaar 4: Professionalisering. De profileringsruimte is verdeeld over het derde en vierde jaar (in beide jaren 15 EC). Elk blok heeft een eigen thema. De leerinhouden en leerdoelen zijn gebaseerd op en afgeleid van logopedische beroepstaken, doelgroepen, stoornisgebieden en werkvelden. In de blokboeken zijn concrete leerdoelen, die zijn gerelateerd aan de eindkwalificaties, geformuleerd. Met de invoering van het nieuwe curriculum heeft de opleiding een vergelijking gemaakt met Compass en waar nodig aanpassingen gerealiseerd. Beroepsproducten werden vastgesteld en geselecteerd op basis van het belang ervan voor het handelen van de startende logopedist in de stage en het afstudeerproject in het vierde jaar. De beroepsproducten worden beoordeeld op niveau 5 van Compass. NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt) 21/57

22 Het panel is van oordeel dat de inhoud van het programma, zowel wat betreft de kennis als wat betreft de vaardigheden studenten voldoende in staat stelt om de eindkwalificaties te realiseren. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma goed Criterium: - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Elk blok van het curriculum heeft een eigen thema. In het onderwijs van elk blok komen die stoornisgebieden en werkvelden aan de orde, die gerelateerd aan het blokthema. Zo wordt de samenhang binnen de blokken gewaarborgd. Inleidingen in werkboeken en ondersteunende colleges expliciteren deze samenhang. Het onderwijs is concentrisch opgezet. Dezelfde aspecten van het methodisch handelen, geformuleerd in competenties worden steeds op een hoger niveau behandeld. De drie onderscheiden competentiegebieden zorgen voor de interne consistentie van het programma. Gestreefd wordt naar een toenemende integratie, die langs vier didactische leerlijnen verloopt: de conceptuele-, de vaardigheids-, de integrale- en de reflectieleerlijn. In het eerste en het tweede jaar worden theorie- en vaardigheidsonderwijs (practicumpakketten:pp s) onderscheiden. Beide zijn gericht op het blokthema en vormen samen de conceptuele leerlijn. In de pp s neemt de integratie van kennis en beroepsgericht handelen in de loop van de opleiding toe. Vanaf het derde jaar wordt alleen nog volgens de integrale en de ervaringsleerlijn leerlijn gewerkt. De integrale leerlijn wordt gerealiseerd in het casusonderwijs, de kliniek en de stages. En de ervaringsleerlijn loopt als een lint door het hele curriculum, via feedback op het leerproces in alle werkvormen tot aan studieloopbaanbegeleiding en stagereflectie. De samenhang tussen kennis en vaardigheden wordt gerealiseerd door een directe koppeling en door het feit dat per vak één docent verantwoordelijk is voor zowel de kennis als de vaardigheden. Samenhang wordt ook gerealiseerd door een toename van de complexiteit van de competenties. Dit wordt onder andere zichtbaar in de steeds complexere casuïstiek. De samenhang tussen het binnenschoolse en buitenschoolse curriculum is onlangs verbeterd, doordat beide curricula in dezelfde te realiseren competenties zijn geformuleerd. Beroepsproducten die studenten in het buitenschoolse curriculum moeten realiseren zijn al meerdere malen voor de diverse stoornisgebieden in het binnenschoolse curriculum uitgevoerd en getoetst. De studenten met wie het panel heeft gesproken, waren positief over de samenhang van het programma. Dit wordt bevestigd door de resultaten van het Student Tevredenheids Onderzoek 2007 (STO 2007) en de Blokenquêtes. 22/57 NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt)

23 Facet 2.4 Studielast voldoende Criterium: - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het onderwijs is georganiseerd in vier blokken per jaar (zie facet 2.3). Een blok omvat tien weken met een studielast van 40 uur per week en gemiddeld rond de twaalf contacturen per week. De opleiding heeft enkele selectiedrempels ingebouwd. Zo wordt in het eerste jaar een Bindend Studieadvies gehanteerd (43 EC). Bij een dreigend negatief advies wordt de student doorverwezen naar de decaan om alternatieven te bespreken. Bij vertraging zoekt de studieloopbaanbegeleider samen met de student naar mogelijke alternatieve studieroutes om de vertraging zoveel mogelijk in te lopen. Andere drempels zijn die bij toelating tot de stage van de hoofdfase. Deze staan beschreven in de Studiegids Blijkens de STO 2007 zijn studenten tevreden over de planning van het programma, de toetsen en de spreiding van de toetsen. Echter, uit de enquête blijkt dat zij het aantal contacturen (gemiddeld twaalf per week) te gering vinden. Het panel heeft dit laatste mondeling geverifieerd bij studenten en heeft gehoord dat ook zij het aantal contacturen gering vinden. Het opleidingsmanagement vindt deze klacht met name voor het eerste jaar terecht. Het management heeft het panel laten weten niet over voldoende middelen te beschikken om het aantal contacturen op korte termijn uit te breiden. Propedeuse studenten besteden rond de 30 uur per week van hun studie. Voor de hoofdfase studenten ligt rond de 35 à 40 uur, zo blijkt uit de blokevaluaties. In het gesprek van het panel met de studenten werd dit bevestigd. Studenten beoordelen de opleiding, blijkens het STO 2007 als enigszins aan de zware kant en de moeilijkheidsgraad als precies goed tot (te) hoog. Ook dit is in het gesprek van het panel met de studenten bevestigd. Desondanks hadden de meeste studenten uit het studentenpanel een baantje naast hun studie. De studenten met wie het panel heeft gesproken, hebben geen melding gemaakt van struikelvakken. Wel vertelden zij het panel dat er sprake is van enige overlap in het programma. Het panel komt op basis de klachten van studenten over het aantal contacturen en het feit dat het opleidingsmanagement op korte termijn geen maatregelen zal nemen om dit aantal te verhogen tot het oordeel voldoende. Ook de door studenten genoemde overlap in het programma speelt mee in dit oordeel. Facet 2.5 Instroom goed Criterium: NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt) 23/57

24 - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. 24/57 NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt)

25 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Toelatingseisen tot de opleiding zijn een havo of vwo-diploma (alle profielen) of een mbo-diploma. Studenten die zich aanmelden worden onderworpen aan een geschiktheidsonderzoek. Nagegaan wordt of zij eventuele logopedische belemmeringen hebben, die de toekomstige beroepsuitoefening in de weg kunnen staan. In de propedeuse zelf worden studenten geselecteerd op geschiktheid en motivatie. Door direct in het eerste jaar een beroepsoriënterende stage te laten volgen, hoopt de opleiding studenten te laten ondervinden of zij geschikt zijn om logopedist te worden. Zo wordt de zelfselectie van studenten gestimuleerd. Ook het BSA advies heeft een selecterende werking. De instroom van studenten bestond in 2007 voor 57% uit havisten, voor 19% uit vwo ers en voor 16% uit mbo ers. De opleiding biedt studenten de mogelijkheid om onder bepaalde voorwaarden de studie sneller te doorlopen via een flexibele leerroute, een verkorte leerroute of een drie dagen route. De flexibele leerroute is bedoeld voor studenten met (minimaal) een hbo/wo propedeusediploma van iedere willekeurige hbo of wo-opleiding. Zij doorlopen in drie jaar een speciaal traject. De tweede route is de verkorte leerroute, die functioneert sinds Deze route is bedoeld voor studenten met een afgeronde hbo of wo opleiding. Door vrijstelling aan te vragen op basis van een eerder behaald diploma voor de profileringsruimte (30 EC) kan bij goede studieresultaten in het tweede jaar de opleiding worden verkort door de stage te versnellen. Studenten die een hbo of wo diploma hebben behaald in een aan logopedie gerelateerde opleiding kunnen extra vrijstellingen aanvragen voor het afstudeerproject (20 EC) en op deze wijze nog een half jaar versnellen. Deze studenten kunnen aldus de opleiding in twee of tweeënhalf jaar afronden. De derde route is de drie dagen leerroute. Deze route is bedoeld voor een beperkt aantal hbo en wo afgestudeerden. De totale studieduur van deze route is drie jaar. Voor zij-instromers is er de Zij-instroomreader, waarin alle lesstof uit het eerste jaar is samengevat, extra lessen ESS (eigen stem en spraak), een studentencoach en extra ingeroosterde bijeenkomsten met de coördinator zij-instroom. Om tot deze route te worden toegelaten is een positieve uitslag van het geschiktheidsonderzoek en een assessment-gesprek met de coördinator Flexibele routes vereist. Voorwaarden om te worden toegelaten tot een verkorte route staan beschreven in de Studiegids. De coördinator Flexibele routes beoordeelt de student in een mondeling assessment wat betreft zijn behaalde EVC. Het instapniveau van de Duitse studenten in het vierde jaar wordt bewaakt door een vaste commissie. Deze commissie voert tevens jaarlijks een kwaliteitscontrole uit over het Duitse programma. De EFF studenten volgen een apart programma, dat gedeeltelijk aan de EFF wordt uitgevoerd. Studenten die de eerste drie jaar van de EFF succesvol hebben afgerond (180 EC) worden tot het vierde jaar van de opleiding in Utrecht toegelaten. Zij volgen een practicum, drie projectweken en een zogenoemde Bachelor- Arbeit. NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt) 25/57

26 Het panel heeft tijdens het bezoek met enkele studenten gesproken, die een verkorte route volgen. Zij vertelden het panel dat deze routes, zowel qua inhoud als qua vorm goed te doen zijn. De organisatie ervan is in orde. Het panel concludeert dat met name door de drie flexibele routes de inhoudelijke aansluiting op eerder genoten onderwijs goed is. Een goede aansluiting qua vorm realiseert de opleiding in het PGO-onderwijs en de projecten, vanwege het feit dat samenwerking van studenten van essentieel belang is. De havist en vwo er leert van de mbo er hoe om te gaan met de praktijk, terwijl de mbo er op zijn beurt van de havisten en vwo ers leert hoe theoretische kennis te verwerven. Facet 2.6 Duur voldaan Criterium: - De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: hbo-bachelor: 240 studiepunten. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De omvang van de opleiding is 240 EC. Zij voldoet hiermee aan de formele eis ten aanzien van de omvang van een hbo-bacheloropleiding. De opleiding heeft, conform het hogeschoolbeleid 30 EC profileringsruimte in het programma opgenomen, verdeeld over de laatste twee jaren van de hoofdfase. In de Studiegids staat beschreven hoe de EC zijn verdeeld over de vier jaren. Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud goed Criteria: - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding sluit met haar didactische concept aan bij het facultaire onderwijsconcept Van Competenties naar Curricula (FG, 2003). In dit concept staat het leerproces van de student centraal. Het centrale begrip is zelfsturing. De opleiding creëert een krachtige leeromgeving en begeleidt de student bij zijn/haar competentieontwikkeling. De werkvormen, toetsen en studieopdrachten zijn er op gericht om studenten te stimuleren om actief te zijn in het ontwikkelen van generieke en beroeps hbocompetenties. De opleiding maakt gebruik van de volgende werkvormen: PGO, complexe casuïstiek en projectonderwijs en practicumpakketten, waarin studenten zelfstandig kunnen oefenen. Ook zijn er stages en reflectieonderwijs. 26/57 NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt)

27 In de kennistaken in het eerste en het tweede jaar en de afstudeerprojectopdracht wordt een beroep gedaan op cognitieve, reflectieve en sociaal-communicatieve vaardigheden. Deze vaardigheden worden eveneens getraind in het vaardighedenonderwijs en in het casuïstiekonderwijs. Hierin oefent de student eveneens motorische vaardigheden voor het beroep (bijvoorbeeld klankfacilitatie). De opdrachten in het PGO, de casuïstiek en het projectonderwijs zijn zelfsturend, dat wil zeggen dat studenten binnen de context van de themadoelstelling hun eigen leerdoelen bepalen. In de practica kunnen docenten feedback geven op het zelfstandig leren van de studenten. Voorafgaand aan de stage in het derde en vierde jaar brengt de student zelf zijn/haar feitelijke en streefcompetentieniveau aan de hand van Compass in kaart op de zogenoemde competentiekaart. Aangezien het leren samenwerken volgens de opleiding van groot belang is bij de latere beroepsuitoefening, wordt veelal samengewerkt in groepjes. Voor de projecten zijn dat rond de 15 studenten, die weer worden verdeeld in subgroepjes. Het afstudeerproject wordt door drie tot vijf studenten uitgevoerd. Zelfsturing en samenwerking zijn belangrijke peilers van het onderwijsconcept. Het panel heeft tijdens het bezoek in het gesprek met de studenten vastgesteld dat de studenten daadwerkelijk in staat zijn om hun eigen leerproces te sturen. Ook over de wijze waarop de opleiding samenwerking in de projecten en de afstudeeropdracht realiseert, is het panel te spreken. Zowel de studenten zelf, als de begeleidende docent letten er op dat alle studenten hun individuele bijdrage leveren aan een afstudeerproject en zorgen voor een wisselende rolverdeling. Het panel is van oordeel dat de opleiding er goed in is geslaagd om een concrete uitwerking te geven aan het didactische concept en werkvormen te kiezen, die goed aansluiten bij de doelstellingen en het didactische concept van de opleiding. Dit geldt zowel voor het nieuwe curriculum in het tweede, derde en vierde jaar, alsook voor het oude curriculum, dat dit jaar voor het laatst in het eerste jaar wordt gehanteerd. Facet 2.8 Beoordeling en toetsing voldoende Criterium: - Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding heeft haar toetsbeleid voor het nieuwe curriculum beschreven in de nota Toetsen bij Logopedie (HU, FG, IPS, maart 2006). In de nota worden ook het toetsplan, de toetsconstructie en de toetsafname beschreven. De examencommissie heeft de taak om de kwaliteit van de toetsen te waarborgen gedelegeerd naar de toetscommissie. Deze commissie controleert de relevantie van de toetsen en de gehanteerde beoordelingscriteria. NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt) 27/57

28 Uitgangspunt voor de toetsing in het nieuwe curriculum zijn de beroepsproducten. In het eerste en tweede jaar wordt elk blok met twee toetsen afgesloten: een kennistoets (een summatieve meerkeuzetoets) en een vaardigheidstoets. Beide toetsen worden individueel afgenomen. Voor de kennistoetsen maakt de opleiding gebruik van het digitale toetsprogramma Testvision. Het panel heeft tijdens het bezoek een demonstratie hiervan gekregen en vindt de kwaliteit van deze toetsen goed, zowel qua inhoud als qua vorm. De vaardigheidstoets wordt ook wel een stationstoets genoemd: een selectie van qua thema en niveau gelijkwaardige practicumpakketten uit het blok. De vorm en de beoordelingscriteria van de vaardigheidstoetsen staan beschreven in de Studiehandleiding. Vanaf het derde jaar wordt per blok een geïntegreerde competentietoets afgenomen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van peer-assessment. Dit verhoogt volgens de opleiding het leerrendement van studenten, omdat zij beredeneerd feedback moeten leren geven, het zogenoemde double-loop learning principe. De stage in blok C van het derde jaar wordt beoordeeld aan de hand van het portfolio, waarin de beroepsproducten en de reflectieverslagen zijn opgenomen. De kwaliteit van de portfolio s is volgens het panel in orde. In het vierde jaar worden de stage en het afstudeerproduct eveneens beoordeeld aan de hand van beroepsproducten. Algemeen geldt dat de criteria voor de beoordeling zijn afgeleid van de kerndoelen van het desbetreffende onderdeel. De wijze waarop de betrouwbaarheid en de validiteit in de toetsing worden nagestreefd staan beschreven in het document: Toetsen bij Logopedie. Elke kennistoets en elke vaardigheidstoets kan één maal in hetzelfde jaar geherkanst worden, namelijk in de toetsweek van het daaropvolgende blok. Studenten die een vaardigheidstoets niet halen, mogen alleen die onderdelen herkansen, waarvoor zij niet geslaagd zijn. Deze maatregel is na de vorige visitatie ingevoerd om de studievoortgang te bevorderen. De student ontvangt na de vaardigheidstoets en na de integrale toets een gespecificeerde beoordeling van de toetsprestatie. Het panel heeft een aantal gemaakte toetsen ingezien en concludeert dat de kwaliteit ervan in orde is. De instructie is helder en de beoordelingsmethoden zijn eveneens duidelijk. De opleiding maakt bij de beoordelingen gebruik van het oordeel zwak. Zwak wil zeggen net niet voldoende. Indien driemaal een zwak wordt gegeven is het eindoordeel niet voldaan. Een zwak kan gecompenseerd worden door een voldoende of goed. Bij de score onvoldoende is compensatie niet mogelijk. Het afstudeerproject wordt uitgevoerd in groepjes van drie tot vijf studenten. Beoordelingscriteria zijn beschreven in de Handleiding Afstudeerproject, Jaar 4 ( ). Het eindproduct komt tot stand door het doorlopen van zes fasen. Voor elke fase wordt een Fasedocument gemaakt. Fase 1: Keuze, fase 2: Initiatie, fase 3: Definitie, fase 4: Ontwerp en voorbereiding, fase 5: Realisatie en fase 6: Presentatie en evaluatie. Voor elk van de fasen is een beknopte Handleiding beschikbaar. Het panel heeft een aantal fasedocumenten bestudeerd. Hierin wordt zichtbaar dat er daadwerkelijk sprake is van rolwisseling in de gezamenlijke opdrachten. De individuele bijdrage is echter moeilijk vast te stellen. 28/57 NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt)

29 Voor de beoordeling van het eindproduct is een aantal criteria geformuleerd. De eindproducten worden in groepjes van drie tot vijf studenten gemaakt. In de producten is de individuele bijdrage van studenten niet te traceren. Het panel vindt dit geen goede zaak en heeft dit met het management besproken. Gedurende de rest van de opleiding worden studenten echter wel individueel getoetst, waardoor volgens het management in voldoende sprake is van een individuele borging van de realisatie van het eindniveau. Het panel kan hiermee instemmen. Het panel heeft in het gesprek met de studenten de indruk gekregen dat niet alle docenten de in de Handleidingen beschreven procedures en beoordelingscriteria ten aanzien van de vaardigheids- en competentie(deel)toetsen op een uniforme wijze hanteren, alhoewel de toetsen altijd in koppels van twee docenten worden afgenomen en beoordeeld. De kennistoetsen worden digitaal afgenomen en verwerkt en worden aldus altijd op een standaardwijze afgenomen en beoordeeld. Vanwege het feit dat de docenten volgens het panel nog teveel verschillen in de wijze waarop zij de toetsen afnemen en beoordelen en niet altijd de in de Handleidingen beschreven procedures en beoordelingscriteria hanteren, komt het panel tot het oordeel voldoende. Onderwerp 3 Inzet van personeel Facet 3.1 Eisen HBO voldoende Criteria - Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In het document De opleiding logopedie en de beroepspraktijk (2008) wordt beschreven via welke interacties de opleiding, c.q. de docenten contact onderhouden met de beroepspraktijk. Contacten met de beroepspraktijk verlopen met name via de acht docenten, die thans werkzaam zijn in de beroepspraktijk of door middel van trainingen, die zij in de praktijk verzorgen en door publicaties. Tevens zijn er contacten in de praktijk, doordat de meeste docenten stagedocent of begeleider van een afstudeerproject zijn. Hierdoor houden zij voeling met de beroepspraktijk. Het panel heeft de cv s van de docenten bestudeerd. Van de zestien docenten zijn er acht op dit moment actief in het werkveld. Vijf docenten hebben geen recente logopedische praktijkervaring en bij zeven docenten is dit niet duidelijk. De meeste stoornisgebieden worden door de docenten zelf afgedekt. Waar nodig worden gastdocenten ingezet. NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt) 29/57

30 De studenten en de alumni met wie het panel heeft gesproken, toonden zich tevreden over de actuele kennis van docenten over de beroepspraktijk. De werkveldvertegenwoordigers noemden meer belangstelling van de docenten voor de beroepspraktijk wenselijk. De docenten bezoeken alleen de stageplaatsen als er sprake is van problemen tijdens de stage, zo hebben werkveldvertegenwoordigers het panel laten weten. Vanuit de stageplaatsen is behoefte aan meer contact met de opleiding, ook als er geen problemen zijn. Ook leden van de Werkveldadviescommissie zouden de relatie met de opleiding willen intensiveren. Vanwege het feit dat de werkveldvertegenwoordigers meer belangstelling van docenten voor de beroepspraktijk wenselijk vinden en meer contact over de stagiairs zouden willen, komt het panel tot het oordeel voldoende. Facet 3.2 Kwantiteit personeel voldoende Criterium: - Er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding heeft de beschikking over 9,3 fte s aan docenten en 2,1 fte s aan OBP. De docent-studentratio is 1:29,5. Gestreefd wordt naar een minimale omvang per aanstelling van 0,5 fte. De helft van de docenten heeft een aanstelling van een grotere omvang, de andere helft een kleinere. De gemiddelde leeftijd van de docenten is 46,7 jaar. Het ziekteverzuim is gering, in 2007 was dit 0,7% (Managementrapportages, mei en november 2007). De werkdruk wordt door de docenten als hoog ervaren, echter door grote mate van motivatie heeft hierop een positieve invloed. Zoals al bij facet 2.8 beschreven worden incidenteel derdejaars studenten aangesteld als begeleider van tweedejaars studenten ter ondersteuning van tweedejaars studenten. De derdejaars studenten formuleren hiertoe zelf een leervraag. Het panel vraagt zich af of studenten hiervoor wel voldoende zijn geëquipeerd. Studenten waren van mening dat de docenten wel in voldoende mate bereikbaar en beschikbaar zijn. Echter, door de invoering van flexplekken is de fysieke bereikbaarheid van de docenten afgenomen. Het panel is van oordeel dat, gelet op het competentiegerichte onderwijs, de docentstudentratio aan de lage kant is en vindt de inzet van derdejaars studenten als begeleider van jongerejaars studenten discutabel. Het panel komt op basis van deze argumenten tot het oordeel voldoende op dit facet. Facet 3.3 Kwaliteit personeel goed 30/57 NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt)

31 Criterium: - Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding volgt het personeelsbeleid van de Faculteit Gezondheidszorg en het Instituut voor Paramedische Studies van de HU, wat betreft het Resultaat Gericht Management en het professionaliseringsbeleid. Het Personeelsbeleid is beschreven in het Personeelsplan IPS (2008). In januari 2008 waren er van de zestien docenten zes academisch geschoold en drie docenten volgden een mastertraject. De overige docenten hebben een hbobachelordiploma. Docenten vervullen zowel een onderwijstaak, als een adviserende en coördinerende rol in de samenstelling en bewaking van het curriculum. De opleiding zet gastdocenten in voor specifieke deskundigheden, zoals bijvoorbeeld ethiek en betreffende logopedische werkzaamheden in een instelling voor verstandelijk gehandicapten. Docenten volgen regelmatig scholingstrajecten op het terrein van de didactiek en coaching. Zij hebben allemaal een externe training in PGO en in projectbegeleiding gekregen. Elke slb er is of wordt opgeleid en gecertificeerd via een intern scholingstraject van de hogeschool. Alle docenten hebben een externe of interne training in PGO en in projectonderwijs gevolgd. Met het oog op de onderwijsvernieuwing volgt het hele team studiedagen met betrekking tot competentiegericht onderwijs. Deze worden vier à vijf maal per jaar georganiseerd. Één maal per jaar worden beoordelingsgesprekken met de docenten gevoerd. Hiervoor wordt de systematiek van de HU gevolgd. In deze gesprekken wordt het functioneren van de docent geëvalueerd en worden afspraken gemaakt voor het komende jaar. Indien het functioneren daartoe aanleiding geeft, worden afspraken gemaakt over bijscholing, krijgen docenten andere taken en/of worden financiële maatregelen getroffen. De leden van de toetscommissie zijn bijgeschoold in theorietoetsing en participeren in een netwerk van de faculteit. Tijdens elk blok wordt een collegiaal overleg georganiseerd over het onderwijs. Ook worden er werklunches georganiseerd, waarbij medewerkers nieuwe ervaringen uitwisselen en nieuw beleid wordt besproken. Dit wordt beschreven in de Nieuwsbrief van het management. De opleiding verzorgt regelmatig cursussen stagebegeleiding voor de stagebegeleiders op de werkplekken. De stagebegeleiders die het panel heeft gesproken, toonden zich hier enthousiast over. De studenten zijn blijkens het STO 2007 tevreden over de vakbekwaamheid en de didactische competenties van de docenten. De studenten met wie het panel heeft NQA - visitatie Hogeschool Utrecht, opleiding Logopedie (vt) 31/57