Hogeschool INHOLLAND. Opleiding: Master Physician Assistant Locatie: Amsterdam Croho: Varianten: duaal. Visitatiedatum: 29 januari 2009

Transcriptie

1 Hogeschool INHOLLAND Opleiding: Master Physician Assistant Locatie: Amsterdam Croho: Varianten: duaal Visitatiedatum: 29 januari 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, maart 2009

2 2/59 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant

3 Inhoud Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 11 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 18 Onderwerp 3 Inzet van personeel 29 Onderwerp 4 Voorzieningen 33 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 35 Onderwerp 6 Resultaten 38 Deel C: Bijlagen 41 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 42 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 49 Bijlage 3: Bezoekprogramma 54 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 56 Bijlage 5: Domeinspecifieke referentiekader en opleidingscompetenties 59 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant 3/59

4 4/59 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant 5/59

6 6/59 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de masteropleiding Physician Assistant van Hogeschool INHOLLAND heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in december 2008, toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 29 januari Het panel bestond uit: De heer prof.dr. E. Heineman (voorzitter, domeinpanellid); De heer Q. van den Driesschen (domeinpanellid); Mevrouw C. di Bartolomeo (studentpanellid); Mevrouw ing. I.J.M. de Jong (NQA-auditor); De heer P. van Achteren BLL (NQA junior-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (oktober 2007). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding Hogeschool INHOLLAND haar opleidingen ondergebracht in 16 Schools op diverse locaties in de Randstad. De hogeschool heeft circa 2700 werknemers en, in , ongeveer studenten. NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant 7/59

8 De hogeschool verzorgt onderwijs op het gebied van de kennisdomeinen economie, rechten, techniek, kunst, educatie, vrije tijd, toerisme, communicatie, gezondheidszorg, social work, landbouw en natuurlijke omgeving. In het instellingsplan Samen werken aan de kennis van morgen heeft de hogeschool haar speerpunten geformuleerd voor de periode van : - de integratie van kennis, onderzoek en praktijk - de verdere professionalisering van de eigen organisatie - de focus op inhoudelijke thema s - de banden met de regio s waar vestigingen zijn van de hogeschool - de internationale oriëntatie. De masteropleidingen van INHOLLAND zijn ondergebracht in de INHOLLAND Graduate School. Binnen de School of Health zijn een vijftal masteropleidingen gepositioneerd: - master Physician Assistant (PA); - master of Advanced Nursing Practice (ANP); - master of Science Medical Imaging in Europe; - master of Science Radiation Oncology in Europe; - master of Education. De masteropleidingen ANP en PA vormen samen met de bacheloropleiding Verpleegkunde het domein Nursing. In maart 2004 dient de Hogeschool INHOLLAND een aanvraag Toets Nieuwe Opleiding voor de opleiding Physician Assistant in bij de NVAO, welke in juli 2004 positief is beoordeeld. Het eerste cohort van de masteropleiding start in september In maart 2008 zijn de eerste studenten afgestudeerd. De masteropleiding Physician Assistant is een duale opleiding van tweeënhalf jaar. De opleiding omvat 150 EC. Het doel van het beroep is bijdragen aan de continuïteit en kwaliteit van de geneeskundige zorgverlening door middel van het verrichten van gedelegeerde medische taken. 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens bereidden de panelleden zich in de periode december 2008 en januari 2009 inhoudelijk voor op het bezoek van 29 januari /59 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant

9 Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in februari 2009 een concept van het Facetrapport (deel B) voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het Onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in maart 2009 voor een controle op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in maart Het visitatierapport is uiteindelijk in maart 2009 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant 9/59

10 Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. 10/59 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant

11 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Master Physician Assistant Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed 1.2 Niveau master Goed 1.3 Oriëntatie HBO master Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed 2.4 Studielast Goed 2.5 Instroom Goed 2.6 Duur Voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed 2.8 Beoordeling en toetsing Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen HBO Goed 3.2 Kwantiteit personeel Goed 3.3 Kwaliteit personeel Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Goed 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten Goed 5.2 Maatregelen tot verbetering Goed 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau Goed 6.2 Onderwijsrendement Voldoende Totaaloordeel Positief NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant 11/59

12 Doelstellingen opleiding Alle facetten behorende bij dit onderwerp worden met goed beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Programma De facetten 2.1, 2.2, 2.3, 2.4, 2.5, 2.7 en 2.8 worden met goed beoordeeld. Aan facet 2.6 is voldaan. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Inzet van personeel Alle facetten behorende bij dit onderwerp worden met goed beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Voorzieningen Het facet 4.1 wordt met goed beoordeeld, het facet 4.2 wordt met voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Interne kwaliteitszorg De facetten 5.1 en 5.2 worden met goed beoordeeld, het facet 5.3 wordt met voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Resultaten Het facet 6.1 wordt met goed beoordeeld, het facet 6.2 wordt met voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen positief scoort. De conclusie is dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. 12/59 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant 13/59

14 14/59 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Criterium - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De basis voor de door de opleiding gehanteerde competenties is het landelijk vastgestelde document: Eindkwalificaties van de masteropleiding tot Physician Assistant. Deze eindkwalificaties zijn opgesteld in een samenwerkingsverband van de Hogeschool Utrecht en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en zijn tot stand gekomen op grond van behoeftepeilingen in het werkveld, taakanalyses, gesprekken met artsen en internationale voorbeelden van opleidingscompententies gehanteerd in de Verenigde Staten. Bij de uitwerking naar het Opleidingscompetentieprofiel van de Physician Assistant is gebruik gemaakt van het CanMEDS-model (2003), resultaat van onderzoek van het Royal College of Physicians and Surgeons. Hierbij zijn de landelijke competenties vertaald naar en gerangschikt onder de CanMEDS-competenties in zeven beroepsrollen, te weten: medisch expert, communicator, academicus, samenwerker, organisator, gezondheidsbevorderaar en beroepsbeoefenaar. De samenwerking van de opleiding met het VUmc heeft tot een achtste beroepsrol geleid, de beroepsrol reflector. Bij het VUmc wordt eveneens gebruik gemaakt van het CanMEDS-model. De opleiding houdt hiermee aansluiting met de regionale beroepspraktijk. Bovenstaande heeft geresulteerd in een Opleidingscompetentieprofiel van de Physician Assistant (PA) dat bestaat uit vier competentiekaarten, waar de 29 deelcompetenties binnen de acht beroepsrollen een plek hebben gekregen. In november 2007 heeft de Nederlandse Associatie van Physicians Assistants (NAPA) een nieuw beroepsprofiel gepresenteerd. Dit profiel is geschreven op basis van de praktijkervaring van de eerste lichting PA s en de artsen met wie zij samenwerken. Het panel constateert dat de opleiding het beroepsprofiel naast haar competentieprofiel heeft gelegd en is met de opleiding van oordeel dat het met elkaar overeenstemt. In het Jaarplan Onderwijsontwikkeling en Organisatie is het doel geformuleerd om de terminologie af te stemmen op het nieuwe beroepsprofiel. De opleiding onderhoudt structureel contact met andere PA-opleidingen in Nederland door participatie in het bestuurlijk netwerk NP/PA (nurse practitioner/physician assistant). In het netwerk is besloten de PA-opleidingen in Nederland zoveel mogelijk, qua eindkwalificaties, op elkaar te laten aansluiten. Op international vlak kijkt de opleiding met name naar ontwikkelingen in Noord-Amerika. In 2008 heeft de opleiding deelgenomen aan een congres waar onderwijsontwikkeling van PAopleidingen aldaar centraal stond. Via de beroepsvereniging NAPA zijn contacten NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant 15/59

16 gelegd met een PA-opleiding in Engeland. Met de opleiding aldaar zijn gesprekken gevoerd om mogelijkheden te onderzoeken om in de toekomst tot Europese eindkwalificaties te kunnen komen. Het panel constateert op basis van gesprekken met het opleidingsmanagement dat een adequate benchmark in dit jonge opleidingsveld nog weinig zinvol is. Het panel is positief over de wijze waarop de opleiding zich internationaal oriënteert en zich bezig houdt met de internationale ontwikkeling van PA-competenties. Het panel heeft de eindkwalificaties van de opleiding bestudeerd en is positief over de aansluiting van de competenties op de eisen die gesteld worden door relevante binnen- en buitenlandse vakgenoten en de beroepspraktijk. Facet 1.2 Niveau master Goed Criterium - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een master. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding streeft ernaar aan te sluiten bij zowel de internationale standaard van het masterniveau, de Dublin descriptoren, als nationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een master, beschreven door de commissie Franssen. In het Zelfevaluatierapport maakt de opleiding in een Verantwoordingstabel (2008) inzichtelijk hoe de eindkwalificaties aansluiten bij de nationale en internationale beschrijvingen van het masterniveau. De Verantwoordingstabel toont dat de Dublin-descriptor Kennis en Inzicht onder meer aan de orde komt binnen de competentie: De opleiding stelt studenten in staat om in grote lijnen dezelfde medische kennis en inzichten als de basisarts te verwerven om daarop gebaseerde medische vaardigheden te kunnen toepassen. Ook kennis en inzicht omtrent sociaal-communicatieve aspecten van de arts-patiëntrelatie behoren tot de noodzakelijke bagage van de Physician Assistant. De descriptor Kennis en Inzicht toepassen komt onder meer aan de orde op competentiekaart 2 waar van de Physician Assistant i.o. wordt verwacht de continuïteit en kwaliteit van de geboden zorg te bewaken. Hij is in staat een zorgproces, binnen de context van een zorgketen, te organiseren en kan de diversiteit van vragen en behoeften daarbinnen analyseren en op elkaar afstemmen. Het trekken van verantwoorde conclusies op basis van veelal onvolledige informatie en daarbij rekening houdend met de sociaalmaatschappelijke en ethische dimensie van de medische discipline, is onder meer terug te vinden op de compententiekaarten 1 en 4 en geeft inhoud aan de descriptor Oordeelsvorming. De descriptor Communicatie komt bijvoorbeeld op compententiekaarten 1 en 2 aan de orde waar het helder communiceren met zowel patiënten en hun familie alsmede artsen en andere gezondheidswerkers als compentie is opgenomen. Op competentiekaart 4 is het vermogen om zelfstandig en 16/59 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant

17 efficiënt nieuwe kennis en vaardigheden te verwerven opgenomen. Deze competentie valt onder de descriptor Leervermogen. Het panel heeft de Verantwoordingstabel bestudeerd en stelt vast dat de eindkwalificaties aansluiten bij (internationaal) geaccepteerde kwalificaties van het masterniveau. Facet 1.3 Oriëntatie HBO master Goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - Een hbo-master heeft de kwalificaties voor het niveau van zelfstandig en/of leidinggevend beroepsbeoefenaar in een beroep of spectrum van beroepen, dan wel het niveau van het functioneren in een multidisciplinaire omgeving waarin een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Bij dit facet worden de argumenten van de facetten 1.1 en 1.2 meegenomen. Daar is beschreven bij welke landelijke profielen de opleiding aansluit, hoe ontwikkelingen van het beroepenveld hierin zijn verwerkt en waar de verbinding ligt tussen de eindkwalificaties en de Dublin descriptoren. In de visie van de opleiding gaat het bij professioneel masterschap binnen het HBO om het bijdragen aan een moderne professionele praktijk, waarin bekwaamheid, onderzoek en beroepsontwikkeling hand in hand gaan. Het professioneel masterschap is gebaseerd op inhoudsdeskundigheid, een onderzoeksmatige houding, reflectie- en leervermogen. De eindkwalificaties zijn zodanig dat ze studenten in staat stellen als beroepsbeoefenaar, onderzoeker en vernieuwer inéén, een constructieve bijdrage te leveren aan de instandhouding en verdere ontwikkeling van de beroepspraktijk. De PA-masteropleiding leidt op tot een relatief nieuw, zelfstandig beroep, dat een eigen plaats zal verwerven binnen het functiehuis van de gezondheidszorg. De PA neemt daarbij een eigen positie in, tussen die van de medisch specialist en de hbo-bachelor geschoolde gezondheidswerker in. Het doel van het beroep van Physician Assistant is bijdragen aan de continuïteit en kwaliteit van de geneeskundige zorgverlening door middel van het verrichten van gedelegeerde medische taken. Deze taken omvatten bijvoorbeeld het onderzoeken, behandelen en begeleiden van patiënten met veelvoorkomende aandoeningen binnen een bepaald medisch specialisme, het bijdragen aan wetenschappelijk onderzoek en het (mee)organiseren van de medische zorgketen voor patiënten ter bevordering van kwaliteit en continuïteit van zorg. De grenzen van het werkgebied van de PA worden bepaald door de specifiek gedelegeerde medische taken zoals die met een superviserende specialist of arts zijn overeengekomen en in een taakomschrijving zijn vastgelegd. De opleiding geeft aan dat de afgestudeerden onder meer terecht komen op de huisartsenpraktijk en op afdelingen als NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant 17/59

18 spoedeisende eerste hulp, orthopedie, intensive care (electieve patiënten), heelkunde (afdeling vaatchirurgie). Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO Goed Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding werkt met een verplichte Kernboekenlijst, waarin nationale en internationale literatuur is opgenomen. De literatuurlijst sluit in grote mate aan bij de literatuurlijst die gehanteerd wordt bij de studie geneeskunde van het VUmc. Studenten breiden de lijst verder uit met verdiepende literatuur gericht op de eigen specifieke werkplek. Studenten maken, bij de uitvoering van praktijkopdrachten, naast de Kernboekenlijst gebruik van verschillende databanken. Het panel heeft de Kernboekenlijst bestudeerd en vindt de literatuur geschikt voor de masteropleiding PA. De literatuur is vergelijkbaar met die van andere PA-opleidingen en past bij de doelstellingen van de opleiding. Het panel is positief over het aandeel internationale literatuur op de lijst en herkent de brede kennisbasis die de opleiding aan de studenten wil meegeven. De opleiding geeft in de Periodeboeken per lesdag aan welke literatuur bestudeerd dient te worden, dit wordt door het panel positief gewaardeerd. In de Periodeboeken zijn ook praktijksituaties en ander aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal opgenomen, zo stelt het panel vast op basis van materiaalbestudering. Het panel heeft ook geconstateerd dat de opleiding gebruikt maakt van actuele problematieken als leeropdrachten. Bijvoorbeeld het inspelen op de actualiteit op het terrein van kwaliteit en veiligheid, waarbij de basisset kwaliteitsindicatoren 2008 van de Inspectie voor de Volksgezondheid uitdrukkelijk in de casuïstiek in beeld komt. Het duale karakter van de opleiding garandeert een interactie van kennisontwikkeling met de actuele beroepspraktijk, waarbij studenten praktijkervaringen en casuïstiek inbrengen. In gesprek met het panel geven studenten aan, dat er tijdens de onderwijsdagen ruimte is voor deze inbreng en dat deze gekoppeld wordt aan de theorie. 18/59 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant

19 Voor de uitvoering van het onderwijsprogramma wordt, naast het vaste docententeam, gebruik gemaakt van gastdocenten/medisch specialisten om bijvoorbeeld een masterclass te geven of met studenten een actuele casus uit te diepen (voorbeeld zie facet 3.1). Studenten zijn tevreden over de inzet van gastdocenten. In gesprek met het panel geven zij aan graag meer lessen verzorgd door gastdocenten te willen. De specialistische kennis van de gastdocenten en de input vanuit de actuele praktijk worden door de studenten positief gewaardeerd. Door middel van de samenwerking van de opleiding met de leermeesters en de inzet van gastdocenten (drie à vier keer per onderwijsperiode) worden aantoonbare verbanden met de beroepspraktijk in het programma gerealiseerd. De leermeester en de opleiding werken onder meer samen binnen de leerlijn Rolontwikkeling & Werkplekleren. De theorie die tijdens de lesdagen is behandeld, wordt onder supervisie van de leermeester in de praktijk geoefend, verder ontwikkeld en beoordeeld. Leermeesters worden tijdens voortgangsgesprekken van studenten expliciet gevraagd te reflecteren op het aangeboden onderwijsprogramma en de relevantie daarvan voor de actuele beroepspraktijk. De organisatie van de onderwijsontwikkeling en onderwijsbijstelling is een formele taak van de curriculumgroep. Deze groep komt vier keer per jaar bij elkaar en bestaat uit de opleidingsmanager (voorzitter), een onderwijskundige en een medewerker van de studentenadministratie. Een voorbeeld van een bijstelling door de curriculumgroep is het naar voren halen (van onderwijsperiode 3 naar 2) van de kernstage neurologie/psychiatrie, naar aanleiding van evaluatieresultaten. De kernstage sluit nu beter aan op het onderwijs dat binnenschools verzorgd wordt in deze periode. Uit het gesprek met de docenten blijkt dat zij vrijwel constant betrokken zijn bij de curriculumgroep, hetgeen positief wordt bevonden door het panel. Door het gebruik van recente nationale en internationale artikelen uit vaktijdschrijften, recente literatuur, de jaarlijkse update van de Kernboekenlijst, contacten met leermeesters, werkveld, landelijke overleg PA/ANP en bezoeken aan nationale en internationale congressen worden actuele ontwikkelingen in het vakgebied opgespoord en in het programma verwerkt. Binnen het onderwijsprogramma is aandacht voor de beroepsvereniging van Physician Assistants, de NAPA. Het panel is positief over de wijze waarop de opleiding praktijkgericht onderzoek binnen het programma heeft opgenomen. In de leerlijn Wetenschappelijke Vorming (als zodanig door de opleiding benoemd) staat de competentie kan eenvoudig empirisch wetenschappelijk onderzoek opzetten en uitvoeren centraal. De leerlijn kent onder meer het kritisch lezen en beoordelen van vakliteratuur, het kunnen uitdragen van de principes van evidence based practice in de curatieve en preventieve zorg, het uitvoeren van een literatuurreview, het opstellen van een onderzoeksvoorstel en de uitvoering van een praktijkgericht onderzoek als onderdelen. De opleiding heeft als uitgangspunt dat het onderzoek een bijdrage levert aan de beantwoording van concrete vragen uit de praktijk. Het panel is positief over de opbouw in complexiteit binnen de leerlijn. NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant 19/59

20 De opleiding geeft aan dat, in aansluiting op de kennisontwikkeling vaardigheidsonderwijs een essentiële stap is in de competentieontwikkeling. Het betreft hier het aanleren van medisch-diagnostische, therapeutische en communicatieve vaardigheden, alsook onderzoeksvaardigheden, organisatie- en reflectievaardigheden. De medisch-diagnostische en therapeutische vaardigheden alsmede de communicatieve vaardigheden worden op de lesdagen aangeleerd en geoefend op medestudenten dan wel op simulatiepatiënten. De medisch-technische vaardigheden en een ander deel van de communicatieve vaardigheden zijn ondergebracht binnen de leerlijn Klinische Vorming. Studenten oefenen de op school aangeleerde vaardigheden verder op de eigen werkplek door praktijktaken uit te voeren en door zich regelmatig te laten observeren door de leermeester bij het uitvoeren van delen van het lichamelijk onderzoek, diagnostisch/therapeutische interventies dan wel tijdens het afnemen van de anamnese bij een patiënt. Het panel is positief over de wijze waarop de opleiding de studenten beroepsvaardigheden aanleert. Binnen de leerlijn werkplekleren volgen de studenten een viertal verplichte kernstages, Inwendige geneeskunde, Heelkunde, Neurologie of psychiatrie en Gynaecologie of Kindergeneeskunde. De kernstages dragen zorg voor een brede medische basis naast de verdieping die de studenten opdoen in de specialisatiestage. Het Studenttevredenheidsonderzoek 2008 (verder: STO 2008) laat zien dat studenten positief zijn over stellingen als: Het studiemateriaal is van voldoende inhoudelijke kwaliteit, De opleiding maakt gebruik van materiaal dat ontleend is aan de beroepspraktijk, De opleiding sluit aan bij actuele ontwikkelingen en De opleiding is voldoende praktijkgericht. Deze tevredenheid werd bevestigd in het gesprek van het panel met de studenten. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken op master niveau. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het onderwijsprogamma is opgebouwd langs drie leerlijnen: Klinische Vorming, Wetenschappelijke Vorming en Werkplekleren & Rolontwikkeling. o Binnen de leerlijn Klinische Vorming wordt in het eerste jaar, om te komen tot een brede medische basis, het accent gelegd op patiëntproblemen die veelvuldig voorkomen bij de discipline inwendige geneeskunde en heelkunde. De focus ligt hierbij op het aanleren van algemene klinische vaardigheden en aanvullende 20/59 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant

21 diagnostiek. Het tweede jaar stelt de behandeling bij verschillende patiëntenproblemen centraal, bijvoorbeeld met de cursus farmacotherapie. In het derde jaar vindt verdieping plaats door aandacht voor analyse en behandeling van de patiëntproblemen op de eigen werkplek. o De leerlijn Wetenschappelijke Vorming kent in het eerste studiejaar een focus op het leren vinden, lezen en beoordelen van wetenschappelijke literatuur. Tevens is de basiskennis van methodologie en statistiek onderdeel van het onderwijsprogramma. In het tweede jaar komen de beginselen van kwalitatief en kwantitatief onderzoek aan bod. Vanaf het tweede semester in het tweede jaar begint het zogenaamde onderzoekstraject (onderdeel van het afstuderen; zie facet 6.1). o In de leerlijn Werkplekleren & Rolontwikkeling staat de ontwikkeling en integratie van de kernrollen en competenties centraal. De student leert de eigen rollen en competentieontwikkeling te bewaken en verder aan te sturen. De acht rollen van de PA en de bijbehorende competenties en deelcompetenties zijn het uitgangspunt van waaruit de opleiding haar onderwijs- en toetsprogramma heeft ontwikkeld. De opbouw van het curriculum is beschreven in het Onderwijs- en Examenreglement en is verdeeld over tweeënhalf jaar. In een leerplanschema, dat is opgenomen in het Opleidingsplan , legt de opleiding de relatie tussen de beoogde rollen en competenties en de programmaonderdelen. In de Periodeboeken wordt per module aangegeven aan welke competenties en bijbehorende deelcompetenties gewerkt wordt, gerangschikt naar de gehanteerde beroepsrollen. Tevens zijn de competenties uitgewerkt naar kleinere eenheden, de leerdoelen. Per les wordt aangegeven aan welke leerdoelen gewerkt wordt. Zo wordt in de eerste periode van het tweede jaar binnen de onderwijseenheid Behandeling tijdens de tweede les het volgende leerdoel behandeld: de student heeft inzicht in de etiologie, symptomathologie, diagnostiek en behandeling van ontstekingen van het centrale zenuwstelsel. Het panel is positief over de vertaling die de opleiding heeft gemaakt van doelstellingen naar de programma-inhoud en hoe deze zichtbaar is gemaakt in de Periodeboeken. In het proces van competentieverwerving komen de competenties verschillende malen terug in het programma, elke keer op een hoger niveau. Deze niveau-indeling is vormgegeven op basis van het competentiemodel van Miller, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen Knows, Knows How, Shows How en Does (zie ook facet 2.7). Het verwerven van kennis en het toepassen van kennis staat centraal tijdens de lesdagen en wordt als zodanig getoetst in de kennistoets na afloop van elke periode (niveau knows, knows how). Daarbij gaat het zowel om de noodzakelijke medische als ook om methodologische kennis. Tijdens het vaardigheidsonderwijs worden communicatieve, diagnostische en therapeutische vaardigheden onderwezen. Deze worden in de zogenaamde stationstoets (vergelijk facet 2.8) na elke onderwijsperiode in een gesimuleerde situatie beoordeeld (niveau: shows how). Tijdens het buitenschools leren (werkplekleren) wordt de mate van competentieverwerving door praktijktaken, en korte praktijk beoordelingen, in een niet gesimuleerde, klinische NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant 21/59

22 context geobserveerd en beoordeeld. Na afronding van de PA-opleiding zal de student functioneren op het niveau does. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed Criterium - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding maakt onderscheid tussen verticale en horizontale samenhang. De wijze waarop de opleiding de inhoud van haar onderwijsprogramma heeft opgebouwd binnen de drie leerlijnen definieert zij als verticale samenhang. De horizontale samenhang wordt gedefinieerd als de samenhang tussen de drie leerlijnen. Het opleidingsprogramma is opgebouwd uit drie leerlijnen, die als rode draad door de opleiding zijn gevlochten. o De leerlijn Klinische Vorming leidt op tot medisch zorgverlener, die in staat is zelfstandig verantwoorde klinische beslissingen te nemen en uit te voeren in de context van de organisatie/medisch specialisme waarbinnen hij werkzaam is. o De leerlijn Wetenschappelijke Vorming biedt de student de ondergrond die noodzakelijk is voor een evidence based praktijkvoering; de student verwerft competenties, die nodig zijn voor het beoordelen en uitvoeren van een onderzoek dat tot doel heeft vraagstellingen uit de beroepspraktijk tot een oplossing te brengen (onderzoek) en te implementeren in de dagelijkse praktijkvoering (innovatie). o In de leerlijn Rolontwikkeling & Werkplekleren ontwikkelt de student zich tot professional die zich toetsbaar kan opstellen, zichzelf kan aansturen en in staat is een (nieuw) beroep, vanuit een brede rolopvatting, concreet gestalte te geven, te positioneren en verder te ontwikkelen. Het panel is positief over de opzet van leerlijnen die de opleiding in het programma hanteert. Studenten geven in gesprek met het panel aan de leerlijnen goed te herkennen en zij zijn positief over hoe deze opzet bijdraagt aan het bewustzijn van competentieontwikkeling binnen de beroepsrollen. Binnen elke leerlijn neemt de complexiteit en het niveau van de inhoud van het onderwijs in de loop van de opleiding toe (zie facet 2.2). Binnen de leerlijn Klinische Vorming wordt bijvoorbeeld in het eerste jaar uitgebreid aandacht besteed aan algemene klinische vaardigheden, zoals een anamnese afnemen en een algemeen lichamelijk onderzoek uitvoeren. Pas daarna komen de thema s diagnostiek, behandeling voorlichting & advies, en kwaliteitszorg aan de orde. Het panel stelt vast dat de opleiding de thema s gebruikt heeft om de verticale samenhang zichtbaar te maken. De thema s dragen eveneens bij aan de horizontale samenhang. Er wordt een directe verbinding gelegd tussen het binnen- en buitenschools leren door het hanteren van de thema s per onderwijsperiode (zoals diagnostiek, behandeling en voorlichting & advies) en het centraal stellen van een bepaalde 22/59 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant

23 gezondheidsproblematiek. Het panel is positief over de wijze waarop, door middel van thema s, samenhang in het onderwijsprogramma wordt gerealiseerd. Ten behoeve van de samenhang tussen het binnenschools en het buitenschools curriculum werkt de opleiding met praktijktaken en korte praktijkbeoordelingen die zijn afgeleid van de competenties en de bijbehorende leerdoelen. Studenten geven in gesprek met het panel aan dat zij de praktijktaken en korte praktijkbeoordelingen voor een hele onderwijsperiode bij elkaar nemen en op de werkplek, op basis van de input van patiënten, de uitvoering ervan prioriteren. De uitvoering van de opdrachten wordt bewaakt door de student en de leermeester. Studenten geven in de Studentpanels (zie facet 5.1) aan dat zij de opzet van het curriculum aan de hand van de drie leerlijnen als sterk punt ervaren. Resultaten van het STO 2008 laten zien dat studenten positief zijn over de stelling Er is voldoende samenhang tussen de onderdelen van mijn opleiding. Facet 2.4 Studielast Goed Criterium - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De omvang van de opleiding bedraagt 150 EC. Uit het Leerplanschema blijkt dat de opleiding het aantal EC gelijkmatig over de studiejaren heeft verspreid. Elk studiejaar telt vier onderwijsperioden met een studielast van 15 EC. De opleiding organiseert na afloop van elke onderwijsperiode een studentpanel en onderwijsevaluaties waarin onder andere gevraagd wordt naar de gerealiseerde studielast in verhouding tot de geplande studielast. Ook wordt in het jaarlijkse STO gevraagd naar studielast en de haalbaarheid van de studie. Uit het gesprek met de studenten en de resultaten uit het STO blijkt dat studenten hard moeten werken maar dat zij positief zijn over de haalbaarheid van de studie in de gegeven tijd en de spreiding van de studielast. Er wordt aangegeven dat motivatie een belangrijke succesfactor is om de studie te kunnen combineren met werk en gezinsleven. De opleiding besteedt hier bij de instroom duidelijk aandacht aan. De opleiding hanteert als definitie voor een contactuur: de tijd die de student in aanwezigheid van de docent of leermeester doorbrengt, met als doel onderwijs te genieten. Gedurende de studietijd is het aantal contacturen per week vastgesteld op 10,5 uren, bestaande uit 8 uren op de onderwijsdag en 2,5 uur aan directe begeleiding door de leermeester. Het derde jaar vormt een uitzondering. Op verzoek van studenten organiseert de opleiding nu eens in de twee weken een onderwijsdag (8 contacturen), zodat er voor studenten meer tijd beschikbaar is om te werken aan de afstudeeropdrachten. NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant 23/59

24 De opleiding hanteert een transparant toetssysteem om de studievoortgang te bevorderen. In de Periodeboeken neemt de opleiding per programmaonderdeel de toetsvorm op, inclusief de criteria en bijbehorend aantal EC. Om studenten inzicht te bieden in hun studievoortgang wordt halverwege elke onderwijsperiode een representatieve, formatieve toets aangeboden die studenten zelf kunnen nakijken. Na afloop van elke onderwijsperiode hanteert de opleiding een summatieve toets, de zogenaamde stationstoets. De opleiding voorziet in twee kansen per toets per jaar, dit is vastgelegd in het Onderwijs Examen Reglement (OER). In het kader van het programmaonderdeel Rolontwikkeling reflecteert de student na afloop van elke onderwijsperiode op zijn studievoortgang en ook tijdens studentleermeester-docent-gesprekken is de studievoortgang van de individuele student onderwerp van gesprek. Binnen de lessen Rolontwikkeling wordt door de opleiding ook aandacht besteed aan de overgang van de studenten van werkende naar studerende. Hierbij is de combinatie van werk, studie en privéleven regelmatig onderwerp van gesprek. Studenten hebben in gesprek met het panel geen blijk gegeven van struikelvakken. De groepsgrootte kent een maximum van 15 studenten per studiejaar. Voor elk studiejaar wordt uit het medisch domein een docent aangewezen als studiecoach. De studiecoach is het aanspreekpunt voor de studenten. Facet 2.5 Instroom Goed Criterium - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: bacheloropleiding en eventueel (inhoudelijke) selectie. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding hanteert instroomeisen die zijn vastgesteld door alle PA-opleidingen in Nederland: o Aspirant studenten hebben een erkende hbo-opleiding in de zorg afgerond (bijvoorbeeld HBO-V, fysiotherapie, ergotherapie); o Zij hebben minimaal twee jaar werkervaring binnen een zorginstelling; o Zij beschikken over een PA-opleidingsplaats binnen een geneeskundig specialisme van minimaal 32 uur per week; o Zij beschikken over een leermeester (arts/ medisch specialist). Aspirant-studenten die niet, aantoonbaar, beschikken over een diploma van een erkende hbo-zorgopleiding, kunnen deelnemen aan een capaciteitenonderzoek (assessment). Dit onderzoek toetst het hbo-denkkader van de aspirant-student. Het capaciteitenonderzoek is door een onderzoeksbureau en de landelijke PAopleidingen gezamenlijk ontwikkeld. De opleiding draagt zorg voor voorlichting aan zowel aspirant-studenten als aan zorginstellingen over bijvoorbeeld de posititionering en inhoud van de functie van PA. 24/59 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant

25 Jaarlijks wordt, samen met de opleiding Advanced Nursing Practice, een informatieavond georganiseerd, waar behalve over de inhoud het het onderwijsprogramma, inzicht wordt gegeven in de gehanteerde werkvormen en de verwachte studiehouding van de studenten. Tevens neemt de opleiding deel aan voorlichtingsactiviteiten die generiek door Hogeschool INHOLLAND worden georganiseerd. In het OER PA is de procedure rond vrijstellingen vastgelegd. De examencommissie kan op schriftelijk verzoek van een student vrijstelling verlenen van een toets (geen deeltoets), verbonden aan een van de onderwijseenheden. Dit is mogelijk indien studenten in het hoger onderwijs eerder met goed gevolg een examen heeft afgelegd of buiten het hoger onderwijs kennis en vaardigheden heeft verworven, die qua niveau, inhoud studielast en/of vereiste competenties vergelijkbaar zijn. Vrijstellingen kunnen ook door de examencommissie verleend worden op basis van een door de examencommissie erkend intake-assessment of EVC-procedure. Uit het gesprek met studenten en resultaten van het STO 2008 blijkt dat studenten positief zijn over de aansluiting van de opleiding bij de vooropleiding en het beroepspraktijk waarin zij reeds werkzaam zijn. Studenten zijn bijvoorbeeld positief over de stelling Mijn opleiding sluit aan bij mijn vooropleiding. Studenten zijn positief over de aansluiting van de opleiding op de kwalificaties die studenten hebben opgedaan in de praktijk voorafgaand aan de start van de opleiding. Hogeschool INHOLLAND heeft de Gedragscode internationale studenten in het Nederlands hoger onderwijs ofwel de Code of Conduct getekend. Facet 2.6 Duur Voldaan Criterium - De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: hbo-master: minimaal 60 studiepunten/european credit points. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De studielast van de gehele opleiding bedraagt 150 EC en is verdeeld over een periode van tweeënhalf jaar. De verdeling van credits is vastgelegd in het OER PA en opgenomen in de Studiegids Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Criteria - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant 25/59

26 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding hanteert het leerlijnenmodel als didactisch concept en heeft dit vastgelegd in het Opleidingsplan PA. Bij de inrichting van de leerlijnen is de opleiding uitgegaan van onder andere de volgende principes: o Bij de inrichting van de leerlijnen is het competentieprofiel van de opleiding leidend; o De drie leerlijnen vertonen een, onderlinge, horizontale integratie; elke leerlijn onderscheidt een binnenschoolse en buitenschoolse component; daarbij is het competentiemodel van Miller richtinggevend; o Feedback en reflectie zijn twee belangrijke stimuli voor leren; o Binnen de leerlijnen is de keuze voor didactische werkvormen afgeleid van de te bereiken leerdoelen. Het competentiemodel van Miller, waarmee het competentiegericht leren vorm wordt gegeven, bestaat uit verschillende niveaus van bekwaamheid. Deze niveaus zijn in een pyramide weergegeven en onderliggende niveaus vormen steeds het fundament voor de bovenliggende laag. De onderste laag van de pyramide (Knows) wordt gevormd door de kennis waarover een student moet beschikken om zijn toekomstige taken als medisch zorgverlener uit te kunnen voeren. Op het volgende niveau (Knows how) gaat het erom of de student weet hoe hij die kennis moet gebruiken bij het uitvoeren van zijn probleemoplossende taken. De student weet bijvoorbeeld hoe hij een diagnose moet stellen en waar hij dan op moet letten. Op het derde niveau laat de student zien dat hij kan handelen in een gesimuleerde omgeving, onder meer op basis van zijn kennis. De student weet dan niet alleen hoe hij een diagnose moet stellen maar toont ook de bijbehorende vaardigheden en gedrag welke noodzakelijk zijn om tot een juiste diagnose te komen. Het bovenste niveau van de pyramide (Does) betreft het zelfstandig handelen in de complexe praktijk van alledag. Daarbij wordt een beroep gedaan op een geïntegreerd geheel van kennis, vaardigheden, houdingen en persoonlijke eigenschappen. Elk studiejaar is opgebouwd langs de genoemde drie leerlijnen. De opleiding geeft hierbij concreet vorm aan het competentiegericht, onderzoekend en reflectief/vraaggeoriënteerd leren. Het onderzoekend leren richt zich op de ontwikkeling waarbij studenten steeds meer oog krijgen voor de rol van kennis en kennisontwikkeling in de professionele beroepspraktijk. Studenten leren dat kennis nodig is om nieuwe ontwikkelingen vorm te geven, kwaliteit hoog te houden en te blijven verbeteren, in te spelen op veranderingen en vraagstukken tot een oplossing te brengen. Het vraaggeoriënteerd en reflectief leren heeft betrekking op de ontwikkeling van zelfverantwoordelijke en zelfsturende professionals. De inbreng van studenten vanuit de verschillende zorginstellingen en specialismen maakt het werken met een voorgestructureerd aanbod weinig zinvol. In plaats hiervan biedt de opleiding ruimte aan de studenten om samen met zijn leermeester leerdoelen op te stellen en leeractiviteiten uit te voeren, gekoppeld aan de eindkwalificaties van de opleiding. Het reflectief leren vindt plaats via een proces van coaching en intervisie waarbij studenten reflecteren op hun functioneren om te komen tot het systematisch werken 26/59 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant

27 aan verdere professionalisering van hun competenties in de richting van het PAcompetentieprofiel, toegespitst op het specialisme waarbinnen ze functioneren. Het panel is positief over de uitwerking van het didactisch concept in zowel het binnenschools als het buitenschools onderwijsprogramma. Het panel heeft op basis van bestudeerde documenten zoals Periodeboeken, Opleidingsplan en Studiegids kunnen vaststellen dat de werkvormen die de opleiding hanteert aansluiten bij de kwalificaties van de studenten. De opleiding heeft voor iedere leerlijn specifieke werkvormen gekozen. Binnen de leerlijn Klinische Vorming wordt theoretische kennis overgedragen in college s, die de studenten voorbereiden aan de hand van opgegeven leerstof en zelfstudieopdrachten. Klinische vaardigheden worden geoefend met mede-studenten, simulatiepatiënten of met behulp van fantomen (model van een lichaamsdeel). Binnen de leerlijn Wetenschappelijke Vorming zijn werkvormen bijvoorbeeld: werkgroep, werkcollege, uitvoeren van studie- en werkopdrachten. In de leerlijn Rolontwikkeling & Werkplekleren wordt gebruik gemaakt van didactische instrumenten als het selfassessment, de leeragenda, bewijsstukken van competentieverwerving en het reflectieverslag. Daarnaast zijn er coachings- en intervisiebijeenkomsten. De resultaten van het STO 2008 laten zien dat studenten tevreden zijn over de afstemming tussen vormgeving en inhoud van de opleiding. Zij reageren positief op de stellingen De opleiding past qua vorm bij de leerdoelen, De opleiding heeft afwisselende werkvormen en De opleiding stimuleert mij zelfstandig te werken. Dit positieve beeld werd bevestigd in het gesprek dat het panel met de studenten heeft gevoerd. Facet 2.8 Beoordeling en toetsing Goed Criterium - Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In het Opleidingplan PA is het toetsbeleid van de opleiding beschreven. Hierin is vastgelegd dat de competenties, behorende bij de beroepsrollen, worden uitgewerkt naar leerdoelen. Aan het einde van elke onderwijsperiode worden de bij die periode behorende (deel)competenties getoetst, waarbij de inhoud van de te toetsen competenties de toetsvorm bepaalt. In het Toetsplan PA maakt de opleiding inzichtelijk welke toetsen gekoppeld zijn aan de onderwijseenheden, daarnaast is het aantal EC en de toetsvorm opgenomen. Toetsvormen, toetsmomenten, beoordelingswijze en toetscriteria zijn op hoofdlijnen beschreven in de Studiegids en krijgen nadere invulling in de Periodeboeken. Binnen de drie leerlijnen van de opleiding wordt gebruik gemaakt van competentiegerichte toetsvormen waarbij op basis van de geleverde prestaties van de student kan worden aangetoond dat de student de beoogde competentie heeft verworven. Voor de leerlijn Klinische Vorming hanteert de opleiding eenzelfde NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, hbo-masteropleiding Physician Assistant 27/59