Hogeschool INHOLLAND, Haarlem

Transcriptie

1 Hogeschool INHOLLAND, Haarlem Opleiding: Business Engineering; hbo-bachelor Croho: Varianten: voltijd Visitatiedatum: 7 oktober 2008 Netherlands Quality Agency (NQA)

2 Utrecht, december /62 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt)

3 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt) 3/62

4 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 11 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 18 Onderwerp 3 Inzet van personeel 26 Onderwerp 4 Voorzieningen 31 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 35 Onderwerp 6 Resultaten 38 Deel C: Bijlagen 41 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 42 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 47 Bijlage 3: Bezoekprogramma 51 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 52 Bijlage 5: Domeinspecifieke referentiekader en opleidingscompetenties 55 4/62 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt)

5 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt) 5/62

6 Deel A: Onderwerpen 6/62 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt)

7 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt) 7/62

8 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Business Engineering van Hogeschool INHOLLAND heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in juli 2008, toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 7 oktober Het panel bestond uit: De heer prof. dr. C.J.P.M. de Bont (voorzitter en domeindeskundige); De heer ing. H.G. van Loon (domeindeskundige); De heer drs. ing. T.A.H. Vroemen (student panellid); Mevrouw drs. M.E. Voorhuis (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (oktober 2007). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De opleiding maakt onderdeel uit van de Hogeschool INH In 2007 studeren er studenten aan de hogeschool en werken er werknemers. Er zijn 16 Schools verspreid over de verschillende locaties van de hogeschool. 8/62 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt)

9 De opleiding Business Engineering (BE) bestaat sinds 2002 en is een samenvoeging van Werktuigbouwkunde en Elektrotechniek, gecombineerd met marketing elementen. Deze keuze is gebaseerd op een onderzoek, dat is uitgevoerd in het werkveld. Hier bleek behoefte aan breed opgeleide professionals met zowel kennis van de techniek als van marketing. De opleiding wordt aangeboden in Haarlem en heeft alleen een voltijdvariant. Volgend jaar ( ) zal de opleiding verhuizen naar Alkmaar. De opleiding heeft in studenten en 38 instromers. Het totaal aantal fte bedraagt 7,7. De docent student ratio is 1:18, Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. Generieke audit In het kader van de visitatie van de te accrediteren opleidingen van de School of Technology van Hogeschool INHOLLAND heeft op 20 mei 2008 een zogenoemde generieke Schoolaudit plaats gehad. De audit richtte zich op de onderwerpen: onderwijsvisie, kaderstelling onderwijs- en examenregeling, voorzieningen en kwaliteitszorg voor zover die op Schoolniveau gestalte krijgen. De audit, die plaatsvond op de locatie Haarlem, had als uitgangspunt een Zelfevaluatierapport met bijlagen en bestond uit een materiaalbestudering en een aantal gesprekken. Gesprek met Schooldirectie: Deelnemers vanuit INHolland: De heer S. Vellenga; De heer B.J. Kollmer. Gesprek met Opleidingsmanagers en beleidsmedewerker: Deelnemers vanuit INHolland: De heer H. Nelissen, opleidingsmanager; De heer H. Pannekeet, opleidingsmanager; De heer J. Rodenburg, opleidingsmanager; Mevrouw A. Ranzijn, beleidsmedewerker. Auditoren NQA: De heer drs. J. Boerke (senior-auditor NQA) Mevr. Drs N.Göbel (senior-auditor NQA); De heer R. Koopmans (junior-auditor NQA). NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt) 9/62

10 Opleidingsvisitatie De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens bereidden de panelleden zich in de periode augustus en september 2008 inhoudelijk voor op het bezoek 17 september Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in oktober 2008 een concept van het Facetrapport (deel B) voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het Onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in november 2008 voor een controle op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. 10/62 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt)

11 Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in december Het visitatierapport is uiteindelijk ook in december 2008 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt) 11/62

12 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed 1.2 Niveau bachelor Goed 1.3 Oriëntatie hbo bachelor Goed Totaaloordeel Onderwerp 2 Programma Opl. Business Engineering Positief 2.1 Eisen hbo Voldoende 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voldoende 2.4 Studielast Goed 2.5 Instroom Goed 2.6 Duur Voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed 2.8 Beoordeling en toetsing Goed Totaaloordeel Onderwerp 3 Inzet van personeel Positief 3.1 Eisen hbo Voldoende 3.2 Kwantiteit personeel Voldoende 3.3 Kwaliteit personeel Goed Totaaloordeel Onderwerp 4 Voorzieningen Positief 4.1 Materiële voorzieningen Voldoende 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Totaaloordeel Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg Positief 5.1 Evaluatie resultaten Voldoende 5.2 Maatregelen tot verbetering Voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Goed Totaaloordeel Onderwerp 6 Resultaten Positief 6.1 Gerealiseerd niveau Voldoende 6.2 Onderwijsrendement Voldoende Totaaloordeel Totaaloordeel opleiding Positief Positief 12/62 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt)

13 Doelstellingen opleiding Alle facetten behorend bij dit onderwerp zijn met goed beoordeeld. Het oordeel over onderwerp 1 is derhalve positief. Programma De facetten 2.2, 2.4, 2.5, 2.7 en 2.8 zijn met goed beoordeeld. De facetten 2.1 en 2.3 zijn met voldoende beoordeeld en aan facet 2.6 is voldaan. Het oordeel over onderwerp 2 is derhalve positief. Inzet van personeel Facetten 3.1 en 3.2 zijn met voldoende beoordeeld. Het facet 3.3 is met goed beoordeeld. Het oordeel over onderwerp 3 is derhalve positief. Voorzieningen Beide facetten behorend bij dit onderwerp zijn met voldoende beoordeeld. Het oordeel over onderwerp 4 is derhalve positief. Interne kwaliteitszorg Facet 5.3 is met goed beoordeeld. De facetten 5.1 en 5.2 zijn met voldoende beoordeeld. Het oordeel over onderwerp 5 is derhalve positief. Resultaten Facet 6.1 en 6.2 zijn met voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding Business Engineering positief. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen positief scoort. De conclusie is dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt) 13/62

14 Deel B: Facetten 14/62 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt)

15 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt) 15/62

16 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen goed Criterium: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding Business Engineering (BE) bestaat sinds Business Engineering komt voort uit een samenvoeging van de opleidingen Elektrotechniek en Werktuigbouwkunde, met daaraan toegevoegd een aantal business en marketingelementen. In 2003 heeft de opleiding in samenwerking met het werkveld in het clusteroverleg ETW (Elektrotechniek, Technische Natuurkunde en Werktuigbouwkunde) van de HBO-raad een set van achttien competenties geformuleerd. Eén van de achttien competenties is door het cluster ETW uitgesplitst in zes competenties, zodat het totale aantal landelijk vastgestelde competenties 24 is. De opleidingen die behoren tot de major Technical Engineering van INHOLLAND (Werktuigbouwkunde, Elektrotechniek en Scheepsbouwkunde en Luchtvaarttechnologie) hebben vervolgens in 2004 op basis van de landelijke competenties twaalf eigen competenties beschreven. Business Engineering heeft deze competenties overgenomen en met het oog op het businesselement een dertiende competentie toegevoegd, namelijk Organiseren (management van resources). In een matrix in het zelfevaluatierapport worden de 24 landelijk vastgestelde competenties, de 13 opleidingsspecifieke competenties aan elkaar gerelateerd. Tevens wordt van elke competentie een beschrijving gegeven. In 2005 is een begin gemaakt met het beschrijven van competenties voor het hbobachelordomein Engineering, die vervolgens in 2006 zijn gepubliceerd in het Profiel van de Bachelor Engineering. De opleiding sluit zich hierbij aan en zal in het najaar van 2008 de herordening van haar competenties in het kader van het nieuwe profiel hebben afgerond. Twee keer per jaar heeft de opleiding een overleg met de beroepenveldcommissie (BVC). Actuele ontwikkelingen in het beroep en de mogelijke consequenties hiervan voor de opleiding worden besproken. De commissie is samengesteld uit vijf functionarissen van grote, middelgrote en kleine bedrijven, zo blijkt uit het Overzicht leden BVC Business Engineering. De huidige competentieset, die door de opleiding wordt gebruikt, is door de BVC geaccordeerd. Tijdens het bezoek heeft het panel verslagen van de bijeenkomsten van de commissie gezien en vastgesteld dat de commissie regelmatig bij elkaar komt en de genoemde onderwerpen bespreekt. 16/62 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt)

17 De Hogeschool Utrecht heeft een soortgelijke opleiding genaamd Technische Bedrijfskunde met de Engelse naam Business Engineering. Volgens het management van INHOLLAND zijn er raakvlakken met deze opleidingen maar is de opleiding Business Engineering (van INHOLLAND) nog steeds de enige in zijn soort en meer gericht is op het product en het ontwerp. De opleiding profileert zich door een brug te slaan tussen technische vakken en verkoopvakken. Buiten Nederland, bijvoorbeeld in Duitsland en België, zijn opleidingen die elementen van Werktuigbouwkunde en Business Engineering in zich hebben, maar deze opleidingen zijn vooral geworteld in de mechatronica. Het panel is van mening dat de combinatie van technische en businesscompetenties, die respectievelijk 70% en 30% van het curriculum beslaan een duidelijke meerwaarde heeft voor het werkveld boven een puur technische opleiding. Het panel vraagt wel aandacht voor een goede balans tussen werktuigbouwkundige en elektrotechnische competenties. Het panel vindt dat de diepgang van beide technische gebieden voldoende geborgd moet zijn, bijvoorbeeld voor de competenties 5 ( het maken van een detail ontwerp) en 7 ( het optimaliseren van een product ). Daarnaast vindt het panel dat de businesspoot verder moet worden uitgewerkt, zodat het profiel van de opleiding verder kan worden aangescherpt. Facet 1.2 Niveau bachelor goed Criterium: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Zoals al beschreven bij facet 1.1 zijn de dertien eindkwalificaties van de opleiding afgeleid van de 24 landelijke eindkwalificaties, geformuleerd door het cluster ETW. Vanaf het najaar 2008 wordt gewerkt met competenties op basis van een in 2006 gepubliceerde beschrijving van de eindkwalificaties van het Profiel van de Bachelor Engineering. De opleiding heeft haar competenties gedefinieerd op drie niveaus: het beginnerniveau, het juniorniveau en het bachelorniveau, dat studenten tijdens de afstudeerfase moeten bereiken. De niveaus staan beschreven in het document Opleidingsprofiel Business Engineering In dit document en ook in de blokboeken is een competentiematrix opgenomen waarin inzichtelijk wordt waar in het curriculum de competenties aan bod komen. In een matrix in het zelfevaluatierapport worden de 13 eigen competenties gerelateerd aan de Dublin Descriptoren en de generieke hbo-kwalificaties. Onder de Dublin Descriptor Kennis en inzicht en de hieraan gerelateerde generieke hbo-kwalificatie Brede professionalisering: multidisciplinaire integratie vallen onder andere de BE competenties Opstellen van een technische specificatie, Maken van NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt) 17/62

18 een detailontwerp, en Beheren en onderhouden van een product. Onder De Dublin Descriptor Toepassen van kennis en inzicht en de hieraan gerelateerde generieke hbo-kwalificatie Probleemgericht werken vallen alle bij Kennis en inzicht genoemde BE-competenties, aangevuld met de BE-competenties Opstellen van een projectplan en Management van resources. Onder de Dublin Descriptor Oordeelsvorming en de hieraan gerelateerde generieke hbo-kwalificatie Methodisch en reflectief denken en handelen vallen alle bij Kennis en inzicht genoemde BE-competenties, aangevuld met de BE-competentie Commercieel denken/handelen en relatiebeheer. Onder de Dublin Descriptor Leervaardigheden en de hieraan gerelateerde hbo-kwalificatie Transfer en brede inzetbaarheid, brede professionalisering vallen alle BE-competenties die zijn opgenomen bij Oordeelsvorming, aangevuld met de BE-competentie Leidinggeven/managen. En bij de Dublin Descriptor Communicatie en de hieraan gerelateerde generieke hbo-kwalificatie Sociaalcommunicatieve bekwaamheid, basiskwalificering voor managementfuncties vallen alle bij Oordeelsvorming genoemde BE-competenties, aangevuld met de BE-competentie Zelfsturing. Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hboopleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Zoals beschreven bij facet 1.1 zijn de 13 eindkwalificaties van de opleiding geformuleerd in samenspraak met en gevalideerd door het werkveld. De opleiding heeft haar competenties zeer inzichtelijk afgeleid van de generieke hbo-kwalificaties en de Dublin Descriptoren (zie facet 1.2). De opleiding wil studenten opleiden, die enerzijds technisch breed onderlegd en georiënteerd zijn en anderzijds door hun bedrijfsgerichte en commerciële kennis en competenties kunnen bijdragen aan gewenste bedrijfsdoelen. De afgestudeerde Business Engineer is op technische gebied een allrounder in tal van technische sectoren, zoals productietechniek, werktuigbouw, elektrotechniek, mechatronica, installatietechniek, energietechniek en vliegtuigbouw. Afgestudeerden komen terecht in ingenieursbureaus, aannemersbedrijven (installatiebedrijven), of in een zelfstandige onderneming. Functies die zij hierin kunnen bekleden zijn die van consultant, projectleider, ontwerper en tekenaar of constructeur. Uit de Alumni-enquête BE 2007 blijkt dat dit voor de eerste lichting afgestudeerden ook daadwerkelijk het geval is. Het panel heeft tijdens het bezoek vastgesteld dat er vanuit het werkveld daadwerkelijk behoefte is aan afgestudeerden met een BE-profiel. Naast kennis van techniek, wordt 18/62 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt)

19 kennis van business en marketing door het werkveld als een absolute meerwaarde beschouwd boven het alleen beschikken over technische kennis. De werkveldcommissie heeft een belangrijke rol gespeeld bij de totstandkoming van het huidige profiel, zo heeft het panel vastgesteld. NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt) 19/62

20 Afgestudeerde BE ers hebben de mogelijkheid om door te stromen naar een Technische Universiteit of de Nyenrode Business University. De opleiding heeft op 18 april 2008 een convenant gesloten met de TU Delft en de Vrije Universiteit om via de hogeschoolbrede bèta ateliers door te kunnen stromen. In de praktijk is van deze doorstroommogelijkheid nog geen gebruik gemaakt. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO voldoende Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De projectopdrachten, die direct vanaf het begin van de opleiding rechtstreeks uit de beroepspraktijk afkomstig zijn, vormen en belangrijke schakel naar de beroepspraktijk, en zijn ook voorbeelden van actuele ontwikkelingen uit de beroepspraktijk. In deze projecten verwerven studenten kennis van onderwerpen zoals wetgeving, kwaliteit en andere aan de branche gerelateerde zaken. De projectonderwerpen worden geformuleerd in samenspraak met de beroepspraktijk. Voorbeelden van projecten in de propedeuse zijn de Energiemakelaar, De Bollensorteermachine en de Lift. Andere manieren waarop de opleiding de relatie met de beroepspraktijk vorm geeft, zijn door de stages en het afstuderen (Lijst stage- en afstudeerbedrijven BE ), beroepenveldoriëntaties, excursies en praktijkopdrachten. Er zijn drie stages: in het tweede jaar de oriënterende stage (15 EC), in het derde jaar de ingenieursstage (30 EC), en in het vierde jaar de afstudeerstage (30 EC). Op Schoolniveau wordt er een onderscheid gemaakt in drie typen samenwerking met bedrijven, namelijk op incidentele basis, op continue basis, waarbij een leerbedrijf jaarlijks leerplaatsen aanbiedt en waarbij er gezamenlijke onderwijsontwikkeling plaats vindt, en tenslotte de strategische allianties waarbij de samenwerking berust op een meerjarenplan van wederzijdse dienstverlening. Door deze samenwerking komen actuele ontwikkelingen in het onderwijs terecht. De helft van de docenten heeft relevante werkervaring in het bedrijfsleven. Daarnaast heeft één docent een eigen adviesbureau. Iedere docent is betrokken bij de begeleiding van het buitenschoolse curriculum. Zij bezoeken bedrijven waar studenten 20/62 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt)

21 hun stage doen of afstudeeropdrachten uitvoeren. De opleiding zet ook gastsprekers in om de inbreng uit de praktijk in het programma te vergroten (N.B. lijst gastsprekers Business Engineering). Verder wordt de sollicitatietraining voor studenten in het derde en vierde jaar volledig door het bedrijfsleven verzorgd. Actuele vakliteratuur vormt in relatie met andere kennisbronnen de basis voor kennisoverdracht aan studenten. De opleiding hanteert bij de keuze hiervan kwaliteitscriteria conform de Memo richtlijnen gebruik vakliteratuur School of Technology De literatuurlijst bevat voornamelijk vakliteratuur op het gebied van de Elektrotechniek en Werktuigbouwkunde en bevat relatief weinig businessliteratuur. De opleiding heeft het panel verteld dat de businessdocent in de lessen gebruikt maakt van recent verschenen literatuur. Een deel van de boekenlijst wordt digitaal aangeboden via Blackboard, zodat de opleiding snel kan inspelen op het inpassen van de meest actuele literatuur. De lijst wordt jaarlijks besproken in de opleidingsvergadering en onder verantwoordelijkheid van de curriculumcoördinator vastgesteld. Het panel beoordeelt de literatuurlijst op het terrein van de Elektrotechniek en Werktuigbouwkunde als goed en actueel. De lijst bevat een aantal standaardwerken, ook in het Engels. Het panel heeft tijdens het bezoek van zowel de docenten als de studenten vernomen dat veel boeken als naslagwerk bij de projecten moeten worden gebruikt. Tijdens de lessen doceren docenten gedeeltes uit de boeken met behulp PowerPoint presentaties. Echter, om een project succesvol te kunnen uitvoeren, is de bestudering van de boeken onontbeerlijk, zo hebben studenten het panel tijdens het bezoek laten weten. Studenten worden tijdens de projecten aangemoedigd om de literatuur te bestuderen en te gebruiken, zo heeft het panel vastgesteld. Uit het STO 2008 blijkt dat eerstejaars tevreden zijn over de vakliteratuur en de aansluiting op de projecten. In de hogere jaren scoort dit onderdeel lager. Een verklaring hiervoor is volgens het management dat bij de tweedejaars een aantal boeken te weinig structureel door de docent wordt gebruikt en bij de derdejaars is er ten aanzien van het onderdeel managementvaardigheden geen relevante literatuur aanwezig. Het panel beoordeelt de literatuur als goed en actueel, maar is van mening dat docenten meer structureel gebruik zouden moeten maken van de voorhanden zijnde literatuur, om zo een waarborg in te bouwen dat de literatuur door alle studenten wordt bestudeerd. Daarnaast vindt het panel dat de hoeveelheid businessliteratuur niet tot verhouding staat met het aandeel technische literatuur. In het curriculum wordt aandacht besteed aan beroepsvaardigheden in de studieloopbaancoaching en in de projecten, waarin studenten beroepsgerelateerde opdrachten uitvoeren. De vaardigheden om planmatig en gestructureerd te werken krijgen veel aandacht in de projecten, de stages en het afstudeerproject. In het studieprogramma wordt ook aandacht besteed aan vaardigheden om onderzoek te kunnen doen. Het betreft vooral praktijkgericht onderzoek. In het curriculum gedefinieerd als marktonderzoek (eerste jaar) en literatuuronderzoek (tweede jaar). In het eerste jaar wordt in de projecten aandacht besteed aan het onderzoeken en analyseren van bestaande producten en markten. In de projecten in het tweede jaar NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt) 21/62

22 vindt met name praktijkgericht onderzoek plaats. In de stage of in de minor wordt ook aandacht besteed aan onderzoek, dat wordt uitgevoerd voor externe opdrachtgevers. Dit is ook het geval in het afstudeerproject in het vierde jaar. Hier spelen onderzoeksvaardigheden een belangrijke rol bij het maken van een plan van aanpak, de onderbouwing van de ondernomen activiteiten en het realiseren van het product. Sinds 2003 zijn er lectoren benoemd en kenniskringen op het niveau van de School samengesteld. Het komende studiejaar zal de opleiding investeren in samenwerking met het nieuwe lectoraat Duurzaam inrichten van de bebouwde omgeving. De School streeft ernaar om vanaf studenten te laten participeren in onderzoeksprojecten, die vanuit de kenniskring worden uitgevoerd. Vooralsnog merken studenten hier weinig van, zo bleek uit de gesprekken met hen. In het STO 2008 geven studenten een voldoende voor de onderdelen docenten zijn op de hoogte van de huidige beroepspraktijk, de opleiding is voldoende praktijkgericht, de opleiding bereidt mij voldoende voor op de beroepspraktijk. Matig tevreden zijn de studenten over het item: ik heb door het onderwijs een duidelijker beeld gekregen van het beroep waarvoor ik word opgeleid (score 2.8). In de periode-evaluatie (periode 1, ) wordt dit laatste item met 3,3 beoordeeld. Aan een verbetering hiervan is gewerkt door hier in SLB hier meer aandacht aan te besteden. In Beleid Internationalisering School of Technology staat het internationale beleid voor de opleiding beschreven. De internationale oriëntatie wordt voornamelijk gerealiseerd in de differentiatieminor World Wide Engineering, door een cursus Engels in het tweede jaar en de facultatieve mogelijkheid om een cursus Spaans te volgen. Uit het STO 2008 blijkt dat de studenten de aandacht die wordt besteed aan internationale ontwikkelingen, mager vinden (score 2,6). Alhoewel zij wel gestimuleerd worden om ervaring op te doen in het buitenland (score 3,1). Het panel kan deze constatering onderschrijven en is van mening dat de opleiding zich aansluit op de internationale activiteiten op hogeschoolniveau, zoals bijvoorbeeld de mogelijkheid om een stage in het buitenland te volgen in China, Suriname, Australië, India, Spanje of Duitsland. Het panel is van mening dat de internationalisering van de opleiding nog in de kinderschoenen staat en verder moet worden ontwikkeld. Het panel komt met name op basis van bovenstaand argument en vanwege de constatering dat het daadwerkelijk bestuderen van de literatuur niet voldoende wordt geborgd, en de samenwerking van het lectoraat nog van de grond moet komen tot het oordeel voldoende op dit facet. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma goed Criteria: - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. 22/62 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt)

23 - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt) 23/62

24 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Conform het beleid van INHOLLAND (Backbone 1, 2003) zijn de competenties uit het opleidingsprofiel van de opleiding Business Engineering sturend voor de inrichting en ontwikkeling van het onderwijs. Per competentie zijn beheersingsindicatoren op drie niveaus geformuleerd op basis waarvan beoordeeld wordt in welke mate de student de competenties beheerst. In de Competentiematrix en in de Tabel Beheersingsindicatoren wordt expliciet gemaakt dat alle competenties en indicatoren in het studieprogramma zijn gedekt. Het vierjarige curriculum is ingedeeld in vier blokken per jaar. 120 EC (in het 1 e, 2 e en 3 e jaar) vallen binnen de Major of Technical Engineering. Een aanzienlijk deel van de inhoud overlapt met die van de opleidingen Elektrotechniek en Werktuigbouwkunde. In de major staan de algemene competenties, de vaardigheden en de funderende vakken een belangrijke plaats, evenals de projecten, de studieloopbaanbegeleiding, wiskunde en elektrotechniek. 60 EC is gereserveerd voor specialisatieminors (in het 1 e, 2 e en 3 e jaar). Het didactisch concept van de opleiding is gebaseerd op een vijftal leerlijnen: de integrale leerlijn, de conceptuele leerlijn, de vaardighedenleerlijn, de ervaringsleerlijn, de reflectieleerlijn en de studieloopbaanbegeleiding. In de minors ligt het accent op de verdieping van de kennis en vaardigheden die een Business Engineer nodig heeft. Ontwerpvaardigheden krijgen extra aandacht. De business vakken en het vak Logistiek zijn ondergebracht in de specialisatieminors. Daarnaast is er nog 60 EC gereserveerd voor de differentiatieminors in het 2 e, 3 e en 4 e studiejaar. In het 2 e jaar is dit de minor beveiliging en sturing. In het 3 e jaar de differentiatieminor worldwide engineering. En in het 4 e jaar de differentiatieminor constructie en kwaliteit. Voor elke onderwijseenheid worden de doelstellingen beschreven in de vorm van te bereiken beheersingsindicatoren. Deze zijn opgenomen in de blokboeken. De toetsen zijn gebaseerd op het beheersen van de indicatoren. Uit het STO 2008 blijkt ook dat studenten tevreden zijn over de aansluiting van inhoud bij leerdoelen en dat het onderwijs in de periode bijdroeg aan de ontwikkeling van competenties. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma voldoende Criterium - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het programma kent zowel een verticale als een horizontale samenhang. De verticale samenhang wordt gerealiseerd, doordat de competenties in het curriculum regelmatig terug komen en daarbij steeds complexer van aard worden. De horizontale samenhang wordt gerealiseerd door in een bepaalde onderwijsperiode een aantal competenties centraal te stellen, die richtinggevend zijn voor de opdrachten en de studietaken binnen 24/62 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt)

25 de onderscheiden leerlijnen. Het onderwijs is in elke periode gegroepeerd rond een beroepsauthentieke opdracht met een aantal ondersteunende vakken. Samenhang wordt ook gerealiseerd door de integratie van het binnenschools en buitenschools curriculum, en door vanaf het tweede jaar zoveel mogelijk te werken met authentieke beroepssituaties uit de praktijk. Ten slotte is er een samenhang tussen de theorie en de praktijk. De theorie is afwisselend voorbereidend voor andere programmaonderdelen of voor projecten of de theorie loopt naast een project. In een aantal gevallen komt de theorie terug in projecten. Uit het STO 2008 blijkt dat de studenten tevreden zijn over de samenhang (scores rond de 3). Dit resultaat wordt bevestigd door de studenten met wie het panel heeft gesproken. Echter, de opleiding vindt dat met name de horizontale samenhang verder versterkt zou kunnen worden door een selectie van projectthema s gericht op de onderliggende leerlijnen. Het panel is het met deze constatering eens en is van mening dat de samenhang meer en beter geëxpliciteerd zou moeten worden. Het panel komt op basis hiervan tot het oordeel voldoende op dit facet. Facet 2.4 Studielast goed Criterium - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De studielast voor de hele opleiding bedraagt in totaal 1680 SBU s. Uitgegaan wordt van een gemiddelde studielast van 40 klokuren per week. De verdeling van de uren is beschreven in de OER. In de propedeuse is het aantal contacturen 20 uur per week, voor overige jaren betreft het minimaal aantal 12 (in het 2 e jaar), 7 (in het 3 e jaar) en 7 (in het 4 e jaar). Daarnaast is in deze jaren een aantal uren geprogrammeerd voor de stage, de praktijkopdrachten en individuele of groepsgewijze studieopdrachten. Tijdens het bezoek vertelden de studenten aan het panel dat zij rond de 30 uur per week met de studie bezig zijn. De studielast wordt besproken tijdens de SLB. De SLB-docent stimuleert studenten om te reflecteren op de studievoortgang door het schrijven van reflectieverslagen en eigen leerdoelen (in elke periode). Ook moeten studenten zich elke week bij hun tutor verantwoorden over het werk dat zij in die week hebben uitgevoerd. De opleiding hanteert een BSA-procedure (bindend studie advies) in het eerste jaar met een kwantitatieve grens van minimaal 40 EC. Daarnaast dient de student ook de SLB met een voldoende te hebben afgesloten. Er worden ook eisen gesteld aan het mogen starten met de stage en het afstudeeronderzoek. Selectiecriteria en de BSA-procedure zijn beschreven in de OER. NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt) 25/62

26 Voor elke periode is een blokboek beschikbaar, waarin het streefniveau wordt weergegeven. Ook wordt vermeld hoeveel studiebelasting de taken gemiddeld omvat en welke eisen er worden gesteld aan de toetsing. Om problemen met de studiebelasting in een zo vroeg mogelijk stadium te signaleren wordt gebruik gemaakt verschillende evaluaties, Ook wordt de studielast en studievoortgang besproken tijdens de SLB-bijeenkomsten. Wiskunde wordt met name door havisten als een struikelvak ervaren. Om studenten hierbij beter te begeleiden is het aantal contacturen voor wiskunde uitgebreid en is er voor het vak thans een ander (meer toegankelijk) boek geïntroduceerd. Ook is er een bijscholingscursus wiskunde. Uit het STO 2008 blijken dat studenten ruim tevreden zijn over de haalbaarheid van zowel propedeuse als hoofdfase. Ook zijn zij zijn tevreden over de spreiding van studielast over het jaar. Facet 2.5 Instroom goed Criterium - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Hogeschoolbreed geeft een projectgroep sturing aan de instroomactiviteiten voor alle locaties van hogeschool INHOLLAND. Belangrijke aandachtspunten voor de projectgroep zijn het leggen en onderhouden van contacten met toeleverende scholen, het inhoudelijk ondersteunen van de opleidingen bij voorlichtingsbijeenkomsten, het coördineren van vooropleidingonderzoeken en de monitoring van de studieresultaten van leerlingen/studenten, waarna teruggekoppeld wordt naar de toeleverende scholen. Elke School heeft een instroomcoördinator. Havisten met de profielen Natuur en Gezondheid en Natuur en Techniek zijn zonder voorwaarden toelaatbaar tot de opleiding, evenals studenten met een mbo-diploma niveau 4 van een technische opleiding. Deze mbo-studenten krijgen een vrijstelling voor het eerste semester en de oriënterende stage, conform de landelijke afspraken over de toelaatbaarheid en de collectieve regeling voor mbo-studenten van de technische opleidingen. De examencommissie oordeelt hierover. De opleiding heeft tevens een EVC-procedure. De tevredenheid van propedeusestudenten over de aansluiting wordt elk jaar gemeten met behulp van een vragenlijst. De resultaten ervan worden beschreven in de Rapportage Aansluitonderzoek en zijn, wanneer nodig, aanleiding om de propedeuse aan te passen. In de propedeuse leren studenten direct in de eerste periode om te werken in voor de opleiding kenmerkende werkvormen, zoals het project. In de SLB leren studenten om 26/62 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt)

27 met een portfolio te werken. Om de inhoudelijke aansluiting zo goed mogelijk te laten verlopen is er bijvoorbeeld een bijspijkercursus wiskunde. Ook wordt in de tutorgroepen wekelijks aandacht besteed aan de inhoudelijke aansluiting. Om als niet EU-student te worden toegelaten heeft de opleiding de hogeschool, c.q. de opleiding de Code of Conduct ondertekend. De opleiding houdt ook met het bijhouden van exitinterviews bij of de instroom verbeterd kan worden. Uit de Tussentijdse exitinterviews, november 2007 blijkt dat het zelfstandig studeren in 3,6% van de gevallen als reden voor het voortijdig beëindigen van de studie genoemd wordt. Uit het STO 2008 blijkt dat studenten de aansluiting met de vooropleiding met een 3,2 (van 5) waarderen. Facet 2.6 Duur voldaan Criterium - De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: hbo-bachelor: 240 studiepunten. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding omvat 240 EC, verdeeld over vier jaren van elk 60 EC. In de studiegids van de opleiding is een overzicht opgenomen van studiepunten per studieonderdeel. Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud goed Criteria - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het didactische concept van de opleiding is beschreven in het Opleidingsprofiel Business Engineering 2007 en is gebaseerd op de sociaal-constructivistische visie, waarbij actief leren, samenwerkend leren, reflecterend leren, authentiek leren, en construerend leren centraal staan. In elke periode worden kennis en methodische concepten aangeboden (conceptuele leerlijn), trainingen gegeven (vaardighedenlijn) en werken studenten aan integrale opdrachten waaronder projecten (integrale leerlijn). In de ervarings- en reflectieleerlijn wordt aandacht besteed aan praktijkervaringen en in de SLB aan stage- een loopbaanbegeleiding en intervisie. In de Integrale leerlijn werkt de student aan opdrachten en projecten die zo realistisch mogelijk zijn. De hierbij behorende werkvormen zijn het projectonderwijs, de projectcoaching en ondersteunende hoorcolleges, werkcolleges, workshops en NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt) 27/62

28 trainingen. In de conceptuele leerlijn staat de theoretische kennis centraal. De werkvormen zijn hoor- en werkcolleges. In de vaardighedenleerlijn leren studenten om complexe vaardigheden te verwerven. Een onderscheid wordt gemaakt in werkmodellen en beroepsspecifieke vaardigheden. De vaardighedenlijn hangt samen met de projecten. Werkvormen zijn instructielessen en practica in het technisch centrum. In de ervarings- en reflectieleerlijn leert de student om te reflecteren op zijn praktijkervaringen met het doel om zijn functioneren in de praktijk te verbeteren. De belangrijkste werkvormen zijn de stage en de intervisiebijeenkomsten. Tot slot wordt in de SLB de student geleerd om inzicht te krijgen in zijn persoonlijke effectiviteit. Hier zijn de belangrijkste werkvormen individuele gesprekken en groepsbijeenkomsten. Van al deze werkvormen is de beroepsauthentieke opdracht het sturende element in het onderwijs. Studenten voeren projectopdrachten uit, geven een presentatie over de resultaten, oplossingen en adviezen en beschrijven deze. Andere werkvormen zijn colleges, vaardigheidstrainingen en groepsbesprekingen, die voornamelijk gericht zijn op de voortgang van de projecten. Al tijdens de propedeuse moet de student opdrachten in het beroepenveld uitvoeren. Tijdens de stage wordt de student begeleid bij het verwerven en ontwikkelen van beroepsvaardigheden, persoonlijke kwaliteiten en attitude. Uit het STO 2008 blijkt dat studenten tevreden zijn over de werkvormen (score 3,3). Deze worden als voldoende afwisselend ervaren (score 3,7) Uit de evaluatie komt naar voren dat de opleiding studenten in voldoende mate stimuleert om zelfstandig te werken (score 3,3). Facet 2.8 Beoordeling en toetsing goed Criterium - Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het toetsbeleid van de opleiding is beschreven in Strategisch Toetsbeleid School of Technology De opleiding gebruikt zowel summatieve als formatieve toetsen. Studenten worden in hoofdzaak getoetst op het beheersen van competenties. Per competentieniveau zijn beheersingsindicatoren opgesteld, zodat beoordeeld kan worden of een student een bepaald niveau heeft bereikt. De gebruikte toetsvormen zijn in de integrale leerlijn: projectrapportage, de projectpresentatie en de projecttoets. In de conceptuele leerlijn zijn de belangrijkste toetsvormen tentamens, meerkeuzetoetsen en essays. In de vaardighedenleerlijn zijn dit verslagen, tekeningen, producten en meetrapporten. In de ervaringsleerlijnen worden als toetsvormen gehanteerd: reflectieverslagen, stageverslagen en bedrijfsbeoordelingen. En in de SLB moeten studenten reflectieverslagen maken. 28/62 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt)

29 De opleiding investeert in de borging van de toetskwaliteit door toetsmatrijzen op te stellen (Implementatieplan Toetsbeleid School of Technology 2007) en door de toetscommissie aan de hand van de toetsmatrijzen de toetsen te laten beoordelen. De toetscommissie is in het jaar in werking getreden. Indien een toets nog niet door de commissie is gescreend, moet deze door minimaal twee docenten beoordeeld worden. Praktijkopdrachten worden zo veel mogelijk getoetst in samenwerking met het werkveld. De rol van de examencommissie is in facet 6.1 beschreven. Het panel is van mening dat het toetsbeleid, zoals dat is beschreven er goed uitziet. Het wordt echter niet altijd toegepast zoals beschreven. Dit geldt bijvoorbeeld voor de beheersingsindicatoren en het toepassen van de beoordelingscriteria bij het afstuderen. Ook vindt het panel de projecttoetsen nog niet voldoende uitgewerkt. Het panel vindt het goed dat studenten in de projecten ook individueel door elkaar beoordeeld worden ( peer cijfers ). Deze peerbeoordelingen tellen voor 5% mee bij het vaststellen van het eindcijfer. Het panel heeft tijdens het bezoek een aantal verschillende toetsen (verslagen, kennistoetsen, portfolio s) bestudeerd en vindt de kwaliteit ervan in orde. Met name de vraagstelling, het niveau en de balans tussen MC- en openvragen vindt het panel goed. In de blokboeken is informatie opgenomen betreffende de competenties en de beheersingsindicatoren en zijn vanaf de beoordelingscriteria omschreven, evenals de bijbehorende weging. Blijkens het STO vinden studenten dat de toetsen aansluiten op de stof (2008: score 3.7) Ook zijn zij tevreden over de nabespreking van de toetsen (2008: score 3.2). De resultaten van de Periode-evaluaties zijn iets minder positief. Eerstejaars studenten beoordelen de aansluiting op de stof volgens deze evaluatie met een 3,5. Minder tevreden zijn de studenten over de mate waarin zij voorafgaand aan de toetsen duidelijk weten waarop zij worden beoordeeld (Eerstejaars studenten scoren in en derdejaars studenten scoren in deze periode 2.2 (n=5). Studenten hebben de mogelijkheid hun toetsen na te bespreken door een afspraak te maken met de betreffende docent, zo heeft het panel ook tijdens het bezoek vastgesteld. Onderwerp 3 Inzet van personeel Facet 3.1 Eisen HBO voldoende Criterium - Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt) 29/62

30 Om de INHOLLAND-doelstelling te kunnen realiseren is het strategisch beleid door de dienst HRM beschreven in het document Personeelsbeleidsplan In het Jaarplan School of Technology is de vertaalslag gemaakt van het Instellingsplan INHOLLAND naar schoolniveau. Het Jaarplan , Personeelsplan School of Technology en het Scholingsplan laten de integratie zien van de doelen, het personeelsbeleid en de scholing van medewerkers. Sinds het studiejaar werken alle opleidingen van de School of Technology op basis van het Taaktoedelingsbeleid School of Technology Eén van de uitgangspunten is dat docenten ingezet worden in de rollen waar hun kwaliteiten liggen. De School of Technology hecht veel waarde aan de praktijkgerichtheid en het opleidingsniveau van haar docenten. Het opleidingsmanagement heeft de competenties die in het team aanwezig zijn in beeld gebracht door middel van een Kwalitatieve Schouw. Ook de benodigde competenties om het onderwijs te kunnen uitvoeren zijn in kaart gebracht. De afstand die bestaat tussen ideale en reële situatie worden zo klein mogelijk gehouden door trainingen en scholing van de huidige docenten en een gericht wervingsbeleid bij vacatures. Vanuit het Personeelsplan School of Technology wordt per jaar een uitvoeringsplan gemaakt. Dit plan bevat concrete acties voor het betreffende studiejaar. Voor het studiejaar zijn onder andere de volgende speerpunten geformuleerd: o Iedere docent loopt één keer in de vijf jaar een docentenstage; o Iedere opleiding verzorgt bedrijfsbezoeken voor docenten; o Iedere opleiding werft bij vacatures docenten die deels werkzaam zijn in de praktijk of recent in het bedrijfsleven hebben gewerkt. o Afstemming aanwezig personeel en vraag vanuit de opleidingen (kwalitatief en kwantitatief); o Deskundigheidsbevordering via scholing; o van grijs naar groen : adequate vervanging van uitstromend FPU personeel. Alle docenten van de opleiding zijn betrokken bij de begeleiding van studenten in het buitenschoolse curriculum. Zij leggen bedrijfsbezoeken af in het kader van de stages of afstudeerprojecten. Ook heeft één docent een docentstage gelopen in het werkveld. Het panel vindt dit een goed initiatief. Het merendeel van de docenten is afkomstig uit de praktijk en een enkeling is gedeeltelijk werkzaam in de praktijk. Daarnaast werken de opleidingen met gastdocenten die op basis van specifieke expertise worden ingehuurd voor het verzorgen van workshops, of voor het verzorgen van onderwijsdelen. Enkele docenten hebben naast hun functie ook een eigen bedrijf. Uit het STO blijkt dat de BE-studenten tevreden zijn over de mate waarin de docenten op de hoogte zijn van de beroepspraktijk (2008: score 3,5). De businessvakken worden gegeven door een docent, die van een andere INHOLLAND opleiding wordt ingehuurd. Deze docent neemt deel aan de onderwijsontwikkeling en 30/62 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND: hbo-bacheloropleiding Business Engeneering (vt)