Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven

Transcriptie

1 Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Technische Natuurkunde, bachelor; Variant: voltijd Visitatiedatum: 31 januari 2007 Crohonummer: Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, maart 2007

2 2/51 NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 11 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 17 Onderwerp 3 Inzet van Personeel 25 Onderwerp 4 Voorzieningen 27 Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 29 Onderwerp 6 Resultaten 32 Deel C: Bijlagen 35 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 36 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 43 Bijlage 3: Bezoekprogramma 47 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 49 NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde 3/51

4 4/51 NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde 5/51

6 6/51 NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Technische Natuurkunde van Fontys Hogescholen heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in december 2006, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij NQA heeft aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek was er een panelbezoek aan de opleiding. Dit bezoek vond plaats op 31 januari In het panel hebben de volgende personen zitting genomen: Dhr. ir. G.K. Steenvoorden (voorzitter, domeinpanellid Technische Natuurkunde); Dhr. dr. K. Mess (domeinpanellid Technische Natuurkunde); Mw. L. de Vries (studentpanellid); Mw. drs. M.J.J. van Beers (NQA-auditor); Mw. A.H.F. Klandermans (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit facetrapport vormt de basis van het onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding Bij de Fontys Hogescholen staan ruim studenten ingeschreven. De school biedt, verspreid over het hele land, onderdak aan 200 bacheloropleidingen en 10 masteropleidingen op de gebieden communicatie, economie, educatie, gezondheidszorg, informatica, kunsten, logistiek, mens en maatschappij en techniek. Er werken circa 3600 personen, die samen 2800 fte bezetten. NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde 7/51

8 Fontys profileert zich als een moderne hogeschool met innovatieve onderwijsproducten. Het strategisch beleid heeft zij vastgelegd in de nota Idealisme in Learning Communities (2002). De nota beschrijft wat Fontys voor haar studenten, medewerkers en haar omgeving wil zijn: een learning community, een plaats voor waardeneducatie, een kennispoort en een organisatie die groot is in kleinschaligheid. In Fontys is in 2004 een omvangrijk veranderprogramma van start gegaan. Het programma heeft de naam Biloba meegekregen. De twee doelen ervan zijn: (1) de inrichting van bacheloropleidingen volgens een major/minormodel en (2) de transformatie van de huidige leeren onderwijsprocessen naar competentiegericht en flexibel leren, beoordelen en onderwijzen. Elke bacheloropleiding van Fontys bestaat na afloop van het programma in principe uit een major van 180 ec in de hoofdrichting en een minor van 60 ec in een andere studierichting. Fontys heeft haar opleidingen ondergebracht in 37 instituten. Eén daarvan is de Fontys Hogeschool Toegepaste Natuurwetenschappen (TNW), waarbinnen de opleiding Technische Natuurkunde is geplaatst. De opleiding wordt in Eindhoven aangeboden in voltijd. De opleiding Technische Natuurkunde telt in januari studenten. De opleiding heeft 15 (13,9 fte) medewerkers, waarvan 9 vaste docenten. De docent-student ratio is 1: Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. De visitatie vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens bereiden de panelleden (december 2006) zich inhoudelijk voor op het bezoek (31 januari 2007). Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel concreet voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. 8/51 NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde

9 Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek is ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel zogenaamde schakelmomenten ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport wordt door de opleiding accreditatie aangevraagd bij de NVAO. In het facetrapport wordt door NQA gerapporteerd op facetniveau. De opleiding heeft in maart 2007 een concept van dit facetrapport voor een check op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het onderwerprapport wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit onderwerprapport is in maart 2007 voor een check op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in april Het visitatierapport is uiteindelijk in april 2007 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. Bij het definitieve rapport van NQA is in een apart rapport het keurmerk DHO met twee sterren toegevoegd. De opleiding Technische Natuurkunde heeft deze erkenning op 9 februari 2006 verkregen door de Stichting Duurzaam Hoger Onderwijs en vraagt hiermee een bijzonder kenmerk aan. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde 9/51

10 In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding Alle drie de facetten zijn als goed beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp Doelstellingen opleiding is voor de opleiding derhalve positief Programma De facetten Studielast en Beoordeling en toetsing zijn met een voldoende beoordeeld. Het facet Duur is met een voldaan beoordeeld. De overige facetten zijn als goed beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp Programma is voor de opleiding derhalve positief Inzet van personeel Alle drie de facetten zijn als goed beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp Inzet van personeel is voor de opleiding derhalve positief Voorzieningen Het facet Materiële voorzieningen is met een goed beoordeeld. Het facet Studiebegeleiding is met een voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp Voorzieningen is voor de opleiding derhalve positief Interne kwaliteitszorg Het facet Evaluatie resultaten is met een goed beoordeeld. De overige facetten zijn als voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp Interne kwaliteitszorg is voor de opleiding derhalve positief Resultaten Het facet Gerealiseerd niveau is met een goed beoordeeld. Het tweede facet Onderwijsrendement is met een onvoldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp Resultaten is voor de opleiding derhalve positief. 10/51 NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde

11 1.6 Schematisch overzicht oordelen Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding Technische Natuurkunde Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed 1.2 Niveau bachelor Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen hbo Goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed 2.4 Studielast Voldoende 2.5 Instroom Goed 2.6 Duur Voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 3 Inzet van Personeel 3.1 Eisen hbo Goed 3.2 Kwantiteit personeel Goed 3.3 Kwaliteit personeel Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Goed 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 5.1 Evaluatie resultaten Goed 5.2 Maatregelen tot verbetering Voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het Voldoende beroepenveld Totaaloordeel Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerde niveau Goed 6.2 Onderwijsrendement Onvoldoende Totaaloordeel Positief 1.7 Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleiding op de zes de onderwerpen positief scoort, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleiding POSITIEF is. NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde 11/51

12 12/51 NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde 13/51

14 14/51 NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In het landelijk overleg is de brochure Beroepsbeeld van de HBO-ingenieur Technische Natuurkunde (2002) opgesteld, waarin een visie op het beroep en het werkveld van de technisch natuurkundige wordt weergegeven. De opleiding Technische Natuurkunde (TN) van Fontys heeft dit nader uitgewerkt in het Opleidingsconcept HBO Technische Natuurkunde Fontys Hogescholen (maart 2002). Hierin zijn de eindtermen, algemeen en per afstudeerrichting, gespecificeerd. De eindtermen zijn gekoppeld aan vijf aandachtsgebieden. De beroepscompetenties worden weergegeven in de cyclus waarnemen-beschrijven-begrijpen-ontwerpenbeheersen-beïnvloeden. In 2003 heeft een werkgroep van het Landelijk Overleg TN een nieuw beroepsprofiel vastgesteld (Beroepsprofiel HBO-Ingenieur Technische Natuurkunde, juni 2003). Hierin worden drie beroepsdomeinen beschreven, te weten onderzoek en ontwikkeling; engineering en fabricage; en commercie, service en dienstverlening. Voor het nieuwe curriculum geldt dat de opleiding op basis van het beroepsprofiel (juni 2003) een opleidingsprofiel TN-Eindhoven heeft gemaakt (Beroeps- en opleidingsprofiel Technische Natuurkunde, Fontys januari 2006). Dit document is sturend voor het onderwijsaanbod. De eindkwalificaties zijn hierin geformuleerd in de vorm van 13 opleidingscompetenties, hierbij aansluitende gedragscriteria, de relaties tussen de competenties en de Dublin descriptoren en de HBO-generieke kernkwalificaties, beroepskritische situaties en de wijze waarop competentieontwikkeling gemeten wordt. Het beroeps- en opleidingsprofiel is geaccordeerd door de beroepenveldcommissie van de TN-opleiding en de Raad van Advies TNW. In het kader van het Socrates-project 'Tuning Educational Structures in Europe' zijn competenties opgesteld voor Europese natuurkundigen. In het zelfevaluatierapport maakt de opleiding een vergelijking hiervan met de competenties van de opleiding. Hieruit blijkt dat de competenties van de opleiding inhoudelijk aansluiten bij de Europese competenties. NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde 15/51

16 Facet 1.2 Niveau bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In het zelfevaluatierapport en in het Opleidingsconcept HBO Technische Natuurkunde Fontys Hogescholen (maart 2002) geeft de opleiding op schematische wijze de relatie weer tussen de generieke HBO-kernkwalificaties en de beroepskwalificaties van de opleiding. Tevens geeft de opleiding de relatie weer tussen de beroepskwalificaties en de Dublin descriptoren. Dit is geaccordeerd door de beroepenveldcommissie TN en de Raad van Advies TNW. In het nieuwe curriculum maakt de opleiding Technische Natuurkunde onderscheid in kwalificatieniveaus per competentie. In de competenties worden vier kwalificatieniveaus aangegeven, waarbij niveau 4 het niveau is van een ervaren beroepsbeoefenaar. De opleiding heeft per competentie het kwalificatieniveau (maximaal niveau 3) aangegeven wat een student aan het einde van de opleiding behaald moet hebben. In het Beroepsprofiel (2006) worden de eerste drie niveaus inzichtelijk gemaakt binnen de subcompetenties die de dertien eindcompetenties weerspiegelen. De opleidingscompetenties zijn gelinkt aan de generieke HBO-kernkwalificaties (2006). Het panel concludeert naar aanleiding van de bestudering van het materiaal dat de relatie tussen de eindkwalificaties, de generieke kernkwalificaties en de Dublin descriptoren duidelijk door de opleiding wordt gelegd. Facet 1.3 Oriëntatie hbo bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De bachelor TN houdt zich bezig met het onderzoeken van technische en natuurwetenschappelijke verschijnselen, daarnaast ook met het benutten van die verschijnselen in de techniek. De bachelor TN werkt vanuit een analytische, abstraherende en modeldenkende houding. Dit brengt met zich mee dat de bachelorstudent TN naast de wat - en hoe -vraag vooral ook de waarom -vraag stelt. 16/51 NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde

17 Zijn aandacht is dan ook gericht op het verwerven van inzicht, om van daaruit technische innovaties te kunnen realiseren. De bachelor TN houdt zich bezig met het op hbo niveau onderzoeken van technisch natuurwetenschappelijke verschijnselen, daarnaast ook met het benutten van die verschijnselen in de techniek. De bachelor is toegerust op het toepassen van technisch natuurkundige kennis door experimenteel werk en modellerend onderzoek en is minder gericht op het doen van grensverleggend en theoretisch werk, zoals bij een technisch natuurkundige op WO niveau. Bachelors zijn werkzaam in de toegepaste natuurkunde en de technische automatisering. Fontys profileert zich met de eerstgenoemde. Er kunnen drie beroepsdomeinen worden onderscheiden: onderzoek- en ontwikkeling (research & development), engineering en fabricage, en commercie, service & dienstverlening (Beroepsprofiel, 2003). De opleiding Technische Natuurkunde kent drie afstudeerrichtingen, te weten toegepaste natuurkunde, commercieel technisch ingenieur en medische techniek, deze zijn gebaseerd op de behoefte van het regionale werkveld. Het landelijke Beroepsprofiel (2003) bevat een overzicht van karakteristieke functies van afgestudeerden. Deze functies zijn verdeeld volgens de AXIS-classificatie (AXIS Verkenning Herontwerp Technische Opleidingen HBO, 1999) van maken, sturen en vertalen. Voorbeelden hiervan zijn meettechnicus, quality engineer en fysisch onderzoeker. Het Beroeps- en opleidingsprofiel (2006) van de opleiding TN van Fontys is besproken door de eigen beroepenveldcommissie en de Raad van Advies TNW. Dit profiel is gebaseerd op het landelijke beroepsprofiel, dat is beoordeeld door de landelijke beroepenveldcommissies. Het panel stelt vast dat de competenties aansluiten bij de beroepspraktijk van de technische natuurkundige en de eindkwalificaties ontleend zijn aan de door het beroepenveld opgestelde beroepsprofiel. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen hbo Goed Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde 17/51

18 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding Technische natuurkunde streeft ernaar om de ontwikkeling van beroepsvaardigheden voornamelijk te laten plaatsvinden in aan de beroepspraktijk gerelateerde opdrachten en/of projecten, in practica en in stages. De studenten komen vanaf het eerste semester in contact met de praktijk. Het panel ziet dit bevestigd in de gesprekken en het materiaal. In de propedeuse oriënteert de student zich op het type werk en op het soort bedrijven en instituten waar hij zou kunnen werken. In het tweede jaar worden excursies georganiseerd. De studenten met wie het panel heeft gesproken geven aan dat zij hierdoor een beeld krijgen van de toekomstige beroepspraktijk. In de opleiding worden studieboeken, studiewijzers, readers, vakliteratuur uit mediatheken en internetsites gebruikt. Het panel heeft het studiemateriaal ingezien en stelt vast dat de literatuur die in de opleiding wordt gebruikt goed is. De boeken zijn actueel en van goed niveau. Een gedeelte van de gebruikte boeken is Engelstalig. Het panel stelt vast dat in de opleiding op veel momenten de beroepspraktijk aan de orde komt. Er wordt gewerkt met actuele casussen en de opleiding heeft veel contacten met relevante bedrijven. Het panel concludeert dat de praktijkvoorbeelden op goede wijze zijn gekoppeld aan de theorie, onder andere via projecten en de inbreng van de lectoraten. Inhoudelijke ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken tijdens de landelijke bijeenkomst van de TN-opleidingen. Tevens wordt de Practivaria-bijeenkomst bezocht van de Nederlandse Natuurkundige Vereniging. Docenten houden actuele ontwikkelingen bij via contractonderzoek dat zij doen in opdracht van bedrijven, via stage- en afstudeerbegeleiding en via het lectoraat. Het panel stelt vast dat de docenten deze actualiteit gebruiken in het onderwijs. In het nieuwe curriculum wordt meer nadruk gelegd op de eigen verantwoordelijkheid van de student om zich de vereisde competenties eigen te maken. Dit sluit aan op de veranderende eisen die vanuit de beroepspraktijk aan de hbo afgestudeerden worden gesteld. De studenten lopen stage in semester 5 en 8. De stage in semester 8 is de afstudeerstage. Het panel stelt vast dat de leerdoelen vermeld staan in de stagehandleiding en de afstudeerbrochure. Gemiddeld 25-35% van de afgestudeerden heeft een stage- of afstudeerperiode in het buitenland doorgebracht. Uit de Fontys Studentenenquêtes (2004 en 2006) blijkt dat de studenten de opleiding en het studiemateriaal vinden aansluiten op de beroepspraktijk. In de gesprekken die het panel heeft gevoerd, wordt dit bevestigd. 18/51 NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde

19 Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De eindkwalificaties van de opleiding Technische Natuurkunde zijn afgeleid uit het beroepsbeeld en opgesplitst in algemene eindtermen en bijzondere eindtermen per afstudeerrichting (Opleidingsconcept HBO Technische Natuurkunde Fontys Hogescholen, 2002). De eindtermen zijn gekoppeld aan de aandachtsgebieden: algemene basisvorming, algemene beroepsvorming, vakinhoudelijke basisvorming, vakinhoudelijke beroepsvorming en praktische beroepsvorming (Opleidingsconcept HBO Technische Natuurkunde Fontys Hogescholen, 2002). In zogeheten KLOTS-schema's (Kwalificaties x Leerdoelen x Onderwijseenheden x Toetsvormen x Studiepunten) wordt de koppeling weergegeven tussen elk studieonderdeel, het aandachtsgebied, eindtermen, studiepunten en werk- en toetsvormen (Onderwijs- en Examenregeling, ). Het panel stelt vast dat de opleiding duidelijk inzichtelijk heeft gemaakt waar welke competenties aan bod komen in de opleiding. Het panel stelt vast dat in de studiehandleidingen voor het nieuwe curriculum staat aangegeven welke competenties, en op welk niveau, de student aan moet tonen bij de competentie-examens. Dit is uitgewerkt in competentie matrixen. Het panel stelt vast dat dit op een goede wijze is gebeurd en dat de eindkwalificaties adequaat vertaald zijn naar concrete leerdoelen. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed Criteria - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De vier aandachtsgebieden die in het Opleidingsprofiel (2006) worden genoemd zorgen voor de verticale samenhang binnen de opleiding. Het panel stelt op basis van inzage in het materiaal vast dat deze aandachtsgebieden terugkomen en een verticale lijn in het curriculum bewerkstelligen. NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde 19/51

20 De vakinhouden zijn geïntegreerd in thema's per semester. Per thema staat een integratiemodule in PGO-vorm centraal, daarnaast worden ondersteunende vakken aangeboden. Het panel stelt vast dat hierdoor de horizontale samenhang wordt geborgd. Uit de Fontys Studentenenquête (2004 en 2006) blijkt dat de studenten tevreden zijn over de samenhang in het programma. Dit wordt bevestigd in de gesprekken die het panel heeft gevoerd. Studenten die een verkorte leerroute volgen, doen een aantal semesters in een andere volgorde. Deze studenten geven aan dat dit geen problemen geeft voor de samenhang. Het panel stelt vast dat in het oude en het nieuwe curriculum de samenhang op dezelfde manier wordt bewerkstelligd. Facet 2.4 Studielast Voldoende Criteria - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In de studiehandleiding ontvangen de studenten een overzicht van de onderwijsactiviteiten, de frequentie en de organisatie van toetsing. De studenten geven in het gesprek met het panel aan dat het toetsrooster ruim van tevoren bekend is en gepubliceerd is op intranet. De evenwichtige spreiding van de studielast wordt besproken in de evaluatievergadering van TN-medewerkers en door de opleidingscommissie. Het panel heeft voorbeelden gezien van aanpassingen in de studielast. Het tweede semester wordt twee keer aangeboden en de semesters 3 en 4 en semesters 6 en 7 kunnen in willekeurige volgorde worden gedaan. De studieroutes zijn hierdoor flexibel. Doordat het (onder voorwaarden) mogelijk is om bepaalde studieonderdelen alvast te volgen, zonder dat voorgaande onderdelen zijn afgerond, kan de opleiding versneld worden doorlopen. De studenten en het opleidingsmanagement geven aan dat in geval van ziekte docenten zoveel mogelijk worden vervangen. Met name voor projecten of practica lukt dit nagenoeg altijd. Meer vakspecifieke onderdelen worden ingehaald. De studenten uit het huidige tweede jaar zijn de eerste lichting van het nieuwe onderwijssysteem Biloba en zij geven aan dat er voor hen wat kinderziektes in het onderwijs zitten. Er wordt wel goed naar hen geluisterd om zaken aan te passen. Uit de Fontys Studentenenquête (2004 en 2006) blijkt dat de studenten vinden dat de studielast goed over het jaar verspreid is, het programma te doen is in de gestelde tijd en dat er goede regelingen zijn voor het inhalen van achterstand, zoals bijvoorbeeld voldoende hertentamens. Uit de semesterevaluaties van de propedeuse blijkt dat studenten de werkdruk/studielast hoog vinden. De opleiding geeft aan dat dit mogelijk komt door het nieuwe onderwijssysteem. 20/51 NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde

21 Het panel stelt op basis van de gesprekken en het materiaal vast dat de opleiding een aantal struikelvakken (o.a. wiskunde en transportfysica) kent. Voor een paar tentamens zijn de slagingspercentages laag. Het opleidingsmanagement geeft in gesprek met het panel aan dat vanaf studiejaar in het eerste semester van de propedeuse er tweewekelijks getoetst zal gaan worden op vooruitgang bij wiskunde. Deze toetsing wordt via aangeboden. Op basis van deze punten komt het panel tot het oordeel voldoende. Het panel heeft de indruk gekregen dat er veel wordt geëist van studenten bij het werken met competenties in het nieuwe onderwijssysteem. Facet 2.5 Instroom Goed Criteria - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Studenten zijn toelaatbaar tot de opleiding met een havo-diploma met de profielen Natuur & Techniek of Natuur & Gezondheid. Studenten afkomstig van het vwo met andere profielen zijn toelaatbaar wanneer zij ook natuurkunde en wiskunde hebben gedaan (OER ). Studenten vanuit het mbo zijn toelaatbaar, maar er is geen aansluitende mbo-opleiding van waaruit studenten vrijstellingen kunnen krijgen. De docenten houden zicht op het middelbaar beroepsonderwijs via een jaarlijkse conferentie. Ook hebben docenten in 2005 deelgenomen aan een aantal andere conferenties. Eén docent heeft een half jaar deelgenomen aan een uitwisseling met het middelbaar onderwijs. De opleiding geeft voorlichting via open dagen, oriëntatiedagen, studievoorlichtingsavonden en zij geeft informatie op toeleverende scholen. Het panel heeft het voorlichtingsmateriaal gezien en stelt vast dat hier een voldoende beeld wordt gegeven van de opleiding en de beroepen waarvoor wordt opgeleid. Vóór de zomervakantie is er voor instromende studenten vanuit de havo een opstapcursus om kennis te maken met de opleiding. De cursus duurt vier dagen en deelname is vrij. Het panel is van mening dat dit een goed initiatief is. Voor studenten die instromen vanuit het vwo is er een versneld traject mogelijk, waarbij de propedeuse in een half jaar kan worden afgerond. Afgestudeerde mbo-ers kunnen evc s opvoeren om vrijstellingen te krijgen. Het panel stelt vast dat hiervoor een goede procedure wordt gehanteerd (OER ). Uitvallende studenten vullen een exit-enquête in, het responspercentage hiervan is echter erg laag. Een belangrijke reden voor uitval is de zwaarte van de opleiding. Ook geeft een aantal studenten aan problemen te hebben met wiskunde. De studenten geven in het gesprek met het panel aan dat de aansluiting op de middelbare school goed is. Door extra begeleiding en intensiever onderwijs, voelen NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde 21/51

22 de studenten zich niet in het diepe gegooid. Echter, de aansluiting voor het wiskundeniveau is voor veel studenten lastig (zie facet 2.4). Facet 2.6 Duur Voldaan Criteria - De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: hbo-bachelor: 240 studiepunten. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Uit de studiegids en de OER blijkt dat de totale omvang van de opleiding 240 ec s bedraagt. De opleiding voldoet daarmee aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum. De totale studieduur van 240 ec s is gelijkmatig verdeeld over de verschillende onderwijsperiodes. De studiepunten zijn per studiejaar, periode en onderwijseenheid verantwoord in de Onderwijs- en Examenregeling (OER) en de Studiegids. Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Criteria - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het didactisch concept van de opleiding Technische Natuurkunde wordt omschreven als: De student leert zelfstandig en onder eigen verantwoordelijkheid. De student moet zichzelf kunnen motiveren, doelen stellen, taken geven, plannen controleren, evalueren en reflecteren (Opleidingsconcept, 2002). De opleiding heeft dit concept met ingang van het studiejaar 2005/2006 verder uitgewerkt richting competentiegestuurd, vraaggericht onderwijs. In de propedeuse en kernfase ligt de nadruk op thematisch, probleemgestuurd onderwijs (PGO). In het interactieve en contextrijke PGO worden studenten uitgedaagd vanuit een open creatieve houding en op innovatieve wijze, in onderlinge samenwerking, kennis, vaardigheden en attitude te ontwikkelen en problemen op te lossen. In de afstudeerfase ligt de nadruk op projectonderwijs (PO) naast examenvakken. Het panel stelt vast dat de werkvormen aansluiten bij het didactisch concept. In het projectonderwijs leren studenten de verworven kennis, vaardigheden en attitude van de propedeuse en kernfase in contextrijke beroepsgerichte situaties taakgericht toe te passen. Tijdens de stage- en afstudeerprojecten worden theorie en praktijk intensief geïntegreerd in een authentieke beroepssituatie. Attitude speelt hierbij een belangrijke rol. 22/51 NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde

23 De opleiding heeft een aantal didactische eisen opgesteld waar het onderwijsprogramma aan moet voldoen. Dit zijn onder andere een optimale integratie van de beroepspraktijk; een variëteit aan uitdagende didactische werkvormen; de werkvormen zijn zo afgestemd dat de student verbanden ziet. Het panel stelt vast dat dit realistische eisen zijn die aansluiten bij het didactisch concept en bij het beroep waarvoor wordt opgeleid. In de opleiding worden verschillende werkvormen gehanteerd. PGO en PO zijn de belangrijkste werkvormen, daarnaast zijn er hoorcolleges, werkcolleges en practica. In het eerste en tweede jaar wordt een mix gehanteerd van PGO, theoriemodules en praktijk. Uit de Fontys studentenenquête ( ) blijkt dat de studenten tevreden zijn over de gebruikte werkvormen. Zij bevestigen dit in het gesprek met het panel. Op basis van het gesprek met het docenten concludeert het panel dat zij achter het didactisch concept staan. Facet 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Criteria - Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding hanteert een mix van toetsvormen: schriftelijke kennistoetsen, projectverslagen en presentaties, practica, casustaken en stage- en afstudeerproducten (Onderwijs- en Examenregeling, ). Bij stage en afstuderen wordt een bezoekrapport ingevuld door de schoolmentor waarbij onder andere een oordeel over de voortgang van de student wordt gegeven. De uitvoering van de stageopdracht en de competentieontwikkeling van de student wordt door de schoolmentor beoordeeld in overleg met de bedrijfsmentor aan de hand van een beoordelingsformulier (Stagebrochure, 2006). Tevens beoordeelt de schoolmentor het tussenverslag (theoriedeel), de poster, het samenvattingsblad en de presentatie. De student gebruikt de elektronische leeromgeving N@Tschool! om digitaal zijn stagedocumenten op te slaan. De schoolmentor kan op deze manier de voortgang volgen. De toetscommissie bewaakt de validiteit en betrouwbaarheid van toetsen en adviseert over de vormgeving van toetsen en het toetsbeleid. Het panel stelt op basis van de gesprekken vast dat deze toetsing pas plaatsvindt nadat de toets is afgenomen. In het competentiegestuurde onderwijs wordt de toetsing gestuurd door het beoordelen van de student in een beroepskritische situatie (Studiehandleiding Propedeuse Opleiding Technische Natuurkunde 2005). Tevens vindt beoordeling van verworven competenties plaats via performance en portfolio-assessments. Deze assessments worden afgenomen door een daartoe opgeleide, onafhankelijke groep NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde 23/51

24 van assessoren. Bijna alle medewerkers die als assessor optreden hebben een gerichte meerdaagse assessortraining gevolgd. Als voorbereiding op de Over All Toets (OAT) zijn diagnostische vragen opgenomen in de handleiding bij de integratiemodules van semester 1 van de propedeuse. Naar aanleiding van het gesprek met studenten is het panel van mening dat de OAT hoge eisen stelt. De student kan voor zijn portfolio bewijsmateriaal halen uit onder andere de vier OAT toetsen (een per thema), performance-assessment (2 maal), wiskunde kennistoetsen en andere activiteiten (PGO, theoriemodulen en praktijkmodulen). De student zet het verkregen bewijsmateriaal in zijn portfolio en reflecteert op de voortgang van zijn competentieontwikkeling en bespreekt dat met zijn SLB-er gedurende het studiejaar. De propedeuse wordt afgesloten met een competentie-examen dat bestaat uit een portfolio-assessment waarbij de assessoren beoordelen of de student voldoet aan het competentieprofiel Propedeuse Technische Natuurkunde. Wanneer een student niet voldoet aan dit competentieprofiel wordt in overleg met de betrokken SLB-er een hersteltraject afgesproken. Als de herstelactiviteiten gering van omvang zijn, stroomt de student door naar het tweede studiejaar. Studenten geven in de gesprekken aan dat het mogelijk is om 70% van de vragen van het competentie-examen aan het eind van de propedeuse goed te hebben en dan toch drie van de zes competenties niet behalen. Het is ook mogelijk dat competenties door het jaar heen wel aangetoond worden, maar bij een toets toch niet worden behaald.studenten vinden dat door de OAT toetsen veelal onduidelijk is waar zij precies staan met hun competentieontwikkeling en wat zij wel/niet behaald hebben. Uit de Fontys studentenenquête (2004 en 2006) blijkt dat de studenten tevreden zijn over de aansluiting van de toetsen op de stof en over de gemiddelde kwaliteit van de toetsen. De scores in de propedeuse-evaluatie (2006) zijn echter niet positief op toetsen en feedback en de scores in de semesterevaluaties van het eerste studiejaar zijn niet positief over de aansluiting van de toetsing op de te behalen competenties. In september 2006 is een verbeteractie ingezet om door studieloopbaanbegeleiders propedeusestudenten duidelijke informatie te geven over de gang van zaken bij het assessment (competentie-examen) aan het einde van de propedeuse, waarbij ook de procedure en beoordelingscriteria worden gecommuniceerd. De afgestudeerden die het panel heeft gesproken geven aan dat er regelmatig werd meegelift in de projecten. Dit probleem is hoogstwaarschijnlijk ondervangen in het nieuwe onderwijssysteem door een sterker accent op reflectie binnen de projectgroep, zelfreflectie en individuele toetsing. Het panel heeft diverse toetsen ingezien (zowel schriftelijk als projectverslagen) en stelt vast dat deze van goed niveau zijn en aansluiten bij het studiemateriaal. Het panel komt tot het oordeel voldoende op basis van de reacties van studenten op de OAT s en de evaluatiegegevens. 24/51 NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde

25 Onderwerp 3 Inzet van Personeel Facet 3.1 Eisen hbo Goed Criteria - Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het panel heeft op basis van de CV s en het gesprek met docenten vastgesteld dat het docententeam beschikt over voldoende (recente) praktijkervaring. Het onderwijsgevend personeel onderhoudt contact met de beroepspraktijk via de stage- en afstudeerbegeleiding, via contractonderzoeken en via opdrachten uit de beroepspraktijk. De opleiding onderhoudt structureel contact via de beroepenveldcommissie van TN en de Raad van Advies. Via de beroepenveldcommissie worden casussen en projecten aangeleverd. Negen van de twaalf docenten en twee lectoren zijn betrokken bij marktgerichte activiteiten. Zij nemen deel aan kenniskringen van de twee lectoraten Mechatronica (in het bijzonder Vision) en Functionele Polymeren. Door betrokkenheid bij martkgerichte activiteiten blijven docenten op de hoogte van de actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk. Uit de Fontys studentenenquête (2006) blijkt dat het tonen van de nieuwste ontwikkelingen door docenten nog onvoldoende gebeurt. Het panel stelt op basis van de gesprekken met studenten vast dat docenten wel degelijk de nieuwste ontwikkelingen tonen. Dit wordt tevens bevestigd door het studiemateriaal. Sinds 2007 loopt jaarlijks één docent een docentstage binnen een bedrijf. Uit het gesprek met de docenten blijkt dat dit jaar een docent voor drie maanden een stage gaat lopen binnen een bedrijf. Uit de gesprekken met het werkveld en alumni blijkt tevens dat docenten op de hoogte zijn van de nieuwste ontwikkelingen in de beroepspraktijk en dat de relatie tussen opleiding en beroepspraktijk door docenten goed wordt gerealiseerd. Facet 3.2 Kwantiteit personeel Goed Criteria - Er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde 25/51

26 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding TN beschikt in 2007 over elf docenten (10,8 fte), wisselingen van het personeel zijn hierin meegenomen. Uit de zelfevaluatie blijkt dat de gemiddelde leeftijd van docenten hoog ligt. De opleiding heeft voor 2007 drie nieuwe jonge medewerkers aangetrokken ter vervanging van drie docenten die in 2007 met pensioen of FPU gaan. Uit het onderzoek Enquête Kwaliteit van de Opleiding (2003) komt naar voren dat de ervaren werkdruk hoog is en dat de werkdruk goed verspreid is over het jaar. Docenten herleiden de werkdruk tot de invoering van het Biloba programma. Veranderingen in het systeem, schuiven met taken en bijscholing veroorzaken een hogere ervaren werkdruk. Docenten geven in het gesprek aan dat door de opleiding voldoende aandacht wordt besteed aan de werkdruk en dat docenten de hogere werkdruk accepteren. De docent/student ratio is 1:21. De docent/student ratio wijst aldus niet op een te hoge werkdruk. Het panel stelt vast dat de hogere werkdruk niet ten koste gaat van de motivatie en het enthousiasme van de docenten en dus geen negatieve invloed op het onderwijs heeft. Bovendien is de opleiding per september 2006 gestart met een project om een nieuwe systematiek te bedenken en te gebruiken voor de inzet en roostering van taken van medewerkers. Facet 3.3 Kwaliteit personeel Goed Criteria - Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De hogeschool baseert het personeelsbeleid op competentiemanagement. Bij aanname van een nieuwe medewerker wordt rekening gehouden met het gewenste competentieprofiel, de discipline en in tweede instantie de expertise waaraan behoefte is. Vervolgens houdt de opleiding rekening met een evenwichtige personeelsverhouding wat betreft man/vrouw en leeftijdsverdeling. Talenten van medewerkers worden gerelateerd aan de competenties die nodig zijn om de doelen van TNW te bereiken (Personeelsbeleidsplan ). Op basis van het materiaal en de gesprekken stelt het panel vast dat de kwaliteit van docenten voldoende wordt bewaakt door middel van een competentieontwikkelingsgesprek, functioneringsgesprek en beoordelingsgesprek (Personeelsbeleidsplan ). Deze gesprekken vinden jaarlijks plaats. Docenten krijgen de mogelijkheid om kennis op te doen door deel te nemen aan marktgerichte activiteiten en in kenniskringen zitting te nemen. Per jaar krijgt een medewerker 59 uur voor deskundigheidsbevordering bij fulltime-aanstelling. De scholing betreft onder andere: trainingen ten behoeve van de nieuwe rollen in het 26/51 NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde

27 competentiegestuurd onderwijs: SLB-er, assessor, coach, expert, geven van feedback et cetera, begeleiding van studenten, cursussen, de mogelijkheid tot een docentstage en contractonderzoeken (Personeelsbeleidsplan ). Op basis van de CV s stelt het panel vast dat docenten beschikken over voldoende kwalificaties om de opleiding te verzorgen en dat de expertise onderling goed is verspreid. De meeste docenten zijn hoog opgeleid, iedere docent volgt regelmatig cursussen. Studenten beoordelen de deskundigheid van de medewerkers als positief (Fontys Studentenenquête, 2006). Ook uit de gesprekken met studenten en alumni blijkt dat zij de docenten positief waarderen. Op basis van de gesprekken met docenten concludeert het panel dat de docenten zeer gedreven zijn. Onderwerp 4 Voorzieningen Facet 4.1 Materiële voorzieningen Goed Criteria - De huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De studenten kunnen gebruik maken van diverse faciliteiten, onder andere laboratoria, instructielokaal, collegezaal, project- en groepsruimten, studielandschap en studiewerkplekken voorzien van voldoende ict- voorzieningen. Voor studenten die over een laptop beschikken is een draadloos netwerk beschikbaar. De werkplekken zijn goed uitgerust en de practicaruimten zijn voorzien van goede apparatuur waar studenten mee kunnen werken. Het panel heeft de faciliteiten bekeken en is van mening dat de voorzieningen adequaat zijn. Studenten maken gebruik van de elektronische leeromgeving N@tschool! Deze leeromgeving geeft de student toegang tot onderwijsmateriaal, portfolio en informatiebronnen. Projectgroepen beschikken over een virtuele projectruimte. De leeromgeving is toegankelijk voor studenten evenals docenten. Studenten geven aan dat de nieuwe versie van N@tschool! beter werkt dan de vorige. Studenten kunnen gebruik maken van de nabij gelegen TU/e bibliotheken. Tevens is er een algemene mediatheek en een kleinschalige mediatheek bij de opleiding zelf. Het panel heeft online inzage gekregen in de mediatheek. Op basis hiervan stelt het panel vast dat de mediatheek van goede en actuele literatuur is voorzien. NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde 27/51

28 Uit de resultaten van de Fontys Studentenenquête (2006) komt naar voren dat studenten over het algemeen tevreden zijn over de huisvesting en andere materiële voorzieningen binnen de hogeschool. In gesprekken met docenten en studenten wordt aangegeven dat de voorzieningen zowel voor studenten als voor docenten goed zijn. Facet 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Criteria - De studiebegeleiding en informatievoorziening aan studenten zijn adequaat met het oog op de studievoortgang. - De studiebegeleiding en informatievoorziening aan studenten sluiten aan bij de behoefte van studenten. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Elke student krijgt bij aanvang van de studie een studieloopbaanbegeleider toegewezen die de student begeleidt gedurende de gehele studieduur. Studenten worden gestuurd op het maken van een Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP) en Persoonlijk Activiteiten Plan (PAP). Hiermee wordt de (competentie) ontwikkeling van de student bijgehouden en de manier waarop hij deze competenties wil behalen. Tevens houdt de student in N@tschool! zijn competentieontwikkelingen bij. Docenten kunnen via N@tschool! de voortgang van de student zien. Het panel heeft een aantal voorbeelden van het bijhouden van competentieontwikkelingen van de student gezien en stelt vast dat de de manier waarop dit gebeurt voldoende is. Voor de studenten is gedurende de studie een studieloopbaanbegeleider (SLB-er) beschikbaar. Aan het begin van de studie wordt aangegeven dat studenten ook zelf naar de SLB-er kunnen gaan. Studenten uit het vierde jaar begeleiden eerstejaarsstudenten bij enkele, door eerstejaars als lastig ervaren, theorievakken (wiskunde, mechanica en optica). Door de eerstejaars wordt aangegeven dat deze vorm van begeleiding prettig is. Studenten doen in het derde jaar (semester 5) een stage en in het vierde jaar een afstudeerstage (semester 8). Elke stagiair krijgt voor de start van de stage een schoolmentor toegewezen. Regelmatig is er tijdens de stage terugkoppeling van de student naar de opleiding en na circa zes weken is een terugkommiddag waarvan een gesprek met de schoolmentor een onderdeel is. De schoolmentor ziet erop toe dat theorie voldoende terugkomt in de stage-opdracht. De bedrijfsmentor is betrokken bij de stage via het theoriedeel, bedrijfsvoordracht en het eindverslag. Via het centrale Fontys intra- en internet wordt algemene informatie verstrekt. Informatie over de opleiding is beschikbaar via de studiegids, studiehandleidingen en vakwijzers van de opleiding, het intranet en eventueel via N@tschool! Voor interne communicatie (zowel voor studenten als medewerkers) wordt gebruik gemaakt van een TNW- intranet dat ook van huis uit bereikbaar is. 28/51 NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde

29 Uit de Fontys Studentenenquête (2006) en uit de gesprekken blijkt dat studenten de studieloopbaanbegeleiding, de bereikbaarheid van docenten en de vakinhoudelijke begeleiding positief waarderen. Echter, stagebegeleiding scoort in de Fontys Studentenenquête (2006) een onvoldoende. In de gesprekken geven studenten aan dat stagebegeleiding nu beter is dan voorheen doordat er meer structuur is aangebracht. Voor studenten is dit een goede motivatie. Tevens worden de studieresultaten van de studenten vastgelegd in een studievoortgangsysteem. Het panel concludeert dat de opleiding een goede studiebegeleiding heeft, maar dat de stagebegeleiding op een aantal punten niet voldoende was. Sinds dit studiejaar is dit verbeterd. Het panel komt op basis hiervan tot een voldoende. Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg Facet 5.1 Evaluatie resultaten Goed Criteria - De opleiding wordt periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De hogeschool heeft in het Kwaliteitsbeleid TNW geformuleerd dat de kwaliteitszorgsystematiek gestalte krijgt rond de PDCA-cyclus en dat tevens de verantwoordelijkheden en periodieke evaluatie van de accreditatieonderwerpen en - facetten zijn afgesproken. De opleiding heeft in de PDCA-cyclus vastgelegd welke evaluatie-instrumenten gebruikt worden. In het zelfevaluatierapport geeft de opleiding een opsomming van de verschillende meet- en evaluatie-instrumenten (zowel intern als extern). Daarbij wordt aangegeven met welke frequentie deze instrumenten worden toegepast. De studenttevredenheid over de relevante facetten van het onderwijs wordt twee keer per jaar door middel van semesterevaluaties gemeten en het algemene beeld van het onderwijs en de organisatie eens per twee jaar via de Fontys Studentenenquête. Bij studieverlaters wordt een exit-enquête afgenomen om in beeld te krijgen wat de reden van het staken van de studie is. De tevredenheid over stages wordt gemeten door middel van de stage evaluaties. Onder medewerkers wordt de tevredenheid over de kwaliteit van de opleiding en de personeelsvoorzieningen door middel van een personeelsenquête gemeten. Het startbekwaamhedenonderzoek, een analyse van het afstuderen en de werkgeversenquête geven inzicht in de tevredenheid van alumni en hun werkgevers over het beheersen van de eindkwalificaties door studenten en de kwaliteit van het afstuderen. NQA - visitatie Fontys Hogescholen, opleiding Technische Natuurkunde 29/51