Hanzehogeschool Groningen

Transcriptie

1 Hanzehogeschool Groningen Opleiding: Varianten: Sociaal Pedagogische Hulpverlening voltijd, deeltijd, duaal Visitatiedata: 6 en 7 april 2004

2 2

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 16 Deel B: Facetten 17 Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding 19 Onderwerp 2 Programma 21 Onderwerp 3 Inzet van personeel 30 Onderwerp 4 Voorzieningen 33 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 36 Onderwerp 6 Resultaten 38 Deel C: Bijlagen 43 Bijlage 1 Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 45 Bijlage 2 Beknopte CV Panelleden 47 Bijlage 3 De zelfevaluatie in verband met NVAO accreditatie Vragen en Aanwijzingen 55 Bijlage 4 Beoordelingsprotocol van NQA 73 Bijlage 5 Handreiking voor oordeelsvorming 91 3

4 4

5 Deel A: Onderwerpen 5

6 6

7 Deel A: Onderwerpen 1.1 Voorwoord In dit rapport doet het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening van Hanzehogeschool Groningen heeft gevisiteerd, verslag van zijn werkwijze, bevindingen en conclusies. Het onderzoek vond plaats in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in februari 2004, toen de opleiding haar zelfevaluatierapport bij de NQA aanleverde. Een visitatiebezoek vond plaats op woensdag 7 en donderdag 8 april 2004 en werd uitgevoerd door een panel dat bestond uit de volgende personen: De heer drs. A.S.J. Flapper (voorzitter) De heer L.J.J. van der Ark De heer H.R. Orsel (student-lid) De heer drs. G.J.H. Vermeulen (NQA-auditor) Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Vragen en Aanwijzingen van NQA. Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage bij dit rapport) Het rapport bestaat uit drie delen: deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken en de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. deel B: een detailrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De waarderingen worden uitgedrukt in begrippen uit de vierpuntsschaal zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit detailrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Hanzehogeschool Groningen bestaat thans uit vier faculteiten: Economie, Gamma, Techniek en Kunsten. De hogeschool biedt ruim 60 opleidingen aan en er studeren ruim studenten. Zomer 2003 is binnen de hogeschool een herinrichtingsproces van start gegaan waarbij de facultaire laag per september 2004 zal verdwijnen en wordt gestart met 17 instituten of schools waarbinnen de verschillende bachelor-opleidingen een plaats krijgen. Binnen de hogeschool lopen drie vernieuwingsprojecten: het competentiegericht maken van de curricula, inclusief het toetsen van competenties 7

8 (CompAss), invoering van een elektronische leeromgeving (HELO) en versterking van de doorstroom mbo-hbo (Beroepskolom). De opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH) is in 1991 in Groningen gestart. Met in totaal ruim 750 studenten is de opleiding een van de grotere SPH-opleidingen in Nederland. De missie van de opleiding is: SPH wil met professionaliteit van personeel en organisatie kwaliteit leveren, waarbij flexibiliteit en creativiteit herkenbaar zijn. De opleiding kent drie opleidingsvarianten: voltijd, deeltijd en een duale afstudeervariant (mogelijk vanaf het vierde studiejaar). De voltijd- en de deeltijdvariant kennen een verkort driejarig traject voor studenten die instromen vanuit een verwante mbo-opleiding. In september 2003 is gestart met competentiegerichte curricula in het eerste en tweede jaar van de voltijd- en de deeltijdopleiding. Verder is SPH trekker van het lectoraat Rehabilitatie dat juni 2003 is gestart. Het lectoraat Rehabilitatie werkt aan thema s op het gebied van arbeid en onderwijs, sociale context en buitengewone doelgroepen (waaronder dak- en thuislozen). De opleiding maakt thans samen met 13 andere opleidingen nog deel uit van de Faculteit Gamma. Vanaf september 2004 vormt de opleiding SPH samen met de opleiding Maatschappelijk Werk & Dienstverlening de School of Social Work. De duale route is in het studiejaar 2003/2004 formeel gestart; uiterlijk mei 2005 wordt beslist over voortzetting van de duale variant. De duale variant is ontwikkeld in reactie op behoeften van het werkveld en komt voort uit het project Allochtonen. Studenten kunnen in het derde jaar (tijdens de stage) kiezen voor een duaal traject. De duale variant heeft alleen betrekking op het vierde leerjaar. Het leerplan bestaat uit een individueel studiecontract dat in overleg met de werkgever wordt opgesteld. Het studiecontract moet worden goedgekeurd door de opleiding. Een handboek voor de duale variant is inmiddels gereed. Het aantal studenten dat de duale variant volgt is beperkt. Ten tijde van het visitatiebezoek telde de duale variant één student en waren er drie studenten afgestudeerd. Het aantal duale studenten is zeer klein en de conclusies van deze visitatie zijn mede gebaseerd op het contact met slechts één duale student. De opleiding verwacht dat het aantal studenten van de duale variant kan uitgroeien tot minimaal 10 studenten. De opleiding is voor het laatst gevisiteerd in april De uitkomsten zijn opgenomen in het rapport Onderweg naar hulpverlening op maat (1998). 1.3 Werkwijze De visitatie van de opleiding SPH door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het beoordelingsprotocol van NQA (zie bijlage 4) en die hieronder meer in concreto wordt beschreven. Dit houdt tevens in dat het panel heeft vastgesteld dat het zelfevaluatierapport plus de bijlagen en de aanvullende informatie een voldoende basis boden voor het visitatiebezoek. Daarnaast heeft het panel geconstateerd dat de visitatie plaats vond op basis van het voor SPH geldende domeinspecifieke referentiekader (zie hieronder). 8

9 NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het visitatiebezoek en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft de NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de screening) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Nadat het zelfevaluatierapport in orde was bevonden, zijn de panelleden zich inhoudelijk gaan voorbereiden op het bezoek. Zij lazen het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat voorlopige oordelen op basis van argumenten, respectievelijk vragen die werden doorgegeven aan de NQA-auditor. Hoewel ieder panellid alle onderwerpen en facetten onder de loep nam, is er sprake geweest van een taakverdeling, waarbij bepaalde onderwerpen en facetten door een bepaald panellid extra grondig zijn bestudeerd. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het visitatiebezoek concreet voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundige(n) in het panel bekeken of er sprake was van adequate domeinspecifieke doelstellingen en of er nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig bleek. In het detailrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het visitatiebezoek NQA heeft een Raamwerk bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het visitatiebezoek dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding. Tijdens het visitatiebezoek is gesproken met (een representatieve) vertegenwoordiging van: docenten, studenten, werkveld en afgestudeerden. Daarnaast vonden er aan het begin en aan het eind van het visitatiebezoek gesprekken plaats met het management van de opleiding (het operationeel management). Ook werd er, voor meer opleidingen tegelijk, een gesprek gevoerd met een lid van het college van bestuur en de faculteitsdirecteur. Aan het begin van het bezoek is er ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Het raamwerk bezoekprogramma kende een vaste structuur waarin ook zogenaamde schakelmomenten waren ingelast om bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn, volgens de afgesproken taakverdeling, door ieder panellid, schriftelijk beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling aan het management gegeven van de bevindingen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. 9

10 De fase van rapporteren De NQA-auditor heeft, op basis van de bevindingen van het panel, een conceptrapportage opgesteld en deze voorgelegd aan de panelleden. Het panel heeft vervolgens het definitieve concept vastgesteld. In het visitatie- of beoordelingsrapport is, waar relevant, expliciet ingegaan op de verschillende varianten. Het definitieve conceptrapport is aan de opleiding voorgelegd ter correctie van feitelijke onjuistheden. Naar aanleiding daarvan zijn door de NQA-auditor enkele wijzigingen aangebracht en is het definitieve rapport door het panel vastgesteld. Het visitatie- of beoordelingsrapport is uiteindelijk ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het beoordelingsprotocol (zie bijlage 4) zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming (zie bijlage 5) een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere SPHopleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als er sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. Wat betreft de benchmarking is van belang op te merken dat een vergelijking met andere opleidingen op dit moment beperkt moet zijn omdat er nog geen andere concrete resultaten bekend zijn. Het enige referentiekader bestond uit het vorige visitatierapport en de algemene publicaties van en over SPH. Tevens dient te worden vermeld dat een internationale vergelijking niet mogelijk is, omdat een dergelijke opleiding in het buitenland geen pendant heeft. Waar een globale vergelijking mogelijk is, is die gemaakt. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De wegingen zullen in dit rapport niet diepgaand zijn, omdat de opleiding op vrijwel alle facetten minimaal een voldoende heeft gehaald. De (uitgebreide) argumentatie daarvoor is te vinden in het detailrapport. 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding Aan de facetten Niveau bachelor en Domeinspecifieke eisen die tot dit onderwerp behoren is het oordeel goed toegekend. Een derde facet ( Oriëntatie hbo-bachelor ) is voldoende beoordeeld. Het oordeel over het onderwerp is derhalve positief. 10

11 De gehanteerde eindkwalificaties en de nadere uitwerkingen daarvan zijn in het Landelijk opleidingsoverleg SPH ontwikkeld en vastgesteld. De uitkomsten zijn vastgelegd in het document De creatieve professional (1999) dat voorziet in 23 competenties. De opleiding heeft zelf een vertaling gemaakt van de Dublin-descriptoren naar de generieke kernkwalificaties voor de hbo-bachelor van de commissie Franssen. Verder heeft de opleiding in het opleidingsprofiel een eigen visie geformuleerd. Emanciperend hulpverlenen en rehabilitatie vormen de kern van deze visie en interculturalisatie en muzisch-agogische methodiek krijgen speciale aandacht in de opleiding. Alle geledingen van de opleiding kennen en onderschrijven deze visie Programma Op vier van de acht tot dit onderwerp behorende facetten is het oordeel goed toegekend, waaronder de facetten Samenhang in het opleidingsprogramma, studielast en Afstemming tussen vormgeving en inhoud. Drie facetten hebben het oordeel voldoende gekregen, namelijk de facetten Eisen hbo, Instroom en Beoordeling en toetsing. Aan het facet Relatie doelstellingen en inhoud programma is een onvoldoende toegekend. Het oordeel over het onderwerp is positief. Over het geheel bezien is er sprake van een samenhangend programma dat studenten grondig voorbereid op het brede werkterrein van de SPH er waarbij de student de gelegenheid krijgt individuele keuzes te maken. Het programma is actueel en de aangeboden stof is relevant voor de discipline en het werkveld. De opleiding realiseert een krachtige leeromgeving en studenten worden aangezet tot actief leren. Vanaf het studiejaar 2004/2005 zijn alle opleidingsvarianten competentiegericht ingericht; in het didactisch concept staan de begrippen beroepsgericht, opdrachtgestuurd en integraal leren centraal. De relatie tussen de doelstellingen en de inhoud van het programma is onvoldoende inzichtelijk. Duidelijk is dat de 23 competenties bekend zijn bij docenten en studenten en dat deze gebruikt worden bij de invulling van het programma, maar de 23 competenties zijn nog onvoldoende geëxpliciteerd in het programma terug te vinden. Andere aspecten die betrekking hebben op de relatie tussen de doelstellingen en de inhoud van het programma zijn wel adequaat vormgegeven: de opleiding realiseert op basis van een leerlijnenmodel een competentiegericht onderwijsprogramma op hboniveau. Ook bevat het programma voldoende praktijkgerichte onderdelen. Het panel is op grond van bovengenoemde bevindingen van mening dat er sprake is van een programma dat als geheel positief moet worden gewaardeerd Inzet van personeel De drie facetten zijn met een voldoende beoordeeld. Het oordeel over dit onderwerp is derhalve positief. De opleiding stimuleert het personeel een verbinding te leggen tussen onderwijs en beroepspraktijk, bijvoorbeeld in de vorm van docentstages. Hoewel niet alle docenten over recente werkervaring beschikken, worden mogelijkheden om een verbinding te leggen met de beroepspraktijk goed benut en zijn de studenten tevreden. De opleiding 11

12 beschikt over meerjaren personeelsplan en op basis van een competentieprofiel voor onderwijsgevenden worden functioneringsgesprekken gevoerd Voorzieningen Het facet materiële voorzieningen is als goed beoordeeld, evenals het facet studiebegeleiding. Het oordeel over het onderwerp is derhalve positief Interne kwaliteitszorg Op alle drie de facetten van dit onderwerp is een voldoende gegeven. Het eindoordeel op dit onderwerp is daarom positief. De opleiding heeft hier drie voldoendes gekregen gezien het feit dat er bij de opleiding een duidelijk kwaliteitsbewustzijn heerst. Er worden relevante evaluaties uitgevoerd, er wordt gestuurd op prestatie-indicatoren en evaluaties vormen aantoonbaar de basis voor verbeterbeleid Resultaten Op beide facetten heeft de opleiding een voldoende. Het eindoordeel over dit onderwerp is daarom ook positief. Tabel 1: Algemene gegevens Opleiding SPH Hanzehogeschool Totaal aantal ingeschreven studenten Omvang docerend personeel in fte 942 (opl) (HBO-raad 2 ) 966 (opl) 967 (HBO-raad) 965 (opl) 967 (HBO-raad) 829 (opl) 829 (HBO-raad) 780 (opl) 781 (HBO-raad) 31,9 31,8 30,9 27,9 31,4 Student/fte-ratio 1:29,5 1:30,4 1:31,2 1:29,7 24,8 Totaal aantal docenten Aantallen door de opleiding zelf opgegeven. 2 Aantallen van de HBO-raad, zie 12

13 Tabel 2: Instroomgegevens Instroom Totaal ingestroomde studenten SPH-H 3 SPH-L 4 SPH-H SPH-L SPH-H SPH-L SPH-H SPH-L SPH-H SPH-L 305 (opl) 296 (HBOraad) Op de website van de HBO-raad staan de cijfers voor alle SPH-opleidingen vermeld. Deze cijfers zijn gemiddeldes van alle aanwezige varianten. Gezien de verschillen tussen de cijfers waarover de opleiding beschikt en die van de HBO-raad, is in verband met de vergelijkbaarheid in tabel 3 uitgegaan van de cijfers van de HBO-raad. Tabel 3: Opleidingsrendement en streefcijfers in percentages van de instroom Rendement Streef- SPH-H 7 SPH-L 8 SPH-H SPH-L SPH-H SPH-L SPH-H SPH-L SPH-H SPH-L cijfers SPH-H 6 Diploma 50,8% 55,2% 50,5% 54,8% 49,4% 56,6% 51,9% 55,8% 50,2% 55,9% behaald na 5 jaar SPH-H SPH-L SPH-H SPH-L SPH-H SPH-L SPH-H SPH-L SPH-H SPH-L Gemiddelde 52, ,4 45,5 50,6 45,4 49,4 44,8 47,7 45,1 studieduur van gediplomeerden in maanden SPH-H SPH-L SPH-H SPH-L SPH-H SPH-L SPH-H SPH-L SPH-H SPH-L Percentage 33,5 27,7 33,3 28,6 31,4 30,1 33,2 28,9 33,8 28,4 uitval na 1 jaar 11 Percentage 43,1 38,1 46,4 39,8 46,3 40,5 uitval na 3 jaar 12 Gemiddelde studieduur studiestakers in maanden 13 16,4 17,6 17,1 18,2 17,7 18,0 15,6 17,9 22,5 21,0 3 SPH-Hanzehogeschool Groningen 4 SPH landelijk 5 De cijfers komen uit 6 De opleiding streeft naar een onderwijsvraagfactor (OVF) van 1,0 7 SPH-Hanzehogeschool Groningen 8 SPH landelijk. 9 De cijfers komen uit 10 id. 11 id. 12 id. 13 id. 13

14 Uit een vergelijking tussen de landelijke gemiddeldes van SPH-opleidingen en SPH- Hanzehogeschool Groningen in tabel 3 blijkt dat het diplomarendement na vijf jaar de afgelopen jaren enkele procenten lager is dan het landelijk gemiddelde. De gemiddelde studieduur van gediplomeerden ligt de laatste jaren boven het landelijke gemiddelde, maar de gemiddelde studieduur van de SPH-Hanzehogeschool Groningen is de afgelopen jaren wel gedaald en ligt thans dicht tegen het landelijke gemiddelde. De percentages uitvallers na één jaar en na drie jaar liggen boven het landelijk gemiddelde. Ten aanzien van de gemiddelde studieduur van studiestakers scoort de SPH- Hanzehogeschool vrijwel zonder uitzondering beter dan het landelijk gemiddelde. De opleiding heeft een aantal maatregelen getroffen die naar verwachting een positieve bijdrage leveren aan de doorstroom en uitstroom van studenten. Wat betreft het realiseerde niveau heeft het panel vastgesteld dat het werkveld tevreden is over de afgestudeerden. Verder heeft het werkveld de indruk dat de kwaliteit van stagiairs en afgestudeerden de afgelopen jaren sterk is toegenomen. Alumni vinden dat de opleiding goed aansluit op de eisen van het werkveld. Het panel vindt het niveau van de afstudeerscripties afdoende; vrijwel alle scripties hebben hbo-niveau. 14

15 1.6 Schematisch overzicht oordelen Totaaloverzicht oordelen op facet- en onderwerpniveau Opleiding: Sociaal Pedagogische Hulpverlening Hanzehogeschool Groningen Onderwerp/Facet Voltijd Deeltijd Duaal Doelstellingen 1.1 G G G 1.2 G G G 1.3 V V V Totaaloordeel Positief Positief Positief Programma 2.1 V V V 2.2 O O O 2.3 G G G 2.4 G G G 2.5 V V V 2.6 G G G 2.7 G G G 2.8 V V V Totaaloordeel Positief Positief Positief Personeel 3.1 V V V 3.2 V V V 3.3 V V V Totaaloordeel Positief Positief Positief Voorzieningen 4.1 G G G 4.2 G G G Totaaloordeel Positief Positief Positief Kwaliteitszorg 5.1 V V V 5.2 V V V 5.3 V V V Totaaloordeel Positief Positief Positief Resultaten 6.1 V V geen oordeel V V V Totaaloordeel Positief Positief Positief Totaaloordeel Positief Positief Positief 14 Deze variant telt op het moment van visiteren slechts één student en drie afgestudeerden. 15

16 1.7 Totaaloordeel Op grond van bovenstaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleiding op alle zes onderwerpen positief scoort, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleiding POSITIEF is. De opleiding voldoet op alle facetten (met uitzondering van facet 2.2) aan de basiskwaliteit en gaat daar op meerdere facetten, met name binnen de onderwerpen Doelstellingen, Programma en Voorzieningen bovenuit. 16

17 Deel B: Facetten 17

18 18

19 Deel B: Facetten N.B. Het oordeel voor de voltijd-, deeltijd- en duale opleiding is alleen gespecificeerd als er sprake is van verschillende oordelen. Onderwerp 1 DOELSTELLINGEN VAN DE OPLEIDING Facet 1.1 Niveau bachelor Goed Criteria: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel is goed op grond van de volgende argumenten: De opleiding gaat voor de eindkwalificaties uit van De creatieve professional, Opleidingsprofiel en opleidingskwalificaties Sociaal Pedagogische Hulpverlening (1999), een uitgave van het Landelijk opleidingsoverleg SPH. De opleiding heeft een actieve bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van dit document. Binnen de drie opleidingsvarianten verwerven de studenten dezelfde eindkwalificaties. In De creatieve professional worden vijf kenmerken genoemd die kenmerkend zijn voor het kwalificatieniveau 5 binnen het sociaal-pedagogisch werk: complexiteit, verantwoorden/legitimeren, ontwikkelen van methodiek en beroep, wetenschappelijk verankeren, leiding geven en ondersteuning bieden aan medewerkers. Deze kenmerken sluiten nauw aan bij de generieke kernkwalificaties uit het rapport van de commissie Franssen: wetenschappelijke verankering, transfer en brede inzetbaarheid, methodisch en reflectief handelen, en basiskwalificering voor managementfuncties. De opleiding heeft een vertaling gemaakt van de Dublin-descriptoren naar de generieke kwalificaties voor de hbo-bachelor van de commissie Fransen. De opleiding toont in het zelfevaluatierapport aan dat generieke kernkwalificaties uit het rapport Franssen de kwalificaties van een bachelor zoals die in de Dublindescriptoren zijn beschreven, in meer dan voldoende mate dekken. Het panel heeft tijdens het gesprek met de studenten vastgesteld dat de het document De creatieve professional bij de studenten bekend is. Bovendien werken de studenten actief met de 23 kwalificaties in het kader van supervisie en het opstellen van studiecontracten. Het panel heeft in het gesprek met de docenten vastgesteld dat deze de 23 kwalificaties als referentiekader gebruiken bij de invulling van het programma. Een internationaal referentiekader voor deze opleidingen is niet voorhanden. Wel acht het panel de opleiding vergelijkbaar met het Graduaat in de orthopedagogiek in België en met Social Work in Engeland. 19

20 Facet 1.2 Domeinspecifieke eisen Goed Criteria: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel is goed op grond van de volgende argumenten. De creatieve professional bevat 23 competenties verdeeld over drie segmenten: hulp- en dienstverlening aan en ten behoeve van cliënten, het werken binnen en vanuit een zorginstelling of hulpverleningsorganisatie en het werken aan professionalisering. Landelijk is overeengekomen dat 85% van de opleidingstijd wordt besteed aan het aanleren van de afgesproken kwalificaties. De opleiding gebruikt de resterende ruimte om eigen accenten aan te brengen. In 2003 is de visie van de opleiding geactualiseerd en vastgelegd in het Opleidingsprofiel SPH Groningen. Emanciperend hulpverlenen en rehabilitatie vormen de kern van de visie en interculturalisatie en muzisch-agogische methodiek krijgen speciale aandacht in de opleiding. Het panel waardeert deze keuze en heeft vastgesteld dat alle geledingen van de opleiding de visie van de opleiding kennen en onderschrijven. In het document De creatieve professional is een landelijk opleidingsprofiel vastgelegd waarvoor een aantal documenten als input hebben gediend. Het panel noemt er drie: Beroependomeinprofiel SPW (1996) en Morgen is er weer een dag en Professionaliteit in soorten en maten van 1998, beide van het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn. Het opleidingsprofiel en de kwalificaties zijn voorgelegd aan een werkveldplatvorm en gevalideerd door sociale partners. De opleiding heeft het profiel en de kwalificaties ook voorgelegd aan de eigen werkveldadviescommissie (WAC). Het profiel en de kwalificaties blijken herkenbaar voor het werkveld en vormen volgens de opleiding een goede basis om in te spelen op ontwikkelingen. Facet 1.3 Oriëntatie hbo-bachelor Voldoende Criteria: - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. 20

21 Het oordeel is voldoende op grond van de volgende argumenten: In De creatieve professional wordt een schets gegeven van het beroep van de SPH er die als basis heeft gediend voor het formuleren van het landelijke opleidingsprofiel en de landelijke eindkwalificaties. De creatieve professional is voorgelegd aan een werkveldplatform en gevalideerd door sociale partners. De opleiding heeft het profiel en de kwalificaties voorgelegd aan de eigen werkveldadviescommissie (WAC) die zich er goed in kon vinden. Mogelijke relevante functies zijn volgens de opleiding onder meer: pedagogisch medewerker, activiteitenbegeleider, groepsleider, mentor, sociotherapeut, opvoedkundige en zorgcoördinator. Onderwerp 2 PROGRAMMA Facet 2.1 Eisen hbo Voldoende Criteria: - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel voldoende wordt als volgt gestaafd: In september 2003 is gestart met competentiegerichte curricula in het eerste en tweede jaar van de voltijd- en de deeltijdopleiding. Vanaf het studiejaar 2004/2005 zijn alle curricula van SPH competentiegericht ingericht. Binnen de competentiegerichte curricula zijn beroepsgerichte opdrachten belangrijke bouwstenen. De oude en nieuwe programma s zijn beroepsgericht en relevant voor het beroep. De opleiding gaat niet uit van vakgericht onderwijs, maar laat vakgebieden geïntegreerd aan de orde komen in aan de beroepspraktijk ontleende opdrachten. Verder vindt het panel dat het programma actueel is en dat de aangeboden stof relevant is voor de discipline en het werkveld. Het panel heeft een en ander vastgesteld op basis van studiehandleidingen, de voorgeschreven literatuur, de studiegidsen en de gesprekken met studenten en docenten. In de WAC zijn werkvelden uit de regio vertegenwoordigd zoals jeugdzorg, verstandelijk gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg, justitiële hulpverlening en vluchtelingenwerk. Het panel heeft van de WAC vernomen dat de opleiding zeer gemotiveerd is om geïnformeerd te worden over nieuwe 21

22 ontwikkelingen. Toch meent de WAC dat de opleiding hierin meer moet investeren omdat ontwikkelingen snel gaan. Besprekingen met de WAC hebben geleid tot de ontwikkeling en bijstelling van verschillende programmaonderdelen zoals: vraaggestuurde zorg, rehabilitatie, seksespecifieke hulpverlening en jeugdzorg. Ook worden actuele thema s in samenwerking met het werkveld uitgewerkt en aangeboden. Vanuit de kenniskring Rehabilitatie zijn voorstellen ontwikkeld het thema rehabilitatie in de curricula te versterken. Het thema sluit aan bij de visie van de opleiding op hulpverlenen. De opleiding maakt gebruik van gastdocenten, vooral in flankerende colleges die bij projecten horen. De opleiding stimuleert de studenten de vrije keuzeruimte te gebruiken voor het uitvoeren van leeractiviteiten in het werkveld. Uit de SSA-enquête 2003 blijkt dat voor 81% van de voltijdstudenten (zeer) duidelijk is hoe studieonderdelen bijdragen aan de beroepsvoorbereiding. Ook blijkt uit de enquête dat 84% van de voltijdstudenten vindt dat de opleiding hen (zeer) motiveert door een praktijkgerichte aanpak. Voorts vindt 94% van de studenten dat de stages goed voorbereiden op het functioneren op de arbeidsmarkt. Studenten van de voltijdopleiding lopen vanaf het eerste jaar stage. In totaal omvat het programma drie stages. Stages in het buitenland zijn mogelijk. Ook loopt er een pilot in Denemarken om afstuderen in het buitenland mogelijk te maken. Toch is internationalisering nog zwak ontwikkeld. Uit de SSA-enquête blijkt dat slechts 40% van de studenten vindt dat er in het programma voldoende mogelijkheden zijn opgenomen voor oriëntatie op de internationale arbeidsmarkt. Uit de SSA-enquête 2003 blijkt dat 75% van de voltijdstudenten vindt dat het studieprogramma (ruim) voldoende inspeelt op nieuwe ontwikkelingen. Uit de HBO-monitor (2003) blijkt dat 74% van de alumni de opleiding te gemakkelijk vindt. Mede naar aanleiding hiervan is de propedeuse conceptueel verzwaard. In hoofdfase wordt hierop voortgebouwd. Van de studenten en alumni heeft het panel vernomen de zwaarte van de onderwijsprogramma s nogal uiteenloopt. Het gerealiseerde niveau is mede afhankelijk van de ambities van de studenten. De muzisch-agogische onderdelen worden relatief makkelijk gevonden. De opleiding onderkent dat het programma meer garanties voor uitdaging en diepgang behoeft en het panel heeft kunnen constateren dat het nieuwe curriculum meer uitdaging biedt en meer van de studenten vraagt. Studenten van de deeltijdopleiding werken van meet af aan in de praktijk (Werk Als LeerSituatie, WALS). De opleiding vraagt van de deeltijdstudenten taken en opdrachten op de werkplek uit te voeren. Gedurende de vierjarige opleiding haalt de student hiervoor 120 credits. De werkkring van de student wordt door de opleiding goedgekeurd aan de hand van duidelijke en relevante criteria. Ook wordt jaarlijks een werkgeversverklaring gevraagd. De duale afstudeervariant is gestart als pilot. Thans is de duale variant een volwaardig afstudeerprogramma. Uitgangspunten en werkwijze zijn vastgelegd in 22

23 een handboek. Studenten werken op basis van een individueel studiecontract dat in overleg met de werkgever wordt opgesteld. Dit studiecontract moet door de opleiding worden goedgekeurd. Het panel heeft aan de hand van voorbeelden van studiecontracten kunnen vaststellen dat leerdoelen duidelijk worden omschreven en zeer relevant zijn. Ook is duidelijk vastgelegd hoe de beoogde leerdoelen gerealiseerd gaan worden, inclusief de functie die de duale student bij zijn werkgever gaat vervullen. Positief is ook dat in de studiecontracten steeds vaker wordt gerefereerd aan de 23 competenties zoals beschreven in De creatieve professional. Het panel komt tot de conclusie dat het programma voldoet aan de eisen hbo, maar dat op het punt van de opname van nieuwe ontwikkelingen en de internationalisering in het programma verbetering mogelijk is. Ook de constatering dat ten aanzien het oude curriculum een groot deel van de studenten van mening was dat het te licht is, telt voor het panel als belangrijke kanttekening mee in het oordeel. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Onvoldoende Criteria: - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel onvoldoende wordt gestaafd door de volgende argumenten: Het panel heeft een analyse gemaakt van de frequenties waarin elk van de 23 eindkwalificaties (competenties) in de programma s aan bod komen. Hieruit blijkt sommige competenties zeer vaak worden genoemd terwijl andere slechts één keer aan bod komen. Opvallend is dat de competenties die behoren tot het tweede segment ( het werken binnen en vanuit een zorginstelling of hulpverleningsorganisatie ) relatief heel weinig worden genoemd. Ook opvallend is dat er belangrijke verschillen zijn tussen de voltijd- en de deeltijdopleiding. Specifieke argumentaties per competentie om deze verschillen te verklaren zijn niet voorhanden. Het panel concludeert dat de 23 competenties niet evenwichtig over de programma s zijn verdeeld en dat bewuste inhoudelijke keuzes nog moeten worden gemaakt. Op verzoek van het panel heeft de opleiding een matrix gemaakt van de competenties die in de programma s aan bod komen. Deze matrices kloppen niet met hetgeen in de nieuwe leerplanschema s staat: soms worden iets minder competenties benoemd, meestal iets meer. Ook blijkt uit de matrices dat sommige studieonderdelen niet gekoppeld zijn aan competenties. 23

24 In het auditrapport (2002) wordt gesteld dat het niet geheel duidelijk is of met de programma s het totaal van de eindkwalificaties wordt afgedekt. Verder staat in het auditrapport dat de relatie tussen de eindkwalificaties en de programmadoelen nog niet altijd helder is. In de studiegidsen wordt in de beschrijving van de onderwijseenheden vaak wel, maar soms ook niet verwezen naar de beoogde eindkwalificaties. Ook worden leerdoelen soms vervangen door de eindkwalificaties waaraan de betreffende onderwijseenheid een bijdrage levert. De panel vindt dit ongewenst; verwijzingen naar eindkwalificaties zijn alleen zinvol in combinatie met leerdoelen van de betreffende onderwijseenheid (die ook in de vorm van competenties kunnen worden geformuleerd). De bovengenoemde constateringen leidden het panel tot het oordeel onvoldoende. Desalniettemin heeft het panel ook geconstateerd dat een aantal aspecten in de relatie tussen de doelstellingen en de inhoud van het programma wel adequaat vorm hebben gekregen: De eindkwalificaties zijn richtinggevend voor de curricula. Op basis van het leerlijnenmodel realiseert de opleiding een competentiegericht onderwijsprogramma op hbo-niveau. Het panel heeft van de docenten vernomen dat naar aanleiding van de competenties zoals vastgelegd in De creatieve professional programmaonderdelen zijn herzien. Het panel heeft vastgesteld dat de programma s voorzien in sociaal wetenschappelijke kennis; methoden, theorieën en vaardigheden in de hulpverlening; en kennis, houding en vaardigheden m.b.t. management in de hulpverlening (domeinspecifieke eisen). Keuzeprogramma s en de afstudeerprojecten bieden de student de mogelijkheid een eigen inkleuring te geven aan de opleiding. Tevens blijkt dat de programma s voldoende praktijkgerichte onderdelen (hbo-oriëntatie) bevatten (stages, praktijkopdrachten en projecten). Facet 2.3 Samenhang in het opleidingsprogramma Goed Criteria: - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel goed wordt als volgt gestaafd: In de oude en nieuwe curricula wordt samenhang op verschillende manieren geborgd. Het nieuwe, competentiegerichte curriculum is ingericht volgens vijf leerlijnen: de integrale leerlijn, de conceptuele leerlijn, de vaardigheden leerlijn, de ervaringsreflectieleerlijn en de studieloopbaanbegeleiding. In zowel het oude als het nieuwe curriculum kent de opleiding functies toe aan de leerjaren (het eerste jaar is beroepsoriënterend, het tweede beroepsvoorbereidend, het derde 24

25 beroepsvormend en het laatste jaar beroepskwalificerend), waardoor zicht ontstaat op de samenhang binnen en tussen perioden. Ieder onderwijsblok heeft een eigen thema. Dit leidt tot inhoudelijke samenhang tussen de onderwijseenheden binnen een blok. De thema s zijn ontleend aan de beroepspraktijk. De onderwijsprogramma s zijn veelal multidisciplinair. De curricula bevatten longitudinale inhoudelijke lijnen: muzisch-agogisch, onderzoeksmethodes en training. De longitudinale lijnen worden gewaarborgd door de commissie Onderwijs en Kwaliteitszorg die opdrachten ontwikkelt voor de verschillende onderwijsteams die met onderwijsontwikkeling bezig zijn. De samenhang per studiejaar wordt bevorderd doordat onderwijsteams steeds voor een jaar zorgdragen voor de studiebegeleiding en de uitvoering van het curriculum. De alumni constateren dat de muzisch-agogische onderdelen in het oude curriculum los staan van de overige programmaonderdelen. Het panel heeft vastgesteld dat deze samenhang in het nieuwe curriculum wel zichtbaar is. Het werkveld heeft aangedrongen op verbetering van de samenhang tussen het binnenschools curriculum van de deeltijdopleiding en de werkplek van de deeltijdstudenten. In het derde leerjaar is hierin verbetering gebracht door studenten opdrachten mee te geven. De duaal studenten zijn zeer tevreden over de samenhang tussen de opleiding en de werkzaamheden op de werkplek. Uit de SSA-enquête 2003 blijkt dat een grote meerderheid van de voltijdstudenten (zeer) tevreden is over de samenhang tussen de studieonderdelen in het programma. Ook uit de HBO-monitor blijkt dat de ondervraagden positief oordelen over de samenhang van het voltijd- en het deeltijdprogramma. Facet 2.4 Studielast Goed Criteria: - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel goed wordt als volgt gestaafd: De studiebegeleiding is mede bedoeld om de studievoortgang van de studenten te bevorderen en te monitoren. De studieloopbaanbegeleiders zijn aldus ook in staat factoren die de studievoortgang belemmeren op te sporen. De opleiding biedt ieder half jaar het volledige programma aan. Hierdoor wordt studievertraging beperkt en is een flexibele instroom mogelijk. Per blok worden maximaal vijf studieonderdelen van in totaal 15 credits aangeboden. Tentamenresultaten zijn binnen 15 werkdagen beschikbaar en worden dagelijks bijgewerkt in Progress. 25

26 Studenten kunnen onder voorwaarden overstappen van de voltijd- naar de deeltijdopleiding. Dit gebeurt met name als studenten na hun stage bij de stageinstelling blijven werken. Individuele leerroutes zijn mogelijk in overleg tussen student, studieloopbaanbegeleider en decanaat. Vanaf 2003 is veel algemene opleidingsinformatie beschikbaar via Blackboard. Naar aanleiding van klachten zijn er afspraken gemaakt over de bereikbaarheid van docenten en wel in overleg met de studentenraad. Het panel heeft van de studenten vernomen dat de bereikbaarheid van docenten thans afdoende geregeld is. Ook anderszins heeft het panel geen aanwijzingen dat er factoren zijn die de studievoortgang belemmeren. Uit de SSA-enquête 2003 blijkt dat een meerderheid van de voltijdstudenten vindt dat er goed gebruik wordt gemaakt van informatie- en communicatietechnologie. Ook blijkt uit deze enquête dat een meerderheid van de studenten vindt dat de opleiding (ruim) voldoende informatie over de studievoortgang verstrekt. Uit de SSA-enquête 2003 blijkt ook dat een ruime meerderheid vindt dat het tentamenrooster tijdig bekend is. Facet 2.5 Instroom Voldoende Criteria: - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel voldoende wordt als volgt gestaafd: De opleiding hanteert heldere toelatingscriteria (een mbo-diploma (niveau 4) of een havo- of vwo-diploma. Er worden geen specifieke eisen aan het profiel gesteld. Studenten die niet over het vereiste diploma beschikken en 21 jaar of ouder zijn kunnen op grond van een toelatingsonderzoek in de vorm van een assessment toegelaten worden. Om de zelfselectie van aspirant-studenten te bevorderen is de voorlichting aangepast. In de voorlichting wordt nu het accent gelegd op de beroepsuitoefening in plaats van de programma-inhoud. De opleiding biedt standaard twee opleidingsroutes aan: (1) een vierjarige voltijdof deeltijdroute voor studenten met een diploma van een niet-verwante mboopleiding (niveau 4), havo, vwo, hbo of wo. Studenten met ervaring in het hoger onderwijs kunnen op grond van eerder verworven competenties vrijstellingen krijgen. (2) Een driejarig studietraject voor studenten met een verwante mboopleiding (mbo-spw/ab niveau 4). Ongeveer de helft van de instroom bestaat uit studenten met een verwante mbo-opleiding. 26

27 Met het oog op de aansluiting tussen de verwante mbo-opleidingen met de SPHopleiding is in 2002 het project Beroepskolom gestart. Dit heeft geleid tot een nieuw curriculum voor het eerste jaar van de verkorte studieroute met ingang van het studiejaar 2003/2004. In dit stadium is echter nog niet duidelijk of de aansluiting is verbeterd en de grote uitval van studenten met een verwante mboopleiding afneemt. De opleiding heeft samen met de opleiding MWD het project Allochtonen uitgevoerd om tegemoet te komen aan de vraag naar allochtone hulpverleners. Doel van het project is de in-, door- en uitstroom van allochtone studenten te bevorderen. In dit kader zijn aandachtsfunctionarissen aangesteld. Voor allochtone studenten is een deficiëntieprogramma beschikbaar. Ook is er de mogelijkheid dat deze studenten extra tentamentijd krijgen. In oktober 2003 heeft als experiment een zij-instroom-assessment plaatsgevonden voor twee afgestudeerden van de opleiding mbo Sociaal Cultureel Werk. Deze studenten volgen nu een verkorte studieroute. Er ligt een plan om samen met de drie ROC s een doorlopende studieroute te ontwikkelen voor verwante mbo ers en de didactiek van de betrokken opleidingen op elkaar af te stemmen. Uit de SSA-enquête 2003 blijkt dat een meerderheid van de voltijdstudenten (zeer) tevreden is over de aansluiting van de opleiding op de vooropleiding. Facet 2.6 Duur Goed Criteria: - De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: hbo-bachelor: 240 studiepunten. Het oordeel goed wordt als volgt gestaafd: De studielast van het studieprogramma wordt uitgedrukt in studiepunten of in ECTS-credits. De studielast van het eerste en tweede studiejaar is aangegeven in credits; een studiejaar omvat 60 credits. De studielast van het derde en vierde jaar is nog aangegeven in studiepunten; een studiejaar kent een studielast van 42 studiepunten. Vanaf het studiejaar 2004/2005 zijn alle curricula binnen SPH in credits uitgedrukt. De studielast van de voltijd- en deeltijdopleiding bedraagt 240 credits; de duale variant omvat 60 credits (het vierde jaar). Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Criteria: - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. 27

28 Het oordeel goed wordt als volgt gestaafd: De opleiding streeft naar een krachtige leeromgeving waarin studenten worden uitgedaagd met elkaar actief te leren en waarin het leren wordt geplaatst in een concrete (beroeps)context. Verder benadrukt de opleiding het belang van zelfstandig leren en het bieden van systematische begeleiding afgestemd op de behoefte van de student. Het didactisch concept komt overeen met de kenmerken van competentiegericht onderwijs: beroepsgericht (dat wil zeggen gericht op beroepshandelingen en beroepsproblemen), opdrachtgestuurd en integraal leren (thematisch en samenhangend). Het competentiegericht inrichten van de programma s gebeurt aan de hand van vijf leerlijnen: de integrale leerlijn, de conceptuele leerlijn, de vaardighedenleerlijn, de ervaringsreflectieleerlijn en de studieloopbaanleerlijn. Deze leerlijnen staan voor vijf typen leerprocessen. Alle vijf leerlijnen zijn nodig om de competenties volledig te realiseren. De opleiding maakt gebruik van de volgende werkvormen: hoorcollege (interactief), werkcollege, groepswerk (begeleid en onbegeleid werken), practicum (training van vaardigheden) en individuele opdrachten. In het leerplanschema is weergegeven welke inhoud en didactische werkvormen en organisatie de opleiding kent. De deeltijdopleiding hanteert het concurrency-model. Kenmerkend voor dit model is de permanente wisselwerking tussen de beroepspraktijk, theoretische scholing en de ontwikkeling van agogische vaardigheden. Door de integratie van opleiding en werk wordt een samenhangend leerproces gerealiseerd. De duale student studeert in een co-opmodel dat uit een helft opleiding en een helft praktijk bestaat. De rol van docent verschuift van overdrager van informatie naar ontwerper van leersituaties en coach. In evaluaties door studenten is het oordeel over de docenten wisselend. In het studiejaar 2004/2005 wordt een training de docent als coach aan alle docenten aangeboden. De studenten vinden de werkvormen afwisselend en uitdagend. Vooral de deeltijdstudenten benadrukken dat zij veel van elkaars ervaringen leren. Met name de deeltijdstudenten constateren dat de opleiding in de loop van de studie een groter beroep doet op hun zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid. Dit komt vooral tot uitdrukking in de projecten. Facet 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Criteria: - Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. 28

29 Het oordeel voldoende wordt als volgt gestaafd: De opleiding heeft een toetsbeleid ontwikkeld. Het beleid is vastgelegd in de notitie Toetsen op de SPH Groningen (2000). Hierin staan richtlijnen en achtergronden die nodig zijn bij het ontwerpen, afnemen en maken van toetsen. De opleiding beschikt vanaf oktober 2003 over een toetscommissie. Deze commissie werkt aan een actualisering van het toetsbeleid. Belangrijke aandachtspunten zijn: toetsen en beoordelen als uitgangspunt voor onderwijsontwikkeling, het vastleggen van procedures, aangeven welke toetsen passen bij de verschillende leerlijnen en de aansluiting bij het toetsbeleid van de hogeschool. Uitgangspunt is dat de toetsen zijn gericht op het meten van competenties (kennisvaardigheids- en houdingsaspecten, persoonlijkheidskenmerken). De opleiding maakt gebruik van uiteenlopen toetsvormen zoals cognitieve toetsen, vaardigheidstoetsen, praktijkbeoordeling, reflectieverslagen, het houden van presentaties, verslagen, assessments en portfoliotoetsing. Het panel vindt dat de ter inzage gelegde toetsen er meestal goed uitzien. Ook de portfolio s zien er goed uit. Wel heeft het panel vastgesteld dat nog niet alle toetsen competentiegericht zijn. Het panel heeft tijdens het gesprek met de studenten vastgesteld dat zij van mening zijn dat het niveau van sommige toetsen van de voltijdopleiding voor verbetering vatbaar is. Met name sommige meerkeuzetoetsen zijn makkelijk. Wel is er waardering voor de koepeltoets waarin een beroep wordt gedaan op het inzicht van de student. De deeltijdstudenten zijn heel tevreden over de kwaliteit van de toetsen. Zij vinden de toetsen uitdagend omdat een beroep wordt gedaan op hun inzicht en praktijkervaring. Het panel stelt vast dat de norm voor voldoende/onvoldoende niet altijd wordt geëxpliciteerd en niet altijd consistent wordt toegepast. De opleiding heeft hiervoor wel aandacht. Door middel van intercollegiale consultatie wordt gestreefd naar afstemming en een eenduidige wijze van beoordelen. Van de studenten wordt verwacht dat zij zichzelf in het stageverslag scoren op de 23 competenties uit De creatieve professional en voor zichzelf leerdoelen formuleren. Bij de beoordeling van de stagiair heeft de praktijkbegeleider aan adviserende stem. De beoordeling van de stagiairs vindt (mede) plaats op basis van de functie-eisen van het stagebedrijf. De opleiding heeft de eindverantwoordelijkheid voor de beoordeling en laat het oordeel van de praktijkbegeleider zwaar wegen. Doorgaans neemt de opleiding het oordeel van de praktijkbegeleider over. Voor de beoordeling van de afstudeerverslagen wordt gebruik gemaakt van een beoordelingsformulier. Ook is er een docentenhandleiding beschikbaar. Het panel heeft van de alumni vernomen dat de opleiding de eisen strikt hanteert en dat er geen concessies worden gedaan. Het panel heeft moeten vaststellen dat uit de wijze waarop de afstudeerverslagen worden beoordeeld, blijkt dat er sprake is van individuele accenten van docenten. Uit verslagen van de Commissie afstuderen en diplomering blijkt dat de opleiding zich hiervan bewust is. 29

30 Uit de SSA-enquête 2003 blijkt dat een grote meerderheid (86%) van de studenten vindt dat de toetsen goed aansluiten op de bestudeerde stof. Ook blijkt uit deze enquête dat een meerderheid van de studenten vindt dat zij (zeer) duidelijke feedback van docenten krijgen. Onderwerp 3 INZET VAN PERSONEEL Facet 3.1 Eisen hbo Voldoende Criteria: - Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Het oordeel voldoende wordt als volgt gestaafd: Het personeel wordt actief gestimuleerd verbindingen te leggen tussen onderwijs en beroepspraktijk. Zeven docenten hebben docentstages gelopen. De bevindingen uit de stage worden gericht ingezet ten behoeve van het onderwijs (muzische programma s en recht). Ook dit studiejaar zal een aantal docenten op stage gaan. In functioneringsgesprekken met docenten is expliciet aandacht voor het onderwerp aansluiting opleiding (docent) en werkveld. De opleiding werkt met een groot aantal gastdocenten die werkzaam zijn in de regionale beroepspraktijk. De opleiding is nauw betrokken bij de kenniskring Rehabilitatie. Twaalf docenten zijn hier actief bij betrokken. Drie docenten van de opleiding SPH zijn lid van de kenniskring. Een aantal docenten wordt via Hanzeservice Gamma ingezet ten behoeve van de uitvoering van post-hbo-activiteiten voor mensen uit het werkveld. Docenten die tijdens de stage supervisie geven gaan drie keer op bezoek op locatie. Ook organiseert de opleiding jaarlijks een werkveldconferentie voor praktijkbegeleiders. De studenten stellen vast dat de docenten het werkveld kennen. Dit geldt ook voor studenten die in het werkveld werkzaam zijn. Uit voorbeelden in de lessen blijkt dat de docenten op de hoogte zijn van de beroepspraktijk. Enkele docenten komen direct uit het werkveld hetgeen de studenten als zeer stimulerend ervaren. Ook de gastdocenten komen uit het werkveld. De opleiding heeft de werkveldervaring en de kennis en kunde van alle docenten in vaste dienst vastgelegd. Het panel heeft geconstateerd dat niet alle docenten recente ervaring in het werkveld hebben: uit de gegevens blijkt dat ongeveer 40% (19 van de 47) van de docenten over recente werkervaring beschikt (werkervaring na 1996). 30